КЫРГЫЗ РЕСПУБЛИКАСЫНЫН УЛУТТУК СТАТИСТИКА КОМИТЕТИ НАЦИОНАЛЬНЫЙ СТАТИСТИЧЕСКИЙ КОМИТЕТ КЫРГЫЗСКОЙ РЕСПУБЛИКИ КЫРГЫЗСТАНДАГЫ ТУРИЗМ 2016-2020 ТУРИЗМ В КЫРГЫЗСТАНЕ Статистикалык жыйнак Статистический сборник Бишкек 2021 Кыргызстандагы туризм Редакциялык-басмалык Кеѕеш: Ке¾ештин төрагасы - Насирдинов С Ке¾ештин мүчөлөрү: - Чуйков Н. - Шокенов Б. - Жумалиев З. - Курманова Г. - Бирюкова В. - Турдубаева Ч. - Исенкулова Э. Ушул басылмага байланыштуу суроолор боюнча тјмјнкі дарекке кайрылы¾ыздар: Бишкек ш., Фрунзе кјчјсі, 374; телефон: 996 (312) 324 918; факс: 660 138; интернет: www.stat.kg; e-mail: nsc_mail@stat.kg Кыргыз Республикасынын Улуттук статистика комитети Соода, туризм жана МКТ статистисы башкармалыгынын керектјј рыногу, туризм жана МКТ статистикасы бјлімі. «Кыргызстандагы туризм» жыйнакта туризм чјйрјсінін јнігішіндјгі маалымат кјрсјтілді. 2016-2020-жж. туризм мекемелеринин кызмат кјрсјтіілјрінін кјлјмі, туризм чјйрјсіндј иш менен камсыз болуу, санатордук-курорттук жана туризм чјйрјсіндјгі рыноктук кызмат кјрсјтіілјр жјніндј маалымат чагылдырылды. Басылмага, республикадагы туризмдин јнігішін мінјздјјчі 60 дан ашык таблицалар, ошондой эле кјрсјткічтјргј тиешеліі кыскача методологиялык тішіндірмјлјр киргизилди. Басылма колдонуучулардын ке¾ири катмарлары ічін багытталды. Жылына бир жолу чыгарылат. Тиражы: 60 нуска. Статистикалык маалыматтарды жалпыга маалымдоо каражаттарында жана илимий эмгектерде пайдаланган учурда маалымат тармактарына, кагазда, магниттик жана башка алып жіріічілјрдј таратканда пайдалануучулар алардын булагын кјрсјтіігј милдеттіі (Кыргыз Республикасынын «Расмий статистика жјніндј» Мыйзамынын 30- беренеси). Бул басылманын маалыматтарын жаѕылоонун акыркы кіні: - 2021-ж. 29 июлу. Жыйнакта кабыл алынган шарттуу белгилер: кубулуш болгон эмес; . . . маалымат жок; 0,0 к¼рс¼тк³чт³н мааниси ¼лч¼¼ бирдигинен т¼м¼н. Жыйынтыктын кошулган суммалардан бир аз айырмасы, алардын тегеректелиши менен тішіндіріл¼т. Туризм в Кыргызстане Редакционно-издательский Совет Председатель - Насирдинов С. Члены: - Чуйков Н. - Шокенов Б. - Жумалиев З. - Курманова Г. - Бирюкова В. - Турдубаева Ч. Исенкулова Э. Для информации, связанной с этой публикацией, обращайтесь: по адресу: г.Бишкек, ул. Фрунзе, 374, телефон: 996 (312) 324 918; факс: 660 138; интернет: www.stat.kg; e-mail: nsc_mail@stat.kg. Национальный статистический комитет Кыргызской Республики Отдел статистики потребительского рынка, ИКТ и туризма Управления статистики торговли, ИКТ и туризма. В сборнике «Туризм в Кыргызстане» представлена информация о развитии сферы туризма. Приведены данные об объемах услуг учреждений туризма, занятости в сфере туризма, санаторно-курортных и рыночных услугах в сфере туризма в 20162020гг. В публикацию включено более 60 таблиц, характеризующих развитие туризма в республике, а также краткие методологические пояснения к публикуемым показателям. Издание предназначено для широкого круга пользователей. Издается один раз в год. Тираж: 60 экземпляров. При использовании статистических данных в средствах массовой информации и научных трудах, распространении в информационных сетях, на бумажных, магнитных и иных носителях пользователи обязаны ссылаться на их источник (ст. 30 Закона Кыргызской Республики “Об официальной статистике”). Последний день обновления данных настоящей публикации: - 29 июля 2021г. В сборнике приняты условные обозначения: явление отсутствует; ... данных не имеется; 0,0 значение показателя меньше единицы измерения. В отдельных случаях незначительные расхождения итогов от суммы слагаемых объясняются округлением данных. Улуттук статистика комитетинин башка негизги басылмалары “К ыргызстан цифраларда” Ы к чам маалыматтардын негизинде өлк өнүн 2020-ж. социалдык - эк ономик алык абалын мүнөздөөчү негизги к өрсөтк үчтөр мурдагы жылдар менен салыштырылып берилди. К алк , анын жумуштуулугу жана жашоо деңгээли, социалдык чөйрөнүн өнүгүүсү, ошондой эле эк ономик анын айрым тармак тарынын абалдары жөнүндө маалыматтар берилди. “К ыргыз Республикасынын статистикалык жылдыгы 2016- 2020” Жалпысынан республик а жана анын региондору боюнча так талган дайындарга негизделген к еңири маалыматты к амтыйт. Социалдык чөйрө, илим жана инновациялар, маалыматтык - к оммуник ациялык технологиялар, баалар жана тарифтер жөнүндө дайындар к өрсөтүлдү. Улуттук эсептер тутуму, республик анын чарба ж үргүзүүчү субъек тилери, чак ан жана орто ишк ердик , инвестициялар жөнүндө маалыматтар к амтылды. Эк ономик анын айрым тармак тарындагы абал чагылдырылды. Тышк ы эк ономик алык ишмердик республик анын тышк ы соодасы ж өнүндө маалыматтар менен берилди. “К ыргызстандагы туризм 2016- 2020” Республик адагы туризм чөйрөсүндөгү жумуштуулук , туристтердин агымы, эс алуу к ызмат к өрсөтүүлөрү жана туризм мек емелер тарамы жөнүндө маалыматтар берилди. “К ыргыз Республикасындагы чакан жана орто ишкерлик 2016- 2020” Чак ан жана орто ишк аналардын, дыйк ан (фермердик ) чарбаларынын жана жек е ишк ерлердин ишмерди гинин негизги эк ономик алык к өрсөтк үчтөрү боюнча статистик алык маалыматтар берилди. “К ыргыз Республикасындагы чет өлкөлүк инвестициялары бар ишканалардын ишмердиги 2016- 2020” 2020- ж. чет өлк өлүк инвестициялары бар ишк аналардын ишмердигинин негизги эк ономик алык к өрсөтк үчтөрү боюнча к ыск ача талдоо жана статистик алык маалыматтар мурунк у жылдарга салыштырылып берилди. “К ыргыз Республикасынын улуттук эсептери 2016- 2020” Улуттук эсеп тутумундагы к өрсөтк үчтөрдү түзүүнүн жана өз ара байланышуунун принциптери, негизги түзүмдөрү жана алардын айрым к омпоненттери баяндалат, республик анын ичк и дүң продук тун өндүрүү, түзүү, бөлүштүрүү жана пайдалануу жөнүндөгү жалпыланган маалыматтарды к амтыган эсеп тутуму берилет. К ыргыз Республикасынын 2018ж. үчүн "Ресурстар- К олдонуу" (РК Т) таблицалары Өз ара байланышк ан «Ресурстар - К олдонуу» таблицалары ар к андай товарлар жана к ызмат к өрсөтүүлөр түрүндө ресурстарды түзүүнү чагылдырат, алардын булагы к атары ичк и өндүрүү жана импорт болуп саналат, жана ошондой эле бул ресурстарды аралык тагы жана ак ырк ы суроо- талаптарга жараша ар к андай к омпоненттердин ортосунда бөлүштүрүү. “К ыргыз Республикасынын демографиялык жылдыгы 2016- 2020” Жыйнак администрациялык - аймак тык түзүлүш, к алк тын санынын өзгөрүлүшү, жыныстык - к урак тык жана улуттук к урам, К ыргыз Республик асынын аймагы боюнча жайгашышы тууралуу, төрөт жана өлүм, ник елешүү жана ажырашуу, миграциясы ж.б. жөнүндө маалыматтарды к амтыйт. “К ыргыз Республикасынын өнөр жайы 2016- 2020” Басылмада 2020-ж. өнөр жайдын жалпы республик а боюнча өнүгүшүн мүнөздөөчү негизги к өрсөтк үчтөр мурдагы жылдарга салыштырылып берилди. . П родук циянын айрым түрлөрүнүн республик а жана аймак тар боюнча өндүрүлүшү жөнүндө маалыматтар берилди. “К ыргыз Республикасынын айыл чарбасы 2016- 2020” 2020- ж. республик анын айыл чарбасы боюнча статистик алык маалыматтар мурунк у жылдарга салыштырып берилди. “К ыргыз Республикасындагы инвестициялар 2016- 2020” 2020- ж. республик анын инвестициялык жана к урулуш ишмердиги боюнча статистик алык маалыматтар мурунк у жылдарга салыштырып берилди. “К ыргыз Республикасынын керектөө рыногу 2016- 2020” Жыйнак та К ыргыз Республик асынын жана региондорунун ичк и соодасынын абалы ж өнүндө статистик алык маалыматтар, ошондой эле методологиялык түшүндүрмөлөр берилди. “К ыргыз Республикасынын маалыматтык- коммуникациялык технологиялары 2016- 2020” Жалпысынан республик а жаан анын региондору боюнча юридик алык жак тардын маалыматтык к оммуник ациялык технологияларынын абалын жана пайдаланылышын талдоону к амтыйт. Тирк емелерде эк ономик алык ишмердик тин түрлөрү жана менчик формалары боюнча М К Тнын абалы туурасында толук маалыматтар берилди. “К ыргыз Республикасынын ишканаларынын финансысы 2016- 2020” Эк ономик анын реалдуу жана финансы сек торундагы ишк аналардын финансылык к өрсөтк үчтөрүнүн к ыск ача талдоосун к амтыйт. Тирк емелерде к еңири маалыматтар жана аларга методологиялык түшүндүрмөлөр берилди. “К ыргыз Республикасынын тышкы жана өз ара соодасы 2016- 2020” М езгилдеги тышк ы жана өз ара сооданын өнүгүшүндө түзүлгөн тенденциялардын талдоосун, к ызмат к өрсөтүүлөрдүн соодасы, импорт жана эк спорт бааларынын индек си, валюта к урсу жөнүндө маалыматтар к амтыйт. Тирк емелерде к еңири статистик алык маалыматтар жана аларга методологиялык түшүндүрмөлөр берилди. “К ыргыз Республикасынын калкынын жашоо дэѕгээли 2016- 2020” Улутстатк ом тарабынан үй чарбаларга жыл сайын өтк өрүлүүчү изилдөөлөргө ылайык , к едейчилик к өрсөтк үчтөрүнүн, к алк тын к ирешелери жана чыгымдары, тамак тануунун энергетик алык баалуулугу ж өнүндө маалыматтардын талдоосун к амтыйт. К алк ты социалдык жак тан к амсыздоо ж өнүндө маалыматтар к өрсөтүлдү. Тирк емелерде к еңири статистик алык маалыматтар жана аларга методологиялык түшүндүрмөлөр берилди. “И ш менен камсыз кылуу жана жумушсуздук” Басылма 2020- ж. өтк өрүлгөн үй чарбалардын бюджеттерине жана жумушчу к үчүнө интеграциялык тандалма изилдөө жі ргі зі і ні ні н жыйынтык тары боюнча даярдалды. Аймагы, жынысы, билим деңгээли, эк ономик алык ишмердигинин түрү, иштеген жумушу ж.б. боюнча бөлүштүрүлгөн жумушчу к үчтүн, иштеген жана жумушсуз к алк жөнүндө маалыматтарды к амтыйт. “К ыргыз Республикасындагы аялдар жана эркектер” К алк тын саны жана түзүмү, жашоонун узак тыгы, оорулар, билим берүү, эк ономик алык ишмердик тин түрлөрү боюнча жумуштуулук , башк аруу органдарындагы өк үлчүлүк жөнүндө маалыматтар гендерлик өңүттө берилди. “К ыргыз Республикасындагы айлана- чөйрө 2016- 2020” Жыйнак та айлана- чөйрөнүн абалын, ага эк ологиялык таасир этүүнүн динамик асын, ошондой эле аны к оргоо боюнча жүргүзүлгөн иш- чараларды мүнөздөгөн маалыматтар берилди. Другие основные публикации Национального статистического комитета «Кыргызстан в цифрах» Представлены основные показатели, характеризующие социально-экономическое положение страны в 2020г. в сравнении с предыдущими годами на основе оперативных данных. Содержит информацию о населении, его занятости и уровне жизни, а также о состоянии отдельных отраслей экономики. «Статистический ежегодник Кыргызской Республики 2016-2020» Содержит подробную информацию, основанную на уточненных данных, как в целом по республике, так и по ее регионам. Представлены данные о населении, его занятости и уровне благосостояния. Помещена информация о системе национальных счетов, хозяйствующих субъектах республики, малом и среднем предпринимательстве, инвестициях. Освещено положение в отдельных отраслях экономики. Внешнеэкономическая деятельность представлена данными об объемах внешней торговли, экспорта и импорта. «Туризм в Кыргызстане 2016-2020» Представлены данные о занятости в сфере туризма, потоках туристов, услугах отдыха и сети учреждений туризма в республике. «Малое и среднее предпринимательство в Кыргызской Республике 2016-2020» Представлены статистические данные по основным экономическим показателям деятельности малых и средних предприятий, крестьянских (фермерских) хозяйств и индивидуальных предпринимателей. «Деятельность предприятий с иностранными инвестициями в Кыргызской Республике 2016-2020» Представлен краткий анализ и статистические данные по основным экономическим показателям деятельности предприятий с иностранными инвестициями в 2020г. в сравнении с предыдущими годами. «Национальные счета Кыргызской Республики 2016-2020» Излагаются принципы построения и взаимосвязь показателей системы национальных счетов, основные структуры и их отдельные компоненты, приведена система счетов, содержащая обобщенные данные о производстве, образовании, распределении и использовании валового внутреннего продукта республики. Таблицы «Ресурсы-Использование» Кыргызской Республики за 2018г. (ТРИ) Содержит взаимосвязанные таблицы «Ресурсы - Использование», отражающие как создание ресурсов в виде различных товаров и услуг, источником которых является внутреннее производство и импорт, так и распределение этих ресурсов между различными компонентами спроса – промежуточного и конечного. «Демографический ежегодник Кыргызской Республики 2016-2020» Содержит данные об административно-территориальном устройстве, изменении численности, половозрастном и национальном составе населения, его размещении по территории Кыргызской Республики, о рождаемости и смертности, брачности и разводимости, миграции и т.д. «Промышленность Кыргызской Республики 2016-2020» Представлены основные показатели, характеризующие развитие промышленности в целом по республике в 2020г. в сравнении с рядом предшествующих лет. Приведены данные о производстве отдельных видов продукции по республике и территории. «Сельское хозяйство Кыргызской Республики 2016-2020» Приведены статистические данные по сельскому хозяйству в республике в 2020г. в сравнении с предыдущими годами. «Инвестиции в Кыргызской Республике 2016-2020» Представлены статистические данные по инвестиционной и строительной деятельности в республике за 2020г. в сравнении предыдущими годами. «Потребительский рынок Кыргызской Республики 2016-2020» Представлены статистические данные о состоянии внутренней торговли в республике и ее регионах, а также методологические пояснения к ним. «Информационно-коммуникационные технологии Кыргызской Республики 2016-2020» Содержит анализ использования информационно-коммуникационных технологий юридическими лицами как в целом в республике, так и по ее регионам. В приложениях приведены подробные данные о состоянии ИКТ по формам собственности и видам экономической деятельности. «Финансы предприятий Кыргызской Республики 2016-2020» Содержит краткий анализ финансовых показателей предприятий реального и финансового секторов экономики. В приложениях приведены подробные данные и методологические пояснения к ним. «Внешняя и взаимная торговля Кыргызской Республики 2016-2020» Представлены статистические данные о внешней и взаимной торговле товарами, торговле услугами, индексах цен импорта и экспорта, а также курсы валют. В приложениях приведены подробные статистические данные и методологические пояснения к ним. «Уровень жизни населения Кыргызской Республики 2016-2020» Содержит анализ показателей бедности, доходов и расходов населения, энергетической ценности питания, отслеживаемых Нацстаткомом в соответствии с ежегодно проводимыми обследованиями домохозяйств. Представлены данные о социальном обеспечении населения. В приложениях приведены подробные статистические данные и методологические пояснения к ним. «Занятость и безработица» Подготовлен по итогам интегрированного выборочного обследования домашних хозяйств и рабочей силы в 2020г. Содержит данные о рабочей силе, занятом и безработном населении с их распределением по территории, полу, уровню образования, видам экономической деятельности, занятиям и др. «Женщины и мужчины Кыргызской Республики» В гендерном аспекте представлены данные о численности и структуре населения, продолжительности жизни, заболеваемости, образовании, занятости по видам экономической деятельности, представительстве в органах управления. «Окружающая среда в Кыргызской Республике 2016-2020» Содержит информацию, характеризующую состояние природных ресурсов и окружающей среды, показатели экологического воздействия на нее, а также мероприятия по ее защите. СӨЗ БАШЫ Жыйнакта бир катар мурдагы жылдарга салыштырмалуу 2020-ж. Кыргыз Республикасындагы туризмдин јнігіші жјніндј маалыматтар кјрсјтілді. Бул басылмада туристтерди жайгаштыруу каражаттары, келүүчүлөр, туристтик ресурстар, туризм ічін товарларды јндіріі жана туризм чјйрјсіндјгі кызмат кјрсјтіілјрдін кјлјмі, ушул кызмат кјрсјтіілјрдін баалары (тарифтери), инвестициялар ж.б. жјніндј маалымат камтылды. Жыйнакты даярдоо учурунда расмий статистика органдары тарабынан текши жана тандалма текшеріінін негизинде юридикалык жактардан жана жеке адамдардан, ошондой эле администрациялык булактардан алынган маалыматтар пайдаланылды. Жыйнакта ошондой эле туризм статистикасы маселелери боюнча кыскача методологиялык тішіндірмјлјр кјрсјтілді. 2020-жылдын маалыматтары айрым учурларда алдын ала берилди. ПРЕДИСЛОВИЕ В сборнике приведены данные о развитии туризма в Кыргызской Республике в 2020г. в сравнении с рядом предшествующих лет. В нем содержится информация о посетителях, средствах размещения туристов, туристских ресурсах, производстве товаров для туризма и объеме услуг в сфере туризма, ценах (тарифах) на эти услуги, инвестициях и др. При подготовке сборника использованы данные, полученные органами официальной статистики от юридических и физических лиц на основе сплошных и выборочных обследований, а также данные из административных источников. В сборнике приведены краткие методологические пояснения по вопросам статистики туризма. Данные за 2020 год в ряде случаев являются предварительными. 2020-ж. КЫРГЫЗ РЕСПУБЛИКАСЫНДАГЫ ТУРИЗМ ЧЈЙРЈСІНІН ИШМЕРДІІЛІГІНІН НЕГИЗГИ КЈРСЈТКІЧТЈРІ Туризм чјйрјсіндјгі чарба жіргізіічі субъекттер. 2021-жылдын 1-январына карата Кыргыз Республикасында туризм ч¼йр¼с³ менен байланышкан экономикалык иш аракетти ж³рг³зг¼н 115,8 ми¾ чарба жіргізіічі субъект (юридикалык жана жеке жактар) катталды. Буга туристтик товарларды ¼нд³р³³ч³, аларды сатуучу жана туристтик-экскурсиялык кызматтарды к¼рс¼т³³ч³ ишканалар, кафе, ресторандар, туристтердин жашоосу, эс алуусу жана к¼¾³л ачуулары менен байланышкан жайгаштыруу жайлары (коруктар, улуттук табигый парктар, альплагерлер), бардык т³рд¼г³ транспорт ишканалары ж.б. кирет. Чарба жіргізіічі субъектилердин (юридикалык жана жеке жактардын) жалпы санынын ичинен 13,9 миѕи, же 12,0 пайызы рекреация жана эс алуу тармагында кызмат кјрсјтіічі ишканалар (мейманкана чарбаларынын, эс алуу базаларынын, ресторандардын, дарылоо-ден соолукту чы¾доочу профилакторийлердин кызмат к¼рс¼т³³лјрі) катары катталды. Негизинен, мындай чарба жіргізіічі субъектилердин 5,8 ми¾ субъекти (41,9 пайызы) - Бишкек шаарында жана 1,9 ми¾ субъекти (13,8 пайызы) Ысык-Кјл облусунун курорттук зонасында жайгашкан. Туризм ч¼йр¼с³нд¼г³ жеке ишкердик менен 101,5 ми¾ жеке жактар, же катталган чарба жіргізіічі субъектилердин жалпы санынын 87,7 пайызы алектеништи. 2020-жылы 442 эс алуу мекемелери жана туризм уюмдары, мейман ³йл¼р³н кошкондо, туристтерди кабыл алып, аларга кызмат к¼рс¼т³шт³. Анын ичинен: жайгаштыруунун адистештирилген каражаттары - 97 (53 - эс алуучу пансионаттар, анын ичинен 1 дарылоо пансионаты, ден соолукту чы¾доочу бир балдар лагери, 13 санаторий, анын ичинен балдар санаторийлери - 4, санаторий-профилакторий - 11, эс алуу ³й³ - 4, туристик базалар жана эс алуу базасы - 15) ошондой эле, мейманкана жана жайгаштыруунун ушул сыяктуу каражаттары - 167, мейман ³йл¼р³ - 141, турфирма жана туроператорлор, саякат жана экскурсия бюролору - 24, жаратылыш парктары жана коруктар - 7 жана башка мекемелер - 6. 2020-ж. эс алгандардын саны 463,9 ми¾ адамды т³зд³, бул 2019-ж. салыштырмалуу 3,8 эсеге аз, анын ичинен, туризмдин уюштурулган секторунда - 254,9 ми¾ адам (3,2 эсеге аз). Туризм сферасынын к¼рс¼тк³чт¼р³н³н т¼м¼нд¼ш³ COVID-19 пандемиясына байланыштуу чект¼¼ч³ чаралардын киргизилиши менен шартталды. Туризмдин уюштурулган жана уюштурулбаган секторунда эс алган туристтер (ж ыйынтыкка карата пайыз менен) 100,0 90,0 80,0 70,0 45,5 49,3 52,9 54,3 50,7 47,1 45,7 54,5 45,1 2016 2017 2018 2019 2020 54,9 60,0 50,0 40,0 30,0 20,0 10,0 0,0 Уюштурулбаган сектор Уюштурулган сектор Ошону менен бирге, уюштурулган сектордо эс алган кел³³ч³л¼рд³н (туристтердин) іліші 2016ж. 49,3 пайыздан 2020-ж. 54,9 пайызга чейин к¼б¼йс¼, тескерисинче, уюштурулбаган сектордо эс алгандардын іліші 50,7 пайыздан 45,1 пайызга чейин азайды. Туристтик кызмат к¼рс¼т³іл¼рдін олуттуу б¼лігі Ысык-К¼л облусуна тиешеліі, мында 2020ж. мейман ³йл¼р³н кошкондо 236 эс алуу мекемелери жана туризм уюмдары, туристтерди кабыл алып, аларга кызмат к¼рс¼т³шт³. Облуста туризмдин уюштурулган секторунда эс алгандардын саны 104,4 ми¾ адамды т³зд³, бул 2019-ж. салыштырганда 67,2 пайызга аз болду. Мындан тышкары, 2020-жылы Ысык-К¼л облусунун курорттук зоналарындагы уюштурулбаган сектордо (мейман ійл¼рі жана ій чарбаларында) 209,0 ми¾ адам эс алды, бул 2019-жылга салыштырганда 78,4 пайызга аз. Туристтик фирмалар аркылуу саякатка 2020-ж. 1,3 ми¾ адам ж¼н¼тілді, алардын ичинен 77 пайызы башка ¼лк¼л¼рг¼ ж¼н¼тілг¼н Кыргызстандын жарандары, ал эми 23 пайызы Кыргызстанга саякаттап келген башка ¼лк¼л¼рдун жарандары. Туризм ч¼йр¼с³нд¼ т³з³лг¼н кошумча діѕ нарк 2020-жылы алдын ала баалоо боюнча 17 млрд. сомдон ашык ¼лч¼мд¼ т³з³лд³, же ИДПга карата 2,9 пайызга жетти, ал эми 2016-жылы, ал 4,6 пайызды тізгјн. Туристтик ишмердик чөйрөсүндөгү кошумча дүң нарк (ИПДга пайыз менен) 5,5 5,0 5 5,0 5,1 4,6 4,5 4 3,5 2,9 3 2,5 2 1,5 1 2016 2017 2018 2019 2020 Кыргыз Республикасынын Мамлекеттик чек ара кызматынын маалыматтары боюнча 2020-ж. (жарандык ¼лк¼л¼рі боюнча), чет элдик жарандардын Кыргыз Республикасынын чек арасын кесип ¼тііл¼рінін саны 2 млн. ашты. Чек араны кесип ¼тііл¼рдін негизги агымы Өзбекстан, Казакстан, Россия жана Тажикстан ¼лк¼л¼рін¼н болду. Жарандык өлкөлөрү боюнча, чет элдик жарандардын Кыргыз Республикасынын чек арасын кесип өтүүлөрүнүн (келүүлөрүнүн) саны (жыйынтыкка карата пайыз менен) 2016 Россия 11,3% Башк а өлк өлөр 6,6% Россия 6,5% 2020 Тажик стан 2,2% Башк а өлк өлөр 3,1% К азак стан 24,7% Тажик стан 6,3% Өзбек стан 9,0% К азак стан 66,8% Өзбек стан 63,5% Туризм ічін товарларды јндіріі. 2020-ж. јнјр-жай ишканалары тарабынан туризмди јніктіріі ічін чыгарылган товарлар 714,8 млн. сомго, же јткјн жылга караганда 28,8 пайызга аз јндірілді. 2020-ж. мурунку жылга салыштырмалуу јндіріінін кјлјмінін тјмјндјші эркектердин улуттук костюмдарын јндіріі 3,2 эсеге, калпактарды - 2,3 эсеге, килемдерди - 8,5 пайызга, боз ійлјрді - 32,1 пайызга жана сувенирлерди - 3,3 эсеге кыскарышы менен шартталды. Бут кийимди чыгаруу 75,7 миѕ тігјйді тізді, бул 2019-ж. караганда 26,8 пайызга аз. Туризм чјйрјсіндјгі инвестициялар. 2020-ж. туризм чјйрјсінј тике чет јлкјлік инвестициялардын 40 млн. жакын АКШ доллары (кетіі агымын кошпогондо) тартылды, бул 2019-ж. караганда 4,0 эсеге аз, муну менен бирге КМШдан тышкаркы јлкјлјрдјн алардын тішіісі 4,0 эсеге аз болду, ал эми КМШ јлкјлјрінјн алардын тішіісі 3,1 эсеге азайды. Тике чет јлкјлік инвестициялардын жалпы кјлјміндјгі туризм чјйрјсінј багытталган тике чет јлкјлік инвестициялардын іліші 2020-ж. 7,4 пайызды тізді, ошол эле убакта мурунку жылы ал 14,7 пайызды тізгјн. Тике чет јлкјлік инвестициялардын негизги кјлјмі (туризм чјйрјсінј тартылган инвестициялардын 97,9 пайызы), Нидерланддан – 93,1 пайызы, ошондой эле Америка Кошмо Штаттарынан – 4,8 пайызы тішкјн. Туризм объекттеринин курулушуна 2020-ж. негизги капиталга инвестициянын 13 млрд. сомдон кјбі јздјштірілді, бул 2019-ж. караганда 2,0 эсеге аз, 2016-ж. караганда 1,3 эсеге аз. Туризм чјйрјсіндјгі эмгек жана эмгек акы. 2020-ж. туризм чјйрјсіндјгі ишканалардын жана уюмдардын кызматкерлеринин орточо тизмелик саны 7,2 миѕ адамды тізді. Кызматкерлердин эѕ кјп саны санатордук-курорттук мекемелерге (23,4 пайыз) туура келди. 2020-ж. туризм чјйрјсіндјгі бир кызматкердин орточо айлык эмгек акысы 2016-ж. салыштырмалуу 6,4 пайызга кјбјйіі менен 10 375 сомду тізді. Туризм чјйрјсіндјгі кызмат кјрсјтіілјр. 2020-ж. калкка туристтик-экскурсиялык кызматтар 804,8 млн. сомго кјрсјтіліп 2016-ж. салыштырмалуу 44,8 пайызга аз болду. Мейманканалар жана кыска мјјнјтт³к жашоо ³ч³н багытталган башка жайлардын кјрсјткјн кызмат кјрсјтіілјр³нін к¼л¼м³ 1,2 млрд. сомду тізіп, 2016-ж. салыштырганда 50 пайызга азайды. Туристтик ташуулар. Жіргінчілјрді ташуучу транспорттун бардык тірі менен ташуунун кјлјмі 2020-ж. 0,9 млн. туристтерди тізді, бул мурунку жылга салыштырмалуу 87 пайызга, ал эми 2016-ж. салыштырмалуу 86 пайызга аз. Туристтерди ташуудан тішкјн кирешелер 2016-ж. салыштырмалуу 60 пайызга тјмјндјді. Туризм чјйрјсіндјгі соода. 2020-ж. туризм чјйрјсіндјгі чекене соода жігіртіінін жалпы кјлјмі 11 млрд. жакын сомду тізіп, мурунку жылга салыштырмалуу 57 пайызга, ал эми 2016-ж. салыштырганда 47 пайызга азайды. 2020-жылы Ысык-К¼л облусунда жайгашкан, туризм чјйрјсіндј экономикалык ишмердик жүргүзгјн субъекттерге жалпы жана Ысык-К¼л облусунун рекреациалык зоналарында уюштурулбаган туристтерди кабыл алган ій чарбаларына жүргүзүлгөн1 тандалма текшер³³л¼р³, туризм тармагы коронавирус инфекциялык эпидемиясынан олуттуу зыянга дуушар болгонун көрсөттү; ал эми тышкы республикалардын чек араларынын жабылышы чет элдик туристтердин агымына таасирин тийгизди. Мында, Ысык-К¼л облусунда эс алгандардын 94,0 пайызы Кыргызстандык жарандар болду. Бардыгы болуп 89 санатордук-курорттук мекемелер, эс алуу уюмдары, жайгаштыруунун атайын адистештирилген каражаттары, ошондой эле эс алуу мекемелеринин аймагында жайгашкан 67 мейман ³йл¼р³ жана 74 эс алуу мекемелеринин аймагынан сырткары жайгашкан мейман ³йл¼р³н¼ изилд¼¼ ж³рг³з³лд³. Covid-19 пандемиясынын кесепетинен Ысык-К¼л облусунун рекреациалык зоналарында уюштурулбаган туристтерди кабыл алган ій чарбаларына тандалма текшер³³ туристтик сезон болуп жаткан мезгилдин ортосунда гана ж³рг³з³лд³. Уюштурулбаган сектордо эс алган туристтердин саны 195,6 мин адамды т³зд³, алардын 6 пайызы чет ¼лк¼л³к жарандар болду. Бир адамдын эс алуусунун орточо узактыгы 2 к³нд³ т³зд³. 1Туризм статистикасы боюнча ишти натыйжалуу уюштуруу жана Ысык-К¼л облусунун аймагында жайгашкан, туризм ч¼йр¼с³нд¼ экономикалык иш-аракеттерди жуз¼г¼ ашырган субъекттерди (юридикалык жана жеке жактарды) камтуунунун толуктугун камсыз кылуу максатында, 1 августан 10 августка чейин Ысык-К¼л облустук мамлекеттик статистикалык башкармалыгы кыска мөөнөткө жайгаштыруу кызматтарын көрсөткөн чарба жүргүзүүчү субъекттерге жалпы бир жолку изилд¼¼ні ж³рг³з¼т. Ошондой эле, жыл сайын жайкы туристтик сезон учурунда Улутстатком Ысык-К¼л облусунун рекреациалык зоналарында уюштурулбаган туристтерди кабыл алган ій чарбаларына тандалма текшер³³ жіргіз¼т. Жыл сайын өткөріліічі изилдөө, салттуу ыкма менен жүргүзүлгөн жок. Пандемияга байланыштуу, ар бир субъектге баруу менен толук сурамжылоонун ордуна, маалыматтарды чогултуу телефон аркылуу сурамжылоо менен уюштурулду. ОСНОВНЫЕ ПОКАЗАТЕЛИ ДЕЯТЕЛЬНОСТИ СФЕРЫ ТУРИЗМА В КЫРГЫЗСКОЙ РЕСПУБЛИКЕ в 2020г. Хозяйствующие субъекты сферы туризма. На 1 января 2021 года в Кыргызской Республике зарегистрировано 115,8 тыс. хозяйствующих субъектов (юридических и физических лиц), осуществляющих экономическую деятельность, связанную со сферой туризма. В это число входят предприятия, производящие туристические товары, торгующие ими и оказывающие туристско-экскурсионные услуги, рестораны, средства размещения туристов, связанные с проживанием, отдыхом и развлечениями (заповедники, национальные природные парки, альплагеря), предприятия всех видов транспорта и т.д. Из общего числа хозяйствующих субъектов (юридических и физических лиц) - 13,9 тыс. или 12,0 процента зарегистрированы как предприятия, оказывающие услуги в области рекреации и отдыха (услуги гостиничных хозяйств, базы отдыха, рестораны, лечебно-оздоровительные профилактории). В основном, такие хозяйствующие субъекты расположены в г.Бишкек – 5,8 тыс. субъектов (41,9 процента) и курортной зоне Иссык - Кульской области – 1,9 тыс. субъектов (13,8 процента). Индивидуальной предпринимательской деятельностью в сфере туризма занято более 101,5 тыс. физических лиц, или 87,7 процента от общего числа зарегистрированных хозяйствующих субъектов. В 2020г. прием и обслуживание туристов осуществляли 442 учреждения отдыха и организации туризма, включая гостевые дома, расположенные на территории и вне территории учреждений отдыха. Из них 97 - специализированные средства размещения (53 пансионата отдыха, из них один пансионат с лечением, один спортивно-оздоровительных лагерь, 13 санаториев, из них 4 - детских, 11 санаториев-профилакториев, 4 дома отдыха, 15 туристских баз и баз отдыха), а также 167 гостиниц и аналогичных средств размещения, 141 гостевой дом, 24 турфирмы и туроператора, бюро путешествий и экскурсий, 7 природных парков и заповедников и 6 других туристических объектов. Численность отдохнувших в 2020г. составила 463,9 тыс. человек, что по сравнению с 2019г. в 3,8 раза меньше, из них в организованном секторе туризма – 254,9 тыс. человек (в 3,2 раза меньше). Снижение показателей сферы туризма обусловлено введением ограничительных мер в связи с пандемией COVID – 19. Туристы, отдохнувшие в организованном и неорганизованном секторе туризма (в процентах к итогу) 100 90 80 45,5 49,3 52,9 54,3 50,7 47,1 45,7 54,5 45,1 2016 2017 2018 2019 2020 70 54,9 60 50 40 30 20 10 Неорганизованный сектор Организованный сектор При этом, если доля туристов, отдохнувших в организованном секторе, в общем числе туристов возросла с 49,3 процента в 2016г. до 54,9 процента – в 2020г., то доля отдохнувших в неорганизованном секторе за этот период, она напротив, уменьшилась с 50,7 процента до 45,1 процента. Значительная часть предоставляемых туристических услуг приходилась на ИссыкКульскую область, где в 2020г. прием и обслуживание туристов осуществляли 236 учреждений отдыха и организаций туризма, включая гостевые дома. Численность отдохнувших в организованном секторе туризма области составила 104,4 тыс. человек, что по сравнению с 2019г. на 67,2 процента меньше. Кроме того, в неорганизованном секторе курортной зоны ИссыкКульской области (гостевые дома и домашние хозяйства) в 2020г. отдохнуло 209,0 тыс. человек, или на 78,4 процента меньше. Через туристические фирмы в 2020г. отправлено 1,3 тыс. человек, из которых 77,0 процента являлись гражданами Кыргызстана, а 23,0 процента – гражданами других стран, путешествующими по Кыргызстану. Валовая добавленная стоимость, в сфере туризма в 2020 году, по предварительной оценке, сложилась в размере более 17 млрд. сомов, и составила 2,9 процента к ВВП, в то время как в 2016г. она составляла 4,6 процента. Валовая добавленная стоимость в сфере туристической деятельности (в процентах к ВВП) 5,5 5,0 5 5,0 5,1 4,6 4,5 4 3,5 2,9 3 2,5 2 1,5 1 2016 2017 2018 2019 2020 По данным Государственной Пограничной службы Кыргызской Республики, в 2020г. число пересечений границы Кыргызской Республики иностранными гражданами (по стране гражданства), составило более 2 млн. пересечений. Основное число пересечений (прибытий) пришлось на граждан Узбекистана, Казахстана, России и Таджикистана. Количество пересечений (прибытий) границы Кыргызской Республики иностранными гражданами, по стране гражданства (в процентах к итогу) 2016 Россия 11,3% Другие страны 6,6% 2020 Таджикистан 2,2% Россия 6,5% Другие страны 3,1% Казахстан 24,7% Таджикистан 6,3% Узбекистан 9,0% Казахстан 66,8% Узбекистан 63,5% Производство товаров для туризма. Промышленными предприятиями в 2020г. произведено товаров, способствующих развитию туризма, на 714,8 млн. сомов, или на 28,8 процента меньше, чем в предыдущем году. В 2020г. по сравнению с предыдущим годом снижение объемов производства обусловлено сокращением производства национальных мужских костюмов в 3,2 раза, калпаков - в 2,3 раза, ковров - на 8,5 процента, юрт - на 32,1 процента и сувениров в 3,3 раза. Выпущено 75,7 тыс. пар обуви, что на 26,8 процента меньше. Инвестиции в сферу туризма. В 2020г. в сферу туризма привлечено около 40 млн. долларов США прямых иностранных инвестиций (без учета оттока), что в 4,0 раза меньше, чем в 2019г., при этом из стран вне СНГ их поступило в 4,0 раза меньше, из стран СНГ - в 3,1 раза меньше. В 2020г. доля прямых иностранных инвестиций в сферу туризма в общем объеме таких инвестиций составила 7,4 процента, в то время как в предыдущем году она составляла 14,7 процента. Основной объем прямых иностранных инвестиций (97,9 процента от общего объема привлеченных инвестиций в сферу туризма) поступил из Нидерландов – 93,1 процента, а также Соединенных Штатов Америки – 4,8 процента. На строительство объектов туризма в 2020г. освоено более 13 млрд. сомов инвестиций в основной капитал, что в 2,0 раза меньше, чем в 2019г. и в 1,3 раза - чем в 2016г. Труд и заработная плата в сфере туризма. Среднесписочная численность работников предприятий и организаций сферы туризма в 2020г. составила 7,2 тыс. человек. Наибольшее число работников (23,4 процента) было занято в санаторно-курортных учреждениях. Среднемесячная заработная плата одного работника в сфере туризма в 2020г. составила 10 375 сома и по сравнению с 2016г. увеличилась на 6,4 процента. Услуги в сфере туризма. В 2020г. населению оказано туристско-экскурсионных услуг на 804,8 млн. сомов, что на 44,8 процента меньше чем в 2016г. Объем услуг, оказанных гостиницами и другими местами для краткосрочного проживания, составил 1,2 млрд. сомов, по сравнению с 2016г. уменьшился на 50 процентов. Туристские перевозки. Всеми видами пассажирского транспорта в 2020г. перевезено 0,9 млн. туристов, что по сравнению с предыдущим годом на 87 процентов, а по сравнению с 2016 г. - на 86 процентов меньше. Доходы, полученные от перевозок туристов (в текущих ценах), по сравнению с 2016г.уменьшились на 60 процентов. Торговля в сфере туризма. Общий объем оборота розничной торговли в сфере туризма в 2020г. составил около 11 млрд. сомов и по сравнению с предыдущим годом уменьшиль на 57 процентов, а по сравнению с 2016г. – на 47,0 процента. Обследования1 хозяйствующих субъектов, осуществляющих экономическую деятельность в сфере туризма и выборочное обследования, домашних хозяйств принимающих неорганизованных туристов в рекреационных зонах Иссык-Кульской области в 2020г. показали, что сфера туризма серьезно пострадала из-за эпидемии коронавирусной инфекции, а закрытие внешних границ республики повлияло на поток иностранных туристов. Так, из общего числа отдохнувших в Иссык-Кульской области – 94,0 процента являлись гражданами Кыргызстана. Всего обследовано 89 санаторно-курортных учреждений, организаций отдыха и специализированных средств размещения, 67 гостевых домов, расположенных на территории учреждений отдыха и 74 гостевых домов, расположенных вне территории учреждений отдыха. В туристический сезон 2020г. обследование домашних хозяйств, принимающих неорганизованных туристов в рекреационных зонах Иссык-Кульской области, из-за пандемии Covid-19, проводилось только в середине сезона. Второй этап сбора данных был произведен по графику с 10 июля по 20 августа. Численность туристов, отдохнувших в неорганизованном секторе, составила 195,6 тысяч человек, из которых 6,0 процента – иностранные граждане. Средняя продолжительность отдыха одного человека в 2020г. составила 2 дня. 1В целях обеспечения полноты статистического охвата субъектов (юридических и физических лиц), осуществляющих экономическую деятельность в сфере туризма, расположенных на территории Иссык-Кульской области, в период с 1 по 10 августа Иссык-Кульским областным управлением государственной статистики проводится сплошное единовременное обследование хозяйствующих субъектов, предоставляющих услуги по краткосрочному проживанию. А также, Нацстаткомом на ежегодной основе проводится выборочное обследование домашних хозяйств, принимающих неорганизованных туристов в рекреационных зонах Иссык-Кульской области в период летнего туристического сезона. Ежегодное обследование субъектов не проводились традиционным способом. В связи с пандемией, вместо сплошного обследования путем посещения каждого субъекта, сбор данных был организован путем опроса по телефону. Таблицалар Таблицы Кыргыз Республикасынын Улуттук статистика комитетинин 2022-жылы чыгара турган басылмалары Мезгилдүүлүгү Комплекстүү статистикалык басылмалар “Кыргыз Республикасынын социалдык-экономикалык абалы жөнүндө”басылмасы “Кыргыз Республикасы жана региондор” статистикалык бюллетени кварталдык “Кыргызстан” кыскача статистикалык маалымдамасы “Кыргызстан цифраларда” жыйнагы жылдык жылдык айдын 21-санына чейин, кварталдык-отчёттук айдан кийинки айдын 23-санына чейин отчёттук кварталдан кийинки айдын 30- санына чейин апрель июнь Кыргыз Республикасынын Статистикалык Жылдыгы жылдык декабрь “Кыргызстандагы туризм 2017-2021” жыйнагы “Кыргыз Республикасындагы чакан жана орто ишкерлик 2017-2021” жыйнагы “Кыргыз Республикасындагы чет өлкөлүк инвестициялары бар ишканалардын ишмердиги 2017-2021” жыйнагы жылдык июль жылдык октябрь жылдык октябрь Улуттук эсептер статистикасы “Кыргыз Республикасынын улуттук эсептери 2017-2021” жыйнагы «Ресурстар-Колдонуу» Таблицалары (РКТ) 2019-ж. жыйнагы жылдык жылдык ноябрь октябрь Финансы статистикасы “Экономиканын реалдуу секторунун ишканаларынын пайдасынын калыптанышы” статистикалык бюллетени жылдык кварталдык “Экономиканын реалдуу секторундагы ишканалардын өз ара эсептешүүлөрүнүн абалы” статистикалык бюллетени жылдык кварталдык “Экономиканын реалдуу секторунун ишканаларынын товардык-материалдык баалуулуктарынын запастары” статистикалык бюллетени “Экономиканын финансылык секторунун ишканаларынын иш-аракеттеринин негизги көрсөткүчтөрү” статистикалык бюллетени “Кыргыз Республикасынын ишканаларынын финансысы 2017-2021” жыйнагы жылдык кварталдык 10-июнь, отчёттук мезгилден кийинки 70-күнү 10-июнь, отчеттук мезгилден кийинки 70-күнү 10-июнь, отчеттук мезгилден кийинки 70-күнү 22-апрель отчеттук мезгилден кийинки 50-күнү сентябрь Өнөр жай статистикасы “Өнөр жай боюнча негизги экономикалык көрсөткүчтөр” статистикалык бюллетени “Кыргыз Республикасынын өнөр жайы 2017-2021” жыйнагы Курулуш жана инвестиция статистикасы “2021-жылдын инвестиция жана курулуш боюнча жылдык отчётту иштеп чыгуунун негизги жыйынтыктары” статистикалык бюллетени “Кыргыз Республикасынын инвестициялары 2017-2021” жыйнагы Айыл чарба статистикасы “ Кыргыз Республикасынын аймагында мал чарба продуктуларынын негизги түрлөрүн өндүрүү” статистикалык бюллетени “Түшүмдү жыйноо, күздүк өсүмдүктөрдү себүү, тоңдурманы айдоо” статистикалык бюллетени “2021-жылы айыл чарба өсүмдүктөрүнүн түшүмүнүн жыйналышы жөнүндө” статистикалык бюллетень айлык Чыгаруу мөөнөттөрү жылдык кварталдык жылдык айлык жылдык отчёттук мезгилден кийинки айдын 15-санына чейин октябрь жылдык сентябрь жылдык сентябрь отчёттук мезгилден кийинки айлык айдын 9-күнү 1-июлдан отчёттук мезгилден кийинки жылдын аягына айдын 9-күнү чейин жылдык январь ПУБЛИКАЦИИ НАЦСТАТКОМА КЫРГЫЗСКОЙ РЕСПУБЛИКИ, ПЛАНИРУЕМЫЕ К ИЗДАНИЮ в 2022 году Периодичнос ть Сроки издания Комплексные статистические издания Публикация «О социально-экономическом положении Кыргызской Республики» месячная Статистический бюллетень «Кыргызская Республика и регионы» квартальная Краткий статистический справочник «Кыргызстан» Сборник «Кыргызстан в цифрах» Статистический ежегодник Кыргызской Республики Сборник «Туризм в Кыргызстане 2017-2021» Сборник «Малое и среднее предпринимательство в Кыргызской Республике 2017-2021» Сборник «Деятельность предприятий с иностранными инвестициями в Кыргызской Республике 2017-2021» Статистика национальных счетов Сборник «Национальные счета Кыргызской Республики 2017-2021» Сборник «Таблицы «Ресурсы-Использование» за 2019 год Статистика финансов Статистический бюллетень «Формирование прибыли предприятий реального сектора экономики» годовая годовая годовая годовая годовая до 21 числа, квартальная - до 23 числа после отчетного месяца 30 числа после отчетного квартала апрель июнь декабрь июль октябрь годовая октябрь годовая ноябрь годовая октябрь годовая квартальная Статистический бюллетень «Состояние взаимных расчетов предприятий реального сектора экономики» Статистический бюллетень «Запасы товарно-материальных ценностей предприятий реального сектора экономики» годовая квартальная Статистический бюллетень «Основные показатели деятельности предприятий финансового сектора экономики» Сборник «Финансы предприятий Кыргызской Республики 2017-2021» Статистика промышленности Статистический бюллетень «Основные экономические показатели по промышленности» Сборник «Промышленность Кыргызской Республики 2017-2021» Статистика строительства и инвестиций Статистический бюллетень «Основные итоги инвестиционной и строительной деятельности в 2021 году» Сборник «Инвестиции в Кыргызской Республике 2017-2021» Статистика сельского хозяйства Статистический бюллетень «Производство основных видов продуктов животноводства всеми категориями хозяйств в разрезе областей и районов Кыргызской Республики» Статистический бюллетень «Сводка о ходе уборки урожая сельскохозяйственных культур, севе озимых, вспашке зяби» Сборник «О сборе урожая сельскохозяйственных культур по областям и районам Кыргызской Республики в 2021 году» годовая квартальная 10 июня 70 день после отчетного периода 10 июня 70 день после отчетного периода 10 июня 70 день после отчетного периода 22 апреля 50 день после отчетного периода сентябрь годовая квартальная годовая месячная годовая до 15 числа после отчетного периода октябрь годовая сентябрь годовая сентябрь месячная на 9-й день после отчетного периода с 1 июля до конца года годовая на 9-й день после отчетного периода январь
