20 VALENTLIK VA OKSIDLANISH DARAJASI 281019215840

Zomin tumani 25-maktab
Alimqulov Sirojiddin
VALENTLIK VA OKSIDLANISH DARAJASI.
Valentlik – bir element atomini boshqa bir element atomlarini biriktirib olish qobilyati.
Элементларнинг валентлиги бутун сонлар бўлиб 1 дан 8 гача бўлади. Валентлик 0 га
тенг ва 8 дан катта бўлмайди. Одатда валентлик элемент белгисининг юқоридаги унг
томонида рим рақами билан кўрсатилади. Элемент валентлиги доимий(ўзгармас) ёки
ўзгарувчан бўлиши мумкин.
Қўйидаги элементлар ўзгармас валентликга эга:
ўзгармас I валентли бўлган элементларга:HI, FI, ишқориш металлар NaI, LiI, KI, RbI,
CsI ва бошқалар;
ўзгармас II валентли бўлган элементларга: OII, CaII, MgII, BeII, BaII, SrII, ZnII, CdII ва
бошқалар;
ўзгармас III валентли бўлган элементларга: AlIII, BIII ва бошқалар.
Кўпчилик элементлар ўзгарувчан валентликга эга. Ўзгарувчан валентли
элементлар турли бирикмаларда турлича валентликга эга бўлган элементлар.
Жадвал 1. Aйрим ўзгарувчан валентликга эга бўлган элементлар.
Элемент
Cl, Br, I
S
N
С, Si, Sn, Pb
Р
Ag, Au
Сu
Fe
Сг
Мп
Валентлиги
I, III, V, VII
II, IV, VI
I, II, III, IV
II, IV
III, V
I,III
I,II
II,III
II, III, VI
II, III, IV VI, VII
Ўзгармас валентли элементлар: HI, FI, NaI, LiI, KI, RbI, CsI, OII,CaII, BaII, SrII, BeII,ZnII,
CdII, AlIII, BIII ва бошқалар
Валентлиги ўзгарувчан бўлган элементларга: C II, CIV, SII, SIV, SVI, NI, NII, NIII, NIV, PIII,
PV, ClI, ClIII, ClV, ClVII, Br I, Br III, BrV, BrVII, II, IIII, IV, IVII, MnII, MnIII MnIV, MnVI , MnVII,
CrII, CrIII, CrVI, SiII, SiIV, PbII, PbIV, SnII,SnIV, AgI, AgIII, AuI, AuIII СuI, СuII, Fe II, FeIII, ва
бошқалар
Oksidlanish darajasi
Kimyoviy reaksiyaga kirishayotgan moddalar tarkibidagi atomlarning oksidlanish darajasi
o’zgarishi bilan boradigan reaksiyalar oksidlanish-qaytarilish reaksiyalari deyiladi. Qutbli
yoki ionli birikmalarda kimyoviy bog’lanishda ishtirok etayotgan elektronlar elektromanfiyligi
kattaroq bo’lgan atom tomon siljigan yoki butunlay o’tib ketgan bo’ladi. Elektronlarni o’zidan
Zomin tumani 25-maktab
Alimqulov Sirojiddin
siljitgan atomlar elektron bergan atomlar, elektronni o’ziga tortgan atomlar elektron olgan
atomlar deb ataladi.
Oksidlanish daraja – birikma tarkibidagi atomlarning shartli zaryadi oksidlanish darajasi deb
ataladi.
Oksidlanish darajani topish qoidalari.
1. Oddiy moddalarning oksidlanish darajasi doim nolga teng. (N2, O2, H2 Fe va h.k)
2. H2 ning oksidlanish darajasi metallar bilan hosil qilgan birikmalarda yani gidridlarda -1
ga, boshqa barcha birikmalarda +1 ga teng. M; NaH da -1 ga, H2O da +1 ga teng.
3. O2 ning oksidlanish darajasi barcha birikmalarda -2 ga, peroksidlarda -1 ga, ftorli
birikmalarda +1 va +2 ga teng.
4. Айрим элементлар оксидланиш даражаси қийматлари
Элемент
Барқарор оксидланиш даражаси қиймати
H
+1,0,-1
F
0,-1
Cl, Br, I
+7, +5, +3, +1, 0,-1
O
0,-2,(-1)
S
+6, +4, 0, -2
N
+5, +4, +3, +2, +1, 0, -3
P
+5, +3, 0, -3
C, Si
+4, +2, 0, -4
Cr
+6, +3, +2, 0
Mn
+7, +6, +4, +3, +2 ,0
Zomin tumani 25-maktab
Alimqulov Sirojiddin
1. Quyidagilarning qaysi birida element valentligi to’g’ri tariflangan? Valentlik …
A) ayni element atomi bilan birikadigan vodorod atomlari soni orqali aniqlanadi;
B) element joylashgan guruhining tartib raqami bilan aniqlanadi;
C) atomning tashqi elektron pog’onasidagi toq elektronlar soni orqali aniqlanadi;
D) kimyoviy element atomlarining muayyan sondagi boshqa kimyoviy element atomlarini biriktirib olish
xossasi;
2. Qaysi qator faqat valentligi o’zgaruvchan elementlardan iborat?
A) K, C, S, N, P, Fe; B) Cu, Ba, N, Cl, Br, Cr;
C) C, Cr, Cu, P, S;
D) Ca, Cu, C, H, F, O;
3. Peryodat kislotasida yodning valentligi qanday?
A) 0 B) 1 C) 3 D) 7
4. Keltirilgan birikmalarning qaysilarida oltingugurtning valentligi to’rtga teng?
1) Na2SO4; 2) SO2; 3) Al2(SO4)3;
4) K2SO3; 5) H2S;
A) 1,2; B) 3,4; C) 1,5; D) 2,4;
5. Quydigi birikmalardan to’rt valentli elementlarni ko’rsating.
1) Al2(SO4)3; 2) MnO(OH)2; 3) H2CrO4;
4) HClO4; 5) H2SiO3; 6) CH3OH;
A) Cr, Cl; B) S, Mn; C) Mn, Si, C; D) O, H;
6. Alyuminiy nitrat tarkibidagi azotning valentligi oksidlanish darajasini ko’rsating.
A) 5, +5; B) 4, +5; C) 3, +3; D) 3, +5.
7. Quyidagi birikmalardagi uglerod atomining oksidlanish darajalar ketma – ketligini toping.
COCl2 ; CH2Cl2 ; CHCl3 ; CCl4 ;
A) +4, +2, -2, 0; B) 0, -2, +3, -4;
C) +4, 0, +2, +4; D) +2, +4, -2, -4.
8. Azot (V) oksidi molekulasidagi azotning oksidlanish darajasini, valentligini va donor – akseptor
bog’lanishlar sonini aniqlang.
A) +3,4,1; B) +3,4,0; C) +5,4,2; D) +5,4,0;
9. Quyidagi kremniy birikmalari uchun keltirilgan tarkiblardan kremniyning oksidlanish darajalarini
toping.
Dala shpati – K2 Al2Si6O16;
Kaolin – H4Al2Si2O9; Asbest – CaMg3Si4O12;
A) +4,+4,+4; B) +4,-4,+4;
C) +4,-4,-4; D) +4,+2,+4.
10. Element atomining elektron konfiguratsiyasi quyidagicha tugallanadi: …3d54s2. Bu qaysi element?
Uning maksimal va minimal oksidlanish darajasini toping.
A) Mn, +2,-1; B) Cr, +6,-2;
C) Fe, +3,0; D) Mn, +7,0.
11. Quyidagi birikmalarda oksidlanish darajasi +5 bo’lgan elementlarni aniqlang.
KNO3 ; H3PO4; SnO2 ; Fe2O3;
HClO3 ; K2MnO4; K2Cr2O7;
A) Sn, Cr;
B) Mn, N, Cr;
C) N, P, Cl; D) Sn, Cl, K.
12. Quyidagi birikmalarning qaysi birida marganesning oksidlanish darajasi +4 ga teng?
A) KMnO4 B) MnO(OH) 2
C) MnSO4 D) Mn2O3
13. Quyidagi birikmalarning qaysi birida azotning oksidlanish darajasi noldan kichik bo’ladi?
1) litiy nitrid; 2) bariy nitrid; 3) azot (II) oksid; 4) ammiak; 5) nitrat kislota; 6) azot (V) oksid;
A) 2,4,6; B) 1,2,6; C) 1,2,4; D) 1,3,5.
14. Quyidagi birikmalarni ular tarkibidagi azot atomining oksidlanish darajasi ortib borish tartibida
joylashtiring.
1) ammoniy xlorid; 2) gidrazin – N2H4;
3
Zomin tumani 25-maktab
Alimqulov Sirojiddin
3) natriy nitrat; 4) azot (III) oksid;
5) azot (IV) oksid;
A) 2,1,4,5,3; B) 1,2,4,5,3;
C) 3,4,5,2,1; D) 1,2,5,4,3.
15. Bertole tuzida xlorning oksidlanish darajasi nechaga teng?
A) -1 B) +2 C) +3 D) +5
16. Vodorod peroksidda vodorodning oksidlanish darajasi nechaga teng?
A) +1 B) +2 C) -1 D) -2
17. Xlor atomi uchun qanday oksidlanish darajalari xarakterli?
A) -1,0;
B) -1,0,+1;
C) 0,+1,+2; D) -1,0,+1,+3,+5,+7.
18. Na2B4O7 moddasida borning oksidlanish darajasini aniqlang.
A) 0 B) +1 C) +3 D) +2
19. Tarkibi K2Cr2O7 bo’lgan molekuladagi elementlarning valentligi va oksidlanish darajasi yozilgan
qatorni toping.
A) 1,3,2; +1,-3,-2; B) 2,6,2; +2,+2,-2;
C) 1,2,2; +1,+3,-2; D) 1,6,2; +1,+6,-2.
20. Ammoniy sulfat tarkibidagi azotning valentligi va oksidlanish darajasini ko’rsating.
A) 3,-4; B) 4,-4; C) 3,-3; D) 4,-3.
21. Kalsiy karbidda uglerodning valentligi va oksidlanish darajasi qanchaga teng bo’ladi?
A) 4; -2; B) 1; -1; C) 4; -1; D) 2; -1.
22. CO molekulasida uglerod atomining oksidlanish darajasi va valentligi qiymati qanday bo’ladi?
A) +2 va 3; B) +2 va 2; C) +4 va 2; D) +4 va 4;
23. Azot tutgan ionlardan NH4+, NO2–, NO3– lar qatorida azotning oksidlanish darajalari quyidagilarning
qaysi biriga mos ravishda teng bo’ladi?
A) -3,+3,+5; B) +5,-3,+3;
C) +4,0,+3; D) +1,-1,-1.
24. Qaysi birikmada element valentligi uning oksidlanish darajasidan katta?
A) SO3 B) NH3 C) CO D) SO2
25. Qaysi zarrachalarda azotning valentligi va oksidlanish darajasi bir xil emas?
1) NH3; 2) N2O; 3) NO;
4) NO2; 5) HNO3; 6) NH4+;
A) 1,2,5,6; B) 1,3,5,6;
C) 1,2,4,6; D) 2,4,5,6.
26. Oksidlanish darajasi eng kichik bo’lgan azot tutgan zarrachalarni tanlang?
1) N2; 2) NH3; 3) N2O5; 4) NO;
A) 1,2 B) 1,3 C) 2,3 D) 3,4
27. Quyidagi keltirilgan raqamlar orasida azotning eng yuqori va eng past oksidlanish darajalariga va
valentligiga mos keladiganlarini tanlang.
A) -3,+5; 3,5 B) -3,+4; 3,4
C) -3,+5; 3,4 D) +5,-3; 3,4
28. Ammiak, gidroksilamin (NH2OH), nitrit va nitrat kislotalardagi azot atomining oksidlanish darajalarini
ko’rsating.
A) -1,-2,-3,+5;
B) -3,0,+1,+4;
C) +3,+1,+3,+5; D) -3,-1,+3,+5.
29. Pirit tarkibidagi oltingugurtning oksidlanish darajasini aniqlang.
A) +4 B) -1 C) +1 D) +6
30. Qaysi birikmada azotning oksidlanish darajasi eng yuqori va eng past qiymatlarga ega bo’ladi?
A) ammoniy sulfat; B) ammoniy nitrit;
C) ammoniy nitrat; D) mochevina.
31. Quyidagi birikmalarning qaysilarida uglerodning valentligi 4 ga, oksidlanish darajasiga +4 ga teng
bo’ladi?
4
Zomin tumani 25-maktab
Alimqulov Sirojiddin
1) CO2; 2) CH4; 3) C2H6;
4) NaHCO3; 5) K2CO3; 6) HCOOH;
A) 1,3,5; B) 1,4,6; C) 1,4,5; D) 2,4,6.
32. Quyidagi keltirilgan elementlarning namoyon qilishi mumkin bo’lgan eng kichik oksidlanish darajalari
qiymatlarini ko’rsating.
1. tellur; 2. germaniy; 3. fosfor;
4. azot; 5. xlor;
A) -2,-4,-3,-3,-1; B) -3,-3,-3,-3,-1;
C) -2,-5,-3,-3,-1; D) -1,-4,-3,-2,-2.
33. Tashqi energetik pog’onasi …5s25p3 bo’lgan elementning yuqori va eng past oksidlanish darajasini
aniqlang.
A) +5 va 0; B) +5 va -3;
C) +2 va -3; D) +5 va -2.
34. Alyuminiy oksid, vodorod oksid, vodorod peroksid, ftor oksidlarida kislorod atomining oksidlanish
darajasi to’g’ri keltirilgan qatorni ko’rsating.
A) -2,-2,+1,+2; B) -2,+2,+1,-2;
C) -1,-2,+1,-2; D) -2,-2,-1,+2.
35. Qaysi birikmada xlor atomining valentligi va oksidlanish darajasi yuqori bo’ladi?
A) vodorod xloridda; B) xlor (III) oksidda;
C) bor xloridda;
D) perxlorat kislotada.
36. Quyidagi keltirilgan birikmalarning qaysi birida Mn+6 oksidlanish darajasini namoyon qiladi?
A) MnO2; B) MnSO2; C) K2MnO4; D) KMnO4.
37. Galogenlar uchun (ftordan tashqari) qaysi oksidlanish darajalari mavjud?
A) +1,+3,+5;
B) -1,+1,+3,+5,+7;
C) -1,+3,+5,+7; D) +1,+5,+7.
38. Birikmalarni xlor atomining oksidlanish darajasi kamayib borish tartibida joylashtiring.
1. HClO; 2. NaClO3; 3. Cl2; 4. SOCl2;
5. KClO4; 6. Mg(ClO2)2
A) 1.4.3.6.2.5; B) 4.3.1.6.2.5;
C) 5.2.6.1.3.4; D) 5.6.4.2.3.1.
39. Qaysi moddalar molekulasida markaziy atomning oksidlanish darajasi kattaroq?
1) CaCrO4; 2) NH4NO3; 3) K3[Fe(CN)6];
4) Fe2(SO4)3; 5) [Ag(NH3)2]OH; 6) Mn[PtF6]
A) 1,4 B) 1,2 C) 4,6 D) 1,3
40. Oksidlanish darajasi va valentligi bir xil bo’lmagan atomlari bo’lgan molekulalarni tanlang.
1) NH3; 2) SiO2; 3) CO2; 4) H3PO4; 5) NH4Cl; 6) C2H6; 7) CO; 8) H2SO4; 9) N2O; 10) HNO3
A) 2,5,6,9,10; B) 5,6,7,9,10;
C) 1,5,7,8,9; D) 3,4,5,6,7.
41. Quyidagi birikmalarning qaysi birlarida azotning oksidlanish darajasi musbat qiymatga ega?
1. litiy nitrid; 2. bariy nitrid; 3. azot(II)oksid;
4. ammiak; 5. nitrit kislota; 6. azot (V) oksid;
A) 3,5,6; B) 1,2,6; C) 2,4,6; D) 1,3,5.
42. H2C2O4 va NaSCN da uglerodning oksidlanish darajasini aniqlang.
A) +3,+4; B) +2,+4; C) +4,+4; D) +3,+3.
43. Xlorit kislotadagi markaziy atomning oksidlanish darajasini va gibridlanish holatini aniqlang.
A) sp3; +3; B) sp2, +3; C) sp, +2; D) sp3,+2.
44. Azotning oksidlanish darajasi ortib boradigan qatorni ko’rsating.
A) NO, NO2, NH3; B) NH3, HNO3, HNO2;
C) NH3, NO, HNO3; D) KNO3, KNO2, NO2.
45. Molekula tarkibidagi atomlarning valentligi bilan oksidlanish darajasi bir xil qiymatga ega bo’lmagan
moddalar soni nechta?
1) NH4NO3; 2) O2; 3) H2O2;
5
Zomin tumani 25-maktab
Alimqulov Sirojiddin
4) CH2Cl2; 5) F2O; 6) CO;
7) NH3; 8) H3PO4; 9) C6H12O6;
A) 6 B) 5 C) 4 D) 7
46. Quyidagi ionlar [H3O]+ va [H2F]+ ning markaziy atomlari uchun valentlik va oksidlanish darajasini
ko’rsating.
1) 2; 2) 3; 3) 1; 4) -2; 5) -3; 6) -1;
A) 2,5 va 3,6; B) 1,5 va 1,6;
C) 2,4 va 1,6; D) 2,4 va 3,6.
47. E3+ (…4s24p2) hosil qilgan elementning eng past va eng yuqori oksidlanish darajasini toping.
A) -1, +7; B) -2, +6; C) -3, +5; D) -4, +4.
48. Kislorodning minimal va maksimal oksidlanish darajasi, maksimal valentligi namoyon qilish
imkoniyati ko’rsatilgan javobni belgilang.
A) -2,+2;2 B) -2,+2;3 C) -2,+2;4 D) -1,+1;2
49. Dixromat anionidagi xromning oksidlanish darajasini toping.
A) +7 B) +6 C) +4 D) +3
50. Ftor, oltingugurt, mishyak qanday eng past va eng yuqori oksidlanish darajasini namoyon qilishi
mumkin?
A) -1,-2,-3 va +7,+6,+5;
B) +7,+6,+5 va -1,-2,-3;
C) -1,0,-3 va +5,+4,+3;
D) -1,-2,-3 va 0,+6,+5.
51. Qaysi birikmada uglerodning oksidlanish darajasi eng kichik?
A) uglerod tetraxlorid; B) methanol;
C) sirka kislota;
D) metan.
52. Quyidagi birikmalar: H4P2O7; PH4Cl; PCl3 ; Ba3P2; K3PO4; PH3 tarkibidagi fosforning oksidlanish
darajalarini hisoblang.
A) -5;-3;+3;-3;+5;-3;
B) +5;-3;+3;-3;+5;-3;
C) +5;+3;+3;+3;+5;+3;
D) -5;-3;-3;-3;+5;+3.
53. Qaysi modda tarkibidagi elementning valentligi (III) ga, oksidlanish darajasi nol (0) ga teng?
A) vodorod; B) xlor; C) azot; D) kislorod.
54. Qo’zg’algan holatda brom atomining d-pog’onachasidagi elektronlar soni nechta?
A) 3 B) 1 C) 2 D) 10
Qo’shimcha Savollar
55. Kovalent bog’lanishda valentlik nima bilan aniqlanadi?
A) tashqi pog’onadagi umumiy elektronlar soni bilan;
B) tashqi pog’onadagi juft elektronlar soni bilan;
C) barcha elektronlar soni bilan;
D) hosil bo’lgan umumiy elektron juftning soni bilan.
56. Asosiy gruppacha elementlari eng yuqori valentli birikma hosil qilganda kimyoviy bog’lanishda
ularning qaysi elektronlari ishtirok etadi?
A) tashqi energetik pog’onadagi faqat juftlashgan elektronlari;
B) tashqi energetik pog’onadagi faqat juftlashmagan(toq) elektronlari;
C) tashqi energetik pog’onadagi hamma elektronlari;
D) tashqi va tashqaridan oldingi energetik pog’onadagi hamma elektronlari.
57. Qaysi elementlar davriy sistema guruhlari tashqi pog’ona elektronlarining umumiy soniga mos tartibda
joylashgan?
1. s – elementlarning bittasidan tashqari barchasi;
2. p – elementlarning ikkitasidan tashqari barchasi;
6
Zomin tumani 25-maktab
Alimqulov Sirojiddin
3. d – elementlar; 4. f – elementlar;
5. s – elementlarning barchasi;
6. p – elementlarning barchasi;
A) 1:6; B) 1:2; C) 3; D) 5:6.
58. Keltirilgan elementlardan qaysilarining maksimal valentligi ularning joylashgan gruppa nomeridan
katta bo’lishi mumkin?
A) Hg B) B C) Cu D) N
59. Yadro zaryadlari: 1) 16; 2) 9; va 3) 33 bo’lgan elementlarda valent elektronlar sonining ortib borishi
qaysi qatorda to’g’ri keltirilgan?
A) 1,2,3; B) 1,3,2; C) 2,3,1; D) 2,1,3.
60. Kislorod va azot atomlarining elektron tuzilishiga tayangan holda, ular uchun maksimal valentlik
qiymatini aniqlang.
A) 4:4; B) 2:3; C) 2:4; D) 2:5.
61. Kislorod atomining maksimal valentlik namoyon qilish imkoniyati?
A) 2 B) 4 C) 3 D) 5
62. Quyidagi zarrachalarning qaysi birida uglerod atomining valentligi 3 ga teng?
A) HCOOH; B) CO; C) COS; D) HCN;
63. Quyidagi birikmalarda qaysi element valentligi bir xil: azot (III) oksidi, kaliy sulfid, kalsiy karbonat,
natriy nitrat.
A) azot; B) uglerod; C) kislorod; D) natriy;
64. Qaysi sababga ko’ra litiy, natriy, kaliy va neonning o’zgaruvchan valentli birikmalari mavjud emas?
A) ularning tashqi qobig’ida 1 yoki 8 ta elektroni bo’lgani uchun;
B) ularda ns→(n+1)p yoki np→(n+1)s qobiqchalar orasida elektronlar o’tishi mumkin emas;
C) oldingi B javobdagi jarayonda elektronlarni toq holatga o’tkazish uchun sarf bo’ladigan energiya
kimyoviy bog’lanishda ajralib chiqdigan energiyadan katta bo’lganligi tufayli;
D) ular I yoki VIII gruppada joylashganligi tufayli;
65. Qaysi elementlar tashqi pog’onasining s – elektronlari va oldingi pog’onaning d – elektronlari umumiy
soni ularning davriy sistemaning guruhlardagi o’rni bilan mos keladi?
1. stronsiy; 2. titan; 3. skandiy; 4. radiy;
5. molibden; 6. rubidiy; 7. xrom;
A) 2,3,5,7; B) 1,3,5,7;
C) 3,4,5,7; D) 2,3,6,7;
66. Tarkibida azot bo’lgan qaysi moddalarda azotning valentligi 3 ga teng va ulardan ikkitasi π – bog’
bo’ladi?
1. ammoniy nitrat; 2. azot; 3. piridin;
4. aromatik aminlar; 5. sianid kislota;
6. nitrobirikmalar; 7. metilnitrat;
A) 1:7; B) 2:6; C) 3:4; D) 2:5;
67. Kalsiy fosfid gidrolizi natijasida hosil bo’lgan mahsulotdagi fosforning oksidlanish darajasini
aniqlang.
A) -3 B) 0 C) +1 D) +3
68. Vodorod bilan hosil qilgan birikmalarida musbat oksidlanish darajasiga ega bo’ladigan elementlarni
ko’rsating.
1) uglerod; 2) azot; 3) fosfor;
4) natriy; 5) kremniy; 6) xlor;
A) 2:3; B) 1:5; C) 2:6; D) 4:5;
69. Qaysi birikmada azot atomlari +3 va -3 oksidlanish darajasiga ega?
A) trinitroglitserin;
B) dimetilaminning nitrat kislota bilan hosil qilgan tuzi;
C) karbamid; D) ammoniy nitrit.
70. Qaysi birikmalar tarkibida uglerodning oksidlanish darajasi -2 ga teng?
1) uglerod (II) oksidning xlor bilan reaksiya mahsuloti; 2) metanol; 3) xlormetan;
7
Zomin tumani 25-maktab
Alimqulov Sirojiddin
4) chumoli kislota; 5) etil xlorid; 6) etilen;
A) 1,3,5; B) 1,4,6; C) 1,4,5; D) 2,3,6.
71. Davriy sistemada II davr metallmaslari o’zlarining yuqori oksidlarida qanday oksidlanish darajasini
nomoyon qiladi?
A) hammasi plyus ikki;
B) hammasi guruh nomeriga aytiladi;
C) o’zgaruvchan;
D) ftor minus bir, qolganlari guruh nomeriga teng.
72. V gruppa metalmaslari vodorodli birikmalarida qanday oksidlanish darajasini namoyon etadi?
A) -5 B) +5 C) +3 D) -3
73. Element +3 oksidlanish darajasiga o’tganda qolgan elektronlar soni 30 ta bo’lsa, uning eng past va eng
yuqori oksidlanish darajalari qanday bo’ladi?
A) -2, +6; B) -2, +5; C) -3, +5; D) -4, +4.
74. Davriy sistemada II davr elementlaridan qaysilarining birikmalarida oksidlanish darajalari miqdori
ko’proq?
1. uglerod; 2. bor; 3. azot; 4. kislorod;
A) 1,2 B) 1,3 C) 1,4 D) 2,3
75. VI guruh metalmaslari vodorodli birikmalarida qanday oksidlanish darajasini namoyon etadi?
A) -6 B) +6 C) +2 D) -2
76. Uglerod elementining qaysi birikmalarida atomning oksidlanish darajasi va valentligi o’zaro mos
keladi?
1. natriy karbonat; 2. metanol; 3. uglerod (IV) oksid; 4. metan; 5. formaldegid; 6. asetilen;
7. uglerod tetraxlorid;
A) 1,3,4,7; B) 2,3,4,5;
C) 2,4,6,7; D) 1,3,5,6.
77. Xlor o’zining eng kuchsiz elektroliti bo’lgan kislotasi tarkibida qanday oksidlanish darajasiga ega
bo’ladi?
A) -1 B) 0 C) +1 D) +3
78. 3-xlorbenzoy kislota va mis (II) gidrokarbonatdagi barcha uglerodning jami oksidlanish darajasi
yig’indisi nechaga teng?
A) +7 B) +8 C) +6 D) +10
79. Ammoniy sianat anionidagi va disian tarkibidagi azotning valentligi va oksidlanish darajasini
aniqlang.
A) 4,3 va -3,-3; B) 3,4 va +3,+3;
C) 2,4 va +3,+5; D) 3,5 va -3,+5.
80. Ammoniy sianat anionidagi va disian tarkibidagi uglerodning oksidlanish darajasini va valentligini
toping.
A) +3,4 va +2,4; B) +3,4 va +3,3;
C) +2,3 va +2,2; D) +4,4 va +3,3.
8