Тэма: Еўропа у эпоху рэвалюцый і нацыянальных рухаў Мэта:Вывучыць асноўныя падзеі рэвалюцый 1848—1849 гг. у чатырох краінах Еўропы. Выкрыць нацыянальна-вызваленчы характар рэвалюцый у Італіі і Аўстра-Венгрыі. Ахарактарызаваць асноўных палітычных дзеячаў рэвалюцыйнага працэсу, паказаць іх ролі ў гісторыі. Вызначыць вынікі і значэнне рэвалюцый як для канкрэтнай краіны, так і для ўсёй Еўропы ў цэлым. Задачы: • Адукацыйныя: сфарміраваць уяўленні ў навучэнцаў аб рэвалюцыйным руху 40х гадоў XIX стагоддзя, раскрыць сутнасць рэвалюцый у Францыі, Германіі і Аўстрыйскай імперыі. Падвесці вынікі рэвалюцый 1848-1849 гг. у Еўропе. • Выхаваўчыя: на аснове аповеду аб развіцці рэвалюцыі выхоўваць павагу да народнага суверэнітэту, як аснове ўлады; садзейнічаць фарміраванню ў вучняў асноў рэвалюцыйна-працоўнай этыкі; працягнуць фармаваць станоўчы матыў вучэння; фармаваць пазітыўную псіхалагічную атмасферу ў класе. • Развіваючыя: садзейнічаць фарміраванню навыкаў самастойна вывучаць дадатковую інфармацыю ў розных крыніцах; на аснове аповеду аб прынцыпах і механізмах рэвалюцыі вучыць аналізаваць інфармацыю, абагульняць атрыманыя звесткі, рабіць высновы; прадоўжыць авалоданне вучнямі ведаў метадаў работы з крыніцавай базай і ўменнямі прымяняць гэтыя метады на практыцы; працягнуць фармаванне камунікатыўных навыкаў працы ў групе. Тып урока: камбінаваны. Асноўныя тэрміны і паняцці: Вучэбна-метадычнае забеспячэнне: навучальны дапаможнік для 11 класа па гісторыі Беларусі, карта, раздатачны матэрыял. 1 Ход урока Праца настаўніка Праца вучняў Учащиеся Арганізацыйны этап. Приветствие учащихся, проверка отсутствующих, настрой учеников на настраиваются урок. на работу Праверка дамашняй работы: Франтальнае апытанне. Слушают учителя. - На мінулым уроку мы вывучылі рэвалюцыйныя рухі. Пачнём з апытання па азначэннях: рэакцыя, інтэрвенцыя, Венская сістэма, Святы саюз, канстытуцыйная манархія, абсалютызм, парламент. Наступны адказнік пойдзе да дошкі і замалюе табліцу: дата, краіна, вынік. Апытанне па асноўных датах рэвалюцый у краінах Еўропы: рэвалюцыі ў Грэцыі, Францыі, Бельгіі і рэвалюцыйнае паўстанне ў Польшчы. Учащиеся Абагульнім і сістэматызуем веды з дапамогай самастойнай працы ў записывают выглядзе кантролю па дат і паняццях. название темы в Даты: тетрадь 1. Ліпеньская рэвалюцыя ў Францыі 2. Рэвалюцыя ў Грэцыі 3. Рэвалюцыя ў Бельгіі 4. Паўстанне ў Польшчы 5. Праўленне Аляксандра 1 6. Стварэнне міністэрскай сістэмы ў Расіі 7. Даты 3й, 4й кааліцый Отвечают на вопросы. Вывучэнне новай тэмы. У 1848—1848 гг. у шэрагу краін Заходняй і Цэнтральнай Еўропы ўспыхнулі рэвалюцыі. Яны ахапілі Францыю, Нямеччыну, Аўстрыю, італьянскія дзяржавы. Рэвалюцыя набыла агульнаеўрапейскі характар. Гэтыя рэвалюцыі гэтак жа як і папярэднія не вырашылі наспелых праблем. Чаму? Мы гэта з Вамі паспрабуем высветліць. У першай палове XIX ст. па Еўропе пракаціліся тры паслядоўныя хвалі сацыяльных рэвалюцый, нацыянальных паўстанняў і рухаў: у 1820-я, 1830-я і ў 1848— 1849 гг. Пад нацыянальнымі рухамі варта разумець такія грамадскія альбо народныя рухі, што маюць на мэце Отвечают вызваленне якой-небудзь нацыянальнасці ад іншаземнага ўладарання ці вопросы. палітычнае аб’яднанне раздробленай нацыі ў адной дзяржаве. Важным вынікам подобных рухаў у пачатку другой паловы XIX ст. стала аб’яднанне Італіі і Германіі. Вялікае значэнне нацыянальныя рухі набылі для славянскіх і іншых народаў, падуладных Аўстрыі і Асманскай імперыі. 2 на Пасля разгрому напалеонаўскай імперыі духоўнае і палітычнае становішча ў пасляваеннай Еўропе істотна змянілася. Гэта быў перыяд адмоўнай рэакцыі на Французскую рэвалюцыю, якая асацыявалася перш за ўсё з жахамі тэрору, крывавымі пакараннямі смерцю, а затым і з дэспатызмам Напалеона. Замест вызвалення ад старых парадкаў еўрапейцы сутыкнуліся з цяжкай вайной, якая працягвалася з невялікімі перапынкамі больш за 20 гадоў. Негатыўнае стаўленне распаўсюдзілася і на ідэі, матэрыялістычныя тэорыі, з якімі была звязана Французская рэвалюцыя. Узмацніўся інтарэс да рэлігіі і містыцызму. У літаратуры і мастацтве павышаную ўвагу сталі надаваць старадаўнасці і нацыянальна-гістарычным тэмам. Слушают учителя. Отвечают вопрос. на Напрацягу урока мы будзем запаўняць табліцу «Асноўныя палітычныя ідэалогіі ў Заходняй Еўропе ў XIX ст.». Палітычныя_ідэалогіі Прадстаўнікі Асноўныя_палажэнні Кансерватызм Лібералізм Сацыялізм У грамадска-палітычнай думцы набіраў моц кансерватызм. Буйнейшымі прадстаўнікамі кансерватыўнай ідэалогіі выступалі англічанін Э. Бёрк і выхадзец з П’емонта Ж. дэ Местр. Кансерватары разглядалі няроўнасць, панаванне адных і падпарадкаванне іншых як Отвечают натуральны парадак рэчаў, выступалі за вернасць звычаям і захаванне вопрос. сацыяльных інстытутаў, якія даўно склаліся (традыцыяналізм). Запішам. Кансерватыўнай ідэалогіі супрацьстаяў лібералізм, што ўзнік пад уплывам прамысловага перавароту і Французскай рэвалюцыі. Найбольш яркімі прадстаўнікамі гэтай палітычнай плыні былі Г. Спенсер, Дж. С. Міль, Дж. Бэнтам у Вялікабрытаніі, Б. Канстан, А. дэ Таквіль у Францыі, В. Гумбальт у Германіі. Лібералы цанілі перш за ўсё свабоду асабістую, гэта значыць свабоду веравызнання, адукацыі, слова, друку, і свабоду палітычную, якая абазначала роўнасць усіх грамадзян перад законам, іх удзел у прадстаўнічых органах улады і ў вырашэнні дзяржаўных пытанняў. У той жа час яны даказвалі немагчымасць сапраўднай роўнасці паміж рознымі сацыяльнымі слаямі грамадства. Аднак некаторыя, напрыклад Дж. С. Міль, выступалі за правядзенне грамадскіх рэформ у інтарэсах не толькі багатых, але і бедных людзей. Барацьба за асабістыя і палітычныя свабоды ў XIX ст. часта перапляталася з барацьбой за нацыянальную незалежнасць. У перыяд барацьбы за нацыянальнае аб’яднанне Італіі і Германіі склаўся нацыянальны лібералізм, альбо нацыянал-лібералізм, як асобны кірунак на Слушают учителя. Записывают схему. Изучают схему в учебнике. Слушают учителя. Изучают карту. 3 ліберальнай думкі. Лібералы аб’ядноўваліся ў тайныя таварыствы, а Самостоятельно там, дзе дазвалялі ўмовы, — у палітычныя партыі. находят необходимое Вызначце асноўныя рысы утапічнага сацыялізма і место на своих картах и каммунізма. (Праца з падручнікам. Запаўненне табліцы.) отвечают. Нягледзячы на ўсе намаганні Свяшчэннага саюза, знішчыць набыткі Слушают Французскай рэвалюцыі і прадухіліць новыя рэвалюцыі і нацыянальна- учителя. вызваленчыя рухі было немагчыма. Отвечают на Давайце успомнім, калі і з якой мэтай быў створану вопросы. Свяшчэнну саюз? У 1820-я гг. прычынай рэвалюцый і нацыянальна-вызваленчых Слушают паўстанняў была незадаволенасць шырокіх слаёў насельніцтва учителя. палітыкай урадаў, захаваннем феадальна-абсалютысцкіх парадкаў і замежнага панавання. Буржуазныя рэвалюцыі адбыліся ў Іспаніі, Партугаліі, у дзвюх дзяржавах Італіі — Каралеўстве абедзвюх Сіцылій і Сардзінскім каралеўстве. Буйное паўстанне выбухнула ў Валахіі, Находят нацыянальнавызваленчая рэвалюцыя адбылася ў Грэцыі. Вялікія информацию и дзяржавы былі надзвычай занепакоеныя ліберальнымі рэформамі, якія читают. праводзіліся ў ходзе гэтых паўстанняў і рэвалюцый. Па рашэнні Отвечают на Свяшчэннага саюза Аўстрыя задушыла ў 1821 г. рэвалюцыю ў Італіі, а вопросы. Францыя ў 1823 г. — у Іспаніі. Усе рэвалюцыйныя пераўтварэнні там былі знішчаны. Толькі Грэцыя змагла дабіцца незалежнасці ў 1830 г. Перадумовай рэвалюцый гэтага перыяду стаў эканамічны крызіс 1846—1847 гг., у выніку якога пацярпеў не толькі працоўны люд, але і Слушают частка буржуазіі, чым неадкладна скарысталіся радыкальна настроеныя учителя. сілы. Еўрапейскія рэвалюцыі 1848—1849 гг. дашчэнту скаланулі абсалютысцкія рэжымы. Увесну 1848 г. узброеныя паўстанні амаль адначасова пачаліся ў Палерма, Парыжы, Вене і Берліне. Але акрамя ўсеагульнай нянавісці да манархічнага ладу ў кожнай краіне былі свае Записывают. спецыфічныя палітычныя абставіны, якія прывялі да агульнаеўрапейскага рэвалюцыйнага крызісу. У Францыі, свабоднай ад абсалютызму, галоўным імкненнем паўстанцаў стала абвяшчэнне рэспублікі. У Аўстрыйскай імперыі, у германскіх і італьянскіх дзяржавах больш актуальным было звяржэнне абсалютызму. З усіх Зачитывают еўрапейскіх краін рэвалюцыйны рух абмінуў толькі Расію, Іспанію, документ. Партугалію і Скандынаўскія краіны. Отвечают на Якую ролю ў нацыянальным і рэвалюцыйным рухах вопросы. адыгралі гістарычныя дзеячы, паказаныя на ілюстрацыях? Стар 39. 4 Да сярэдзіны XIX ст. значная частка Італіі ўваходзіла ў склад Аўстрыйскай імперыі Габсбургаў. З незалежных італьянскіх дзяржаў вылучалася Сардзінскае каралеўства, якое ўключала ў сябе П’емонт і Сардзінію. Сардзінскі кароль Віктар Эмануіл II меў вялікі аўтарытэт сярод італьянскіх патрыётаў, якія выступалі за аб’яднанне Італіі. Аб’яднанню Італіі папярэднічала вайна П’емонта і Францыі супраць Аўстрыі ў 1859 г., якая выклікала ўздым нацыянальна-вызваленчай барацьбы. Ваенныя дзеянні атрадаў Дж. Гарыбальдзі, правадыра вызваленчага руху, і арміі П’емонта завяршыліся стварэннем у 1861 г. Італьянскага каралеўства. Затым была вызвалена Венецыя, а ў 1871 г. звергнута ўлада папы ў Рыме, пасля чаго горад стаў сталіцай Італіі. Аб’яднанне Германіі праводзілася зверху, «жалезам і крывёю». Кіруючую ролю ў аб’яднанні нямецкіх зямель адыгрывала Прусія. Спачатку яна разграміла Данію (1864), а затым свайго саперніка — Аўстрыю (1866). Асаблівае значэнне Луі Напалеон Банапарт — першы прэзідэнт Французскай рэспублікі (1848—1852), апошні імператар Францыі (1852— 1870). для гэтых падзей мела франка-пруская вайна 1870—1871 гг., у выніку якой была абвешчана адзіная нямецкая дзяржава — Германская імперыя. Аднак у яе склад не ўвайшла Аўстрыя. Замацаванне вывучанага матэрыяла: 1. Вызначыце перадумовы і характар еўрапейскіх рэвалюцый XIX ст. Перадумовы еўрапейскіх рэвалюцый XIX ст.: - эканамічнае панаванне буржуазіі (прамыслоўцаў, гандляроў, банкіраў) у развітых краінах Еўропы; - нацыянальныя супярэчнасці; - эканамічны крызіс 1846-1847 гг. Еўрапейскія рэвалюцыі ХІХ ст. мелі буржуазны характар. 2. У якіх краінах рэвалюцыйны рух быў звязаны з вырашэннем нацыянальнага пытання? Краіны, у якіх рэвалюцыйны рух быў звязаны з вырашэннем нацыянальнага пытання: Іспанія, Партугалія, Каралеўства абедзвюх Сіцылій, Сардзінскае каралеўства, Царства Польскае, Бельгія, Валахія і Грэцыя. Італія Германія 3. Дайце азначэнні паняццяў «буржуазная рэвалюцыя», «буржуазна-дэмакратычная рэвалюцыя». Прывядзіце прыклады. 5 Буржуазная рэвалюцыя - грамадскі пераварот, у выніку якога палітычная ўлада пераходзіць да буржуазіі. Прыклады: Нідэрланды 1566-1609 гг., французскія рэвалюцыі 1830, 1848 гг. Буржуазна-дэмакратычная рэвалюцыя - грамадскі пераварот, у выніку якога да ўлады пераходзіць буржуазія, у дзяржаве праводзяцца дэмакратычныя пераўтварэнні. Прыклады: Англія 1642-1649 гг., Вялікая французская рэвалюцыя 1789-1799 гг. 1. Д/з: §3. Учащиеся записывают д/з в дневник 6