Տ.Սարգսյան, դասախոսությունների նյութեր ՍԵՐՎԻՍԻ ԱՐԴԻ ՀԻՄՆԱԽՆԴԻՐՆԵՐԸ Արդի պայմաններում սերվիսի ոլորտի և սերվիսային գործունեության առջև ծառացել են մի շարք արդի հիմնախնդիրներ, որոնք կարելի է բաժանել երկու հիմնական խմբի՝ տեսական և գործնական: Տեսական բնույթի հիմնախնդիրների հիմքում ընկած են սերվիսի, նրա էության, գործառույթների, տնտեսության մեջ ունեցած տեղի և նշանակության վերաբերյալ թյուր, ոչ միանշանակ կամ չհամակարգված գիտելիքները, պատկերացումները: Դա, իր հերթին, պայմանավորված է շրջանառվող տարբեր, հաճախ իրարամերժ, ոչ հստակ և հակասական սահմանումներով, մեկնաբանություններով: Բնականաբար, այս ամենը չեն կարող բացասաբար չանդրադառնալ ապագա մասնագետների պատրաստման և վերապատրաստման գործընթացների վրա: Գործնական բնույթի հիմնախնդիրների ցանկն ընդարձակ է և, ըստ էության, անվերջ՝ պայմանավորված այն փոփոխություններով և վերաարժևորումներով, որոնք մշտապես տեղի են ունենում սպասարկման գործընթացում և դրա կազմակերպման ժամանակ, հաճախորդների գիտակցության, ճաշակների և նախասիրությունների մեջ ևն: Այդուհանդերձ, կարելի է առանձնացնել հետևյալ ամենահիմնական խմբերը. 1. Կ ա դ ր ա յ ի ն հ ի մ ն ա խ ն դ ի ր: Բարձրակարգ սպասարկումը պահանջում է անհրաժեշտ քանակությամբ բարձր որակավորում ունեցող մասնագետներ, որոնց պատրաստումը կրթական համակարգի գործառույթն է: Միևնույն ժամանակ, կազմակերպությունները զգալի միջոցներ են ծախսում անձնակազմի մշտական վերապատրաստման վրա: Քանի որ խոսքը գնում է սպառողների հետ մշտական և անմիջական շփման մասին, անհրաժեշտ է աշխատակցի հատուկ, նոր տեսակ. բարձր որակավորում ունեցող ունիվերսալ` ոչ ստանդարտ հոգեբանական և անհատական հատկանիշներով, արագ կողմնորոշվելու, օպերատիվ արձագանքելու և իրավիճակային լուծումներ առաջարկելու ունակություններով: 2. Սպասարկման բարձր որակի և կուլտուրայի ապահովման, սպասարկման բարձր մակարդակի շարունակական պահպանման հիմնախնդիր: Սերտորեն առնչվում է նախորդ հիմնախնդրին: Հանդիսանում է ցանկացած սերվիսային ձեռնարկության գործունեության կարևորագույն մարտահրավերըª ֆինանսատնտեսապես արդյունավետ գործունեության ապահովման հետ միասին: 3. Պահանջմունքների վերհանման, հստակ գիտակցման, ըստ առաջնայնության դասակարգման և բավարարման տարբերակված ռազմավարության մշակման հիմնախնդիր: Ընկած է նախորդ հիմնախնդրի հիմքում և սերտորեն կապված է կադրային հիմնախնդրի հետ՝ աշխատակիցների մոտ անհրաժեշտ հոգեբանական գիտելիքների և հմտությունների ձևավորման մասով: 4. Սերվիսի անվտանգության և ապահովության հիմնախնդիր: Հանցագործությունների, ահաբեկչությունների, քաղաքական լարվածության և անկայունության ավելացումը ողջ աշխարհում բացասաբար է անդրադառնում սպասարկման ոլորտի զարգացման վրա: Դա հատկապես ակնհայտ է Մերձավոր Արևելքի, Հյուսիսային Աֆրիկայի և մի շարք այլ տարածաշրջանների պարագայում, որոնց տնտեսությունը մեծապես կախված է միջազգային զբոսաշրջային հոսքերից: Առողջության, կյանքի և անձնական գույքի անվտանգությունը ներառում է տարբեր ասպեկտներª հյուրանոցներում և հասարակական օբյկետներում, տրանսպորտում, հասարակական վայրերում ևն: 5. Գիտատեխնիկական առաջընթացի նվաճումների ներդրման հիմնախնդիր: Թերի տեխնիկական հագեցվածությունը սերվիսի լրջագույն հիմնախնդիրներից է: Մյուս կողմից, բարձրացնելով աշխատանքի արտադրողականությունը, արդյունավետությունն ու որակը, մասնագետների մշտական վերապատրաստման և կատարելագործման անհրաժեշտություն է առաջ գալիս, որն, իր հերթին, ծախսատար է, ժամանակատար և աշխատատար: 6. Սերվիսի էկոլոգայնացման հիմնախնդիր: Սպասարկման ոլորտի զարգացումը պետք է հիմնված լինի շրջակա միջավայրի պահպանության և անվտանգ, կայուն օգտագործման սկզբունքների վրա: 7. Գնային քաղաքականության հիմնախնդիր: Սա ձեռնարկությունների շուկայական ռազմավարության և մարքեթինգի առավել նուրբ հարցերից է: Ոչ վաղ անցյալում շատ կազմակերպություններ սերվիսը դիտում էին որպես սպառողի համար ոչ շատ նկատելի լրացուցիչ շահույթի հզոր աղբյուր: Ներկայումս սերվիսի ոլորտում գնագոյացման գաղափարը կարող է ձևակերպվել հետևյալ կերպ. սերվիսը պետք է հանդիսանա ոչ այնքան լրացուցիչ շահույթի աղբյուր, որքան ապրանքների և ծառայությունների ձեռքբերման խթան և հաճախորդների վստահության ամրապնդման միջոց: Միևնույն ժամանակ, զեղչերի մեծ բազմազանության պայմաններում պետք է կարողանալ աշխատել շահույթովª հասնելու նախանշված բիզնեսնպատակներին: 8. Օգտագործման ոչ պարտադիր բնույթով պայմանավորված հիմնախնդիրներ: Սերվիսային ձեռնարկությունը հաճախորդին չպետք է պարտադրի ծառայության որևէ տեսակ, գնորդի ընտրությունը պետք է միանգամայն ինքնուրույն լինի: Այս առումով հատուկ կարևորություն է տրվում սպասարկող անձնակազմի արհեստավարժությանն ու գովազդային քաղաքականության որակին: 9. Սերվիսի էլաստիկության հիմնախնդիր: Ձեռնարկության կողմից առաջարկվող ծառայությունների փաթեթը կարող է բավական լայն և ընդգրկուն լինել` նվազագույն անհրաժեշտներից ձեռնարկությունը մինչև առավելագույն ցանկացած պահի նպատակահարմարները: պետք է պատրաստ լինի Ընդ որում, հաճախորդին խորհրդատվություն տրամադրել, մատուցել հավելյալ ծառայություններª կախված իրավիճակից: 10. Սերվիսի տեղեկատվական ապահովվածության հիմնախնդիր: Ձեռնարկության հաջող գործունեությունը ենթադրում է բազմատեսակ հավաստի տվյալների ու տեղեկատվության օգտագործում` կողմերիհատկանիշների, ապրանքների հաճախորդների ու ծառայությունների կարծիքների և տարբեր գնահատականների, մրցակիցների պահվածքի, գործունեության ձևերի վերաբերյալ: Սա թույլ է տալիս լավագույնս ծրագրել սեփական գործունեությունը: 11. Ծառայությունների տարբերիչ առանձնահատկություններով պայմանավորված հիմնախնդիրներ: