O’ZBEKISTON RESPUBLIKASI OLIY VA O’RTA MAXSUS TA’LIM VAZIRLIGI QARSHI DAVLAT UNIVERSITETI Ro’yxatga olindi: № ________________ 202__ yil “___”_______ “TASDIQLAYMAN” O’quv ishlari bo’yicha prorektor ______________ A.Xolmurodov 202___ yil “___”___________ “IQTISODIYOT NAZRIYASI” FANIDAN ISHCHI O’QUV DASTURI Bilim sohasi: Ta’lim sohasi: Ta’lim yo’nalishi: 400000 – Biznes, boshqaruv va huquq 410000 – Biznes va boshqaruv 60411400 – Inson resurslarini boshqarish Umumiy o’quv soati – 300 soat Shu jumladan: Ma’ruza – 20 soat Amaliy mashg’ulotlar – 20 soat Mustaqil ta’lim soati – 260 soat Kredit miqdori: 10 ECTS Qarshi–2021 Ushbu fanning ishchi o‘quv dasturi Qarshi davlat universitetining 2021 yil _____avgustdagi ___-sonli bayonnomasi bilan Ilmiy-uslubiy kengashida tasdiqlangan ““Iqtisodiyot nazariyasi” fanining o‘quv dasturi asosida ishlab chiqildi. Tuzuvchi: dots. G`.Qo`chqorov Taqrizchilar: dots. G.Erkayeva I.f.n., k.o`qit. A. Abdiyev Fanning ishchi o‘quv dasturi “Iqtisodiyot va servis” kafedrasining 2021 yil __avgustdagi ___- sonli yig‘ilishida ko‘rib chiqilgan va tavsiya etilgan. Kafedra mudiri: G’.Qo‘chqorov Fanning ishchi o‘quv dasturi Ijtimoiy fanlar fakulteti uslubiy komissiyasi tomonidan ko‘rib chiqilgan va tavsiya etilgan. UK raisi: N.Rajabova Fanning ishchi o‘quv dasturi Ijtimoiy fanlar fakulteti Ilmiy kengashining 2021 yil ____avgustdagi yig‘ilishida tasdiqlangan. Fakultet dekani: “Kelishildi” O‘quv bo‘limi boshlig‘i: M.Usmonov P.Qurbonov Fan Sillabusi QARSHI DAVLAT UNIVERSITETI Fan to’g’risida ma’lumot Fan shifri: (HOEM114) Fan nomi: Iqtisodiyot nazariyasi Semestr/Yil: 1-2-semestr/ 2021-2022 o’quv yili Kafedra: Iqtisodiyot va servis Soatlar/kreditlar miqdori: 10 ECTS (120 auditoriya soati) Ma’ruza 20 Seminar mashg’ulot 20 Mustaqil ta’lim Baholash Jami 2603 4 300 Fan bo’yicha mashg’ulotlarning joylashuvi: Auditoriya vaqti: Dars jadvaliga asosan Talablar: Fan uchun mas’ul kafedra: Iqtisodiyot va servis kafedrasi Instruktor to’g’risida ma’lumot: Instruktor: Qo’chqorov G’aybulla Fayzullayevich Kafedra joylashgan joyi: QarshiDU, Ijtimoiy fanlar fakulteti, 2-qavat. Telefon: 91-561-08-72 ish telefoni E-mail: [email protected] I. Fan tavsifi Ushbu fan jamiyatning iqtisodiy negizi, uning tarkibiy qismlari, umumiqtisodiy qonunlar va kategoriyalar, iqtisodiy hodisa va jarayonlarning mohiyati, ijtimoiy-iqtisodiy tizimlar va ularning amal qilish qonuniyatlari, iqtisodiy o‘sish kabi masalalarni qamrab oladi. Jamiyatda mavjud iqtisodiy qonunlarni bilish va ularning amal qilishiga ongli munosabatda bo‘lishda, mamlakatni demokratlashtirish va iqtisodiyotni bozor tamoyillari asosida isloh qilish jarayonlarining mohiyatini tushunishda talabalarni zarur bo‘lgan bilimlar bilan qurollantiradi. " "Iqtisodiyot nazariyasi" fani umumkasbiy fanlar blokiga kiritilgan kurs hisoblanib, 1-kursda o‘qitilishi maqsadga muvofiq. "Iqtisodiyot nazariyasi" fani gumanitar va ijtimoiy-iqtisodiy fanlar turkumiga kiradi va barcha noiqtisodiy bakalavriat ta’lim yo‘nalishlarida ham o‘qitiladi. Mazkur fan boshqa iqtisodiy fanlarning nazariy va uslubiy asosini tashkil qilib, o‘z rivojida aniq yo‘nalishdagi iqtisodiy fanlar uchun zamin bo‘lib xizmat qiladi. II. Fanning maqsadi Fanni o‘qitishdan maqsad - talabalarga iqtisodiy bilimlarning nazariy asoslarini, iqtisodiyotning asosiy tushunchalari va kategoriyalarini, iqtisodiy qonunlar va tamoyillarini o‘rgatish hamda ularni amalda tatbiq etish ko‘nikmasini hosil qilishdan iborat. Ushbu maqsadga erishish uchun fan talabalarni nazariy bilimlar, amaliy ko‘nikmalalar, iqtisodiy hodisa va jarayonlarga uslubiy yondashuv hamda ilmiy dunyoqarashini shakllantirish vazifalarini bajaradi. III. Ta’lim berish natijalari - iqtisodiy bilim asoslari, bozor iqtisodiyoti subyektlari, iqtisodiy kategoriyalar to‘g‘risida tasavvurga ega bo‘lishi; - iqtisodiyot nazariyasi asoslarini, milliy iqtisodiyotning amal qilishi va rivojlanishi qonuniyatlarini, makroiqtisodiy darajadagi vaziyatlarni, iqtisodiy jarayonlarning amal qilish xususiyatlarini bilishi va ulardan foydalana olishi; - talaba iqtisodiy hodisa va jarayonlarni tahlil qilish usullarini qo‘llash, iqtisodiy qonunlarni, ilmiy tushunchalarni (kategoriyalarni), - iqtisodiy muammolar bo‘yicha yechimlar qabul qilish ko‘nikmalariga ega bo‘lishi kerak. IV. Ta’lim berish usullari Darsda quyidagi o’quv usullari va shakllari qo’llaniladi: • ma’ruzalar • amaliy mashg’ulotlar • o’qituvchilarning maslahatlari • mustaqil ish • taqdimotlar • esse yozish Talabalar darslarda qatnashishdan oldin bir qator tayyorgarlik darslarini bajarishlari kerak. V. Content: Soat Dars Mavzular 1. Iqtisodiyot nazariyasi fanining predmeti va bilish uslublari 4. Ishlab chiqarish jarayoni va uning natijalari 2. Ijtimoiyiqtisodiy tizimlar va mulkchilik munosabatlari Tovar-pul munosabatlari bozor iqtisodiyoti shakllanishi va amal qilishining asosidir Bozor iqtisodiyotining mazmuni va amal qilishi Ma’ruza va amaliy mashg‘ulotlar rejasi Ma’ruza Amaliy mashg’u- mashg’ lotlari u-lotlari 1-semestr 1. Iqtisodiyot tushunchasi, uning bosh masalasi va uning qamrov jihatidan turlari. 2. Ehtiyojlarning mazmuni va ularning turkumlanishi. Ehtiyojlarning o'sib borishi qonuni. 3. Iqtisodiy qonunlar va kategoriyalar (ilmiy tushunchalar). 2 2 Iqtisodiy jarayondarni ilmiy bilishning usullari. 1. 4. Ishlab chiqarish imkoniyatlari va uning chegarasi. 5. Ishlab chiqarishning samaradorligi va uning ko'rsatkichlari.. 1. Itimoiy-iqtisodiy taraqqiyot bosqichlari va ularni bilishgan bo'lgan turlicha yondashuvlar. 2. Ijtimoiy-iqtisodiy tizimlar va ularning modellari. 3. 1. Natural ishlab chiqarishdan tovar ishlab chiqarishga o'tish va uning rivojlanishi. 2. Tovar va uning xususiyatlari. Tovar ishlab chiqarishga sarflangan mehnatning harakteri. 2 2 3. Qiymatning mehnat nazariyasi va qo'shilgan miqdor nafliligi nazariyalari. 4. Pulning kelib chiqishi, mohiyati va vazifalari. 5. 3. Bozor tushunchasi va bozorning vazifalari. 4. Bozor turlari va tuzilishi.bozorlaming turlari va uning shziga xos xususiyatlari 5. Bozor infratuzilmasi va uning unsurlari. 5. 3. Bozor iqtisodiyotiga o'tish davri va uning O'zbekistondagi xususiyatlari Talab va taklif nazariyasi. Bozor muvozanati Raqobat va monopoliya 4. Narxning mohiyati va shakllanish xususiyatlari Tadbirkorlik faoliyati va uning shakllari. Tadbirkorlik kapitali va uning aylanishi Korxona (firma) xarajatlari va foydasi Ish haqi va mehnat munosabatlari Agrar munosabatlar va agrobiznes Milliy iqtisodiyot va uning makroiqtisodiy o`lchamlari. 1. O`tish davri iqtisodiyoti nazariyasi,uning belgilari, turlari va qonuniyatlari. 2. Bozor iqtisodiyotiga o`tish modellari, ularning farqlari va umumiy tomonlari 1. Talab tushunchasi, uning egri chizig'i va talab qonuni.Talabning hajmiga va miqdoriga ta'sir etuvchi omillar. 4.Iste'molchi xatti harakati nazariyasi. 1.Raqobatning vujudga kelishi to’g’risifagi turli nazariyalar. 2.Raqobatning shakllari va usullari. 3. Monopoliyaning mohiyati va uning vujudga kelishi sabablari. 1. Narxning mazmuni va obe'ktiv asoslari 2. Narxning hajmiga ta'sir etuvchi omillar va narxning vazifalari. 3. Narx turlari va ularning mazmuni. 2.Tadbirkorlik faoliyatining shakllari. Aksionerlik jamiyatini tashkil qilish va faoliyatining asosiy tamoyillari. Aksiya va obligatsiyalar. 5.Tadbirkorlik kapitalining turlari: asosiy va aylanma kapital. 6.Tadbirkorlik kapitalining aylanish vaqti va aylanish tezligi. Asosiy va aylanma kapitaldan foydalanish samaradorligi. 1.Ishlab chiqarish xarajatlari tushunchasi va uning tarkibi. 2.Ishlab chiqarish xarajatlari turlari. 1.Agrar munosabatlar va ularning xususiyatlari. 2.Ijara haqi va renta munosabatlari 3.Renta turlari va lularga tavsifnoma. 4. Yalpi milliy mahsulot hajmini o'zgarmas baholarda hisoblash usullari. 5. Milliy hisoblar tizimi, uning maqsadi va vazifalari. 1- semester bo’yicha jami 2-semestr 1.Yalpi talab tushunchasi, yalpi talab Yalpi talab va egri chizig`i va uning hajmiga ta'sir yalpi taklif qiluvchi omillar. 2.Yalpi talab tushunchasi va uning 1. Iste'mol, jamg`arma va tarkibi. investitsiyalar 5. Investitsiyalarning mazmuni va vazifalari. Investitsiyalarning manbalari va 2 2 2 2 2 2 10 10 2 2 tuzilishi. 6. Investitsiyalarga sarflar darajasini belgilovchi omillar. 1. Iqtisodiy taraqqiyotning mazmuni va ko’rsatkichlari. Iqtisodiy 2. Iqtisodiy o’sishning mazmuni, mezonlari taraqqiyot, va ko’rsatkichlari. Iqtisodiy o’sish sur’ati. iqtisodiy o`sish 3. Iqtisodiy o’sishning omillari. va milliy boylik 4. Mamlakatning iqtisodiy salohiyati. 2. Milliy 1.Iqtisodiy muvozanatlik, uni ta'minlash iqtisodiyotning shart sharoitlari va aniqlash usullari. muvozanatli va 2.Iqtisodiy muvozanatlikni aniqlashda mutanosibli tarmoqlararo balans hamda daromad rivojlanishi xarajatlarni taqqoslash usullaridan foydalanish. 3.Iqtisodiy mutanosiblik va uning turlari. 2 2 Iqtisodiyotning siklligi va makroiqtisodiy beqarorlik Ishchi kuchi, 3. uning bandligi va ishsizlik Moliya tizimi va moliyaviy siyosat 1.Sikllik - iqtisodiy taraqqiyotning umumiy shakli ekanligi va uning sabablari. Iqtisodiy sikl xaqida turlicha nazariyalar. 2.Iqtisodiy rivojlanishdagi nomutanosibliklar va ularning namoyon bo'lish shakllari. 3.Iqtisodiyotning siklli rivojlanishi. Iqtisodiy sikl fazalari. 4.Iqtisodiy siklning fazalari. Iqtisodiy inqirozlarning turlari. 2 2 Pul-kredit tizimi. Banklar va ularning bozor iqtisodiyotidagi roli Bozor 4. iqtisodiyotini tartibga solishda davlatning iqtisodiy roli Aholi daromadlari va davlatning ijtimoiy siyosati 1.Pul muomalasi va uning amal qilish qonuniyatlari. Pulga bo'lgan talab va pul taklifi. 2.Inflyatsiya, uning mohiyati va turlari. 3.Kreditning mohiy,ati, manbalari va vazifalari. 4.Bank tizimi. Markaziy va tijorat banklar hamda ularning vazifalari. 5.O'zbekistonda milliy valyutani mustaxkamlash vazifalari. 6. Daromadlarni davlat tomonidan qayta taqsimlash g’oyasi, maqsadi va dastaklari. 7. O’zbekiston bozor iqtisodiyoti sharoitida aholini ijtimoiy himoyalashning asosiy yo’nalishlari. 2 2 Jahon xo'jaligi va uning evolyutsiyasi Xalqaro iqtisodiy integratsiya va O'zbekistonning 5. jahon hamjamiyatiga kirib borishi Jahon bozori. Xalqaro valyutakredit munosabatlari 1. Iqtisodiy rivojlanishning umumjahon tomonlari va ishlab chiqarishning baynalminallashuvi. 2. Jahon xo'jaligining tashkil topishi, bosqichlari va asosiy belgilari. 3. Jahon mamlakatlarining iqtisodiy rivojlanish ko'rsatkichlari. 4. Jahon xo’jaligining globallashuvi yo`nalishlari va ziddiyatlari. 1. Xalqaro iqtisodiy integratsiyaning mohiyati, shakllari va obektiv asoslari. 2. Davlatlararo iqtisodiy integratsiyaning rivojlanishidagi shart-sharoitlar. 3. Davlatlararo iqtisodiy integratsiyaning rivojlanishidagi shart-sharoitlar. 4. O'zbekistonning jahon iqtisodiyotiga integratsiyalashuvi va tashqi iqtisodiy faoliyati. 1. Xalqaro savdoning mazmuni, tuzilishi va xususiyatlari. 2. Xalqaro savdo to'g'risidagi turli xil nazariyalar. 3. 2. Xalqaro savdoning mazmuni. 4. Eksportni rag’batlantirish usullari. 5. To`lov balansi, uning tuzilishi va taqchilligi. 6. Xalqaro valyuta-kredit munosabatlari. 7. Valyuta-moliya sohasidagi davlatlararo tashkilotlar faoliyatining rivojlanishi. 2 2 1- semester bo’yicha jami 10 10 JAMI 60 60 “IQTISODIYOT NAZARIYASI” FANIDAN BO‘YICHA MA’RUZA MASHG‘ULOTLARINING KALENDAR TEMATIK REJASI t/r Ma’ruza mavzulari Bajarilishi soat soat 1 2 3 4 5 6 1-semestr Iqtisodiyot nazariyasi fanining predmeti va bilish uslublari Ishlab chiqarish jarayoni va uning natijalari Ijtimoiy-iqtisodiy tizimlar va mulkchilik munosabatlari Tovar-pul munosabatlari bozor iqtisodiyoti shakllanishi va amal qilishining asosidir Bozor iqtisodiyotining mazmuni va amal qilishi Bozor iqtisodiyotiga o'tish davri va uning O'zbekistondagi xususiyatlari 2 2 2 2 2 2 7 Talab va taklif nazariyasi. Bozor muvozanati 4 8 9 Raqobat va monopoliya Narxning mohiyati va shakllanish xususiyatlari Tadbirkorlik faoliyati va uning shakllari. Tadbirkorlik kapitali va uning aylanishi Korxona (firma) xarajatlari va foydasi Ish haqi va mehnat munosabatlari Agrar munosabatlar va agrobiznes Milliy iqtisodiyot va uning makroiqtisodiy o`lchamlari. Yalpi milliy mahsulot va uning harakat shakllari 1- semester bo’yicha jami 2-semestr Yalpi talab va yalpi taklif Iste'mol, jamg`arma va investitsiyalar Iqtisodiy taraqqiyot, iqtisodiy o`sish va milliy boylik Milliy iqtisodiyotning muvozanatli va mutanosibli rivojlanishi Iqtisodiyotning siklligiva makroiqtisodiy beqarorlik Ishchi kuchi, uning bandligi va ishsizlik Moliya tizimi va moliyaviy siyosat Pul-kredit tizimi. Banklar va ularning bozor iqtisodiyotidagi roli Bozor iqtisodiyotini tartibga solishda davlatning iqtisodiy roli Aholi daromadlari va davlatning ijtimoiy siyosati Jahon xo'jaligi va uning evolyutsiyasi Xalqaro iqtisodiy integratsiya va O'zbekistonning jahon hamjamiyatiga kirib borishi 2 2 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 2 2 2 2 2 30 2 2 4 2 4 2 2 2 2 2 2 2 muddat imzo 27 Jahon bozori. Xalqaro valyuta-kredit munosabatlari 2- semester bo’yicha jami Jami 2 30 60 “IQTISODIYOT NAZARIYASI” FANIDAN BO‘YICHA AMALIY MASHG‘ULOTLARINING KALENDAR TEMATIK REJASI t/r Ma’ruza mavzulari Bajarilishi soat soat 1 2 3 4 5 6 1-semestr Iqtisodiyot nazariyasi fanining predmeti va bilish uslublari Ishlab chiqarish jarayoni va uning natijalari Ijtimoiy-iqtisodiy tizimlar va mulkchilik munosabatlari Tovar-pul munosabatlari bozor iqtisodiyoti shakllanishi va amal qilishining asosidir Bozor iqtisodiyotining mazmuni va amal qilishi Bozor iqtisodiyotiga o'tish davri va uning O'zbekistondagi xususiyatlari 2 2 2 2 2 2 7 Talab va taklif nazariyasi. Bozor muvozanati 4 8 9 Raqobat va monopoliya Narxning mohiyati va shakllanish xususiyatlari Tadbirkorlik faoliyati va uning shakllari. Tadbirkorlik kapitali va uning aylanishi Korxona (firma) xarajatlari va foydasi Ish haqi va mehnat munosabatlari Agrar munosabatlar va agrobiznes Milliy iqtisodiyot va uning makroiqtisodiy o`lchamlari. Yalpi milliy mahsulot va uning harakat shakllari 1- semester bo’yicha jami Yalpi talab va yalpi taklif Iste'mol, jamg`arma va investitsiyalar Iqtisodiy taraqqiyot, iqtisodiy o`sish va milliy boylik Milliy iqtisodiyotning muvozanatli va mutanosibli rivojlanishi Iqtisodiyotning siklligiva makroiqtisodiy beqarorlik Ishchi kuchi, uning bandligi va ishsizlik Moliya tizimi va moliyaviy siyosat Pul-kredit tizimi. Banklar va ularning bozor iqtisodiyotidagi roli Bozor iqtisodiyotini tartibga solishda davlatning iqtisodiy roli Aholi daromadlari va davlatning ijtimoiy siyosati Jahon xo'jaligi va uning evolyutsiyasi Xalqaro iqtisodiy integratsiya va O'zbekistonning jahon hamjamiyatiga kirib borishi 2 2 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 2 2 2 2 2 10 2 2 4 2 4 2 2 2 2 2 2 2 muddat imzo 27 Jahon bozori. Xalqaro valyuta-kredit munosabatlari 2- semester bo’yicha jami Jami 2 10 20 VI. Mustaqil ta’lim va mustaqil ishlar Mustaqil ta’lim uchun tavsiya etiladigan mavzular: 1. Hozirgi zamon iqtisodiyot nazariyasi rivojlanishining asosiy yo‘nalishlari. 2. Iqtisodiyot nazariyasi rivojlanishining asosiy bosqichlari. 3. Mehnat unumdorligi - iqtisodiy o‘sish omili sifatida. 4. Mulkchilik shakllari o‘zgarishining yo‘llari vacusullari. 5. O‘zbekistonda milliy valyutaning muomalaga kiritilishi. 6. Bozor iqtisodiyoti modellari. 7. Bozor iqtisodiyotining ijtimoiy yo‘naltirilganligi va uning O‘zbekistonga xos xususiyatlari. 8. Bozor infratuzilmasi va uning unsurlari. 9. Raqobat kurashining shakllari va usullari. 10. Monopoliyalar, ularning amal qilish va tartibga solish xususiyatlari. 11. Ishlab chiqarish xarajatlari va ularni kamaytirish yo‘llari. 12. Korxona foydasining taqsimlanishi va ishlatilishi. 13. Milliy iqtisodiyot va uning makroiqtisodiy ko‘rsatkichlari. 14. O‘zbekistonda milliy hisoblar tizimi: holati va istiqbollari. 15. Iste’molchi xulqi nazariyasining asosiy holati. 16. Jamg‘arma va uning hajmiga ta’sir etuvchi omillar. 17. Iqtisodiy o‘sishning mohiyati, asosiy tavsifnomasi va modeli. 18. Makroiqtisodiy muvozanatlikning mohiyati va unga erishish yo‘llari. 19. Iqtisodiy rivojlanishning siklliligi va iqtisodiy sikl nazariyalari. 20. Yalpi ishchi kuchi va uni takror ishlab chiqarish. 21. Ishsizlikning kelib chiqish sabablari va namoyon bo‘lish shakllari. 22. Soliqlar, ularning vazifalari va turlari. 23. Davlatning pul kredit siyosati: maqsadi va dastaklari. 24. Inflyatsiya va uning namoyon bo‘lish shakllari. 25. O‘zbekistonda bank tizimini takomillashtirish yo‘llari. 26. Aholi daromadlarining mazmuni, turlari va shakllanish manbalari. 27. Davlatning ijtimoiy siyosati. 28. Bozor iqtisodiyoti sharoitida daromadlar tengsizligi. 29. Jahon xo‘jaligining shakllanishi va rivojlanishi. 30. Xalqaro iqtisodiy integratsiya, uning mazmuni va shakllari. 31. Jahonning global iqtisodiy muammolari. 32. Erkin savdo va proteksionizm siyosati. 33. O‘zbekiston tashqi savdo munosabatlari geografiyasining sifat jihatidan o‘zgarib borishi 34. To‘lov balansining mohiyati va tarkibi. VII. KURS ISHINING NAMUNAVIY MAVZULARI 1. 2. 3. Mulkchilik munosabatlari va ijtimoiy soha. Tovar va pul munosabatlarining shakllanishi. Iqtisodiyotning globallashuv sharoitida bozorning amal qilishi. 4. Bozor iqtisodiyotiga o‘tish davri va uning O‘zbekistondagi xususiyatlari. 5. Talab, taklif va bozor muvozanati. 6. Raqobat va narxning shakllanishi. 7. Monopoliyaning iqtisodiy asoslari. 8. Antimonopol qonunchilik va monopoliyalarni tartibga solish. 9. Ish haqining shakllanishi va amal qilishi. 10. Iqtisodiyot nazariyasining fan sifatida shakllanishi va undagi asosiy ta’limotlar. 11. Ijtimoiy - iqtisodiy ehtiyojlar, ularning tarkib’ va turkumlanishi. 12. Ehtiyojlarning yuksalib borishi qonuni 13. Ishlab chiqarish jarayoni va uning turkumlanishi. 14. Mehnat unumdorligi va uning hajmiga ta’sir qiluvchi omillar. 15. Ishlab chiqarish ‘samaradorligi va unga ta’sir ko’rsatuvchi omillar. 16. O’zbekistonning iqtisodiy salohiyati va undan samarali foydalanish yo’llari. 17. Ijtimoiy-iqtisodiy tizimlar, ularning tarkibi va andozalari. 18. Mulkchilik munosabatlarining mohiyati va ularning huquqiy-iqtisodiy jihatlari. 19. Mulk shakllari va ularning mazmuni. 20. Xususiy mulkchilikni rivojlantirish iqtisodiy islohotlarni chuqurlashtirishning eng muhim ustuvor yo’nalishlaridan biri sifatida. 21. O’zbekistonda xususiylashtirish jarayonlarining bosqichlari va vazifalari. 22. Natural xo’jalikdan tovar xo’jaligiga o’tish zarurati. 23. Tovarning iqtisodiy mazmuni va uning xususiyatlari. 24. Qiymat to’g’risidagi turli xil nazariyalar. 25. Qiymat qonuni va uning vazifalari. 26. Pul to’g’risidagi turli xil nazariyalar va hozirgi zamon pulining tabiati. 27. Pulning mohiyati va asosiy vazifalari. 28. O`zbekistonda milliy valyuta pul-so’mning muomalaga kiritilishi va uni barqarorlashtirish sharoitlari. 29. Bozor iqtisodiyotiga o’tishning ijtimoiy-iqtisodiy ahamiyati. 30. Bozor mexanizmi, uning tarkibiy qismlari va amal qilishi. 31. Bozorning mohiyati, uning vazifalari va turlari. 32. O’zbekistonda milliy bozorni shakllantirish vazifalari. 33. Bozor infratuzilmasi va uning asosiy unsurlari. 34. Bozor iqtisodiyotiga o’tishning andozalari va ularning o’ziga xos xususiyatlari. 35. O’tish davri iqtisodiyotining belgilari, turlari va qonuniyatlari 36. Bozor iqtisodiyotiga o’tishning o’zbek modeli va uning o’ziga xos xususiyatlari. 37. Bozor iqtisodiyotiga o’tish davri, uning xususiyatlari va davomiyligi. 38. O’zbekistonda ko’p ukladli iqtisodiyotning va mulkdorlar sinfining shakllanishi. 39. Talabning iqtisodiy mazmuni va uning hajmiga ta’sir etuvchi omillar. 40. Taklifning iqtisodiy mazmuni va uning hajmiga ta’sir etuvchi omillar. 41. Talab va taklifning o’zaro bog’liqligi. 42. Bozor muvozanati mexanizmlari . 43. Raqobatning molliyati va obektiv asoslari. 44. Raqobatning asosiy shakllari va usullari. 45. Monopoliyaning mohiyati va turlari. 46. 0`zbekistonda raqobatchilik muhitining vujudga kelishi va monopoliyaga qarshi qonunchilikning amal qilishi. 47. 48. 49. 50. 51. 52. 53. 54. 55. 56. 57. 58. 59. 60. 61. 62. 63. 64. 65. 66. 67. 68. 69. 70. 71. 72. 73. 74. 75. 76. 77. 78. 79. 80. 81. 82. 83. 84. 85. 86. 87. 88. 89. 90. 91. 92. Raqobatning turli modellarida narxning shakllanish xususiyatlari. Narxning mohiyatwazifalari va turlari. O`zbekistonda narx siyosati va uning asosiy yo’nalishlari. Tadbirkorlik faoliyati, uning asosiy belgilari va vazifalari. Tadbirkorlik faoliyatining asosiy shakllari va ularga tavsifnoma. Xissadorlik jamiyatlari, ularing tashkil etilishi va turlari. Qimmatli qog’ozlar, ularning turlari va amal qilishi. Tadbirkorlik kapitali va uning samarali amal qilishi. Menejment va uning tamoyillari. Marketing, uning vazifalari va turlari. Korxona xarajatlarining tarkibi, turlari va pasaytirish yo’llari. Foyda va uning hajmiga ta’sir etuvchi omillar. Korxona foydasining taqsimlanishi va ishlatilishi. Ish haqining iqtisodiy mazmuni va tarkibiy qismlari. Ish haqini tashkil etishning asosiy shakllari. Yagona tarif tizimi, uning maqsadi va vazifalari. Mehnat munosabatlari va ularning O’zbekistonda tartibga solinishi. Kasaba uyushmalari va ularning asosiy vazifalari. Agrar munosabatlar va ularning o’ziga xos xususiyatlari. Yer rentasi va shakllanish konsepsiyalari. Agrar sohaning milliy iqtisodiyotda tutgan o`rni. Agrobiznesni rivojlantirishning iqtisodiy asoslari. Milliy iqtisodiyot, uning tarkibiy tuzilishi va makroiqtisodiy ko’rsatkichlari. YAMM va YAIM, ularni hisoblash usullari. Makroiqtisodiyot, uni o’sish va barqarorlikni ta’minlash shart-sharoitlari. Milliy hisoblar tizimi va O’zbekistonda unga o`tishning vazifalari. Xufyona iqtisodiyot uning o`lchamlari va namoyon bo’lish shakllari. Investitsiyalarning iqtisodiy mazmuni, turlari va ularning hajmiga ta’sir etuvchi omillar. Jamg`arma va investitsiyalar o’rtasidagi mutanosiblik va nisbatlar Iqtisodiy o’sishning mazmuni, mezonlari va ko’rsatkichlari. Iqtisodiy o’sish modellari. Milliy boylik, uning tarkibi va ko’paytirish omillari. Makroiqtisodiy nisbatlar va unga ta’sir etuvchi omillar. Iqtisodiy muvozanatiikning mohiyati va unga erishish yo`llari. Iqtisodiy mutanosibliklar va ularning turlari. Iqtisodiyotning siklligi to`g`risida turlicha nazariyalar. Iqtisodiy siklning fazalari va ularning amal qilishi. Iqtisod’ inqirozlar, ularning turlari va namoyon bo’lish xususiyatlari. Moliyaviy-iqtisodiy inqirozining vujudga kelishi shart-sharoitlari. Iqtisodiyotdagi tarkibiy o`zgarishlar va uning iqtisodiy muvozanatga ta’siri. O`zbekistonda ishlab chiqarishning tarkibiy tuzilishini qayta qurish jarayonida makroiqtisodiy barqarorlikni ta’minlash muammolari. Yalpi ishchi kuchi va uning takror hosil etilishi. Bandlik va ishsizlik, ularning darajalari. Davlat byudjetining daromadlari va xarajatlarini tashkil etilishi. Sug`urtaning mazmuni va uning moliyaviy ahamiyati 93. Kreditning mohiyti va vazifalari. 94. Banklar, ularning turlari va kredit tizimidagi roli. 95. Markaziy bank va uning vazifalari. 96. Tijorat banklari va ularning iqtisodiyotda tutgan o’mi. 97. O`zbekistonda davlatning pul-kredit siyosati, uning dastaklari va amalga oshirish vositalari. 98. Pul tizimi va uning tarkibiy qismlarini takomillashtirish. 99. Pul muomalasi qonuni va uning amal qilishi. 100.Inflyatsiya, uning kelib chiqishi va oqibatlari. 101.Iqtisodiyotni davlat tomonidan tartibga solish nazariyalari. 102.Iqtisodiyotni davlat tomonidan tartibga solishning mohiyati va zarurligi. 103.Iqtisodiyotni tartibga solishda davlatning roli. 104.Aholi daromadlari va ularning shakllanish manbalari. 105.Daromadlar tengsizligining vujudga kelishi va uning sabablari. 106.Ijtimoiy himoyaning mazmuni va uning shakllari. 107.O`zbekistonda aholini ijtimoiy himoya qilish tizimi va davlatning ijtimoiy siyosati. 108.Jahon xo`jaligining tashkil topishi, bosqichlari va asosiy belgilari. 109.Xalqaro mehnat taqsimoti va uning zarurligi. 110.Xalqaro iqtisodiy integratsiyaning mohiyati, turlari va.obektiv asoslari. 111.Xalqaro iqtisodiy munosabatlarning asosiy shakllari va yo`nalishlari. 112.Xalqaro iqtisodiy tashkilotlar va ularning faoliyati. 113.O`zbekistonning jahon bozoriga kirib borishi. . 114.Xalqaro savdo, uning turlari va tartibga solish mexanizmi. 115.O`zbekiston tashqi savdo munosabatlari geografiyasining sifat jihatidan o’zgarib borishi. 116.Xalqaro valyuta tizimining shakllanishi va rivojlanishi. 117.Xalqaro kredit va uning jahon iqtisodiyotini rivojlantirishdagi roli. 118.Jahonning global iqtisodiy muammolari. 119.O`zbekistonda tashqi iqtisodiy faoliyatning erkinlashtirilishi. 120.O`zbekistonda erkin iqtisodiy hududlarning yaratilishi. № 1 Iqtisodiyot nazariyasi fanidan Modul kredit tizimida talabalar bilimini baholash Umumiy ball: 100 ball (ON-50 ball, ya’ni 100%, YaN-50 ball, ya’ni 100%) Baholash turi Mezoni Ball ON (ma’ruza, amaliyot, referat, mustaqil 20 ball ta’lim) Ma’ruza mashg‘ulotlarida ishtirok etish: (ON-40%); Amaliy mashg‘ulotlarida ishtirok etish va 10 ball topshiriqlarni o‘z vaqtida bajarish: (ONOraliq nazorat 50 20%); ball Referat bajarish: (ON-10%); 5 ball Jami 2 Yakuniy nazorat 50 ball Mustaqil ta’lim mavzularini o‘zlashtirish: (ON-30%) 100% YаN (yozma ish, test savollari, og‘zaki savol javob) Yozma ish:(5 ta nazariy va amaliy savollar, har bir savol YaN-20% tashkil etadi-10 ball ). Test savollari. (50 ta test savoli, har bir savol YaN-2%) Og‘zaki savol javob (4 ta nazariy va amaliy savollar, har bir savol YaN-25%) 15 ball 50 ball 5*10ball=50 ball 50*1ball=50 ball 4*12,5 ball=50 ball Jami 100% 50ball Izoh:Talaba ON ning 60 % o’zlashtirgan taqdirda YaN ga kirishiga ruxsat beriladi. Talaba YaN ning 60% bajargan taqdirda YaNdan o’tgan hisoblanadi. Aks holda talaba muayyan fandan o’zlashtirmagan hisoblanadi. IIV. ADABIYOTLAR Asosiy adabiyotlar 1. Mc Connell, Вruе. Economics. 17th edition. Mcgraw-hill/lrwin, USA, 2009. 2. N. Gregory Mankiw. Principles of Economics, 7th edition. Amazon, USA 2014. 3. Paul A. Samuelson, William D. Nordhaus. Economics. 19th Edition. McGraw-Hill Companies. USA. 2009. 4. O‘lmasov A, Vahobov A.V. Iqtisodiyot nazariyasi. Darslik. - T.: «Iqtisod-moliya», 2014. 480 bet. 5. Shodmonov Sh.SH., G‘ofurov U.V. Iqtisodiyot nazariyasi. Darslik. - T.: «Iqtisod-moliya», 2014. -728 bet. Qo‘shimcha adabiyotlar Mirziyov Sh.M. Tanqidiy tahlil, qat’iy tartib-intizom va shaxsiy javobgarlik - har bir rahbar faoliyatining kundalik qoidasi bo‘lishi kerak. O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining 2016 yil yakunlari va 2017 yil istiqbollariga bag‘ishlangan majlisidagi O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining nutqi. // Xalq so‘zi gazetasi. 2017 yil 16 yanvar, №11. 7. O‘zbekiston Respublikasi Konstitutsiyasi -T.: O‘zbekiston, 2014. -46 b. 8. Узбекистан в сифрах. Статистический сборник 2015. - Т.: Госкомстат Узбекистана. 2016. - 124 стр. 6. Internet saytlari 1. www.gov.uz - O‘zbekiston Respublikasi hukumat portali. 2. www.lex.uz - O‘zbekiston Respublikasi Qonun hujjatlari ma’lumotlari milliy bazasi. 3. www.economist.com 4. www.worldeconomics.com 5. www.tradingeconomics.com 6. http://grad-schools.usnews.rankingsandreviews.com/best-graduate-schools/top-humanitiesschools/economics-rankings 7. www.ereport.ru - Обзорная информация по мировой экономике 8. www.stplan.ru - экономика и управление 9. www.catback.ru - научные статьи и учебные материалы по экономике