БЕЛОРУССКИЙ ГОСУДАРСТВЕННЫЙ УНИВЕРСИТЕТ ХИМИЧЕСКИЙ ФАКУЛЬТЕТ Кафедра высокомолекулярных соединений Аннотация к дипломной работе «МАКРОМОЛЕКУЛЯРНЫЕ КОМПЛЕКСЫ НА ОСНОВЕ СОПОЛИМЕРА АКРИЛАМИДА И АКРИЛАТА НАТРИЯ С ИОНАМИ МЕДИ, ЦИНКА И МАРГАНЦА» Сокол Ольга Валерьевна Научный руководитель: ст. научный сотрудник Фомина Е.К. к.х.н., асс. кафедры Белов Д.А. Минск, 2014 АННОТАЦИЯ Дипломная работа 58 с., 44 рис., 6 табл., 37 лит. ист. Ключевые слова: СОПОЛИМЕРЫ АКРИЛАМИДА И АКРИЛАТА НАТРИЯ, КОМПЛЕКСООБРАЗОВАНИЕ, МАКРОМОЛЕКУЛЯРНЫЕ 2+ 2+ 2+ КОМПЛЕКСЫ, ИОНЫ Cu , Zn , Mn , УФ-СПЕКТРОСКОПИЯ, РЕОЛОГИЯ, ФАЗОВЫЕ ДИАГРАММЫ Цель работы - исследовать влияние процессов комплексообразования ионов Cu2+, Zn2+, Mn2+ с сополимерами акриламида и акрилата натрия различного состава в водных растворах на фазовое состояние системы. Методом радикальной сополимеризации в водном растворе в присутствии окислительно-восстановительной системы персульфата аммония и сульфита натрия в качестве инициатора были синтезированы сополимеры акриламида с акрилатом натрия, а также гомополимеры полиакрилат натрия и полиакриламид. В качестве промышленного образца использовался гидролизат полиакрилонитрила (ГПАН). Методами построения фазовых диаграмм и УФ-спектроскопии изучили влияние состава сополимера и его концентрации в растворе на образование макромолекулярных комплексов с ионами Cu2+, Zn2+, Mn2+. Для образцов ГПАН установили влияние рН, а также мольного соотношения компонентов системы «ГПАН – ионы Cu2+, Zn2+, Mn2+» на образование двух фазовых состояний: осадок, раствор. Рассмотрели влияние природы иона металла на комплексообразование с сополимерами акриламида и акрилата натрия, а также на реологию 2% водных растворов ГПАН. АНАТАЦЫЯ Дыпломная работа 58 с., 44 мал., 6 табл., 37 літ. крын. Ключавыя словы: СУПАЛІМЕРЫ АКРЫЛАМІДА І АКРЫЛАТА НАТРЫЮ, КОМПЛЕКСАЎТВАРЭННЕ, МАКРАМАЛЕКУЛЯРНЫЯ КОМПЛЕКСЫ, ІЁНЫ Cu2+, Zn2+, Mn2+, УФ-СПЕКТРАСКАПІЯ, РЭАЛОГІЯ, ФАЗАВЫЯ ДЫЯГРАМЫ Мэта работы - даследаваць уплыў працэсаў комплексаўтварэння іѐнаў Cu2+, Zn2+, Mn2+ з супалімерамі акрыламіда і акрылата натрыю рознага складу ў водных растворах на фазавы стан сістэмы. У водным растворы ў прысутнасці ў якасці ініцыятара акісляльна аднаўленчай сістэмы персульфата амонію і сульфіта натрыю метадам радыкальнай палімерызацыі былі сінтэзаваны супалімеры акрыламіда і акрылата натрыю, а таксама поліакрылат натрыю і поліакрыламід. У якасці ўзору, які выпускаецца ў прамысловасці, разглядаўся гідралізат поліакрыланітрылу (ГПАН). Метадам пабудовы фазавых дыяграм і УФспектраскапіі вывучылі ўплыў складу супалімеру, а таксама яго канцэнтрацыі ў растворы на ўтварэнне макрамалекулярных комплексаў з Cu2+, Zn2+, Mn2+. Для ГПАН высветлілі ўплыў рН, а таксама мольных суадносін кампанентаў сістэмы «ГПАН - Cu2+, Zn2+, Mn2+» на з'яўленне двух фазавых станаў: асадак, раствор. Разгледзелі ўплыў прыроды металла на комплексаўтварэнне з супалімерамі акрыламіда і акрылата натрыю, а таксама на рэалагічныя ўласцівасці 2 % водных раствораў ГПАН. ABSTRACT Degree work 58 P., 44 Fig., 6 Table, 37 bibliographic references Keywords: COPOLYMERS OF ACRYLAMIDE AND SODIUM ACRYLATE, COMPLEXATION, MACROMOLECULAR COMPLEXES, IONS Cu2+, Zn2+, Mn2+, UV-SPECTROSCOPY, RHEOLOGY, PHASE DIAGRAM The purpose of work is investigate the effect of complexation of Cu2+, Zn2+, Mn2+ with copolymers of acrylamide and sodium acrylate in aqueous solutions on phase state of the system. Polyacrylamide, sodium polyacrylate and copolymers of acrylamide with sodium acrylate were synthesized by free radical polymerization. The redox systems “ammonium persulfate / sodium sulfite” were used as the initiator. Hydrolysed polyacrylonitrile was also examined as commercially available sample. The method of phase diagrams and u.v.-vis. spectroscopy were used to studying the influence of the copolymer composition and its concentration in the solution on the formation of macromolecular complexes with ions of Cu2+, Zn2+, Mn2+. The influence of pH and molar component ratio in the system “hydrolysed polyacrylonitrile / Cu2+, Zn2+, Mn2+” on the formation of two phase states (precipitate, true solution) for the hydrolysed polyacrylonitrile was found. The effects of the metal ion nature on complexation of copolymers and on the rheological properties of 2% aqueous solutions have been considered.