Nutqning madaniyligini ta’min etadigan kommunikativ sifatlar qaysi javobda to’g’ri ko’rsatilgan? Toʻgʻri javob: to’g’rilik, aniqlik, mantiqiylik, ifodalilik, boylik, soflik Inversiyaning haddan tashqari qo’llanishi qaysime’yorning buzilishiga olib keladi? Toʻgʻri javob: Sintaktik Nutq davomida tinglovchilardan ayrimlari tez-tez soatiga qarab qo‘ysa, esnab o‘tirsa, kim aybdor bo’ladi? Toʻgʻri javob: Notiq aybdor, demak, unda fikrlash san’ati bor, lekin omma e’tiborini tortish iqtidori yo‘q. O’qituvchining asosiy quroli qaysi javobda to’g’ri ko’rsatilgan? Toʻgʻri javob: uning tili, nutqi Nutqni to’g’ri ifodalash uchun nimalarga e’tibor berish kerak? Toʻgʻri javob: So’z va mantiqiy urg’uning to’g’ri ishlatilishiga, gap tuzish qoidalaridan to’g’ri foydalanishga Me’yor deganda nimani tushunish mumkin? Toʻgʻri javob: til unsurlarining xalq o’rtasida ko’pchilikka ma’qul bo’lgan variantini qo’llash tushuniladi. «Odobning boshi tildir» maqoli qayd qilingan asar berilgan javobni belgilang. Toʻgʻri javob: Mahmud Koshg‘ariy “Devonu lug‘otit turk” Turkiy xalqlarning XII asrdagi ajoyib badiiy yodgorligi bo’lgan qaysi asarda so’zlarni to’g’ri tanlash va qo’llash haqida: «Bilib so’zlasa so’z bilig sanalur» deyilgan? Toʻgʻri javob: Yusuf Xos Xojib «Qutadg’u bilig» Har qanday til birligining to’g’ri yoki noto’g’ri ekanligini aniqlab beruvchi me’yor qaysi javobda to’g’ri ko’rsatilgan? Toʻgʻri javob: Adabiy til me’yori Lisoniy vositalarni noto’g’ri qo’llash…. Nuqtalar o‘rnini kerakli jumla bilan to’ldiring. Toʻgʻri javob: barcha javoblar to’g’ri Tinglovchilarni ma’lum harakatga chorlovchi yoki ularda qandaydir g’oyalar, tasavvurlar tizimini uyg’otishga qaratilgan maxsus vazifa bajaruvchi nutq javoblarning qaysi birida to’g’ri berilgan? Toʻgʻri javob: Notiqlik nutqi Ijtimoiy hayotda yuz berayotgan o’zgarishlar, yangiliklar eng avvalo, ….. o’z ifodasini topadi. Nuqtalar o’rnini kerakli atama bilan to’ldiring. Toʻgʻri javob: leksikada Yozma nutq doirasiga qanday matnlar kiradi? Toʻgʻri javob: Ilmiy nutq, badiiy nutq, hujjatlar, ommaviy axborot vositalari uchun tuzilgan yozma matnlar «O’z fikrini mutlaqo mustaqil, ona tilida ravon, go’zal va lo’nda ifoda eta olmaydigan mutaxassisni, avvalambor, rahbar kursisida o’tirganlarni bugun tushunish ham, oqlash ham qiyin». Javoblarning qaysi birida mazkur fikrning muallifi to‘g‘ri ko‘rsatilgan? Toʻgʻri javob: I.Karimov Dastlab ovozi past, talaffuzi yomon, nafasi qisqa bo‘lganligidan chiroyli va ta’sirli nutq ayta olmagan, biroq oylab mashqlar qilish natijasida notiqlikning yuksak cho‘qqisini zabt etgan mashhur qadimgi yunon notig‘i kim? Toʻgʻri javob: Demosfen Tilning sinonimik imkoniyatlarini bilish va sinonimik qatorlardan kеrakli variantini ajratib nutqda qo’llash; Nutqda ishlatiladigan so’zning anglatgan ma’nolarini har tomonlama bilish; nojiddiy, taхminiy qo’llashlardan qochish, So’zning ko’p ma’noligiga e’tibor bеrish kabi xususiyatlar o’qituvchi nutqining qanday belgisiga taalluqli? Toʻgʻri javob: O’qituvchi nutqining aniqligi 1.Yuqori doiradagi dvoryanlar orasida mavjud bo’lgan saroy notiqligi. 2.Diniy notiqlik. 3.Xalq notiqligi (Xalq qo’zg’oloni rahbarlarining) 4.Harbiy notiqlik 5.Diplomatik notiqlik. Keltirilgan yo’nalishlar haqidagi qaysi fikr to’g’ri? Toʻgʻri javob: XVII - XVIII asrlar rus notiqligi yo’nalishlari Bilimdonlikni notiqlikning birinchi sharti qilib qo’ygan Rim notiqlik maktabining vakili qaysi javobda to’g’ri ko’rsatilgan? Toʻgʻri javob: Mark Fabiy Kvintilian Adabiy tilning xalq tilida mavjud bo’lgan so’z variantlaridan eng ma’qulini, ya’ni hamma uchun tushunarli bo’lgan ko’rinishlarini tanlab olib, me’yor sifatida taqdim etishi …. Toʻgʻri javob: Leksik me’yor Lisoniy vositalarni noto’g’ri qo’llash…. Nuqtalar o‘rnini kerakli jumla bilan to’ldiring. Toʻgʻri javob: barcha javoblar to’g’ri Mutolaa so’zi qanday ma’noni anglatadi? Toʻgʻri javob: Arabcha «o‘qish, o‘qib o‘rganish» O’qituvchi nutqi madaniyatining fan sifatida tekshirish predmeti nimalardan iborat? Toʻgʻri javob: Nutqning til qurilishi, adabiy til me’yorlari va nutqning kommunikativ (aloqaviy) fazilatlaridir. Qaysi javobda mutolaa jarayonida jumla, so‘z va tovushning vazifasi bosqichlari to’g’ri ko’rsatilgan? Toʻgʻri javob: Psixologik, semantik-struktural, retseptiv komponent Me’yor deganda nimani tushunish mumkin? Toʻgʻri javob: til unsurlarining xalq o’rtasida ko’pchilikka ma’qul bo’lgan variantini qo’llash tushuniladi. Javoblarning qaysi birida “me’yor” tushunchasiga to’g’ri ta’rif berilgan? Toʻgʻri javob: Ma’lum bir til jamoasida mustahkam qo’llanib kelayotgan lisoniy hodisalar yig’indisi Alisher Navoiyning qaysi asarlari o’zbek tilida nutq tuzishning go’zal namunalari bo’lishi bilan birga, uning yuksalishiga ham katta hissa qo’shdi? Toʻgʻri javob: «Muhokamat ul-lug’atayn», «Mahbub ul-qulub», «Nazm ul-javohir» Nutq to‘g‘riligi nimalarga asoslanadi? Toʻgʻri javob: Adabiy til me’yorlariga to’la amal qilishga asoslanadi. Dunyo olimlari tomonidan XV asrning eng yaxshi prozaik asari deb tan olingan asar javoblarning qaysi birida berilgan? Toʻgʻri javob: Z.M.Bobur «Boburnoma» Javoblarning qaysi biri nutqda yaxlit ohangning shakllanishida ishtirok etadigan unsurlar berilgan? Toʻgʻri javob: Urg‘u, to‘xtam (pauza), mazmuniy-hissiy intonatsiya Qaysi uslub kishilarning kundalik norasmiy, erkin muomalalari doirasida til birliklarining o’ziga xos amal qiluvi hisoblanadi? Toʻgʻri javob: So’zlashuv uslubi Rossiya tarixida notiqlik san’atiga bo’lgan e’tibor qachon kuchaydi? Toʻgʻri javob: Pyotr I davrida Aristotelning notiqlik haqidagi asari qaysi javobda to’g’ri berilgan? Toʻgʻri javob: “Ritorika” Bu uslubda so’z ma’nolarining kengayishi, o’zgarishi, ko’p ma’noli bo’lishi va hatto lug’atlarda qayd etilmagan ma’nolar kasb etishi qonuniyat sanaladi. Gap qaysi uslub haqida boryapti? Toʻgʻri javob: Badiiy Rasmiy ish qog’ozlari uslubi – Toʻgʻri javob: hozirgi o’zbek adabiy tilining ma’muriy va yuridik ishlarda amal qiladigan bir ko’rinishi. O’qituvchi nutqining tozaligi haqidagi qaysi fikr to’g’ri? Toʻgʻri javob: Adabiy til uchun bеgona unsurlari (dialеktizmlar, varvarizmlar, lahjaviy so’zlar, kanselyarizmlar, parazit so’zlar) bo’lmagan, aхloq mе’yorlari tan olmaydigan so’zlardan хoli bo’lgan holda tuzilgan nutq Javoblarning qaysi birida o’zbek adabiy tilining aniq me’yorlari to’g’ri va to’liq ko’rsatilgan? 1. Fonetik me’yorlar; 2. Talaffuz me’yorlari; 3. So’z yasash me’yorlari;4. Morfologik me’yor;5. Sintaktik me’yor; 6. Uslubiy me’yor; 7. Lug’aviy me’yor; 8. Punktuatsion me’yor; 9. Aksentologik me’yor; 10. Estetik me’yor; 11. Mantiqiy me’yor Toʻgʻri javob: 1,2,3,4,5,6,7,8,9 O’qituvchi nutqining tozaligi haqidagi qaysi fikr to’g’ri? Toʻgʻri javob: Adabiy til uchun bеgona unsurlari (dialеktizmlar, varvarizmlar, lahjaviy so’zlar, kanselyarizmlar, parazit so’zlar) bo’lmagan, aхloq mе’yorlari tan olmaydigan so’zlardan хoli bo’lgan holda tuzilgan nutq Adabiy tilning yozma shaklida to‘g‘rilik sifatining ta’minlanishi uchun qanday me’yorga amal qilish lozim? Toʻgʻri javob: Imlo va tinish belgilari Balog’a(t) san’ati haqidagi qaysi javob to’g’ri? Toʻgʻri javob: chechanlik, notiqlik Notiqlik san’ati kimlarning mahorati bilan baravar darajada ulug’langan.? Toʻgʻri javob: Sarkardalar Aristotelning notiqlik haqidagi asari qaysi javobda to’g’ri berilgan? Toʻgʻri javob: “Ritorika” Namunaviy nutq birinchi navbatda ___________ nutq bo’lishi kerak. Gapni kerakli jumla bilan to’ldiring. Toʻgʻri javob: to’g’ri tuzilgan Lug‘atshunoslik bo’limi tilshunoslikda yana qanday atama orqali ifodalanadi? Toʻgʻri javob: Leksikografiya Sen shunday so’zlaginki, ..... . Mark Fabiy Kvintilianning fikrini davom ettiring. Toʻgʻri javob: ...seni har bir kishi tushuna olsin Inversiyaning haddan tashqari qo’llanishi qaysime’yorning buzilishiga olib keladi? Toʻgʻri javob: Sintaktik Javoblarning qaysi birida notiqlikka to’g’ri ta’rif berilgan? Toʻgʻri javob: Notiqlik – dalillarga boy, asoslangan ta’sirli nutq bilan ishontirish san’ati. Tilning so’z boyligini, uning sinonimlar, antonimlar, omonimlar sistemasini, har bir so’zning o’ziga xos ma’no vagrammatik xususiyatlarini, ularning o’zaro munosabatlarini yaxshi bilish orqali ta’minlanadigan nutqiy sifatlar qaysi javobda to’g’ri va to’liq berilgan? Toʻgʻri javob: Nutqning tozaligi, ta’sirchanligi, ifodaliligi, qisqaligi kabi ko’pgina aloqaviy sifatlarni ta’minlaydi. Turkiy xalqlarning XII asrdagi ajoyib badiiy yodgorligi bo’lgan qaysi asarda so’zlarni to’g’ri tanlash va qo’llash haqida: «Bilib so’zlasa so’z bilig sanalur» deyilgan? Toʻgʻri javob: Yusuf Xos Xojib «Qutadg’u bilig» Husayn Voiz Koshifiy suhbat qoidalarini qanday turlarga ajratadi? Toʻgʻri javob: 2 turga: Yoshi ulug’larning suhbat odobi qoidalari va yoshlar suhbat odobi Savodxonlikni ta’minlashning asosi hisoblanuvchi imlo qoidalari qaysi lug’atlarda o’z aksini topadi? Toʻgʻri javob: Imlo lug‘atlarida Nutqning tinglovchi tomonidan qabulqilinishini nima ta’minlaydi? Toʻgʻri javob: Ifodalilik Mutaxassislar tomonidan til qonuniyatlari, shuningdek, tarixiy an’analarga suyangan holda aniq qoidalar shaklida tayyorlanadigan va tegishli davlat organi tomonidan tasdiqlanadigan me’yorni belgilang. Toʻgʻri javob: Imlo me’yorlari O’zbek mumtoz adabiy tilining homiysi bo’lgan Alisher Navoiyning 24-bobi voizlikka bag’ishlangan asari berilgan qatorni belgilang. Toʻgʻri javob: «Mahbubul-qulub» Nutq madaniyati bilan ruhshunoslik munosabatida ko’proq _________ hisobga olishi birinchi o’rinda turadi. Gapni kerakli jumla bilan to’ldiring. Toʻgʻri javob: notiqning u yoki bu fikrini bayon qilishda odamlar kayfiyatini Nutq madaniyati ta’limot sifatida shakllangan davlat nomi javoblarning qaysi birida to’g’ri berilgan? Toʻgʻri javob: Rim va Afina O’qituvchining asosiy quroli qaysi javobda to’g’ri ko’rsatilgan? Toʻgʻri javob: uning tili, nutqi XV asrda Xirotda yashagan qaysi atoqli alloma nutq haqida quyidagi fikrni bildirgan: «Bilgilki, odamzotning sharafi nutqi bilan va nutq odobiga rioya qilmagan odam bu sharafdan bebahradir. So’z hamma vaqt savob uchun ishlatilishi, to’g’ri va haqqoniy bo’lishi kerak. Agar shunday bo’lmasa, jim turgan ma’qul» Toʻgʻri javob: Husayn Voiz Koshifiy Har bir mutaxassis, umuman, har qanday madaniyatli kishi uchun hayotiy zarurat bo’lgan jihatlar qaysi javobda berilgan? Toʻgʻri javob: notiqlik san’ati sirlarini o’rganish, o’z fikrini bayon qilayotgan lisoniy materiallardan to’g’ri foydalanish, har bir til vositasini kerakli va lozim bo’lgan o’rinda mantiqan va grammatik jihatdan to’g’ri qo’llash O’qituvchi nutqining qaysi sifati to’g’rilik va aniqlik bilan chambarbas bog’langan bo’ladi? Правильный ответ: O’qituvchi nutqining mantiqiyligi Mutaxassislar tomonidan til qonuniyatlari, shuningdek, tarixiy an’analarga suyangan holda aniq qoidalar shaklida tayyorlanadigan va tegishli davlat organi tomonidan tasdiqlanadigan me’yorni belgilang. Правильный ответ: Imlo me’yorlari Adabiy tili me’yori, dialektal me’yor, so’zlashuv nutqi me’yori, ijtimoiy tarmoqlar me’yori o’zbek tilining qaysi me’yor turiga kiradi? Правильный ответ: Xususiy me’yor Nutqni to’g’ri ifodalash uchun nimalarga e’tibor berish kerak? Правильный ответ: So’z va mantiqiy urg’uning to’g’ri ishlatilishiga, gap tuzish qoidalaridan to’g’ri foydalanishga Javoblarning qaysi biri nutqda yaxlit ohangning shakllanishida ishtirok etadigan unsurlar berilgan? Правильный ответ: Urg‘u, to‘xtam (pauza), mazmuniy-hissiy intonatsiya To’g’ri nutq … . Fikrni to’ldiring. Правильный ответ: – hozirgi adabiy til me’yorlariga rioya qilib tuzilgan nutq. Adabiy tilning yozma shaklida to‘g‘rilik sifatining ta’minlanishi uchun qanday me’yorga amal qilish lozim? Правильный ответ: Imlo va tinish belgilari Правильный ответ: uning tili, nutqi Bilimdonlikni notiqlikning birinchi sharti qilib qo’ygan Rim notiqlik maktabining vakili qaysi javobda to’g’ri ko’rsatilgan? Правильный ответ: Mark Fabiy Kvintilian Alisher Navoiyning qaysi asarlari o’zbek tilida nutq tuzishning go’zal namunalari bo’lishi bilan birga, uning yuksalishiga ham katta hissa qo’shdi? Правильный ответ: «Muhokamat ul-lug’atayn», «Mahbub ul-qulub», «Nazm ul-javohir» Matbuot, radio, televideniyega xos bo’lgan til uslubini belgilang. Правильный ответ: Publitsistik uslub «Odobning boshi tildir» maqoli qayd qilingan asar berilgan javobni belgilang. Правильный ответ: Mahmud Koshg‘ariy “Devonu lug‘otit turk” Aristotelning notiqlik haqidagi asari qaysi javobda to’g’ri berilgan? Правильный ответ: “Ritorika” «Xalq oldida gapirganda so’zing go’zal bo’lsin, bu so’zni xalq qabul qilsin. Haloyiq sening so’z bilan baland darajaga erishganingni bilsin, chunki kishining martabasini so’z orqali biladilar, ... har kishining aholi o’z so’zi ostida yashiringan bo’ladi». Berilgan fikrlar kimning asaridan olingan? Правильный ответ: Kaykovus «Qobusnoma» Yozma nutqni to‘g‘ri, ifodali, aniq bayon qilishda, uning uslubiy ravonligini, tez tushunilishini ta’minlashda zaruriy vosita qaysi javobda berilgan? Правильный ответ: Tinish belgilari Nutqning madaniyligini ta’min etadigan kommunikativ sifatlar qaysi javobda to’g’ri ko’rsatilgan? Правильный ответ: to’g’rilik, aniqlik, mantiqiylik, ifodalilik, boylik, soflik Javoblarning qaysi birida V.V.Vinogradov tomonidan ta’kidlangan tilning ijtimoiy vazifalari to’g’ri berilgan? Правильный ответ: Aloqa, xabar, ta’sir etish Mutaxassislar tomonidan til qonuniyatlari, shuningdek, tarixiy an’analarga suyangan holda aniq qoidalar shaklida tayyorlanadigan va tegishli davlat organi tomonidan tasdiqlanadigan me’yorni belgilang. Правильный ответ: Imlo me’yorlari Husayn Voiz Koshifiy suhbat qoidalarini qanday turlarga ajratadi? Правильный ответ: 2 turga: Yoshi ulug’larning suhbat odobi qoidalari va yoshlar suhbat odobi Adabiy talaffuz me’yoriga qaysi javobda to’g’ri ta’rif berilgan? Правильный ответ: Til birliklarining og’zaki nutq jarayonida adabiy til me’yoriga muvofiq kelishidir. Dunyo olimlari tomonidan XV asrning eng yaxshi prozaik asari deb tan olingan asar javoblarning qaysi birida berilgan? Правильный ответ: Z.M.Bobur «Boburnoma» Nutq madaniyati bilan ruhshunoslikning munosabatini namoyon etuvchi javobni belgilang Правильный ответ: barcha javoblar to’g’ri Bilimdonlikni notiqlikning birinchi sharti qilib qo’ygan Rim notiqlik maktabining vakili qaysi javobda to’g’ri ko’rsatilgan? Правильный ответ: Mark Fabiy Kvintilian Har bir mutaxassis, umuman, har qanday madaniyatli kishi uchun hayotiy zarurat bo’lgan jihatlar qaysi javobda berilgan? Правильный ответ: notiqlik san’ati sirlarini o’rganish, o’z fikrini bayon qilayotgan lisoniy materiallardan to’g’ri foydalanish, har bir til vositasini kerakli va lozim bo’lgan o’rinda mantiqan va grammatik jihatdan to’g’ri qo’llash Eramizning 335-yilida yaratilgan, notiq oldidagi eng muhim vazifalar belgilab berilgan asar nomini belgilang. Правильный ответ: Aristotel “Ritorika” Notiqlik san’ati kimlarning mahorati bilan baravar darajada ulug’langan.? Правильный ответ: Sarkardalar Tinglovchilarni ma’lum harakatga chorlovchi yoki ularda qandaydir g’oyalar, tasavvurlar tizimini uyg’otishga qaratilgan maxsus vazifa bajaruvchi nutq javoblarning qaysi birida to’g’ri berilgan? Правильный ответ: Notiqlik nutqi Adabiy tilning xalq tilida mavjud bo’lgan so’z variantlaridan eng ma’qulini, ya’ni hamma uchun tushunarli bo’lgan ko’rinishlarini tanlab olib, me’yor sifatida taqdim etishi …. Правильный ответ: Leksik me’yor «O’z fikrini mutlaqo mustaqil, ona tilida ravon, go’zal va lo’nda ifoda eta olmaydigan mutaxassisni, avvalambor, rahbar kursisida o’tirganlarni bugun tushunish ham, oqlash ham qiyin». Javoblarning qaysi birida mazkur fikrning muallifi to‘g‘ri ko‘rsatilgan? Правильный ответ: I.Karimov Правильный ответ: Nutqning tozaligi, ta’sirchanligi, ifodaliligi, qisqaligi kabi ko’pgina aloqaviy sifatlarni ta’minlaydi. Начало формы Javoblarning qaysi birida nutq madaniyatiga noto’g’ri ta’rif berilgan? Правильный ответ: nutq madaniyati - talaffuz, urg’u, so’z ishlatish, gap tuzish qoidalariga e’tibor bermay, tilning tasviriy vositalaridan har xil sharoitlarga mos va maqsadga muvofiq foydalana olish, ifodali o’qish madaniyatini egallash demakdir. Aristotelning notiqlik haqidagi asari qaysi javobda to’g’ri berilgan? Правильный ответ: “Ritorika” O’rta Osiyo nutq madaniyati asoschilari berilgan javobni belgilang. Правильный ответ: Beruniy, Forobiy, al-Xorazmiy, Kaykovus, Yusuf Xos Xojib, Ahmad Yugnakiy, Alisher Navoiy, Z.M.Bobur Tilshunoslikning nazariy jihatdan birmuncha mukammal ishlangan, so’z shakllari, qo’shimchalar, so’z birikmalari va gap tuzilishi ancha me’yorlashtirilgan bo’limi qaysi bo’lim? Правильный ответ: Grammatika Javoblarning qaysi birida V.V.Vinogradov tomonidan ta’kidlangan tilning ijtimoiy vazifalari to’g’ri berilgan? Правильный ответ: Aloqa, xabar, ta’sir etish Nutq davomida tinglovchilardan ayrimlari tez-tez soatiga qarab qo‘ysa, esnab o‘tirsa, kim aybdor bo’ladi? Правильный ответ: Notiq aybdor, demak, unda fikrlash san’ati bor, lekin omma e’tiborini tortish iqtidori yo‘q. So’z ma’nolarining qaysi biri hozirgi o’zbek adabiy tili uchun me’yor ekanligini belgilash qanday me’yor hisoblanadi? Правильный ответ: Semantik me’yor Namunaviy nutq birinchi navbatda ___________ nutq bo’lishi kerak. Gapni kerakli jumla bilan to’ldiring. Правильный ответ: to’g’ri tuzilgan Javoblarning qaysi birida og’zaki nutqning o’ziga xos xususiyatlari to’g’ri berilgan? Правильный ответ: Og’zaki nutq uchun yorug’lik talab qilinmaydi, tezkorlikda amalga oshadi, og’zaki nutqning so’z boyligi yozma nutqqa qaraganda kambag’al bo’ladi, og’zaki nutqda turli xil imo-ishoralar fikrning tinglovchiga yetib borishida muhim ahamiyat kasb etadi. So’z ma’nolarining qaysi biri hozirgi o’zbek adabiy tili uchun me’yor ekanligini belgilash qanday me’yor hisoblanadi? Правильный ответ: Semantik me’yor Qanday sifatlarni o’zida mujassamlashtirgan nutq madaniy nutq hisoblanadi? Правильный ответ: to’g’rilik, aniqlik, mantiqiylik, ifodalilik, boylik, soflik Husayn Voiz Koshifiy suhbat qoidalarini qanday turlarga ajratadi? Правильный ответ: 2 turga: Yoshi ulug’larning suhbat odobi qoidalari va yoshlar suhbat odobi Tinglovchilarni ma’lum harakatga chorlovchi yoki ularda qandaydir g’oyalar, tasavvurlar tizimini uyg’otishga qaratilgan maxsus vazifa bajaruvchi nutq javoblarning qaysi birida to’g’ri berilgan? Правильный ответ: Notiqlik nutqi To’g’ri nutq … . Fikrni to’ldiring. Правильный ответ: – hozirgi adabiy til me’yorlariga rioya qilib tuzilgan nutq. Vaziyatga qarab ish tutish, ifodalamoqchi bo’lgan fikrni to’laligicha tinglovchilarga yеtkazishga harakat qilish vazifa qilib qo’yiladigan nutq o’qituvchi nutqining qanday sifatiga xos? Правильный ответ: O’qituvchi nutqining ta’sirchanligi Eramizning 335-yilida yaratilgan, notiq oldidagi eng muhim vazifalar belgilab berilgan asar nomini belgilang. Правильный ответ: Aristotel “Ritorika” Javoblarning qaysi birida talabga javob beruvchi madaniy nutqqa to’g’ri ta’rif berilgan? Правильный ответ: Madaniy nutq aniq va ravon bo’lishi, grammatik jihatdan to’g’ri tuzilgan bo’lishi, adabiy talaffuz qoidalariga bo’ysunishi boshdan oyoq izchil bayon qilinishi lozim. Bilimdonlikni notiqlikning birinchi sharti qilib qo’ygan Rim notiqlik maktabining vakili qaysi javobda to’g’ri ko’rsatilgan? Правильный ответ: Mark Fabiy Kvintilian Mantiqiylikni ta’minlashning asosiy lingvistik sharti qaysi javobda berilgan? Toʻgʻri javob: Lеksik-sеmantik va sintaktik mе’yorga amal qilishdir. Buyuk qomusiy olim Beruniy qaysi fanni o’rganmaganlarga qarata «Agar u dangasalikni tashlab, oromga berilmasdan, gap bilan bog’lanib keladigan nahv (grammatika), aruz (she’r o’lchovi) va mantiq (logika)ni mutolaa qilganda edi, so’z zotan, nasr va nazmga ajralishini bilgan bo’lardi», deydi? Toʻgʻri javob: Mantiq “Notiq haqida”, “Notiq”, “Brut” asarlarining muallifi qaysi javobda to’g’ri ko’rsatilgan? Toʻgʻri javob: Sitseron Publitsistik uslubning sintaktik xususiyatlarini toping. 1. So’roq gaplar ko’p ishlatiladi; 2. Uyushiq bo’lakli gaplar keng qo’llaniladi; 3. Undov gaplar ko’p ishlatiladi; 4. Kirish bo’lakli, kirish qurilmali gaplar keng qo’llaniladi; 5. Shaxsi umumlashgan gaplar ko’p ishlatiladi. Правильный ответ: 1,2,3,4,5 Nutq madaniyatining tilshunoslikningqaysi sohalari bilan aloqador? Правильный ответ: Leksikologiya, semasiologiya, uslubiyat, leksikografiya Javoblarning qaysi birida o’qituvchi nutqining adabiy til mе’yorlariga mosligini ko’rsatuvchi sifati berilgan? Правильный ответ: O’qituvchi nutqining to‘g‘riligi Til me’yori - … Правильный ответ: nutq madaniyati nazariyasining markaziy tushunchasidir O’qituvchi nutqi madaniyati faniga qaysi javobda to’g’ri ta’rif berilgan? Правильный ответ: amaliy jihatdan o’qituvchi nutqining xilma-xil muammolarini tadqiq qiluvchi fan