низкочастотное неупругое рассеяние света на электронных

advertisement
2008,51-56
NaCl
.
. . *,
.,
.
,
NaCl,
,
,
.
F-
.
30--50
,
,
..
200
(
F-
).
(
NaCl)
,
(Na).
.
,
[1].
,
,
,
,
,
-
,
.
,
.
.
,
,
,
-
2
.
[2, 3].
,
,
,
,
,
,
,
.
,
,
,
NaCl [4, 5].
.
,
[6],
.
,
(
),
.
NaCl:KBF4
NaCl:K ,
[7-9],
.
(
): «
» (2001-2003 ),
: Netherlands Organization for
Scientific Research (NWO- Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek) NWO
Russian-Dutch Project number 047-008-021.
-1
3580 c
: 330
-1
-1
, 550
[7-9].
NaCl:KBF4
,
NaCl:KCl
Na.
.
NaCl:KBF4
,
,
.
50
-1
NaCl:K
[10],
,
10
NaCl,
F-, M-,
X-
[9],
[11, 12].
,
3
,
,
.
,
. .
.
NaCl:KBF4
NaCl:K,
,.
Na514,5
150
1.1
488
12.4
%
Spectra Physics 171
100
0,5
X(ZZ)Y
.
1,35
[8].
X(ZX)Y 90-
30, 40, 50, 60, 100, 120, 130, 140, 150, 160, 170, 200,
250K. X
Y—
,
.
.
,
.
.
,
[13]
,
[14],
)
,
.
[15, 16]
,
Rs(11) = ( n + 1) ,
n (ν , T ) = (e
-1
,
hcν
k BT
− 1) −1 --
, ν --
.
,
,
,
,
--
,
.
.1
.
.1
(
,
2).
30
250
4
.
-1
20
(
(
1).
,
,
,
20
-1
.
Rs(1)1 (ν , T )
,
3),
,
(
,
4
5).
,
[14-18],
(
Rs(11) ).
,
.
.2
.
X(ZZ)Y),
VV- (
VH- (
X(ZX)Y)
-1
50
,
.
10
60
-1
,
.
,
,
,
.
(
).
ei
,
es
,
[15].
VV
ei || es ,
.
.2
,
,
Z-
,
.
.
(
30
1-4
VH-
,
.2 )
,
.2 )
-1
VH,
VV-
.
ei ⊥ es ,
,
,
(
[17],
.
,
-
5
[18].
VH-
,
-1
30
X-
,
,
.
F(
. F-, M-,
X-
).
F-
,
,
Na,
,
F-
.
F-
i
ur ur 2  ω g 2
∂σ
≈ (es ⋅ ei )  2
 ω g − ωi 2
∂Ω∂υ

2




g
[19]
2
(1),
Ω = ??? υ = ??? ?????
,
F-
-
,
,
.
,
F-
. 3).
F514
(
)
488
Ar
,
,
-1
30
(465
(
)
.
F-
Na-
),
:
F
( qs )
D
q
( qs )
λ
.
q=
2π n
λ
(2),
q
6
n--
.
qsF (
)
q =
F
s
)
qsD (
[15]
31/ 2 m*ω p
(3),
h(3π 2 ne )1/ 2
q sD = ω p ( m * / k BT )1/ 2
ωp --
(4),
, ne --
Na-
.
,
m* --
.
qs
,
q > qs )
q < qs ).
(
Na-
ne = 2,6 ⋅10 22
(
−1
q sF = 5 ⋅10 7
.
−3
)
,
( q ),
q = 2 ⋅105 cm −1 .
λ = 488
q < qsF .
Na.
.
,
ωsp
.
ωp
[20]
ωsp = ω p /(ε o + 2ε m )1 2
εm
(5),
--
;
,
Na-
εo
--
1
,
NaCl,
,
ωsp = 2.4
Na,
,
ω p = 5,7
. λsp = 517
NaCl:KBF4
560
[21].
.
.
7
.
,
spill-out
[18]
Na-
.
.
,
Na-
,
(«
»).
.
)
,
Na-
(
2
,
[21] ,
,
,
(
3850
-1
),
Na [8].
F-
.
NaCl:KBF4,
100oC
(
10
15
-3
),
F-
,
Na.
[21],
F-
NaCl:X
,
.
(1015
F-
-3
qsF = 3 ⋅105 cm −1 ,
,
)
q
,
.
,
.
30
q sD = 8 ⋅10 5 cm −1 ,
F-
q.
,
[22]
F-
.
,
.
200
105 cm −1 ,
F-
,
q.
,
.
.2
,
250
(
11
.
12).
.
8
100
170
(
. 2,
5-10).
.
,
.
F-
F.
,
,
,
.
.4.
VV
(
-1
50
)
,
.
30
-1
,
,
,
(F-
)
(
),
,
NaCl.
ω=0)
(
40
,
,
.
X(ZZ)Y
(
200 )
,
(
F-
.
).
.
,
.
)
.
,
,
,
,
,
.
9
.
(*
)
10
1. Hayashi S., Kanamori H.: Phys. Rev. B 26, 7079 (1982)
2. Duval E., Mariotto G., Montagna M., Pilla O., Viliani G., Barland M.: EuroPhys. Lett 3,333 (1987)
3. Ferrari M., Champagnon B., Barland M.: J.Non-Cryst.Sol. 151, 95 (1992)
4. 1. Rzepka E., Lefrant S., L.Taurel: Solid State Communications 30, 801 (1979)
5. Barland M., Duval E., Mai C., Mariotto G., Montagna M., Viliani G.: Physica A 157, 539-543
(1989).
6. L'vov S.G., Cherkasov F.G., Vitol A.Y., Silaev V.A.: Appl. Rad. Isot. 47, No 11,12, 1615-1619
(1996)
7. Groote J.C., Weerkamp J.R.W., Seinen J., den Hartog H.W.: Phys. Rev. B 50, 14, 9798 (1994)
8. Shtyrkov E.I., Klimovitskii A., den Hartog H.W., Vainshtein D.I.: Radiation Effects and Defects in
Solids 153, 125 (2003)
9. Shtyrkov E.I., Klimovitskii A., den Hartog H.W., Vainshtein D.I.: J.Phys.:Cond.Matter 14, 9053
(2002)
10. Wolf P.A.: Proc. Int. Conf. Light scattering spectra of solids, Springer Verlag, New York, 273
(1968)
11. T aurel L., Ghomi M., Rzepka E., Chapelle J.: Journal de Physique Coll. C6, suppl. 7,41, C6-468
(1980)
12. Tsal A., Didyk R.I.: Phys.Stat.Sol. 40, 409 (1970)
13. Jakcle J.: in Amorphous Solids, ed. by W. Phillips, Springer Verlag, Berlin, Heidelberg, NewYork, 135 (1981)
14. Winterling G., W. Senn, M. Grinsditch, R. Katiyar: in Lattice Dynamics, ed. by Balkanski,
Flamarion Sc., Paris, 553 (1978)
15. Hayes W., Loudon R.: Scattering of light by crystals, Wiley-Interscience publication, New York
(1978)
16. Poulet H., Mathieu J.-P.: Spectres de vibration et symetrie des cristaux, Paris -Londres-New York
(1970).
17. Hamilton D.C., McWhorter A.L.: in Light Scattering Spectra of Solids, ed. by G.B.Wright, NewYork, Springer Verlag, 309 (1969)
18. Wolff P.A.: Phys.Rev. 171, 436 (1968)
19. Klein M.V.: in M.Cardona Ed., Light Scattering in Solids, Heidelberg, Springer Verlag, 147
(1975)
20. Weerkamp J.R.W., Groote J.C., Seinen J., den Hartog H.W.: Phys. Rev. B 50, no 14, 9781(1994)
21. Dubinko V.I., Turkin A.A., Vainshtein D.I., den Hartog H.W.: Nucl. Instruments and Methods in
Phys. Research B166-167, 561(2000)
22. Platzman P.M., Wolff P.A.: Waves and Interactions in Solid State Plasmas, Academic Press, New
York (1973)
.
11
1
100000
X(ZZ)Y,
2
3
50000
4
5
0
0
20
40
,
.1.
-1
X(ZZ)Y
12.4% Na-
30
).
(
30 ,
1, 2, 3
), 3--
250
: 1-T=250 K (
), 4-- Rs(1)1 × 300
(
Ar-
T=250 K (
T=250 K, 5-- Rs(1)
1 × 1000
488,9033
)
,
--
), 2-T=30 K .
250 .
T=30 K
–
12
a
15000
3200
X(ZZ)Y - polarization,cps
1-4
2400
5-9
1600
12
11
10000
SPL
10
0
20
5000
5-12
0
0
100
200
-1
,
frequency shift,cm
2
,
.
.
1
1800
160cm
3
X(ZX)Y
1200
600
-1
4
11
5
6-10
0
100
200
,
2.
) VV
-1
) VH
12: 30, 40, 50, 60, 100, 130, 140, 150, 160, 170, 200, 250 K.
.
(
NaCl: KBF4, 7.8% Na);
VV-
(
20 cm-1)
13
.
X(ZZ)Y
.
15000
X(ZX)Y
4000
2
2
.
10000
2000
1
5000
1
0
0
40
80
120
0
0
40
,
. 3.
80
-1
NaCl:KBF4
: 1) λ=514
, 2) λ=488
.
120
7.8 % Na
14
VV-
,
.
15000
10000
5000
0
0
50
100
150
200
T, K
250
0
20
40
60
80
100
-1
. 4.
NaCl:KBF4 12.4% Na.
Download