Uploaded by Firdavs Bozorov

Laboratoriya ishi № 2 КT uzb (7) 2

advertisement
Laboratoriya ishi № 2
CISCO PACKET TRACER SIMULATOR INTERFESYASI VA
FUNKSIONAL BILAN ISHLATISH. TARMOQDA MANZILLIK
PRINSİPLARI. MKSIMAL VA MINIMAL XOST MANZILLAINI
ANIQLANG
Ishdan maqsad: Ma'lumotlar tarmoqlarida IP-manzillashni o'rganish. Sinfli va
sinfsiz IP manzillardan foydalanish bo'yicha amaliy ko'nikmalarga ega bo'lish.
Nazariy qism
Axborot almashinuvini tashkil qilish uchun bir nechta tarmoqlarni bitta
tarmoqqa birlashtirish zarurati haqida gap ketganda, kompilyator manzillarini
sozlash va lokalizatsiya qilish bilan bog'liq muammo yuzaga keladi.
Xost manzilining uch xil turi mavjud:
- «Lokal» (mahalliy) manzil. Ushbu manzil turi kichik va o'rta o'lchamdagi
tarmoqlar uchun mo'ljallangan. Ushbu turdagi manzil tarmoqda mavjud bo'lgan
tarmoq adapterlariga murojaat qilish uchun ishlatiladi. Biroq, bu turdagi manzillar
faqat qurilmalarga, tarmoq elementlariga murojaat qilish uchun ishlatiladi, ular
uchun ixchamlik talab qilinadi. U ikkilik va oʻn oltilik sanoq sistemalarida
raqamlardan foydalanadi. Masalan, 0081005E24A8. "Lokal" manzillar odatda
tarmoq elementlarini ishlab chiqaruvchilari tomonidan joylashgan. Agar tarmoq
adapteri yangisi bilan almashtirilsa, u holda kompyuter manzilini ham o'zgartirish
kerak bo'ladi. Bu foydalanuvchiga noqulaylik tug’diradi.
- "Markirovkali" (belgilangan) manzillar. Ushbu turdagi manzillar ramziy
ma'noga ega bo'lib, foydalanuvchi uchun uni eslab qolish oson. O'rta va katta
tarmoqlarda "Markirovkali" manzillaridan foydalanish oson. Katta tarmoqlarda
"Markirovkali manzillari murakkab. Masalan, Ramir@mail.ru. bu "Markirovkali"
manzil - Ramir nomi bilan ma'lum bo'lgan elektron pochta manzili,
foydalanuvchining pochta qutisi MAIL pochta serverida va MAIL pochta serveri
Rossiyada joylashgan (ru)
- «Raqamli» manzillar. Ushbu turdagi manzillar foydalanuvchilar uchun
ham foydalidir. Biroq, bu manzillarni tarmoqlardan tarmoqlarga o'tkazish iqtisodiy
jihatdan noqulaydir, Chunki u o'zgaruvchan formatdir.
Masalan, IP-manzil va IPX-manzil.
Bu manzil ikkiga bo’linadi:
- Tarmoq manzil raqami;
- tarmoqdagi xost manzili raqami.
Bunday ajratish tarmoqlar o'rtasida ma'lumotni faqat tarmoq raqami
(manzili) bo'yicha uzatishni ta'minlaydi. Tarmoq tugunining manzili faqat
maqsadli tarmoqqa ma'lumot kelganda foydalaniladi.
IP-manzil 4 baytdan iborat. Masalan, bunday manzillardagi 109.26.17.100
raqamlari o'nlik sonlarda raqamlangan va bir-biridan nuqta bilan ajratilgan. Misol
uchun, berilgan IP-manzilning o'nlik va ikkilik ko'rinishini ko'rib chiqamiz.
128.10.2.30 (o’nlik sanoq sistemadagi ko’rinishi).
10000000.00001010.00000010.00011110
ko’rinishi).
(ikkilik
sanoq
sistemadagi
Yuqorida aytib o'tilganidek, IP manzillar ikkita mantiqiy qismdan, ya'ni
tarmoq raqami va tarmoqdagi tugun raqamidan iborat. Qo'shimcha IP-manzilning
birinchi oktetidagi birinchi, ikkinchi, uchinchi bitning qiymatiga qarab, IPmanzilning qaysi qismi tarmoq raqami va tarmoqdagi tugun raqami ekanligini
aniqlang. Shu bilan birga, yuqoridagi ma'lumotlarning ma'nosiga qarab,
qo'shimcha IP-manzil qaysi sinf (sinf) ekanligini bilish mumkin. Turli sinflarning
IP-manzillarining tuzilishi 2.1-rasmda ko'rsatilgan.
Agar birinchi kasrni (oktetani) ifodalovchi kasrlar soni kasrdagi sondan
katta bo'lsa, "0" manzilning A sinf bilan bog'langanligini va tarmoq raqami bir
bayt, qolgan 3 bayt ekanligini bildiradi. tarmoqdagi tugunlar soni uchun ajratilgan.
A sinfida tarmoq manzili 1 dan 126 gacha (0 va 127 ishlatilmaydi, ular maxsus
maqsadlar uchun ajratilgan). A sinfi nisbatan kichik, lekin tarmoq tugunlari soni
224 dan 16 777 216 tagacha boʻlishi mumkin B sinf IP manzillarining birinchi va
ikkinchi qatorlari “10” dan boshlanadi. Ushbu sinfning IP manzillari hujayradagi
tarmoq va xostni ifodalash uchun ikki bayt bilan ajratilgan. Shunday qilib, B-sinf
tarmoqlari tarmoq tugunining raqami 216 yoki 65536 bo'lgan o'rta o'lchamdagi
tarmoqlardir.
2.1 – Rasm IP-manzil tuzilishi
Agar IP-manzil "110" bilan boshlansa, bu B-sinfga tegishli tarmoqning
manzilidir. Bu sinfga mansub tarmoqlarda tarmoq tuguniga 24 bit va tarmoq
tugunining raqamiga 8 bit tayinlanadi. Ushbu toifadagi IP-manzillarga ega
tarmoqlar soni juda katta va bu tarmoqlardagi tarmoq tugunlari soni 28 yoki 256
bilan cheklangan. Har bir sinf uchun mavjud bo'lgan tarmoq raqamlarining
maksimal sonini va ularga mos keladigan tarmoq tugunlarini ko'rsatadigan
intervallar: 2.1-jadvalda ko'rsatilgan.
2.1-Jadval.
Turli sinflardagi manzillarni tasniflash
Sinflar
Katta
Eng kichik
Eng yuqori
Tarmoqdagi
razryadlar
tarmoq
tarmoq raqami
tugunlarning
(oqimlar)
raqami
maksimal soni
А
0
1.0.0.0
126.0.0.0
224 - 2
В
10
128.0.0.0
191.255.0.0
216 - 2
С
110
192.0.1.0
223.255.255.0
28 - 2
Bu yerda shuni ta'kidlash kerakki, agar tarmoq global Internetga ulangan
bo'lsa, u holda IP-manzillarni tarqatish uchun maxsus markaz Internet Tarmoq
Axborot Markazi (InternetNIC) tavsiyasi orqali olinishi kerak.
IP-manzil qaysi sinf diapazoniga tegishli ekanligini aniqlash manzildagi
dastlabki bir necha bitlarning qiymati bilan aniqlanadi. 185.23.44.206 da birinchi
bayt B sinfidagi manzillar bo'lgan 128-191 IP manzillar qatoriga kiritilgan, bu
holda tarmoq raqami 185.23.0.0, tarmoq tugun esa 0.0.44.206 bo'ladi.
IP manzillar tarmoqdagi maska(niqob)lardan foydalanadi. IP-manzil
maskasi mavjud tarmoqlar sonini o'z ichiga oladi. Tarmoq raqami manzilning bir
qismi bo'lganligi sababli, niqob ham uzluksiz ketma-ketlikdan iborat bo'lishi kerak.
Standart nuqtai nazar maskalari quyidagi ma'nolarga ega:
- A sinf: 11111111. 00000000 000 000 000 000 000 000 (255,0,0,0);
- B sinf: 11111111. 11111111. 00000000 00000000 (255.255.0.0);
- C sinf: 11111111.11111111.11111111.00000000 (255.255.255.0).
IP manzillarni ifodalashning turli usullari mavjud. Masalan, o'n oltilik
sanoq tizimida: FF.FF.00.00 - B sinfi uchun. Odatda 185.23.44.206/16 tavsiflovchi
manzillar mavjud. Ushbu turdagi IP-manzil ushbu manzil uchun tarmoq raqamini
ko'rsatish uchun 16 ta ikkilik raqamlar mavjudligini ko'rsatadi.
Sinflar sinfdagi manzillarni tasniflash uchun ham ishlatilishi mumkin.
Misol uchun, yuqoridagi IP-manzil maskasi 185.23.44.206 255.255.255.0 bo'lsa,
tarmoq raqami 185.23.44.0 o'rniga 185.23.0.0 bo'ladi.
Maskadagi kadrlar soni 8 tadan oshmasligi kerak. Masalan, IP-manzil
uchun 129.64.134.5 maskasi 255.255.128.0, ya'ni binar tizimda:
- IP-manzil: 129.64.134.5 - 10000001. 01000000.10000110. 00000101
- Maska: 255.2.128.0 - 11111111.11111111.10000000. 00000000
U B sinfiga mos keladigan 129.64.134.5 niqobining tasniflash tizimini
e'tiborsiz qoldiradi va ikkinchi raqamli etakchi baytlardir, ya'ni. 129.64.0.0 va
tarmoq tugunlari 0.0134.5. teng.
Agar niqob tarmoq chegarasini o'rnatish uchun ishlatilsa, u holda niqobdagi 17
raqam tartib raqamini bildiradi. Ikkilik tizimda ular quyidagicha:
10000001. 01000000. 10000000. 00000000 yoki kasr belgisi 129.64.128.0, tarmoq
tuguni esa 0.0134.5.
2.2-jadval
IP manzil ko'rsatkichlari
IP manzil
Maska
Broadcast manzil
Tarmoq manzili
O’nlik sanoq
Ikkilik sanoq sistemasi
sistemasi
192.168. 20. 0
11000000. 10101000. 00010100. 00000000
255.255.128.0
11111111. 11111111. 10000000. 00000000
192.168.127.255 11000000. 10101000. 01111111. 11111111
192.168.0.0
11000000. 10101000. 00000000. 00000000
2. Manzillarning to'liq diapazonini aniqlang (2.5-rasm)
2.5-rasm Ip manzilning to’liq diapazoni
3. To'liq diapazondan siz 2 ta pastki tarmoqda tarmoq manzilini olasiz.
Biz 192.168.0.0 / 17 ni to'liq ikkilik shaklda yozamiz (2.6-rasm)
2.6-rasm Maskani qabul qilish
2.6-rasmda niqobga 0 o'rniga bittasini qo'yamiz.Birining og'irligini (2 dan 26
gacha) ko'rib chiqamiz va tarmoq manziliga qo'shamiz, ya'ni
192.168.0.0 / 17 da ko'rsatilgan IP manzil. Ushbu tarmoqni 2 ta tarmoqqa
bo'ling
192.168.0.0 / 18 - Birinchi tarmoq
192.168.64.0 / 18 - Ikkinchi tarmoq
Tarmoq - 4. Maska ikki qismga bo'linadi va ikkinchisini tortadi. Ushbu vaznni
tarmoq manziliga qo'shing.
192.168.0.0 / 19 – birinchi tarmoq
192.168.32.0 / 19 – Ikkinchi tarmoq
192.168.64.0 / 19 – uchinchi tarmoq
192.168.96.0 / 19 – To’rtinchi tarmoq
Tarmoq - 8. Biz maskaga 111 qo'shamiz va uchinchisini tortamiz. Ushbu vaznni
tarmoq manziliga qo'shing.
192.168.0.0 / 20 - birinchi tarmoq
192.168.16.0 / 20 - Ikkinchi tarmoq
192.168.32.0 / 20 – Uchinchi tarmoq
192.168.48.0 / 20 – To’rtinchi tarmoq
192.168.64.0 / 20 – beshinchi tarmoq
192.168.80.0 / 20 – Oltinchi tarmoq
192.168.96.0 / 20 – Yettinchi tarmoq
192.168.112.0 / 20 – Sakkizinchi tarmoq
1.1. присваивание:
2.4-jadval
Laboratoriya ishi uchun variantlar
№
IP - manzil
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
109.128.255.254/11
131.107.2.89/12
184.14.45.18/13
3.3.57.0/14
200.200.5.2/15
191.107.2.10/16
123.107.2.89/17
88.128.255.254/18
Sinf
Tarmoq
raqami
Xost raqami
9.
10.
11.
12.
13.
14.
15.
16.
17.
18.
19.
20.
21.
22.
23.
24.
25.
26.
27.
28.
147.107.2.89/8
124.14.45.18/9
13.3.57.0/10
220.200.5.2/11
171.107.2.10/12
143.107.2.89/13
161.107.2.10/14
153.107.2.89/15
188.128.255.254/16
134.107.2.89/17
24.14.45.18/18
10.3.57.0/19
147.177.22.8/20
121.147.25.18/21
193.127.27.82/22
118.198.255.254/23
178.137.72.19/24
176.197.73.11/25
147.100.200.80/7
119.158.201.253/6
Download