2 avtomatikaСАИ аппарати мукаммал хисоби билан йилига 150000 т аммофос

«Ishlab chiqarish jarayonlarini nazorat qilish va avtomatlashtirish» qismi
Ishlab chiqarishni avtomatlashtirishning asosiy negizi ish joylarni o‘zgartirish,
bu texnologik jarayonning eng muhim yo‘nalishlaridan biridir. Kimyo sanoatida
texnika va texnologiyalarni rivojlantirishni, ishlab turgan va yangi qurilayotgan
korxonalarni quvvatining ko‘payishini nazorat qilish, boshqaruvda
hisoblash
texnikasini keng qo‘llab, kompleks avtomatlashtirish kiritishni talab qilyapti.
Avtomatlashtirish ishlab chiqarish jarayonlariin jadallashtirish, unumdorligini
oshirish va yuqori sifatli mahsulot olishni, asosiy va yordamchi texnologik
jarayonlarni xavfsiz ishlashini ta’minlaydi. Lokal va avtomatik boshqarish sistemalari
katta ahamiyatga ega bo‘lib, axborot va boshqarish funktsiyalarini me’yorida faoliyat
ko‘rsatishini ta’minlaydi.
Axborot funktsiyalarning vazifasi - axborotni texnik parametrlarini o‘lchash,
uzatish, tayyorlash va ko‘rsatishlardan iborat.
Boshqarish funktsiyalarining
vazifasi - hisob va uzatish, boshqaruvchi
mexanizmga ta’sir ko‘rsatish boshqaruvidan iborat bo‘lib, sifatli mahsulot olinishida
berilgan qiymatlarni saqlab turishdan iborat.
Malakaviy bitiruv ishini bajarishda ob’ekt sifatida SAI apparati qurilmasi tanlab
olindi. Boshqariluvchi parametr sifatida – temperatura olindi. Jarayondagi
o‘zgartiriladigan ob’ektning asosiy ko‘rsatkichi:
tmaks =500 oC;
tmin =450 oC ; to‘rt =475 oC miqdorda o‘zgarishi mumkin,
temperaturani o‘zgarish chegarasi ∆yo25 oC
Boshqariluvchi ob’ektdagi temperaturani o‘lchashdagi xatoliklarning qiymatlari
(absolyut, nisbiy va keltirilgan xatoliklar) aniqlandi. Ushbu xatoliklarga mos keluvchi
o‘lchovni aniqlash uchun to‘g‘ri kelgan datchik tanlandi -
temperaturani
me’yorlovchi asbob.
№ Ko‘rsatkich
Kattalik
AbsdA
Dinamik ko‘rsatkichlar
chegarasi
Ao‘rta
Amaks
Amin
475
500
450
25
Kob
K1
K2
T1
T2
1.3
1.4
1
30
35
Turtki Z ning qiymati va texnologik o‘tish oralig‘i o‘qituvchi tomonidan
berilgan:
Z=0.9 teng bo‘ladi.
Hisoblashni kompyuterda MATLAB dasturi asosida 2 sig‘imli ob’ekt modelini
borligini inobatga olib, biz ham temperaturani me’yorlovchi qurilmadagi boshqaruv
jarayonini 2sig‘imli deb qabul qilamiz.
Bunga qaraganda K=K1*K2 bu yerda- K1, K2
har bir sig‘imning kuchaytirish
koeffitsiyenti.
Demak, K= K1*K2=0.9 K1, K2 larning qiymatini tanlab, ob’ektga moskeluvchi
qiymati olinadi.
Kompyuterda
MATLAB
dasturi
asosida
quyidagi
boshqarish
tizimi
ko‘rsatkichlari olindi:
K1=1.33; , K2= 1.
T2=35; T1=30.
Ob’ektni optimal boshqarish uchun unga to‘g‘ri keladigan rostlagich tanlanadirostlash qonuniga binoan.
Quyida keltirilgan blok sxemaga asosan rostlash optimal ko‘rinishi tanlandi,
rostlagichni qiymatini aniqlashda datchik va ijrochi qurilmani kuchaytiruvchi
bo‘linma deb qarab 2 sig‘imli ob’ekt PI rostlagich uchun hisoblandi:
Boshqaruv tizimining kompyuter modeli “MATLAB” dasturi asosidagi blok
sxemasi quyida keltirilgan:
0.003
P
Topshiriq
0.9
475
I
4
1
s
0.8
1
s2 +0.2s+1
s2 +s+2
0.16*u(1)+4
Scope1
Integrator
du/dt
D
Derivative
Kompyuter modeli yaratilgach unga kuchaytirish koeffitsiyenti va integrallash
koeffitsiyentining qiymatlari kiritiladi va ekranda ularning o‘tish egri chiziqlari
yaratiladi.
ТАБ аппаратида харорат
550
500
450
400
350
300
250
200
150
100
50
0
20
40
60
80
100
120
140
160
180
200
ВАКТ (Seconds)
Kuchaytirish koeffitsiyenti K=4,
integrallash
koeffitsiyenti Ti=0.9.
Kuchaytirish koeffitsiyenti K=4 integrallash koeffitsiyenti Ti=0.9 bo‘lganda
rostlanish vaqti qisqa va tekis harakat orqali rostlanish yuzaga keladi. Rostlagich
mana shu qiymatlarda optimal boshqarishga erishar ekan.
Texnologik jarayon avtomatlashtirishning funktsional sxemasini chizamiz.
Funktsional sxemaning bayoni
Qurilmadagi
harorat
qurilmani
o‘zida
joylashgan
birlamchi
element
manometrik termometr SITRANS TF 2(poz 1-1) yordamida o‘lchanib, 4-20 mA
elektr chiqish signaliga ko‘rinishida rostlagichga beriladi. Shitda joylashgan RTM4K(poz 1-2) rostlagich yordamida rostlash ta’sir signali ishlab chiqilib, klapan
yordamida (poz 1-4) boshqariladi.
1-1
TYe
haroratni
o‘lchash
T=150
210 ˚C
O‘rnatish
joyi
O‘lchovchi asbob nomi
va xarakteristikasi
Joyida
Shkalasiz elektrik chiqish
signaliga ega bo‘lgan
manometrik termometr
chiqish signali
4-20mA ,
xatoligi
+0.5%
soni
O‘zgaruv
chi
parametrlarxarakte
ristikasi
SITRANS TR200
№ poz
O‘zgaruvchi
parametrlar
Tipi
Funktsional sxema buyurtma spektifikatsiyasi
Tayyorl
ov
zavodi
1
Siemens
1-4
-II-
Elektrik
klapan
T=150210 ˚C
-II-
-II-
Joyida
Shitda
Shitda
Elektrik klapan,
SITRANS TR200
1-3
TIRS
haroratni
rostlash
1
N3R 80FY DTPL054
1-2
TT
Shkalasiz elektrik chiqish
signaliga ega bo‘lgan
manometrik termometr
chiqish signali
4-20mA ,
xatoligi
+0.5%
Elektrik harorat
rostlagichi
chiqish signali
4-20 mA,
1
Siemens
OVYeN
1
Siemens