функции распределения атомов титана и кислорода в

advertisement
NMGDPBB J:KIJ?>?E?GBY :LHFH< LBL:G: B DBKEHJH>: <
FHGHDEBGGHC K<?JOKLJMDLMJ? Ti5O5 FHGHHDKB>: LBL:G:
<Ze__\Z :1:1/ =mk_\ :1B1 +gusev@ihim.uran.ru)
Bgklblml obfbb l\_j^h]h l_eZ MjH J:G/
Jhkkby/ 95354</ ?dZl_jbg[mj]/ =KI0478/ me1 I_j\hfZckdZy/ <4
:gghlZpby1 <uiheg_g kbff_ljbcguc ZgZeba fhghdebgghc +ij1 ]j1 C2/m, k\_jokljmdlmju g_kl_obhf_ljbq_kdh]h dm[bq_kdh]h fhghhdkb^Z lblZgZ TixOz 1 MklZgh\e_gh/ qlh dZgZe i_j_oh^Z
[_kihjy^hd0ihjy^hd \dexqZ_l h^bg emq ebnrbp_\kdhc a\_a^u ^k10` b ih ^\Z emqZ g_ebnrbp_\kdbo a\_a^ ^k4` b ^k1`1 IhdZaZgh/ qlh h[jZah\Zgb_ fhghdebgghc mihjy^hq_gghc nZau fh`_l ijhbkoh^blv lhevdh ih f_oZgbafm nZah\h]h i_j_oh^Z i_j\h]h jh^Z1 JZkkqblZgu nmgdpbb
jZkij_^_e_gby Zlhfh\ lblZgZ b dbkehjh^Z ih maeZf f_lZeebq_kdhc b g_f_lZeebq_kdhc ih^j_r_lhd mihjy^hq_ggh]h fhghhdkb^Z lblZgZ1
G_kl_obhf_ljbq_kdbc dm[bq_kdbc fhghhdkb^ lblZgZ TiOy (0.7 < y < 1.3) k [Zabkghc
kljmdlmjhc lbiZ B1 (NaCl) ijbgZ^e_`bl d ]jmii_ kbevgh g_kl_obhf_ljbq_kdbo kh_^bg_gbc
\g_^j_gby [1]. Wlh mgbdZevgh_ kh_^bg_gb_ kh^_j`bl [hevrh_ qbkeh kljmdlmjguo \ZdZgkbc
+g_aZgyluo ZlhfZfb maeh\ djbklZeebq_kdhc j_r_ldb, dZd \ g_f_lZeebq_kdhc/ lZd b \ f_lZeebq_kdhc ih^j_r_ldZo h^gh\j_f_ggh1 >ey ihgbfZgby j_Zevghc kljmdlmju fhghhdkb^Z lblZgZ k mq_lhf ^_n_dlghklb ih^j_r_lhd _]h khklZ\ ke_^m_l aZibku\Zlv \ \b^_ TixOz ≡TiOy
beb Tixv1-xOz
1-z
≡TiOy , ]^_ y = z/x,
b v 0 kljmdlmjgu_ \ZdZgkbb g_f_lZeebq_kdhc +dbkeh-
jh^ghc, b f_lZeebq_kdhc +lblZgh\hc, ih^j_r_ldb/ khhl\_lkl\_ggh. GZijbf_j/ fhghhdkb^
lblZgZ/ dhlhjuc nhjfZevgh bf__l kl_obhf_ljbq_kdbc khklZ\ TiO1.0 / kh^_j`bl ijbf_jgh ih
15-16 Zl1( \ZdZgkbc \ ih^j_r_ldZo lblZgZ b dbkehjh^Z/ ihwlhfm k mq_lhf ^_n_dlghklb
ih^j_r_lhd _]h j_Zevguc khklZ\ ~Ti0.84-0.85O0.84-0.85 [2]. < aZ\bkbfhklb hl kh^_j`Zgby dbkehjh^Z b mkeh\bc l_jfhh[jZ[hldb jZkij_^_e_gb_ Zlhfh\ b \ZdZgkbc \ djbklZeebq_kdhc j_r_ld_ fhghhdkb^Z TiOy fh`_l [ulv g_mihjy^hq_gguf beb mihjy^hq_gguf1 G_mihjy^hq_ggh_ khklhygb_ fhghhdkb^Z lblZgZ l_jfh^bgZfbq_kdb klZ[bevgh ijb T > 1600 K, Z ijb l_fi_jZlmj_ gb`_ 4833 K \ jZaguo dhgp_gljZpbhgguo b l_fi_jZlmjguo bgl_j\ZeZo h[jZamxlky mihjy^hq_ggu_ nZau jZagh]h lbiZ k jZaebqghc kbff_ljb_c1 H^gZdh g_mihjy^hq_ggh_
khklhygb_ fhghhdkb^Z TiOy e_]dh khojZgy_lky \ j_amevlZl_ aZdZedb hl T > 1600 K b fh`_l
kms_kl\h\Zlv ijb dhfgZlghc l_fi_jZlmj_ kdhev m]h^gh ^he]h dZd f_lZklZ[bevgh mklhcqb\h_ khklhygb_1 ;hevrh_ jZaghh[jZab_ mihjy^hq_gguo kljmdlmj dm[bq_kdh]h fhghhdkb^Z
lblZgZ h[mkeh\e_gh \ukhdhc dhgp_gljZpb_c kljmdlmjguo \ZdZgkbc \ ih^j_r_ldZo lblZgZ b
dbkehjh^Z [3,4].
Ba\_klgh/ qlh \ fhghhdkb^_ TiO1.0 (Ti0.84O0.84) ijb l_fi_jZlmj_ gb`_ 4583 K h[jZam_lky fhghdebggZy k\_jokljmdlmjZ [5]. >_ckl\bl_evgh/ ^bnjZdpbhggh_ bkke_^h\Zgb_ [6]
ih^l\_j^beh/ qlh gZ j_gl]_gh]jZff_ fhghhdkb^Z TiO1.0 gZjy^m k bgl_gkb\gufb kljmdlmjgufb hljZ`_gbyfb gZ[ex^Zxlky ^hihegbl_evgu_ hljZ`_gby/ khhl\_lkl\mxsb_ mihjy^hq_gghc fhghdebgghc k\_jokljmdlmj_ k ijhkljZgkl\_gghc ]jmiihc C2/m beb A2/m. >ey ijh\_^_gby l_hj_lbq_kdbo jZkq_lh\ mihjy^hq_gby g_h[oh^bfh agZlv dZgZe nZah\h]h i_j_oh^Z
[_kihjy^hd0ihjy^hd b nmgdpbb jZkij_^_e_gby mihjy^hqb\Zxsboky Zlhfh\/ h^gZdh ^h kbo
ihj \ ebl_jZlmj_ lZdbo k\_^_gbc g_l1 < k\yab k wlhf p_evx ^Zgghc jZ[hlu y\ey_lky hij_^_e_gby dZgZeZ kljmdlmjgh]h nZah\h]h i_j_oh^Z [_kihjy^hd0ihjy^hd/ k\yaZggh]h k h[jZah\Zgb_f fhghdebgghc +ij1 ]j1 C2/m) k\_jokljmdlmju fhghhdkb^Z lblZgZ/ b jZkq_l nmgdpbc
jZkij_^_e_gby Zlhfh\ lblZgZ b dbkehjh^Z \ wlhc k\_jokljmdlmj_1
F
>334@%4
E
>343@%4
>433@%4
D
7L
2
7L YDFDQF\
2 YDFDQF\
Jbk141 Iheh`_gb_ fhghdebgghc +ij1 ]j1 C2/m) we_f_glZjghc yq_cdb k\_jokljmdlmju Ti5O5
\ j_r_ld_ kh kljmdlmjhc B1 (NaCl): ^ey g_mihjy^hq_ggh]h fhghhdkb^Z TiOy
k i_jbh^hf j_r_ldb aB1 = 0.4176 gf iZjZf_lju we_f_glZjghc yq_cdb fhghdebgghc
k\_jokljmdlmju jZ\gu am = 0.5906 gf, bm = 0.4176 gf, cm = 0.9338 gf, β = 108.43(5)°.
<_dlhju ljZgkeypbb we_f_glZjghc yq_cdb (jbk14, h[km`^Z_fhc k\_jokljmdlmju \
dhhj^bgZlZo [Zabkghc kljmdlmju B1 jZ\gu am = {1 0 -1}B1 , bm = {0 1 0}B1 b cm = {1 0 2}B1 ,
Z k\_jokljmdlmjgu_ \_dlhju ljZgkeypbb ijbfblb\ghc yq_cdb bf_xl \b^ apr = {3/2 1/2 0}B1,
bpr = {0 1 0}B1 b cpr = {1/2 1/2 1}B1 . Bkihevamy wlb ^Zggu_/ fh`gh gZclb k\_jokljmdlmjgu_
\_dlhju h[jZlghc j_r_ldb/ jZ\gu_ a* = {2/3 0 -1/3} = N 4+:, , b* = {1/3 -1 1/3} = b2 - N +8,
7 b c
+4,
= {0 0 1} = N 43
(\ _^bgbpZo 5π/aB1). LjZgkeypby \k_o k\_jokljmdlmjguo maeh\ h[jZlghc j_-
r_ldb gZ \_dlhj r = n1a* + n2b* + n3c* ihdZau\Z_l/ qlh \ i_j\hc ahg_ ;jbeexwgZ =PD j_r_ldb gZoh^ylky iylv g_wd\b\Ze_glguo \_dlhjh\/ h[jZamxsbo dZgZe i_j_oh^Z= h^bg emq
+4,
+9,
+8,
N 43
= +E 4 + E 5 , 2 2 a\_a^u {k10}, ^\Z emqZ N +8,
7 = +E 4 + 2E 5 + E 6 , 2 3 b N 7 = − N 7 a\_a^u {k4}
k l_dmsbf iZjZf_ljhf µ4
426 b ^\Z emqZ N 4+:, = µ 1+ 1, +E 5 + E 6 , − µ1+ 2 , +E 4 + E 5 , b N 4+;, = − N 4+:,
a\_a^u {k1} k l_dmsbfb iZjZf_ljZfb µ1+1,
426 b µ1+ 2 , 429 +[Zabkgu_ \_dlhju h[jZlghc j_-
r_ldb jZ\gu b1 ={-1 1 1}, b2 = {1 -1 1}, b3 = {1 1 -1} \ _^bgbpZo 5π/aB1; h[hagZq_gby a\_a^
\hegh\uo \_dlhjh\ i_j\hc ahgu ;jbeexwgZ =PD djbklZeeZ b bo emq_c ^Zgu \ khhl\_lkl\bb
k [3,7]). A\_a^Z {k10} y\ey_lky ebnrbp_\kdhc/ Z a\_a^u {k4} b {k1} g_ebnrbp_\kdbfb1
Ba jZkq_lZ ke_^m_l/ qlh h[jZah\Zgb_ fhghdebgghc k\_jokljmdlmju k\yaZgh k lj_fy
a\_a^Zfb \hegh\uo \_dlhjh\/ dZ`^hc ba dhlhjuo khhl\_lkl\m_l iZjZf_lj ^Zevg_]h ihjy^dZ1
>ey h[km`^Z_fhc k\_jokljmdlmju djblbq_kdbfb y\eyxlky iZjZf_lju ^Zevg_]h ihjy^dZ/
khhl\_lkl\mxsb_ g_ebnrbp_\kdbf a\_a^Zf {k4} b {k1}. LZdbf h[jZahf/ dhebq_kl\h djblbq_kdbo iZjZf_ljh\ ihjy^dZ +iZjZf_ljh\ ihjy^dZ EZg^Zm, [hevr_ _^bgbpu1 H^gh\j_f_ggh_
bkdZ`_gb_ kbff_ljbb ih g_kdhevdbf g_ijb\h^bfuf ij_^klZ\e_gbyf hagZqZ_l/ qlh h[jZah\Zgb_ fhghdebgghc k\_jokljmdlmju \ TiOy y\ey_lky nZah\uf i_j_oh^hf i_j\h]h jh^Z1
JZkij_^_e_gb_ Zlhfh\ khjlZ ν \ mihjy^hqb\Zxs_fky djbklZee_ hibku\Z_lky nmgdpb_c jZkij_^_e_gby nν(r), dhlhjZy h[eZ^Z_l kbff_ljb_c mihjy^hq_gghc j_r_ldb1 Nmgdpby
jZkij_^_e_gby y\ey_lky \_jhylghklvx h[gZjm`_gby ZlhfZ ^Zggh]h khjlZ gZ mae_ r djbklZeebq_kdhc j_r_ldb1 < g_mihjy^hq_gghf fhghhdkb^_ TixOz \_jhylghklb nTi(r) b nO(r)
kh\iZ^Zxl k ^he_c maeh\ khhl\_lkl\mxs_c ih^j_r_ldb/ aZgylhc ZlhfZfb lblZgZ beb dbkehjh^Z/ l1 _1 nTi(r) = x b nO(r) = z.
Ijb i_j_oh^_ [_kihjy^hd0ihjy^hd h^ghjh^gh_ jZkij_^_e_gb_ Zlhfh\ ih maeZf djbklZeebq_kdhc j_r_ldb g_mihjy^hq_ggh]h kh_^bg_gby bkiulu\Z_l ijhkljZgkl\_ggh0
i_jbh^bq_kdmx fh^meypbx/ \ j_amevlZl_ q_]h h[jZam_lky mihjy^hq_ggZy nZaZ1 Wlm fh^meypbx/ l1 _1 hldehg_gb_ \_jhylghklb nν(r) hl __ agZq_gby \ kemqZ_ g_mihjy^hq_ggh]h +klZlbklbq_kdh]h, jZkij_^_e_gby fh`gh ij_^klZ\blv dZd kmi_jihabpbx g_kdhevdbo iehkdbo dhgp_gljZpbhgguo \heg [8]. <hegh\ufb \_dlhjZfb ihke_^gbo y\eyxlky k\_jokljmdlmjgu_
\_dlhju/ h[jZamxsb_ dZgZe nZah\h]h i_j_oh^Z [_kihjy^hd0ihjy^hd [3,4,9]. < f_lh^_ klZlbq_kdbo dhgp_gljZpbhgguo \heg [8] nmgdpby jZkij_^_e_gby \ujZ`Z_lky q_j_a ^hex maeh\ yν
/ aZgyluo ZlhfZfb ^Zggh]h khjlZ ν \ mihjy^hqb\Zxs_cky ih^j_r_ld_/ b kmi_jihabpbx klZlbq_kdbo \heg=
Qν +U , = \ν + ∑ ∑ ∆ +N +M,
V / U, ,
(1)
+M,
+M,
+M,
+M,
1
∆+N +M,
V / U , = 2 ηV >γ +N V , H[S+LN V U , + γ - +N V , H[S+ − LN V U ,@
(2)
V
]^_
M∈V
_klv klhyqZy klZlbq_kdZy dhgp_gljZpbhggZy \hegZ/ kha^Z\Z_fZy k\_jokljmdlmjguf \_dlhjhf
+M,
+M,
N +M,
V a\_a^u {ks}. < nhjfme_ +5, ηs - iZjZf_lj ^Zevg_]h ihjy^dZ> γ + N V , = γ V H[S+Lϕ V , 0 dh-
wnnbpb_gl/ mqblu\Zxsbc kbff_ljbx djbklZeeZ b \u[bjZ_fuc lZd/ qlh[u iheghklvx mihjy^hq_gghfm djbklZeem khhl\_lkl\h\Zeb iZjZf_lju ^Zevg_]h ihjy^dZ/ jZ\gu_ _^bgbp_>
ηsγs - Zfieblm^Z dhgp_gljZpbhgghc \hegu> ϕ V+M, 0 nZah\uc k^\b] dhgp_gljZpbhgghc \hegu1
Ba mjZ\g_gbc +4, b +5, ke_^m_l/ qlh dZ`^hc a\_a^_ \hegh\h]h \_dlhjZ {ks} khhl\_lkl\m_l iZjZf_lj ^Zevg_]h ihjy^dZ ηs 1 Kmffbjh\Zgb_ \ nhjfme_ +4, \_^_lky ih \k_f k\_jokljmdlmjguf \_dlhjZf/ \oh^ysbf \ dZgZe nZah\h]h i_j_oh^Z [_kihjy^hd0ihjy^hd [9]1 LZdbf h[jZahf/ agZy dZgZe i_j_oh^Z/ fh`gh gZclb nmgdpbb jZkij_^_e_gby Zlhfh\/ hibku\Zxsb_ ex[mx k\_jokljmdlmjm1
<uiheg_gguc jZkq_l ihdZaZe/ qlh nmgdpby jZkij_^_e_gby Zlhfh\ lblZgZ \ fhghdebgghc +ij1 ]j1 C2/m) k\_jokljmdlmj_ fhghhdkb^Z lblZgZ TixOz bf__l \b^
nTi(xI, yI, zI) = x - (η10/6)cos2πzI - (η4/3)cos[4π(xI + zi)/3] - (η1/3)cos[2π(2xI - zI)/3] , (3)
ijbq_f γ10 = 1/6, ϕ 10+1, = π ; γ4 = 1/6, ϕ 4+1, = π , ϕ 4+ 2 , = −π ; γ1 = 1/6, ϕ1+1, = π , ϕ1+ 2 , = −π .
JZkij_^_e_gb_ Zlhfh\ dbkehjh^Z \ fhghdebgghc +ij1 ]j1 C2/m) k\_jokljmdlmj_ fhghhdkb^Z
lblZgZ TixOz hibku\Z_lky nmgdpb_c
nO(xI, yI, zI) = z + (η10/6)cos2πzI - (η4/3)cos[4π(xI + zi)/3] + (η1/3)cos[2π(2xI - zI)/3]
(4)
k iZjZf_ljZfb γ10 = 1/6, ϕ10+1, = 0 ; γ4 = 1/6, ϕ 4+1, = π , ϕ 4+ 2 , = −π ; γ1 = 1/6, ϕ1+1, = 0 , ϕ1+ 2 , = 2π .
Iheghklvx mihjy^hq_ggh_ khklhygb_ fhghhdkb^Z lblZgZ ^hklb]Z_lky/ dh]^Z \k_ iZjZf_lju
^Zevg_]h ihjy^dZ jZ\gu 4/ l1 _1 η10 = η4 = η1
41 DZd ke_^m_l ba nmgdpbc jZkij_^_e_gby +6,
b +7,/ \ wlhf kemqZ_ \ f_lZeebq_kdhc ih^j_r_ld_ hlghkbl_evgZy dhgp_gljZpby Zlhfh\ lblZgZ x = 5/6 b \ g_f_lZeebq_kdhc ih^j_r_ld_ hlghkbl_evgZy dhgp_gljZpby Zlhfh\ dbkehjh^Z
z = 5/6. LZdbf h[jZahf/ kl_obhf_ljbq_kdbc khklZ\ b^_Zevghc fhghdebgghc k\_jokljmdlmju
fh`gh ij_^klZ\blv dZd Ti5/6O5/6 (Ti0.83O0.83) beb Ti5O5 (Ti5v1O5
1)
. We_f_glZjgZy yq_cdZ
fhghdebgghc +ij1 ]j1 C2/m) mihjy^hq_gghc nZau (jbk14, kh^_j`bl ^\_ nhjfmevgu_ _^bgbpu Ti5O5 , l1 _1 ^_kylv Zlhfh\ lblZgZ/ ^_kylv Zlhfh\ dbkehjh^Z/ ^\_ \ZdZgkbb \ ih^j_r_ld_
lblZgZ b ^\_ dbkehjh^gu_ \ZdZgkbb1 LZdbf h[jZahf/ \ b^_Zevghc fhghdebgghc k\_jokljmd-
lmj_ Ti5O5 kh^_j`blky ih ~16.7 Zl1( \ZdZgkbc \ f_lZeebq_kdhc b g_f_lZeebq_kdhc ih^j_r_ldZo. Wlh hagZqZ_l/ qlh \ g_mihjy^hq_gghf fhghhdkb^_ lblZgZ TiO1.0 kh^_j`Zgb_ \ZdZgkbc \ ih^j_r_ldZo lblZgZ b dbkehjh^Z lZd`_ khklZ\ey_l 491: Zl1(/ Z g_ 48049 Zl1( / dZd iheZ]Zeb Z\lhju [2,5].
Dhhj^bgZlu Zlhfh\ b \ZdZgkbc \ b^_Zevghc fhghdebgghc +ij1 ]j1 C2/m) k\_jokljmdlmj_ Ti5O5 b agZq_gby/ ijbgbfZ_fu_ nmgdpbyfb jZkij_^_e_gby gZ __ maeZo/ ijb\_^_gu \
lZ[ebp_1
FhghdebggZy (ij1 ]j1 C2/m (A12/m1) k\_jokljmdlmjZ Ti5O5 (Ti5v1O5
am = ⟨1 3 4⟩ %4 , bm = ⟨ 0 4 3⟩ %4 , cm = ⟨4 3 5⟩ %4
:lhfgu_ dhhj^bgZlu \
b^_Zevghc mihjy^hq_gghc
kljmdlmj_
x/am
y/bm
c/zm
1)
:
:lhf
Ihabpby
b
djZlghklv
AgZq_gby nmgdpbc
jZkij_^_e_gby nν(xI, yI, zI) ^ey
fhghhdkb^Z TixOz
Ti 1 (\ZdZgkby)
Ti 2
Ti 3
Ti 4
2(a)
2(d)
4(i)
4(i)
0
1/2
1/6
1/3
0
1/2
0
0
0
1/2
1/3
2/3
n1(Ti) = x - η10/6 - η4/3 - η1/3
n2(Ti) = x + η10/6 - η4/3 + η1/3
n4(Ti) = x + η10/6 + η4/6 - η1/6
n3(Ti) = x - η10/6 + η4/6 + η1/6
O 1 +\ZdZgkby,
O2
O3
O4
2(c)
2(b)
4(i)
4(i)
1/2
0
1/3
1/6
0
1/2
0
0
1/2
0
1/6
5/6
n1(O)
n2(O)
n2(O)
n2(O)
= z - η10/6 - η4/3 - η1/3
= z + η10/6 - η4/3 + η1/3
= z + η10/6 + η4/6 - η1/6
= z - η10/6 + η4/6 + η1/6
GZ \k_o maeZo f_lZeebq_kdhc ih^j_r_ldb mihjy^hq_ggh]h fhghhdkb^Z lblZgZ nmgdpby jZkij_^_e_gby Zlhfh\ lblZgZ ijbgbfZ_l q_luj_ jZaguo agZq_gby n1(Ti) , n2(Ti) , n3(Ti) b
n4(Ti) > nmgdpby jZkij_^_e_gby Zlhfh\ dbkehjh^Z ijbgbfZ_l q_luj_ ih^h[gu_ agZq_gby gZ
maeZo g_f_lZeebq_kdhc ih^j_r_ldb +lZ[ebpZ,1 LZdbf h[jZahf/ ijb jZkkfZljb\Z_fhf mihjy^hq_gbb dm[bq_kdh]h fhghhdkb^Z lblZgZ dZ`^Zy ba mihjy^hqb\Zxsboky ih^j_r_lhd jZa[b\Z_lky gZ q_luj_ g_wd\b\Ze_lgu_ ih^j_r_ldb1 < kemqZ_ jZ\_gkl\Z iZjZf_ljh\ ^Zevg_]h ihjy^dZ nmgdpbb jZkij_^_e_gby ijbgbfZxl lhevdh ih ^\Z agZq_gby b dZ`^Zy ba mihjy^hqb\Zxsboky ih^j_r_lhd jZa[b\Z_lky lhevdh gZ ^\_ ih^j_r_ldb1
JZkkkfhljbf lbiu [eb`Zcr_]h hdjm`_gby maeh\ f_lZeebq_kdhc j_r_ldb \ b^_evghc
iheghklvx mihjy^hq_gghc fhghdebgghc kljmdlmj_ Ti5O5 . I_j\mx dhhj^bgZpbhggmx kn_jm
ex[h]h maeZ f_lZeebq_kdhc j_r_ldb h[jZamxl r_klv maeh\ g_f_lZeebq_kdhc j_r_ldb/ \lhjmx dhhj^bgZpbhggmx kn_jm 0 ^\_gZ^pZlv maeh\ f_lZeebq_kdhc j_r_ldb b lj_lvx dhhj^bgZpbhggmx kn_jm 0 \hk_fv maeh\ g_f_lZeebq_kdhc ih^j_r_ldb1 < k\_jokljmdlmj_ Ti5O5
bf_xlky q_luj_ lbiZ ihabpbc maeh\ f_lZeebq_kdhc j_r_ldb1
7
+D, 0323
3
+G, 0525
+L, 03
5
+L, 0425
426
7L
2
7L YDFDQF\
2 YDFDQF\
Jbk151 Lbiu ihabpbc maeh\ f_lZeebq_kdhc j_r_ldb \ b^_Zevghc iheghklvx mihjy^hq_gghc
fhghdebgghc +ij1 ]j1 C2/m) kljmdlmj_ Ti5O5
Ex[hc ma_e f_lZeebq_kdhc ih^j_r_ldb/ aZgbfZxsbc ihabpbx (a) (Ti 1 - lblZgh\Zy
\ZdZgkby,, g_ bf__l dbkehjh^guo \ZdZgkbc \ i_j\hc dhhj^bgZpbhgghc kn_j_ b \ZdZgkbc
lblZgZ \h \lhjhc dhhj^bgZpbhgghc kn_j_> \ lj_lv_c dhhj^bgZpbhgghc kn_j_ kh^_j`blky
q_luj_ dbkehjh^gu_ \ZdZgkbb (jbk15,1 LZdhc lbi hdjm`_gby fh`gh h[hagZqblv dZd 0 732 3
(i_j\Zy pbnjZ ih^kljhqgh]h bg^_dkZ mdZau\Z_l qbkeh g_f_lZeebq_kdbo \ZdZgkbc \ i_j\hc
dhhj^bgZpbhgghc kn_j_/ \lhjZy pbnjZ 0 qbkeh f_lZeebq_kdbo \ZdZgkbc \h \lhjhc dhhj^bgZpbhgghc kn_j_/ gZ^kljhqguc bg^_dk khhl\_lkl\m_l qbkem g_f_lZeebq_kdbo \ZdZgkbc \
lj_lv_c dhhj^bgZpbhgghc kn_j_,1 Maeu f_lZeebq_kdhc ih^j_r_ldb/ aZgbfZxsb_ ihabpbb
(d) (Ti 2), bf_xl hdjm`_gb_ 0 352 5 +^\_ g_f_lZeebq_kdbo \ZdZgkbb \ i_j\hc b ^\_ f_lZeebq_kdb_ \ZdZgkbb \h \lhjhc dhhj^bgZpbhgguo kn_jZo> lj_lvy dhhj^bgZpbhggZy kn_jZ g_ kh^_j`bl \ZdZgkbc/ l1 _1 y\ey_lky dhfie_dlghc,1 Maeu Ti 3, aZgbfZxsb_ ihabpbb +i), bf_xl
hdjm`_gb_ 0 423 6 1 Maeu Ti 4, lZd`_ aZgbfZxsb_ ihabpbb +i), bf_xl hdjm`_gb_ 0 425 5 1 R_klZy
qZklv \k_o maeh\ f_lZeebq_kdhc ih^j_r_ldb bf__l hdjm`_gb_ 0 732 3 / r_klZy qZklv bf__l
hdjm`_gb_ 0 352 5 / lj_lvy qZklv maeh\ gZoh^blky \ hdjm`_gbb 0 423 6 b lj_lv \k_o f_lZeebq_kdbo maeh\ bf__l hdjm`_gb_ 0 425 5 1 Lbiu ihabpbc maeh\ f_lZeebq_kdhc j_r_ldb \ b^_Zevghc fhghdebgghc k\_jokljmdlmj_ Ti5O5 ihdZaZgu gZ jbk151 AZf_lbf/ qlh \k_ lbiu hdjm`_gby bg\ZjbZglgu hlghkbl_evgh aZf_gu maeh\ f_lZeebq_kdhc ih^j_r_ldb gZ maeu g_f_lZeebq_kdhc ih^j_r_ldb/ ihkdhevdm wlb ih^j_r_ldb b^_Zevghc mihjy^hq_gghc fhghdebgghc
+ij1 ]j1 C2/m) nZau Ti5O5 h^bgZdh\u ih kljmdlmj_/ gh kf_s_gu ^jm] hlghkbl_evgh ^jm]Z gZ
{1/2 1/2 0} \ dhhj^bgZlZo h[km`^Z_fhc k\_jokljmdlmju1
Lhq_qgZy ]jmiiZ kbff_ljbb 2/m fhghdebgghc mihjy^hq_gghc nZau Ti5O5 \dexqZ_l
q_luj_ we_f_glZ kbff_ljbb/ Z lhq_qgZy ]jmiiZ m3m g_mihjy^hq_ggh]h dm[bq_kdh]h fhghhdkb^Z lblZgZ \dexqZ_l 7; we_f_glh\ kbff_ljbb/ ihwlhfm ih\hjhlgh_ kgb`_gb_ kbff_ljbb
ijb h[jZah\Zgbb fhghdebgghc k\_jokljmdlmju Ti5O5 jZ\gh 451 Ihgb`_gb_ ljZgkeypbhgghc
kbff_ljbb/ l1 _1 m\_ebq_gb_ \ j_amevlZl_ mihjy^hq_gbb h[t_fZ we_f_glZjghc yq_cdb beb
qbkeZ maeh\ djbklZeebq_kdhc j_r_ldb \ g_c/ jZ\gh 61 H[s__ ihgb`_gb_ kbff_ljbb ijb h[jZah\Zgbb \ dm[bq_kdhf fhghhdkb^_ lblZgZ TiOy fhghdebgghc +ij1 ]j1 C2/m) mihjy^hq_gghc nZau Ti5O5 jZ\gh ijhba\_^_gbx ih\hjhlgh]h b ljZgkeypbhggh]h ihgb`_gbc kbff_ljbb/ l1 _1 691
< p_ehf ijh\_^_gguc kbff_ljbcguc ZgZeba mihjy^hq_gby \ g_kl_obhf_ljbq_kdhf
dm[bq_kdhf fhghhdkb^_ lblZgZ TiOy iha\hebe hij_^_eblv dZgZe b jh^ kljmdlmjgh]h nZah\h]h i_j_oh^Z [_kihjy^hd0ihjy^hd TiOy → Ti5O5 (ij1 ]j1 C2/m), jZkkqblZlv nmgdpbb jZkij_^_e_gby Zlhfh\ lblZgZ b dbkehjh^Z \ djbklZeebq_kdhc j_r_ld_ fhghdebgghc k\_jokljmdlmju Ti5O5, gZclb \_jhylghklb aZiheg_gby maeh\ f_lZeebq_kdhc b g_f_lZeebq_kdhc
ih^j_r_lhd ZlhfZfb lblZgZ b dbkehjh^Z1 Ih kms_kl\m mihjy^hq_gb_ \ fhghhdkb^_ lblZgZ
ij_^klZ\ey_l kh[hc mihjy^hq_gb_ \ q_luj_odhfihg_glghf kh_^bg_gbb/ ihkdhevdm Zlhfu
lblZgZ b dbkehjh^Z/ lblZgh\u_ b dbkehjh^gu_ \ZdZgkbb y\eyxlky g_wd\b\Ze_glgufb k nbabq_kdhc b djbklZeeh]jZnbq_kdhc lhq_d aj_gby1 GZc^_ggu_ nmgdpbb jZkij_^_e_gby iha\heyxl i_j_clb d l_jfh^bgZfbq_kdhfm jZkq_lm mihjy^hq_gby \ dm[bq_kdhf fhghhdkb^_ lblZgZ1
JZ[hlu \uiheg_gZ ijb nbgZgkh\hc ih^^_j`d_ Jhkkbckdh]h nhg^Z nmg^Zf_glZevguo
bkke_^h\Zgbc +ijh_dl <;036065;89Z,1
Ebl_jZlmjZ
1. Gusev A.I. Physica status solidi (b). 1991. V.163, No 1. P.17-54.
2. Andersson S., Collen B., Kuylenstierna U., Magneli A. Acta Chem. Scand. 1957. V.11, No 10.
P.1641-1647.
3. =mk_\ :1B1/ J_fi_ev :1:1 Kljmdlmjgu_ nZah\u_ i_j_oh^u \ g_kl_obhf_ljbq_kdbo
kh_^bg_gbyo1 F.: GZmdZ/ 4<;;1 63; k1
4. =mk_\ :1B1 Nbabq_kdZy obfby g_kl_obhf_ljbq_kdbo lm]hieZ\dbo kh_^bg_gbc1 F.: GZmdZ/
4<<41 5;9 k.
5. Watanabe D., Castles J.R., Jostsons A., Malin A.S. Nature. 1966. V.210, No 5039. P.934-936.
6. Valeeva A.A., Rempel A.A., Gusev A.I. In: Abstracts of IV Bilateral Russian-German Symposium «Physics and Chemistry of Novel Materials» (Ekaterinburg, February 24 - March 1, 1999).
Ekaterinburg: Institute of Solid State Chemistry, 1999. P.p2-34.
7. Dh\Ze_\ H1<1 G_ijb\h^bfu_ ij_^klZ\e_gby ijhkljZgkl\_gguo ]jmii1 Db_\= Ba^0\h :G
MKKJ/ 4<941 487 k1
8. OZqZlmjyg :1=1 L_hjby nZah\uo ij_\jZs_gbc b kljmdlmjZ l\_j^uo jZkl\hjh\1 F1= GZmdZ/
4<:71 6;7 k1
9. Gusev A.I., Rempel A.A. Physica status solidi(a). 1993. V.135, No 1. P.15-58.
Download