Учебник польского языка до уровня А1 - "Polski od zera"

Lekcja 1. Alfabet. Cześć! Jestem Kasia
Владимир, будущий владелец Карты
поляка: Пани учительница, я совсем
ничего не знаю, никогда не учил язык и в
Польше никогда не был. Я не научусь
говорить.
Пани Ирэна, учитель: Porozmawiamy o
tym za trzy miesiące po polsku :)
1
ia
io
ie
iu
ió
ią
ię
я
ё
е
ю
ю
ён, ём
ен, ем
wiara, rozmiar, ziarno.
wiosna, siostra.
wiek, wieś, ziemniaki
niunia
pióro, siódmy.
piątek, siąść.
mięta, pięta, mięso
Myślisz, że to już wszystko? Cha cha! Mamy dwuznaki!
Zobacz :)
Rz –[ж], после глухих [ш]
Sz –[ш]
Cz –[ч]
Ch –[х]
Dz –[дз]
Dź –[джь]
Dż –[дж]
Rzeka, morze, przepraszam
Szary, szosa, szósty
Czarny, pszczoła, czas
Chory, chrobry, chleb
Dzwonek, władza, nędza
Niedźwiedź, dźwięk, źdźbło
Dżdżownica, jeżdżę, dżuma
Ćwiczenie 1. Naucz się czytać i pamiętaj, że akcent w języku polskim pada na
przedostatnią sylabę
1. dzi-dz
dzień-widzenie, dziękuję - chodzę, dziesięć - pieniądze, dziewczyna - urodzenie,
dzbanek - chodzę, ludzie - dziecko
2. sz - cz
szafa - czapka - szary, czary - szkoda, czekolada - Warszawa, tarcza - proszę,
3. rz - sz
rzeka - szeroki, drzewo - maszt, burza - uszy, morze - noszę, dobrze - paszport,
porządek - maszyna
4. ż - rz
żelazo - rzeka, żuk - rzut, może - morze, noże - burza, waży - warzywa
5. sz- ż- rz
kosz - każ - kurz, masz – staż - trzy, masz - wyż - zwierzę, strasz - straż - talerz,
kaszka - wróżka - trzeba
2
6. ś - ć
śmiech - ćma, śpiew - ćwierć, środa - ćmić, Kaśka - paćka, duś - dać, koś - kuć, Staś stać, zgaś - mieć
7. ś - si
ślimak - sierota, śpi - siostra, coś - siedem, ktoś - Kasia, noś - Lusia, ryś - Rysiek
8. ź - ś
duś - paź, dziś - gałąź, Jaś - wyłaź, kuś - kniaź, leśny - leź, wieś - weź
9. ść -źć
kość - wynaleźć, korzyść - ogryźć, miłość - leźć, powieść - zawieźć, radość - znaleźć,
starość - zwieźć
10. ć - ci
boćki - ciało, ćwiarka - kociak, lećmy - lecieli, paćka - pościel, płaćmy - maciek
11. si - ć
dziesięć minus pięć jest pięć, dziewięć minus siedem jest dwa, dziesięć minus osiem
jest dwa
12. dzi - ć
pięć plus jeden jest sześć, sześć plus trzy jest dziewięć, dziesięć minus pięć jest pięć
13. w - ł
wata - łata, wuj - łój, kowal - kołacz, piwo - piła, powoli - południe, polewa – polała,
krowa - pokryła, pokrywa – podłoga
14. wł - łw
własny - bałwan, Włochy - szałwia, włożyć - chałwa, powłoka - bałwochwalca
15. wl - lw
wlazły - lwy, wlot - lwica, powlec - salwa, zawlec - malwa
16. w - ł - l
głowa, kawałek, kawiarnia, pływać, polewa, pracowała, sala, sława, zawołać, zawiły
17. ć- dź
być - bądź, chęć - chodź, leć - jedź, mieć - miedź
18. cz - dż
czek - dżem, czerwony - dżentelmen, czoło - dżoker, czosnek - dżokej, czuły - dżungla,
czupryna - dżuma,
19. sz - ś - si
myszy, Staś, Stasia, uszy, duś , kosze, koś, kosi, nosze, nosi, miś, proś
20. ju - u
jubilat - ubijać, Judasz - udać, juhas - ucho, junior - unik, Jupiter - upijać, jurysta uniwersytet, Justyna - usta, jutro - utracić
3
Ćwiczenie 2. Przeczytaj wyrazy i spróbuj je przetłumaczyć:
pan, Îáðàùåíèå ê ìóæ÷èíå
pani,
ê æåíùèíå
państwo,
pigułka,
skarpeta,
kawa, êîôå
lodówka,
urodziny,
kanapa,
ulica, óëèöà
język, ÿçûê
obywatelstwo,
żona,
nazwisko,
komórka,
brat, áðàò
mąż, ìóæ
pogoda, ïîãîäà
apteka, àïòåêà
zdanie, çäàíèå
muzeum, ìóçåé
student, ñòóäåíò
stół, ñòîë
klucz, êëþ÷ü
woda, âîäà
herbata, ÷àé
słownik, ñëîâàðü
zegarek, íàðó÷íûå ÷àñû
lampa, ëàìïà
lustro, ëþñòðà
krzesło, ñòóë
okno,
îêíî
kubek, êðóæêà
jabłko,
pomadka/szminka
łyżka, ëîæêà
widelec, âèëêà
czajnik, ÷àéíèê
sklep, ìàãàçèí
zupa, ñóï
chusteczka,
długopis, ðó÷êà
telefon,
òåëåôîí
êàðàíäàø
ołówek,
kreda,
tablica, òàáëèöà
torebka,
laptop\komputer, íîóòáóê
zeszyt, òåòðàäü
książka, êíèãà
samochód, àâòîìîáèëü
dziecko,
metro, ìåòðî
ściana,
drzwi,
okulary, î÷êè
telewizor, òåëåâèçîð
kino, êèíî
narodowość,
papieros,
podłoga,
sufit, Ïîòîëîê
córka, Äî÷êà
pociąg, Ïîåçä
legitymacja,
czasopismo, æóðíàë
Internet, èíòåðíåò
Polska, Ïîëüøà
Białoruś, Áåëàðóñü
imię,
morze, ìîæåò
rzeka, ðåêà
mieszkanie,
miasto, ìåñòî
wieś, ñåëî
paszport, ïàñïîðò
drzewo, äåðåâî
fotel, Êðåñëî
filiżanka,
czapka, øàïêà
szalik, Øàðô
talerz, Òàðåëêà
mydło, Ìûëî
list, Ïèñüìî
słońce, ñîëíöå
zdjęcie, êàðòèíà/ñíèìîê
mapa, êàðòà
kwiat, öâåòîê
gumka,
płyta Òàðåëêà ïëèòà
4
Ćwiczenie 3. Podpisz obrazki
Ćwiczenie 4. Przeczytaj dialogi
- Dzień dobry, czy może mi Pan pomóc?
Nie wiem, gdzie jestem...
- Mogę! Pan jest w Mińsku.
- Dziękuję bardzo, ale o tym wiem.
- Przepraszam, co to jest?
- To jest stół.
- A co to jest?
- A to jest długopis!
- Dzięki!
- Czy to jest Magda?
- Nie, to nie jest Magda. To jest Ania.
- O, przepraszam bardzo!
Ćwiczenie 5. Zapamiętaj wyrazy grzeczności!
A) - Dzień dobry! Dobry wieczór! Witam!
- Cześć! Serwus! Hej!
B) - Przepraszam bardzo!
- Nic nie szkodzi! / Nic się nie stało!
C) - Proszę jabłko!
- Dziękuję bardzo! / Dzięki
D) - Dobranoc!
- Dobranoc!
E) - Do widzenia! / Trzymaj się!
- Do jutra! / Na razie!/ Żegnaj!
/ Cześć! / Pa!
F) - Wszystkiego najlepszego!
- Dziękuję!
G) - Smacznego!
- Dziękuję, nawzajem!
H) -Na zdrowie! / Na zdrówko!
- Dziękuję bardzo!
5
Ćwiczenie 6. Przeczytaj dialogi
1. - Dzień dobry!
- Witam!
- Co u pana słychać?
- Nic nowego. A u pana?
- Też wszystko po staremu.
- Jak się ma żona pana?
- Fantastycznie!
- To dobrze. Na razie.
- Do widzenia.
2. - Cześć! Jak się masz?
- Dobrze, dziękuję! A jak u ciebie leci?
- Świetnie!
- To na razie!
- Cześć!
Jak się masz?
(Jak leci? Jak się czujesz? Jak tam? Co słychać?)
świetnie, fantastycznie, wspaniale, fajnie, superowo,
cudownie, rewelacyjnie, bardzo dobrze
dobrze, w porządku, tak sobie, nie najgorzej,
nieźle, jako tako
źle, bardzo źle, fatalnie, okropnie, beznadziejnie
Ćwiczenie 7. Uzupełnij dialogi
1. Pan Romek - Dobry wieczór.
Pani Jola - ...................................
Pan Romek - Co u pani słychać?
Pani Jola - ................... A u pana?
Pan Romek - ...............................
2. Adam - Cześć, Piotr.
Piotr - ......................................
Adam - Jak leci?
Piotr - ........................ A u ciebie?
Adam - ........................................
3. Adam - Cześć, Tomek.
Tomasz - ...............................
Adam - Jak się masz?
Tomasz - ........................... A ty?
Adam - ....................................
Ćwiczenie 8. Ułóż podobny dialog
razem z kolegą.
6
Zapamiętaj, jak odmienia się czasownik
BYĆ
l.p.
1. (ja) jestem
2. (ty) jesteś
3. (on, ona, ono) jest
l.mn.
1. (my) jesteśmy
2. (wy) jesteście
3. (oni, one) są
Ćwiczenie 9. Przeczytaj i przetłumacz:
1. To jest Kasia, a to jest Władek.
2. Jestem Polką, a mój ojciec jest Rosjaninem.
3. Kim ty jesteś?
4. Władek i Kasia są Polakami?
5. My jesteśmy Polakami, a wy kim jesteście?
Ćwiczenie 10. Przeczytaj tekst, przetłumacz i powiedz, gdzie
można usłyszeć taką rozmowę?
KTO TO JEST?
- Paszport proszę.
- Proszę.
- Pana imię ?
- Janusz.
- Pana nazwisko?
- Jabłoński.
- A kto to jest?
- To jest mój syn, Marcin.
- A kto to jest?
- To jest moja żona, Ewa.
- A to jest kto?
- To jest moja córka, Kasia.
- A co to jest?
- Nie “co”, tylko “kto”. To jest mój pies, Kruczek.
- A to jest kto? Czy to jest pana dziecko?
- Nie, to nie jest moje dziecko.
- A co to jest?
- To jest mój laptop.
- Dziękuję. Wszystko w porządku. Następny roszę....
7
Ćwiczenie 11. Podkreśl formy czasownika być
- Cześć! Jestem Romek. A ty kim jesteś?
- Witam! Jestem Kasia. A to jest mój mąż Władek.
Jesteśmy małżeństwem od miesiąca. Chcemy
otrzymać Kartę Polaka. Nasi rodzice są Polakami.
- O, jak fajnie! Też chcę dostać Kartę Polaka. Mój
dziadek jest Polakiem.
- Jeśli nasi rodzice i dziadkowie są Polakami, my też
wtedy jesteśmy Polakami.
Ćwiczenie 12. Postaw czasownik być w prawidłowe formy:
Przykład: My jesteśmy z Hiszpanii.
1. Skąd (ty) __________?
2. (Ja) _______ z Polski.
3. One _____ z Niemiec.
4. Skąd wy __________?
5. Ona ________ z Włoch.
6. My __________ z Francji.
7. Co to __________? To __________ długopis.
8. My __________ Polakami, a wy kim ______________?
9. Ta komórka _________ ładna, a ta ________ brzydka.
10. Ten długopis _______ nowy, a ten ________ stary.
11. Oni ____ Białorusinami, a one ___ Polkami.
12. To _______ drzwi, a to _______ okulary.
13. To _______ Niemcy, a to _______ Polacy.
14. My _______ dobrymi uczniami, a oni ______ złymi
uczniami.
15. To ______ stół, a to ______ okulary.
16. My ______ Białorusinami, a oni kim ______?
Ćwiczenie 12. Przetłumacz na język polski.
Я Катя. _______________. Я полька. ______________ Я из
Беларуси__________________. А ты кто? ________________? Это стол, это
ноутбук, а это двери. _________________________________________.
8
Ćwiczenie 13. Ułóż zdania z podanych wyrazów
1.Polak/to/jest _______________________________
2.To/ co/jest _________________________________
3.Magda/jest/to______________________________
4.Komórka/to/czy/jest ________________________
5.Długopis/ołówek/jest/czy/to__________________
6.Pan/Kowalski/czy/jest/to ____________________
7.Drzwi/czy/są/to ____________________________
8.Białorusinami/jesteśmy/wy/an________________
9.Stół/ten/biały/jest___________________________
10. Moja/filiżanka/to/jest ______________________
Rodzaje rzeczowników
Rodzaj męski
ON, TEN
Rodzaj żeński
ONA, TA
Rodzaj żeński
ONA, TA
-spgł.
-a
-a
-spgł.
-i
-o
-e
-ę
-um
brat
stół
tata
mama
narodowość
gospodyni
okno
słońce
imię
muzeum
Ćwiczenie 14. Ten? Ta? To?
Płyta, książka, obywatelstwo, słońce, mąż, żona, kwiat, rzeka, morze, liceum,
ołówek, zeszyt, noc, dzień, córka, chleb, filiżanka, torebka, jezioro
Ten
Ta
To
9
Ćwiczenie 15. Posłuchaj piosenki „Torebka kobiety”. Zapisz
brakujące wyrazy, a następnie określ ich rodzaj
Torebka kobiety „Pod Budą”
________________ kobiety –
Tajemnica, której wciąż nie mogę zgłębić,
To jest coś, jakby warkocz u komety,
Do ramienia przywiązany księżyc.
W torebce kobiety:
_________ do domu, tramwajowe są bilety,
Kłębek planów gotowych do snucia,
__________ albo ___________ do żucia,
Portmonetka z maleńkim kasztanem,
Jakiś kwit zapomniany na amen,
Dwie ____________ przeciwko migrenie,
W buteleczce perfumy "Marzenie", "Marzenie".
_________________ kobiety
Pozostanie dla mnie zawsze tajemnicą.
To jest coś, jakby warkocz u komety,
Która właśnie przelatuje nad ulicą.
W kobiecej torebce
Jest ______________ i pomięte są przylepce,
Czyjś ____________ pisany w pośpiechu
I _______________ czerwona od grzechu,
Jest _____________, bo czasem się płacze,
__________ do nikąd, bo zgubił się znaczek.
I maskotka od kogoś na szczęście, na szczęście.
A mnie tak przeczucie szepce,
że czasami w tej torebce,
gdzieś tam na dnie, jest schowane moje
______________ .
10
Lekcja 2. Jak masz na imię? Jaki jesteś?
Naucz się wyrazów:
Przepraszam za spóźnienie.
Proszę powtórzyć.
Mam pytanie.
Co to znaczy?
Nie rozumiem.
Niestety, nie pamiętam.
Nie wiem.
Wstydzę się.
ćwiczenie 1. Przeczytaj dialogi:
1. Władek: Dzień dobry!
Konsul: Dzień dobry! Proszę się przedstawić.
Władek: Przepraszam, proszę powtórzyć!
Konsul: Proszę się przedstawić.
Władek: Przepraszam, nie rozumiem.
Konsul: Do widzenia!
2. Konsul: Jakie miasto jest stolicą Polski?
Kasia: Niestety, nie pamiętam.
Konsul: Kto jest obecnym prezydentem Polski?
Kasia: Niestety, nie wiem.
Konsul: Do widzenia!
3. Konsul: Dzień dobry! Proszę nazwać dwóch aktorów polskich.
Władek: Wstydzę się, ale nie pamiętam.
Konsul: Może pan pamięta noblistów polskich?
Władek: Niestety, nie wiem...
Konsul: Do widzenia!
11
Ćwiczenie 2. Co musi powiedzieć Kasia, jeśli
A. Spóźniła się na zajęcia z języka polskiego?
B. Nie może zrozumieć zdania.
C. Zapomniała długopisu.
D. Nie odrobiła zadania domowego.
E. Nie usłyszała, co powiedziała do niej nauczycielka.
F. Chce spytać o coś nauczycielkę.
Powtórka
Ćwiczenie 3.
A. Pogrupuj wyrazy
Długopis szafa widelec zdjęcie komórka pociąg kanapa ołówek chusteczka
krzesło zeszyt łyżka filiżanka szminka paszport stół samochód okulary talerz
Naczynia (посуда)
Meble
Pojazdy
Torebka
B. Wpisz odpowiednią formę czasownika „być” w czasie teraźniejszym
PRZYKŁAD: Ja jestem wysoka.
1. Ty ....................... szczupły, a Maciek .............................. tęgi.
2. Robert .................. wesoły, a Konrad ......................... smutny.
3. My.................... z Krakowa, a skąd wy .............................. ?
4. Oni .............................. z Norwegii, a ja .............................. z Francji.
5. Maria i Anna .............................. z Gdańska, a ty skąd ..............................?
6. Karol i Piotr .............................. z Anglii, a Weronika .............................. z
Hiszpanii.
7. Dominika .............................. ładna, ale Patrycja .............................. brzydka.
8. Skąd .............................. Bartek?
9. Czy wy .............................. z Portugalii?
10. Tak, (my) .............................. z Portugalii.
12
C. Wpisz odpowiednią formę czasownika „być” w czasie teraźniejszym
PRZYKŁAD: Ty jesteś moją koleżanką.
1. Ja ............................. zdolnym studentem, a ty .................... sławną aktorką.
2. Ty ..................... znanym lekarzem, a ona ......................... ładną dziewczyną.
3. On ................... przystojnym policjantem, ona ............. popularną aktorką, a
ono............. małym dzieckiem.
4. My ............... miłymi nauczycielami, a wy .......... sympatycznymi studentkami.
5. Wy ................. dobrymi kolegami, a oni ............... sympatycznymi studentami.
6. Oni .................. polskimi aktorami, a one .................. znanymi dziennikarkami.
Proszę się zapoznać!
z na imię?
Mam na imię _____
Jak mas
Ćwiczenie 4. Przeczytaj, a potem się przedstaw:
Władek: Cześć! Jak masz na imię?
Kasia: Cześć! Mam na imię Kasia! A ty jak masz na imię?
Władek: Mam na imię Władek.
Kasia: Miło mi Cię poznać!
Proszę się zapoznać!
z
z?
Nazywam się ___
Jak się na ywas
Władek: Dzień dobry. Jak pani się nazywa?
Nauczycielka: Dzień dobry. Nazywam się Irena Nowak. A państwo?
Władek: Nazywam się Władek Krychowiak.
Kasia: Nazywam się Kasia Krychowiak.
Nauczycielka: Miło mi państwa poznać!
13
Czasowniki III koniugacji „mieć”, „nazywać się”
Ja mam, nazywam się
Ty masz, nazywasz się
On, ona, ono ma, nazywa się
My mamy, nazywamy się
Wy macie, nazywacie się
Oni, one mają, nazywają się
W taki sposób odmień czasowniki „mieszkać” i „czytać”
Ja
My
Ty
Wy
On
Oni, one
Ćwiczenie 5. Przeczytaj i powiedz, gdzie mieszkasz?
- Skąd pan (pani) jest?
- Jestem z Białorusi. Z Mińska.
- A gdzie pan (pani) mieszka?
- Mieszkam w Mińsku. A pani?
- Mieszkam w Krakowie.
Ćwiczenie 6. Uzupełnij prawidłowymi formami
Mieć
1. Jak (ty) _______ na imię?
2. Oni _______ problem.
3. (my) ________ dom w Krakowie.
4. (Ja) _______ na imię Władek.
5. On ________ nowy długopis.
Mieszkać
1. Gdzie on ____________?
2. Teraz ja ___________ w Mińsku.
3. (my) __________ w Poznaniu.
4. Oni _________ w Gdańsku.
5. Czy wy teraz ___________ w Mińsku?
Ćwiczenie 7. Wpisz odpowiednie formy czasowników
1. Ona ............................................. (mieszkać) w Kijowie.
2. On ............................................. (nazywać się) Piotr Berezowski.
3. Oni ............................................. (mieć) psa.
4. Gdzie (ty) ............................................. (mieszkać)?
5. Czy (wy) ............................................. (mieszkać) w Krakowie?
6. Oni ............................................. (mieć) koleżanki w Paryżu.
7. (Ja) ............................................. (mieszkać) w akademiku.
8. Jak one ............................................. (nazywać się)?
9. Gdzie (ty)........................................ (mieszkać)?
10. Gdzie oni ....................................... (mieszkać)?
14
11. Co pan ........................................... (czytać)?
12. Jak (wy) ................................... (nazywać się)?
13. (My)....................................... (czytać) gazetę.
14. On ................................................... (pytać).
15. Co państwo ..................................... (czytać)?
16. Jak się pani ...................................... (mieć)?
17. (Ja) ................................... (mieszkać) w centrum.
18. Czy państwo ........................ (mieszkać) w Warszawie?
19. Gdzie ona .......................................... (mieszkać)?
20. (Ja) .................................................... (przepraszać)
Ćwiczenie 8. Uzupełnij zdania
1. - Jak (ty) m _ _ _ na imię?
- (Ja) m _ _ na imię Piotr.
4. - Jak (ty) się nazyw_ _ _?
- (Ja) nazyw_ _ się Anna Wolska.
2. - Jak pan się nazyw _?
- (Ja) nazyw_ _ się Andrzej
Michalski.
5. - Jak pani m_ na imię?
- (Ja) m_ _ na imię Barbara.
3. - Jak on m_ na imię?
- On m_ na imię Adam.
6. - Jak ona się nazyw_ ?
- Ona nazyw_ się Krystyna Kowalska.
Ćwiczenie 9. Posłuchaj nagrania i uzupełnij dialogi:
A:
- Dzień dobry.
- Dzień dobry. __________________, jak się pani nazywa?
- Nazywam ________ Marta Nowak, a jak się pan ____________________?
- Mam _____ imię Andrzej. Nazywam się Kowalski.
- ___________ mi.
B:
- Cześć. _________ się masz?
- _______________, a ty?
- Tak ___________.
D:
- Cześć. Jestem Anka, _________ ty?
- Piotrek.
- Jak się nazywasz?
- _____________ się Wójcik.
C:
- __________ wieczór.
- Dobry wieczór. Jak ma ________ na imię?
- Jestem Jan. A jak ma pani na _________?
- ___________ na imię Monika.
15
Nowe wyrazy do zapamiętania!
Kolega
Koleżanka
Przyjaciel
Przyjaciółka
Koleś
Kumpel
Chłopak
Facet
Dziewczyna
Kobieta
Dziecko
Sąsiadka
Sąsiad
Człowiek
Mężczyzna
Syn
Córka
Mama
Ojciec
Osoba
Ćwiczenie 10. Przeczytaj i naucz się na pamięć, pokazując rękami przymiotniki
Taka mała Michiganka mi się spodobała,
Takie wielkie pióro ma, sama – taka mała.
Taka mała – takie pióro.
Takie pióro – taka mała.
Taka mała Michiganka mi się spodobała.
Zapamiętaj końcówki przymiotników:
r.m. -y, i (po k, g)duży człowiek, niski chłopak
r.ż. -a młoda kobieta, dobra koleżanka
r.n. -e, -ie (po k,g) małe dziecko, niebieskie
niebo.
Człowiek może być:
Bogaty
Głupi
Szczęśliwy
Cichy
Chory
Dobry
Niepalący
Grzeczny
Kłótliwy
Gruby
Tęgi
Wyspany
Leniwy
Wysportowany
Mały
Piękny
Ładny
Wysoki
Średniego wzrostu
Miły
Wesoły
Stary
Czysty
Kochany
Zaimki
Mój
Twój
Jego
Biedny
Mądry
Nikczemny
Ambitny
Zdrowy
Zły
Palący
Arogancki
Spokojny
Szczupły
Zmęczony
Niewyspany
Moja
Twoja
Jej
Pracowity
Zgrabny
Duży
Przystojny
Brzydki
Niski
Sympatyczny
Smutny
Inteligentny
Młody
Brudny
Zakochany
16
Ćwiczenie 11. Opisz swego sąsiada
Mój sąsiad jest ................................................................................................
A ja jestem.......................................................................................................
Ćwiczenie 12. Wybierz poprawną odpowiedź
PRZYKŁAD: Jaka jest płyta? nowy nowe nowa
1. Jaki jest chłopak? miła miły miłe
2. Jaka jest dziewczyna? piękny piękne piękna
3. Jaki jest dom? duże duży duża
4. Jakie jest dziecko? mała mały małe
5. Jaki jest artysta? bogaty bogata bogate
6. Jaka jest książka? kolorowa kolorowy kolorowe
7. Jakie jest ciastko? smaczne smaczna smaczny
8.Jaki jest film? dobra dobry dobre
9. Jaka jest nauczycielka? wysokie wysoki wysoka
10. Jakie jest muzeum? interesująca interesujące interesujący
11. Jakie jest wino? czerwone czerwona czerwony
12. Jaki jest dentysta? przystojna przystojne przystojny
Ćwiczenie 13. Dopisz właściwe końcówki
1. - Kto to jest ten wysok.... pan?
- To jest mój ojciec.
2. - Kto to jest ta młod.... kobieta?
- To jest moja żona.
3. - Kto to jest ten przystojn... mężczyzna?
- To jest mój brat.
4. -Kto to jest ta tęg... pani?
-To jest moja babcia.
5. - Kto to jest to mał.... dziecko?
- To jest mój syn Marcin.
6. - Kto to jest ta duż.... dziewczynka?
- To jest moja córka Basia.
Ćwiczenie 15. Krzyżówka. Podaj antonimy
Ćwiczenie 14.Wyrazy w nawiasach
postaw w odpowiedniej formie
(Nowy) krzesło, (dobry) rada,
(wesoły) dziecko, (mądry) pies,
(czysty) papier, (kochany) córka,
(ciemny) noc, (zielony) drzewo,
(trudny) ćwiczenie, (wielki) dom,
(znany) poeta, (nasz) muzeum,
(twój) teczka, (wasz) komórka,
(mój) dziecko, (swój) książka,
(czyj) pytanie, (młody) kobieta,
(twój) kolega, (mój) imię,
(czyj) talerz, (jaki) dziewczyna.
1. stary
2. biedny
3. mały
4. wysoki
5. ładny
17
Ćwiczenie 16. Opisz ludzi na obrazkach
Ćwiczenie 18. Jakie kolore
są tu zaszyfrowane?
Czemu patrzysz, żabko zielona,
na grubego faraona?
Ćwiczenie 17. Przeczytaj i zapamiętaj
nazwy kolorów po polsku
czerwony
brązowy
pomarańczowy
błotnisty
żółty
różowy
zielony
malinowy
niebieski (błękitny)
purpurowy
granatowy
bordowy
fioletowy
khaki
czarny
beżowy
szary
rudy
srebrzysty
ciemny
biały
jasny
złocisty
Napisz, jaka jest flaga Polski?_________________________
Ćwiczenie 19. Dokończ zdania, używając nazw kolorów (czarny, biały, blękitny,
czerwony w białe kropki, żółty, zielony, ciemny)
1. Śnieg jest.....2. Chleb może być.........3. Ząb bywa..........4. Muchomor jest......5.
Słońce jest......... 6.Noc jest ......7. Liść na drzewie bywa.......8. Woda jest.........
9.Śnieżynka jest...... 10. Krew arystokratów jest......
Poznaj liczebniki!
0 zero
6 sześć
1 jeden 7 siedem
2 dwa
8 osiem
3 trzy
9 dziewięć
4 cztery 10 dziesięć
5 pięć
Ćwiczenie 20. Powiedz, ile jest
6+3 =
1+1 =
10-4 =
2+3 =
9-5 =
3+1 =
7+1 =
5+4 =
9-6 =
4+2 =
4-2 =
8+1 =
5+3 =
1+7 =
- Jaki masz numer telefonu?
- Mój numer telefonu .........................................
18
Ćwiczenie 21. Z podanych wyrazów ułóż zdania
Mińsk, mieszkać, ja, w _____________________________________
Nazywać, Kowalski, się, Marek ______________________________
Dziecko, to, być, i, duży, ładny _______________________________
Dziewczynka, ten, być, niepalący _____________________________
Być, stół, to, granatowy _____________________________________
Ten, być, chłopak, przystojny, bardzo __________________________
Twój, gruby, kolega, być ____________________________________
To, być, niebo, niebieskie ____________________________________
Być, zielony, to, drzewo _____________________________________
Koleżanka, mój, być, brzydki, bardzo __________________________
Twój, córka, szczupła, być ____________________________________
Mój, być, ojciec, wysoki, stary ________________________________
Mama, mój, być, młody, zgrabny _____________________________
Ćwiczenie 22. Przetłumacz na język polski:
Некурящая девушка
Красивый мужчина
Умный мальчик
Добрый друг
Красивое кресло
Некрасивые двери
Красный флаг
Плохой стол
Хорошая ручка
Синее небо
Большая радуга
Высокий муж
Низкая жена
Красивая фотография
Мужчина среднего роста
Послушный ребёнок
Интересная книга
Красивый цвет
Серый день
Глупый мальчик
Белый стол
Милый парень
Симпатичный мужчина
Спортивный друг
Умная подруга
Большая ложка
Моё удостоверение
Твой ноутбук
Курящий мужчина
Толстый господин
Худая женщина
Стройная девушка
Ленивый муж
Глупая женщина
19
Lekcja 3. Kim jesteś z zawodu?
Powtórka
ćwiczenie 1. Wpisz potrzebne nazwy kolorów
czarny (F), brązowy, żółty, pomarańczowy, szara, niebieskie, czerwone, brązowy,
zielona, Biały, Pomarańczowa, czarna, Różowa, zielona, czerwona, biała
a) . ......................................... ser
i) Armia . .........................................
b) . ......................................... Dom
j) . ........................................ sałata
c) ........................................... medal
k) . ........................................ myszka
d) . ......................................... wino
l) . ........................................ noc
e) . ......................................... Pantera
m) sok . ..............................................
f)
czarny
humor
n) . ......................................... niebo
g) ........................................... herbata
o) . ......................................... cukier
h) ........................................... kawa
p) . ......................................... Rewolucja
ćwiczenie 2. Uzupełnij zdania antonimami
Wzór: Ten mężczyzna jest palący, a pan Adam niepalący.
1. Magda jest ładna, a Zofia jest .............................. .
2. Łukasz jest brzydki, a Kamil jest .................................... .
3. Witek jest wesoły, a Tadek jest .................................... .
4. Mój kolega jest wyspany, a koleżanka jest ................................ .
5. Moja mama jest niska, a ojciec jest ......................................... .
6. Tomasz jest bogaty, a jego ojciec jest ........................................... .
7. Władek jest szczupły, a jego mama jest ........................................... .
8. Przyjaciel Edwarda jest młody, a jego żona jest .................................. .
9. Koleżanka Ewy jest zdrowa, a Ewa jest ........................................... .
10. Kazik jest mądry, a jego dziewczyna jest ....................................... .
ćwiczenie 3. Uzupełnij zdania prawidłowymi formami czasowników
1. Ja (być) ................ bardzo sympatyczny, a mój kolega (być)...... brzydki. 2.
Czy (ty, mieć) dzisiaj lekcję z polskiego? – Tak, (ja, mieć)............. . 3. (Ja,
być)................ z Berlina, a obecnie (mieszkać) ......................... w Krakowie. 4. Moje
koleżanki (być)................... niewysokie, ale ładne i wesołe. 5. Moja babcia (być).........
stara, ale bardzo piękna. 6. Jaki (ty, być).............. ? – (Ja, być)... przystojny i
wysportowany. 7. Czy (mieć) ............ ołówek? – (Ja, mieć). .. . 8. Co teraz (ty,
czytać)....................? – (Ja, czytać) .................. wiersze Szymborskiej. 9. Jaka
(być).........twoja przyjaciółka? – Moja przyjaciółka (być).......... wysoka i zgrabna. 10.
Moje dzieci (być).............. bardzo utalentowane.
20
Poznaj narzędnik
Zobacz i porównaj!
Władek TO mąż Kasi. = Władek JEST mężEM Kasi.
Warszawa TO stolica Polski. = Warszawa jest stolicĄ Polski.
Ćwiczenie 4. Wybierz właściwą formę
Wzór: Władek to ........................... (sympatyczny mężczyzna/
sympatycznym mężczyzną).
1. Polska jest . .......................... (pięknym krajem/piękny kraj).
2. Kasia jest ............................. (sympatyczna dziewczyna/sympatyczną
dziewczyną).
3. Kraków to ..................................... (najpiękniejsze polskie
miasto/najpiękniejszym polskim miastem).
4. Żurek jest ...................... (tradycyjną polską potrawą/tradycyjna polska
potrawa).
5. Boże Narodzenie to ........................ (najważniejsze religijne
święto/najważniejszym religijnym świętem).
6. Białoruś to . ..................................... (dobry sąsiad/dobrym sąsiadem) dla
Polaków.
7. Lech Wałęsa to . ................................... (polskim noblistą/polski noblista).
8. Karta Polaka jest . .................... (ważnym dowodem/ważny dowód) polskiego
pochodzenia.
9. Komórka to . ....................... (ważną rzeczą/ważna rzecz) we współczesnym
świecie.
10. Maria Skłodowska-Curie jest . .......................... (polska noblistka/polską
noblistką).
21
Ćwiczenie 5. Wpisz odpowiednią formę
1. Władek jest ..............................(mój mąż).
2. Kasia jest ................................. (moja żona).
3. Mój mąż jest .............................. (dobry inżynier).
4. Moja żona jest ............................ (dobra nauczycielka).
5. Gdańsk jest ................................ (duże miasto) nad morzem.
6. Polska graniczy z .......................... (Białoruś i Rosja).
7. Ten malarz pisze ................................ (ołówek).
8. Andrzej Duda rządzi ............................ (Polska).
9. Henryk Sienkiewicz jest ......................... (pisarz).
10. Wisława Szymborska jest ................. (poetka).
Ćwiczenie 6. Podpisz rysunki i przeczytaj nazwy zawodów
Potrzebne wyrazy: lekarz malarz policjant piłkarz fryzjerka
sprzątaczka księgowa inżynier hydraulik
22
Kim (czym) pan (pani) jest z
zawodu?
Jako kto pan (pani) pracuje?
- Władku, kim jesteś z zawodu?
- Jestem z zawodu nauczycielem.
- Jako kto pracujesz?
- Pracuję jako biznesmen.
Ćwiczenie 7. Użyj w zdaniach słowa w nawiasach
1. Jestem ............................... . Pracuję jako ........................................ (fryzjerka).
2. Ona jest ............................ . Ona pracuje jako ............................... (sekretarka).
3. Jestem .............................. . Pracuję jako ......................................... (kierowca).
4. On ....................................... . On ........................................................ (stolarz).
5. Ja ....................................... . Ja .................................................. (nauczycielka).
Ćwiczenie 8. Postaw w narzędnik
1. Jan jest ............................ (inżynier). 2. Marek jest .................................
(mechanik). 3. Jestem ................................ (policjant). 4. Tadeusz jest
....................................... (muzyk). 5. Kazimierz jest ............................... (fryzjer).
6. Michał jest ............................... (kierowca). 7. Stefan jest ...................................
(prawnik). 8. Bogdan jest .......................... (ekonomista). 9. Witek jest
............................... (dziennikarz). 10. Janusz jest .......................... (urzędnik).
ćwiczenie 9. Posłuchaj fragmentu teleturnieju „Szansa na milion” i uzupełnij
informacje o kandydatach
23
Słowniczek zawody
dziennikarz, dziennikarka - журналист
sprzedawca, sprzedawczyni - продавец
robotnik, robotnica - рабочий, рабочая
urzędnik, urzędniczka - чиновник
pisarz, pisarka - писатель, писательница
poeta, poetka - поэт, поэтесса
pielęgniarka - медсестра
kierowca - водитель
ładowacz - грузчик
przedsiębiorca - предприниматель
dyrektor, kierownik - директор, руководитель
ekonomista - экономист
ślusarz - слесарь
hydraulik - сантехник
murarz - каменщик
monter, instolator - монтажник
frezer - фрезеровщик
glazurnik - плиточник
spawacz - сварщик
tynkarz - штукатур
menedżer - менеджер
budowlany - строитель
architekt - архитектор
Ćwiczenie 10. Kim jest ta osoba?
1. Pani Agata pisze powieści – jest ______________.
2. Pan Zieliński robi wywiady i pisze artykuły – jest _________________.
3. Pan Roman leczy ludzi – jest ___________________.
4. Pani Marta gra na fortepianie – jest _______________.
5. Pani Anna gra na scenie – jest _______________.
6. Pani Wolska sprzedaje w sklepie odzież – jest ______________.
7. Pan Bogdan studiuje na uniwersytecie – jest ______________.
8. Pani Małgorzata uczy dzieci w szkole – jest ____________.
9. Pan Adam ma własną firmę – jest ______________.
10. Pan Mirosław kieruje samochodem – jest _______________.
11. Pani Sabina projektuje domy – jest _________________.
24
Ćwiczenie 11. Rozwiąż krzyżówkę
Poziomo:
2.Zajmuje się ekonomią.
3.Pisze powieści.
5.Naprawia rury.
8.Pisze wiersze.
10.Kieruje samochodem
i wozi ludzi.
12.Uczy dzieci.
Pionowo:
1.Kieruje firmą.
4.Pracuje w sklepie.
6.Pracuje w fabryce lub
hucie.
7.Robi wywiady, pracuje
w gazecie lub telewizji.
9.Wykłada ściany
płytkami ceramicznymi.
11.Buduje domy.
Ćwiczenie 12. Ułóż zdania
1. Ja – być – przedsiębiorca.______________________________________
2. Pan Kański – być – dyrektor. __________________________________
3. Ona – być – krawcowa._______________________________________
4. Mój dziadek – być – ślusarz. __________________________________
5. Jego brat – być – kierowca._________________________________
6. Pani Anna – być – pielęgniarka. ______________________________
7. Ja – być – student. __________________________________________
8. On – być – emeryt. __________________________________________
9. Babcia – być – emerytka. _____________________________________
10. On – być – stolarz. __________________________________________
Ćwiczenie 13. Napisz po polsku
1. Я работаю инженером. ___________________________________
2. А ты кто по профессии? ___________________________________
3. Мой муж учитель. ________________________________________
4. Моя мама работает продавцом. ___________________________
5. Мой папа по профессии врач. _____________________________
25
Liczba mnoga narzędnika
Zwróć uwagę na AKCENT!
Ćwiczenie 14. Postaw w narzędnik liczby mnogiej
1. Lech Wałęsa i Donald Tusk są . ............................................... (polski polityk).
2. Maryla Rodowicz i Anna German są ........................... (wybitna piosenkarka).
3. Robert Lewandowski i Bartosz Kapustka są ........................... (znany piłkarz).
4. Piotr Adamczyk i Bogusław Linda są ................................. (popularny aktor).
5. „Dżem” i „Happysad” są ...................................................... (zespół rockowy).
6. „Legia” i „Lech” są . ................................................................ (klub piłkarski).
7. Wisła i Odra są . ..................................................... (największa rzeka polska).
8. Wisława Szymborska i Ewa Lipska są. .................................. (sławna poetka).
9. Henryk Sienkiewicz i Władysław Reymont są ....................... (polski noblista).
10. Lech Kaczyński i Lech Wałęsa byli .................................... (polski prezydent).
Ćwiczenie 15. Wpisz brakujące nazwy narodowości
A ty kim jesteś z narodowości? . ............................................
A jakie masz obywatelstwo?
. ............................................
26
Ćwiczenie 16. Uzupełnij prawidłowymi formami wyrazów
Marta Nowak jest ____________ (Polka). Jej rodzice są _______________
(lekarze), jej siostry są __________ (lekarki), ale ona nie chce
być_____________(lekarka). Chce być _____________ (aktorka). Interesuje się
_________________________________ (muzyka klasyczna), ___________
(filmy) i ______________________________________ (malarstwo abstrakcyjne).
Marta studiuje i trochę pracuje – jest _______________ (kelnerka). Nie tylko ona
studiuje i pracuje. Jej koledzy i koleżanki też studiują i pracują. Ania jest
_________________ (modelka), Marek jest ___________________ (tłumacz),
Mariusz jest ___________________ (malarz), Darek jest _______________
(kierowca), ale wszyscy chcą być _________________ (aktorzy).
ćwiczenie 17. Uzupełnij informacje o sobie
Cześć! Nazywam się . .....................................................
Jestem z Białorusi. Mieszkam w .................................... .
Z narodowości jestem ......................................... .
Z zawodu jestem ...................................... .
Pracuję jako . .......................................... .
Jestem (jaki?) . ........................................ I .......................................
Mój numer telefonu ..........................................................................
Ćwiczenie 18. Napisz, kim są z zawodu ci znani Polacy:
1.Henryk Sienkiewicz dostał Nagrodę Nobla w dziedzinie literatury za całą twórczość („Quo vadis”,”Ogniem i mieczem”, „Potop” itd.), jest _________________ .
2. Maria Skłodowska-Curie dostała dwie Nagrody Nobla w dziedzinach chemii i
fizyki, była ____________________.
3. Władysław Reymont dostał Nagrodę Nobla w dziedzinie literatury za epopeję
„Chłopi”, jest _________________ .
4. Czesław Miłosz dostał Nagrodę Nobla w dziedzinie literatury za całą poetycką
twórczość, jest ________________ .
5. Lech Wałęsa otrzymał Pokojową Nagrodę Nobla, stał na czele państwa
Polskiego w latach 1990-1995, był ______________________.
6.Wisława Szymborska dostała Nagrodę Nobla w dziedzinie literatury za całą
poetycką twórczość, jest _____________________.
Henryk
Sienkiewicz
Maria
Skłodowska
-Curie
Władysław
Reymont
Czesław
Miłosz
Lech
Wałęsa
Wisława
Szymborska
27
Fryderyk
Chopin
Jan Paweł II
Robert
Lewandowski
Adam
Mickiewicz
Andrzej Wajda
7.Karol Wojtyła był biskupem krakowskim, wziął imię Jana Pawła II, kiedy
został __________________. Obecnie jest święty katolicki.
8.Maryla Rodowicz i Agnieszka Chylińska śpiewają piosenki, są ____________.
9. Michał Żebrowski, Piotr Adamczyk, Barbara Brylska grają w filmach i w
teatrze, są ______________________.
10. Roman Polański, Krzysztof Zanussi, Andrzej Wajda nagrywają filmy, są
___________________.
11. Fryderyk Chopin, Stanisław Moniuszko, Jan Kaczmarek pisali muzykę, są
________________.
12. Józef Czapski i Jan Matejko malowali obrazy, są ______________________.
13. Mikołaj Kopernik stworzył teorię heliocentryczną, jest
___________________.
14. Andrzej Duda obecnie kieruje Polską, jest _________________.
15. Robert Lewandowski, Agnieszka Radwańska, Andrzej Gołota, Adam Małysz
uprawiają sport, są _________________________.
16. Adam Mickiewicz, Zbigniew Herbert, Juliusz Słowacki pisali wiersze, są
__________________ .
Ćwiczenie 19. Przeczytaj ciekawe informacje o wybitnych Polakach. Postaraj
się zapamiętać jak najwięcej faktów.
Lech Wałęsa – polski polityk i działacz związkowy. Współzałożyciel i pierwszy
przewodniczący „Solidarności”, opozycjonista w okresie PRL. Prezydent
Rzeczypospolitej Polskiej w latach 1990–1995, laureat Pokojowej Nagrody Nobla
(1983), przez tygodnik „Time” uznany za Człowieka Roku (1981) oraz za jednego
ze 100 najważniejszych ludzi stulecia (1999).
- W 1950 Lech Wałęsa rozpoczął naukę w szkole podstawowej, w której
powtarzał siódmą klasę.
- W 1959 rozpoczął naukę w Zasadniczej Szkole Zawodowej w Lipnie. Trzykrotnie
stawał na radzie pedagogicznej za palenie papierosów w internacie.
- W latach 1961–1967 pracował jako elektryk (samochodowy i ciągnikowy).
- 11 czerwca 2007 Sąd Okręgowy w Gdańsku orzekł, iż Lech Wałęsa naruszył
dobra osobiste Krzysztofa Wyszkowskiego, nazywając go między innymi „małpą
z brzytwą”, „wariatem” i „chorym debilem”.
28
Życie prywatne. Ma ośmioro dzieci.
Andrzej Wajda nagrał film biograficzny poświęcony Lechowi Wałęsie
„Wałęsa. Człowiek z nadziei”.
Karol Wojtyła
Jan Paweł II był pierwszym papieżem czytającym
bez okularów. Był również pierwszym papieżem
noszącym zegarek na ręku. Poza tym Karol
Wojtyła był również pierwszym papieżem
jeżdżącym na nartach, uprawiającym
wspinaczkę górską, pływającym kajakiem.
I pierwszym w dziejach
Słowianinem wybranym na głowę
Kościoła i pierwszym za 426 lat papieżem
nie Włochem. Był również największym podróżnikiem wszech czasów spośród wszystkich
papieży. Obecnie jest święty katolicki.
Anegdotki z życia papieża :)
Jak się czuje piesek
Jeden z watykańskich prałatów chciał się nauczyć polskiego, więc
sprowadził sobie nasz elementarz. Nauka była jednak tak pospieszna, że
kiedy chciał się nową umiejętnością pochwalić przed Ojcem Świętym, coś
mu się pomyliło i zamiast: "Jak się czuje Papież", rzekł: "Jak się czuje
piesek?". Papież spojrzał na niego zdumiony, po czym odpalił: "Hau, hau".
• Ech, popapieżyć
Ojciec Święty do odwiedzającego Go polskiego księdza:
- Poczekaj chwilę na mnie, muszę trochę popapieżyć.
• Tylko nie mówcie Papieżowi!
Kiedy Papież przebaczył swojemu zamachowcy - Alemu Agcy - do Andre
Frossarda zgłosił się pewien Polak, twierdząc, że wie na pewno, "jacy
ludzie włożyli broń w rękę Turka". Frossard rzucił z pośpiechem: "Niech
Pan tylko tego nie mówi Ojcu Świętemu! Jeszcze każe nam się za nich
modlić!".
29
Maria Skłodowska-Curie
Albert Einstein mówił o niej, że była jedynym człowiekiem
niezepsutym przez sławę. Mimo swojej ogromnej wiedzy
Maria Skłodowska-Curie pozostała osobą skromną i
pracowitą. Jej siła woli oraz otwarty umysł doprowadziły ją
na francuską Sorbonę, gdzie była pierwszą kobietąprofesorem.
Jako pierwsza kobieta została również pochowana w Panteonie. Jako jedyna
kobieta dwukrotnie otrzymała Nagrodę Nobla - w 1903 roku z fizyki wraz z
mężem i Henrim Becquerelem za badania nad zjawiskiem promieniotwórczości,
po raz drugi w 1911 - już samodzielnie - z chemii za wydzielenie czystego radu.
Jako jedyny naukowiec Nobla otrzymała w dwóch różnych dziedzinach nauk
przyrodniczych.
Ćwiczenie 20. Połącz, kto kim jest
1. Maria Skłodowska-Curie
2. Robert Lewandowski
3. Czesław Miłosz
4. Barbara Brylska
5. Michał Żebrowski
6. Krzysztof Zanussi
7. Bronisław Komorowski
8. Maryla Rodowicz
9. Karol Wojtyła
10. Stanisław Moniuszko
11. Jan Matejko
12. Władysław Reymont
A. Malarz
B. Poeta
C. Pisarz
D. Papież
E. Reżyser
F. Aktor
G. Kompozytor
H. Aktorka
I. Sportowiec
J. Piosenkarka
K. Polityk
L. Badaczka
Ćwiczenie 21. Kim jest ta osoba?
A. Poetka, noblistka to __________________________________________
B. Obecny prezydent Polski to ____________________________________
C. Noblista Pokojowej Nagrody, polityk ____________________________
D. Pisarz, noblista, autor utworów „Quo vadis”, „Krzyżacy”, „Potop”, „Ogniem i
mieczem” to __________________________________________________
E. Reżyser polski. Autor filmu „Pianista” to ________________________
F. Astronom, urodzony w Toruniu to ______________________________
G. Jedyny papież z Polski to _____________________________________
30
H. Polski kompozytor, autor walców i noktiurnów to __________
I. Znany sportowiec, piłkarz reprezentacji Polski to ____________
J. Dwukrotna laureatka Nagrody Nobla to_________________
Uśmiechnij się
Mechanik, chemik i informatyk jadą jednym
samochodem. Nagle silnik gaśnie, auto staje.
- To coś z silnikiem - mówi mechanik.
- Myślę, że paliwo jest złej jakości - stwierdza
chemik.
- Wysiądźmy i wsiądźmy, może to pomoże - mówi
informatyk.
Z płonącego budynku strażak wynosi na ramionach piękną, nagą dziewczynę:
- Dziękuję panu, to był prawdziwy wyczyn!
- Rzeczywiście, nieźle musiałem się namęczyć, żeby nie dopuścić do pani żadnego
z moich kolegów!
Biznesmen tłumaczy swojej żonie najnowszy interes:
- Podpisujemy umowę na trzy lata. On daje pieniądze, ja doświadczenie.
- No, a co będzie za trzy lata?
- On będzie miał doświadczenie, a ja pieniądze...
Kowalski postanowił wybrać się do dentysty:
- Co Pan radziłby zrobić z moimi żółtymi zębami?
- Niech Pan nosi brązowe krawaty. Na pewno będą ładnie pasować.
Słowniczek
Nagle - внезапно
Silnik - двигатель
Paliwo - топливо
Strażak - пожарник
Wyczyn - подвиг
Doświadczenie - опыт
Pieniądze - деньги
Krawat - галстук
Rzeczywiście - действительно
31
Lekcja 4. Rodzina. Biernik
Powtórka
Ćwiczenie 1. Użyj narzędnika
1. Mój ojciec jest (przystojny mężczyzna).......................................................... .
2. Moja mama jest (młoda kobieta) . ................................................................ .
3. Marek jest (dobry przyjaciel)......................................................................... .
4. Agata jest (dobry inżynier). .......................................................................... .
5. Henryk Sienkiewicz jest (świetny pisarz i noblista)....................................... .
6. Wisława Szymborska jest (wybitna polska poetka). ..................................... .
7. Jestem (Polak)........................., a moja żona jest (Włoszka). ........................ .
8. Moja córka jest (grzeczna dziewczynka) . ...................................................... .
9. Andrzej Wajda jest (znany polski reżyser) . ................................................... .
10. Karol Wojtyła był (pierwszy papież Polak). .................................................. .
Ćwiczenie 2. Przetłumacz na język polski
1. Ян – хороший инженер. ………………………………………. …………..
2. Я поляк и хороший человек. ……………………………………………..
3. Мои родители – учителя, а я доктор.……………………………………..
4. Ты архитектор? – Нет, я водитель. ……………………………………….
5. Моя мама украинка, отец – белорус, а я полька. ………..…………….
Ćwiczenie 3. Podpisz obrazki
32
RODZINA
}
Moja mama (matka, mamusia)
Rodzice
Mój ojciec (tata, tatuś)
}
}
}
Moja babcia
}
}
}
Wnuk (wnuczek)
Dziadkowie
Wnuki
Mój dziadek
Wnuczka
Mąż
Córka (córeczka)
Małżeństwo
Dzieci (dziecko)
Żona
Syn (synek)
Moja siostra
Kuzyn
Rodzeństwo
Mój brat
Kuzynostwo
Kuzynka
Wuj (wujek)
Stryj (stryjek)
Ciocia (ciotka)
Siostrzeniec
Siostrzenica
Bratanek
Bratanica
}
Synowa
Bratowa
Zięć
Teść
Teściowa
Krewni
Stan cywilny:
- Kawaler/żonaty/wdowiec/wolny/rozwiedziony
- Panna/mężatka (zamężna)/wdowa/wolna/rozwiedziona
Ćwiczenie 4. Wąż literowy.Znajdź wyrazy związane z rodziną
POGFMAMADEWBRATCALRERODZINAWRUMOJCIECKUSKUZYNOMTRUBABCIA
SCIOCIADWÓBMĄŻKWEDZIECIBLOSIOSTRAPWDTRWUJEKLOLĄDZIECITYDZIAD
EKABDŻONARZŃRODZEŃSTWOPLIDNCÓRKANKUZYNKADWEH
33
Ćwiczenie 5. Przeczytaj wypowiedzenie i uzupełnij brakującymi wyrazami
Małżeństwo to bardzo sprawiedliwe urządzenie: ______musi codziennie
gotować, ______ musi codziennie jeść.
Ćwiczenie 6. Uzupełnij
męża, żonę, dzieci, żonaty, dzieci
a. Moja rodzina? Ale która, aktualna
czy ta pierwsza? To trochę skomplikowane.
Aktualnie mam ........... i dwoje …....... .
Jestem drugi raz ..................... . Nie mam
kontaktu z pierwszą żoną, ale wiem,
że ona ma drugiego ......... Nie wiem,
czy ma …............... .
brata, tatę, siostrę, mamę, rodzinie
b. Nie wiem, co powiedzieć: normalnie, mam ……....….., …......………. . Też
mam ……......…. i ……......…. . Ale nie lubię rozmawiać o mojej …………........ .
ojciec, rozwiedziona, dziadek, żyje, babcia
c. Już nie mam męża. To po polsku się mówi, że jestem …………........…, tak?
Jestem pół Polką, pół Angielką. Moja matka jest Polką. Nie znam dobrze historii
mojej rodziny. Wiem, że ……..... mojej matki, a mój…...............był pilotem w
RAF-ie. Moja………. była stuprocentową Polką z bardzo arystokratycznej
rodziny. Niestety, już nie …......……. . A mój ojciec i jego rodzina są Anglikami.
kawalerem, rodziców, kuzynki
d. Mam dużą rodzinę: ……...…......…, braci, siostry, kuzynów i ………........... .
Wszyscy mieszkają w jednym mieście. To bardzo fajnie, bo możemy się często
spotykać. Kto to jest Maria Elena? Yyy, to moja znajoma, to znaczy
przyjaciółka…, to znaczy moja dziewczyna... Ale jeszcze nie żona! Nie mam żony,
jestem ............................ .
ciocię, rodzeństwa, wujka
e. Mieszkam z rodzicami i bratem. Mój brat i ja jesteśmy bliźniakami. Mam też
.................. – siostrę mojego taty i ……….…… – brata mojego taty. Moja mama
nie ma .......................... . Moi dziadkowie i babcie mieszkają w Gdańsku i w
Poznaniu, dlatego rzadko się spotykamy - tylko raz, dwa razy w roku.
Oczywiście, mam chłopaka. Bardzo się kochamy, ale jeszcze nic nie planujemy.
34
Poznaj liczebniki!
20 Dwadzieścia
30 Trzydzieści
40 Czterdzieści
50 Pięćdziesiąt
60 Sześćdziesiąt
70 Siedemdziesiąt
80 Osiemdziesiąt
90 Dziewięćdziesiąt
100 Sto
200 Dwieście
300 Trzysta
400 Czterysta
500 Pięćset
600 Sześćset
700 Siedemset
800 Osiemset
900 Dziewięćset
1000 Tysiąc
Ćwiczenie 7.
Powiedz, ile jest
100-30 =
200+300=
300- 150=
30+45=
800+200=
500-260=
600-340=
780+20=
Ćwiczenie 8.
Przeczytaj liczebniki
149, 159, 999, 1025,
455, 894, 988, 898,
443, 856, 892, 123,
342, 678, 843, 945,
786, 234, 98, 45, 31,
867, 978, 365, 567,
897, 912, 365, 901,
860, 48, 67, 29, 59
1 rok
2,3,4 lata
5-21 lat
22,23,24 lata
25-31 lat
- Ile masz lat?
- Mam ............ lat(a)
- Mój ociec ma ...... lat(a)
- Moja mama ma ... lat(a)
Ćwiczenie 9. Przeczytaj tekst i uzupełnij wyrazami
Rodzina Kasi
Mam na imię Kasia i mam dwadzieścia sześć _____, mieszkam na wsi i
bardzo mi się tu podoba. Nie pracuję gdyż zajmuje się domem i swoją rodziną
a w wolnym czasie spotykam się ze znajomymi.
Moja rodzina składa się z czterech osób: ja, córka Paulina, syn Szymon i
mąż Władek. Paulina ma sześć ____ i chodzi do zerówki, jest bardzo mądrą
dziewczynką. Syn Szymon ma cztery _____ i chodzi do przedszkola, jest małą
gadułą. Mąż ma dwadzieścia osiem _____ i ma swoją firmę, jest bardzo
pracowity, sumienny i wymagający, ale z dużym poczuciem humoru. Stara
się, aby wszystko było zrobione tak jak należy.
Moja rodzina pomaga mi we wszystkich obowiązkach, które należy zrobić,
może nie zawsze, ale się starają. Bardzo mocno kocham swoją rodzinę!
Ćwiczenie 10. Odpowiedz na pytania:
1. Ile lat ma Kasia? 2. Gdzie mieszka Kasia? 3. Z kogo składa się rodzina Kasi?
4.Ile lat ma córka Paulina? 5. Jak ma na imię syn Kasi? 6. Ile ma lat syn Kasi?
7. Co ma mąż Kasi? 8. Jaki jest mąż Kasi? 9. Czy lubi Kasia swoją rodzinę?
35
Ćwiczenie 11. Wpisz końcówki i naucz się na pamięć wierszyka
Moja rodzina
Moja mama jest dentyst__,
Ojciec jest ekonomist__,
Moja ciocia jest kelnerk__,
Siostra moja jest studentk__,
Dziadek mój jest filolog____,
No a babcia idiolog____,
Brat mój starszy jest lekarz___,
A ja będę dziennikarz___
Ćwiczenie 12. Przeczytaj tekst i uzupełnij prawidłowymi formami czasowników i
rzeczowników
MOJA RODZINA
(Ja, Nazywać)_______ się Katarzyna Podolska. Jestem (studentka)__________
pierwszego roku polonistyki na Narodowym Uniwersytecie Pedagogicznym w
Mińsku. Chcę opowiedzieć o mojej rodzinie.
Moja rodzina nie jest duża. Ona liczy siedem osób. To (być)____ moi rodzice —
matka i ojciec, moi dziadkowie — babcia i dziadek, rodzeństwo — moja siostra i
mój brat i ja.
Mój tata (mieć)______ na imię Jarosław. On (mieć)______ czterdzieści osiem lat.
Jest wysoki i szczupły. (on, mieć)_________ zielone oczy, ciemne włosy i nosi
okulary. Tata jest (lekarz)_________. Moja mama (mieć)______ na imię Oksana.
Ona (mieć)_____ czterdzieści sześć lat. Mama jest miła, ma niebieskie oczy i jasne
włosy. Ona jest (nauczycielka)__________ języka i literatury białoruskiej.
Moi dziadkowie (być)______ już (emeryt)________. Babcia ma na imię Anna i
ma sześćdziesiąt osiem lat. Ona bardzo lubi haftować. Dziadek ma na imię Iwan.
On ma siedemdziesiąt lat. Lubi oglądać telewizję i czytać gazety.
Moja siostra Irena jest starsza ode mnie. Ona ma dwadzieścia trzy lata i jest już
(mężatka)________. Siostra jest (nauczycielka)________ jak i mama. One pracują
w tej samej szkole. Irena jest wysoka i ładna. Ona ma niebieskie oczy i jest
blondynką. Mój brat (mieć)_____ na imię Oleg. On jest (uczeń)_________
dziesiątej klasy i (mieć)_____ szesnaście lat.
Moja rodzina jest wesoła i zgodna. My lubimy spędzać razem wolny czas. Ja
bardzo (kochać)____________ swoją rodzinę.
36
Ćwiczenie 13. Uzupełnij tekst o sobie i rodzinie brakującymi wyrazami
Cześć! Nazywam się ..................................................................
Jestem z Białorusi. Mam .......... lat(a). Z narodowości jestem..................... .
Mieszkam w ......................... . Z zawodu jestem ...................................... .
Pracuję jako ............................ . Jestem ........................., ............................ i
.............................. .
Mam (dużą, małą, nie bardzo dużą) rodzinę. Moja rodzina liczy ......... osób. To
ja,........................,.............................,.......................................,........................
.........,.............................................. i .......................................... .
Moja mama ma na imię ................................., ma .................... lat(a), pracuje
jako ................................................ . Jest ......................................... i
........................... kobietą.
Mój ojciec ma na imię ........................................., ma .............. lat(a), pracuje
jako .................................................... . Jest ..................................... i
..................................... mężczyzną.
Moja (żona (mój) mąż) ma na imię .................................., ma .................
lat(a), pracuje jako ........................................................ . Jest
................................i ............................... .
Mam dzieci (dziecko), które ma(ją) na imię ........................ i......................
.............................. i mają ............ i ......... lat. Bardzo kocham moją rodzinę!
Biernik. Liczba pojedyncza Kogo? Co?
37
Ćwiczenie 14. Wybierz poprawną formę rzeczownika
1. Paweł lubi Karolinę / Karoliną/ Karolina.
2. Karolina lubi Pawłem /Paweł /Pawła.
3. Mikołaj je ciastkiem /ciastko/ ciastka.
4. Oni oglądają filmu /filmem /film.
5. Ja lubię muzykę/ muzyki/ muzyka.
6. Sebastian pije soku /sok /sokiem.
7. Marek czyta książka /książką/ książkę.
8. Wiktor zna Kraków /Krakowa/ Krakowem.
9. Czy znacie pan profesor Nowak /
pana profesora Nowaka/ panem profesorem Nowakiem?
10. Łukasz ma psa/ psem /pies.
Ćwiczenie 15. Uzupełnij zdania
1. Studiuję .... (polonistyka).
2. Właśnie piszę ..... (zdanie) po polsku.
3. Na lekcji czytamy .... (czytanka), a czasem śpiewamy .... (piosenka).
4. Kiedy lektorka drukuje ... (tekst), ja maluję .... (obrazek).
5. Codziennie ćwiczę .... (gramatyka).
6. Poznaję polską .... (kultura) i rozumiem ... (język).
7. Szkoda, że wkrótce kończę .... (nauka).
Ćwiczenie 16. Uzupełnij prawidłowymi formami
1. Bardzo kocham (moja córka)___________________.
2. Widzicie (nasz lektor)___________________?
3. Znasz (hiszpańska piosenka)______________?
4. Oni rysują (wielki obraz)_______________.
5. Jurek buduje (nowy dom)_______________.
6. On lubi chodzić do siostry (każda sobota)_____________.
7. Mamy w domu (egzotyczny ptak)__________________.
8. Chcesz kupić (japońskie radio)______________.
9. Basia ma (przystojny kuzyn)___________________.
10. Znam (mądry chłopak)____________________.
ćwiczenie 17. Uzupełnij tekst odpowiednimi formami rzeczowników i
przymiotników
Andrzej studiuje.................... (fizyka). On bardzo lubi .................................
(muzyka jazzowa) i ................................. (dobre europejskie kino).
38
Na śniadanie Andrzej je zwykle ............................. i .............................
(kanapka i kasza) i pije . .......................... (czarna kawa). Potem czyta
..................................... (nowa gazeta). Andrzej ma . ............................
(duży pies). Codziennie rano idzie z psem na spacer. Czasami Andrzej czeka na
.................. (Alicja) i idą razem. Potem Andrzej musi studiować. Kiedy
wraca do domu, jest już późno. Andrzej gotuje . ........ (obiad). Czasami
ogląda później ........................ (telewizja). Wieczorem znowu się uczy.
Ćwiczenie 18. Uzupełnij tekst odpowiednimi formami rzeczowników i
przymiotników
Siostra Konrada ma na imię Iza. Oni mają także . .................... (mama
Karolina), .
(tata Michał),..................... (babcia Helena) i
................................... (dziadek Franciszek).
Konrad i Iza lubią ........................ . ..................
(muzyka rockowa) i lubią także czytać
(literatura sensacyjna).
Oni codziennie wstają wcześnie. Na . ......................
(śniadanie) jedzą ....................., ............................,
.............................. (chleb, masło, miód) i piją
...................... (mleko). Potem idą do szkoły.
Kiedy wracają, babcia gotuje ..................... (obiad).
Następnie robią .
(zadanie domowe). Wieczorem czasem
oglądają . ..................... (film).
Ćwiczenie 19. Uzupełnij tekst odpowiednimi formami rzeczowników i
przymiotników
Ania i Małgosia są przyjaciółkami. One często chodzą do kina na . ......
(film), a w sobotę zawsze chodzą na . ............ (impreza) do Marka. W
niedzielę przyjaciółki czasami chodzą na . .... (koncert) do filharmonii.
Ania jest niepunktualna. Małgosia czeka zwykle na . .... (Ania) bardzo
długo. W tę niedzielę Ania idzie do babci na . ............. (obiad). Babcia
gotuje .
(zupa pomidorowa), robi ...........................
(kurczak), .
(sałata) i ................. (ciasto). Ania bardzo lubi
................... (obiad) u babci.˛
39
Ćwiczenie 20. Uzupełnij prawidłowymi formami
Co mają kobiety?
A. Kinga jest młoda. Jest zamężna. Ma (dobry mąż)_______________, ale ten
ma (mała pensja)____________________. Kinga jest w domu. Ma (mały
syn)______________ i (mała córka)_____________________. Mają (małe
mieszkanie)__________________, tylko (jeden pokój)______________________ i
(kuchnia)___________________. Mają tylko ciemny korytarz. Mają (mała
łazienka)________________ i (stara pralka)________________. Mają (stary
czarnobiały telewizor)____________i (mały magnetofon)_________________.
Kinga ma (ciężkie życie)____________, ale ma (dobry nastrój)_____________.
B. Magda już nie jest młoda. Męża nie
(mieć)_____. (Mieć)_______ (córka
uczennica)__________________ i (syn
student)_____________________. (Mieć)______
(dobra praca)_______________ i (dobra
pensja)_____________. (oni, mieć)_________
dobre mieszkanie, (oni, mieć)____________(duża
łazienka)_____________________ i duży
korytarz. (Oni, mieć)______________ kolorowy
telewizor, ale jest stary. (Oni, mieć)_________
(stara pralka)___________ i (nowa
lodówka)___________. (Oni,
mieć)______________ (działka)_________ i
(stary fiat)_____________. Magda też
(mieć)______ problemy.
C. Ewa jest bardzo młoda. Jest zamężna i nie ma dzieci. (Ona,
mieć)_____________ (dobra praca)__________ i (duża pensja)______________.
Mąż też (mieć)______ (duża pensja)______________, ale jest brzydki i stary.
(On, mieć)_______ (piękna willa)__________. (Mieć)__________ japoński
telewizor i wideo. (Mieć)_____ też (niemiecka pralka)___________.
(Mieć)_______ (piękna duża działka)_______________ i zagraniczny samochód.
Ewa (mieć)_______ wszystko. Ale nie jest wesoła. Problemy nie ma, pieniądze
ma. Dlaczego jest taka smutna? Bo chce (młody mąż)____________________.
40
Ćwiczenie 21. Powiedz po polsku
A) У неё есть семья: муж и дети. ___________________________________
B) У него жена. ___________________________________________________
C) У меня есть мать и отец. ________________________________________
D) У тебя брат и сестра. ___________________________________________
E) У вас бабушка и дедушка. _______________________________________
F) У вас польский телевизор. _______________________________________
G) У неё богатый муж. _____________________________________________
H) У него некрасивая жена. ________________________________________
I) У вас есть муж? _________________________________________________
J) У вас есть жена? ________________________________________________
K) У тебя есть брат или сестра? ____________________________________
Zaimki w Bierniku
Liczba pojedyncza
Ja mnie
Ty ciebie, cię
On jego, niego, go
Ona ją, nią
Ono je, nie
Liczba mnoga
My nas
Wy was
Oni ich, nich
One je, nie
Ćwiczenie 22. Wybierz odpowiedni zaimek osobowy
1. Znam one/ nie/ je świetnie.
2. Czekają na go /jego/ niego na Rynku.
3. Marek ona/ jej /ją kocha.
4. Lubię cię /ciebie /tobą.
5. Adrian pyta o wy/ was /wami.
6. Grzesiek my /nas /nami lubi.
7. Piotrek zna ich /oni /nich trzy miesiące.
8. Czekasz na nią /ona/ ją?
9. Nie, czekam na wy/ wami /was.
10. Kogo kochasz: mną czy ją / mną czy nią/ mnie czy ją?
Ćwiczenie 23. Uzupełnij zaimkami
Znasz tę kobietę? Tak, znam _____. Czy widzisz tego pana? Tak, widzę _____.
Kocham (ty)______! Kochasz (ja)____? Czekam na (ty) ___ już godzinę! Chcesz
sobie takie zdjęcie? Tak, chcę ___. Te dzieci są moje! Kocham ____! Widzę tych
panów po raz pierwszy. A ty widziałeś ____ kiedyś?
41
Ćwiczenie 24. Uzupełnij zdania odpowiednim zaimkiem osobowym
1. Ja bardzo .................. lubię (on).
2. Muszę czekać na ........................ (oni).
3. Kochasz .................. (ja)?
4. Tak, kocham .................. (ty)!
5. Michał zna ................. bardzo dobrze (ona).
6. Czekamy na ................ wieczorem (wy).
7. Justyna pyta o ................... (one).
8. Jesteśmy niepunktualni. Rodzina czeka na .................. (my).
9. Znam ................. słabo (oni).
10. Czekamy na ..................... już bardzo długo (ty).
Poznaj dni tygodnia!
Ćwiczenie 25. Odpowiedz na pytania
1. W jakie dni tygodnia masz zajęcia z polskiego?
2. Kiedy masz weekend?
3. Kiedy masz ostatni pracowny dzień?
4. Od jakiego dnia zaczyna się tydzień?
5. Drugi pracowny dzień?
42
Ćwiczenie 26. Znajdź w kwadracie 10 wyrazów
Ćwiczenie 27. Uzupełnij nazwami dni tygodnia
TATA ŚPIEWA DNI TYGODNIA
Ref: Powiedz mi, ach powiedz mi, jakie znasz tygodnia dni
Powiedz mi. ach powiedz mi, jakie znasz tygodnia dni /x2
W ____________________, w ____________________,
w _____________________ czekolady zjem kawałek,
A we _________________, a we __________________,
a we _________________ zjem bananów cały worek.
No a w ______________, no a w ______________,
no a w _______________ będę jeździł samochodem.
Potem w _______________, potem w ____________,
potem w ____________ mnie odwiedzi kumpel Bartek.
Ref: Powiedz mi, ach powiedz mi, jakie znasz tygodnia dni
Powiedz mi, ach powiedz mi, jakie znasz tygodnia dni /x2
W______________, w _____________, w ____________,
w ______________, w _____________, w ____________
będę głaskał sześć kociątek.
A w ______________, a w _______________ ,
a w _______________ gdzieś polecę samolotem.
Na ________________, na ________________,
na _________________ znów pomysłów mam za wiele
Na _________________, na __________________ ,
na __________________ znów pomysłów mam za wiele.
Ref:
43
Uśmiechnij się!
Przeczytaj dowcipy o rodzinie i jednego naucz się na pamięć.
Czym babcia przyjechała?
- Babciu, czym ty do nas przyjechałaś?
- Pociągiem, a dlaczego pytasz?
- Bo tata mówił, że cię diabli przynieśli.
Piękne włosy
Żona do męża:
- Kochanie, podobają ci się moje włosy?
- Bardzo, kochanie. Przepiękne. A w
dzisiejszej zupie to po prostu: cud-miód.
Dieta - cud
- Kochanie, schudłam dwa kilogramy! – woła
żona wychodząca z łazienki.
- To pewnie dlatego, że nie nałożyłaś
makijażu – mruczy pod nosem mąż
Wycieczka
- Zabieram Cię, kochana żono, na wycieczkę!
- Nie pojadę, bo nie mam co na siebie włożyć.
- Po pierwsze, to jest wycieczka piesza, po drugie, włożysz mój plecak.
44
Lekcja 5. Opis wyglądu. Ubranie. II koniugacja
Powtórka
Ćwiczenie 1. Uzupełnij
Mama i __________, razem to _______________
Syn i ____________, razem to _______________
Dziadek i _________, razem to _______________
Brat i ____________, razem to _______________
Mąż i ____________, razem to _______________
Ciocia i ___________. Teść i _________________
Kawaler i __________. Żonaty i ______________
Ćwiczenie 2. Dopisz podane wyrazy w potrzebnej formie
(Matka i ojciec) Mam ................... i ......................... .
(Brat i siostra) Ona ma ................... i ..................... .
(Rodzina) On ma .......................... .
(Babcia i dziadek) Mam ........................ i ......................... .
Opis człowieka
TWARZ
1. włosy
2. czoło
3. brew
4. ucho
5. rzęsa
6. oko
7. nos
8. policzek
9. wąs
10. usta
11. język
12. ząb
13. warga
14. broda
45
Słowniczek
46
Ćwiczenie 3. Korzystając z wyrazów opisz twarz Władka
Ćwiczenie 4. Opisz osób z obrazków
47
Ćwiczenie 5. Przeczytaj opis Kasi przygotowany przez Władka i wpisz wyrazy z
ramki w potrzebnym miejscu
Piwne
odstające
kręcone
szatynka
„kościuszkowski”
wąskie
„Chopin po koncercie”
Moja żona ma na imię Kasia. Jest bardzo piękną i
zgrabną _______________ średniego wzrostu.
Ma okrągłą bladą twarz, na której są
wyraziste ______________ oczy,
mały _______________nos,
jasne brwi i krótkie rzęsy, które co
rano maluje tuszem. Jeśli chodzi o fryzurę,
to ma gęste, __________________,
dość długie włosy i zwykle nosi wysoki ogon,
bo gdyby nie zbierała włosów,
wyglądałaby jak ____________________________, szczerze mówiąc ona tak i
wygląda co rano. Uszy ma trochę ___________________, a usta blade i
_______________, lecz szminką do ust robi je pulchne i czerwone. Policzki rumiani,
żeby były czerwone i wygląda wtedy fantastycznie! Jak widzicie, moja żona ma
dwie twarzy: jedną zwykłą ma rano, a później drugą namalowaną, ale kocham ją
w każdym wariancie
Ćwiczenie 6. Na podstawie tekstu Władka opisz swego sąsiada
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
Ćwiczenie 7. Rozwiąż krzyżówkę
Poziomo:
2. Zwykle rumieni się ze wstydu.
4. Włosy na twarzy, które niektórzy
mężczyźni golą, a niektórzy hodują.
5. To kobieta maluje szminką.
Pionowo:
1. Tym patrzymy na świat.
3. Mogą być odstające.
4. Włosy nad okiem.
48
Żebydokładnieopisać
człowieka,musimynauczyćsię
nazwubrańidodatków.A
oprócztego,jakpojedzieszpo
zakupydoPolski,będziesz
nazywaćrzeczy,anie
pokazywaćnaniepalcem:)
Słowniczek
Ogólna charakterystyka dotycząca odzieży
оdzież - одежда
rozmiar - размер
przymierzalnia - примерочная
wyprzedaż - распродажа
gust - вкус
ekspedientka - консультант
według ostatniej mody - по последней
моде
ostatni krzyk mody - последний писк
моды
iść ślepo za modą - следовать слепо за
модой
Odzież damska
bluzka - блузка
spódnica - юбка
kostium - костюм
sukienka - платье
żakiet - пиджак, жакет
koszula - рубашка
bielizna - нижнее бельё
majtki - трусы
stanik (biustonosz) - бюстгалтер
szlafrok - халат
dżinsy - джинсы
golf - гольф
pończochy - чулки
rajstopy - колготы
kapelusz - шляпа
strój kąpielowy - купальник
Obuwie - обувь
buty - обувь, ботинки
trampki - кеды
adidasy - кроссовки
kozaki - сапоги
półbuty - полуботинки
sandałki, klapki - сандалии,
босоножки
baletki - балетки
pantofle - туфли
buty na wysokim obcasie - обувь
на высоком каблуке
kapcie - тапочки
Odzież męska
garnitur - костюм
kamizelka - жилетка
krawat - галстук
marynarka - пиджак
płaszcz - пальто
spodnie - брюки
koszulka - футболка
sweter - свитер
kurtka - куртка
spodenki - шорты
boksery - трусы-боксёры
dres - спорт.костюм
skarpety - носки
czapka - шапка
szalik - шарф
49
Dekoracje - аксессуары
pasek- ремень
okulary - очки
kolczyki - серёжки
branzoletka - браслет
pierścionek - кольцо
obrączka - обручальное кольцо
zegarek - часы
łańcuch - цепочка
wisiorek - кулон
torebka - сумочка
Zapamiętaj! Nie suknia zdobi człowieka, ale człowiek suknię
Mam na sobie + Biernik (co?)
Ćwiczenie 8. Postaw w prawidłową formę
Mam na sobie (sweter)______________,
(spódnica)_______________, (bluzka)_____________,
(krawat)_______________, (garnitur)_____________,
(kostium)_____________, (sukienka)_______________,
(koszula)____________, (obrączka)______________,
(łańcuch)______________, (bielizna)______________,
(podkoszulek)___________, (skarpeta) _________________.
Ćwiczenie 9. Powiedz, w co są ubrane te osoby
Ćwiczenie 10. Napisz i powiedz, w co jesteś dzisiaj ubrany ty i twój sąsiad
_________________________________________________________________
_________________________________________________________________
_________________________________________________________________
50
Ćwiczenie 11. Ułóż zdania
1. Fartuch/ lekarz/ biały/ wkłada___________________________
2. Pan/ garnitur/ ten/ kupuje/ czarny________________________
3. Elegancką/ Anna/ sukienkę/ ma__________________________
4. Jedwabny/ Piotr/ szalik/ nosi_____________________________
5. Nosi/ kapelusz/ tata/ mój/ szary__________________________
6. Bluzkę/ pani/ ta/ przymierza/ białą_______________________
Ćwiczenie 12. Napisz nazwy ubrań
1. Nosimy to na głowie, kiedy jest zimno _ _ _ p _ _.
2. To mamy na palcu serdecznym, kiedy bierzemy ślub _ _ _ ą _ _ _ _.
3. W tym ubraniu dziewczyna idzie za mąż _ u _ _ _ _ _ _.
4. Garnitur to spodnie i _ _ r _ _ _ _ _ _.
5. Tę dekorację nosimy na ręce _ _ _ n _ _ _ _ _ _ _.
6. Majtki i stanik to _ i _ _ _ _ _ _.
7. Kobiety noszą to na nogach _ _ j _ _ _ _ _.
8. Razem z dresem ubieramy _ d _ _ _ _ _.
9. Z garniturem mężczyźni noszą _ _ _ w _ _ .
10. Żakiet i spódnica razem to _ _ _ _ _ u _.
Ćwiczenie 13. Posłuchaj wiersza i
wpisz nazwy ubrań
Okulary
Julian Tuwim
Biega, krzyczy pan Hilary:
"Gdzie są moje ____________?"
Szuka w ___________ i w surducie,
W prawym bucie, w lewym bucie.
Wszystko w szafach poprzewracał,
Maca __________, ________ maca.
"Skandal! - krzyczy - nie do wiary!
Ktoś mi ukradł
_________________!"
Pod kanapą, na kanapie,
Wszędzie szuka, parska, sapie!
Szuka w piecu i w kominie,
W mysiej dziurze i w pianinie.
Już podłogę chce odrywać,
Już policję zaczął wzywać.
Nagle zerknął do lusterka...
Nie chce wierzyć... Znowu zerka.
Znalazł! Są! Okazało się,
Że je ma na własnym nosie.
51
Ćwiczenie 14. Naucz się robić komplement
Ładny (pękny) masz (coś)
Ładną masz koszulę!
Masz świetną spódnicę!
Podoba mi się twój (coś)
Podoba mi się pana szalik!
Podoba mi się pani fryzura!
Świetnie
Wspaniale
Doskonale
Szałowo
Fantastycznie
Reakcja na komplement
Miło mi (to słyszeć)
Dziękuję – to miłe z twojej strony!
Tak? Podoba ci się?
Bardzo się cieszę!
Ogromnie mi miło!
Naprawdę ci się podoba?
wyglądasz!
}
Ćwiczenie 15. Zrób komplement swojemu
sąsiadowi i otrzymaj uśmiech
Ćwiczenie 16. Przeczytaj zdania i podkreśl wszystkie formy czasownika NOSIĆ
1. Zwykle noszę spodnie, lecz dzisiaj ubrałam się w sukienkę.
2. Władek często nosi dres, a jego żona i mama noszą spódnice.
3. Co ty zwykle nosisz na uniwersytet?
4. My z Kasią nosimy obrączki na prawych rękach.
Uwaga!
5. A co wy nosicie na dyskotekę?
Czasownik nosić i inne czasowniki
kończące się na –ić / -yć i trzy
czasowniki na –ać (bać się, stać i spać)
należą do II koniugacji i odmieniają się w
następny sposób:
52
Ćwiczenie 17. Odmień następne czasowniki
Lubić, mówić, robić, tańczyć, liczyć, uczyć się
Ćwiczenie 18. Uzupełnij prawidłowymi formami czasowników
1. Ja (mówić) _______________ po polsku lepiej niż moja żona.
2. Bardzo (my, lubić) ______________ tańczyć poloneza.
3. Władek (lubić) _______________ tańczyć z żoną sąsiada.
4. Kasia dobrze (liczyć) ____________ po niemiecku, ale tylko do trzech.
5. Władek i Kasia (tańczyć) _______________ trzy razy w tygodniu.
6. My z Kasią już świetnie (mówić) ______________ po polsku!
7. Magda i Gosia (uczyć się) ______________ polskiego, żeby dostać na studia.
8. Władek nic nie (robić) ______________ i tym bardzo denerwuje swoją żonę.
9. Ja (lubić) ________________ nic nie robić.
10. Co ty (lubić) ______________ robisz w czasie wolnym?
! Zwróć uwagę na odmianę czasowników
jeździć, chodzić, nosić, musieć
Zwróć uwagę na to, że w niektóre czasowniki podczas odmiany zachodzą
wymiany, które są podobne do języka rosyjskiego czy białoruskiego. Na
przykład, ja noszę – я ношу, chodzę - хожу, budzę – бужу.
53
Ćwiczenie 19. Odmień czasowniki
PROSIĆ i WOZIĆ
Ćwiczenie 20. Wpisz czasowniki w prawidłowej formie
1. Co (wy - robić) ________________ dzisiaj wieczorem?
2. Sąsiad głośno (śpiewać)____________, ale (robić)___________ to ładnie.
3. Michał szybko (liczyć)____________ po portugalsku.
4. Oni (tańczyć)___________ już godzinę i wcale nie (być)______ zmęczeni.
5. Wy (lubić)__________ pływać w basenie?
6. (Ty - myśleć)___________, że ładnie wyglądam?
7. On (widzieć)__________, że jestem zmęczona.
8. Oni (lubić)____________ chodzić do muzeum.
9. Cześć! (ja - dzwonić)_______________, aby umówić się na spotkanie.
10. Mój mąż (robić)___________ doskonałe zdjęcia.
11. (Ja - musieć)________ iść do pracy.
12. Dlaczego (ty - dzwonić)_____________ tak późno?
13. (Ja - lubić) ___________ czytać, (woleć)___________ romanse.
14. Czy (wy - widzieć)_____________ jaka ładna dzisiaj pogoda!
15. Oni (lubić)___________ dzwonić o północy.
16. Za tydzień moje koleżanki (kończyć)____________ pisać pracę dyplomową.
17. Mój ojciec świetnie (tаńczyć)______________ poloneza i mazura.
18. O czym (ty - marzyć) _____________?
19. (Ja - marzyć) _____________ o szczęściu dla rodziny.
20. (Wy - słyszeć) ___________ jak śpiewają ptaki wiosną?
21. On (milczeć)____________, bo nie ma co powiedzieć.
22. Moja babcia (należeć)_____________ do zespołu folklorystycznego.
23. Rodzice (czekać)__________ na ciebie już godzinę!
24. Codziennie (ja - powtarzać) ___________ polskie wyrazy.
25. Czy (ty - słuchać)____________ mnie?
54
26. (My - znać)_____________ dużo fajnych ludzi.
27. Często z kolegami (pływać)____________ w basenie.
28. (Ja - przepraszać)____________ za spóźnienie.
29. Zawsze (ja - pytać) ____________ u siebie: co zrobiłam dobrego dla ludzi?
30. On powiedział, że (dać)_____________ mi buziaka wieczorem.
31. Czy (wy - mieć)__________ długopisy?
32. Czy (on - kochać)____________ swój kraj?
33. Dlaczego (ty - otwierać) _______________ drzwi nieznajomym osobom?
34. Jak (ty - mieć)_________ na imię?
35. Oni (być)____________ dobrymi uczniami.
36. Ty (być) ___________ dziennikarzem?
37. My (być)____________ inżynierami.
38. Wy (być)____________ Polakami? – Nie, my (być)__________ Francuzami.
39. Ja (być)____________ kierowcą, a ty kim (być)__________?
40. (Ja - mieć) ____________dużo krewnych.
Ćwiczenie 21. Uzupełnij tekst prawidłowymi formami rzeczowników i
czasowników
(Ja, być) ________ dość (piękna dziewczyna)____________________, tak
(mówić) ___________ moja babcia. Mam (zgrabna linia)___________________ i
piwne oczy. (Moja uroda) __________________ podkreślam (modne
ubranie)___________________. W dni zwykłe (nosić)___________ granatowe
dżinsy i jakąkolwiek (jasna koszula)___________________. Na nogach
(mieć)__________ adidasy, a w dodatkach (łańcuch, bransoletka)___________,
__________________ i duże kolczyki. Kiedy (wybierać się) _______________ na
(dyskoteka)________________, to (ubierać się) _______________ w (krótka
spódnica) ________________ lub (jaskrawa sukienka)___________________,
buty na wysokim obcasie i (mała torebka) ____________________.
Natomiast mój mąż Władek (lubić)_________ ubierać się w (okropny
sweter) ________________ z (jeleń) _______________ i niemodne szare
spodnie. Nie wiem, jak poprawić mu gust, bo (on, nosić) ___________
naprawdę fatalne urbanie. Wszyscy się z niego śmieją, a ja (kochać)
_______________, bo on jest bardzo (dobry, wesoły i przystojny chłopak)
____________________________________. Nie suknia zdobi człowieka, ale
człowiek suknię. Tak (mówić)_________________ moja babcia, i ja z nią
całkiem się (zgadzać)_____________________! (Być,
my)___________________ różni, ale (być, my)_____________ razem w
modnym ubraniu czy bez niego. A wszyscy niech (mówić) _______________ co
chcą!
55
Ćwiczenie 22. Posłuchaj piosenki zespołu ”Perfekt” i uzupełnij prawidłowymi
formami
Kochaj mnie
Gdy nie _________ (bawić) cię już
Świat zabawek mechanicznych,
Kiedy __________ (dręczyć) cię ból niefizyczny,
Zamiast słuchać bzdur
Głupich telefonicznych wróżek zza siedmiu mórz,
Spytaj siebie, czego pragniesz,
Dlaczego kłamiesz, że miałaś wszystko?
Gdy udając że __________ (spać),
W głowie ____________ (tropić) bajki z gazet.
Kiedy nie chcesz już śnić сudzych marzeń,
Bosa do mnie przyjdź
I od progu bezwstydnie powiedz mi, сzego chcesz.
Słuchaj jak dwa serca biją.
Co ludzie __________ (myśleć) – to nieistotne.
Kochaj mnie, kochaj mnie,
Kochaj mnie nieprzytomnie
Jak zapalniczka płomień,
Jak sucha studnia wodę.
Kochaj mnie namiętnie tak,
Jakby świat się skończyć miał.
Słowniczek
Swoje miejsce znajdź i nie pytaj,
Zabawka – игрушка
Czy taki układ ma jakiś sens?
Ból – боль
Słuchaj co twe ciało _________ (mówić),
Bzdura – вздор
W miłosnej studni już nie utoniesz.
Bajka - сказка
Kochaj mnie, kochaj mnie,
Marzenie – мечта, сон
Kochaj mnie nieprzytomnie
Zapalniczka - зажигалка
Jak zapalniczka płomień,
Płomień - пламя
Jak sucha studnia wodę.
Studnia - колодец
Kochaj mnie, kochaj mnie,
Świat - мир
Kochaj mnie nieprzytomnie.
Miejsce - место
Jak księżyc w oknie śmiej się i płacz,
Ciało - тело
Na linie nad przepaścią tańcz,
Księżyc - месяц
Aż w jedną krótką chwilę
Chwila - минута
Pojmiesz po co żyjesz...
56
Lekcja 6. Wiadomości o Polsce
Wyznanie wiary dziecięcia polskiego
– Kto ty jesteś?
– Polak mały.
– Jaki znak twój?
– Orzeł biały.
– Gdzie ty mieszkasz?
– Między swemi.
– W jakim kraju?
– W polskiej ziemi.
– Czem ta ziemia?
– Mą Ojczyzną.
– Czem zdobyta?
– Krwią i blizną.
– Czy ją kochasz?
– Kocham szczerze.
– A w co wierzysz?
– W Polskę wierzę!
Polska
Ludność: 38,5 mln ludzi.
Godło Polski: Biały orzeł w złotej koronie na
czerwonym tle. Orzeł patrzy w prawą stronę.
Flaga Polski: biało-czerwona.
Stolica: Warszawa.
Na godle Warszawy jest Syrena z mieczem i tarczą.
– Coś ty dla niej?
– Wdzięczne dziecię.
– Coś jej winien?
– Oddać życie.
Godło Polski
Godło
Warszawy
Flaga Polski
57
Istnieje kilka wariantów legendy o Warszawskiej Syrence. Oto jeden z nich:
Pewnego dnia u podnóża dzisiejszego Starego
Miasta wyszła z wody przepiękna syrena, aby
nieco odpocząć na piaszczystym brzegu. Tak
spodobało jej się miejsce, że postanowiła tu
zostać na zawsze.
Niestety zamieszkujący pobliską osadę rybacy
zauważyli, że ktoś podczas połowów wzburza
fale Wisły, plącze sieci i wypuszcza ryby z
więcierzy.
Postanowili więc schwytać szkodnika. Kiedy jednak usłyszeli przepiękny głos
syreny, zaniechali swoich zamiarów i szczerze pokochali piękną kobietę-rybę,
która od tej pory co wieczór umilała im czas przepięknym śpiewem.
Pewnego dnia zobaczył syrenkę bogaty kupiec i postanowił ją schwytać.
Podstępem uwięził ją w drewnianej szopie. Płacz syreny usłyszał młody syn
rybaka i za pomocą przyjaciół, pod osłoną nocy uwolnił ją.
Syrena z wdzięczności za uratowanie życia obiecała im, że zawsze kiedy tylko
będą potrzebowali pomocy, stanie w ich obronie. I odtąd warszawska syrenka,
uzbrojona w miecz i tarczę, broni miasta i jego mieszkańców.
Podział administracyjny Polski:
16 województw (Mazowieckie, Małopolskie, Wielkopolskie i inne)
314 powiatów
2479 gmin
Rzeki: Wisła,Odra, Warta, Bug i inne.
Jeziora: Śniardwy, Mamry, Łebsko i inne.
Miasta, które leżą nad Wisłą: Warszawa, Kraków, Toruń i inne.
Miasta, które leżą nad morzem: Gdańsk, Gdynia, Sopot i inne.
Największe polskie miasta: Warszawa, Kraków, Gdańsk, Łódź, Lublin, Poznań i
inne.
Polskie góry: Tatry, Bieszczady, Sudety, Pieniny i inne.
58
Granicy państwa
Zabytki w Polsce:
• W Warszawie: Łazienki, Muzeum
Powstania Warszawskiego w
Warszawie;
• W Krakowie: Zamek Wawelski,
Kościół Mariacki w Krakowie;
• W Toruniu: Dom Muzeum
Kopernika, Muzeum Piernika w
Toruniu i itd.
Najpopularniejsze polskie potrawy:
pierogi, kluski, kotlet schabowy,
bigos, zupy (żurek, barszcz
czerwony, zupa pomidorowa).
Polskie tańce: oberek, polonez,
krakowiak, mazurek i inne.
Polskie pomniki na Białorusi: Pomnik Adama Mickiewicza w Mińsku, Dom
Muzeum A. Mickiewicza w Nowogródku, Muzeum Elizy Orzeszkowej w Grodnie.
Polacy znani na świecie. Czy pamiętasz?
Najszerzej znanym Polakiem jest papież Jan Paweł II (Karol Wojtyła).
Drugim najbardziej znanym na świecie Polakiem jest Lech Wałęsa - Prezydent
Rzeczypospolitej Polskiej w latach 1990–1995, laureat Pokojowej Nagrody
Nobla (1983).
Znanym Polakiem jest także Mikołaj Kopernik (astronom), urodzony w
Toruniu.
Adam Mickiewicz (poeta), najpopularniejsze utwory: ”Pan Tadeusz”, ”Dziady”,
”Grażyna” i inne.
Józef Piłsudski był Marszałkiem Polski, za którym Polska odzyskała
Niepodległość.
Nobliści:
Lech Wałęsa - Pokojowa Nagroda.
Maria Skłodowska-Curie - 2 Nagrody Nobla w dziedzinach chemii i fizyki
Władysław Reymont - w dziedzinie literatury (utwór ”Chłopi”)
Czesław Miłosz - w dziedzinie literatury
Wisława Szymborska - w dziedzinie literatury
Henryk Sienkiewicz - w dziedzinie literatury
59
Ostatni PREZYDENCI RP
Polscy kompozytorzy muzyki poważnej: Fryderyk Chopin, Karol Szymanowski,
Krzysztof Penderecki, Stanisław Moniuszko (uczył się w Mińsku), Jan Kaczmarek.
Reżyserzy polscy: Roman Polański, Andrzej Wajda, Krzysztof Zanussi, Jerzy
Hoffman, Paweł Pawlikowski i inni.
60
Piosenkarze polscy: zesp. Dżem, Czerwone gitary, Elektryczne gitary, Ich Troje;
sol. Maryla Rodowicz, Anna German, Agnieszka Chylińska i inne.
Aktorzy polscy: Michał Żebrowski, Krystyna Janda, Henryk Borowski, Piotr
Adamczyk, Bogusław Linda i inni.
Malarze (artyści): Józef Czapski,
Jan Matejko (obraz ”Bitwa pod Grunwaldem”) itd.
Sportowcy: Robert Lewandowski,
Jakub Błaszczykowski, Łukasz Piszczek,
Adam Małysz, Agnieszka Radwańska.
Politycy polscy: Ewa Kopacz (były premier Polski).
Obecnym premierem Polski jest Beata Szydło.
Obecnym prezydentem Polski jest Andrzej Duda,
przedstawiciel partii ”Prawo i Sprawiedliwość”.
Patroni Polski
• św. Wojciech Biskup i Męczennik
• św. Stanisław Biskup i Męczennik
• Najświętsza Maryja Panna Królowa Polski
• św. Stanisław Kostka
• św. Andrzej Bobola
Obiekty z listy dziedzictwa UNESCO
w Polsce
• Puszcza Białowieska
• Stare Miasto w Krakowie
• Stare Miasto w Warszawie
• Wawel
• Kopalnia soli Wieliczka
• Zamek w Malborku
Hymn polski
Hymnem Polski od 26 lutego 1927 r. jest Mazurek Dąbrowskiego, pieśń
patriotyczna, napisana przez Józefa Wybickiego do melodii ludowej.
Wybicki, polityk i żołnierz, pisał mazurka jako Pieśń Legionów Polskich we
Włoszech, formacji wojskowych powstałych po III rozbiorze Polski i walczących u
boku wojsk francuskich i włoskich w latach 1797 – 1807.
Legiony, w których walczyło ok. 35 tys. Polaków, a zginęło ok. 20 tys.,
wykształciły znakomitą kadrę oficerską i były szkołą patriotyzmu. Mazurek
Dąbrowskiego, nazwany na cześć gen. Jana Henryka Dąbrowskiego, twórcy
Legionów, miał dawać nadzieję na niepodległość.
Pieśń powstała między 16 a 19 lipca 1797 r.we Włoszech. Pierwszy raz
wykonano ją publicznie 20 lipca 1797 roku. Odśpiewano ją także podczas
tryumfalnego wjazdu gen. Dąbrowskiego i Józefa Wybickiego do Poznania 3
listopada 1806 r., podczas powstania listopadowego, powstania styczniowego,
przez Polaków na Wielkiej Emigracji, podczas rewolucji 1905 r. i obu wojen
światowych. Polski hymn jest protoplastą innych słowiańskich hymnów i pieśni –
słowackiej, czeskiej, słowieńskiej, łużyckiej, ukraińskiej i chorwackiej.
61
Hymn Polski
Mazurek Dąbrowskiego
Jeszcze Polska nie zginęła,
Kiedy my żyjemy.
Co nam obca przemoc wzięła,
Szablą odbierzemy.
Marsz, marsz, Dąbrowski,
Z ziemi włoskiej do Polski,
Za twoim przewodem
Złączym się z narodem.
Przejdziem Wisłę, przejdziem Wartę,
Będziem Polakami,
Dał nam przykład Bonaparte,
Jak zwyciężać mamy.
Marsz, marsz, Dąbrowski…
Jak Czarniecki do Poznania
Po szwedzkim zaborze,
Dla ojczyzny ratowania
Wrócim się przez morze.
Marsz, marsz, Dąbrowski…
Już tam ojciec do swej Basi
Mówi zapłakany:
"Słuchaj jeno, pono nasi
Biją w tarabany."
Marsz, marsz, Dąbrowski…
62
ćwiczenia 1. Rozwiąż
krzyżówkę
1. Mieszka w Polsce.
2. Jest na godle Polski.
3. Jest biało-czerwona.
4. Stolica Polski.
5. Druga stolica Polski,
kulturalne centrum Polski.
6. Jest na godle Warszawy.
7. Noblista w dziedzinie
literatury, poeta.
8. Jan Paweł II to był ....
9. W tym mieście urodził się
Kopernik.
10. Reżyser filmu ”Pianista”.
11. Słynny malarz polski.
12. Graniczą z Polską na zachodzie.
13. Nazwisko skoczka narciarskiego.
ćwiczenia 2. Co ja wiem o Polsce
Ludność ________________________________
Stolica Polski to __________________________
Na godle Polski __________________________
Na godle Warszawy ______________________
Flaga Polski jest __________________________
Polska graniczy z _________________________
Podział administracyjny Polski ___________________________________________
Najdłuższe rzeki w Polsce to ____________________________________________
Największe jeziora Polski to ____________________________________________
Teren Polski, gdzie znajduje się duża ilość jezior to __________________________
Polskie góry to ________________________________________________________
Najszerzej znanym Polakiem jest papież __________________________________
Najbardziej znanym politykiem jest _______________________________________
Polski astronom to ____________________________________________________
Józef Piłsudski był _____________________________________________________
Badaczka, Laureatka Nagrody Nobla to ____________________________________
Pisarz, który napisał ‘’Quo Vadis’’ to _______________________________________
63
Ćwiczenie 4. Przeczytaj krótkie warianty legend, wybierz jedną i opowiedz dla
swojej grupy
Legenda o Lechu, Czechu i Rusie
Legenda opowiada o trzech braciach - Lechu, Czechu i Rusie, którzy szukali nowych
ziem dla zamieszkania. Dzięki Lechowi powstało państwo polskie i pierwsza stolica
Polski – Gniezno. Lech zobaczył gniazdo orła i pomyślał, że to dobry znak, i zaczął
tam się budować. Od tych czasów biały orzeł jest symbolem Polski. Czech poszedł
na zachód i założył Czechy, Rus podał się na wschód i założył Rosję.
Legenda o smoku wawelskim
Legenda opowiada o smoku, który pożerał bydło, i nikt go nie mógł pokonać. Lecz
miasto wyratował szewczyk, który wypełnił skórę barana siarką i podsunął
smokowi. Smok zjadł barana i dużo pił, aż dopóki nie pękł. I teraz w Krakowie
można zobaczyć smoka wawelskiego: to rzeźba stojąca przy wzgórzu wawelskim
w Krakowie obok wejścia do jaskini Smocza Jama.
Legenda o Warsie i Sawie
Ta legenda opowiada o powstaniu stolicy Polski Warszawy. To historia miłości
rybaka Warsa i syreny Sawy. Pewnego dnia rybak Wars zobaczył przepiękną
syrenę nad brzegiem Wisły. Zakochał się w niej, syrena również zakochała się w
rybaku. Później pobrali się i założyli rybacką osadę, która po jakimś czasie została
miastem. Od imion Wars i Sawa pochodzi nazwa Warszawy, a syrena znajduje się
na godle Warszawy.
Ćwiczenie 5. Przeczytaj odpowiedzi na niektóre
pytania konsula i wymyśl swoją odpowiedź
- Po co panu (pani) Karta Polaka?
- W Polsce mieszkają nasi krewni: ciocie i wujkowie
ze strony ojca. Chciałbym odwiedzić jego braci i
swoich kuzynków.
- Chciał(a)bym studiować w Polsce na
Uniwersytecie.
- Chciał(a)bym, aby moje dzieci miały możliwość
studiować w Polsce.
- Chcę pracować i mieszkać w Polsce.
- Chcę ćwiczyć język polski w Polsce i w przyszłości
nauczyć się doskonale mówić po polsku.
64
Skąd pan (pani) zna język polski?
Po polsku ze mną w dzieciństwie rozmawiał ojciec, nauczył mnie czytać.
Chodzimy razem z rodziną do kościoła, gdzie msze prowadzą się w
języku polskim. Obecnie chodzę na kursy językowe i uczę się samodzielnie.
Czytam wiadomości w Internecie po polsku.
Ćwiczenie 6. Przeczytaj kilka dowcipów o Polsce i Polakach i 2 z nich naucz
się opowiadać
Płynął Niemiec, Francuz i Polak przez ocean
łódeczką. Spotykają złotą rybkę,
która mówi, że spełni ich życzenia
(jedno dla każdego).
Niemiec mówi:
- To jabym chciał wrócić do swojego domu.
Po chwili Niemiec zniknął.
Kolej Francuza:
- To ja chcę być na plaży,
gdzie jest dużo kobiet, no wiesz, topless itd.
Francuz zniknął.
Kolej Polaka:
- To ja chcę kiełbasę i tamtych dwóch z powrotem!
Co robi Polak, kiedy Polska wygrywa
mistrzostwa świata w piłce nożnej?
- Gasi playstation i idzie spać!
Dziś 7 na 10 Polaków żyje w stresie, a
pozostałych 3 w Londynie.
Prezydent Wałęsa mówi do prezydenta
Niemiec:
-Polska może wam dać co tylko chcecie.
-Danke!
-Wszystko, tylko nie Dankę...
!Danka – Danuta – żona Wałęsy.
65
Lekcja 7. Mój czas wolny. I koniugacja czasowników
Powtórka
Ćwiczenie 1.Postaw w prawidłową formę
1. Ja i mój kolega zwykle do pracy jeździmy
(metro)__________________,
2. Zawsze podróżuję (pociąg
ekspresowy)___________ ________.
3. Lubię weekendy spędzać z (mąż i
dziecko)___________ ________.
4. Często z (kolega)_______________ chodzimy
do kina.
5. Z (mama) ___________ podoba mi się chodzić po zakupy.
6. Mam (duża rodzina)_____________ _____________.
7. Lubię (mój brat i moja siostra)____________
_______________________________.
8. Codziennie mam na (kolacja)_____________ (pyszny bigos)_______________
_______________.
9. Dzisiaj ubrałam się w (czarny sweter) ___________ ___________ i (niebieska
spódnica)____________ _____________.
10. Bardzo lubię (moja rodzina)____________ _______________, szczególnie
(babcia i dziadek)________ ____________ ze strony ojca.
Ćwiczenie 2. Uzupełnij tekst odpowiednimi formami czasowników w czasie
teraźniejszym
Antek i Karolina ................... (lubić) gotować, ale nie ................... (lubić)
sprzątać. Karolina płynnie .............. (mówić) po francusku i bardzo dobrze po
angielsku.
Antek i Karolina ................... (mówić) po polsku. Mikołaj często ..........................
(dzwonić) do kolegów późno w nocy. Potem on bardzo długo ......................
(spać) rano.
Mikołaj to kolega Karoliny, on ................................ (robić) świetną pizzę, ale
niestety Antek nie ........................... (lubić) pizzy.
Karolina nie ................................. (robić) nigdy pierogów, a Antek bardzo
............................... (lubić) pierogi. Dlatego często (oni)...........................
(chodzić) do restauracji i (oni) .............................. (płacić) wysokie rachunki.
66
Ćwiczenie 4. Odpowiedz na pytania:
Jak się nazywasz?
W którym wieku jesteś?
Czy masz rodzeństwo?
Jaki dzisiaj jest dzień tygodnia?
Kim jesteś z narodowości?
Kim jesteś z zawodu?
Jak mają na imię twoi rodzice?
Po co ci Karta Polaka?
Jaki masz stan cywilny?
Czy masz obywatelstwo polskie?
Skąd jesteś?
W co zwykle ubierasz się do pracy?
Czy dużą masz rodzinę?
Skąd znasz język polski?
Ćwiczenie 5. Zobacz przedmioty i powiedz, co można robić w czasie wolnym, używając wyrazów z ramki
słuchać muzyki, grać w ping-ponga, biegać, śpiewać, grać w piłkę nożną,
robić na drutach, tańczyć, jeździć na rowerze, haftować, łowić ryby
67
Ćwiczenie 6. Połącz wyrazy
Ćwczenie 7. Uzupełnij potrzebnymi wyrazami
1. Władek lubi _____________ w piłkę nożną.
2. Kasia lubi _______________ na drutach.
3. W czasie wolnym rodzice lubią ________________ sambę.
4. Moja mama często chodzi ________________ na spektakl.
5. Władek z Kasią lubią __________________. Byli już we
Francji, Anglii i Niemczech.
6. Pani Jolanta lubi _________________ krzyżówki i dobrze
to robi.
7. Marek dobrze wygląda, bo lubi ________________ sport.
8. Magda codziennie słucha _____________. Bardzo lubi
polski zespół „Perfekt”.
9. Ewa czasami podróżuje i z ciekawością zwiedza
_________________.
10. Ola uwielbia __________________ na basen.
68
Ćwiczenie 8. Przeczytaj i powiedz, co z tego jest twoim hobby
Ja lubię!
• chodzić na koncerty
• chodzić do teatru
• słuchać muzyki
• grać na gitarze
• grać na skrzypcach
• grać na pianinie
• grać w piłkę nożną
• grać w gry komputerowe
• surfować po Internecie
• zbierać znaczki pocztowe
• czytać książki
• tańczyć
• wypoczywać na świeżym powietrzu
• jeździć na rowerze
• jeździć na hulajnodze
• jeździć na skateboardzie
• jeździć na rolkach
• oglądać filmy
ходить на концерты
ходить в театр
слушать музыку
играть на гитаре
играть на скрипке
играть на пианино
играть в футбол
играть в компьютерные игры
бродить по Интернету
собирать почтовые марки
читать книги
танцевать
отдыхать на свежем воздухе
кататься на велосипеде
кататься на самокате
кататься на скейтборде
кататься на роликах
смотреть фильмы
Ja fascynuję się/ interesuję się (czym?)
• grami komputerowymi
• filatelistyką
• literaturą
• czytaniem
• matematyką
• muzyką
• haftowaniem
• robieniem na drutach
• sportem:
• piłką nożną
• siatkówką
• alpinizmem
• tenisem
компьютерными играми
филателией
литературой
чтением
математикой
музыкой
вышиванием
вязанием
спортом:
футболом
волейболом
альпинизмом
теннисом
69
Ćwiczenie 9. Postaw w prawidłową formę
1. Piłkarze grają w . ......................... ........................... (piłka nożna).
2. Koszykarze grają w . ...................................... (koszykówka).
3. Piosenkarz lubi śpiewać ............................. (piosenka).
4. Ewa i Kasia interesują się ................................. (podróż) . Były już we Włoszech,
Niemczech, Hiszpanii, Francji i Anglii.
5. Magda uprawia ........................................(siatkówka).
6. Kazimierz co wieczór czyta ............................ ............................... (książka
kryminalna).
7. Gosia bardzo lubi .............................. (muzyka) i jej ulubionym kompozytorem
jest Fryderyk Chopin.
8. Agnieszka w czasie wolnym interesuje się ..................................... (historia).
9. Weronika w zimie często chodzi na .............................. (ślizgawka) i jeździ na
łyżwach.
10. Wieczorami, gdy kładzę się spać, lubię czytać ............................. (gazeta).
Ćwiczenie 10. Który wyraz z podanej czwórki nie kojarzy się z pozostałymi?
1) interesować się — pasjonować się — zbierać — zbierać się
2) haftowanie — malowanie — ubranie — gotowanie
3) zdjęcie — upodobanie — hobby — zainteresowanie
4) kibicować — mecz — kolekcjonować — piłka nożna
Ćwiczenie 11. Wypełnij puste miejsca wyrazami z ramek
Wzór: Jeśli interesujesz się wędrówkami i fotografią, twoje hobby to turystyka.
romanse i kryminały, pieczenie i gotowanie, tenis i piłka nożna, wędrówki i
fotografia, Internet i gry komputerowe, jazz i rock
muzyka, turystyka, kulinaria, komputery, literatura, sport
1) Jeśli interesujesz się ... i ... twoje hobby to ...
2) Jeśli pasjonujesz się ... i ... twoje hobby to ...
3) Jeśli zachwycasz się ... i ... twoje hobby to ...
4) Jeśli podoba ci się ... i ... twoje hobby to ...
5) Jeśli lubisz ... i ...twoje hobby to ...
70
Ćwiczenie 13. Powiedz, jak często to robisz?
1. ................................... czytam książki
2. ................................... chodzę do opery
3. ................................... biegam
4. ................................... haftuję
5. .................................... robię na drutach
6. ............................... słucham muzyki
7. ............................... chodzę do muzeum
8. ............................... śpiewam
9. ............................... pływam
10. ................................surfuję po Internecie
Ćwiczenie 14. Wpisz swoje najważniejsze hobby i jak często ty poświęcasz im czas
Ćwiczenie 15. Uzupełnij informację o swoim sąsiedzie
Codziennie on(a) ......................................................
Często ......................................................................
Czasami ....................................................................
Zwykle .....................................................................
Rzadko .....................................................................
Co tydzień .................................................................
Co miesiąc .................................................................
Co rok ......................................................................
Natomiast nigdy ......................................................
71
Koniugacja I
Czasowniki na -ować
Ja dyskutuję
My dyskutujemy
Ty dyskutujesz
Wy dyskutujecie
On, ona, ono dyskutuje Oni, one dyskutują
NB! Gotować + UJ+
I koniugacji
(cравн.с белорусским языком: працАВАЦЬ –
працУЮ, працУЕШ; гатАВАЦЬ-гатУЮ, гатуЕШ)
Ćwiczeni 15. Wyrazy w nawiasach podaj w odpowiednich formach
1. Adam i Marek (kupować) _________________tylko mleko.
2. Polacy chętnie (całować) ________________kobiety po rękach.
3. Nie tylko wy (denerwować się) ________________ przed egzaminem.
4. Ja chętnie (dyskutować)__________________ z bratem.
5. Anna i ja często (gotować) _______________razem.
6. Ile lat (pracować) ______________ pan w naszej firmie?
7. Adam codziennie (telefonować)____________ do Anny.
8. Co (ty) ........................................... (gotować)?
9. Ile to ............................................ (kosztować)?
10. Jego siostra świetnie ................................. (gotować).
11. (My) ........................................ język francuski (studiować).
12. (Oni) ............................................ chleb (kupować).
13. (Ja) nie ....................................... (pracować).
14. 1Wy ....................................... do kolegow (mailować).
15. Marek ......................................... książki (ilustrować).
16. O czym wy ........................................ (dyskutować)?
17. One ....................................... już 2 tygodnie (chorować).
18. Kasia pięknie .......................................... (dekorować) ubranie.
19. Magda bardzo często ................................... (gotować) bigos.
20. Władek i Kasia przez cały czas ............................................ (dyskutować).
72
NB! Zapamiętaj, jak odmieniają się czasowniki
JECHAĆ i IŚĆ i MÓC
Ćwiczenie 16. Wpisz odpowiednią formę czasownika chodzić lub iść w czasie
teraźniejszym
PRZYKŁAD: Codziennie (ja) chodzę do pracy, teraz idę do dentysty.
1. W każdą niedzielę (my) ................ do dziadków, ale dzisiaj ................. do cioci.
2. Co tydzień (wy) ....................... do kina, ale teraz ............................ do teatru.
3. Co miesiąc (on) ................... do restauracji, ale teraz .................... do kawiarni.
4. Dwa razy w tygodniu (ty) ................... na zakupy, dzisiaj .................. do
biblioteki.
5. Co pół roku (oni) ....................... do dentysty, dzisiaj ...................... do okulisty.
Ćwiczenie 17. Wpisz poprawną formę czasownika jeździć lub jechać
PRZYKŁAD: Codziennie (on) jeździ samochodem do pracy, dzisiaj jedzie tramwajem.
1. Codziennie (ja) ..................... rowerem do szkoły, ale dzisiaj .........................
autobusem.
2. Co tydzień dyrektor ...................... do Warszawy, ale w tym tygodniu
................. do Gdańska.
3. Raz w miesiącu ona ................................... do Paryża, ale w tym miesiącu
............................ do Londynu.
4. Co roku oni ................................... na wakacje do Chorwacji, ale w tym roku
.......................... do Grecji.
5. Każdej zimy (ty) ............................... na narty do Włoch, ale tej zimy
............................... do Austrii.
Ćwiczenie 18. Uzupełnij tekst odpowiednimi
formami czasowników w czasie teraźniejszym
Profesor Kowalski przyjechał do Warszawy.
Teraz (on) ............................. (iść) ulicą.
Przyjeżdża autobus. Profesor
.............................. (wsiadać) do autobusu.
73
Profesor................... (jechać) autobusem. Na następnym przystanku on
.................. (wysiadać) z autobusu. Rozgląda się. Dwie dziewczyny
............................... (jechać) rowerem. Turyści ................................ (chodzić) po
ulicy. Profesor Kowalski widzi, jak studenci .......................... (wsiadać) do
autobusu. Pewnie (oni) ................................ (jechać) na uniwersytet.
Ćwiczenie 19. Spróbuj dopełnić formy czasowników BRAĆ, NIEŚĆ, PIĆ, BIĆ,
PISAĆ
Ćwiczenie 20. Ułóż zdania z podanych wyrazów
1. Walizka, nieść, Władek, ciężka.
__________________________________________
2. Zawsze, brać, Kasia, sobą, z, komórka.
___________________________________________
3. Dziewzyny, pić, wino, często.
___________________________________________
4. Rzadko, ja, listy, pisać.
___________________________________________
5. Nigdy, bić, nie, dziewczyny, ja
___________________________________________
74
Ćwiczenie 21. Uzupełnij tekst odpowiednimi
formami czasownikow w czasie teraźniejszym
(Ja) .…………. (wstawać) rano o siódmej. (Ja)
…………...........……….. (iść) do kuchni
i ………… (robić) herbatę i kawę dla całej
rodziny. Moja córka …………. ...……….
(przygotowywać) kanapki. Syn...……… (włączać)
radio i wszyscy (my)…………………………
(słuchać) wiadomości.
Córka .……...…… (dawać) jedzenie psu i kotu, a następnie ….......……….
(iść) z psem na spacer. To ona ……..........………. (opiekować się)
zwierzętami. Mąż …....…………. (jechać) do pracy o ósmej. Dzieci same
..................... (iść) do szkoły. Ja dużo ....................... (pracować) w domu. (Ja)
…...………. (czytać), ……….......………… (pisać), ponieważ ......................
(być) nauczycielem języka polskiego. Po południu dzieci ...............
(wracać) ze szkoły i (my) dużo ……………. (rozmawiać). Cała rodzina je obiad.
Potem (my) .................... (pić) herbatę i ......................... (oglądać) telewizję.
Ćwiczenie 22. Przeczytaj tekst, stawiąc
czasowniki w prawidłowe formy i opowiedz, co
lubi robić w czasie wolnym ta osoba. Potem ułóż
wypowiedzenie o swoim hobby
MOJE HOBBY
(ja, Nazywać się)
..................................................... Katarzyna
Podolska. (Być). ......... studentką pierwszego
roku. Jestem wesołą, interesującą dziewczyną, (ja,
mieć)............... dużo przyjaciół. Chętnie (my,
spędzać) czas razem, (my, mieć) dużo wspólnych
zainteresowań czyli hobby.
Ja i moi przyjaciele (pasjonować się).
................................................. muzyką. Prawie
każdy z naszego towarzystwa (grać).
................................ na jakimś instrumencie. Ja
na przykład gram na fortepianie. Razem (my, słuchać).....................................
muzyki, (chodzić).
............. na koncerty i imprezy. Oprócz tego (ja,
75
uprawiać)..................................... różne sporty.
Zimą często (wybierać)..................................... się na narty czy łyżwy, latem
(grać)............................ w badmintona, (jeździć)............................. na rowerze.
Moim zainteresowaniem jest również fotografia. Nie jestem zawodowym
fotografem, tylko amatorem. (Ja, uwielbiać) ........................................... robić
zdjęcia natury.
(Lubić).............................. też czytać. Przy tym (woleć)...............................
literaturę współczesną. Nie (znosić)............................ natomiast tanich romansów i
kryminałów.
Myślę, że dobrze mieć jakieś hobby. To pomaga w zawarciu nowych ciekawych
znajomości, łączy ludzi. Zawsze (ja, się cieszyć)............................................., gdy
poznaję dziewczynę czy chłopca o podobnych zainteresowaniach — mamy dużo
tematów do rozmowy.
Ćwiczenie 23. Posłuchaj piosenki i uzupełnij brakującymi
wyrazami
Ich Troje - Zawsze z Tobą chciałbym być
Zadzwoniłem w środku lata,
Choć minęły ________ dwa lata,
Ty nadal nie odzywasz się...
________ ten list Ci napisałem.
Lato zbliża się, więc chciałem
Powtórzyć Tobie __________ raz... to co wtedy:
REFREN 2 razy
___________ z Tobą chciałbym być
Przez Całe Lato
___________ z Tobą chciałbym być
Kochaj mnie za to
___________ z Tobą chciałbym być
___________ we dwoje
___________ z Tobą chciałbym być...
Daj się skusić na wakacje,
Morze, plaża i kolacje...
Będziemy tańczyć aż po świt...
Chciałbym też w księżyca blasku
Stawiać z Tobą babki z piasku
I wciąż do ucha szeptać Ci... tak jak ________:
REFREN 2 razy
76
Lekcja 8. Jedzenie. Mianownik i biernik l.mn.
Powtórka
Ćwiczenie 1. Zaznacz na mapie
• Największe rzeki
• Morze
• Stolicę Polski i największe miasta
• Miasta nad Wisłą
• Miasta nad morzem
• Krainę jezior
• Góry polskie
• Państwa, z którymi Polska graniczy
• Miasta, gdzie urodzili się Mikołaj Kopernik i
Karol Wojtyła.
• Miasto, gdzie jest Zamek Wawelski i Kościół
Mariacki
77
Ćwiczenie 2. Uzupełnij tabelę
78
IDĘ NA ZAKUPY
Ćwiczenie 3. Przeczytaj tekst i uzupełnij
prawidłowymi formami rzeczowników i
czasowników
(Ja, Nazywać)_______________ się Kasia
Krychowiak. (Być)________ (żona)__________
Władka, mamy dużo przyjaciół i bardzo (my,
lubić)_________ przyjmować gości. Jutro
postanowiliśmy zorganizować
(prywatka)________________. Dlatego dziś (ja,
musieć)___________ zrobić zakupy.
Najpierw piszę (lista)_________ zakupów. (Musieć)___________ kupić
pieczywo, trochę wędlin, jarzyny, owoce, słodycze oraz coś do picia.
Na parterze mojego bloku mieści się sklep, gdzie można kupić artykuły
spożywcze. Tam zawsze (być)________ świeże i bardzo smaczne pieczywo.
(Wchodzić)____________ do sklepu i (prosić)______________
(ekspedientka)____________ o bochenek białego chleba za trzy złote
siedemdziesiąt pięć groszy. Tu kupuję też (woda mineralna)_________
____________, która kosztuje osiem złotych czterdzieści groszy oraz soki
owocowe: pomarańczowy i jabłkowy za siedem trzydzieści pięć.
(Płacić)_____________ trzydzieści złotych. Wkładam wszystko do reklamówki,
biorę (reszta)__________ i idę dalej.
Po wędliny wolę chodzić na targ, ponieważ tam jest o wiele taniej. Na targu
kupuję poł kila kiełbasy, trzydzieści deka szynki. Trzeba jeszcze kupić ser. Idę
do działu z (nabiał)____________ i (prosić)__________ o dwadzieścia deka
żółtego sera.
Teraz czas na jarzyny i owoce. (Wybierać)_______________ pomidory, ogórki,
(sałata zielona)__________ _____________ i (cebula)____________. W domu
(mieć)________ ziemniaki, usmażymy frytki.
Ostatni sklep, gdzie idę, to monopol. Tu kupuję kilka puszek jasnego piwa
oraz (butelka)____________ słodkiego czerwonego wina do tortu.
Teraz mogę wracać do domu. Po drodze kupuję w drogerii płyn do zmywania
naczyń. Na pewno przyda się wieczorem.
(Mieć) _______ jeszcze trochę pieniędzy. (Ja, Kupić)__________ dla swoich
przyjaciół prezenty. To będzie miła niespodzianka! Ja bardzo
(lubić)__________chodzić na zakupy.
79
Ćwiczenie 4. Dowiedz się, co można kupić w sklepie spożywczym
80
Ćwiczenie 5. Posłuchaj nagrania i uzupełnij nazwami warzyw
NA STRAGANIE
Jan Brzechwa
Na straganie w dzień targowy
Ja chcę żonę mieć buraczą,
Takie słyszy się rozmowy:
Bo przy pani wszyscy płaczą."
"Może pan się o mnie oprze,
Pan tak więdnie, panie koprze."
"A to feler" Westchnął seler.
"Cóż się dziwić, mój szczypiorku,
Leżę tutaj już od wtorku!"
Naraz słychać głos _________________:
"Gdzie się pani tu gramoli?!"
Rzecze na to kalarepka:
"Spójrz na rzepę - ta jest krzepka!"
"Nie bądź dla mnie taka wielka" Odpowiada jej ___________________.
________ po brzuszku rzepę klepie:
"Jak tam, rzepo? Coraz lepiej?"
"Widzieliście, jaka krewka!" Zaperzyła się _______________.
"Dzięki, dzięki, panie grochu,
Jakoś żyje się po trochu.
"Niech rozsądzi nas ___________________!"
"Co, kapusta?! Głowa pusta?!"
Lecz _____________ - z tą jest gorzej:
Blada, chuda, spać nie może."
A ________________ rzecze smutnie:
"Moi drodzy, po co kłótnie,
"A to feler" Westchnął seler.
________________ stroni od cebuli,
A _______________ doń się czuli:
Po co wasze swary głupie,
Wnet i tak zginiemy w zupie!"
"A to feler" Westchnął seler.
"Mój Buraku, mój czerwony,
Czybyś nie chciał takiej żony?"
____________ tylko nos zatyka:
"Niech no pani prędzej zmyka,
81
A co ty lubisz JEŚĆ?
A pić?
NB! Jem (piję) coś (Biernik) z czymś (Narzędnik)
Ćwiczenie 6. Wpisz potrzebne formy czasowników pić i jeść
1.
a) Zwykle na kolację (my, jeść)__________ kanapki z serem.
b) Rodzice na obiad (jeść)___________ barsz i kotler schabowy.
c) Często po pracy (ja, pić)__________ wino z czekoladą.
d) Od czasu do czasu mój ojciec (jeść)______ owoce.
e) Czy wy często na kolację (jeść)______ warzywa?
f) Czy państwo (pić)________ wódkę z cytryną?
g) Mój ojciec (pić)______ dużo wody.
h) Ewo, czy (pić)_____ koniak?
i) Dziewczyny, co (pić)_______ ?
k) Dzieci (pić)_______ dużo mleka.
2.
a) Oni ............... chleb z szynką i .................... mocną herbatę.
b) Karolina .......................... bułkę z masłem.
c) Mami .............................. jogurt z płatkami.
d) Ja ...................................tylko czarną kawę.
e) Czy wy ....................................... jajecznicę?
f) Tak, ................. (my) jajecznicę i .................. gorącą herbatę.
g) Karol ................................................. kakao.
h) Co .......................(wy)? Sok pomarańczowy.
i) Czy ty ......................... kawę? Nie, herbatę.
82
Ćwiczenie 7. Powiedz, co jesz i pijesz na śniadanie, kolację lub obiad?
Wzór: Na śniadanie jem kaszę gryczaną i piję kawę z cukrem i
cynamonem.
Na śniadanie zwykle jem . .............i piję ...........
Na obiad jem . .......................i piję.............
Na kolację jem .......................i piję............
Ćwiczenie 8. Przeczytaj przepis na Sałatkę z pomidorem i
koperkiem, a następnie ułóż przepis na swoje ulubione danie
Składniki
• 2 ogórki wężowe
• 1 duży pomidor
• 1 duża biała cebula
• 50 g sera feta
• koperek
• 1 łyżka majonezu
• Sól do smaku
• Pieprz do smaku
Sposób przygotowania:
Ogórka obrać ze skórki i pokroić w drobną
kosteczkę. Pomidora umyć, pokroić w kosteczkę.
Tak samo zrobić z cebulą. Ser feta również
pokroić w kosteczkę. Koperek posiekać dość
drobno. Wszystkie warzywa oraz ser feta
przełożyć do większego naczynia, przyprawić do
smaku solą i pieprzem. Dodać łyżkę majonezu i
dokładnie wymieszać.
Słowniczek z potrzebnymi wyrazami na temat jedzenia
83
Ćwiczenie 9. Z czego pijesz i czym jesz?
KUCHNIA I NAKRYCIA STOŁOWE
C SZTUĆCE
1. talerz głęboki
1. nóż
2. talerz płytki
2. widelec
3. talerz deserowy
3. łyżka
4. szklanka
4. łyżeczka
5. filiżanka
6. spodek
7. dzbanek
8. dzbanuszek
9. kieliszek
10. literatka
11. miska
12. półmisek
13. salaterka
14. waza
15. cukierniczka
16. maselniczka
17. kubek
ćwiczenie 10. Podpisz obrazki wyrazami z ramki
szklanka, lodówka, słoik, mikrofalówka, kubek, dzbanek, łyżeczka,
widelec, talerz, czajnik, rondel, patelnia
84
Ćwiczenie 11. Rozwiąż krzyżówkę
Pytania
1. Z niej pijemy mleko lub wodę.
2. W nim może zachowywać się mleko,
woda lub kompot.
3. Im jemy ziemniaki, makaron albo
sałatkę.
4. Z niego jemy potrawy.
5. Nią jemy zupę.
6. Im kroimy chleb i kiełbasę.
7. Z niej pijemy kawę.
8. Tam zachowujemy konfitury.
9. Głęboki talerz.
10. Duża filiżanka.
11. Tam zachowujemy cukier.
12. Pokój w mieszkaniu, gdzie gotujemy i
jemy.
13. Szklanka do wódki.
14. Tam zachowujemy masło.
15. Maleńki dzbanek.
16. Wyciągnięty talerz dla przekąsek.
Popularne polskie potrawy:
kotlet mielony, golonka, zupa pomidorowa, zupa ogórkowa, naleśniki z
owocami, bigos, gołąbki, żurek, zupa grzybowa, kasza, herbata, wino, żeberka
wieprzowe, łosoś, kawa, placki ziemniaczane, pierogi z serem, tonik, rosół z
makaronem, herbata zielona
85
W restauracji
Ćwiczenie 12. Uzupełnij jadłospis wyrazami z poprzedniej tabeli
Ćwiczenie 13. Przeczytaj dialog Kasi i Władka w polskiej restauracji
Kelnerka: Co podać?
Kasia: A co pani może nam polecić?
Kelnerka: Jest smaczny rosół i żurek. Polecam też bigos. Proszę kartę.
Kasia: To ja poproszę rosół, może filet drobiowy z grilla, ziemniaki i
surówkę z kiszonej kapusty.
Władek: Dla mnie to samo, tylko z frytkami.
Kelnerka: A co do picia?
Kasia: Dwa razy piwo proszę.
Kelnerka: A jakie piwo?
Władek: Kasiu, może być
”Żywiec”?
Kasia: Tak!
Władek: Poprosimy dwa razy
duży ”Żywiec”.
Kelnerka: Czy to wszystko?
Kasia: Na razie tak.
Władek: Przepraszam, czy można tu palić?
Kelnerka: Niestety tutaj nie, ale można palić w ogródku.
Po kolacji
Władek: Proszę o rachunek.
Kelnerka: Płaci pan kartą czy gotówką?
Władek: Gotówką. Czy napiwek jest wliczony?
Kelnerka: Tak, dziękuję bardzo. Reszta dla pana.
Władek: Dzięki. Do widzenia.
86
Ćwiczenie 14. Znajdź w dialogach tłumaczenia do wyrazów
Посоветовать Курить –
Салат К сожалению –
Счёт –
Сдача –
Наличные –
Меню –
Чаевые Ćwiczenie 15. Uzupełnij dialog wyrazami z ramki
menu obiad surówkę napój danie picia
Kasia: Dzień dobry, chciałabym zamówić ...........................
Kelner: Dzień dobry, co Pani sobie życzy?
Kasia: Mógłby mi Pan podać ................................?
Kelner: Oczywiście, proszę.
Kasia: Dziękuję, co dziś macie w zestawie?
Kelner: Dziś mogę Pani
zaproponować na pierwsze
................................. zupę
pomidorową, na drugie ziemniaki,
sznycel i .............................
ze świeżych ogórków.
Kasia: Niestety nie lubię ogórków.
Czy mógłby mi Pan dać inną sałatkę?
Kelner: Oczywiście, może być sałatka
ze swieżych pomidorów?
Kasia: Tak, pomidory lubię bardzo. Co może mi Pan zaproponowac do
............................ ?
Kelner: Życzy sobie Pani ...................................... zimny czy napój ciepły?
Kasia: Może być zimny.
Kelner: Mamy wodę mineralną, coca-colę, sprite.
Kasia: Colę poproszę. To wszystko, dziękuję.
87
Ćwiczenie 16. Proszę przetłumaczyć na język polski dialog
Klient: Здравствуйте! Могу ли я заказать обед?
..................................................................................................................
Kelner: Да, конечно. Пожалуйста, меню.
..................................................................................................................
Klient: Спасибо.
………………………………………………………………………………
Kelner: Что вам?
………………………………………………………………………………
Klient: Картофель, филе курицы и овощной салат.
………………………………………………………………………………
Kelner: А что будете пить?
………………………………………………………………………………
Klient: Пожалуйста, кофе с молоком и сахаром.
………………………………………………………………………………
Kelner:: Что-нибудь ещё?
………………………………………………………………………………
Klient: Шоколадное мороженое.
………………………………………………………………………………
Kelner: К сожалению, мороженого нет.
………………………………………………………………………………
Klient: Тогда это всё.
………………………………………………………………………………
Klient: Счёт, пожалуйста!
………………………………………………………………………………
Kelner: Пожалуйста. 59 злотых. Платите карточкой или
наличными?
………………………………………………………………………………
Klient: Наличными. Пожалуйста. Сдача для вас.
………………………………………………………………………………
Kelner: Спасибо. До свидания.
………………………………………………………………………………
Klient: Всего хорошего.
...............................................................................................................
88
TROCHĘ GRAMATYKI NA DESER
Uwaga! Czasowniki 4 koniugacji
Umieć
Ja umiem
Ty umiesz
On/Ona umie
My umiemy
Wy umiecie
Oni/One umieją
Rozumieć
Ja rozumiem
Ty rozumiesz
On/Ona rozumie
My rozumiemy
Wy rozumiecie
Oni/One rozumieją
Jeść
Ja jem
Ty jesz
On/ona je
My jemy
Wy jecie
Oni/one jedzą
Wiedzieć
Ja wiem
Ty wiesz
On/ona wie
My wiemy
Wy wiecie
Oni/one wiedzą
Śmieć
Ja śmiem
Ty śmiesz
On/Ona śmie
My śmiemy
Wy śmiecie
Oni/One śmieją
Ćwiczenie 17. Przeczytaj tekst i uzupełnij prawidłowymi formami
czasowników
Czegoś nie rozumiem
Dlaczego pan tak dużo (jeść)_________, panie Macieju?
(Ja) (Wiedzieć)_______________, że ma pan apetyt, ale...
Ach, nie (umieć)__________ pan sobie odmówić.
A czy (wiedzieć)__________ pan, jakie są tego konsekwencje? To zbędne
kilogramy!
Jak (ja) (śmieć)____________ pana pouczać?
Przepraszam, ale (wiedzieć)__________, co robię.
Nie (ja) (rozumieć) _____________ jednak pańskiego zachowania.
Ja też (jeść) ____________obfite posiłki.
My, Polacy, (jeść)____________ smacznie, ale często zbyt dużo.
Później nie (umieć)____________ poradzić sobie z nadwagą.
Doskonale (ja) (wiedzieć)_______, że to i pański podstawowy problem.
Sam pan (rozumieć)________________, że powinniśmy z tym walczyć
(Ja) (Śmieć)______________ twierdzić, że to konieczność.
89
Jestem lekarzem i (umieć)____________ panu pomóc.
Niech pan (jeść)____________ tylko raz dziennie.
Czy (umieć)___________ pan gotować?
My z żoną (jeść)____________ wyłącznie gotowane rzeczy.
Polacy nie (wiedzieć)_____________, jakie to ważne.
Nie (rozumieć)__________________ zasad dietetyki.
(Jeść)_____________ za tłusto, za słodko i zbyt kalorycznie.
I nikt nie (śmieć)______________ im tego głośno powiedzieć.
Inne narody (wiedzieć)_____________, jak się odżywiać.
(Jeść)____________ ryby, warzywa, owoce.
My (jeść)_____________ mięsa, wędliny, tłuszcze i słodycze.
Czy nie (my) (umieć)___________ tego zmienić?
Czas pójść po rozum do głowy.
Nie (ja) (rozumieć)______________, dlaczego jest pan zdenerwowany.
Co? Jest pan głodny?
Slowniczek
Konsekwencje - последствия
Zbędny - лишний
Zachowanie – поведение
Obfity posiłek – сытный приём пищи, сытная еда
Zbyt - чересчур
Nadwaga – лишний вес
Walczyć - бороться
Wyłącznie - исключительно
Zasada – правило, принцип
Odżywiać się - питаться
Ćwiczenie 18. Odpowiedz na pytania dotyczące
tekstu
1. Dlaczego pan Maciej dużo je?
2. Czy pan Maciej ma nadwagę?
3. Kto poucza pana Macieja?
4. Jak odżywiają się Polacy?
5. Co jedzą inne narody?
6. Dlaczego pan Maciej jest zdenerwowany?
90
Ćwiczenie 19. Wyrazy w nawiasach podaj w odpowiednich formach
1. Hania doskonale gotuje. Ale nie (umieć)______________ robić tak dobrego
bigosu jak jej matka. 2. Na zajęciach u profesora Woźniaka nikt nie
(śmieć)_________ przeszkadzać ani głośno rozmawiać. 3. Adrian
(wiedzieć)_____________ więcej niż jego koledzy. Ale nawet on nie (rozumieć)
______________ tego problemu. 4. Kasia jest wegetarianką i (jeść)____________
tylko potrawy jarskie. Ja (jeść) ________ w zasadzie wszystko. 5. Moja papuga
nie (umieć)__________ ani mówić, ani śpiewać. Nie jest nawet kolorowa. Sam
nie (wiedzieć)____________, dlaczego ją tak bardzo lubię. 6. To pewne, że
mężczyźni nie (rozumieć)_______________ kobiet. Ale czy ktoś (rozumieć)
______________ mężczyzn? 7. Kocham Annę, ale nie (śmieć)______________
zatelefonować do niej. Adam (śmieć)______________ robić to codziennie. 8. Pan
(umieć)__________ za mało, żeby tutaj pracować. Nasi pracownicy
(wiedzieć)_______, że jeść dużo, to nie zdrowo.
Ćwiczenie 20. Wybierz odpowiednią formę czasownika
1. My rzadko (jecie, jemy, jem) w tej restauracji. Tutaj jest
za drogo.
2. Ja nie zawsze wiedziałem to wszystko, co (wiesz, wie,
wiem) teraz.
3.Janek ciągle jeszcze nie (umie, umiem, umiesz) jeździć na
rowerze.
4. Pan Kowalski śpi tak smacznie, że jego żona nie (śmiem,
śmiesz, śmie) go budzić.
5. Zagrożenia ekologiczne są naszym wspólnym
problemem. Ale chyba nie wszyscy to (rozumiesz,
rozumiemy, rozumie).
6. Dzisiaj Anna ijej sąsiedzi razem (jemy, jedzą, jecie)
kolację.
7. Ty, synu, nie (wiesz, wiem, wie) jeszcze wielu rzeczy. Ale
przecież nie od razu Kraków zbudowano.
8. Adam, w przeciwieństwie do swoich kolegów, (umieją,
umiecie, umie) tyle, że może zdać egzamin.
Ćwiczenie 21. Wybierz odpowiedni czasownik i podaj go we właściwej formie
gramatycznej
1. Czy fakt, że ja nie (rozumieć, umieć, wiedzieć) _______________tańczyć,
bardzo ci przeszkadza?
2. Postać wybitnej polskiej badaczki Marii Skłodowskiej-Curie tak fascynuje
naszych synów, że (umieć, wiedzieć, rozumieć) __________o niej więcej niż my.
91
3. Język czeski jest blisko spokrewniony z polskim. Nie znaczy to jednak, że Czesi
i Polacy (wiedzieć, umieć, rozumieć) ________________ się bez trudności.
4. W czasie egzaminów zawsze bardzo się denerwuję. Nawet kiedy wszystko
(jeść, umieć, śmieć)__________________.
5. Pożyczałeś mi już tyle razy parasol, że nie (umieć, śmieć, wiedzieć)
___________ cię znowu o to prosić.
Uśmiechnij się!
Ćwiczenie 22. Naucz się jednego kawału na pamięć
Nie mówi się podczas jedzenia - poucza matka Jasia, gdy zauważyła (przy
zupie), że Jasio chce coś powiedzieć - powiesz jak zjesz.
- No i co chciałeś powiedzieć? - pyta matka, gdy zjedli zupę, drugie danie i deser.
- Chciałem powiedzieć, że na tatusia koszuli zostawiłaś włączone żelazko.
Przychodzi rabin do księdza i mówi:
-Słuchaj, mam świetny pomysł, jak się najeść za
darmo w dobrej restauracji.
- No mów szybko co trzeba zrobić - odpowiada ksiądz.
-Zamawiasz co chcesz, a potem czekasz, aż zaczną
zamykać restaurację i kiedy podchodzi kelner, to
mówisz, że płaciłeś jego koledze, który już wyszedł.
Następnego dnia poszli do restauracji.
Zamówili wszystkie najwykwintniejsze i najdroższe potrawy, i czekają, aż zaczną
zamykać lokal.
W końcu zbliża się godzina zamknięcia.
Podchodzi kelner i przynosi rachunek.
Ale my już zapłaciliśmy pana koledze - mówi rabin.
I do tej pory czekamy na resztę - dodaje ksiądz.
Gość do kelnera w restauracji:
-Chciałbym porozmawiać z szefem kuchni.
Interesuje mnie przepis na ten sos, którym były polane ziemniaki.
-Tak panu smakował?
-Nie, ale szukam dobrego kleju do tapet.
W pewnej restauracji widniało takie ogłoszenie:
- Jeśli przegrałeś dużo pieniędzy na wyścigach, to masz okazję się
zemścić. Przyjdź do nas na befsztyk z koniny!
92
Lekcja 9. Dopełniacz. Pory roku i miesiące. Święta
Powtórka
Ćwiczenie 1. Uzupełnij prawidłową formą
1. Na śniadanie zwykle jem (бутерброд с сыром)
2. Lubię na obiad jeść (гороховый суп)
3. A co pijesz do obiadu: (чай с лимоном или кофе с молоком)
4. W restauracji często zamawiam (курицу с картошкой и салат)
5. W kawiarni z kolegą zwykle pijemy (чай c сахаром и мёдом)
6. Oni lubią jeść (булочку с изюмом)
7. My jemy na kolację (мясо с горчицей и хлебом)
8. Moja mama często w sobotę gotuje (рыбную котлету)
9. Tatuś często pije (водка и пиво)
10. Rodzice od czasu do czasu piją (вино и
коньяк)
11. Mój brat je na kolację (форель с
картошкой и соусом)
12. Nasza siostra je wieczorem (огурец,
помидор, капусту и лук со сметаной)
13. Kasia na śniadanie pije (чай с молоком)
14. My chodzimy do restauracji, ponieważ
bardzo lubimy jeść (курицу в соусе)
15. Wujek przychodzi do nas i je (всё, что может)
16. Lubię na śniadanie zjeść (бутерброд с ветчиной, сыром и помидором)
17. Studenci jedzą tylko (хлеб и вода)
18. Marek chodzi na kolację do restauracji i zamawia sobie (пирожное, пряники,
пончики и мороженое).
Ćwiczenie 2. Przetłumacz na język polski
1. Очень вкусный борщ.
2. Люблю пиво «Живец».
3. Мне, пожалуйста, апельсиновый сок.
4. Что ты любишь? Чай или кофе?
5. Что ты обычно ешь на завтрак?
6. Что ты никогда не ешь на обед?
7. Что ты часто ешь в ресторане?
8. Я ем апельсины, мандарины, бананы, персики, виноград.
9. Моя мама ест на ужин картошку с мясом и пьёт молоко.
93
Dopełniacz (kogo? czego?)
Liczby pojedynczej
NB!!!
Lubię białą kawę.
Lubię zimny sok.
Lubię czerwone wino.
Nie lubię białej kawy.
Nie lubię zimnego soku.
Nie lubię czerwonego wina.
Ćwiczenie 3. Uzupełnij zdania
a) Lubię białą czekoladę. Nie lubię ...............................
b) Jem pyszny obiad. Nie jem .........................................
c) Piję czerwone wino. Nie piję ......................................
d) Lubię zupę pomidorową. Nie lubię ............................
e) Mam czarnego fiata. Nie mam ...................................................
f) Znam dobrą lektorkę hiszpańskiego. Nie znam...........................
g) Mam nowy samochód. Nie mam ................................................
h) Mam nową książkę. Nie mam ....................................................
i) Lubię tego profesora. Nie lubię ....................................................
j) Znam tę studentkę. Nie znam ......................................................
k) Znam dobrego dentystę. Nie znam .............................................
94
Ćwiczenie 4. Utwórz formę dopełniacza od następujących rzecowników, zwracając
uwagę na końcówkę
Wzór: Nie ma biurka, czekolady, cierpliwości, słownika, sna.
Nie ma:
a) auto, zebranie, pismo, pióro;
b) siostra, torba, gazeta, pidżama, galareta, mapa, mucha;
c) kurtka, książka, matka, noga, droga, flaga;
d) babcia, Gosia, rola, pani, ziemia;
e) ojciec, syn, profesor, student, lekarz, nauczyciel, kot, koń, szczupak;
f) dom, samochód, wiatr, stół, rodzaj, tramwaj.
Ćwiczenie 5. Wstaw końcówki przymiotników
Wzór: nie znam prawdziw…ej miłości.
Nie mam dobr… ołówka, odpowiedn…
dokumentu, dobr… oceny, mał… dziecka,
wysok… pensji, rasow… psa,
starsz… brata, młodsz… siostry.
Ćwiczenie 6. Proszę zaprzeczyć zdania
Wzór: Lekarz jest w gabinecie. – Lekarza nie ma
w gabinecie.
Szef jest dziś w pracy………………………………………….
Andrzej ma psa…………………………………………………
Mój ojciec ma samochód………………………………………
Zeszyt jest na biurku…………………………………………..
Ola ma starszego brata…………………………………………..
Chcę modernizować swój komputer……………………………..
Ubiorę dziś ten płaszcz………………………………………….
Cukier jest w cukiernicy…………………………………………
Lubię bardzo ten poemat…………………………………………
Kasia ma czerwony długopis…………………………………….
Ciepły sweter jest na półce………………………………………
Oglądamy program młodzieżowy………………………………
95
Ćwiczenie 7. Przekształć zdania według wzoru
Wzór: Beata ma syna. – To jest syn Beaty.
Jego znajomy ma kajak ……………………………………………………………….
Tadek ma dziewczynę………………….………………………………………………
Moja koleżanka pisze wiersze…………………………………………………………
Nasz dziadek maluje obrazy…………………………………………………………..
Mój kolega ma kota……………………………………………………………………
Mój pies gryzie kość……………………………………………………………………
Ten kierowca ma własny samochód…………………………………………………
Wasz szef przygotował sprawozdanie……………………………………………….
Moje dziecko ma zabawki………………………………………………………………
Babcia upiekła pyszne ciasto……………………………………………………………
Twoja przyjaciółka kupiła elegancką suknię………………………………………….
Jej chłopiec gra na gitarze……………………………………………………………….
Ćwiczenie 8. Powiedz, czyje to jest imię
Wzór: Henryk Sienkiewicz – To jest imię pisarza.
Wislawa Szymborska……………………………...........
Lech Wałęsa……………………………………..............
Roman Polański………………………….......................
Tadeusz Kościuszko………………………………..........
Zbigniew Herbert…………………………………….......
Fryderyk Chopin ..………………………………............
Andzej Wajda………………………………....................
Maria Curie-Skłodowska…………………………….......
Karol Wojtyła.................................................................
Jan Matejko…………………………..............................
Andrzej Duda.................................................................
Ćwiczenie 8. Proszę powiedzieć, dokąd idą:
Uczeń
Park
Przedszkole
Student
Praca
Pięcioletnia Kasia
Kino
Biznes-womem
Kościół
Modnisia
Grzesznik
Szkoła
Zakład fryzjerski
Młody hazardzista
Biblioteka
Marek razem ze swoją dziewczyną
Kasyno
Matka z małym dzieckiem
96
NB! Nazwy miesięcy oprócz lutEGO mają końcówkę –A
Kiedy?
Latem, jesienią, zimą, wiosną!
Ćwiczenie 9. Uzupełnij tekst wyrazami z ramki
luty wiosna styczeń lipiec wrzesień październik jesień lato
W Polsce jest cztery pory roku: wiosna, lato, ..............., zima. Zima w Polsce
to grudzień, . .......................... i ........................ . Często wtedy pada śnieg i
zwykle jest mróz. Temperatura spada poniżej zera. Rzadko świeci słońce . Czasem
wieje zimny wiatr.
..................... w Polsce jest raczej chłodno, 10-15 stopni Celsjusza. Ale maj w
Polsce zwykle jest bardzo ładny. Jest słonecznie i ciepło, czasem powyżej 20 stopni,
ale też czasem pada grad. Bardzo często bywają burze.
W czerwcu, w . ....................... i w sierpniu jest w Polsce ciepło. Zwykle świeci
słońce. Jest ciepło, a nawet upalnie. Temperatura jest wysoka, czasem nawet 38
stopni Celsujsza. Rzadko pada deszcz, czasem w ogóle nie pada i wtedy jest susza.
Jesień w Polsce to ....................................., ............................ i listopad. Tylko
wrzesień jest ciepły i słoneczny. Potem jest już zimno i wietrznie. Często są mgły i
pada deszcz. Jest mokro.
97
Słowniczek o pogodzie
Солнечная погода – słoneczna pogoda
Тëплая погода – ciepła pogoda
Хорошая погода – ładna pogoda
Плохая погода – brzydka pogoda
Жаркая погода – upalna pogoda
Холодная погода – zimna pogoda
Дождь – deszcz
Холодно - zimno
Тепло – ciepło
Гроза / Буря - burza
Воздух - powietrze
Ветер - wiatr
Дуть - wiać
Снег - śnieg
Мороз – mróz
Температура – temperatura
Градуc - stopień
Градусник – termometr
Облачность - zachmurzenie
Давление – ciśnienie
Туча – chmura
Месяц – księżyc
Пасмурный - pochmurny
Облако – obłok, chmura
Гололедица – gołoledź
Метель – zamieć, śnieżyca
Молния - błyskawica
Гром – grzmot
Радуга - tęcza
Туман – mgła
Ćwiczenie 10. Opowiedz o swojej ulubionej porze roku według planu
1. Moja ulubiona pora roku to . ....................................
2. Pogoda w tej porze jest (jaka) ............................................
3. W tę porę można zajmować się (czym) ..............................................
4. Ubieram się w tej porze roku w ................................................................
Ćwiczenie 11. Uzupełnij tabele
98
Ćwiczenie 12. Pogrupuj wyrazy według pór roku (niektóre wyrazy mogą należyć
do kilku grup)
Porządkowe liczebniki w dopełniaczu:
1 – pierwszego
2 – drugiego
3 – trzeciego
4 – czwartego
5 – piątego
6 – szóstego
7 – siódmego
8 – ósmego
9 – dziewiątego
10 – dziesiątego
11 – jedenastego
12 – dwunastego
13 – trzynastego
14 – czternastego
15 – piętnastego
16 – szesnastego
17 – siedemnastego
18 – osiemnastego
19 – dziewiętnastego
20 – dwudziestego
30 – trzydziestego
99
Jeszcze troszeczkę gramatyki
Uzupełnij tabelę
Przysłówek: JAK? Kończy się na –o lub –ie. NB! Możliwe wymiany! (dobrydobrze, szczery-szczerze, wspaniały-wspaniale)
Ćwiczenie 13. Utwórz pzysłówki
1. Kasia (dobry) . ......................... mówi po polsku.
2. Władek (dokładny). ......................... zna tę drogę.
3. Dziś jest tak (słoneczny). .........................................!
4. Dzieci bawią się (wesoły) ......................................... .
5. Magda bardzo (głośny) ................................ śpiewa i robi to
(okropny)................................. .
6. Kazik (zły) ................................... mówi po angielsku.
7. Staś (duży) .................... je, lecz wygłąda (świetny) .................................... .
8. Choruję już tydzień i przez to czuję się (fatalny) ................................... .
9. Ta sukienka kosztuje bardzo (drogi) ........................................., lecz Kasię to
nie obchodzi.
10. Kiedy Kasia nie robi makijażu, wygląda trochę (brzydki) ................................,
lecz Władek ją wszystko jedno kocha.
100
Ćwiczenie 14. Połącz przyłówki i czasowniki
Ćwiczenie 15. Z otrzymanymi parami ułóż zdania
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
Ćwiczenie 16. Odpowiedz na pytania przysłówkami
1. Jak kochasz swoją mamę?
2. Jak dzisiaj jest na ulicy?
3. Jak mówisz po polsku?
4. Jak mówisz po rosyjsku?
5. Jak wygląda dziś twój sąsiad?
6. Jak śpiewasz?
7. Jak tańczysz?
8. Jak pracujesz?
9. Jak jest w zimie?
10. Jak jest w lecie?
Święta w Polsce!
Święta religijne
6 stycznia – Trzech Króli
Tłusty czwartek – przed Wielkim Postem, wszyscy jedzą pączki.
Środa Popielcowa – początek Wielkiego Postu.
Wielki Post – post przed Wielkanocą
Niedziela Palmowa – Niedziela przed Wielkanocą. Święcimy palemki.
Wielki tydzień – tydzień przed Wielkanocą (Czysty czwartek, Wielki piątek,
Wielka sobota)
Wiosna – Wielkanoc
Zmartwychwstanie Jezusa Chrystusa. Święconka (jajka, chleb, sól, mięso),
śniadanie wielkanocne, dzielenie się jajkiem.
101
Ćwiczenie 17. Połącz święta i tradycje
Ćwiczenie 18. Podpisz obrazki
Ćwiczenie 19. Przygotuj krótkie wypowiedzenie o jakimś ze świąt państwowych
lub ludowych
............................................................................................................................
............................................................................................................................
............................................................................................................................
102
Lekcja 10. Najważniejsze chrześcijańskie święta
Boże Narodzenie
Ćwiczenie 1. Przeczytaj o tradycjach święta
Święto Bożego Narodzenia obchodzi się katolikami 25 i 26 grudnia. Lecz bardzo
ważnym dniem jest także dzień 24 grudnia. W tym dniu odbywa się Wigilia.
Gdy na niebie pojawia się pierwsza gwiazdka, wszyscy siadają przy stole, na którym
stoi 12 posnych potraw (symbol ilości uczniów Jezusa), talerz z opłatkiem oraz jest
wolne miejsce (dla gościa lub Jezusa). Stół jest zasłany białym obrusem, pod którym
leży siano. Wigilia zaczyna się od modlitwy i dzielenia się opłatkiem. Potem trzeba
spróbować wszystkich dań, które stoją na stole.
Potem rodzina zaczyna śpiewać kolędy („Bóg się rodzi...”, „Dzisiaj w Betlejem” i
inne), a dzieci szukają pod choinką prezentów. Następnie cała rodzina idzie do
kościoła, gdzie o 12. w nocy zaczyna się prawdziwa uroczystość Bożego Narodzenia,
nazywana Pasterką. Kiedy rodzina wraca z kościoła, wszyscy siadają przy stole, na
którym już mogą być dania mięsne i wino. Obchody święta mogą trwać aż do
Nowego roku.
Ćwiczenie 2. Zapamiętaj wyrazy
Słowniczek
Boże Narodzenie - Рождество
Święto – праздник
Grudzień - декабрь
Wigilia - сочельник
Gwiazda – звезда
Potrawa - блюдо
Obrus - скатерть
Siano - сено
Modlitwa - молитва
Danie - блюдо
Kolędy – колядки
(рождественские песни)
Choinka – ёлка
Prezenty -подарки
Uroczystość – праздник
Obchody – празднование
Nowy Rok – Новый Год
Szczęście – счастье
Sukces - успех
Powodzenie - удача
Prawdziwy - настоящий
Rodzinny – семейный
Pasterka - uroczysta Msza
odprawiana w nocy (najczęściej o
północy lub w godzinach
wieczornych) z 24 na 25 grudnia,
pierwsza w Boże Narodzenie.
103
Ćwiczenie 3. Dopasuj wyrazy do siebie
Szczęścia
Obchodzić
Ozdabiać
Prezentów
Opłatkiem
Śpiewać
Dzielić się
Święta
Choinkę
Składać
Kolędy
Życzyć
Szukać
Potrawy
Życzenia
Gotować
Ćwiczenie 4. Przeczytaj świąteczne życzenia i ułóż pocztówkę dla sąsiada
Szczęścia, radości, sukcesów w pracy, zdrowia, mądrości, powodzenia, dobrych
ocen, wszystkiego najlepszego, dużo prezentów pod choinką, wesołych świąt, dużo
pieniędzy, grzecznych dzieci, miłości, ciepła rodzinnego, prawdziwych przyjaciół!
Ćwiczenie 5. Podpisz obrazki
104
Ćwiczenie 6. Ułóż w prawidłowej kolejności to, co robimy na Wigilię
Ćwiczenie 7. Odpowiedz na pytania o tradycjach Bożego Narodzenia
1. Jak nazywa się wieczór przed Bożym Narodzeniem?
а) Wigilia, b) Kolacja, c) Wieczerza
2. Co łożymy pod obrus?
а) Sołomę, b) Karpia, c) Siano
3. Czym dzielimy się podczas Wigilii?
а) Chlebem, b) Karpiem, c) Opłatkiem
4. Pod czym szukają prezenty dzieci?
а) Pod kanapą, b) Pod choinką, c) Pod dywanem
5. Jak nazywają się piosenki, które śpiewamy podczas Wigilii?
a) Gawędy, b) Kolędy, c) Nic nie śpiewamy
6. Jak nazywa się okres przed Bożym Narodzeniem?
a) Amen, b) Adwent, c) Wielki Post
7. Ile potraw zwykle musi stać na stole wigilijnym?
a) 12), b) 13, c) 7
8. Gdzie idziemy po Wigilii?
a) Do kościoła, b) Do domu, c) Do sklepu
9. Czego szukają pod choinką dzieci?
a) Św. Mikołaja, b) Szczęścia, c) Prezentów
10) Co obowiązkowo musi być na wigilijnym stole?
a) Dorsz, b) Karp, c) Śledź
105
Ćwiczenie 8. Przeczytaj tekst i zostań mistrzem wiedzy o Bożym Narodzeniu
Mikołajki
6 grudnia
W średniowiecznej Europie Zachodniej uważano świętego Mikołaja za
patrona dzieci. Święty Mikołaj pełni rolę osoby przynoszącej prezenty z okazji
własnego święta. Jego atrybutami były siwa broda, pastorał, mitra oraz długa,
czerwona szata biskupia. Wieczorem 5 grudnia obdarowywał owocami,
orzechami, ciastkami czy cukierkami dobrze zachowujące się dzieci.
Niegrzeczne uderzał pastorałem.
Współcześnie w Polsce, nocą z 5 na 6 grudnia, podkłada się dzieciom
prezenty pod poduszkę, w buciku lub umieszcza się je w dużej skarpecie. W
wielu szkołach wymienia się drobnymi prezentami z wcześniejszym
losowaniem ”swojego mikołajka” czy ”swojej mikołajki” (czyli osoby, którą się
obdaruje).
Adwent
To czas duchowego przygotowania i radosnego oczekiwania na Boże
Narodzenie. Dość krótki – tylko trochę ponad trzy tygodnie, wyznaczony
czterema niedzielami, które poprzedzają Święta. Słowo ”Adwent” znaczy
przyjście (przyjście Jezusa Chrystusa). Wygląda na to, że Adwent powstał
przez analogię do Wielkiego Postu: jak przez 40 dni przygotowujemy się do
Wielkanocy – na wzór Jezusa, który pościł 40 dni na pustyni, tak Adwent daje
nam szansę duchowego przygotowania się do Bożego Narodzenia.
Symbole i zwyczaje wigilijne
24 grudnia
Sianko pod obrusem – ten zwyczaj wywodzi się jeszcze z czasów pogańskich.
Jak nakazuje tradycja, siano należy położyć pod obrusem. Symbolizuje to
narodzenie Jezusa w ubóstwie.
Pierwsza gwiazdka – tradycyjnie wieczerza wigilijna rozpoczyna się wraz z
pierwszą gwiazdką na niebie. Jest to symboliczne nawiązanie do Gwiazdy
Betlejemskiej, oznaczającej narodziny Jezusa, którą według Biblii na
wschodniej stronie nieba zobaczyli Trzej Królowie. Właśnie ta gwiazda
ukazała Królom drogę do małego Jezusa.
Wspólna modlitwa – kolację wigilijną, w polskiej tradycji postną, rozpoczyna
modlitwa i czytanie fragmentu Ewangelii, dotyczącego narodzin Jezusa.
Opłatek – przełamanie opłatka ze wszystkimi uczestnikami wieczerzy
wigilijnej jest jej centralnym punktem. Gest ten symbolizuje wzajemne
poświecenie się jednych dla drugich, symbolizuje niepodzielność rodziny.
Dzielenie się opłatkiem powinno jakby zbliżać i łączyć ludzi. Opłatki robi się z
mąki i wody.
106
Dodatkowe nakrycie (pusty talerz) – na stole gospodyni ustawia dodatkowe
nakrycie, jedno więcej niż jest uczestników wieczerzy. Jest ono symbolicznie
przeznaczone dla nieoczekiwanego gościa. To także wyraz pamięci o naszych
bliskich, którzy są nieobecni, którzy nie mogli przyjść na wieczerzę. Puste
nakrycie wyraża także pamięć o członku rodziny, który zmarł.
Świeca wigilijna – ten zwyczaj narodził się w Holandii. W wieczór wigilijny
przed wejściem do każdego domu ustawiano płonący lampion, często bogato
zdobiony, czasem zamiast niego ustawiano zwykłą świecę. Światło miało być
znakiem zaproszenia do rodziny Maryi i Józefa, aby Jezus narodził się w każdym
domu. Oświecało więc drogę i zapraszało. Świeca też może być symbolem
Chrystusa jako Światłości świata.
Szopka – zwyczaj ustawiania z figurek sceny Bożego Narodzenia, zwanej
„szopką”, lub chociaż samego żłóbka z sianem i leżącą w nim figurką Dzieciątka.
Pozwala wyobrazić sobie miejsce narodzenia Jezusa.
Potrawy – w zależności od regionu i tradycji rodzinnych, zestaw wigilijnych
potraw jest różny, ale zwyczajowo na stole powinny znaleźć się wszystkie płody
ziemi, a potraw powinno być dwanaście. Spróbowanie każdej ma zapewnić
szczęście przez cały rok. Najpopularniejsze polskie potrawy to czerwony
barszczyk z uszkami, zupa grzybowa, karp (ryba) pod różnymi postaciami,
kutia, pierogi z kapustą i grzybami, kulebiak, kompot z suszonych owoców.
Choinka – jako ”drzewo życia” jest symbolem chrześcijańskim – ubiera się w
zabawki, girlandy, cukierki... Pod choinką odbywa się składanie prezentów.
Wspólne kolędowanie – radosne śpiewanie kolęd, w którym uczęstniczą
wszyscy członkowie rodziny oraz goście wieczerzy wigilijnej. Tradycja już niestety coraz rzadziej praktykowana, a szkoda, ponieważ świąteczne muzykowanie
nie tylko wpływa na wzajemne relacje międzyludzkie, ale też pomaga rozwijać
w sobie poczucie harmonii i wyrażać emocje. Kolędnicy chodzą po domach
sąsiedzi i śpiewają dla nich kolędy, za co dostają w prezencie jakieś słodycze lub
inne jedzenie.
Sylwester
Wigilia Nowego Roku, noc z 31 grudnia na 1 stycznia (imieniny Sylwestra; w
Kościele katolickim, jako wspomnienie liturgiczne papieża Sylwestra I).
Świętuje się koniec starego roku i początek nowego.
107
Ćwiczenie 9. Posłuchaj kolędy „Cicha noc” i wpisz potrzebne wyrazy
1.Cicha noc, święta noc,
Pokój niesie ludziom wszem,
A u żłóbka Matka Święta
Czuwa sama, uśmiechnięta,
Nad Dzieciątka ________,
Nad Dzieciątka ________.
3.Cicha noc, święta noc...
Narodzony Boży ______,
Pan wielkiego majestatu,
_________ dziś całemu światu
Odkupienie win,
Odkupienie win.
2.Cicha noc, święta noc...
Pastuszkowie od swych trzód
Biegną wielce zadziwieni,
Za anielskim _________ pieni,
Gdzie się spełnił cud,
Gdzie się spełnił cud.
4.Cicha noc, święta noc...
Jakiż w tobie dzisiaj cud!
W Betlejem Dziecina Święta
Wznosi w górę swe rączęta Błogosławi lud,
Błogosławi lud.
Ćwiczenie 10. Przeczytaj tekścik o tym, kto nosi prezenty i uzupełnij
wyrazami z ramki
Mikołaj, rózgi, seminarium, słodycze, płaszcz, dzieci, serca,
choinką, cuda grudnia, prezenty, skarpetach, wór
ŚW. MIKOŁAJ
Uwielbiają go wszyscy - dorośli i ________, bogaci i biedni, mieszkańcy dużych
miast i małych miasteczek. Święty ___________ odwiedza nas 6 ________ lub
w wieczór wigilijny.
Wieść głosi, iż urodził się na przełomie wieków III i IV w Turcji. Krąży o nim
wiele legend. Niegdyś był patronem żeglarzy i wędrownych kupców (urodził się
w rodzinie bogatych kupców). Chronił ich od niebezpieczeństw podróży i
zapewniał powodzenie w handlu.
Swięty Mikołaj ukończył ___________ duchowne i przez wiele lat był biskupem
Miry, portowego miasteczka w Azji Mniejszej. Był człowiekiem wielkiego
___________, pomagał biednym i potrzebującym. Rozdał cały swój majątek
ubogim. Prawdopodobnie czynił też _______. Obecnie Święty Mikołaj przynosi
co roku _____________ 90 milionom dzieci na całym świecie. Zostawia je pod
poduszką, w _______________, bucikach czy pod __________.
W Polsce czekamy na niego 6 grudnia oraz w wigilię Bożego Narodzenia.
Ubrany jest w czerwony ____________, a na plecach dźwiga ogromny ________
z prezentami. Jeszcze nie tak dawno do polskich dzieci przychodził w asyście
anioła i diabła. Anioł rozdawał grzecznym maluchom _______________, a
niegrzecznym diabeł wręczał ___________
108
Ćwiczenie 11. Odpowiedz na pytania
1. Bardziej lubisz otrzymywać czy dawać prezenty?
2. Jakie prezenty lubisz otrzymywać od św. Mikołaja?
3. Co ostatnio otrzymałeś w prezencie i na jakie święto?
4. Jaki był najciekawszy prezent, który otrzymałeś?
5. Co jest według ciebie najlepszym prezentem na każde święto?
Uśmiechnij się!
Przeczytaj dowcipy o św. Mikołaju i jednego naucz się na pamięć
Mały chłopczyk pyta kolegę:
- Jak myślisz, czy Święty Mikołaj istnieje?
- Istnieje.
- A skąd wiesz?
- Bo rodzice nie kupowaliby
mi takich głupich prezentów.
*********
Jasio do mamy:
- Mamusiu, to prawda,
że dzieci przynosi bocian?
-Tak, synku.
-A Święty Mikołaj przynosi prezenty?
-Tak, Jasiu.
-A ty gotujesz, sprzątasz i robisz zakupy?
-Tak, skarbie.
-To właściwie po co trzymamy tatę?
********
Mamo, z mego listu do św. Mikołaja wykreśl kolejkę elektryczną, a wpisz
łyżwy.
- A co, nie chcesz już pociągu?
- Chcę, ale jeden już znalazłem w Waszej szafie.
*********
Byłeś grzeczny? Nie kradłeś? - pyta się Święty Mikołaj.
- Nic nie kradłem, byłem grzeczny - odpowiada dziecko.
- To się naucz, bo ja ci wiecznie prezentów nie będę przynosił!
*********
Dzieci wybierają zawody aktorek, piosenkarzy, strażaków, policjantów
itp. Tylko Jaś mówi, że chciałby zostać św. Mikołajem.
- Czy dlatego Jasiu, że roznosi prezenty? - pyta nauczycielka.
- Nie. Dlatego, że pracuje raz w roku.
109
WIELKANOC
Ćwiczenie 12. Poznaj święta Wielkanocne
110
Tradycje Wielkanocne
Wielkanocna Palma
Wielki Tydzień zaczyna się Niedzielą Palmową. W kościołach święci się palemki –
rózgi wierzbowe, ozdobione kwiatkami, mchem, ziołami, kolorowymi piórkami.
Śniadanie wielkanocne
W Wielką Niedzielę po rezurekcji rodzina zasiada do świątecznego śniadania.
Uroczysty stół przykryty jest białym obrusem, udekorowany pisankami, kurczaczkami. Na ”honorowym” miejscu stoi koszyczek ze święconką. Śniadanie
wielkanocne rozpoczyna się od dzielenia się poświęconym jajkiem.
Potrawy wielkanocne: żurek, barszcz biały, kiełbasa, pasztet, pieczenie, sałatki,
jajka, baby, serniki.
Lany Poniedziałek Śmigus-dyngus przypada w drugi dzień świąt, zwanym
Poniedziałkiem Wielkanocnym. To zabawa, która polega na polewaniu wodą
bliskich, a nawet nieznajomych osób.
Ćwiczenie 13. Rozwiąż krzyżówkę i przeczytaj, na honor czego obchodzimy
Wielkanoc
Pytania do krzyżówki
1. W tym dniu tygodnia zawsze
obchodzimy Wielkanoc.
2. Pierwszy wyraz nazwy Wielkanocnego
Poniedziałku.
3. Tak w Polsce nazywają rózgi wierzbowe.
4. W tym dniu tygodnia zaczyna się
Wielki Post.
5. Ten czwartek jest przed przed Wielkim
Postem.
6. W tę porę roku zawsze obchodzimy
Wielkanoc.
7. Przed Wielkanocą jest Wielki ... .
8. To święcimy w Wielką Sobotę.
9. Tę ostrą potrawę Polacy zwykle święcą razem z jajkiem, chlebem i solą.
10. Dzień, w którym robimy porządki.
11. Malowane jajka.
12. W tym dniu odbywa się droga krzyżowa.
13. W tym dniu tygodnia idziemy do kościoła, aby poświęcić potrawy.
14. Cukrowa figurka tego zwierzęcia znajduje się w koszyczku wielkanocnym.
15. To też znajduje się w koszyczku ze święconką.
16. Tydzień przed Wielkanocą.
111
Ćwiczenie 14. Rozmieść w prawidłowej kolejności i napisz, kiedy wszystko to
odbywa się
Ćwiczenie 15. Zrób teścik i zostań superowym znawcą tradycji Wielkanocnych
1. Wielkanoc obchodzimy na pamiątkę:
narodzin Jezusa
zmartwychwstania Jezusa
cudów czynionych przez
Jezusa
2. Koszyczek z jedzeniem, który święcimy w kościele to:
plecionka
wędzonka
święconka
3. Ze święconką idziemy do kościoła:
w poniedziałek
w sobotę
w środę
4. Do koszyczka wielkanocnego nie włożymy:
śledzia
chleba
baranka
5. Sól i chrzan to symbole:
zdrowia
bogactwa
ochrony przed zepsuciem i złem
6. Kurczątko to symbol:
mądrości
nowego życia
pokoju na świecie
7. Jajka zdobione gorącym woskiem w różne wzorki to:
nalepianki
oklejanki
pisanki
8. Na wielkanocnym stole postawimy:
zupę grzybową, karpia
ser, mleko
jajka, babkę
9. Dzień, w którym idziemy do kościoła z palemką to:
wtorek palmowy
niedziela palmowa sobota palmowa
112
10. W Poniedziałek Wielkanocny oblewamy się
wodą
mlekiem
piwem
11. Podczas śniadania wielkanocnego dzielimy się
opłatkiem
jajkiem
uśmiechem
12. Jemy pączki w
Wielki piątek
Środę Popielcową
Tłusty czwartek
14. Post przed Wielkanocą nazywa się
straszny
głodny
wielki
15. W Wielki piątek odbywa się
droga łez
droga krzyżowa
droga smutna
Ćwiczenie 16. Pod każdym tekstem napisz, z jakimi świętami (dniami w roku)
są związane przedstawione obyczaje ludowe
Uwaga: niektóre mogą sie powtarzać
PODHALE
Wieczerzę rozpoczynało dzielenie się opłatkiem, ale umoczonym w miodzie. Na
stole nie mogło zabraknąć kapusty z grzybami, zupy grzybowej, grochu, bobu,
gałusek – czyli kładzionych klusek, - i oczywiście kompotu z suszonych owoców.
Opłatek i resztki jedzenia z wieczerzy dostawały przede wszystkim koni i krowy.
Psy i koty nie dostawały niczego, ponieważ uważano, że nie było ich w
betlejemskiej stajence.
WIELKOPOLSKA
Wróżyły sobie najczęściej dziewczęta. Najbardziej zaś interesowała je odpowiedź
na pytanie: która pierwsza wyjdzie za mąż? Dowiedzieć się tego mogły, kładąc
na ziemi kromki chleba i przyprowadzać do nich psa. Dziewczyna, której kromkę
chwycił najpierw, mogła być pewna, że jako pierwsza stanie u oltarza.
KASZUBY
Zamiast oblewać panny wodą, chłopcy smagali je gdzie popadło gałązkami
jałowca lub brzozy. Taka zieleniejąca się dopiero gałązka, przez uderzenie, miała
przekazać swą tajemniczą moc – siłę budzącej się do życia przyrody.
ŚLĄSK
Wszystkie potrawy ustawiano na stole od razu, bowiem istniał przesąd, że nie
można od stołu wstać przed ukończeniem wieczerzy. Przygotowywano jedno
dodatkowe nakrycie dla wędrowca, który mógł zapukać do drzwi, dla kogoś
biednego albo na pamiątkę tych, którzy odeszli. Potraw miało być 9 lub 12.
113
Ćwiczenie 17. Pobaw się ze świętami
114
Lekcja 11. Mój dzień. Powtórka czasowników
Powtórka
Inne czasowniki tej
koniugacji: umieć,
rozumieć, śmieć
115
Ćwiczenie 1. Wpisz potrzebne formy czasowników.
1. Ja słucham muzyki i ty ......................2. On powtarza tekst i wy .....................
3. Wy rozmawiacie po polsku i oni ................................ 4. On ma nowe auto i
ja…..................…5. Ja pomagam swoim rodzicom i on…...................6. Oni
czytają po polsku i my ..............…..7. Oni objaśniają zadanie i ja. ............8.
My śpiewamy i wy…......................9. On ziewa i ja…. ......................10. My
ziewamy i oni……. ............................. .
Ćwiczenie 2. Odpowiedz na pytania
1. Czy czytasz po polsku? 2. Czy słuchasz rano radia? 3. Czy ziewasz na lekcjach
jak hipopotam? 4. Czy rozmawiasz na lekcjach z kolegą? 5. Czy uważnie słuchasz
lektora albo nauczyciela? 6. Czy uczniowie twojej grupy dużo gadają na lekcjach?
Ćwiczenie 3. Wyrazy w nawiasach podaj w
odpowiedniej formie
1. Dlaczego Adam ciągle (pytać)__________ o
Marię? Jest zakochany, czy co? 2. <my> - Jesteś
gotowy? Zaraz (ruszać)_________. 3. <wy> - O!
Jest wolna taksówka! (Wsiadać)________ czy
(czekać) __________na autobus? 4. <ja> - Nie
(zamierzać) ____________ już czekać. Jest
późno. (Wracać) __________ do domu. 5. Kiedy
idę spać, (zostawiać) _________ zawsze
uchylone okno. 6. <ty> - Widzę, że
(nalewać)_______ kawę, poproszę i ja! 7. - Gdzie
ona (chować) ________kawę..., nie widzę...
Ćwiczenie 4. Wyrazy w nawiasach podaj w odpowiedniej formie
1. <ja> Codziennie (jeździć)____________ na uniwersytet taksówką. 2. <ja> Źle
(mówić)_______________ po polsku i nikt mnie nie rozumie. 3. <ty > - Na co
(patrzeć)______________? Na ten piękny pałac? 4. Czy Karol (lubić)__________
operę? 5. <my> - Nie (mieścić się)______________! Ten samochód jest za mały!
6. Anna i Adam zawsze (siedzieć)_____________ w kinie blisko wyjścia. 7. Nie
umiem dobrze kroić chleba, może Karol dobrze (kroić)__________?
Ćwiczenie 5. Z podanych wyrazów ułóż zdania
1. Anna, nalewać, filiżanka, herbata, do.
2. lato, morze, wszyscy, jeździć, nad.
3. student, przygotowywać się, egzamin, do, trudny.
116
4. na, obraz, malarz, student, znany, patrzeć, uwaga, z.
5. wszyscy, rozmawiać, po, angielski, prawie.
6. Ewa, Karol, zamierzać, z, jechać, Zakopane, do.
7. wieczór, Ewa, Adam, i, iść, bal, na.
8. Adam, robić, lubić, nie, nic.
9. ciągle, <wy>, jeździć, taksówka, uniwersytet, na.
10. Karol, z, Adam, wsiadać, pusty, do, autobus.
Ćwiczenie 6. Przetłumacz na język polski
1. Я часто прошу Катю читать книги.
2. Люблю смотреть, как Влад ест.
3. Видишь? Это Адам едет на своём новом автомобиле. 4. Иногда я езжу
на автобусе на работу. 5. Я хочу научиться говорить и писать по-польски.
6. Вы можете разговаривать тихо? Я не слышу радио. 7. Я уже не могу
ждать. Я иду к тебе.
Ćwiczenie 7. Uzupełnij prawidłowymi formami czasowników i rzeczowników
(ja, Czytać) _________ książk_.
Jacek (jeść)____ bułk_.
Tomek (śpiewać) _______ wesoł_ piosenk_ .
Czy państwo (wiedzieć) _______ , że na dworze jesień?
My (jeść) _________ chleb z masł_ _.
Kasia i Marysia (lubić)________ tańczyć.
Ja (mówić) ______ po angielsku i po polsku, a ty w jakim języku (mówić)_____?
Andrzeju, czy (chodzić)_______ do szkoł_?
Ja często (chodzić) _______ po zakupy, ale nie (lubić)_____________ .
My (uczyć się)___________ polskiego w szkole.
Czy Basia i Mirek codziennie (chodzić) _______ do kin_?
Czy (ty, wiedzieć)__________, że Kazik (pływać)________ codziennie?
A czego się tutaj (wy, uczyć)___________?
Oni dobrze (mówić)_______ po angielsku.
Ja (chcieć) ______ do dom_, a ty (chcieć)_________?
Oni (lubić)_____ tańczyć, lecz nie (chcieć) _______ śpiewać.
Cześć, Ewo, ja (pisać)________ do ciebie.
Oni (pisać)________ do swej mam_.
117
(ja, Móc) ________ poczytać tobie książk_.
Mój mąż (pracować)_________jako architekt.
Czy (móc) ________ pani podać mi ten długopis? Tak, (ja móc)_______.
Dziewczyny, gdzie (pracować)___________?
Chłopcy, gdzie (studiować)_____________ ?
Michale, czy (móc)___________ mi pomóc?
Ja (chcieć)__________ tańczyć!
Ja (lubić)________ uprawiać sport, a co ty (lubić)______?
Ja nie (móc) _______ napisać to zdanie!
Ja (być)________ nauczyciel_ _, a ty kim (być)_______?
Co (ty, pisać)________, Jadwisiu? (ja, pisać)____ zadanie domowe.
Oni (lubić)_______ uczyć się język_ polskiego.
My (chcieć)________ jeść! A oni (chcieć)________ spać.
Czy (ja, móc)________nie przyjść na zajęcia? - Nie, nie (ty, móc)_________!
Dzisiaj (wy, pisać)_________ test z gramatyk_. (my, Zaczynać)__________
prac_!
Czym (ty, interesować się), Beato? – Ja (interesować się)______________ kin_ _.
Gdzie (ty, studiować)____________, Aniu?
Dlaczego zawsze (wy, dyskutować)___________, chłopcy?
Magdo, czy często (śpiewać)___________ dla mam_?
Ty (chcieć) _________ jeść, miły tato?
Jaki jest twój dzień?
Ćwiczenie 8. Przeczytaj tekst "Dzień pana Adama". Przetłumacz i zapamiętaj
wydzielone wyrazy
Codziennie rano wstaję bardzo wcześnie. Szybko gimnastykuję się i myję.
Później piję kawę z mlekiem lub ze śmietanką. Całuję żonę i idę do biura. Kiedy
jest brzydka pogoda, jadę autobusem lub tramwajem. Chętnie obserwuję ludzi,
którzy podróżują razem ze mną. Pracuję dużo. Piszę listy i telefonuję. Czasem
dyskutuję z dyrektorem. Wtedy śmiejemy się i żartujemy. Razem planujemy
pracę i razem kierujemy biurem. Pan dyrektor bardzo mnie szanuje. Dlaczego
więc nie czuję się dobrze? Dlaczego tak szybko się denerwuję? Może brakuje mi
urlopu? Chyba żyję za monotonnie. Już tak dłużej nie mogę. Potrzebuję słońca,
spokoju, śpiewu ptaków.
Ćwiczenie 9. Odpowiedz na pytania dotyczące tekstu
1. Co pan Adam robi codziennie rano?
2. Kiedy pan Adam jedzie autobusem lub tramwajem?
3. Co pan Adam robi w biurze?
4. Czy życie pana Adama jest monotonne?
5. Czego potrzebuje pan Adam?
118
Ćwiczenie 10. Powiedz, co robisz
Ćwiczenie 11. Co zwykle robimy najpierw, a
co potem?
(Wy) wstawać / myć zęby ________________
(My) budzić się / ubierać się ______________
(Oni) myć zęby / iść na zajęcia ____________
(Ja) robić zakupy / iść do sklepu ___________
(Ona) spać / iść na spacer ________________
(My) oglądać telewizję / mieć kolację_______
Ćwiczenie 12. Korzystając z obrazków i wyrazów z ramki, opowiedz, jak Władek
spędza swój dzień, stawiąc czasowniki w trzeciej osobie
jechać do pracy, rozmawiać przez skype, myć zęby, grać w piłkę nożną,
rozmawiać przez telefon, pić kawę, jeść obiad, iść z kolegami na piwo,
słuchać muzyki, oglądać telewizję
119
Ćwiczenie 13. Uzupełnij tekst brakująmi wyrazami z ramki, stawiąc je w
prawidłowe formy
brać, wcześnie, autobus, książka, napiwek, śniadanie, muzyka, kawiarnia, lody
owocowe, obiad, zupa, kurczak, pomidor, ogórek, rachunek, herbata, pracować,
marchew, karta, sklep, piernik, surfować, twaróg, ciastko, spać, kolacja, książka,
zęby, koleżanki
Dzień Pani Katarzyny
Pani Katarzyna bardzo ____________ wstaje. Najpierw ____________ prysznic,
myje zęby i je _____________. Potem szybko robi makijaż, czesze się i idzie do
pracy. Przez cały czas spóźnia się, dlatego biegnie na przystanek i wskakuje do
____________, jedzie 40 minut. W tym czasie zwykle czyta____________ lub
słucha ________________. Pani Katarzyna jest kelnerką, pracuje w
______________ . Nie ma czasu na odpoczynek, bo ma dużo klientów.
Katarzyna jest dobrą kelnerką, dlatego klienci często
razem z rachunkiem pozostawiają jej
______________. Podczas pracy pani Katarzyna ma
krótką przerwę na __________. Na pierwsze danie
je __________ pomidorową, ____________ z
ziemniakami i sałatką, na deser _____________, a do
picia _____________ z cytryną, ale bez cukru.
Po przerwie Kasia znowu ciężko ___________. Przynosi klientom ____________
dań, potem potrawy, a później - __________. Po pracy musi jeszcze iść do
__________, aby zrobić zakupy. Kupuje zwykle mleko, ______________, szynkę, i
___________, _____________, ____________ do sałatki oraz jakiś smakołyczek,
na przykład, _______________lub___________. Wieczorem po pracy pani
Katarzyna gotuje sobie ________________, potem trochę _______________ w
internecie, czasem spotyka się z ___________. Później czyta __________ i idzie do
łazienki, aby umyć __________. O północy Kasia już słodko ________.
Ćwiczenie 14. Posłuchaj rozmowy telefonicznej i uzupełnij kalendarz
120
Ćwiczenie 15. Wpisz prawidłowe formy czasowników
JAK MIJA MÓJ DZIEŃ
(ja, Nazywać się)_____________ Magda Podolska. (Być) ____________
studentką pierwszego roku polonistyki na Uniwersytecie Jagiellońskim
w Krakowie. Chcę opowiedzieć o tym, jak mija mój dzień.
Codziennie, od poniedziałku do piątku, ja (wstawać)_______________ wcześnie —
o wpół do siódmej rano. Najpierw (iść) _______ do łazienki. (Myć)__________
twarz i zęby, (brać)_____________ prysznic. Potem (ubierać się) i (iść)_________
do kuchni. Tu (jeść)___________ śniadanie. Na śniadanie ja jem jajecznicę lub
chleb z masłem i (pić)________ herbatę. Czasami piję też kawę.
(Wychodzić)_________________ z domu o siódmej piętnaście i (jechać)_________
na uniwersytet.
Moje zajęcia (zaczynać)_________________ się o ósmej rano. Zwykle (ja,
mieć)_______ cztery zajęcia dziennie — dwa wykłady i dwa zajęcia praktyczne.
Po zajęciach (iść)_________ do stołówki, by zjeść obiad. Na obiad
(lubić)_________ zjeść pizzę z sokiem pomidorowym. Jeśli po zajęciach
(wracać)___________ do domu, to chętnie (jeść)________ zupę albo barszcz.
Po południu zazwyczaj (iść)__________ do czytelni, gdzie (czytać)________ i
(pisać)___________. Tam (spotykać)_____________ moje koleżanki, które też
(odrabiać)______________ swoje zadania domowe. Lubimy uczyć się razem. W
bibliotece (my, pracować)_______________ do osiemnastej. Nareszcie wszystko
jest zrobione. Teraz (my, mieć) ___________ czas wolny.
Wieczorem (my, chodzić)_______________ na kawę do ulubionej kawiarni lub na
dyskotekę. (ja, Wracać) ______________ do domu około dwudziestej drugiej. Na
kolację (pić)__________ herbatę z mlekiem lub sok owocowy. Jeszcze przez pół
godziny (czytać)_______________ ulubiony magazyn lub książkę. O jedenastej
idę spać.
W sobotę i w niedzielę ja nie mam zajęć na uniwersytecie, więc mam dużo czasu
wolnego. (ja, Wstawać)_______________ później, o dziewiątej godzinie.
W sobotę zwykle (sprzątać)______________, (chodzić) __________na zakupy i
(robić)___________ coś smacznego na kolację. W niedzielę (lubić)_____________
siedzieć w domu. Z przyjemnością (czytać)___________ książki,
(oglądać)____________ telewizję lub (leżeć)__________ na kanapie i słucham
ulubionej muzyki. A jeszcze ja i moi przyjaciele (lubić)___________ chodzić do
teatru lub do kina na nowy film.
Taki jest jest mój zwykły dzień.
121
Słowniczek
prysznic — душ
chętnie — охотно
czasami — иногда
czytelnia — читальный зал
łazienka — ванная комната
magazyn — глянцевый журнал
nareszcie — наконец-то
stołówka – столовая
wcześnie — рано
rano – утром
wykład— лекция
zajęcie — занятие
po południu — после обеда
ubierać się – одеваться
zazwyczaj – зачастую, обычно
później — позже
zęby — зубы
zwykle — обычно
zwykły — обычный
spotykać — встречать
sprzątać — убирать
Ćwiczenie 16. Postaw w prawidłowej kolejności czynności i opowiedz od 1 osoby
KTÓRA GODZINA? O KTÓREJ (GODZINIE)?
1:00 pierwsza
o pierwszej
2:00 druga
o drugiej
3:00 trzecia
o trzeciej
4:00 czwarta
o czwartej
5:00 piąta
o piątej
6:00 szósta
o szóstej
7:00 siódma
o siódmej
8:00 ósma
o ósmej
9:00 dziewiątа
o dziewiątej
122
10:00 dziesiąta
11:00 jedenasta
12:00 dwunasta
13:00 trzynasta
14:00 czternasta
15:00 piętnasta
16:00 szesnasta
17:00 siedemnasta
18:00 osiemnasta
19:00 dziewiętnasta
20:00 dwudziesta
21:00 dwudziesta pierwsza
22:00 dwudziesta druga
23:00 dwudziesta trzecia
24:00 dwudziesta czwarta
o dziesiątej
o jedenastej
o dwunastej
o trzynastej
o czternastej
o piętnastej
o szesnastej
o siedemnastej
o osiemnastej
o dziewiętnastej
o dwudziestej
o dwudziestej pierwszej
o dwudziestej drugiej
o dwudziestej trzeciej
o dwudziestej czwartej
KTÓRA GODZINA?
Oficjalnie
Nieoficjalnie
Ćwiczenie 17. Powiedz, która godzina na każdym zegarku
123
O KTÓREJ GODZINIE?
Oficjalnie
Nieoficjalnie
Ćwiczenie 18. Odpowiedz na pytania
1. O której godzinie masz lekcję z polskiego?
2. O której godzinie wstajesz?
3. O której godzinie masz śniadanie?
4. O której godzinie wychodzisz z domu?
5. O której godzinie zaczynasz pracę?
6. O której godzinie masz obiad?
7. O której godzinie masz kolację?
8. O której godzinie wracasz do domu?
9. O której godzinie idziesz spać?
Ćwiczenie 19.Ułóż wypowiedzenie o dniu
pani Szczebrzyszyńskiej, wykorzystując
maksymalną ilość podanych wyrazów
Spacerować
Ziemniaki
Ogórki
Park
Sprzedawczyni
Owoce
Sklep spożywczy
Restauracja
Telefon
Chłopak
Zęby
Taksówka
Gimnastyka
Prysznic
Koszykówka
Koleżanki
Sprzedawać
Wcześnie
Spać
Kolacja
Ćwiczenie 20. Uzupełnij zdania i opowiedz o swoim dniu
Zwykle rano najpierw . .....................................................................................
Potem ...............................................................................................................
Zwykle na śniadanie ........................................................................................
Po śniadaniu . ..................................................................................................
Codziennie do pracy . .......................................................................................
124
Często w południe . ..........................................................................................
Zwykle po południu . .......................................................................................
Zwykle na obiad .............................................................................................
Czasami po obiedzie . ......................................................................................
Często po pracy . .............................................................................................
Na kolację mam . .........................................................................................
Zwykle po kolacji . .......................................................................................
Codziennie wieczorem . ................................................................................
Od czasu do czasu wieczorem . ....................................................................
Nigdy po pracy nie . .....................................................................................
Zwykle w nocy ............................................................................................
Od czasu do czasu w weekendy . .................................................................
Nigdy w weekendy nie ................................................................................
Ćwiczenie 20. Przetłumacz na język polski
Oбычно Ядвига встает рано. Она умывается, делает макияж,
расчёсывается. Потом быстро идет в магазин за покупками, она очень
любит свежие булочки. Ядвига пьёт кофе с булочками. Это её завтрак. Ее
школа находится далеко от дома, поэтому она ежедневно ездит на метро
и на автобусе. В школе она проводит несколько часов. Днём она
возвращается домой. Обычно она сначала убирает в комнате, а потом
помогает бабушке приготовить обед. После обеда она делает уроки.
Когда у неё есть немного свободного времени – она читает. В полночь
Ядвига уже сладко спит.
............................................................................................................................
............................................................................................................................
............................................................................................................................
............................................................................................................................
............................................................................................................................
............................................................................................................................
............................................................................................................................
125
Umówienie się na spotkanie (na randkę)
PYTANIE?
Masz ochotę pójść
Chcesz pójść
Może pójdziemy
na
spektakl / film
kawę / piwo
do
teatru / kina
kawiarni / klubu
ODPOWIEDŹ
TAK
NIE
Ćwiczenie 22. Uzupełnij dialog
Pomysł, piwo, tańczyć, pieniędzy, parku, ochotę, klubu, noga, niestety
Kasia: Cześć, Władku!
Władek: Witam!
Kasia: Może masz . ...................... na kino?
Władek: Myślę, że to nie jest dobry . .............. Być może teatr?
Kasia: Nie lubię chodzić do teatru, ale może pójdziemy do . ...............?
Władek: . ......................... , nie umiem ........................., więc do klubu nie chodzę.
Kasia: No to może do jakiegoś pubu na . ................?
Władek: Niestety, nie mam przy sobie . ....................
Kasia: No to idziemy do . .................. na spacer?
Władek: Dzięki, ale nie mogę, boli mi . ..............
Kasia: O Matko Boska! Spadnij wtedy, żebym ciebie nie widziała! Nie mogłeś od
razu powiedzieć, że nie chcesz ze mną gdzieś iść?!
126
Ćwiczenie 23. Dopełnij dialog
Cześć, Marysiu! Jakie masz plany na wtorek? Może pójdziemy ...............?
Niestety, we wtorek idę do dentysty, ale ............................................... .
Szkoda, ale w piątek jadę do babci. Może wtedy. ...................................?
Świetny pomysł! Wtedy spotkamy się w sobotę..................................... .
Wspaniale! Do zobczenia!
Ćwicenie 24. Ułóżcie z sąsiadem własny dialog
_______________________________________________
_______________________________________________
_______________________________________________
_______________________________________________
Ćwiczenie 25. Uzupełnij prawidłowymi
formami czasowników, a natępnie posłuchaj piosenki i sprawdź
Stare Dobre Małżeństwo
Czarny blues o czwartej nad ranem
Czwarta nad ranem
Może sen (przyjść) . ..........................?
Może mnie (ty, odwiedzieć). ................................?
Czwarta nad ranem
Może sen (przyjść) . ..........................?
Może mnie (ty, odwiedzieć). ................................?
Czemu cię nie (ona, mieć). .......................... na odległość ręki?
Czemu (my, mówić). ..................................... do siebie listami?
Gdy ci to (ja, śpiewać). ................................ - u mnie pełnia lata,
Gdy to (ty, usłyszeć) ....................................- będzie środek zimy.
Czemu się (ja, budzić) ............................ o czwartej nad ranem
I włosy twoje (ja, próbować). .................................... ugłaskać?
Lecz nigdzie nie ma twoich włosów,
Jest tylko blada nocna lampkaŁysa śpiewaczka
127
(My, Śpiewać). .............................. bluesa, bo czwarta nad ranem
Tak cicho, żeby nie zbudzić sąsiadów
Czajnik z gwizdkiem (świrować) ...................................... na gazie
Myślałby kto, że rodem z Manhattanu
Czwarta nad ranem...
Herbata czarna myśli (rozjaśniać). ..................................,
A list twój sam się czyta,
Że można go śpiewać.
Za oknem (one, mruczeć). .................................. bluesa
Topole z Krupniczej.
I jeszcze strażak wszedł na solo,
Ten z Mariackiej Wieży.
Jego trąbka jak księżyc
Biegnie nad topolą,
Nigdzie się jej nie spieszy
Już piąta.
Może sen (przyjść). ..................................,
Może mnie (ty, odwiedzieć).......................
Ćwiczenie 26. Odpowiedz na pytania
1. A co ty robisz o czwartej nad ranem?
2. Jesteś sową czy skowronkiem?
3. W jaką część dnia czy nocy najbardziej efektywnie pracujesz?
4. Czy łatwo wstajesz rano?
5. Czy szybko zasynasz?
6. Jak długo śpisz?
7. Ile godzin snu potrzebujesz, aby czuś się dobrze?
8. Co lub kto najbardziej przeszkadza ci podczas snu?
9. Nastawiasz budzik czy wstajesz sam(a)?
10. Czy często widzisz sny?
128
Lekcja 12. Czas PRZESZŁY. HISTORIA POLSKI
Ćwiczenie 1. Przeczytaj dialog i podkreśl
formy czasownika być
Kasia: Władku, byłam wczoraj w kinie.
Władek: Byłaś w kinie? Ale z kim? Przecież ja
byłem w pracy!
Kasia: Nie złość się! Byłyśmy w kinie z Julką.
Julka była zmęczona po pracy, więc
zdecydowałyśmy pójść do kina, aby trochę
odpocząć.
Władek: Aha, no wtedy dobrze. O której tam byłyście?
Kasia: O siódmej. A ty gdzie byłeś, kochanie, wczoraj po pracy?
Władek: A my z Markiem byliśmy w pubie. Wypiliśmy po piwie i poszliśmy do
domu.
Kasia: Może był z wami i Kazik?
Władek: Nie, byliśmy z Markiem we dwoje. Ale w pubie byli jeszcze Paweł i Tadek,
a obok przy innym stoliku były twoje koleżanki Weronika i Helena.
Kasia: O, to tam był cały zespół znajomych! Jutro pójdę tam z tobą!
Ćwizenie 2. Uzupełnij formami czasownika być w czasie przeszłym
Być
r.m.
ja byłEM
ty ___________
on był
r.ż.
ja byłAM
ty ___________
ona __________
my byLIŚMY;
wy __________
oni __________
my byŁYŚMY
wy ________
one________
r.n.
ono byłO
129
ćwiczenie 3.Uzupełnij formami czasownika być
a) ........................ (my / r. m.) na koncercie.
b) Pani Katarzyna . ........................... rano na zakupach.
c) Kasia i Magda . ............................. w kinie na polskim filmie.
d) Władek ................................ na siłowni.
e) Władek i Kasia .................................. w operze.
f) Kasia i Tadek w sobotę . . ............................. w pubie.
g) Czy ................................. (wy / r. m.) w Krakowie?
h) Wczoraj . ........................ (my / r. ż.) na wystawie.
i) Dzisiaj jest ładnie, ale wczoraj .......... brzydko.
j) ............................... (wy / r. ż.) już na wakacjach?
k) Gdzie . ......................... Bartek i Antek?
l) Te banany wczoraj . ......................... zielone, a dzisiaj już są żółte!
CZYTAĆ
r. męski r.
(ja) czytałem
(ty) czytałeś
on czytał
żeński
(ja) czytałam
(ty)czytałaś
ona czytała
r. męskoosobowy
(my) czytaliśmy
(wy) czytaliście
(oni) czytali
r. męskoosobowy
(my) czytaliśmy
(wy) czytaliście
(one) czytały
r. nijaki
–––
–––
ono czytało
Ćwiczenie 4. Napisz poprawną formę
a) Robert wieczorem . .......... (uczyć się) języka polskiego.
b) Oni ................................... (mieszkać) w Krakowie 5 lat.
c) Karolina ........................... (gotować) zupę pomidorową.
d) Pan Grzegorz . ......................... (pracować) dziś w domu.
e) O dziesiątej pani Joanna ............................. (pić) kawę.
f) W niedzielę Kasia ................................ (oglądać) polski serial w telewizji.
g) W weekend . ......................... (spotkać się/my, r. m.) z nimi.
h) W sobotę one . ......................................... (ćwiczyć) jogę.
i) Czy ty też . ........................ (grać/r. m.) w karty całą noc?
j) My ................................ (sprzątać/r. ż.)dzisiaj mieszkanie.
k) ........................... (czytać/ wy, r. m.) już książki po polsku?
130
Ćwiczenie 5. Powiedz
Co robiłeś wczoraj?
Co robiłeś/robiłaś przedwczoraj?
Co robiłeś/robiłaś tydzień temu?
Co robiłeś/robiłaś 5 lat temu?
Kiedy ostatni raz gotowałeś/gotowałaś obiad?
Kiedy ostatni raz byłeś/byłaś w kinie?
Kiedy ostatni raz słuchałeś/słuchałaś muzyki?
Kiedy ostatni raz grałeś/grałaś w piłkę?
Kiedy ostatni raz byłeś/byłaś na wakacjach?
Ćwiczenie 6. Uzupełnij prawidłowymi formami czasowników
1.Dwie znudzone żaby (grać) _________ dziś w warcaby.
2.Aż cztery fryzjerki (zaplatać)___________ warkocz Elki.
3.W samochodzie taksówkarze pięknie (grać) ____________ na gitarze.
4.Po spektaklu dwaj artyści (być)_____________ bardzo-bardzo czyści.
5.W sklepie kasjerki na kasie nie (dodać) _____________ reszty Kasi.
Ćwiczenie 7. Postaw zaimki i czasowniki w l.mn.
1. On przyjechał wczoraj do Moskwy. 2. Ona przyjechała ze wsi. 3. О czym
rozmawiałeś? 4. Co ona mówiła? 5. Odpowiadałem na każde pytanie.
6. Opowiadałam о ciekawej powieści. 7. Czy zwiedzałeś już nowe muzem na
Kalwaryjskiej? 8. Czego on się uczył? 9. Spieszyłam się bardzo do biblioteki.
10. Czy byłeś wczoraj w kinie?
Ćwiczenie 8. Posluchaj rozmowy telefonicznej i napisz, czy to prawda (P)
czy nieprawda (N)
131
Ćwiczenie 9. Wpisz poprawne formy czasowników
KIM BYŁ WITKACY?
Witkacy to pseudonim, tak naprawdę artysta ………………….. (nazywać się)
Stanisław Ignacy Witkiewicz i ………………….. (być) popularnym malarzem,
pisarzem, dramaturgiem i filozofem.
……………. ... (urodzić się) w Warszawie w
tysiąc osiemset osiemdziesiątym piątym roku (1885 r.),
a później ………. (mieszkać) w Zakopanem.
Jego mama …. ....... (być) nauczycielką
muzyki, a tata ………… (być) znanym krytykiem
i malarzem. Ojciec Witkacego ……..…… (być)
bardzo konserwatywny, nie ………….. (chcieć),
żeby jego syn . ....... (chodzić) do szkoły.
Dlatego mały Staś ………..……….. (uczyć się) tylko
w domu. Kiedy …....…… (mieć) 20 lat, wbrew woli ojca
…………. ....................... (przeprowadzić się) do Krakowa
i . .. (zacząć) studiować na ASP. Dużo ……....……………..
(podróżować), ...... (czytać), .......................... (malować),
........................ (fotografować), ................... (być) bardzo
utalentowany. . ......... (realizować się) jako artysta, ale w
życiu osobistym nie ................. (mieć) szczęścia. .
........................................................................... (Popełnić)
samobójstwo, kiedy . ... (mieć) 54 lata. .................... (być)
szalonym, ale jednocześnie genialnym artystą.
NB!!!
W formach czasowników kończących się na –ieć (mieć, musieć, chcieć, lecieć,
umieć itd.) ) i –ść (jeść, nieść, wieźć itd.) zachodzą wymiany!
132
Ćwiczenie 10. Odmień czasowniki MIEĆ i MUSIEĆ
Ćwiczenie 11. Użyj w czasie przeszłym
A) (ja) (chcieć) _________ pojechać do
Warszawy, ale (skończyć) ______ mi się
pieniądze.
B) Wczoraj (być) _____________ zła pogoda.
Ciągle (padać)_________________ deszcz.
C) Przepraszam, ale zupełnie nie (mieć)
____________ czasu, żeby zrobić zadanie
domowe. (Zrobić) ____________________
tylko pierwsze ćwiczenie.
D) Czy ty kiedyś (odpoczywać)_____________ normalnie, czy (jeździć)
___________ chociaż raz nad morze?
E) My świetnie (grać) ___________ w piłkę nożną. Nie rozumiem, jak oni
(zwyciężyć)_______________ .
F) Pan Adam ciężko (chorować)____________ w zeszłym roku, więc (musieć)
_____________ leżeć w szpitalu.
G) Kasia (chcieć) ________________ spać, lecz Władek (chcieć) _____________
tańczyć.
H) Władek dzisiaj (musieć) ______________ zrobić zakupy, lecz (zapomnieć)
__________.
I) Ja nigdy nie (chcieć) __________ zostać lekarzem, ale moi rodzice bardzo
(chcieć)__________.
J) Ty zawsze (mieć)____________ szczęście do kobiet. My go raczej nie
(mieć)______________.
K) Adam już raz (lecieć) ___________balonem. Czy wy też (lecieć)___________ ?
L) Kiedyś Anna często (zapominać) ___________wyłączyć żelazko. Jej siostry też
_______.
M) Ten obraz (wisieć) __________w naszej galerii. Dużo dobrych obrazów tam
(wisieć)__________.
133
N) Ty nie (musieć) ____________ studiować wieczorami. Janek i Michał
(musieć)____________ to robić.
O) Wczoraj wieczorem (woleć) _________zostać w domu. Ale cieszę się, że wy
(woleć) ___________ wybrać się do kina.
P) Ja przez wiele lat (śledzić)_____________ karierę artystyczną mojej sąsiadki.
Dobrze wiem, że wy teżj ą (śledzić)_______________ .
Q) Czy wy już (jeść) ___________ obiad? Ja (jeść)_____________ w restauracji.
R) Państwo Kowalscy (znaleźć) _____________ bezdomnego psa. Pamiętam, że
ty (znaleźć) ____________ kiedyś kota.
S) Michał nigdy nie (chcieć) ___________ jeździć do babci na wakacje. Dobrze, że
chociaż wy (chcieć)_____________.
T) Nawet nie wiecie, jakie ja (mieć)___________ wczoraj kłopoty w pracy. Wy
jesteście bezrobotni, więc ich nigdy nie (mieć)_________.
Ćwiczenie 12. Przeczytaj modlitwę mężczyzny i uzupełnij formami czasowników
Miły Boże,
Chodzę co dzień do pracy na 8 godzin. Moja żona w tym czasie siedzi sobie w
domu. Chciałbym, żeby wiedziała, co ja muszę wytrzymać. Bardzo Cię
proszę, zamień jej ciało z moim na jeden dzień. Amen.
Bóg w swej nieskończonej mądrości (spełnić) . . ................................ prośbę
mężczyzny. (Nadchodzić) . ................................. ranek. (Przebudzić się, on)
....................................................... jako kobieta. (Wstać)............................,
(zrobić) . ............................................... drugie śniadanie mężowi do pracy,
(nakarmić) . ................................. psa i kota, (obudzić).................................
dzieci, (dać). ............................................................................ im śniadanie,
(przygotować) ................................................ ubranie do szkoły i (odwieźć)
............................................................................................. dzieci do szkoły.
(Wrócić). ............................... do domu, (przygotować) ................................
rzeczy do prania i (wstawić). ............................................................. pranie.
(Pójść)...................... do banku po pieniądze. Później (zrobić). .....................
zakupy - zieleniak, mleczarnia. (Wrócić) . . .................................... do domu.
(Wypakować). ........................... zakupy, (zapisać)........................ wydatki
do zeszytu.
134
(Wyczyścić). ................................. kuwetę kotu i (wykąpać)...........................
psa. Była już 13, a on (się spieszyć).............................., żeby jeszcze pościelić
łózka, odkurzyć, zamieść i umyć podłogę w kuchni. (Pojechać).
................................................ po dzieci do szkoły, w powrotnej drodze (móc)
...................... z nimi porozmawiać. (Przygotować) . . ................................. im
mleko i (odrobić) . .................................. z nimi lekcje. (Zrobić).......................
prasowanie, a prasując (móc). ........................................ pooglądać telewizję.
O 16:30 (zacząć) .
......... obierać ziemniaki i myć zieleninę na
sałatkę, (rozbić) .
mięso na kotlety. (Przygotować).....................
kolację. Po kolacji (pościelić).
.............................. łóżka dla męża i dzieci,
(nakarmić) .................... psa i kota, (posprzątać) . ................ w kuchni,
(włączyć).................... zmywarkę i (poskładać) . ....................... pranie.
(Wykąpać) .
..dzieci, (położyć) ......................... je spać i
(przeczytać). . ............................. im bajkę.
O 22:00 był wyczerpany, ale jego obowiązki jeszcze się nie skończyły... w sypialni
czekał mąż. (Zasnąć) .............................. nie wiadomo kiedy.
(Nadchodzić) . ............................ ranek, (przebudzić się). .......................,
(uklęknąć) . ............................... przy łóżku i (rzekać)............................:
"Boże, nie rozumiem, co ja sobie (wyobrażać). . ......................, jak ja (się
mylić) ................................, zazdroszcząc swojej żonie tego, że może być
cały dzień w domu. Proszę, bardzo Cię proszę, spraw, żeby było jak dawniej"
Bóg w swej nieskończonej mądrości (odpowiedzieć). ...........................: Mój synu,
widzę, że (ty, wziąć) ............................ sobie do serca tę naukę, wierz mi, bardzo bym chciał szybko wszystko zmienić jak było, ale musisz poczekać dziewięć
miesięcy, od wczorajszej nocy jesteś w ciąży...
Ćwiczenie 13. Opowiedz szczegółowo o swoim wczorajszym dniu lub o
najszczęśliwszym dniu w swoim życiu
_____________________________________________________________________
_____________________________________________________________________
_____________________________________________________________________
_____________________________________________________________________
_____________________________________________________________________
_____________________________________________________________________
135
_____________________________________________________________________
_____________________________________________________________________
Krótka historia Polski
* Nazwa Polski pochodzi od plemiona Polan.
! Na przełomie IX i X wieku zjednoczyli oni niemal całe
dorzecze Odry i Wisły.
* 966 r - przyjęcie chrześcijaństwa przez księcia
Mieszka I(Mieszko I jest pierwszym władcą Polski.
Założyciel dynastii Piastów).
* W 1025 r. Bolesław Chrobry (syn Mieszki I)
koronował się na pierwszego króla.
! Szybki rozwój gospodarczy i cywilizacyjny
Mieszko I
średniowiecznego państwa polskiego!
* Dynastia Piastów, założycieli polskiego państwa, panowała do XIV wieku. Jej
ostatni przedstawiciel, król Kazimierz Wielki, w 1364 założył uniwersytet w
Krakowie, jeden z najstarszych w Europie.
* Małżeństwo Jadwigi, królowej Polski,
a z pochodzenia Węgierki, z księciem Litwy,
Władysławem Jagiełłą, dało początek
rządom dynastii Jagiellonów.
! Za panowania królowej Jadwigi
(od niedawna uznanej za katolicką świętą)
Bolesław Chrobry – I król Polski
doszło do zjednoczenia Polski i sąsiadującego
z Polską od wschodu Wielkiego Księstwa Litewskiego. Dzięki budowanej przez
następne dwa wieki unii powstała Rzeczpospolita.
* 1410 rok – Bitwa pod Grunwaldem. Pokonanie Krzyżaków.
* 1569 rok – Unia Lubelska. Utworzenie Rzeczypospolitej Obojga Narodów. (Król
Zygmunt August)
136
! Rzeczpospolita Obojga Narodów ze stolicą w
Krakowie była mocarstwem o randze europejskiej,
największym i jednym z najbardziej zamożnych
państw na kontynencie. Okres panowania
Jagiellonów był dla polskiego państwa czasem
„złotego wieku” - gospodarczego i
kulturalnego rozkwitu.
* W 1596 r.stolica Polski przez Zygmunta III Wazę
została przeniesiona z Krakowa (Małopolskie woj-wo)
do Warszawy (woj-wo Mazowieckie). Zarządzana
Władysław Jagiełło
przez obieralnych królów Polska prowadziła
wówczas istotne dla geografii europejskiej wojny ze Szwecją i Turcją.
!!! Szlacheckie wolności i prawo liberum veto przywodzi do zagłady RP.
* W 1772 po raz pierwszy Austria, Prusy i Rosja zajęły część ziem RP.
* 3 maja 1791 Sejm uchwalił konstytucję, która miała
zreformować i unowocześnić państwo zgodnie z
duchem Oświecenia. Była to pierwsza w Europie
pisana ustawa zasadnicza, a druga tego typu na
świecie, po konstytucji amerykańskiej.
* W 1793 Rosja i Prusy dokonały drugiego zaboru
polskich ziem.
* W 1794 roku odbyło się powstanie Tadeusza Kościuszki,
które stało się kolejną sprobą uratowania RP.
Zygmunt August
* A w 1795 roku (wraz z Austrią) ostatecznie podzieliły między siebie
terytorium polskiego państwa.
* Na 123 lata znikło ono z mapy Europy!
* Po rozbiorach RP stwarzają się Legione
polskie za granicą.
* 1797 rok – został napisany hymn Polski.
Mazurek Dąbrowskiego.
* Jako niepodległe państwo Polska wróciła
na mapę Europy w 1918, z końcem I wojny
Konstytucja
światowej. Dzięki Józefowi Piłsudskiemu.
* W 1920 w bitwie pod Radzyminem (zwanej też „cudem nad Wisłą”) armia
polska powstrzymała wojska Rosji Radzieckiej.
137
* 1 września 1939 zaczyna się Druga wojna światowa
ś
* 17 września 1939 została zaatakowana przez
Związek Radziecki.
! Niemcy i ZSRR podzieliły terytorium Polski.
* Wiosna 1940 – zbrodnia katyńska (zbrodnia
komunistyczna).
! rozstrzelanie co najmniej 21 768 obywateli Polski,
w tym ponad 10 tysięcy oficerów wojska i policji
przez władze Związku Socjalistycznych Republik
Radzieckich. Egzekucji ofiar, uznanych za „wrogów
władzy sowieckiej” i zabijanych strzałami w tył głowy
Tadeusz Kościuszkо
z broni krótkiej, dokonała radziecka policja polityczna NKWD. W latach 19401990 władze ZSRR zaprzeczały swojej odpowiedzilności za zbrodnię katyńską,
lecz 13 kwietnia 1990 roku oficjalnie przyznały, że była to „jedna z ciężkich
zbrodni stalinizmu”. Dobrze pokazuje te dzieje film Andrzeja Wajdy „Katyń”.
* Pod koniec II wojny światowej do Polski wkroczyły oddziały Armii Czerwonej, wyzwalając polskie ziemie spod okupacji hitlerowskiej i zarazem
przynosząc obce polskiej tradycji rozwiązania ustrojowe i gospodarcze.
! Z II wojny światowej Polska wyszła z radykalnie
zmienionym terytorium (bez terenów wschodnich,
za to z ziemiami należącymi przed 1945 do Niemiec),
stratami ludności sięgającymi 6 milionów osób
(w tym 3 mln polskich Żydów) i wielkimi
zniszczeniami. Symbolem tej epoki jest los stolicy
Polski, Warszawy. Miasto zostało zbombardowane
Ostatni król RP Stanisław
przez Niemców w 1939.
August Poniatowski
* 1944 rok -- Powstanie Warszawskie.
! Warszawa została niemal zrównana z
ziemią. Skala wojennych zniszczeń była tak
wielka, że w 1945 poważnie zastanawiano się,
czy będzie możliwe odtworzenie stolicy Polski
w tym mieście.
* Powstała po wojnie Polska Rzeczpospolita
Ludowa(PRL) była państwem zależnym od
sowieckiej Rosji, podobnie jak inne kraje,
Józef Piłsudski – pierwszy
które znalazły się w radzieckiej strefie wpływów.
marszałek
! Kryzys!!! W czerwcu 1956 wybuchły protesty robotnicze w Poznaniu. W 1968
protestowali studenci i intelektualiści polscy. Powstaje nielegalna opozycja
polska.
138
!!! Czynnikiem moralnym, wzmagającym opór
społeczeństwa i jego opiniotwórczych elit wobec
władz komunistycznych, był wybór w 1978
krakowskiego kardynała Karola Wojtyły na
papieża i jego pierwsza wizyta w Polsce jako
głowy Kościoła Katolickiego.
* We wrześniu 1980 powstała „Solidarność” –
Jan Paweł II
pierwszy w krajach bloku radzieckiego niezależny
ruch społeczny, jednoczący pod hasłem pokojowych przemian przedstawiciele
wszystkich warstw społecznych. „Solidarność” stała się ruchem
masowym – w jej szeregi wstąpiło prawie 10 mln osób, co trzeci dorosły Polak.
* W grudniu 1981 został wprowadzony stan wojenny.
* W 1988 wskutek rozwoju sytuacji międzynarodowej władze zdecydowały się
na dialog z opozycją.
! W lutym 1989, po raz pierwszy w powojennej historii Polski i po raz pierwszy
w dziejach państw bloku radzieckiego, przy jednym –
symbolicznie okrągłym stole – zasiedli przedstawicie
rządu i demokratycznej opozycji. Dokonał się
bezkrwawy przewrót: przy „Okrągłym stole”
ustalone zostały zasady uczestnictwa opozycji
we władzy.
* W grudniu 1990 w powszechnych wyborach
prezydenckich zwyciężył przedstawiciel opozycji
. „Solidarność”
Lech Wałęsa.
* W 1999 Polska została członkiem NATO.
* W 2004 roku wstąpiła do Unii Europejskiej.
139
Ćwiczenie 14. Podpisz prezydentów
Prezydenci III RP
140
Ćwiczenie 15. Połącz ze sobą wydarzenia i hasła z odpowiednimi nazwiskami i
datami
Przykład: 1 – g.
1. Chrzest Polski
2. Ostatni król Polski
3. Trzy stolice Polski
4. Akademia Krakowska (Uniwersytet Jagielloński)
5. Ważne bitwy i wojny
6. 1 konstytucja Polski
7. Polski hymn
8. Rozbiory
9. Odzyskanie niepodległości
10. Socjalizm i komunizm
11. Solidarność i Lech Wałęsa
12. Najwięksi poeci i pisarze
13. Polacy święci
14. Nagroda Nobla
15. Polska muzyka
16. Polscy malarze
17. Polscy sportowcy
a. Św. Stanisław, św. Stanisław Kostka, św. Maksymilian Kolbe;
b. Król Stanisław August Poniatowski;
c. 11.11.1918 (Józef Piłsudski);
d. 1945-1989;
e. Adam Mickiewicz („Pan Tadeusz”), Juliusz Słowacki, Bolesław Prus;
f. „Mazurek Dąbrowskiego”—Włochy, 1797 r. Gen. Jan Henryk Dąbrowski;
g. 966r (Mieszko I);
h. Fryderyk Chopin, Stanisław Moniuszko, Krzysztof Penderecki;
i. Gniezno—Kraków —Warszawa;
j. I – 1772, II – 1793, III – 1795;
k. Jan Matejko, Jacek Malczewski, Józef Chełmoński;
l. 1980r.;
m. Henryk Sienkiewicz, Maria Skłodowska-Curie (chemia i fizyka), Władysław
n. 1410 r. – Grunwald i Krzyżacy, 1683 r. Jan III Sobieski i Wiedeń;
o. 3.05. 1791r.;
p. 1364r. i król Kazimierz Wielki;
q. Adam Małysz, Robert Lewandowski, Andrzej Gołota;
141
Ćwiczenie 15. Rozwiąż krzyżówkę
Pytania
1. Ta osoba stała na czele ruchu
„Solidarność” i otrzymała pokojową
nagrodę Nobla.
2. Księć Litewski i król RP, mąż
Jadwigi, założyciel nowej dynastii.
3. Pierwszy władca Polski.
4. Pierwszy król Polski, syn Mieszki I.
5. Ten prezydent stał na czele III RP i
zginął pod Smoleńskiem.
6. Ten Król przeniósł stolicę Polski z
Krakowa do Warszawy i stoi go
pomnik w Warszawie.
7. Pierwszy marszałek Polski.
Przewódca legionów polskich. Wrócił
Polsce niepodległość.
8. Ten pisarz dostał nagrodę Nobla za utwór „Chłopi”.
9. Imię papieża Jana Pawła II.
10. Nazwisko ostatniego króla Polski.
11. Nazwisko autora hymnu polskiego.
12. Ta polska poetka w 1996 roku otrzymała nagrodę Nobla. Przeżyła 89 lat.
Ćwiczenie 16. Powiedz, prawda czy fałsz?
• Pierwszym władcą Polski był Bolesław Chrobry.
• Chrzest Polski odbył się w 966 roku.
• Legenda o powstaniu Krakowa – to „Legenda o
Lechu, Czechu i Rusie”.
• Pierwszą stolicą Polski była Łódź.
• Mikołaj Kopernik był wybitnym astronomem i jest
autorem teorii heliocentrycznej.
• Jan Matejko to wybitny polski muzyk.
• Druga wojna światowa zaczęła się 1 września
1941 roku.
• Jadwiga to żona Władysława Jagiełły.
• Ostatni rozbiór RP odbył się w 1795 roku.
• Pierwszy uniwersytet w Polsce to Uniwersytet
Jagielloński w Krakowie.
142
Ćwiczenie 17. Podpisz obrazki:
Ćwiczenie 18. Połącz wydarzenia i osoby z nimi związane
143
Ćwiczenie 19. Wypełnij tabelę według wzoru
144
Lekcja 13. Czas przyszły. Miejscownik. Mój urlop
Powtórka
Ćwiczenie 1. Postaw w prawidłowe formy
czasowniki
1. Adam już raz (lecieć) ________________
balonem. Czy wy też
(lecieć)_____________________ ?
2. Kiedyś Anna często
(zapominać)_________________________
wyłączyć żelazko.
3. Ten obraz (wisieć)__________________w naszej galerii. Dużo dobrych obrazów
tam_____________ (wisieć).
4. Ty nie (musieć)_______________ studiować wieczorami. Janek i Michał
(musieć)____________________ to robić.
5. Wczoraj wieczorem (woleć)___________________ zostać w domu. Ale cieszę się,
że wy (woleć)________________________ wybrać się do kina.
Ćwiczenie 2. Uzupełnij prawidłowymi formami czasowników
Jan Brzechwa Leń
Na tapczanie siedzi leń,
Nic nie robi cały dzień.
"O, wypraszam to sobie!
Jak to? Ja nic nie robię?
A kto siedzi na tapczanie?
A kto ____________ pierwsze śniadanie?
(zjeść)
A kto dzisiaj _________ i ____________?
(łapać)
A kto się w głowę_____________?
(podrapać)
A kto dziś _____________ kalosze?
(zgubić)
O - o! Proszę!"
Na tapczanie siedzi leń,
Nic nie robi cały dzień.
145
"Przepraszam! A tranu nie __________?
A uszu dzisiaj nie _____________?
A nie ____________ guzika?
A nie ____________ języka?
A nie ____________ się strzyc?
To wszystko nazywa się nic?"
(pić)
(myć)
(urwać)
(pokazać)
(chodzić)
Na tapczanie siedzi leń,
Nic nie robi cały dzień.
Nie poszedł do szkoły, bo mu się nie ___________,
Nie ___________lekcji, bo czasu __________za mało,
Nie ___________ trzewików, bo nie ________ochoty,
Nie ___________ "dzień dobry", bo z tym za dużo roboty,
Nie ___________Azorka, bo za daleko jest woda,
Nie ___________ kanarka, bo czasu mu _________ szkoda.
___________ zjeść kolację - tylko ustami ___________,
Miał położyć się - nie ___________ - ____________.
_________ mu się, że nad czymś ogromnie się ________.
Tak __________ się tym snem, że się _____________.
(ono, chcieć)
(on, odrobić, mieć)
(on, zasznirować, mieć)
(on, powiedzieć)
(on, napoić)
(on, nakarmić, ono, być)
(on, mieć, mlasnąć)
(on, zdążyć, zasnąć)
(ono, śnić, on, trudzić)
(on, zmęczyć, obudzić)
Czas przyszły prosty
146
Czas przyszły złożony
Ćwiczenie 3. Uzupełnij prawidłowymi formami czasownika BYĆ
Dobra wróżka
- Marku, ty nigdy już nie będ_ _ _ _ _ decydować o własnym losie!
- A kto będ_ _ _ to robić?
- Ja! Dlatego (ty) będ_ _ _ _ _ musiał dużo pracować i mało odpoczywać.
Dlatego nie będ_ _ _ _ _ mieć satysfakcji z tego, co będ_ _ _ _ _ robić. W tym
czasie twoi koledzy będ_ szybko awansować. Będ_ jeździli dobrymi
samochodami i żenili się z pięknymi kobietami. Oni będą bogaci i szczęśliwi.
Ty nie!
- A czy przynajmniej (ja) nie będ_ mieć kłopotów finansowych?
- (ty) Będ_ _ _ _ _ , będ_ _ _ _ _! Całe życie będ_ _ _ _ _ siedzieć w kieszeni u
innych. Będ_ _ _ _ _ brać kredyty i pożyczki, które potem latami będ_ _ _ _ _
spłacać.
- To niesprawiedliwe! (ja) Będ_ z tobą walczył!
- I (ty) będ_ _ _ _ _ przegrywał! Będ_ _ _ cię prześladował pech. Nigdzie nie
będziesz mógł zdążyć. Ani niczego zrealizować.
- Czy nic dobrego nie będ_ _ _ mnie spotykać?
- (ty) Będ_ _ _ _ _ mieć piękne marzenia. Będ_ _ _ _ _ śnić o sukcesach,
zaszczytach i popularności. Będ_ _ _ _ _ pragnąć władzy i bogactwa. I niczego
nie będ_ _ _ _ _ mógł urzeczywistnić. Ja osobiście będ_ pilnowała tego
wszystkiego.
I tylko ty jeden nigdy nie będ_ _ _ _ _ mógł powiedzieć o mnie, że jestem
dobrą wróżką. A wiesz dlaczego? Bo ja cię, Marku, po prostu nie lubię!!!
147
Ćwiczenie 4. Odpowiedz na pytania dotyczące tekstu
1. Kto będzie decydować o życiu Marka?
2. Czy życie Marka będzie beztroskie?
3. Jak będzie wyglądało życie kolegów Marka?
4. Czy Marek ożeni się z piękną kobietą?
5. Jak Marek będzie sobie radzić finansowo?
6. Czy Markowi uda się coś zrealizować?
7. O czym będzie marzyć Marek?
8. Jaki jest stosunek wróżki do Marka?
9. Czy Marek kupi sobie dobry samochód?
10. Czy Marek spotkał dobrą wróżkę?
Ćwiczenie 5. Uzupełnij formami czasownika BYĆ
a) On nie ........................ tego tolerować!
b) My ........................ tam na pewno, a wy?
c) Oni ........................ pracować razem.
d) Ja nie ........................ miała czasu, może ty?
e) Czy (ty) ........................ oglądać ten film?
f) Ona ..................... czekać na was tylko 10 minut.
g) One jak zwykle ........................ spacerować
w galerii handlowej.
h) Ono ........................ jadło teraz czy potem?
i) Wy .................... pisać, a one ................... czytać.
Ćwiczenie 6. Wyrazy w nawiasach podaj w odpowiednich formach czasu
przyszłego złożonego
WZÓR: (pisał) – będzie pisać
1. My nie (czekamy) _______________________ na ciebie kolejny kwadrans.
2. Czy wy (oglądacie) ______________________ jutro ten nowy film?
3. Ja i mój brat (oszczędzamy) _________________ pieniądze, które (zarabiamy)
w czasie wakacji.
4. Adam postanowił, że nie (pracuje) _________________ dłużej za pół darmo.
5. Moi znajomi od jutra (mieszkają) __________________ przy sąsiedniej ulicy.
6. Ja nigdy nie mówiłem, że (kocham) _________________ cię przez całe życie.
7. Mam nadzieję, że moje dzieci (szanują) _________________rodzinne tradycje.
8. Anno, czy możesz mi obiecać, że już nigdy nie (spotykać się) ______________
z tym zarozumiałym i głupawym Karolem.
9. Przysięgam, że (mówię) _____________________ prawdę i tylko prawdę.
148
Ćwiczenie 7. Co pasuje?
a) za 2 lat/lata
b) po jutro/pojutrze
c) za 6 miesiące/miesięcy
d) w przyszłym miesiącu/miesięcy
e) za 22 lat/lata
f) za pół rok/roku
g) w przyszłym rok/roku
h) za 2 miesiące/miesięcy
i) za 40 tygodnie/tygodni
j) za 100 lat/lata
Ćwiczenie 8. Powiedz, co będziesz robić
Za dwie godziny . . .............................
Za tydzień .........................................
Za trzy miesiące ................................
Za rok ..............................................
Za 5 lat . ...........................................
Ćwiczenie 9. Posłuchaj nagrania i uzupełnij tekst
Jest pani młoda i aktywna. Dużo pani pracuje. Na pewno będzie pani mieć dużo
pieniędzy w przyszłości? Co pani będzie robić, kiedy już będzie pani bardzo
bogata?
Kiedy będę bardzo bogata, . ...................................... robić to, co będę chciała.
Będę mogła na przykład .................................................... bardzo drogim i
szybkim samochodem i będę mieć ......................... i elegancki dom. Często
będę . ...................... z mężem. Nie będziemy musieli gotować w domu, bo
codziennie ............................. mogli jeść w restauracji. Nie . ......................
musieli pracować. Będziemy mogli robić to, co będziemy chcieli.
Nasze . . ... będą mogły uczyć się w świetnej szkole, a potem
.................................. studiować na dobrym uniwersytecie.
....... będą mieć swoje firmy i będą zarabiać dużo pieniędzy.
NB! Если по-русски можно сказать Я смогу, я захочу, то по-польски
НЕЛЬЗЯ! Используются формы сложного будущего времени!
Będę mógł robić to, co będę chciał. Смогу делать то, что захочу.
Będziesz mogła robić to, co będziesz chciała. Сможешь делать то, что
захочешь.
149
Ćwiczenie 10. Uzupełnij zdania
a) Anna będzie ........................ (musieć) zapytać szefa.
b) Studenci nie będą . ...................... (móc) mieć lekcji w
szkole.
c) Anna będzie . ...................... (chcieć) zorganizować fajną
imprezę.
d) Aneta nie będzie ........................ (móc) przyjść.
e) Tomek i Iwona też nie będą . ...................... (móc)
przyjść.
f) Sylwia będzie ........................ (chcieć) pojechać do domu.
g) Dominika będzie . ...................... (musieć) zostać w
domu.
h) Ryszard będzie . ...................... (musieć) zjeść wszystko
sam.
Ćwiczenie 11. Odpowiedz na pytania
Co będziesz robił(a), gdy z nieba spadnie na cię milion dolarów?
Co będziesz robił(a), jeśli nagle w całym świecie zgaśnie światło?
Co będziesz robił(a), jeśli na tydzień wyłączy się Internet?
Co będziesz robił(a), jeśli do ciebie zadzwoni Michał Żebrowski i zaprosi na
spotkanie?
Co będziesz robił(a), jeśli po drodze do pracy (uczelni) samochód obleje cię
brudną wodą z kałuży?
Co będziesz robił(a), jeśli spotkasz wróżkę?
Co będziesz robił(a), jeśli Andrzej Wajda proponuję Ci zagrać w głównej roli jego
nowego filmu?
Ćwiczenie 12. Ułóż wypowiedzenie na
temat "Jaki (jaka) będę za 20 (30) lat”...
Plan wypowiedzi:
1. Jak będę wyglądał(a)
2. Gdzie będę mieszkał(a)?
3. Co będę miał(a)?
4. Co będę robił(a)?
150
Co będziesz robił(a) na wakacjach?
Co planujesz robić na urlopie?
Turystyka, wypoczynek, wakacje
Wypoczywać (gdzie?)
в горах
• w górach
в городе
• w mieście
в лесу
• w lesie
в санатории
• w sanatorium
в деревне
• na wsi
на море
• nad morzem
на озёрах
• nad jeziorami
на реке
• nad rzeką
на пляже
• na plaży
на юге
• na południu
на даче
• na działce
на курорте
• w kurorcie
за городом
• za miastem
за границей
• za granicą
под Варшавой
• pod Warszawą
под Москвой
• pod Moskwą
Ćwiczenie 13. Uzupełnij tekst przyimkami
W na nad za pod z
Plan na urlop
Razem ___ Kasią zaplanowaliśmy pojechać ____ granicę. Wszystkie poprzednie
lata spędzaliśmy urlop ____ działce, ____ wsi u babci lub ____ domu, więc było
nie bardzo wesoło. Kasia powiedziała, że jeśli i ____ następnym roku zostaniemy
___ domu, to rozwiedzie się ze mną. Dlatego zdecydowałem wieźć żonę ____
południe, żeby spędzić urlop ____ morzem i poleżeć ___ plaży. Wypoczynek minął
szybko, bo było bardzo interesująco i aktywnie. Co rano pływaliśmy ___ morzu i
opalaliśmy się, po obiedzie jeździliśmy autobusem ___ wycieczki i zwiedzaliśmy
zabytki, a wieczorami chodziliśmy do restauracji ____ kolację lub do klubu
___dyskotekę. __ ciągu dnia piliśmy zimne koktajle, i jedliśmy smaczne świeże
owoce.
Było superowo! Kasia powiedziała, że jeśli nie zawiozę ją tam ___ następnym roku,
to się rozwiedzie ze mną! Kobeta, co z niej wziąć...
151
Wypoczywać (kiedy?)
• latem - летом
• zimą - зимой
• jesienią - осенью
• wiosną - весной
• w weekend - в уик-энд/ в выходные
• po obiedzie - после обеда
• wieczorem - вечером
• wieczorami - по вечерам
• w ciągu dnia - днём
wypoczywać (jak?)
• dobrze - хорошо
• źle - плохо
• interesująco - интересно
• aktywnie - активно
• tradycyjnie - традиционно
• kąpać się w morzu - купаться в море
• pływać w morzu - плавать в море
• opalać się - загорать на солнце
• spacerować brzegiem morza - гулять по берегу моря
• pływać jachtem - кататься на яхте
• uprawiać windsurfing – заниматься виндсерфингом
• kąpać się w jeziorze – купаться в озере
• być miłośnikiem turystyki górskiej – быть поклонником горного туризма
• pasjonować się turystyką – увлекаться туризмом
• wyruszyć na obóz wędrowny – отправиться в турпоход
• wybrać trasę – выбрать маршрут
• wyznaczyć trasę – назначить маршрут
• wziąć ze sobą suchy prowiant – взять с собой сухой паёк
• spakować rzeczy do plecaka – упаковать вещи в рюкзак
• iść z plecakiem na plecach – идти с рюкзаком за спиной
• mieszkać w namiocie – жить в палатке
• spać w śpiworze – спать в спальном мешке
• rozpalać ognisko – разводить (разжигать) костёр
• chodzić po górach – ходить по горам
• wspinać się na szczyty – подниматься на вершины
• zdobywać szczyty – покорять вершины
152
Podróż
podróżować
autostopem - автостопом
samochodem - на машине
samolotem - на самолёте
pociągiem pospiesznym - на скором поезде
pieszo - пешком
podróż - путешествие
wyjazd - поездка
wakacje letnie - летние каникулы
ferie zimowe - зимние каникулы
wypoczynek - отдых
urlop - отпуск
wycieczka - экскурсия
wycieczka po mieście - экскурсия по городу
zwiedzać miasto - осматривать город
przewodnik (wydawnictwo) - путеводитель
przewodnik (człowiek) - экскурсовод, гид
turysta - турист
zabytek - памятник
pomnik, monument (kogo?) - памятник (кому?)
pomnik Kopernika - памятник Копернику
Ćwiczenie 14. Uzupełnij tekst wyrazami z ramki
Wycieczka, pociąg, wakacje, miasto, muzeum, pomnik, plaża, autobus,
przewodnik
W następnym roku na letnie _____________ z Władkiem pojedziemy do
Polski. Bilety będziemy kupować wcześniej, żeby wystarczyło miejsc na
________________ do Warszawy. W Warszawie spędzimy kilka dni,
będziemy mieli krótką ________________ po mieście z ________________.
Planujemy zobaczyć koniecznie ______________ syrenki i pałac w
Łazienkach. Potem ________________ pojedziemy do Torunia, żeby zobaczyć
_________________ Kopernika, Krzywą Wieżę i ______________ Piernika.
Z Torunia pojedziemy do Sopotu. Zobaczymy _______________ i będziemy
leżeć na ________________. A jeszcze za rok chcemy wyjechać do Krakowa,
aby zobaczyć Kościół Mariacki i posłuchać hejnału Mariackiego.
153
Ciekawa informacja!
Wieża Mariacka zwana Wieżą Straży, Budzielną, Alarmową lub Hejnalicą - jest
jedyną na świecie, z której od przeszło sześciuset lat przez całą dobę co godzina trębacz
gra hejnał na cztery strony świata. By zobaczyć i usłyszeć te cuda, trzeba wspiąć się
po 271 schodkach na wysokość 54 metrów.
Kto gra? Są w Krakowie (i nie tylko) ludzie, którzy po sposobie grania Hejnału
rozpoznają bezbłędnie wykonawcę. Kiedyś Śmietanę czy Rusina, w ostatnich latach
Skowronka czy Kołtona. Miasto miało do hejnalistów zawsze sentyment szczególny.
Nazywano ich najpierw "trębaczami wieżowymi", których dobierano spomiędzy nienagannie się prowadzących mężczyzn (dopiero w 1993 roku zagrała Hejnał z Wieży
pierwsza kobieta, Anna Kula) w wieku 20-35 lat, umiejących czytać i pisać.
Hejnał Mariacki, grany początkowo tylko w południe, od 13 lutego 1838
wyznaczał punktualnie godzinę dwunastą. W ten sposób Kraków był pierwszym polskim
miastem, w którym podawano dokładny czas.
Fakt ten miasto zawdzięczało profesorowi Maksymilianowi Weissowi,
dyrektorowi Obserwatorium Astronomicznego Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie.
Czas z krakowskiego obserwatorium podawany był za pomocą radia na całą Polskę.
Ostatni sygnał czasu z Krakowa nadano 1 kwietnia 1984 roku. Ponieważ był zbyt kosztowny, od tej pory transmitowano go z Warszawy. Ale bezpośrednio po nim płynęła
grana na żywo melodia hejnału z mariackiej wieży.
3 kwietnia 2005 roku po raz pierwszy, i jak dotąd jedyny w historii, o godz.
12.00 zamiast hejnału z wieży kościoła Mariackiego rozległa się pieśń żałobna "Łzy
matki". (Pomyśl, dlaczego?)
Sama tradycja hejnału mariackiego liczy siedemset lat. O tym, dlaczego melodia
hejnału nagle urywa się, jakby była nie zagrana do końca, głosi legenda:
Kościół Mariacki, mający dwie wieże, był miejscem ważnym dla miasta. Z
wyższej, zwanej hejnalicą, (która jest zarazem najwyższą wieżą w Krakowie) przed
wiekami strażnik miejski trąbką dawał sygnał rano do otwierania, zaś wieczorem do
zamykania bram grodu. Ale nie tylko. Trąbił na alarm, gdy dostrzegł pożar lub zbliżającego się wroga. Gdy pewnego razu Tatarzy, którzy często napadali na polskie wsie i
miasteczka, doszli aż pod Kraków, strażnik zaczął grać hejnał. Zdążono zamknąć
bramy miejskie, ale tatarska strzała przeszyła gardło hejnalisty, nim skończył
melodię. Na pamiątkę tego zdarzenia melodia już zawsze urywa się.
Czy trębacz stał na Wieży Mariackiej, czy na jednej z wież muru obronnego, tego już
nie wiadomo...
154
Ćwiczenie 15. Odpowiedz na pytania
1. Gdzie będziesz spędzać następny urlop?
2. Jak i czym planujesz jechać na wypoczynek?
3. Czy podróżowałeś kiedykolwiek autostopem?
4. Co będziesz robił podczas urlopu?
5. Wolisz odpoczywać aktywnie lub spokojnie leżeć na plaży?
6. Planujesz gotować kolację lub chodzić do restauracji?
7. Czy planujesz zwiedzać zabytki i muzea?
8. Jeśli wybierasz wycieczki, to z przewodnikiem czy samodzielnie?
9. Czy często jeździsz na urlop za granicę?
10. Opowiedz o najlepszym wypoczynku, który miałeś.
MIEJSCOWNIK o czym? o kim?
155
ALTERNACJE (Wymiany) do tabeli 1
LICZBA MNOGA!
Rzeczowniki – ACH! (miastach, kwiatach, kobietach)
Wyjątki: we WłoszECH, na WęgrzECH, w NiemczECH
Przymiotniki – ICH/ YCH (mądrych, pięknych, tanich)
Ćwiczenie 16. Odpowiedz na pytanie Gdzie? wykorzystując przyimki w, na, przy
profesor, córka, żona,
ulica, park, sklep, szpital,
chłopiec, dzieci, samochód,
teatr, metro, szkoła, Polska,
książka, dziewczyna, syn,
opera, wydział, blok, wystawa,
człowiek, dziadek
autobus, rower, ogród
Ćwiczenie 17. Użyj poprawnej formy rzeczownika i odpowiedz na pytania
PRZYKŁAD: O czym mówisz? Mówię o Krakowie.
1. O czym mówicie? . ............................................................... (Warszawa)
2. O kim oni mówią? . ................................................................. (Marek)
3. O kim one mówią? . ................................................................. (Michał)
4. O czym ona mówi? . ................................................................ (książka)
156
5. O czym on mówi? ..................................................................... (film)
6. O czym mówisz? ...................................................................... (polityka)
7. O czym mówi Tomek? . ............................................................ (historia)
8. O kim mówi Anka? . ................................................................. (syn)
9. O kim mówi Matylda? . . .......................................................... (siostra)
10. O czym mówi Krystyna? ......................................................... (dom)
NB!
Wymiany!
Las – w lesie
Lato – w lecie
Miasto – w mieście
Kościół – w kościele
Wiara – w wierze
Ogród – w ogrodzie
Dół – na dole
Ćwiczenie 18. Uzupełnij zdania prawidłowymi formami
1. Często bywam w (teatr)_________ z kolegami.
2. Obecnie mieszkam w (Mińsk)_________ .
3. W (hotel) ________ było zimno, więc zamieszkaliśmy
w (prywatne mieszkanie)__________________.
4. Często myślę o (matka, siostra i
brat)___________________________________________
______.
5. Zawsze chciałam mieszkać w
(Polska)_________________.
6. Marzę o (miłość, szczęście i szacunek)_______________________________ z
przyszłym mężem.
7. W (opera)______________ było dużo interesujących i wybitnych ludzi.
8. Często spędzam wieczory w (kino)________.
9. Latem w (metro)________ jest chłodno, a zimą ciepło.
10. W (sweter)___________ zrobionym babcią jest bardzo ciepło.
11. We (Włochy)___________ jest bardzo ładnie.
12. Na (dół)________ zimniej niż w (góra)__________.
13. W (telewizor)____________ pokazywają dużo okropnych obrazków.
14. Na (wieś)__________ jest dobrze mieszkać, ponieważ zawsze jest czyste
powietrze.
15. W (miasto) __________ dużo hałasu i samochodów.
16. Dzieci w (szkoła)_____________ nie mogą siedzieć spokojnie.
17. W (butelka) __________ nie znajdziesz szczęścia.
18. Na (zajęcia)___________ dużo czytamy, piszemy i śpiewamy.
19. W (ogród)____________ Botanicznym jest dużo rzadkich drzew.
20. W (lato)___________ jest upalna pogoda i zawsze chce się pić.
157
Ćwiczenie 19. Rzeczowników i przymiotników w nawiasie użyj w formie
miejscownika
PRZYKŁAD: Codziennie jem obiad w domu (dom).
Michalina lubi jeść obiad w . ...................... (restauracja). Dzisiaj Michalina
i Marek idą do miasta i właśnie w . ..................... (miasto) chcą coś zjeść, a
w . ........................................ (kawiarnia) wypiją kawę. Znaleźli miejsce w
.................................... (ulubiona restauracja) na ......................................
(krakowski Rynek). Zjedli bardzo dobry obiad i wyszli na ulicę. Na
......................... (ulica) spotkali swoich dobrych przyjaciół. Postanowili iść
najpierw do kawiarni, a potem obejrzeć wystawę malarstwa. W
................... (galeria) spotkali koleżankę Michaliny, ktora szła na koncert.
Poszli więc razem z nią. W . ................................ (filharmonia) był świetny
koncert. Po . .............................. (koncert) wybrali się na piwo do pubu. W
................ (pub) siedzieli do północy. W końcu o pierwszej w .....................
(noc) wrócili do domu.
Ćwiczenie 20. Uzupełnij zdania
1. Latem my z kolegami często bywamy (gdzie?)...
2. W zimie ja dużo czasu spędzam (gdzie?)...
3. Od czasu do czasu marzę o ...
4. Chciał(a)bym napisać powieść o ...
5. Chciał(a)bym porozmawiać o...
6. Chciał(a)bym więcej dowiedzieć się o...
7. Zeszłym latem byłam(em) w ...
8. Lubię spacerować po ....
9. Mieszkam w...
10. Chciał(a)bym mieszkać w ...
Ćwiczenie 21. Wyrazy w nawiasach podaj w odpowiedniej formie
l. W (moje ulubione czasopismo)…………………………… jest nowy artykuł.
2. Lubię siedzieć na (to miejsce) ………………………………………... .
3. W (które zdanie) ……………………………………… jest błąd?
4. Na (stare krzesło)……………………………………… siedzi lekarz.
5. Gazeta leży na (drewniana półka)……………………………………… .
6. W (ta gazeta)……………………………. piszą o (Madryt)……………… .
7. Teraz mogę napisać o (moja matka)………………………………………. .
8. Moja książka jest na (czarne biurko)………………………………….. .
9. Noclegi mamy w (bardzo duży hotel)………………………………….. .
10. Ta bajka jest o (złota kaczka)…………………………………………. .
158
Ćwiczenie 22. Zamień na miejscownik
Postaw tę paczkę na (podłoga). ................................. .
Rękawiczki leżą na (stół). ...................................... .
Obraz wisi na (ściana). ......................................... .
Książka stoi na (półka). ......................................... .
Kot śpi na (kanapa). ........................................... .
Najlepsza księgarnia mieści się na (ulica Długa). ................................... .
Listy leżą na (buirko). ............................................ .
Umiesz jeździć na (łyżwy) . ........................................ .
Jej córka uczy się grać na (fleta)..................., a syn na (perkusja). . .................... .
Na (wczorajszy wykład). .......................... profesor dał nam pytania do egzaminu.
Ćwiczenie 23. Ułóż zdania, używając miejscownika następujących wyrazów:
kwiat, córka, sweter, miasto, ciało, las, mama, ojciec,
budynek, rok, dom, mąż, aktor, brzuch, ręka
_____________________________________________________
_____________________________________________________
_____________________________________________________
_____________________________________________________
_____________________________________________________
_____________________________________________________
_____________________________________________________
_____________________________________________________
_____________________________________________________
Ćwiczenie 24. Posluchaj piosenki i postaw rzeczowniki w miejscownik
Brathanki
W kinie, w Lublinie
O ________(świt) i o zmroku,
O ________(świt) i o zmroku,
W południe, w nocy, o_________ (świt).
W Skarżysku i w Sanoku, W Skarżysku i w Sanoku ,
Ty mnie pokochaj nad życie!
W ___________ (beret) , w ___________ (czapka), __________ (chustka)
W ___________ (beret) , w ___________ (czapka), __________ (chustka)
W ___________ (czapka) od stryjka ze Lwowa ..
Na falochronie w ____________ (Ustka),
Na falochronie w ____________(Ustka),
Ty mnie pokochaj od nowa!
159
Refren:
W _________ (kino), w __________ (Lublin) – kochaj mnie!
W _________ (gaj), w __________(tramwaj) – kochaj mnie!
Nie marudź , nie szlochaj, ale z całej siły kochaj !
W __________ (gmina), w _________ (Kiętrzyn) – kochaj mnie!
W __________ (metro) i w _________ (sweter) – kochaj mnie!
Czy miasto, czy wiocha - ty mnie z całej siły kochaj!
W __________ (radość), no i w _________ (smutek),
W __________ (radość), no i w _________ (smutek),
W __________ (radość) z ciepłego lata.
Na __________ (piasek) plaży, w Gródku,
Na __________ (piasek) plaży, w Gródku ,
Kochaj mnie do końca świata!
W _________(spokój) oraz w _________ (gniew),
W _________(spokój) oraz w _________ (gniew),
W _________ (spokój) palmowych niedziel.
W __________ (Marwałd) i w Giętlewie ,
W __________ (Marwałd) i w Giętlewie,
Kochaj w __________ (bogactwo) i w _________ (bieda)!
Refren
Jak młody ułan - dzielnie,
Jak młody ułan - dzielnie,
Jak wartki na wiosnę strumień.
Na nartach wodnych w _______ (Mielno),
Na nartach wodnych w _______(Mielno),
Kochaj najmocniej jak umiesz!
Latem w przydrożnym ________ (rów),
Latem w przydrożnym ________ (rów),
Zimą na sankach i nartach.
Najmocniej zaś w __________ (Kraków),
Najmocniej zaś w __________ (Kraków),
Kochaj, bom tego jest warta!
160
Lekcja 14. Gdzie mieszkam? Miasto. Mieszkanie
Powtórka
Ćwiczenie 1. Uzupełnij prawidłowymi
formami czasownika BYĆ 1. Będ____
chodzić na zajęcia z polskiego
codziennie.
2. Jeśli moja żona otrzyma Kartę
Polaka, to będ_____ tańczyć na stole
od szczęścia. A co będ_____robić ty?
3. Razem z żoną będ______ mieszkać
w Polsce w Gdańsku i pływać
statkiem.
4. Moi rodzice mieszkają w Mińsku, ale za kilka miesięcy będ_____ mieszkać nad
brzegiem morza.
5. Czy (wy) będ____ pić kawę?
Ćwiczenie 2. Postaw w miejscownik
1. Twoje buty leżą w (szafa)
______________.
2. Mleko stoi w (lodówka) ______________,
a mąka na (półka) ____________ w (szafka)
_________________.
3. Z Władkiem byliśmy wczoraj w
(teatr)_______________ na (spektakl)
______________ o (biedni
ludzie)_______________ ______________.
4. Często myślę o (Karta) _____________
Polaka. Nawet widzę ją we (sen)
__________.
5. Władek wczoraj był w
(Polska)______________, spacerował po
(Kraków)______________, pływał po
(Wisła)_________________.
161
MIASTO
A) CENTRUM
1. fabryka
2. kościół
3. neon
4. reklama
5. klub
6. kiosk
7. parking
8. trawnik
9. ogłoszenie
10. plakat
11. kosz
12. drogowskaz
13. znak drogowy
14. ściek
15. budka telefoniczna
16. stragan
17. ławka
18. sygnalizator
19. latarnia
B) ŚWIATŁA I KIERUNKI
1. czerwone
2. żółte
3. zielone
4. prosto
5. w lewo
6. w prawo
162
MIASTO
C) SKRZYŻOWANIE
1. osiedle
2. blok
3. restauracja
4. dom towarowy
5. kino
6. most
7. park
8. wejście
9. wyjście
10. postój taksówek
11. ulica
12. tramwaj
13. przystanek tramwajowy
14. rower
15. autobus
16. samochód
17. przejście
18. przystanek autobusowy
19. reklama
20. ciężarówka
21. krawężnik
22. chodnik
23. kawiarnia
Ćwiczenie 3. Odpowiedz na pytania
1.Który środek transportu jest według ciebie najwygodniejszy na co dzień?
2.Który środek transportu jest według ciebie najwygodniejszy w czasie wakacyjnej
podróży?
3.Który środek transportu jest najtańszy?
4. Który środek transportu jest najszybszy, kiedy musimy poruszać się po dużym
mieście?
5. Czy masz prawo jazdy i czy lubisz jeździć samochodem?
6. Czy jest problem w Mińsku z parkingiem?
163
Ćwiczenie 4. Napisz wyrazy, które
kojarzą się z miastem
Ćwiczenie 6. Napisz swoją opinię
Podoba mi się miasto tym, że
..............................................
..............................................
Natomiast nie bardzo lubię miasta, bo
..............................................
..............................................
Ćwiczenie 7. Przeczytaj tekst o Krakowie. A następnie ułóż co najmniej 10 zdań
o mieście, gdzie mieszkasz lub swoim ulubionym mieście
Miasto słynie z artystycznej atmosfery, wspaniałych teatrów, galerii, muzeów. W
Krakowie znajduje się 12 wyższych uczelni, wśród nich najstarszy w Polsce
Uniwersytet Jagielloński, 6 teatrów, opera, filharmonia i wiele muzeów. Znajduje
się tu największy i najcenniejszy w kraju zespół budowli zabytkowych, głównie
gotyckich, świeckich i sakralnych.
164
Ludzie są serdeczni i ciepli, a klimat
przepięknego Starego Miasta szybko udziela się
zwiedzającym. Kraków jest miastem najczęściej
odwiedzanym przez turystów. W 1978 roku
został wpisany na listę Światowego Dziedzictwa UNESCO. Rynek Główny w Krakowie to
jeden z trzech największych rynków w Europie.
Jego powierzchnia to ok. 40 000 m2). Kształt placu jest niezmieniony od XIII wieku.
Na środku Rynku stoją Sukiennice-renesansowy pasaż handlowy, Wieża
Ratuszowa, w północno wschodnim narożniku placu stoi Kościół Mariacki.
Ćwiczenie 5. Rozwiąż krzyżówkę
Poziomo:
2. Budynek, gdzie oglądamy
filmy.
7. Budynek, gdzie można
wypić kawy.
8. Jest na billboardach.
9. Miejsce, gdzie kupujemy
gazety, czasopisma itd.
10. Dzielnica, jednostka
administracyjna miasta.
13. Tam chodzimy, aby
zjeść obiad czy kolację.
16. Buduje się przez rzekę,
łączy brzegi.
17. Miejsce, gdzie tańczymy.
Pionowo:
1. Miejsce dla samochodu.
3. Specjalna droga dla ludzi.
4. Miejsce dla spacerów z dziećmi.
5. Tam pracują robotnicy.
6. Zielony i postrzyżony.
11. Środek transportowy dla tych, kto nie ma prawa jazdy.
12. Tam kupujemy produkty i inne rzeczy.
14. Środek transportu.
15. Tam ludzie czekają na autobus, tramwaj itd.
165
Ćwiczenie 9. Posłuchaj piosenki i uzupełnij wyrazami
Cichosza
Po cichu
po wielkiemu cichu
idu sobie ku ___________ na zwiadu
idu i patrzu
Na ______________ cichosza
na _______________ cichosza
nie ma Mickiewicza
i nie ma Miłosza
Tu cichosza tam cicho
___________ ____________ i zima
nie ma Słowackiego
i nie ma Tuwima
Po cichu po wielkiemu cichu
idu sobie i idu i idu
i patrzu i widzu
W rękach w głowach cichosza
w ustach w oczach cichosza
nie ma samozwańców
i nie ma rokoszan
Tu cichosza tam cicho
_________ ___________ i śnieży
nie ma kosmonautów
i nie ma papieży
Tu cichosza tam cicho
i w ogóle nic ni ma
wiosna to czy lato
jesień albo zima.
166
Już wiemy o twoim ulubionym mieście! A teraz
dowiemy się, jak wygląda twoje mieszkanie!
Ćwiczenie 10. Podpisz obrazki korzystając z wyrazów w ramce
regał dywan kanapa lustro sedes krzesło pralka mikrofalówka kuchenka
doniczka zasłony żyrandol lodówka
Słowniczek
Wyposażenie mieszkania
Sufit - потолок
Żyrandol - люстра
Stół - стол
Biurko - письменный стол
Krzesło - стул
Fotel - кресло
Szafa - шкаф
Łóżko - кровать
Tapczan - тахта
Pościel - постель
Dywan - ковёр
Półka - полка
Regał - стеллаж
Lampa - лампа
167
Słowniczek
Obraz - картина
Kosz na śmieci - корзина для мусора
Kuchenka - кухонная плита
Piekarnik - духовой шкаф
Lodówka - холодильник
Zamrażarka - морозилка
Zlew - мойка
Naczynia kuchenne - посуда
Obrus - скатерть
Prysznic - душ
Winda – лифт
Pokój gościnny - гостиная
Łazienka – ванная комната
Sedes - унитаз
Pralka - стиральная машина
Zasłony – шторы
Firanki - тюль
Taboret - табуретка
Parapet - подоконник
Kwiaty w doniczkach - цветы в
горшках
Sypialnia - спальня
Salon - зал
Pokój dziecięcy - детская комната
Korytarz - коридор
Piętro - этаж
Ćwiczenie 11. Przeczytaj tekst i uzupełnij wyrazami z ramki
okna biurko półka piętro pokój firanki lampa ściana drukarka podłoga porządek
łazienka
Opis mojego mieszkania
Moje mieszkanie znajduje się w domu, który stoi w centrum miasta. Mieszkam
na drugim . .................... . Mieszkanie moje składa się z trzech pokoi, kuchni,
przedpokoju, . .................... i dużego stołowego pokoju. Ze stołowego pokoju
można wejść do mojego . ..........................., który dzielę razem ze starszymi
braćmi, oraz do sypialni rodziców. W każdym z pokoi znajdują się duże
......................, przez które od samego rana przenikają promienie słoneczne.
..................... mój jest dość duży i bardzo dobrze oświetlony. Przy oknie stoi
.................... . Na . ....................... z lewej strony znajduję się monitor, a pod
półką komputer. Obok biurka stoi moje łóżko i nocna . ........... . Nad łóżkiem
wisi duża ..................... z książkami. Na dużej . . ........................ znajduje się
regał. Na . .............................. mnóstwo książek i płyt CD. Na środku pokoju
stoi mały szklany stoliczek na którym zawsze jest szklany pojemnik ze słodyczami. W oknie wiszą śnieżnobiałe . ................................ i bordowe zasłony.
Obok kwiatów stoi jeszcze ................................... i pojemnik z papierem . Na
.......................... leży biała owcza skóra . Na regale obok dużego telewizora
stoi wieża stereo i stojak z płytami. W moim . . .................... czuję się bardzo
dobrze. Dodatkowym atutem jest to, że dzielę go z moimi braćmi. Wieczorami
długo ze sobą rozmawiamy i słuchamy muzyki lub oglądamy telewizję. Wspólnie
dbamy o . ............................ w naszym .........................., dlatego zawsze jest
czysto i przytulnie.
168
Ćwiczenie 12. Patrząc na obrazek uzupełnij odpowiednimi wyrazami
To jest pokój gościnny mieszkania Kasi
i Władka. Pokój jest jasny i bardzo
przytulny. Po ________________
stronie stoi kanapa z poduszkami, obok
stoi duża ________________.
Naprzeciwko drzwi znajduje się balkon
i okno, które zawieszone jest białą
________________ i brązowymi
__________________________ .
Przy oknie stoi niebieski ________________ z poduszeczką. Po prawej ścianie nad
kanapą wisi duży ________________ oraz przepiękne zdjęcie Władka. Na
______________________ leży mięki dywan w gwiazdki.
Ćwiczenie 13. Znajdź wyrazy, które można znaleźć w mieszkaniu
Ćwiczenie 14. Napisz, co widzimy w łazience
169
Trochę gramatyki
170
Ćwiczenie 15. Pogrupuj rzeczowniki
Ćwiczenie 16. Napisz liczbę mnogą słów podanych w nawiasach
1. Kupiłam dwa ....................... na . ......................... (nowy regał, książka).
2. Często czytam . ......................... (czasopismo mieszkaniowe).
3. Przy stole stoją dwa. ............................... (krzesło).
4. Na stole leżą . . ............................... i ............................... (interesująca
książka, stara gazeta).
5. Mama wczoraj przyniosła . ......................... i ....................(srebrny widelec,
łyżka).
6. Moja babcia ma w domu . . .......................................... i
........................................ (antyczna szafa, stare krzesło).
7. Władek ma obok domu dwa . ............................................. (duży garaż).
8. W komisie możemy kupić . ........................, . ..................................,
......................................(używana pralka, lodówka, mikrofalówka).
9. Kasia ma w kuchni . ...... (piękna drewniana szafka).
10. Moja mama pracuje w sklepie meblowym, sprzedaje. ..............,
..........................., . .................................., . ..................,
.............................. (stół, krzesło, kanapa, fotel, regał).
171
Ćwiczenie 18. Napisz, czym różnią się pokoje na obrazkach
Ćwiczenie 19. Opisz swój pokój
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
Ćwiczenie 20. Posłuchaj piosenki i wpisz potrzebne wyrazy
Głupotki :)
Połknęłam czekolady dwie. Wypiłam całą colę też.
Ponieważ cię nie było wciąż, wysmarowałam dżemem _______.
______________ poniszczyłam tak, że poznać ich już nie ma szans.
______________ pozrywałam ci, zrobiłam wycinanki z nich.
Nie zostawiaj mnie bo wiesz. To się skończy źle tak jest.
Kiedy mnie zostawiasz, sobie głupstwa robię, bo nie ma cię.
Rozmontowałam ___________ twe. Rozsmarowałam cały klej.
Podarłam książek cały stos, bo ciebie tu nie było wciąż.
Spaliłam piękny _____________ twój. Przepiłowałam w kuchni _________.
Zrobiłam z ubrań siwy dym, do ____________ nasiusiałam ci.
172
Nie zostawiaj mnie bo wiesz. To się skończy źle, tak jest.
Kiedy mnie zostawiasz sobie, głupstwa robię, bo nie ma cię.
Nie zostawiaj mnie bo wiesz. Łamiesz serce me do łez.
I dlatego na złość tobie głupstwa robię, bo jest mi źle.
Na śmieci wywróciłam ________.
Stłukłam ____________ wszystkie w proch.
Na koniec jeszcze dowiedz się, że każdy ___________ w farbie jest!
Kiedy mnie zostawiasz sobie, głupstwa robię, bo nie ma cię.
Sama w domu na złość tobie głupstwa robię, bo jest mi źle.
Nie zostawiaj mnie, bo wiesz. To się skończy źle, tak jest.
Kiedy mnie zostawiasz sobie, głupstwa robię, bo nie ma cię.
Nie zostawiaj mnie, bo wiesz. Łamiesz serce me do łez.
I dlatego na złość tobie głupstwa robię, bo jest mi źle.
173
Lekcja 15. Czego się nauczyłeś? Powtórka
Zaczniemy od gramatyki
Ćwiczenie 1. Określ rodzaj rzeczowników
Kobieta, okno, filiżanka, łóżko, dynia, laptop,
muzeum, imię, mapa, rodzina, szkło.
Ćwiczenie 2. Użyj narzędnika
1.Władek jest ....................................................
(dobry mężczyzna).
2.Kasia jest . .....................................................
(modna dziewczyna).
3. Kasia i Władek są . ............................................ (małżeństwo).
4. Mama Kasi jest .................................................(dyrektor).
5. Ojciec Władka jest .............................................(fizyk).
6. Kasia jeździ do pracy . ..............................., a Władek ..........................
(autobus, samochód).
Ćwiczenie 3. Użyj Biernika
1. Znam dobrze ...................................... (ten człowiek).
2. Władek bardzo kocha ...................................... (swoja żona Kasia).
3. Kasia często gra w ................................................, natomiast Władek
bardziej lubi . .............................................. (koszykówka, piłka nożna).
4. Każdy chce mieć . ...................................... w miłości (szczęście).
5. Władek ma ...........................: ......................................,
................................, ........................., ............................ i
.............. (duża rodzina, ojciec, matka, żona, córka, syn).
6. Kasia często czyta .
.............................. wieczorami, a Władek zwykle
chodzi na ................................. (książka, spacer).
Ćwiczenie 4. Ułóż zdania, stawiąc podane wyrazy w formie dopełniacza
Sklep _________________________________________________________.
Przyjaciółka ____________________________________________________.
Brat __________________________________________________________.
Miasto ________________________________________________________.
Zupa __________________________________________________________.
Kino ___________________________________________________________.
174
Ćwiczenie 5. Odpowiedz na pytania w miejscowniku
1. W czym kobieta nosi swoje rzeczy?
2. W czym kobieta idzie do ślubu?
3. W czym do ślubu idzie mężczyzna?
4. Gdzie modlą się katolicy?
5. Gdzie mieszkają leśne zwierzęta?
6. Gdzie lubią siedzieć ptaki?
7. Przy czym siedzimy, kiedy jemy kolację?
8. Gdzie zachowujemy ubranie?
9. O czym rozmawiasz z mamą przez telefon?
10. Gdzie mieszkają Włosi?
Ćwiczneie 6. Postaw w mianownik liczby mnogiej
1. Na stole stoją dwie ........................................ (wysoka szklanka) z sokiem.
2. Kasia często kupuje .......................................(hiszpańska pomarańcza).
3. Na półce leżą ..............................................(nowe czasopismo) o modzie.
4. Władek ma dwie.
......................(komórka) i dwa
.................................. (laptop).
5. Do tej potrawy trzeba dodać dwie .................................. (cebula) i cztery
..................................... (pomidor).
6. Dzieci Kasi i Władka lubią myć . ........................, ....................... i
........................ (oko, ucho, ząb).
Ćwiczenie 7. Postaw czasowniki w formie czasu teraźniejszego
A) Władek i Kasia bardzo (lubić). ................ podróżować. Często
(jeździć) ......................... do Polski, Włoch i Niemiec. Chętnie też
(podróżować) . ...................................... do Francji. Zwykle dużo
(spacerować) . ..................................... po miastach i (zwiedzać)
.................................. zabytki. Kasia często (chodzić)..................
do muzeów, natomiast Władek lepiej (lubić). ............ poleżeć na
plaży. Śniadania i obiady zwykle (jeść). .................. w hotelu. A
wieczorem razem (iść).............................. do restauracji. Zwykle
(jeść)............ narodowe potrawy każdego kraju. W Polsce Kasia
każdego razu (zamawiać)......... naleśniki i (jeść) .......................
je z wielkim apetytem. Władek zwykle (prosić) .................. zupę
pomidorową i bigos. Z podróży zawsze mąż i żona (wracać) szczęśliwi i
zadowoleni.
B) Paweł (wstawać)........................................ o 9.30.
175
(Pić)............................. mocną kawę i (brać). ........................................ prysznic.
O 10.30 (jeść) śniadanie i (czytać). ............................................... gazetę. Potem
(myć).............................. zęby i (ubierać się). . .................................................. .
Zwykle (jeździć). . .................................................. do szkoły tramwajem o 11.45.
(Przychodzić). ................................................................ do szkoły o 12.00. Paweł
(uczyć). .................................................................................... od 12.00 do 15.45.
(Jeść) . ............................................................................... obiad o 16.00. Później
(przygotowywać). ............................................. lekcje od 17.15 do 20.30. O 21.00
(chodzić). ......................................................................... na piwo ze znajomymi.
(Wracać). ................................................................................. do domu o 23.30.
Od 24.00 do 1.00 nad ranem (sprawdzać) .
......................................................... testy. Paweł
(chodzić)............................................ spać o 1.30.
Ćwiczenie 8. Postaw w formy czasu przeszłego
Wczoraj (jest)................................ okropny dzień. Od rana już coś (pójść)
........................... nie tak. Budzik nie (zadzwonić). ........................... kiedy
trzeba, więc (ja, r.m. spóźniać się) do pracy o 2 godziny! (Ja, Myśleć)
................................................, że gorzej być nie może. (Ono, Okazać się)
............................., że może. Po drodze do pracy, jakaś głupia koza, która
(jechać)............................. za mną, (malować). ................................ usta,
(wjechać) . . .................................................. w mój samochód. (Otrzymać
się)............................... się dodatkowa godzina spóźnienia. Moja szefowa
(krzyczeć) ................................ tak, że (myśleć). . ..............................., że
pęknie moja głowa. (ona, Obiecać), że bez żalu wyrzuci mnie z pracy i wcale
nie (chcieć) . ........................................................ mnie słuchać. Dobrze, że
(zadzwonić). .......................... jej mąż, który (skończyć) . .........................
moją mękę. Na obiad (ja, r.m., zjeść) . .......................... jakiś nie smaczny
kotlet, po którym bardzo (boleć) . ......................... mi brzuch i resztę dnia
(spędzić). .................................................. w toalecie. I tylko żona (starać
się). .................................... poprawić mi humor i zdrowie, za co jestem jej
bardzo wdzięczny.
Ćwiczenie 9. Postaw czasownik być w czas przyszły
W następnym roku my z Kasią (być)........................... chodzić na kurs
polskiego. Oprócz tego dwa razy w tygodniu Kasia (być). . .................
chodzić na siłownię. Ja zaś (być). ........................ grać w piłkę nożną i
koszykówkę. Nasze dzieci (być) . ................. chodzić do szkoły oraz na
zajęcia z muzyki. A wy co (być). ........................... robić w następnym
roku?
176
Ćwiczenie 10. Ułóż zdania stawiąc wyrazy w prawidłowe formy
1.spożywczy, sklep, śmietana, chodzić, mleko, wczoraj, kupić, ja.
2.myśleć, często, Kasia, o, praca, szczęście, życie.
3. interesować się, koszykówka, tenis, Władek, malarstwo.
4. być, tańczyć, jutro, dyskoteka, w, Władek, Kasia, z.
5. Kasia, i, często, swoja, ona, rodzina, kochać, odwiedzać.
6. rodzice, moi, lubić, do, chodzić, teatr, narodowy.
Leksyka :)
Ćwiczenie 11. Połącz repliki
Ćwiczenie 12. Objaśnij co to jest
Rodzina . .........................................................................................................
Rodzeństwo . ...................................................................................................
Małżeństwo . ...................................................................................................
Dziadkowie . ....................................................................................................
Rodzice ............................................................................................................
Ćwiczenie 13. Napisz:
1. Trzy zawody kończące się na – STA . ...............................................................
2. Trzy zawody kończące się na –ARZ . ................................................................
3. Trzy zawody kończące się na –R . ....................................................................
4. Trzy zawody, które nie mają żeńskich odpowiedników . .................................
5. Trzy zawody typowe dla kobiet, rzadkie dla mężczyzn . .................................
Ćwiczenie 14. Napisz:
Potrawy narodowe polskie to _____________, ________________, _______
Nobliści Polscy to_______________,_______________,___________________
Rodzina to ___________________, _______________,___________________
Jesienne miesiące to _____________,________________,________________
Hobby to _______________, ________________,_______________________
177
Ćwiczenie 15
A) Powiedz, kim są te osoby dla
najmłodszego członka rodziny.
B) Opisz każdą osobę na obrazku.
Ćwiczenie 16. Powiedz, czym
interesuje się córka i ojciec Kasi
Ćwiczenie 17. Powiedz, co zwykle kupujesz Ćwiczenie 18. Opisz obecną porę roku
...............................................................
w sklepie spożywczym i odzieżowym
................................................................... ...............................................................
................................................................... ...............................................................
...................................................................
178
Ćwiczenie 19. Napisz po pięć wyrazów każdej grupy
Ćwiczenie 20. Opisz bardzo szczegółowo swój dzień powszedni według planu:
1. O której godzinie wstajesz?
2. O której się gimnastykujesz, myjesz zęby, bierzesz prysznic, robisz śniadanie,
ubierasz się?
3. W co zwykle się ubierasz?
4. Co robisz na śniadanie?
5. O której wychodzisz z domu na pracę?
6. Czym i jak jedziesz do pracy?
7. Na czym polega twoja praca?
8. O której godzinie masz obiad? Co zwykle masz na obiad?
9. Co robisz po pracy?
10. O której godzinie masz kolację? Co jesz na kolację? Kto gotuje kolację?
11. Co robisz po kolacji?
12. O której godzinie kładziesz się spać?
13. Co robisz przed snem?
14. Czy szybko zasypiasz?
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
179
ćwiczenie 21. Uzupełnij tekst
O sobie
Nazywam się . ........................ .......................... . Mam ................ lat(a). Stan
cywilny . . ................................... . Z narodowości jestem .............................. .
Obywatelstwo mam . ...................................................... . Mam wykształcenie
............................. . Ukończyłam(łem) ..............................................................
Z zawodu jestem . ............................, pracuję jako ..............-...........................
Moja praca polega na
..........................................................................................................................
Urodziłam (łem) się w ..............................., obecnie mieszkam w ...................... .
Język polski znam od . . ........................................................................................
Chcę otrzymać Kartę Polaka, . .............................................................................
.............................................................................................................................
W czasie wolnym lubię . . ....................................................................................,
.............................................. i . ................................................... . Ostatni urlop
spędziłam (łem) w . ............................................ . W tym lecie chcę pojechać do
Polski, aby zobaczyć ............................., . ..........................................................,
......................................................... i . .............................................................. .
Mam dużą (nie bardzo dużą) rodzinę. Ona się składa z .....................................,
........................, . ............................, ............................., .......................... . Moja
mama ma na imię ......................, z zawodu jest . ....................................... . Ma
.................. lat. Mój ojciec ma na imię ........................................., z zawodu jest
........................................... . Ma .................. lat. Mam męża, który ma na imię
, z zawodu jest ................................... . Mam dzieci,
które mają na imię ................................ i ................................................... mają
........................................i ..................... lat.
Swój dzień powszedni spędzam tak. Wstaję o . ......... rano. Biorę prysznic, jem
śniadanie, ubieram się w . . ............................................., ...............................,
...................................... i jadę ................... do pracy. Pracuję przez cały dzień.
Wieczorem ........................................ . . .............................................................
.................................................................. Następnie biorę prysznic i idę spać.
W przyszłości planuję . ...........................................................................................
................................................................................................................................
180
Sprawdzimy wiedzę o Polsce
Historia
1. Kiedy odbył się chrzest Polski?
2. Kiedy odbyła się bitwa pod Grunwaldem?
3. Kiedy zaczęła się II wojna światowa?
4. Kiedy utworzyła się I RP?
5. Kim był Tadeusz Kościuszko?
6. Kiedy odbyło się powstanie Tadeusza Kościuszki?
7. Kiedy odbył się I rozbiór RP?
8. Kiedy uchwalono Konstytucję RP?
9. Kiedy utworzyła się partia ”Solidarność”?
10. Kiedy Polska odzyskała niepodległość na czele z Józefem Piłsudskim?
11. Kiedy utworzył się Uniwersytet Jagielloński?
12. Kiedy Polska wstąpiła do UE?
13. Kiedy odbył się II rozbiór RP?
14. Kiedy odbyła się ”zbrodnia katyńska”?
15. Kiedy odbył się III rozbiór RP?
16. Kiedy był napisany hymn Polski?
17. Kiedy odbyła się koronacja pierwszego króla Polski?
18. Kiedy wybuchło w Polsce powstanie Warszawskie?
19. Kiedy Karol Wojtyła został papieżem?
20. Kiedy Polska wstąpiła do NATO?
21. Co to jest ”Solidarność”?
22. Co to jest ”Cud nad Wisłą”?
23. Jak miał na imię pierwszy władca Polski?
24. Gdzie mieszka Smok Wawelski?
25. Kto założył Polskę?
26. Trzy stolice polskie?
27. Jakich znasz dwóch przedstawicieli dynastii Jagiellonów?
28. Jakich znasz dwóch przedstawicieli dynastii Piastów.
29. Kto był pierwszym królem Polski?
30. Kto ochrzścił Polskę?
181
Święta
1. Kiedy jest dzień Wszystkich świętych?
2. Kiedy jest dzień św. Mikołaja?
3. Kiedy katolicy obchodzą dzień Bożego Narodzenia?
4. Kiedy jest Niedziela palmowa?
5. Kiedy jest Dzień Flagi w Polsce?
6. Kiedy jest Dzień Pracy?
7. Kiedy jest dzień zmarłych?
8. Co robimy na dzień Wszystkich świętych?
9. Kiedy jest dzień św. Andrzeja?
10. Kiedy obchodzi się dzień św. Sylwestra?
11. Kiedy obchodzi się dzień Niepodległości Polski?
12. Jakie święto jest 2 maja?
13. Jakie święto jest 3 maja?
14. Dwa najważniejsze państwowe święta?
15. Dwa najważniejsze religijne święta?
16. Jakie święta są 15 sierpnia?
Boże Narodzenie
1. Kiedy jest Wigilia?
2. Kiedy ubieramy choinkę?
3. Ile potraw zwykle stoi podczas Wigilii?
4. Co łożymy pod obrus podczas Wigilii?
5. Czym dzielimy się podczas Wigilii?
6. Co to jest opłatek?
7. Jak nazywa się post przed Bożym Narodzeniem?
8. Kiedy siadamy do stołu podczas Wigilii?
9. Jakie potrawy stoją na stole wigilijnym?
10. Kto nosi prezenty dzieciom na Boże Narodzenie?
Wielkanoc
1. Kiedy obchodzimy Wielkanoc?
2. Na pamiątkę czego obchodzimy Wielkanoc?
3. Jak nazywa się post przed Wielkanocą?
4. Co robimy w Niedzielę Palmową?
5. Co święcimy w kościele na Wielkanoc?
6. Czym dzielimy się podczas śniadania wielkanocnego?
182
7. Co odbywa się w Wielki Piątek?
8. Kiedy jest Tłusty czwartek?
9. Co robimy w Tłusty czwartek?
10. Co to jest Śmigus-dyngus?
11. Kiedy zaczyna się Wielki Post?
12. Co stoi na stole podczas Wielkanocy?
13. Kiedy jest Boże Ciało?
Polacy
1. Kto taki Karol Wojtyła?
2. Gdzie urodził się Karol Wojtyła?
3. Kto taki Lech Wałęsa?
4. Proszę nazwać dwóch działaczy sztuki.
5. Kto otrzymał Pokojową Nagrodę Nobla?
6. Kto otrzymał Nagrodę Nobla za poezję?
7. Kto jest autorem hymnu polskiego?
8. Kto jest obecnym prezydentem Polski?
9. Kto był prezydentem Polski, kiedy Polska wstąpiła do UE?
10. Kto z poetów polskich urodził się około Nowogródka?
11. Kto jest najpopularniejszym kompozytorem Polski?
12. Kto jest autorem obrazu ”Bitwa pod Grunwaldem”?
13. Kim jest Jan Matejko?
14. Jakich malarzy polskich znasz?
15. Kto napisał utwór ”Quo vadis”?
16. Jakich znasz dwóch aktorów polskich?
17. Jakich znasz dwóch reżyserów polskich?
18. Jakich znasz dwóch piosenkarzy polskich?
19. Kto jest reżyserem filmu ”Pianista”?
20. Kto w 1918 roku ogłosił Niepodległość Polski?
21. Kto z prezydentów zginął pod Smoleńskiem?
22. Kto otrzymał dwie Nagrody Nobla w różnych dziedzinach?
23. Kim był Józef Piłsudski?
24. Kto taki Mikołaj Kopernik?
25. Gdzie urodził się Mikołaj Kopernik?
26. Co stworzył Mikołaj Kopernik?
183
27. Co napisał Adam Mickiewicz?
28. Co napisał Władysław Reymont?
29. Co stworzył Lech Wałęsa?
30. Jakie utwory Sienkiewicza znasz?
31. Jakich znasz dwóch sportowców polskich?
Polska
1. Jaki dzisiaj jest dzień tygodnia?
2. Czy znasz wszystkie dni tygodnia?
3. Nazwij wszystkie miesiące po polsku.
4. Nazwij pory roku.
5. Jaka jest flaga polska?
6. Co jest na godle Polski?
7. Ile województw jest w Polsce?
8. Nazwij ajwiększe polskie miasta.
9. Nazwij miasta, które leżą nad Wisłą.
10. Czy jest w Polsce morze?
11. Jakie miasta leżą nad morzem?
12. Nazwij największe rzeki polskie?
13. Nazwij góry polskie.
14. Nazwij jeziora polskie.
15. Nazwij potrawy narodowe polskie.
16. Nazwij tańce polskie.
17. Czy znasz jakiekolwiek piosenki patriotyczne?
18. Czy znasz hymn Polski?
19. Opowiedz pierwszą zwrotkę hymnu.
20. Jaki Polska ma podział administracyjny?
21. Co jest na godle Warzsawy?
22. Z kim graniczy Polska?
23. Jakie pomniki można zobaczyć na Białorusi, związane z
Polską?
184
Autor: Irena Zimniewa
Korektorzy: Weronika Ługina, Cyrył Czyczelis
Obrazki: Aleksandra Dzieżyc
Układ: Aleksy Zimniew
Drukowanie: Centrum języków i kultur słowiańskich
Część materiałów wzięta z:
1. ”Hurra Po Polsku 1” Aneta Szymkiewicz, Małgorzata Małolepsza
2. ”POLSKI krok po kroku 1” Iwona Stempek, Anna Stelmach,
Sylwia Dawidek, Aneta Szymkiewicz
3. ”Czas na czasownik” Piotr Garncarek
4. ”Gramatyka? Dlaczego nie?” Joanna Machowska
5. Sergiusz Samochwał
6. Helena Smolak
7. Strony internetowe