Uploaded by Жайна Джаумитова

Великобритания Биба (1)

advertisement
Ұлыбритания-немесе ресми түрде Ұлыбритания және Солтүстік Ирландия
Біріккен Корольдігі (the United Kingdom of Great Britain and Northern Ireland)
— Батыс Еуропада Британ аралдарында орналасқан мемлекет. Оның аумағы244,1 мың шаршы км, халқы-60 млн. астам адам, ресми тілі-ағылшын, ресми
діні — протестантизм (халықтың 90% — ы); астанасы-Лондон.
Ұлыбритания-Ұлттар Достастығының, бұрын Британ империясын құрған
елдер мен аумақтардың саяси және экономикалық бірлестігінің орталығы.
Ұлыбританиядан басқа, Достастыққа 44 ел кіреді, оның ішінде Австралия,
Бангладеш, Мальта, Жаңа Зеландия және басқалары, шамамен 1 миллиард
халқы бар.
Ұлыбритания-біртұтас мемлекет. Ұлыбританияның тарихи қалыптасқан
бөліктері-Англия, Шотландия, Уэльс және Солтүстік Ирландия. Олардың
әкімшілік-аумақтық бөлінісі әртүрлі. Англия мен Уэльсте ең ірі әкімшілік
бірліктер — уездер (1 миллионнан астам халқы бар), олар өз кезегінде
округтерге бөлінеді; тәуелсіз әкімшілік-аумақтық бірлік — Үлкен Лондон,
оған 32 қалалық аудан мен Сити кіреді. Солтүстік Ирландия округтерге,
Шотландия облыстарға бөлінеді. Тәуелсіз әкімшілік бірліктер-Мэн аралы
және Норман аралдары.
Ұлыбританиядағы мемлекеттік басқару жүйесінің маңызды ерекшеліктері
бар, өйткені елде мемлекеттік басқару тәртібін белгілейтін бірыңғай
заңнамалық акт ретінде қолданылатын конституция жоқ. Мемлекеттік
басқарудың негізін жазылмаған конституция құрайды, ол заң нормаларынан,
яғни парламенттік актілерден, сот практикасының прецеденттерінен, әдетғұрыптар мен конституциялық келісімдерден тұрады.
Ұлыбританияның басшысы, сондай-ақ атқарушы биліктің басшысы және
Жоғарғы Бас қолбасшы-монарх. Монархтың билігі монархтың тікелей
ұрпақтарына мұрагерлік жолмен беріледі. Корольдік міндеттер өмір бойы
орындалады.








Заңнама монархқа келесі құқықтар береді:
Премьер-Министрді тағайындау;
Мақсаты министрлер;
Судьялар мен дипломаттарды тағайындау;
Бұрынғы әскери лауазымды тұлғаларды тағайындау;
Халықаралық келісімдер жасасу;
Соғыс жариялау;
Бейбітшілік туралы қорытынды.
Ұлыбританияның Жоғары мемлекеттік органы құрамына екі палатадан
тұратын ел Парламенті болып табылады:
 Лордтар палатасы;
 Қауымдар палатасы.
Палаталар бар және бір-бірінен бөлек жұмыс істейді, екі Палатаға мүшелікке
бір уақытта тыйым салынады, Лордтар Палатасының мүшелері мүшелер
Қауымдар палатасының мүшелерін сайлауға қатыспайды. Парламент
палаталарының мәртебесі әртүрлі.
Қауымдар палатасы бес жыл мерзімге сайланады. 21 жасқа толған әрбір
Британдық субъект қауымдар палатасына сайлануға құқылы. Қауымдар
палатасына сайлау тең тікелей, жалпыға ортақ және жасырын дауыс беру
арқылы жүзеге асырылады. Әр округтен қауымдар палатасына
салыстырмалы көпшіліктің көпшілік жүйесі негізінде бір депутат сайланады.
Ұлыбритания үкіметі ел Парламенті алдындағы қызметіне жауап береді.
Үкімет құрамын Қауымдар палатасының көпшілік партиясы анықтайды.
Download