O’ZBEKISTON RESPUBLIKASI OLIY TA’LIM FAN VA INNOVATSIYALAR VAZIRLIGI ISLOM KARIKOV NOMIDAGI TOSHKENT DAVLAT TEXNIKA UNIVERSITETI QOQON FILIALI «ENERGETIKA» FAKULTETI «ELEKTR TEXNOLOGIYALARI» KAFEDRASI «ELEKTR VA ELEKTRON APPARATLAR» FANIDAN TEST TOPSHIRIQ SAVOLLARI QO’QON – 2024 "Elektr va elektron apparatlar" fanidan testlar savollari #Taqsimlovchi qurilmalar kommutatsion apparatlarning xarakterli xususiyatini ayting? - A. Zanjirlarni tez-tez ulab-uzadi +B. Zanjirlarni nisbatan kam ulab-uzadi -S. Zanjir parametrlarini cheklaydi -D. Zanjir parametrlarini nazorat qiladi #Cheklovchi apparatlar nima uchun belgilangan? +A.Qisqa tutashuv toklari va o’ta-kuchlanishni cheklaydi -B. Faqat zanjirning nominal tokini -S.Faqat zanjirning nominal kuchlanishini -D. Zanjir quvvatini #Reaktorlar nima uchun belgilanganini toping? -Zanjir parametrlarini boshqarish uchun -O’ta kuchlanishni cheklash uchun -Nominal tokni cheklash uchun +Qisqa tutashuv tokini cheklash uchun #Quyidagi keltirilgan apparatlardan qaysinisi nazorat qilish apparati toifasiga kiradi? - Rubilnik + Rele va datchiklar - Reaktor - Kontaktor #Apparat tok o’tkazgichidagi tok va magnit maydon ta’sirlashuvida qanday kuch hosil bo’ladi? - Tortish kuchi - Markazdan qochish kuchi + Elektrodinamik kuchi - Turli xildagi kuchlar #Elektrodinamik kuchni aniqlash tenglamasining to’g’risini ko’rsating? + F B i dl - F B dl - F B / i dl - F i / B dl #O’zgarmas tok apparatlari nimaning hisobiga qiziydi? - Kuchlanishning ortishi natijasida + Tokli o’tkazgich aktiv qarshiligidagi energiya yo’qolishi hisobiga - Tashqi mu’hit harorati ta’sirida - Uzoq muddat ishlashi hisobiga #Elektromagnit o’zaklari nima uchun shixtalangan qilib yasaladi? - Ortiqcha qizib ketmaligi uchun - Konstruktiv jixatdan yengil bo’lishlari uchun + Uzakdagi energiya yo’qolishini kamaytirish uchun - O’zgarmas magnit maydoni hosil qilish uchun #Qisqa muddatli ish rejimida apparatlar qay darajada qiziydi? + Harorat to’yinish qiymatiga yetib bormaydi, tok oqishi to’xtagandan so’ng tashqi mu’hit xaroratigacha soviydi - Harorat to’yinish qiymatiga yetib boradi - Harorat to’yining qiymatidan ortadi - Harorat nolga teng bo’ladi #Kontaktlarning o’tish qarshiligi qaysi holda kichik qiymatga ega bo’ladi? - Bir nuqtali kontaktlarda + Ko’p nuqtali kontaktlarda - Xar qaysi holatda - Umuman o’tish qarshiligi nolga teng #Kontaktlarning tebranishi ularning qaysi ish rejimida kuzatiladi? - Ulangan holatda tok o’tkazish rejimida - Uzish rejimida - Tebranishlar umuman kuzatilmaydi + Ulash rejimida #Kontakt materiali erroziyasi nimaning natijasida sodir bo’ladi? - Kuchlanish ortishi natijasida - Tokning kamayishi natijasida + Bir kontakt yuzasidan erigan metalning ikkinchi kontakt yuzasiga o’tishi natijasida - Kontakt yuzalarining bir-biriga qattiq urilishi natijasida #Qaysi shartlar bajarilganda kontaktlar orasida yoy razryadi hosil bo’ladi? - Uuz.zan=0; Iuz.zan=0 - Yoy razryadi umuman hosil bo’lmaydi. - Uuz.zan>Unom; Iuz.zan>Inom + Uuz.zan> U0; Iuz.zan> I0 #Metallar uchun tokning qaysi qiymatida yoy razryadi hosil bo’ladi? - 0,1 A - 0,2 A - 0,3 A + 0,5 A va undan yuqori #Yoyning katod oldi bo’lagida to’g’ri keladigan tok zichligi nimaga teng? - 10…20 A/mm2 - 30…40 A/mm2 - 50…70 A/mm2 + 100…1000 A/mm2 #Yoy razryadini hosil bo’lishida elektronlari harakatga keltirish uchun talab qilinadigan kuchlanish qanday ataladi? - Katod oldi kuchlanish tushishi - Anod oldi kuchlanish tushishi + Ionizatsiyalash potensiali - Kontaktlarda kuchlanish tushishi #Yoy katod oldi bo’lagining uzunligi nimaga teng? + 10-6 m gacha - 10-5 m gacha - 10-4 m gacha - 10-3 m gacha #Yoyning statik volt-amper xarakteristikasi deb qanday xarakteristikaga aytiladi? + Tokni sekin o’zgartirish natijasida olingan xarakteristikaga - Tokni tez o’zgartirish oqibatida olingan xarakteristikaga - Iyoy=O da olingan xarakteristikaga - U=O da olingan xarakteristikaga #Yoyni tez o’chirish uchun quyidagi shartlarning qaysi biri bajarilishi kerak? di - L 0 dt di - L 0 dt di - L i ryoy dt di + L 0 dt #Yoy uzunligi ortishi bilan yoyning statik VAXi o’zaro qanday joylashadi? - Kichik uzunlikdagi yoy VAXi dan pastda o’tadi - Statik VAXlar joylashishi yoy uzunligiga bog’liq emas + Kichik uzunligidagi yoy VAXidan yuqorida o’tadi - VAX to’g’ri chiziq bilan ifodalanadi #Yoyni o’chirishda yoy zanjiri aktiv qarshiligini orttirish ahamiyatini ayting? + Yoyni o’chirishni tezlashtiradi - Yoyni o’chirishda ahamiyatga ega emas - Yoyni o’chirishni sekinlashtiradi - Yoyning turg’un yonishini qo’llaydi #Kontaktdagi kuchlanishning manba kuchlanishiga nisbatan ortib ketishi qanday ataladi? + O’ta kuchlanish - Yoy kuchlanish - Yoyning o’chish kuchlanishi - Manba kuchlanishi #Yoyning yonishiga asosan qanday energiya madad beradi? - Manbadan iste’mol qilinayotgan energiya - Aktiv qarshilik iste’mol qilayotgan energiya - Yoy faqat elektron emissiyasi xisobiga mavjuddir + Uzish zanjirida to’plangan elektromagnit energiya #Magnitlovchi g’altak elektromagnitning qaysi qismiga o’raladi? - Yarmosiga + O’zagiga - G’altak alohida o’rnatiladi - Elektromagnitning xo’lagan qismiga #Magnit zanjirlari uchun Kirxgofning 1-qonunining to’g’ri qiymatini ko’rsating? n - I 0 i o i n - Fi 0 i o n - ii Li 0 i 0 n + i 0 i 0 #O’zgaruvchan tok elektromagniti g’altagidagi tok asosan qanday kattalikga bog’liq? - G’altak aktiv qarshiligiga - Kuchlanishga - Po’latdagi energiya yo’qolishiga + G’altak induktiv qarshiligiga #Tok g’altagini xarakterlovchi asosiy xususiyatini ko’rsating? - G’altak faqat o’zgarmas tok uchun mo’ljallangan - G’altak faqat o’zgaruvchan tok uchun mo’ljallangan - G’altak qarshiligi elektromagnitning qolgan qismlari qarshiligidan qancha katta + G’altak qarshiligi eletromagnitning qolgan qismlari qarshiligidan qancha kichik #Qayta qisqa muddatli rejimda o’tkazgich kesim yuzasi tokning qaysi zichligiga ko’ra tanlanadi? - 3……..4 A/mm2 + 5……..12 A/mm2 - 15 A/mm2 - 1……..3 A/mm2 #Quyidagi shartlarning qaysi biriga ko’ra g’altak issiqlik bo’yicha tekshiriladi? U - 1 O U2 U - 1 1 U2 - U1 1 U 2 2 U + 1 1 U2 2 #O’zgarmas tok elektromagnitning tortish kuchi qanday aniqlanadi? dA + F 3 d d - F dA3 Fm - F 2 2 - F Fm #Tortish kuchini aniqlash bo’yicha Maksvell tenglamasining to’g’ri qiymatini ko’rsating? - F=2S 1 2 S + F 2 2 - F B2 S - F=S #Elektromagnitning vaqt doimiysi qanday aniqlanadi? - T=t - T=tsr L + T= R R - T= L # Agar R1>R2 bo’lsa qaysi holda elektromagnit tezroq ishlaydi? - Qarshilikning R2 qiymatida + Qarshilikning R1 qiymatida - Ishlab ketish vaqti R ga bog’liq emas - Rning maksimal qiymatida # Dinamik turg’unlik koeffitsientining to’g’ri qiymatini ko’rsating? - Kdin=O + Kdin=1 - Kdin=1din/(Inom 2 ) - Kdin=k/(Inom/idin) #Yoyning dinamik volt-amper xarakteristikasi deb qanday xarakteristikaga aytiladi? - Tokni sekin o’zgartirish natijasida olingan xarakteristikaga + Tokni tez o’zgartirish oqibatida olingan xarakteristikaga - Iyoy=O da olingan xarakteristikaga - U=O da olingan xarakteristikaga # Cheklovchi apparatlar nima uchun belgilangan? + Qisqa tutashuv toklari va o’ta-kuchlanishni cheklaydi - Faqat zanjirning nominal tokini - Faqat zanjirning nominal kuchlanishini - Zanjir quvvatini # Rubilniklar qanday apparatlar toifasiga kiradi? - Cheklovchi apparati + Kommutasion apparati - Nazorat apparati - O’lchov apparati # Rele va datchiklar qanday apparatlar toifasiga kiradi? - Kommutasion apparati + Nazorat apparati - Cheklovchi apparati - O’lchov apparati # Razryadniklar nima uchun belgilangan? - Zanjir parametrlarini boshqarish uchun + O’ta-kuchlanishni cheklash uchun - Nominal tokni cheklash uchun - Zanjir parametrlarini nazorat qilish uchun # Nominal rejimda apparat tokli o’tkazgichlarning xarorati qanday talabga javob berishi kerak? - Tashqi muhit haroratiga teng bo’lishi kerak - Harorat nolga teng bo’lishi kerak + Standart (belgilangan) qiymatdan ortmasligi kerak - Belgilangan qimatdan ortiq bo’lishi kerak # Dinamik turg’unlik koeffitsientining to’g’ri qiymatini ko’rsating? - Kdin=O + Kdin=1 - Kdin=1din/(Inom 2 ) - Kdin=k/(Inom/idin) # Apparat qismlarining ortiqcha qizimasligi uchun ular qanday tokga mo’ljallangan bo’lishlari kerak? + Apparatlar uchun belgilangan nominal tok miqdoriga - Qisqa muddatli va belgilangandan ortiq tok - Qisqa tutashuv toki - Nominal tokning ikki barobar ko’p qiymatiga # O’zgaruvchan tok apparatlari nimaning hisobiga qiziydi? - Kuchlanishning ortishi hisobiga - Tashqi muhit xarorati ta’sirida - Uzoq muddat ishlashi hisobiga + O’tkazgich aktiv qarshiligida va ferromagnit detallarda energiya yo’qolishi hisobiga # Nominal toki 1000A dan yuqori elektr apparatlarining qismlari qanday materialdan yasaladi? - Magnitlanuvchan materiallardan - Shixtalangan usulda transformatorlar po’latidan + Nomagnit materiallardan - Tok o’tkazuvchan materiallardan # O’tish qarshiligi appartning qaysi qismiga xosdir? - Elektr apparatlariga xos bo’lmagan kattalik + Apparat kontaktlariga - Apparat tokli o’tkazgichlariga - Apparatning umumiy elektr qarshiligi # Kontaktlarning kimyoviy yemirilishi yoki korroziya qaysi holatda sodir bo’ladi? +Kontaktning oksidlanishi natijasida - Kuchlanish ortishi natijasida -Tokning kamayishi natijasida - Kontakt yuzalarining bir-biriga qattiq urilishi natijasida # Kontaktlarning qaysi funksional rejimida yoy razryadi hosil bo’ladi? - Zanjirlarni ulash rejimida +Zanjirlarni uzish rejimida - Zanjirlarni ham ulash, ham uzish rejimlarida - Hech qaysi rejimda yoy razryadi hosil bo’lmaydi # Yoy markazidagi harorat nimaga teng? - 300…600 K - 600…800 K + 6000…18000 K - 20000 K # Yoyning katod oldi bo’lagida kuchlanishning tushishi qiymati nimaga teng? + 10….20 V - nolga teng - 2……5 V - 30….50 V # Yoy ustida ion va elektronlar nimaning ta’sirida hosil bo’ladi? - Kontaktdagi kuchlanish ta’sirida - Manba kuchlanishi ta’sirida - Ionizatsiya elektronlar emissiyasi natijasida ro’y beradi + Yoyni markazning harorati ta’sirida # Yoy anod oldi bo’lagida kuchlanishining tushishi nimaga teng? - nolga teng + 5…10 V - 20 V - 100 V # Yoyning dinamik volt-amper xarakteristikasi deb qanday xarakteristikaga aytiladi? - Tokni sekin o’zgartirish natijasida olingan xarakteristikaga + Tokni tez o’zgartirish oqibatida olingan xarakteristikaga - Iyoy=O da olingan xarakteristikaga - U=O da olingan xarakteristikaga # Yoyni o’chirishda Uq>U-i.R shartning bajarilishi quyidagi shartlarning qaysi birini bajarilishini ta’minlaydi? di + L 0 dt di - L 0 dt di - L i ryoy dt di - L Uist dt #Yoyni o’chirishda yoy uzunligini orttirish qanday ahamiyatga ega? + Yoyni o’chirishni tezlashtiradi - Yoyni o’chirishda ahamiyatga ega emas - Yoyni o’chirishni sekinlashtiradi - Yoyning turg’un yonishini qo’llaydi #Tok nolga teng bo’lgandagi kontaktlardagi kuchlanish qanday ataladi? - O’ta kuchlanish - Yoy kuchlanish + Yoyning o’chish kuchlanishi - Manba kuchlanish #Qanday sharoitda o’ta kuchlanish hosil bo’ladi? - Aktiv yuklamali zanjirlarni uzishda + Induktiv yuklamali zanjirlarni uzishda - Aktiv yuklamali zanjirni uzishda ham, induktiv yuklamali zanjirni uzishda ham - O’ta kuchlanish hech qanday sharoitda hosil bo’lmaydi # Elektromagnitning qo’zaluvchan qismi nima deb aytiladi? - Yarmo - Sterjen - O’zak + Yakor # Yakorga ta’sir etuvchi kuch quyidagilarning qaysi biri bilan aniqlanadi? - Umumiy (asosiy) magnit oqimi kattaligi bilan - Tarqalish oqimi kattaligi bilan + Ishchi zazordagi magnit oqimi kattaligi bilan - Manba kuchlanishi kattaligi bilan # Magnit zanjirlari uchun Kirxgofning 2-qonunining to’g’ri qiymatini ko’rsating? + Ô dR i - ÔdR 0 - ÔdR 1 - ÔdR i # Kuchlanish g’altagini xarakterlovchi xususiyatini ko’rsating? - G’altak kuchlanishning turli qiymatiga ulanishi mumkin +Kuchlanishning taosir ыiymati altak uchun doimiy - G’altak faqat minimal kuchlanishga ulanadi- G’altak faqat maksimal kuchlanishga ulanadi # Qisqa muddatli rejimda o’tkazgich kesim yuzasi tokning qaysi zichligiga ko’ra tanlanadi? - 5……..8A/mm2 - 8……..10A/mm2 +S. 13…….30A/mm2 - 35 A/mm2 # G’altak bir kuchlanishdan ikkinchi kuchlanishga qayta hisoblashda quyidagi shartlarning qaysi biri bajarilishi kerak? - U1I1>U2I2 - U1I1<U2I2 + U1I1=U2I2 - U1I1=0 # O’zgaruvchan tok elektromagnitining o’rtacha tortish kuchi qanday aniqlanadi? dA - Fóðò - 3 d d - Fóðò dA 3 Fm + Fóðò 2 2 - Fóðò Fm # Uch fazali simmetrik magnit sistemasida yakorga ta’sir qiluvchi umumiy kuch nimaga teng? - F=Fm - F=0 - F=Fm sin2wt 3 + F= Fm 2 #R1>R2 sharti uchun T1 va T2 o’rtasidagi munosabatni to’g’risini ko’rsating? - T1=T2=0 - T1=T2=1 + T1<T2 - T1>T2 # Cheklovchi apparatlar nima uchun belgilangan? + Qisqa tutashuv toklari va o’ta-kuchlanishni cheklaydi - Faqat zanjirning nominal tokini -Faqat zanjirning nominal kuchlanishini - Zanjir quvvatini # Ideal kontakt uchun o’tish qarshiligini topish uchun belgilangan aniq tenglamani ko’rsating? - Rp=0 1 k F 2 + Rï 2a - Rï - Rï 2 a # O’zgaruvchan tok elektromagniti g’altagidagi tok asosan qanday kattalikga bolig’liq? - G’altak aktiv qarshiligiga - Kuchlanishga - Po’latdagi energiya yo’qolishiga + G’altak konstruksiyaisiga # Elektromagnitning vaqt doimiysi qanday aniqlanadi? - T=t - T=tsr L + T= R - T= R L # Ideal kontakt uchun o’tish qarshiligini topish uchun belgilangan aniq tenglamani ko’rsating? - Rp=0 1 k F 2 + Rï 2a - Rï - Rï 2 a # Elektromagnitning qo’zaluvchan qismi nima deb aytiladi? - Yarmo - Sterjen - O’zak + Yakor # Magnitlovchi g’altak elektromagnitning qaysi qismiga o’raladi? - Yarmosiga + O’zagiga - G’altak alohida o’rnatiladi - Elektromagnitning xoxlagan qismiga # Yakorga ta’sir etuvchi kuch quyidagilarning qaysi biri bilan aniqlanadi? - Umumiy (asosiy) magnit oqimi kattaligi bilan - Tarqalish oqimi kattaligi bilan + Ishchi zazordagi magnit oqimi kattaligi bilan - Manba kuchlanishi kattaligi bilan # Magnit zanjirlari uchun Kirxgofning 1-qonunining to’g’ri qiymatini ko’rsating? n - I 0 i o i n - Fi 0 i o n - ii Li 0 i 0 n + i 0 i 0 # Magnit zanjirlari uchun Kirxgofning 2-qonunining to’g’ri qiymatini ko’rsating? + Ô dR i - ÔdR 0 - ÔdR 1 - ÔdR i # Kuchlanish g’altagini xarakterlovchi xususiyatini ko’rsating? - G’altak kuchlanishning turli qiymatiga ulanishi mumkin + Kuchlanishning ta’sir qiymati g’altak uchun doimiy - G’altak faqat minimal kuchlanishga ulanadi - G’altak faqat maksimal kuchlanishga ulanadi # Tok g’altagini xarakterlovchi asosiy xususiyatini ko’rsating? - g’altak faqat o’zgarmas tok uchun mo’ljallangan - g’altak faqat o’zgaruvchan tok uchun mo’ljallangan - g’altak qarshiligi elektromagnitning qolgan qismlari qarshiligidan qancha katta + g’altak qarshiligi eletromagnitning qolgan qismlari qarshiligidan qancha kichik # Davomiy rejimda o’tkazgich kesim yuzasi tokining qaysi zichligiga ko’ra tanlanadi? - 0,2………0,5 A/mm2 - 0,5….. 1,0 A/mm2 - 1,0………1,5 A/mm2 + 2,0………4,0A/mm2 # Qayta qisqa muddatli rejimda o’tkazgich kesim yuzasi tokning qaysi zichligiga ko’ra tanlanadi? - 3……..4 A/mm2 + 5……..12 A/mm2 - 15 A/mm2 - 1……..3 A/mm2 # Qisqa muddatli rejimda o’tkazgich kesim yuzasi tokning qaysi zichligiga ko’ra tanlanadi? - 5……..8A/mm2 - 8……..10A/mm2 + 13…….30A/mm2 - 35 A/mm2 # O’zgarmas tok elektromagnitning tortish kuchi qanday aniqlanadi? dA + F 3 d d - F dA3 Fm - F 2 2 - F Fm # O’zgaruvchan tok elektromagnitining o’rtacha tortish kuchi qanday aniqlanadi? dA - Fóðò - 3 d d - Fóðò dA 3 Fm + Fóðò 2 2 - Fóðò Fm # Kontaktlarning qaysi funksional rejimida yoy razryadi xosil bo’ladi? - Zanjirlarni ulash rejimida + Zanjirlarni uzish rejimida - Zanjirlarni xam ulash, xam uzish rejimlarida - Hech qaysi rejimda yoy razryadi hosil bo’lmaydi # Metallar uchun tokning qaysi qiymatida yoy razryadi hosil bo’ladi? - 0,1 A - 0,2 A + 0,5 A va undan yuqori - 0,4 A # Yoy markazidagi harorat nimaga teng? - 300…600 K - 600…800 K + 6000…18000 K - 20000 K #Yoyning katod oldi bo’lagida to’g’ri keladigan tok zichligi nimaga teng? - 10…20 A/mm2 - 30…40 A/mm2 + 100…1000 A/mm2 - 75…85 A/mm2 #Yoyning katod oldi bo’lagida kuchlanishning tushishi qiymati nimaga teng? +10….20 V - nolga teng - 2……5 V - 30….50 V #Yoy razryadini hosil bo’lishida elektronlari harakatga keltirish uchun talab qilinadigan kuchlanish qanday ataladi? - Katod oldi kuchlanish tushishi - Anod oldi kuchlanish tushishi + Ionizaцiyalash potenцiali - Kontaktlarda kuchlanish tushishi #Yoy ustida ion va elektronlar nimaning ta’sirida hosil bo’ladi? - Kontaktdagi kuchlanish ta’sirida - Manba kuchlanishi ta’sirida - Ionizasiya elektronlar emissiyasi natijasida ro’y beradi + Yoyni markazning harorati ta’sirida #Yoy katod oldi bo’lagining uzunligi nimaga teng? +10-6 m gacha - 10-5 m gacha - 10-4 m gacha - 10-3 m gacha #Yoy anod oldi bo’lagida kuchlanishining tushishi nimaga teng? - Nolga teng + 5…10 V - 20 V - 100 V #Yoyning statik volt-amper xarakteristikasi deb qanday xarakteristikaga aytiladi? + Tokni sekin o‘zgartirish natijasida olingan xarakteristikaga - Tokni tez o’zgartirish oqibatida olingan xarakteristikaga - Iyoy=O da olingan xarakteristikaga -U=O da olingan xarakteristikaga #Yoyning dinamik volt-amper xarakteristikasi deb qanday xarakteristikaga aytiladi? -Tokni sekin o’zgartirish natijasida olingan xarakteristikaga + Tokni tez o’zgartirish oqibatida olingan xarakteristikaga - Iyoy=O da olingan xarakteristikaga - U=O da olingan xarakteristikaga #Yoyning tez o’chirish uchun quyidagi shartlarning qaysi biri bajarilishi kerak? di - L 0 dt di - L 0 dt di + L 0 dt di - L Uist dt # Taqsimlovchi qurilmalar kommutasion apparatlarning xarakterli xususiyatini ayting? - Zanjirlarni tez-tez ulab-uzadi + Zanjirlarni nisbatan kam ulab-uzadi - Zanjir parametrlarini cheklaydi - Zanjir parametrlarini nazorat qiladi # Rubilniklar qanday apparatlar toifasiga kiradi? - Cheklovchi apparati - Nazorat apparati + Kommutasion apparati - O’lchov apparati # Cheklovchi apparatlar nima uchun belgilangan? + Qisqa tutashuv toklari va o’ta-kuchlanishni cheklaydi - Faqat zanjirning nominal tokini - Faqat zanjirning nominal kuchlanishini - Zanjir quvvatini # Rele va datchiklar qanday apparatlar toifasiga kiradi? - Kommutasion apparati - Cheklovchi apparati + Nazorat apparati - O’lchov apparati