Сompetition devoted to R. Burns’ s poetry. Стихотворения будут оцениваться по следующим критериям: Выразительность прочтения Правильное произношение Темп прочтения. 1. Ақынның дүниеге келуі туралы Robin There was a lad was born in Kyle, But whatna day o’ whatna style, I doubt it’s hardly worth the while To be sae nice wi’ Robin Robin was a rovin’ boy, Rantin’, rovin’, rantin’, rovin’, Robin was a rovin’ boy, Rantin’, rovin’, Robin! В деревне парень был рожден, Но день, когда родился он, В календари не занесен. Кому был нужен Робин? Зато отметил календарь, Что был такой-то государь, И в щели дома дул январь, Когда родился Робин. Разжав младенческий кулак, Гадалка говорила так: — Мальчишка будет не дурак. Пускай зовется Робин! Парнишка будет знаменит, Семью прославит Робин. Туды деп патша немені, Жылнама бірақ еледі. Далада ақпан желі еді, Туғанда әлгі Робин. Баланың көріп уысын, Айтыпты балгер дұрысын: -Болмайды осал бұ кісің, Есімі болсын Робин. 1-ші жүргізуші: Robert Burns wrote about his father in his verses “My Father Was a Farmer’’ 2. Ақынның әкесі туралы өлең. Let’s to listen to the poem. My father was a farmer upon the Carrick border, O, And carefully he bred me in decency and order, O, He bade me act a manly part, though I had ne’er a farthing, O, For without an honest, manly heart no man was regarding, O. My Father Was A Farmer Был честный фермер мой отец Он не имел достатка, Но от наследников своих Он требовал порядка. Учил достоинство хранить, Хоть нет гроша в карманах. Әкем бір адал шаруа ˗ тын. Ойламай өтті мал қамын, Уыстап, шашау шығармай Ұстады бірақ балларын. ˗ Көк тиын, мейлі, болмасын, Басқадан, ˗ деді ол, ˗ қалыспа. Кебенек киіп жүрсең де, Берік бол, ˗ деді, ˗ намысқа. Қаржысыз қаңғып кетсем де, Қайғырған жоқпын мен қасқа. Бай болу жоқ˗ты ойымда, Атақты болу бір басқа! Құр емес едім дарыннан, Көзім де ашық болатын, Әлімше мен де жөнелдім Бағымды іздеп қонатын. 1. жүргізуші: His mother had a beautiful voice and often sang songs and told many folk tales to her children.. Here is one of his song, “Coming thro’ the rye”. Let’s listen to it. 3. Ақынның алғашқы өлеңдері “Coming thro’ the rye”. Comin’ thro’ the rye, poor body, Comin’ thro’ the rye, She draigl’t a’ her petticoatie draigl’t a’ her petticoatie Comin’ thro’ the rye. Gin a body meet a body Comin’ thro’ the glen; Gin a body kiss a body Need the warld ken? Пробираясь до калитки Полем вдоль межи, Дженни вымокла до нитки Вечером во ржи. Очень холодно девчонке, Бьет девчонку дрожь: Замочила все юбчонки, Идя через рожь. Если кто-то звал кого-то Сквозь густую рожь И кого-то обнял кто-то, Что с него возьмешь? И какая нам забота Если у межи Целовался с кем-то кто-то Вечером во ржи. 1-жүргізуші: And now listen to one more song by Robert Burns. A Red, Red Rose. Даусы барлар интернеттен алып айтуға болады Robert Burns met the ‘’beauty of the village’’- Jean Armour, the daughter of a rich master-mason. It was ‘’love at first sight’’. Jean had a beautiful voice. Robert composed songs for her and she sang them with great pleasure. 4. Ақынның махаббат туралы өлеңдері. Let’s listen to one of his songs. O whistle O whistle, and I’ll come to ye, my lad, Tho’ father, and mother, and a’ should gae mad, O whistle, and I’ll come to ye, my lad; Thy Jeanie will venture wi’ ye, my lad. Ты свисни- тебя не заставлю я ждать. Пусть будут браниться отец мой и мать, Ты свисни - тебя не заставлю я ждать А если мы встретимся в церкви, смотри: С подругой моей, не со мной говори, Украдкой мне ласковый взгляд подари, больше- смотри!- на меня не смотри А больше- смотри!- на меня не смотри! . А 1-жүргізуші: Jean and Robert loved each other dearly. They could be happy, but they weren’t. Jean’s father didn’t want his daughter to marry Robert because he was poor. .... Now let’s listen to the poem about Mountain Daisy. To a mountain Daisy 5.Ақынның табиғат туралы өлеңдері. Wee, modest, crimson-tipped flower, You have met me in an evil hour; For I must crush among the dust Your slender stem: To spare you now is past my power, You bonnie gem. Alas! it’s not your neighbor sweet, The bonnie lark, companion meet! Cold blew the bitter-biting north Upon your early, humble birth; Горной маргаритке О скромный, маленький цветок, Твой час последний недалек. Сметет твой тонкий стебелек Мой тяжкий плуг. Ты вырос между горных скал И был беспомощен и мал, А ты рожден средь нищеты Суровых гор. Но как собой украсил ты Нагой простор! Соқам жапырып кеткен тау гүліне Қылтиған құттай гүлім ˗ ай, Кетеді ˗ ау соқам жұлып ˗ ай. Тұратын жайнап күнің ˗ ай, ˗ Таусылды енді. Салатын сабан біз ұдай Маусым келді. Торғайы емес даланың; Көршілес, жерлес адамың ˗ Болды ғой сенің ажалың. Тұрып ерте, Қырқады ˗ ау нәзік сабағын 6. Ақынның махаббат туралы өлеңдері . He published some of his poems in 1786 and he became popular. First love poem. Mally’s meek, Mally’s sweet, Mally’s modest and discreet; Mally’s rare, Mally’s fair, Mally’s every way complete. As I was walking up the street, A barefit maid I chanc’d to meet; But O the road was very hard For that fair maiden’s tender feet. Mally’s meek, &c. Босая девушка Об этой девушке босой Я позабыть никак не мог. Казалось, камни мостовой Терзают кожу нежных ног. Такие ножки бы одеть В цветной сафьян или в атлас. Такой бы девушке сидеть В карете, обогнавшей нас! Бежит ручей ее кудрей Льняными кольцами на грудь. Хотя ее не знает свет. Она достойна и скромна. Ее милее в мире нет. Жалаңаяқ қыз Сонау қызды жалаңаяқ Есіме мен аламын көп. Бишараны барам аяп, Тіледі˗ау тас табанын деп. Лайықты ғой қайран сирақ Сафиян мен атласқа. Мінгізер ем күйме сыйлап Мұндай қызға заты басқа. Жібек шашы төсте анарын Бұлақ болып жабады да! Жақсы, шіркін, қос жанарын Түнгі теңіз қабағына! Білмейді жұрт әлі жайын, Бар сұлудан басым қыз ол. Ұяты бар, қарапайым, Дүниеде ең асыл қыз ол. 7, Ақынның әндері. Әнін білетіндер айтуға болады 8. Poems about war and love. Строчки о войне и любви Прикрытый лаврами разбой, И сухопутный и морской Не стоит славословья. Готов я кровь отдать свою В том жизнетворческом бою, Что мы зовем любовью. Я славлю мира торжество, Соғыс пен махаббат жайлы жолдар Теңізде және құрлықта Қақаған қатал сұмдыққа Келмейді неге қағынды! Махаббат үшін майданда Батырлар шебін жайғанда, Қияр ем қасық қанымды. Өтсе екен өмір күлдіріп, Болса екен дәйім бас аман. Құртқаннан мыңды бүлдіріп, Жалғызды жақсы ˗ ау жасаған. 2-ші жүргізуші: 18 ғасырдың аяғындағы француз революциясына үн қосып, “Бостандық ағашы” өлеңдер циклін жазады. Адам құқығы мәселелерімен айналысқаны үшін қуғынға ұшырайды. 9.Ақынның саясат туралы өлеңдері. Азаттық ағашы Парижде бір ағаш бар, туысқаным, Мейірімді соның нулы саясында, Тойлауға елдің жеңіс, ырыс бағын, Достардың құйылады бәрі асыға. Саяси пана жұртқа қонатұғын, Әруақ аялайды қалап кісі, Кеше ол Бастиллия болатұғын, Күллі Франция абақтысы. The tree of Liberty Heard ye o’ the tree o’ France, I watna what’s the name o’t; Around the tree the patriots dance, Weel Europe kens the fame o’t. It stands where ance the Bastile stood, A prison built by kings, man, When Superstition’s hellish brood Kept France in leading – strings, man. Дерево Свободы Есть дерево в Париже, брат, Под сень его густую Друзья отечества спешат, Победу торжествуя. Где нынче у его ствола Свободный люд толпится Вчера Бастилия была, Всей Франции темница. 10. Ақынның туған жер туралы өлеңдері. 1-ші жүргізуші: Robert made several trips around the country and saw beautiful landscapes and lochs of the Highlands. He visited some historical places, which made a great impression on him.As he lived in the countryside he wrote many poems about it . One of them is My heart’s in the Highlands. My heart’s in the Highlands, my heart is not here; My heart’s in the Highlands, a-chasing the deer; A-chasing the wild deer, and following the roe, My heart’s in the Highlands wherever I go. Farewell to the Highlands, farewell to the North, The birth-place of valour, the country of worth; Wherever I wander, wherever I rove, The hills of the Highlands for ever I love. Мое сердце - в горах, мое сердце - не с вами: За оленем бежит и крадется за ланью; Мое сердце - в горах, вы не верьте глазам; Мое сердце - в горах, где бы ни был я сам. До свидания, горы, мой Север, прощай! Ты - достоинства, чести и доблести край! И куда бы скитанья меня ни вели, Горы, вам признаюсь в бесконечной любви. До свиданья, укрытые снегом вершины, До свиданья, зеленые дали-равнины, До свиданья, леса и дремучие чащи, До свидания, грохот потоков бурлящих!