Учебник латинского языка

.
.
2000
,
!:
" "
$ %. . &
#
. .
"
©
-
© . .)
'
, 2000
(
, 2000
!*
'+
'
,
$,
* ,
** *
» ,
* '
$
" ,
"$
! +
, *
.
"
$ . ! $
*
"
*
! *
!*
*
"
*
!
! *
$"
$
-
"
"
" *
' !
*
'
"
* "
«
,
"-
*.
,
, $,
'
!
* ,
$
! $
"
*
**
+
,
!+
. -"
*
! !
',
"
!
" !
*
$ $
*
" "
*
!*
$
*,
"
+ *
$
(
"
!
$
! '. "
*
"
!
'
*
!( * " "
* *
+
*
*
$ ,
("
"
$ ' !
(,
$"
'
*
,"
$ . $" $
"$
'
'+
. *$ $
,
!
*
**
, *
$
!
"
$
$"
'
+ #
* ( !
+
$
.
,"!( $
"
!
" *
("
"
)
*
, ,
,
* , $
'
'
, "
!
*
' !
." ,
$
* ,
, " ' +'
" ,
"
,
(
'
**!, $"$
"
' !
*!
!.
$,
*
$ $ '
! '?
*! $ / ,
"
! ,
(
(,
,
'
'+
"
(
' ! *
* (
(0
./
* ,
!
!
(
!
"
* !
,
,"
"
(# *
* ! " !
!
1
*
,
.
,
$
!0
,
$
( ! )
.2 *
*,
*
,
,
!* , "
*
*
" * "
$
*
(
!
—
, *$
*!
!
!
'
1
"
,"
1
$ *!
"
!
+
.
#
. .
(
(
,
*
( "$ 1
(
" *
*
'
,
(#
"
, «
$
» *$. /
!
« * , + $ $
'
$
(
,
1 (
1
"
2
(
$ !
1 ». * . .
( !
1 *
*" , ,
,
* , «" $ ,
"
$
"
(
3
(
( ! ».
(
"
$
"
'
*
"
*
'
"
" ,
!(,
«,
4
# », *
"
' (
(.
1
2
)
:"
*.:
2 * , . . 389.
4
2 * , . . 394.
3
—3
#
!
'
'#
!
. .-
+
.
(#
$ ,
*
1
$
// / 11 (1910). . 367.
* . .
-
4 ! '
!
*
" *
,
" (
"
( $ ' $ !
(
! . 3
$
,"
!
*
$ '
! * (
(
! ,
«
(»
* (
). 5
$*
( #
'
!* "
+ ' (
(
"
,
*
(
**
'
'
!,
+
*
* (
(0
,
,
, - " ), ,
' ,
3
*$
(
"
(
!
!
(
#
#
(.
6 "
! '"
" ,
'
! *
$ 7 !
"
(
" ( *!(
"
!(
* —
#
$
,
!
(
, !
*
" *). )
(0
II
*
(
(
1964 .)
!
$,
!
"$ " $ *
* "
"
+ (
$ '
,
$
,
!
6 " .
2 *
*, $ '
! '
" * "
,
!
* '
" !
0
! '
!*
'
"
!
'+
*!
!
(
' «
$
»,
*" .
"
3 *
:
+
!
"
(
(
(
"
(, "
( XVII-XVIII .
! ' !
!* ! *
.
* * 3
" , 3 *
$
!
'+ ( 7 '
'"
( ! ,
**
!
' *
$
'
*
!
(#
$
,
'
,
),
,
*
!
( *
,
(
,
"
). 4 ! ' *
"
$
! ,
,
*
(, * * .
! ,
*
' , !
!
$ ' !, *
*
' $
',
(
$ '
$
3
!
*
*! .
4 ! '
!
! * *7 !*.
" + "+ "
!
*
* !
'+
*
,
!
!
(
$ '!(
$ ' $ !( $
',
, "$
.
$
" *
"$*
*
'
+
$ 1
,
*$
" *
'
$
"
!
"
+ ! 3
.
! * "
*
!
!
" '
*
" " .
$ 1
"$
! +
$
!
"
" "
*
*$,
'
' XVIII
"
(
( $ .
" * ,
'$
$"
*
!
$,
$
.
2
(*
$
"
*
"$ 1 * $
*:
1.
. .
**
! . 8. I (
).
#
. ., 1948.
2.
. .
**
! . 8. II (
).
. .,
1947.
3.
. .,
. .4
( ! . ., 1956.
4.
. .9
! . .: "9, 1981.
5.
. .,
. .9
! . .: "9, 1985.
6.
. .,
. .9
! . ., 1975.
7. !
. .9
*$ ! $ " "$
!
*
(( $
,"7
(
** ). /.*., 1959.
- " ' !
" ,
!" $ ,
(
!
*
$
.
4
"$
$
1 .
# , 1976
.
"
#
! *
( " VIII
. ., 1916.
4
"
"
"
!
'
**
(
! ,
!( %. . &
!*
. . $ !* ( ., 4), 1999).
'
"
"
$
®%
'
$& $,
" " $#
$ ,
"
"
! ,* "
!
! $
!
3
.2 ,
"
"
!
'
'7
!
!
"
"
"
.
" *!* !
'
'+$
'
'
*$
* 1'
*
$ 2
$ (6 * $)
*
$
(& 7
$),
$
! ! "3 (
! !
* , .
+$
*
!
"
,
! ,
$
, *
"
*
* "
.
$"
"
!
$
!
*
" ,
$
+
1
.
. .
$
5
*
* $
$
"
*
,
!
'+ (
4
(Latium)
" (
.8
3 $
'
'+
2
,
(,
"
, 753 . " .:.
' ! *$
*
" *,
$
+ (
(3 (
.
! $
(" ,
" !
. "
$
" $
*
4
.
"$ 1
'
( * . "
(
'
$"
, !
!
' ! *
!
! ,
,
(, $*
( " $ .
III . " .:.,
$
( ,
'
*
+
.
'
( *
,
;
/ ' ,
#
#
,
"
#
(
! + (
$*!
/
*
$
,
*
*
(
,
146 . " .:.
*
*
"
(. 4 ! ' 3
+
!
— #
' !(
! ,
' !( " + , "
$"
! $ ,"
(, "
$
$ *! " $* .
!
$
*
" !
!
,
!
( *
,
, $
,*
,
!
$"
!
. -"
"
7 !
"
!
,
!
*
"
*
"!
"
!
( $ ' $ (
(
'*
' .
9
*
" * !
7 *. -1$ *
! '
"
( ! ,
*
'* *
!. 17 "
$*
'
* !
!
*
*
$ ' $!.
395 .
.:. *
*
!
"
$ 1 6 " $ .4
( !
#
' !* ! *
'
6 " .
" ,
*
,
476 . 6 "
*
*
!
* 1' * $
, ,
*
*
" ,
'
' 1
!
"
" /
$
.
4
( !
" ,
"
( * ! *,
!*
,
(, "
" ( ( (
!(
'+
),
! ,
*
! , *
(
( (
*
! *
*
( $ !
! " $ .
!
"
$1
$
'
'*
! ,
" 7
" ,
!(
!
, 3 *$ 3
!
!
"% $ " .
"
—
,"
(, "
(,
(
( ! .
!
!"
'
" .
!(
!
*
" III . " .:. 2 " 17
!
$ !
* ! , "
" +
'
" ' !
!
!
"
,
"
1
!
( # * 2.
(
"
&
!
*
III " I . " .:.,
"
' *
!
.2
(
—
*
*
'
* $1
"
* , . "
+
"
(
'
ó '+$
'
.
3
*
,"
'
*
' !*
*
* $ , '
3 *
(
," +
$
$ !
!
* .
! "
'
1
*
)
*
$
" *,
0 '
!( $,
2
+ ( "
.". 9
6
!
",
*
'
" (+
'
"
'
'#
"
á $ ( "
*). -#
' !( !
—
*
* ! *.
'* , " + "+ "
+
*
,
VI . "
$* ,
! "
«*
*$ »,
«
! «6
XII
» ( " ! 449 . " .:.).
!
(
*
* $
*
(
.:.
(#
! ,
($ »
2 " ,
!
*
+ !
$
.
! "
" # (280204),
!(
!( * ( 3 ,
"
(
( !
7
'
( * ,
(
$ '
'*$
' (+
.
"
"
"
"$
, $ * $ ' * "
#
$ % (254-184)
"& ' (184-159), 3
" * $
("" ' (253-168)
% " (237-149),
(
" $
(.
!
3
*
'
! # *!,
!
*
,
"
! .
&
"
!
*
I . " .:. "
.I .
.:. 3
"
( ! "
! +
. 3
* , $
,#
#!,
*!
3 !,
!
+
" $
# *
$
!
"
$" ,
(
$ !, "
( (
'*
" *
$ (
.
, (+ *
"
* «
»
1
* (
$ !
,
#
# ) # *$$ ! + &
" (106-43)
!(
( "
'
! ,$ ! + - . (100-44), !
!
'
*
(
!. */$ !
$ ! )
" (70-19)
"%
& !
0$ ## (65-8)
"
,
1
!
! 3
! .
'
'
,
,
$$1 % ! (86-35)
%
! (59 " .:.-17
.:.),
3 !
%*$$ (87-54),
/*$$ (54-19),
2 & ! (48-15)
! (43 " .:.-17
.:.).
"$ 1 (
"
!
*
.I ."
. II .
.:.
!3 (3 $"
'+
*
*$ ! $,
*
'
(
(
'
"+
*,
(
! $
" ,
*
"
!(
'
3 ,
(, #
# (
$
(
.
*
*!(
"
'+
$
$ :
,* "
,
$ .5
*
! .
" * ,
"$ $ * $ ' # #
" #* (4 " .:. — 65
.:.),
% " '
/ % ($*. 66
.:.), $ 7
$ " ' % 3
(23-79),
*
$ " ' )$ 3
(62-113),
& % (55120),
, " $ (60-130), ) & $ (40-104),
"
"% $ " (35-85),
3
% & ' (45-96),
"
"
* "
(
$
+ $.( ". . 30) " .
5
III
VI . *
*
$ !
"
(
(
*
(2.
**
" , ! ! '$ * $ !"
"
1
.
-"
$ ." ,
+'
!
6
'
!(
6
. -"
+
" *$
*
!
* +
'*
!.
" * ,"$ 390-404 . ! "
+
!(
"
6
(
'
"
6
.
5
"
!
$1
$ 4 ""56
" 6 6 (340-420).
" ) *# $ . (" '
#
' !*
*
*
1
6 " (0
.
"$
*
*
3
*
!
1
*$
2
"
7 " # ! ( ". . 200),
' 6
!)
$ " # ! (340397), $ 4 ""5!
* % " (354-430),
!( * ,
! '
+
(
(
3
*!
6 "
3 $3
$.
*
" 7
*
!
*
,
1
(#
2
:
.3. ) *$ ,
*
#
$"
!*
*
*,
$
1
-
3
.
'
'* *
*
$"! $
! 6 " (0
.
3
III
—3
(
*
" *
"
$
'
#%
! # , 1 1 +
(
(
(
*
" *
*
( ! . *
" ! $
essentia ( ). $*).
"
0
(
%*$$
(,
(
*
(
*
* ! ,
. .
" ( ". 155) —
I-II
1
.
-
,
7*
"
' $
'
$ +
!. $
"
—
(
"
"
!,
pers-na (
$ *), substantia (
,
),
7
$
"
6
,
"!
'
' !(
(0
$,
"
7*
$,
'
!
'
'
*
!
! *
"!
-
.
#
(' +
!
,
(
"
,
! *
( . 395-461),
"(
!
(
(
*
.
* !
!
!(
6 " * +
($
"
"
#%
*
! #
9*
(480-547)
$, !
4 $
,"
1
!
'I $ # ,
! *
(540-604).
"
,
!
* ! "
V .,
1
"
$ $) .
" V " XIV . —
"
. 3
*
( !
"
, !
,"
.( ! .$
$
"' $
*
* ,"$
$ !*
* !*, ! *
!
" (,
!(
!
#
" ! * (sermo urb<nus),
!*
* ! * (sermo cotidi<nus
sermo vulg<ris).
'
!
7
'*
' (,
"
$
!
"
"
"7 '
* ! .6
"
' !
, $" !
"
*
!, " $* !
"
+$
* ! .
3 * !
+
$,
,
" 1. 9 7 ! 6 " (
!
'+
$
+$
$"!
* ! ,
$ ' $
6 "
*$ * 1 ' #
#
$ !
!
*,
*
( * ! . 3
*
! '
,
*$1
$ !
* !,
!
(
(# *
(
(
!,
* ,
# *, /
,0 "
. .
* !
"
' !
$"!
#
# .
,
"
#
# . 6 *
!
#
#!!,
"" # % ( * " 2 (810-877), "$.6
"% /
! # ! (1033-1109), 8%
/ $' (1079-1142), $./ % $ # ! (11931280), 0 6
62 ! # ! (1380-1471). " "%* (1221-1274) 0 6 # " # ! (1225*
XIII .
"$
1274) — 3 , , $(, *!
*
- !
+$
"
! $*
!
3 ! "% $ .(1265-1321), 0 "9 #
%
# (1304-1374), 4
""
## 99 (1313-1375) " .
*
$ !(
( !
! $
3
',
1
!*
* , "" ,
!
(
'
(
(
"
#
# ),
! ' 7 1
"
"
*
!
. 2 , $,
IX . # *
!
' !
!
$ '(
! .5
!
!
"
" ,
* $
*
"
* (R=ma). ) *
#
$
(,
'
(,
(,
' (,
$ ' (, $*!
(, * "
( " .
3
$
,"
(XIV-XVI .)
( !
7
"
!* ! *
$ !
(. 2
'
( ! !
!,
( !
"
$ * - * *
)
1453 .
, $
'
'
$ 7 !
$ .
" !
# *
! ) % " 1% (1483)
#%
"
7
),
1
- 1
(0
.
"
,
2
'7
,"
"
8
,
! '"
*
" 5 $
#
,
.
$
$ #
" ,
(
7
'
,
"
(
! '
'
6
"
#
' !*
(
(
$
! *
IX .,
'
**
.
6 -
$"
*
*
)
*
-
: 7 " *%% " (1488-1523)1 " $
+$
* ! .2
,
2
$*
!.
*
'
""
!:$ " (1455-1522), ( -6
6 # 3 (1466-1536)
6
)
(1478-1535).
"
(" '
"
!
*
*
(
$ !(
* ,
0
# ) $ 5 *
1$
2.
). *#
# (
!
$,
"
# $ ' - *-5 (1400-1464).
!
+$
#
,
,
"
.
!
$"! !" 1
'
*
# $ '
2 " # 4 (1473-1543), +
"
#
#
"
6
6 " #
(1592-1670),
(
$ 7
#
.1% " (1643-1727), #
#
*:
2 " -5
(1632-1677), !/" & (1646-1716),
!
$
"" ' (1707-1778). 6
! —
$
"
$
(
!.
+$
'
! .
*! !"
,
'
* ! .5
"
" ,
(
*
$
!
(
$
$ .
"
"
.
* ,
* !
!(
" $*
$
(
+
(—
!(
("
1689 .
). .
6 "
(1711-1765), ! $
(
(
" *
'
$
(1755),
' $
'
$"
* ! ,
$
!* $ 7 !*
7
'
- ! .2 ,
* !
$ !
). . )*
(1776-1831), . .
(1810-1881) " .
4
( !
XVIII-XIX . $
$
(
"$
(
" * .
XVIII .
"
* (1700-1703)
*
*
" *
#
(
+
( ! 5
% -6 " ( $ .
$"! ! "
'
* ! ,
!
' !* $
*
$
.
XVII .
"
$" *
$ 7 !
! * $
!
(,
XVIII . $
*
, *
(
$ 7 !
*
*
! '.
(
'
,
"
'"
$ !,
'"
. $
!
*
!
!
"
$
(
" * ,
7*
**$
"
"
(
.,
,
" .),
"
!
('
2 $) ; *! ) * (
). 4 6
( !
$
(
(
"
.
( $ % " (4 + , 1737-1812)
,
$"
!
1
' !
"*
'
$
'
.
'0 $ %(
" , 1783-1867)
'
* ,
* !
("
*
(
" * (
*
# *! 1809-1814 " .
(
( ! , 7
!
$
(
(
*
.
,
!
!
* $
*
*
*
* ,
"
*
! .
!
$ !
* !,
,
$ " ,3 $ / " $, $
3 " $
" .,
*$
.- 1
* 1546),
"
%%
1
$.
- ,
, "
$ "
' "
,
. ." )
" $%" 0 (
(1515-1517).
2
-"
" (+
*
,"
"
(
! ( . .
* ).
3
5 * "
6
**
*. 4
5
6
4
!
! “D> don<ti=ne C=nstant?n?” '
$ ( ""
(. $
,
$*
!
.
!*
* !
*
"
*
+
"
,
$ $
,
*
* !
(
-
"
$
-
"
*
!
!
0
,
,
'
3 000
*,
!
* ! .
“D> revoluti=nibus orbium coelestium” '
.
0
0 3 (1543)
""
' !(
*
*!
* .
$ $
I 1701 . ( *.: *
.).
$
(0
1700-1917. VIII, 1. ., 1996. . 412).
3 *$
+ "+ (
. XIX .
"
$
* !
!
$
* (4 +
).
9
1
*
$ 7 !
# *
*
.
1
'
-
* "
*
$ !*
7* * .
$
* !
'
, $"'
$ !
* !
1 $ ' !
.
* !
, *
: $ " ,
$ *,
$ *, ) $
" .9
* ,
1
:
)
$ $, 3 ) *$ $,
,
$ , ) $ ,
,
,
$ $)$, , $,
3 .".
+ * !
'
,
! *! $
* ,"!( " ',
1$1
$, * :
,
$,
, ,
$ ,
,
,
.
'
' " '
,
*
!
! ,
,
)",
) ,
)", $
) ," ")", "
")", " ) , (
" $ .
!
+ !
*
! * :
",
$ ,
$ ,
" .
*
,
.
* !
'*
*! #
*
" ,
' !
(,
!
+
!
"
$
$
(
$
(
$
!
./
! #
#!,
!
$"' ,
! * "
, ,$
!
"
'$
*
* ,
! "
'
!
*!
! "
'
7 !
!
, *
!*.
5
"
"
,
"
*
,
.
1
*
( !
" *
$
,
' $
7*
!
$"!
" !
0
,
'
' (
!
"
! '.
( '
!
$0
,
"
1
'+
" $*
* ( *
'
3 * ! .
'
, ' $
!
$
)
*$
$,
*
$
*
"
(
,
"
(
,
"
(+
$
("
! $
* , $
" ).
( *
, % " " I (483-565) " #
$1 +
" 0
*
* ! .
* ,
" '
-" *
, $
1
3
$
,
+
! ,
' $
" !
!0
, $
* !
.
4
**
,
" $
"
!
$
.
" $
!
* ,
!( *
!
'
( $
**
$. 4
**
*
1
7
(.
1
*
**
* !
,
" !
!
$ 1 ( ! .4 ! '
*!+
$
*$ ! ,
*! (
" *
! ,$ $
$
!
$,
" * ( (
$
"
! — !
-0
.
*
10
1
.
#
!
.
)
9"
.
1.
IX . "
'* ,
$
.5
3 $
$
.:.
"
"
"
0
#
! "
" (
VII . " .:.
I . " .:.
#
. *"
$1
( #
,
'
" *
* $
.
" #
! .
" .
(,
#
# !
*
'
",
!(
"
'+
-
#
— $ !"
"
!
* *
(
'$
" .
*
, !
#
#
21 $
,
(litt@rae)2.
1
"
2 %
$ % " #
4
*
"
"
Aa
Bb
C c5
Dd
Ee
F f6
G g7
Hh
I i (J j10)
K k11
Ll
"
$ !y
'"
% $." ' % /$ &
9 #
$7
%
(
4
(
3
+
a
b4
c4
d4
4
ef
g4
ha
5
ka
el
z.
(
[ ]
[ ]
[ ]
[ ]
["]
[3]
[#]
[ ]
# .[h]8
[ ]/[(]
[ ]
[ ]1
H
1
— Ab>c>.
(I, 49)
!
$ $X
" ( (nostr<rum ultAma).
B>th — " $
! $ #
(
#
.
4
( $ ! +$
*
! ,
#
,
*
"
'! ,
"7 !
.
! $ !
!
'
(
'
VIII-IX .
.:.
5
'
,
$ [ ]
3
1
. = Gaius Cn. = Gnaeus.
" ' (+ *
+ " ##
C G $ 7* "
C
( 7
"
$[ ]
"
III . " .:.
6
/$
F
+
" **! ,
'
( ( $ [w],
$
'
(
"
#
.
7
*. !+
*. 5.
8
"!
.
9
5
# * ,
'
+
(
"
#
"
( $ [;],
"
[<],
" (
"
*
"!
'
$ [h].
10
/$
J !
"
#
'
XVI . "
$ [i],
$ 1
$
*$ [!]. 2
$
i
"
!*
* ,"$
!* ,
7*
" (,
' (
"
!( $
!
,
.: iam [( *], Maius [* (-($ ], eius [ (-($ ]. "
*
'$
.
11
5
$
!
( $,
(
". '
'
1
Kalendae:
K
Kal
—
* * $
*
"
!( " ' ,"
*
(
" $
# $ "
.). ! ,
ad Kalend=s Graec=s ( $
$*)
# &
0
, . .
"! ' "
,
$
! .
17
)
3
- Al>ph
2
11
Mm
Nn
Oo
Pp
Qq
Rr
Ss
Tt
U u3
Vv
Xx
Y y5
Z z6
[*]
[ ]
[ ]
[ ]
[ ]
[ ]
[ ]
[ ]
[$]
[ ]
[ ]
[ü] [ ]
[" ]
em
en
p4
qu
er
4s
t4
6
v4
ix
ypsilon
z4ta
2.VOC>L?S
( $ "5
< >
! " #
$ %
& '(
DIPHTHONG@
7% " )
!
$ 0. $
"
!
7
!
¯
.
* ,=—3
!
"
a"
(, A — 3
"
a
!
$
# 0
!
( 8.
</B
C/D
;/E F/G
=/A9
) * 12
!
$
(voc<l>s) — " 3$ # 10,
, *! $ * , , i, o,
6"
),
* !
$1
$
17
! *!
3$ #
u, (6
(diphthong?),
" $
! ,
"
1
(
" $
! (
) $ ,
*
"
.# "
.9
' !
" #
:
(
"
ai)
'
$ 3
$
/;
"
$
" #
(
'
!
"
: saepe, saecDlum.
1
6 $
$
*
(
) [$’]
,
" i,
,
$
" (
l,
$
(
) [$]
' !
$
.
2
22 — $
#
, $, +
* $ [#]
"
. !+
$
480 " .:.
" ' (+ *
'
'
'
90.
3
/$
U
"
XVI . "
$ [*], "
$,
$
V.
4
5
$
$,
*
!
7
$ U, V Y
"
!
*
*
(
! .
5
5
$
(
! $
'"
$ ['']; .: pylae
$
pilae "
& ; mÿrus ")
m<rus )
$ *
.8
[ ]
($
(
"
*
! ,
!
$ [''] (
" (,
! !(,
!()
.
6
"
$ ! X, Y, Z !
" !
( #
I .
.:.
'$
,"
.
7
- +
"
'
"
"
'
$ 1
',
"
'
$"
**
, 2:1.
" (
!
!
* ,"$
!*
*
*
"
, "
"
$
" * (
,
3 ).
* ,"
: Gs
$*, Fs ) $ ; lEgit
& $ $ — l;git
& $ ; lEvis %#
— l;vis #
; lBber
# — l<ber
.
8
"
*
*!
*
* ,
"
!
$
" $"
.
9
!(
$ '
$
,"!(
!( $
!
/
!
".7* .
*
<—"
( $
"
"
".7* ; A —
( $
,
".7* ; C — "
( $
"
"
".7* .
10
#
—
) #
*+ )
# ) ; " #
—
)#
,
*+ )
# ) .
7 "
12
.
-
'
,
-
(
"
oi)
. u beurre);
!
ö (#
oecumenicus.
au
,
#
"
( $
'
(
$ 3
*
"
); aurFra, laudF.
" '
+
(
"
—
$
/,
"
"
: oep<,
" $
! , * $1
' " *á; puncta diaereseos,
., aër, poëta.
3.CHNSONANT?S
(
$ "5 )
*
*
"
!( j,
$
!
!
16
$
! g, , h,
1
!
$ .- "
! b, p, v, f, m,
:
"
!
! d, t, n, s, l, r,
"
! -
;
$
*! ( ! ! ), $ ! (
! ) 1
! .
*!
* p, t, k
* b, d, g. 6 $ ! !
!* r, l
!* m, n, .
!
! — f, v, s, j, h.
1. /$
(
! $
'
' "
$ [ ].
" é , IV-V .
.:.
,
" $ * [3], [ ]
$ ' [ ].
2 *
*,
[ ]
" ,i(
" *, , ) [ ]
' !
$
.
2
.: caput [ $ ], cr;dF [ 3" ],
c<vis [
], centum [ 3 $*], caelum [ 3 *] .
ti
$ 3
$
0
,
' [ ].
$,
2.
IV-V .
.:.
#
"
$ ' [ ].
1
*
"
*
+
"
3
ó"
.
.: ratiF [
]
)", initium [
$*] & , potentia [ 3
]
,
"
$*. : Tiberius [
$ ], Titus [ $ ].
-"
,
ti
"$
$ * [ ], [ ], [ ],
[ ]
$
( #
(
.
.: bestia [ 3
]
*,
$ , Attius [
$ ]
$$ ( * ), mixtiF [*
] "
;
,
tFt<us [
$ ] ( ". . ". .
tFtus
*, ,
)
,"
,
* , MiltiAd;s
[ ] 3.
3. /$
h
!(
"!
' !( $ ,
*
$ 1 (
.
[h] (
.,
house [haus]).
($
(
h
"!
'
$
[γ]: hora & , h< /$ $.
4. /$
l
$*
,
*
* #
$
* ! .
5. /$
s
* !
"
'
" "
$ (#
!( $
( [ ]. 6
(
!3 # *
* 4. -"
$, I .
.:.
'
s;
3
V-VI . 2 *
*,
" (
!
'
s
' [ ],
' !
$
— [ ]. 2
"
$
(
"
*
+
: salCs
# ,
; persFna "
, , ,
causa [ $ ]
& ,
; miser [*
]
& $
,
.
,"
!
B
$
1
( $ [n]
"g
c,
* ,
lingua.
$ ! $
"
!*
! * ;
3 *
*
* !
" 7
" $* $ * :
k
*
(3
,
., Kohorte # $ , Kaiser "
$ ;Zz
, !
*
"
" ,
., Zertamen
, Zession ) $) ;
$
* !
,
'$
"
$ !: # &:
.
', ( , 0
',
,
',
,
;
;
.
3
!
!
+
,
"
: 3 . ration f, initial, potence f; # . rational, initial, potency; ".
Potenz f, Ration f, Initiate f; ) . 2 % "& $, & " $."5!, " & $5: .
"
!*: $. utBlis, 3 . util, # .
utility, ". utilitar, ) . *% $.).
4
(
! 3 # * *
(
,
* ,"$
!* . ) IV . " .:.
(
' !( [ ]
+7
[r]
$
* ( # &. “ ”): mFris<*mFs-is; Frn=re<Frn=-se. 6 $ [ ],
" *!(
'* $ ( Z z,
* ,
*
'
(
# *! [ ],
$
'
"
"
$ ,
, *
'* $ ( , ("
).
2
5
*
13
"$ "
'
"
*
,
* !
1
: philosophus [#
#$ ] 3
3.
6. /$
q$
'
u
"
!* $
[ ];
.: aqua [
]
, qu< [ ] $ , $
.
"
" * ,"$ 3 * $ * .
7.
ngu
[C ]
,
"
!*.
.:
, unguis [$C
] # $* ( . angDlus [áC $
] )# , " 3
!*)2.
8.
su
"
!*,
!*
"
,
vis [
]
,
$
, suescF [ 3 ]
( ( .: suus [ $$ ]
9.
,
*
!
! , $
h
' $
7 $
; ch
[ ], ph —
+
'+ (
'
!
"
(
! .
4
(
chorus3
physBca
the=trum
rythmus
;
$
choral
physique
theâtre
rythme
(
(
(
*
chorus
physics
theatre
rhythm
(
$
!*; qu
"
lingua [
"
C
]
"
[ ]: sua).
rh [ ] th [ ]
[#]. 5
.:
(
0
3
$ $
$"
Chor
Physik
Theater
Rhythmus
4.
$ 1 *
! –
fa-cB-nus (
* !
), ter-rae ( "
!(
"
!(
!
" #
!
–"
" #
).
:
"
" :
1. * ,"$ " $*
!* : De-us ["3-$ ] #;
2. * ,"$
!*
" #
*
"
!*
!*: lu-pus [ - $ ]
, cau-sa
[ $- ]
& ;
" $
( mDta cum liquAd<4: pa-tri-a [ - - ]
; tem-plum [ 3**] 0 ";
3.
4.
$
$ !
! :
) * ,"$ " $*
!* : lec-ti-F [ - - ] &$
;
)
$
7
! — !
"
" *
!*: s=nc-tus [
$ ]
.
,
$ .
"
"
"
$
(
! : *
(: doctr<-na [" - - ] )&
;f
(: cFn-fr= -tB-F [
-# - - ]
"; s
* (: disci-pl<-na [" - - ] )&
;s
* (
(: ad-mi-ni-str=-tB-F [ "-* - - ] )
.
,
,
!
"
*, "
!*
*: con-stituF [
$ ]
) $
(, prod-est [
"-3 ]
, ab-eF [ -3 ] )0 ).
,
1 (
!* $ *,
!
$
$ ",
,
1 (
!* $ *,
!
$ ".
5. QUANTIT>S SYLLAB>RUM
(
$ 9 %
$
)
) ,"!(
!
1
14
$ " 5.
$ !s
'
!
! : 3 . salut $, personne; # . salute, person; ". Salut $, person3 . cause f, chose f, misere f; # . cause, because, miserable; ". kausal, Misere f; ) . $ ' !(,
*
s
,
[ ].
,
3 *
*
"
, quu $
[ $], a gu —
[ $].
., sequuntur $
')
secuntur, unguunt —
ungunt.
3
7
$
ch $
,"
: pulcher
, Gracchus
0, sepulchrum, < n " # .
4
*
(.
5
' *
+
,
* ,* ,
! ',
,"
'
,
.
nel; ) .
* e !(.
2
-"
(
"
7
# ",
,
;
*
:
) " , 1 ("
(
!(
" #
*
,
! !(
! !(: lC-na ) , cae-lum
, a-r=-trum )#, pCnc-tum $ & , <n-s<-nus
$ .
)
! !(
*
,"
(
(
!(
" , : scand@-re
0
$*, has-ta
*%, lau-dan-tur
0
" , il-l;c-s? (
'* ill;x<)
"
,
<n-s?g-nis " & $ *
.
)
*
! !(
, " , 1 (
(
!(
+ (
"" $ *
!*: lE-=
, ce-rE-brum " #; ha-b;-re " $* — ha-bE-= " (.
# *$
!+
"
"
$
.2 ,
n : erat et caelF
&*
, "
n
"
*, se —
*, r —
*, tet — "
*,
—"
*, lF — "
*,
"
"
"$ 1 *
*: noc-se-ra-tet-cae-lF.
6. ACCENTUS
(
" )
:
9"
1) " $
2) *
)
)
, !
, !
: Deus, homF;
*
:
,
*
' *
"
,
(
: doctr<na, ancilla;
: eccl;sBa, angElus, imperBum1.
I
1. !$
2.
'
"
"
(
,
'
"
#
.
',
'
' $"
,
1
*
"
$/
'
:
ARENA BARBARUS CIRCUS DICTOR EXTRA FORMA GLOBUS HUMOR
ar>na
barbErus
circus
dictor
extr<
f=rma
globus
hDmor
Aenigma, aequ<tor, praemAum, praesidAum; a7r, a>nus.
OedApus, tragoedAa; po7ta, po>ma.
Auctor, audientAa, aur=ra, fauna, laurus.
Eur=pa, Euterp>, Euboea, neutr<lis.
Caementum, circus, cyclus, medic?na, provincAa, scaena.
Cam@ra, classAcus, lac, medAcus, publAcus.
Iambus, iota, IunAus, Maius.
FigDra, priv<tus, pr?mus.
MDsa, mus>um, pausa; magister, sen<tus, sculptDra, professor.
Gr<tAa, imit<tA=, lectA=; bestAa, mixtA=, BruttAum, tot?us.
Hydra, gymnasAum, symmetrAa, synFdus.
Aqua, ant?quus, quadr<tus, quaestor.
Lingua, pingu?nus, sanguis, unguis.
Chaos, character, charta, chimaera, chorus, machAna, schola.
1
1. 9"
"
" (
$
,
"
!* +'
$#
*
(,
!
*, "
$
3
*
( * $"
1 *
*:
a) illíc ( illí e) $ ", istúc ( istúce) ( , addíc ( addíce)
) , addúc ( addúce)
;
) *. ". ". . *. .
- s, - s,
'
* +
- tis, - tis; nostrás
" , Arpinás )
,
, Samnís " $ . .;
)
,7 !
' ! # * : audít ( aud?vit) yc
( ), irritát ( irrit<vit)
( ) . .
2. 9"
"
"
" (
,
*
':
)
"
' * " ,
II
. -ius, -ium;
)
$
"
$
$"
(
! -que , -ve
: MCsáque
) , l<mináque
# , itáque
$ .2 '
$
,
"
-que
'
'
(
'
, $"
"
1 *$
$: úndBque $ ( ), útBque
&
, ítAque $ .
!
15
Delph?nus, philosophAa, physAca, sphaera, triumphus; zephyrus.
Rhetor, rhombus, rhinoc@ros.
Aether, biblioth>ca, cath@dra, rhythmus, the<trum, thema.
3.
'
!
*
*
1
:
Aulus (A.), AppAus (App.), G<ius (C.), Gnaeius (Cn.), DecAmus (D.), Kaes= (K.), LDcAus (L.),
M<rcus (M.), M<nAus (M’.), M<mercus (Mam.), NumerAus (N.), PublAus (P.), Qu?ntus (Q.), Sextus
(Sex.), ServAus (Ser.), SpurAus (Sp.), Titus (T.), TiberAus (Tib.).
4.
' *
!"
1
(6
" :
AurelAus AmbrosAus (337-397), SophronAus EusebAus Hieronymus (340-420), AurelAus
August?nus (354-430), AnicAus ManlAus Torqu<tus Sever?nus Bo7thAus (475-524), CaecilAus
Firmi<nus LactantAus (III-IV .), AurelAus AmbrosAus MacrobAus TheodosAus (IV-V .), C. SollAus
Modestus Apollin<ris SidonAus (430-480), Q. SeptimAus Fl=r>ns Tertulli<nus (160-220).
1
16
8
!
*7
!
'*
.- !
'
17
.
2
! .
II
.
'
*
Praes>ns indicativi <ctivi
*
«
'»
«
!,
!, * ," *
*
!(
(».
%
( * ,
" !
9
!
$"
(
"
'
( #
" :
), —
* ).
"
,
"
"
: *
,
,
1.VERBUM
( $
$)
4
(
*
6 " 6 (tempus), " #$ " " '6 (modus), - $ 6
(genus), $ & 6 (pers=na)
9 $ 6 (numerus).
*
*
*
!
".
'
# *
'
*
" *1
# "9 "
* ,
2
* ' 2 # - % $.
6 "
" #$ " " '
" % $."5! $ "5! . 2 *
*,
' ! # *!
* :
$ *
"
$ *
#
.: am=-s, am=-b=-s, am=-b-i-s, am=-r;-s.
$" ' :
#%
* !
% #
$1
praes;ns (praes.)3
imperfectum (impf.)
futCrum I (pr<mum) (fut. I)
perfectum (pf.)
plusquamperfectum (ppf.)
futCrum II (secundum) (fut. II)
8
$ $." ! 7 65
$ +
'
*7 :
$ .
" 3 $(
) ).
3 $(
(
" 3 $
) ).
$
)
:
!
indic=t<vus (ind.)
coniCnct<vus (con.)
imper=t<vus (imper.)
<nf<n<t<vus (<nf.)
)
8
$ *
# $ *
$ *
%
4
:
=ct<vum (=ct.)
pass<vum (pass.)
2
pr<ma
secunda
tertia
$
$ $ *
$ *
:
$
$ $*
:
1
2
3
4
*. "
—3
"
)
*
*
'
.
.
3 *$
1
!
" 7
1
# *
(
$
!
*
**
.
.9
*. '$# # *
"
.
17
singul=ris (sg.)
plCr=lis (pl.)
8
!
$
* !
! (verbum f?n?tum)
1
1) #
,
"
'
:
#
7
,
,
.
" 5
$
' !
! (verbum ?nf?n?tum)
$
*
$1
4
$
$."5
praes;ns
imperfectum
futCrum I (pr<mum)
2) '
$
"
7
$
$ .
" 3 $2
) ).
!,
' ! #
!
*!.
" " (
$
'
"
3
*
"
'
" (
-
:
perfectum
plCsquamperfectum
futCrum secundum (ex=ctum)
3) +
$
*
!
8
,
7
"
*
$
,
'
"
'
3 $5
(
" 3 $6
7
) ).
$
participium perfect< pass<v< —
*
*( esse
$
, participium futCr< =ct<v< —
*
*( esse
+ "$"$$ I
" (
'
,
,
.
!
"
! 7*
!* # * *
,
! "
.
1. Praes>ns indic<t?v? <ct?v? (pers=na pr?ma singul<ris) —
1
*
.
'
" (
'
,1
"
: tace-F;
2. Perfectum indic<t?v? <ct?v? (pers=na pr?ma singul<ris) —
+ "+
+
. '
" (
'
,1
"
: tacu-<;
: tacBt-um;
3. Sup?num — $
4. Gnf?n?tivus praesentis <ct?v? —
#
1
*
" (
'
:
tac;-re " & $*9.
#
"
(
7 ( # *10: tac;-;
cl=mF – cl=m=re —
cl=m=-; legF – legEre —
leg-.
#
"
( # * $ 7*
!
-<:
tacu-.
1
*
'
1
2 *
"7 #%
"
<nfectus
&
< faciF, f;c<, factum 3
$*.
+ "+
* , * 1
"
'
" (
*
,
$ 1
$
*$
+ "+ *$
*
+
"
* 1
" (
.
3
* ,
$ 1
$
*$ $"$1 *$ "
' *$
"
' *$.
4
2 *
#
"
perfectus
&
,
part. pf. per-ficiF, f;c<,
fectum, 3
$*.
5
+ "+
* , * 1
" (
,
*
,
*
$ 1
$ *$
+ "+ *$
*
+
" .
6
+ "+
* ," (
'
$" (
,
" $ *
+ "+ *
* *.
7
* ,$ !
1
" (
,
"+
$ 1
$"$1 *$
*$.
8
*2 " — 3
'
* $1
'
(
-D,
! +
# *
. .- $
"
! ,
" ,
: VeniF Frn=tum.
0 ))
$* (
0 ), &$
)
$*).
$
(
! $
"
#
*
"
!*
" ,
*
* &$
.
9
!
"
"
" ( # *!
.
10
*. , .
2
18
-
$
"
' (#
*
$ 7*
-um:
!
tact-.
$5 I-IV 2 '4 " !
! #
$1
$
$
*
1
!
, -
' !
:
-
— -=,
* , cl<m=-re;
— -;,
* , vid;-re;
' — -D
!(,
., minu-@-re; teg-@-re;
7
— -<,
* , ven<-re.
$ #
* ,
"
' $ 7*
!
I, II, IV
,
–Jre/< $
III
.
I
II
III
IV
Gnf?n?t?vus praesentis <ct?v?
cl=m=re
tac;re
legEre
minuEre
ven<re
-
–re/-r<
.
,
#
-
#
cl=m=tac;legminDven<-
& $*
" & $*
& $ $*
)" * $*
0 $*
$5 I 2 '4 " '
"
1
'+
I
,
*
$
cl=mF, cl=m=v<, cl=m=tum, cl=m=re
& $*, . .
-=v<, $
-=tum, #
-=re.
$
,
"
: cl=mF 1
& $*, laudF 1 0
$*,
# * , . .:
laudF, laud=v<, laud=tum, laud=re 0
$*
cl=mF, cl=m=v<, cl=m=tum, cl=m=re
& $*
$
#
I
$
9
,
,
$5 II 2 '4 " '
(
$
'
!
!
II
,
, 3 *$
(
$,
* :
taceF, tacu<, tacBtum, tac;re " & $*
fleF, fl;v<, fl;tum, fl;re
$*
!
$
!
$
#
' ! # *!
*
!
'
"$
*,
$
'
$
I
'
*
#
* , $ ! '
*
,
: fleF,
fl;v<, fl;tum 2.
/ '+
II
,
*
! # *!
$ d;beF, d;bu<,
d;bBtum, d;b;re 2
$*
",
$*
", "
#
-u<,
$-Btum: moneF, monu<, monBtum, mon;re 2 ) . $*, )#
$*.
!
! II
,
+ ! $
,
* : flFreF, flFru<, –, flFr;re 2
, $ ; horreF, horru<, –, horr;re 2 $
$* .
N.B. 1.
2. ) II
#
,
II
,
$"
" !
"
!,
: d;b;re.
*
1
$5 III 2 '4 " '
,
—"
(+
,
,
1
!
' ! # *.
! III
,
'
!
! '
$
':
legF, l;g<, lectum, legEre 3 & $ $*
scr<bF, scr<ps<, scr<ptum, scr<bEre 3
$*
mittF, m<s<, missum, mittEre 3
$*
.
$
III
,
1
#
'+ *
"$
*
'
-
-F.
19
2
!( $ E
cFnstitúEre.
" 7
(, $"
#
III
*
"
*
,
$
-Ere, "
: scríbEre,
*
"
(
$5 IV 2 '4 " '
"
*I
,
! IV
,
'+
$
$
!
' ! # *!
$
$
sciF, sc<v<, sc<tum, sc<re 4
$*,
)" $*, . . *
#
-<v<, $
-<tum, #
-<re.
"
# * 1 . ". . praes. ind. <ct. $
* *
,
,
* : expediF 4
) $
$*,
$
'
"
# * :
expediF, exped<v<, exped<tum, exped<re 4 ) $
$*.
$
9"5 # "9 " ' $ % " #
$
(1 " 1, 2 3 . ". * . .:
'
"
*7 ,
'
1)
" (
$
*
#
.
'
-
;
2)
3)
"
'
" (
"
!
!
!
# "9 " '
% $."
- $
Singul<ris
PlDr<lis
1
2
3
-o, -m2
-s
-t
-mus
-tis
-nt
" % $."5 $ "5
"
' !
' (
:
$
"
" m, s, t,
" -r,
" -nt.
-B-E-D-
! %
Pers=na
$1
*7 ;
.
#
9"5
*
!
'
!
$ ,
* 1
-
2.PRAES?NS INDIC>T@V@ >CT@V@
II
I
% 'K
6' -L' % $."
" #$ " " '
! % % $."
- $
)
(
*
indic<t?v? <ct?v?.
.
'
*
doceF, docu<, doctum, doc;re
! #
"
' !(
!(
$
II
,
" *
/
Singul<ris
1
tace-F
" &)
2
tac;-s
$ " &
3
tace-t
)& $*
(" (
$ .
praes>ns
'
PlDr<lis
tac;-mus
*
" " & "
tac;-tis
" & $
tace-nt
" & $
" & $
I
1. -
"
,
*
1
1
"
20
$
2
-
( *.
.
"$ 1
'
"
'
, 1
7), '
-m 1 . ". . *
$(
" (
,
'
ers=na pr?ma raesentis indic<t?v? <ct?v? (1
):
, *
#
*.
3 $
,
, 7 "" $ &
praes. con. <ct., impf. ind. con., pf. con., ppf.
#
$ 1
& .
" !: '
-
sent?re, err<re, scr?b@re, d>b>re, vinc@re, ven?re, mitt@re, cl<m<re.
2. 9
!.
* 1
3.
(
sg.
!
pl. (
".
habeF, tegF
! # *!
!"
," *
-
* . .):
dole=, salve=, vale=.
4.
"
:
1. D>b>mus semper lab=r<re. 2. Cl<m<re n=n d>b>s. 3. Et v?v=, et vale=. 4. Nihil semper
fl=ret. 5. Lat?n> multum leg@re et scr?b@re d>b>tis. 6. CDr tac>s? 7. Tac>re n=n d>b>s.
5.
(
$
$
4-
' ! # *
"
"$ 1 *$
$:
tacu< — perfectum indic<t?v? <ct?v?, ers=na pr?ma singul<ris (pf. ind. <ct., p. 1 sg.:
3e $
8 $ * #
$ $ * #
# , 1 . .&.)
II
. taceF, tacu<,
tacBtum, tac;re " & $*.
$
doceF, docu<, doctum, doc;re 2 )& $*
cl=mF, cl=m=v<, cl=m=tum, cl=m=re 1
cCr & ")
d;beF, d;bu<, d;bBtum, d;b;re 2 $*
",
"
et
flFreF, flFru<, –, flFr;re 2 , $ , $*
, $
labFrF, labFr=v<, labFr=tum, labFr=re 1
$ $*
Lat<n; adv.
- $
legF, l;g<, lectum, legEre 3 & $ $*
.
multum adv. "
& $*
nihil
-
#
mittF, m<s<, missum, mittEre 3
$*
&$
nFn
scr<bF, scr<ps<, scr<ptum, scr<bEre 3
-
semper adv.
-
taceF, tacu<, tacBtum, tac;re 2 " & $*
$*
#
valeF, valu<, valitCrus, val;re 2 $*
" $*
), $*
"
v<vF, v<x<, victum, v<vEre 3
$*
*
",
21
3
Praes>ns indic<t?v? <ct?v?
Praes>ns indic<t?v?
esse.
Gnf?n?t?vus praesentis <ct?v?.
Imper<t?vus praesentis <ct?v?.
,
II
$
$
, praes>ns indic<t?v? <ct?v?
, . . $ 7*
"
,
$ -=,
I
.
* -F. 9
"
' !(
)
! III
.
$
* 1 . ". ., "
IV
.
$
'
Sg.
Pl.
Pl.
!
II
1
2
3
1
2
3
1
2
3
1
2
3
leg-F, leg-E-re
& $ (
leg-F
$ & $
*
leg-i-s
& $ $
leg-i-t
" & $ "
leg-B-mus
& $ $
leg-B-tis
& $ ($
leg-u-nt
III
($
22
.2
.".
*. .
*
$*
! *
*
(
*, amF
"$
$
" '
-B,
!( -D,
$
,
tace-F, tac;-re
" &)
tace-F
$
" & *
tac;-s
" & $
tace-t
"
" & "
tac;-mus
" & $
tac;-tis
" & $
tace-nt
IV
,
!
1
, 1 . ". .
*
#
(
,
,
,
f<ni-F, f<n<-re
& (
f<ni-F
$
&
*
f<n<-s
&
$
f<ni-t
"
&
"
f<n<-mus
&
$
f<n<-tis
& ($
f<ni-u-nt
2. PRAES?NS INDIC>T@V@
esse
-
(
!(
amF, am=-re
( (1
amF
$ (
*
am=-s
( $
ama-t
" ( "
am=-mus
( $
am=-tis
( $
ama-nt
4
Sg.
' !
IV
. 3 . * . . * ,"$
!( -D;
praes>ns
* 1'
"
'
, 3 . * . ., "
"
' !(
I
1
(.
:
#
) "
,
1. PRAES?NS INDIC>T@V@ >CT@V@
I-IV
I
% 'K
6' -L' % $."
" #$ " " '
! % % $."
- $
)
(
)
(
I-IV
$
,
( (,
ESSE
' ! #
*!
!
( (, amat —
!
(
.
$ !
) ( $, legunt —
& $ -
Singul<ris
4
1
2
3
. $
.
PlDr<lis
$*2
$
$*
$*
sum1
es
est
sumus
estis
sunt
"
$*
$*
$* ( )$*)
$* —
; *. sein, war, gewesen;
. to be, was, been
" $
"
(
!!
)
$
" "3. ) *
,
,
esse praes. ind.
" s/es ( . $ . 3 . ". . $*, 3 . * . . )$*; *. 3 . ". . ist, 3 . * . . sind . .).
.2
"
3. @NF@N@T@VUS PRAESENTIS >CT@V@
I-IV
I
(
2
$8""
" #$ " "
" % 'K
6 "
! % % $."
- $
)
Gnf?n?t?vus praesentis <ct?v?
$
$ 7*
-rE4
#
I, II, IV
,
: am=-rE, tac;-rE, f<n<-rE —
"
'
-E
#
III
,
: leg-E-rE.
4. IMPER>T@VUS PRAESENTIS >CT@V@
(
$ % $."
" #$ " "
% 'K
6 "
! % % $."
- $
"
( *
'
)
$
1 *
.
1 *
*
*
-
"
* 1
)
$"$1 *
*
' 2 . ".
* . .5.
$
2 . ". . praes. <ct.
I, II IV
.
"
(
$
: cl=m=!
& ! tac;! " & ! f<n<!
&
!9
III
.
" "
!( $ -E6: leg-E! & $ !
*
2 . * . . praes. <ct.
$
$ 7*
"
#
-tE I, II IV
.
"
,
III
.
* 1
"
'
-B: cl=m=-te!
& $ ! tac;-te! " & $ ! f<n<-te!
&
$ ! leg-B-te! & $ $ !
*
#
N. . Imper. sg.
dCcEre
$ , d<cEre #
!(: dCc!
! d< !
! fac!
! fer!7
!
*: dCc-B-te!
$ ! d<c-B-te! #
$ ! fac-B-te!
"
'
).
! ,
(sg.), nFl<te (pl.)
#
& $ ! nFl<te <re 0
1
,
esse
1
$*, facEre
$* ferre
$
* . .3
!
$
*
$ !
: fer-te!
$ !( *
*
8
*!
$
( *
-
!*
,
nFl<
& ! nFl<te cl=m=re!
! $
: nFl< cl=m=re!
$ .
"
!*
$ * m
n
*
(
!( D < G (sum, sumus,
sunt).
2
$
* !
$*
1 *
*
$
,
, . .
*
*
(# * )$* ! "
$
).
* ! ,
*
*, #
$
*,
( * ! , # *!
esse 7
*: sum —
'
1 . ". .
$*, est —
'
3 . ". .
$*, estis —
'
2 .* . .
$* .".
3
2 *
)
$
"
"
suppl;t<vus
$ *
.
4
-rE < *-sE
$
* .
5
- *
$"$1
*
*. 7 "" $ &
& .
6
9
III
. -iF
!( $
! -B
"
-E. *. 1
5.
7
"$
ferre *. 1
21.
8
"
* !
3
*
' (
( n;: tC n; c;de mal<s $
$ $)
$ " .
(
*
3
$
n;
.
* ( *. 1
19).
23
# %
I. 1. Narr<mus. 2. AudAunt. 3. Quid narr<s? 4. CDr male aud?s? 5. Quid agAtis? 6. Lat?n>
legAmus. 7. Quid agunt? 8. Lat?n> legunt et scr?bunt. 9. Lat?n> multum leg@re et scrib@re d>b>tis.
10. Male scr?bis. 11. Lat?n> multum legAtis et scr?bAtis. 12. Semper bene lab=r<mus. 13. CDr tac>s?
Tac>re n=n d>b>s. 14. N=n tac>mus, sed d?cAmus. 15. InterdAD lab=r<re, noctD dorm?re d>b>mus. 16.
Dum v?vAmus, lab=r<re d>b>mus.
II. 1. Dum sp?r=, sp>r=. 2. Dum doc>mus, discAmus. 3. Ut sentA=, ita d?c=. 4. Cum tacent,
cl<mant (Cic.). 5. Tacent, satis laudant. 6. Ign=r<mus. 7. Valet atque v?vit. 8. Cum dorm?mus, nihil
aud?mus neque sent?mus. 9. CogAt=, erg= sum. 10. DubAt=, erg= sum. 11. Dum v?vis, sp>r<re decet.
12. V?v@re est m?lit<re. 13. V?v@re est cogit<re (Cic.). 14. Cr>d=. 15. Dat, d=n t, d>dAcat (D.D.D.).
16. N=n liquet (N.L.). 17. Vet=. 18. r>scit, n=n s n>scit.
.1
$
*agF, ;g<, =ctum, agEre 3 $*,
$
$*,
$
ergF
quid &$
$ *
fest<nF, =v<, =tum, =re 1 $
atque
$* ,
$*
<gnFrF, <gnFr=v<, <gnFr=tum,
$*,
" *audBF, aud<v<, aud<tum, aud<re <gnFr=re 1
4
$*, ) $*
& $*; . $ . #
$*;
. to ignore
bene 0
interdBC adv. %"
*cl=mF, cl=m=v<, cl=m=tum,
ita adv. $
cl=m=re 1
& $*
*cFgBtF, cFgit=v<, cFgit=tum,
*labFrF, labFr=v<, labFr=tum,
cogit=re 1 "
$*
labFr=re 1
$ $*
*cr;dF, cr;dBd<, cr;dBtum,
Lat<n; adv. - $
cr;dEre 3
$*
cr;scF, cr;v<, cr;tum, cr;scEre 3 laudF, laud=v<, laud=tum,
$
laud=re 1 0
$*
*legF, l;g<, lectum, legEre 3 & cum #
$ $*
*d;beF, d;bu<, d;bBtum, d;b;re
lent; adv. "
2 $*
",
"
decet, cuit, — 2 v. impers.
liqueF, liqu<, –, liqu;re 2 $*
$
", &
"
d;dBcF, d;dBc=v<, d;dBc=tum,
littEra, ae f )
d;dBc=re 1
. $*
*d<cF, d<x<, dictum, d<cEre 3 # - littErae, =rum pl. t.
*" , $*
$ $) , )
*discF, didBc<, —, discEre 3
male
0
)& $*
disc;dF, discess<, discessum,
m<lBtF, m<lit=v<, m<lit=tum,
disc;dEre 3 )0
$*
m<lit=re 1
$*
*dF, ded<, dAtum, dAre 1 *narrF, narr=v<, narr=tum,
$*
narr=re 1
$*
*doceF, docu<, doctum, doc;re 2
neque
)& $*
dFnF, dFn=v<, dFn=tum, dFn=re
1
$*
dormiF, dorm<v<, dorm<tum,
dorm<re 4
$*
dubBtF, dubit=v<, dubit=tum,
dubit=re 1 "
$*
dum
nihil
&$
noctC adv.
&*(
peccF, pecc=v<, pecc=tum,
pecc=re 1 #
$*
pCnBF, pCn<v<, pCn<tum, pCn<re
4
$*
saepe adv. & $
salveF, –, –, salv;re 2
$*
$-
satis adv.
* ,
$ $ &
*sciF, sc<v<, sc<tum, sc<re 4
$*
*scr<bF, scr<ps<, scr<ptum,
scr<bEre 3
$*
sedeF, s;d<, sessum, sed;re 2 $*
semper adv.
#
*sentBF, s;ns<, s;nsum, sent<re 4
&) $
$*
*sp;rF, sp;r=v<, sp;r=tum,
sp;r=re 1
$*
*sp<rF, sp<r=v<, sp<r=tum,
sp<r=re 1
$*
sum, fu<, –, esse
$*
s n;scF, senu<, –, s n;scEre 3
$ $*
*taceF, tacu<, tacBtum, tac;re 2
" & $*
ut
v=dF, –, –, v=dEre 3 $ , )0 $*
valeF, valu<, valitCrus, val;re 2
$*
* ", " $*
),
$*
"
val; « ) *
» 3 ")
.
vetF, vetu<, vetBtum, vet=re 1 . $*
*v<vF, v<x<, victum, v<vJre 3
$*
I
1.
' praes. ind. <ct.:
dubAt=, stud@=, ag=, venA=, v?v=.
1
24
,
*
!
7"
(,
"
' !(
(*
*$* "
$
$ '.
2. -
"
'
,
,
:
agis, credAtis, dant, perdis, sp?rat, scAunt, narr=, =rn<mus, decet, cogAt<s, estis, pl=r<tis,
sancAunt, vet<tis, stud>s, sunt, es.
3. -
'
,
' $
' $ # *! *
:
"$ 1
disc=, sede=, iuv=, audA=.
4.
:
1. Lat?ne multum legAte et scr?bAte. 2. DiscAte, dum v?vAtis. 3. Sed> et narr<. 4. V<de et iam n=l?
pecc<re. 5. Aut disce, aut disc>de. 6. Salv>. 7. Salv>te. 8. Val>. 9. Val>te. 10. Litt@r<s disce! 11.
Fest?n< lent>!
5. )
*
*
" ,"
1
%5 —
*
,
"$ 1
,*
" !
,
;
$
"
,"
.
!1:
,"
d;r<v=re (d>+r?vus )& ) $
,"
,"
$*
$
,
!(?
).
25
4
;$
.
*
*
" , (.
!
' *
I *
Abl<t?vus mod?.
Dat?vus commFdA.
(.
.
1. NHMEN
/ 6 "" 6 #$ " "
"'%
*e a (n=mAna) *ec o *e
(pr=n=mAna) *
($ .
* # * *
"
(num@rus),
$
*!
(
"
(genus).
*
$ ': $1
' ,
' ,
$ " ;
*
*
$ ':
! , $
' ! ,
" 7 ! ,
,
' ! ,
.
* !
$1
$
**
2a e4a6 (casus)
# "9 " .
*1
,
'
' ! ,
9
,
$ 6
-
$ " (,
' ! ,
-
!( *
'
'
' !
-
" :
mascul?num (m) — *$, ( ",
femin?num (f) — ,
( ",
neutrum (n) —
" ( ".
*$ *
$
'
NFmin=t<vus (N., NFm.)
Genit<vus (G., Gen.)
D t<vus (D., Dat.),
AccCs=t<vus (Acc.)
Abl=t<vus (Abl.)
N.B.
* !
+'
" (
nFmin=t<vus.
" ,
!
pl.)
) ,"!(
.
$1
$
"
3 *$ "
17 "
$"
" , (:
"e $e *
o $e *
$ *
$e *
$ o $e *
" , — vocat<vus (
' !()2,
.
' !
$
*!
!"
*
'
" ,
.
" , *
#
*$ e"
2.0
e
o o (singul<ris, sg.)
+
*
( lDr<lis,
,
I
)
$
* ! ,
,"!* " , *
!
" 7 ! #$
.
#$
*
'
" , ,
$
*, — ! ' " , 1 *.
#$
"
'
" , —
'
" ,
'3.
#$
"
'
" , — ! , '
"
( ")?
& ")?): Librum mih< dat. '
%$ "
#).
#$
'
" , — ! , '
* "
( # ?
&$ ?).
4
( abl<t?vus
. "
7
"
*
' !
"
(
" , (:
1) ?nstrDment<lis (
$*
' !(,
' !(, " ,),
+ ( $1
2
( . .).
26
3
1
!
N.B.
!
# * (
*
*
! ,
" ,
'
# * .
" ,
"
*
$
,
". .
! ,
* :
7 #$
( *. .) —
"
.
"
" (
( "? & "?): ExemplF doc>s. 1& *
" ";
2) loc<t?vus (*
!( " ,),
+ (*
" (
(# ?);
3) abl<t?vus (
,
' !(, $"
' !( " ,),
+ (
$"
, "
( $ # ? $ & # ?).
7
abl<t?vus
$
3 (
" ( #$
.4
$
*
' !* " , *,
*
* ! *
!( ( . .
)
' !( " ,
',
"
' !*.2 *
*, abl<t?vus * ,
$ ) ? $ & # ? "? & "? # ?
"
3.
M
$
! !"
&
-
(
I
II
III
IV
V
,
" 7
( abl<t?vus
$"
.
*
'
$ '!:
)
*
"$
,
"*
!
-=
-G/-E
$ "5!
-D
-;
-B
*$
( 1:
'
*,
". .
"
" ,
'
". . (genit?vus
singul<ris).
#% 9
'
"
sg.): f=ma, ae f
(I
(IV
.); r;s, re< f
N. . $1
,
*
'
f=m-,
.
' !
# "9 " ' genit<vus sg. I-V #$ " " !
#
&
I
II
III
IV
V
-ae
-<
-Bs
-Cs
-;</-E<
" *
*. .
"
.); am<cus, < m )# (II
.*;
(V
.).
'
$
#
(III
.); nCb;s, is f
" $ # *
(!) — *
'
*
"
". . (gen.
.); f;tus, Cs m
" , ,
'
".
$ &
# *! gen. sg.
. 2 , $ $1
, — f=m=-.
'
,
$ *
$,
$
'
I
. f=ma (gen. sg. f=mae)
" ' (+ *
* $
$" *
!-
4. D?CL@N>TIH PR@MA
(I #$ " " )
)I
*
$1
' !
( -=.
.
' !
,
$ "
*$1
,
' ! *
" ;
*
' ! ,
"
,
,
"
n=m. sg.
*
I
-A, . . * ,
',
3
" ,
*
" ,
$
+'
1
*
"
$
!,
* : aquA
, terrA " , bonA 0
, meA " ,
3
— aqu=-, terr=-, bon=-, me=-.
*
*I
.
gen. sg. -ae: aquA (n=m. sg.), aquae
(gen. sg.).
# * : aqua, ae f
.
* * $1
' ! ,
" ( .
$
* !
$1
' !
, " ,$
. .;
,
" ) I
.
,
'
1
.5
$1
—
$
!
,
*!
*
,
). $ $ *
" " 1
'
" "
!
-
.
27
*$,
" ,
1
*$,
("
(),
,*
,
!
,
: scr<ba, ae m
,; agricGla, ae m "
,; nauta, ae m "
; incGla, ae m
$ *;
til<na, ae m $
; Garumna, ae m
7 )" (7
), —
,
!
*
"
! : patriarcha (-;s), ae m $
0; MiltiAd;s,
ae m
*$
; Aen;=s, ae m 9 ; cymbalista, ae m "
$; citharista, ae m 3
$;
Baptista, ae m
$ $ *
.". ( .
$
* !
)
,
, $
$ ,
" .)
* ! , "
* $
**
( " "
*$).
*
*
f<lia, ae f &*:
N=m.
Gen.
Dat.
Acc.
Abl.
N. . 1. N=m. voc. sg. pl. *7 I
2. Abl. sg.
"
(
3. Dat. abl. l.
"
.5
2
' ! *
,
,
.
Sg.
Pl.
f?lia
f?liae
f?liae
f?liam2
f?li=
f?liae
f?li=rum
f?li<s1
f?li=s3
f?li<s
.
! -=, . .
"
# * dat. abl. pl.
"
!(
"
,
*
,
'
*
*
*"
*
Dat.
Acc.
Abl.
(.
,
-
"* :
Pl.
vestra familia bona
vestrae familiae bonae
vestrae familiae bonae
vestram familiam bonam
vestr= famili= bon=
Gen.
$.
'
Sg.
" ,
$
' !
(
-= bona 0
" mea " , tua $ , nostra
, vestra
,
" sua
.
vestra familia bona
0
*
N=m.
(
vestrae familiae bonae
vestr=rum famili=rum bon=rum
vestr<s famili<s bon<s
vestr=s famili=s bon=s
vestr<s famili<s bon<s
5. ABL>T@VUS MOD@
*. 2
'
"
(
" (
! ,
* cum,
!
!( !
abl<t?vus mod? (
ma = volupt=te
cum magn= volupt=te
magn= cum volupt=te
merBtF
FrdBne
silentiF
v<
celerit=te m<r=bBl<
1
2
" .
-
3
!; -n 3 *
28
-<s
-m
' !(
'
" ,
!
'$
.
*
"
")
* $
"
$
$
"
*
):
*
"
"*!*
,
-
)# "
" &
)
! " .
*I
!(
(
* ,"$
*
"
" (
(
.,
$ *
. . * . .: aqu=- + <s = aqu<s.
*
1
*
–s < *-ns,
*$
* *$,
"+
$
"
(
!(
6. DAT@VUS COMMOD@ (INCOMMOD@)
' !(
+
$
" ,* ,
.2 (" . .
"
$
Tibi ar<s, tibi occ<s.
'
!
(
"* ,
'$
dat?vus commFd?/incommFd?
!
". .
"
*
,
+
*,
"
$ *
:
!*
$ -
*.
# %
D? TERR@S EURHPAE
Multae terrae in Eur=pa sunt. Varia est terr<rum Eur=pae natDra, nam aliae terrae, ut Hungaria, Niderlandia multaeque aliae terrae, pl>rumque pl<nae sunt, aliae autem, ut Graecia, Italia, Helvetia, montu=sae. Aliae terrae silv?s abundant, aliae silv?s fer> carent. N=nnDllae Eur=pae terrae, ut
Britannia, Hibernia, Islandia, in ?nsHl?s sitae sunt, n=nnDllae, ut Italia, Graecia, Hispania — in
paen?nsHl?s. F=rma Britanniae ?nsHlae triqu@tra est.
In terr?s Eur=pae plDrAmae fabrAcae et fod?nae sunt, ferriviae atque stratae t=tam terram d>ns>
cooperiunt. FabrAcae mult<s m<teri<s ad cot?di<nam v?tam necessari<s pr=dDcunt. Etiam agricultDrae
mult<rum Eur=pae terr<rum incFlae student. AgricFlae terram magn< cum cDr< colunt et incFl<s
terr<rum su<rum alunt. In silv?s Eur=pae multae bestiae et variae plantae sunt. Silvae multam et variam m<teriam praebent.
Patria nostra est terra magna et pulchra, partim in Eur=p<, partim in Asi< sita. In Eur=p< terrae, patriae nostrae f?nitAmae, sunt Polonia, Hungaria, Slavia et Dacor=m<nia.
*
$:
-que —
!(
"
' !(
,
Eur=pae = et multae aliae terrae Eur=pae.
Hungaria, ae f
# , Niderlandia, ae f
landia, ae f
, Polonia, ae f
* , Slavia, ae f
, Helvetia, ae f
,
, Hibernia, ae f
, Dacor=m<nia, ae f :)"
.
$
abundF 1
ad
*agricGla, ae m
"
*agricultCra, ae f
,
f<nitBmus, a, um
"
alius, ia, iud )#
alF, u<, altum 3 $ $*
*amF 1 ( $*; . # . aimer
*am<citia, ae f )
*flamma, ae f
"
fod<na, ae f
0$
fFrma, ae f
,
fortCna, ae f ) *
aquBla, ae f
fundF, fCd<, fCsum 3
%
atque
autem
haud
,
$*
$
,
*
$*;
$ *
$
<ra, ae f #
*colF, colu<, cultum, colEre 3
$*, )0
&$
ib< $ "
in
incGla, ae m
*<nsDla, ae f
*careF, u<, –, car;re 2 (+abl.)
" $*, $*
%
"& # -
$
$*
habeF, bu<, bBtum 2 " $*
bene 0
*bestia, ae f
caecus, a, um
captF 1
$*
, Is-
.
f=ma, ae f
,"
fer; &$
ferrivius, a, um
$*
$ et: …multaeque aliae terrae
!(
FrnF 1 )
$*
paen<nsDla, ae f
) $
partim & $ &
*patria, ae f $ & $ ,
#
; . $ . $
$
pl=nus, a, um
planta, ae f
$
pl;rumque
*
& $
plCrBmus, a, um & * " #
praebeF, bu<, bBtum 2
$ $*
prFdCcF, dCx<, ductum 3
$*
pulcher, pulchra, pulchrum
rosa, ae f
saepe & $
sapientia, ae f ")
$*
semper
#
schola, ae f
; . $ . 0 $, 0
$ , 0
;
.
school, scholar
-
& -
laetitia, ae f
$*
*silva, ae f
$ $*
*concordia, ae f #
cooperiF, peru<, pertum 4
$*
cot<di=nus, a, um
cum
littEra, ae f
-
situs, a, um
*"
magnus, a, um
m=teria, ae f
*memoria, ae f
*
. $
" $*
sp<na, ae f
,
(&
strata, ae f ) ,
*studeF, u<, –, ;re 2 (+dat.)
$
$
$* ; )
" $*
-
29
*cCra, ae f
$ , $
$ . ) $
d;ns;
$
doceF, cu<, ctum 2 )& $*
epistDl , ae f
*"
errF 1
$*
;rub;scF, rubu<, – 3
etiam $
,
exerceF, cu<, cBtum 2 )
experientia, ae f
$
fabrBca, ae f 3
;
.
$*
$*
misericordia, ae f "
suus, a, um
montuFsus, a, um #
multus, a, um " #
musca, ae f ")0
nam
,
*
*n=tCra, ae f
necessarius, a, um
0
nFn
nFnnCllus, a, um
$
noster, nostra, nostrum
*terra, ae f " , $
tFtus, a, um
*, ,
triquEtra, ae f $ )# *
ub< #
ut
varius, a, um
&
*via, ae f )$*,
#
*victFria, ae f
*v<ta, ae f
*
"
I
1.
:
'
nostra gl=ria magna, terra pulchra.
2. -
"
'
,
,
:
=rn<, ven?s, aud?s, aud?, disc=, agit, sup@r<, n=mAnat, sunt, discAtis, ven?tis, necat.
3. -
"
'
" , ! # *!
'
* . .:
vid>s scholam tuam.
4.
* :
" , 1
—
$ *
—
*
"
(
* ,
):
1. Am?citia v?tam =rnat. 2. Gra n=n habet misericordiam. 3. Amat vict=ria cDram. 4. Memoriam exerc>te. 5. Rosa sp?n<s habet. 6. AquAla n=n captat musc<s. 7. pistHl n=n >rub>scit.
8. FortDna caeca est. 9. Experientia docet.
5.
"
"
'
:
1. In flamm=s flammam fundis. 2. Ub< bene, ib? patria. 3. Ib? semper est vict=ria, ub< concordia est. 4. Haud semper errat f<ma. 5. Laetitia in littEr<s est. 6. Saepe est etiam in littEr<s sapientia.
30
5
II *
' ! I-II' ! *
,
.
(
Abl<t?vus ?nstrDment?.
.
*
" ,
.
.
1. D?CL@N>TIH SECUNDA
(II #$ " " )
) II
E. N=m. sg. *7 II
!( $ -<.
*
*$,
*
$1
' !
-us, -Er, -um. Gen. sg.
.
"
-us, -Er,
n=m. sg. *
3
! "
,
,
*$
"$ (!): Peloponn;sus, < f
, Zacynthus, < f ;
" ( !
" ) ), quercus, < f ) . 3 * $
" $1
, ,
$1
' ! *$,
" .
# *
" *& ; dFnum, -< n
0
.
$1
;
#$ " "
*
(
-G/-
.
"
"
"
' II
.
–Ds,
!
3, Aegyptus, < f <# $, Abýdus, < f
' !
"
.-
" 2 -um.
, , Am<sus, < f
. — avus, -< m
; quercus, -< f ) ; puer, -< m
'
I-II
. — bonus, bona, bonum
' ! II
# *
*K %
' ! 1
*7 II
% $."5: 6*4 #
4 " #
servus, < m
N=m.
Gen.
Dat.
.
Abl.
Voc.
1
*$
*
,
Sg.
Pl.
servus3
serv<
servF
servum
servF
servE
serv<
servFrum
serv<s
servFs
serv<s
serv<
"
' !
$ "
*$,
"
" ,
,
$ " (.
2
, (+ *
*
"7 !
" "
$1
" : alvus
$, &
; humus " , & ; colus
; vannus
; v<rus ; vulgus
,$
.
3
9 *7 II
.
!(
! -G
*
! *
"$
lupDm < *lupGm, n=m.- c. sg. .p. exemplDm < *exemplGm.
,
' ! II
;—
.
"
"$ 1
" : pelAgus " -
-D: n=m. sg. lupDs < *lupGs,
c. sg.
31
puer, < m " *&
Sg.
liber, br< m
Pl.
#
Sg.
Pl.
N=m.
puer
pu@r<
liber
libr<
Gen.
pu@r<
puerFrum
libr<
librFrum
Dat.
pu@rF
pu@r<s
librF
libr<
pu@rum
pu@rFs
librum
librFs
pu@rF
pu@r<s
librF
libr<s
.
Abl.
1. ; *
'
" , (voc<t?vus)
# *! n=m. sg.
(
am<cDs): am?cE1.
! *
n=m. sg.
-ius,
,
3 * " ,
-<: f<l<, gen<, Hor=t<.
2. "
' !( " , *7
-ius, -ium *
-< ( *
$"
3 * $
"
"
" (
, " ,
Vergilius — Vergíl<.
3. Dat. abl. sg.
"
(
!( $
! -F2.
4. Dat. abl. l.
"
"
,
I
.,
-<s.
!(
!(
!.
'
' !
*
-i<).
"$
*
',
(: cFnsilium — cFnsíl<,
, " *
3
"
-Ds
, genius )0
*$,
f<lius
-<s
" ,
-
-er3: puer " *& , vesper & , socer $ $*, gener $*, asper, aspEra,
aspErum
0 $ , l<ber, l<bEra, l<bErum
, miser, misEra, misErum
& $, tener, tenEra, tenErum
, armBfer, armifEra, armifErum
) %
, s<gnBfer
"
,, armBger )
,
! " $
$ -E
"
$
" , ( . $
*—
). 9
'+
-Er $ -E
'
n=m. sg.4: ager5, agr<
; liber6, libr<7
#
.". ( . $
$ — $ ).
" ,
'
*$
*$
$( ,
"
' ,
!)
" # * gen. sg.,
" * (
.
) II
.
, $1
'
*$,
" vir, < m ") & , ") :
Sg.
N=m.
Gen.
Dat.
.
Abl.
#$ " "
vir
vir<
virF
virum
virF
Pl.
vir<
virFrum
vir<s
virFs
vir<s
68"
"
dFnDm, < n
Sg.
N=m.
Gen.
Dat.
Acc.
Abl.
1
'
2
*
d=nDm
d=n<
d=nF
d=nDm
d=nF
Pl.
d=nA
d=nFrum
d=n<s
d=nA
d=n<s
3 * " ,
"$ 1 (
-G $
" , : $ & , $& ,
. .).
* ! abl. sg., * + ( # *$
-d: am<cFd,
! -E ( .
$
*
!
# *!
dat. sg., # *
'
-<: am<co<.
3
* "$
!$ '
$ '
"$ 1 *
" :
puer, vesper, socer, gener,
asper, l<ber, miser, tener
-fer -ger.
4
$ '
,
-r
!*.
5
*agros>*agrus>*agNs>*agErs>*agErr>agEr.
6
*libros. . !+ ager.
7
"$
*
'
" !
+ *$ "$
l<bra, ae f "
'
l<ber, l<bEra, l<bErum
;
* . . libr<
# , l<bEr<
(
$ —
" !
! *'
*).
32
"
3) $, liber, libr<
# *
#
,
-
*
*
*
(
"
. .— %
' !(
"
$
"
" , "
*
"
"
.
* ,
$
* ! : ". . *.
' !(
"
-E ( .
)1.
/ "" %
Deus, < m # —
,
$ *7
3 # *!
, * . . *.
*
. .—
6 II #$ " " '
$ —
/ " 2 4"5: 7
* . . de< (d<)
&
"$ 1 *
*:
Sg.
N=m.
Pl.
DeDs
De<
DeF
DeDm
DeF
DeDs
Gen.
Dat.
.
Abl.
Voc.
d< (de</di<)
deum (deFrum)
d<s (de?s/di?s)
deFs
d<s (de<s/di<s)
d< (de</di<)
2. ADIECT@VA I-II D?CL@N>TIHNIS
(
$
% $."5
I-II
#$ " " !)
" .
' ! ,
" ,
1
n=m. sg.
-A,
I
.,
$ !
' !+ .
' ! *$,
" ,
1
n=m. sg.
-Ds -Er,
' !
"
" ,
1
n=m. sg. -Dm,
II
.
6 $
'
' !
"$
7 # * (*., ,., . .):
bonus, bona, bonum (bonus, a, um —
# *
"
17
)0
;
asper, aspEra, aspErum
0 $ ;
=ter, =tra, =trum &%
.
' ! I-II
.
–Er
,
" "
"
$ !. /ó '+
' ! (
=ter) *
!( $ -E
'
n=m. sg. *$,
" .
$
'
' ! (
asper) $ -E
"
$
# *
5
' !
!
" !
!+ ,
$"
*
'
*
$ 1 * *
$ $1
' !* .
' !
!
7
m
bonDs
bon<
bonF
bonDm
bonF
N=m.
Gen.
Dat.
Acc.
Abl.
' ! $
1)
$ *.
" *
bonus,
'
2)
1
"
*
; *!
-A
$*
* . .).
$
'
"
"
'
,
Singul<ris
f
n
bonA
bonae
bonae
bonAm
bon=
bonDm
bon<
bonF
bonDm
bonF
m
PlDr<lis
f
n
bon<
bonFrum
bon<s
bonFs
bon<s
bonae
bon=rum
bon<s
bon=s
bon<s
bonA
bonFrum
bon<s
bonA
bon<s
2 % /$ " 2 $ % $."5:
:
"
: vir magnus
&
, incGla bonus 0
$1
'
incGla, ae m
$ *
I
*
" ,
II
.;
$ * : puer bonus est " *& 0
.
(# *
". .
' !*
*;
. $
.
$ ,
$
,
-
'
.
.,
$
( -
33
RFm=nus, a, um
' :
' !
7
" * $ $
— RFm=nus, < m "
; RFm=na, ae f "
$
$
,
— bonum, < n
# .
.
' !
bonus, a, um 0 -
" :
"
"-
3.PRHNHMINA POSSESS@VA
(
%'4 % $."5 6 % 6 " ')
,
' ! *
meus, mea, meum "
noster, nostra, nostrum
tuus, tua, tuum $
vester, vestra, vestrum
suus, sua, suum
*
I II
.
$ $
!* *
*
*. 3 *$
+
1-*$
,
'
*
*
meus, mea, meum noster, nostra, no-*$
+
2
$ — tuus, tua, tuum vester, vestra, vestrum;
+ $ — suus, sua, suum "
.
! ,
$ $
strum;
:
*
,
3-*$
'
4. %
! $ % " #
2
$ 4 " '.
/K
*# - " '.
1.
"
*
$
* !
)
" ,
!
" , 1 ;
)
$ *
# !1;
)
* "
1
"
'
* ,
,
*$;
)
"
$
2.
esse $*
1
$
,
,
(.
3. *
'
$ *
*
* *!*
" , 1 *
" ,
.
4. *
'
$
$
" ,
.
5.
' *
" ,
* ,
! '
'
"
,
' !
— *
*
).
#
" 7
$
,
' !( *! .
'
$
(
"
"
!(:
.
*
,
'
-
$ *!*
*
*
" , ,
$ '
-
*
(
-
"
" $
(
5.ABL>T@VUS @NSTROMENT@
$*
' !(
"
+
# . ParAtur p<x bellF.
7
*
"
"
(& "?): Arm<s advers<ri=s sup@r<s. ' )
# $ $
.
$" , $
"$
-
# %
I
RFma
2
R=mHlus et Remus R=mam aedifAcant . R=mHlus propter discordAam Remum necat
oppAdumque R=mam n=mAnat. Advers<rA=s firm=s arm?s sup@rat. R=mam templ?s sacr?s et
1
$ *
$ * *.
2
6*$
*
!
34
,
**
6—
"
7
" ,
,
3
' !, !
'
'
*$ *
(RFma, ae f RFmDlus, < m),
" * * Quir<nus.
––
, ,
;
!*
7*
,
$
"
, *$ , $
* (753-716 . " .:.);
*
*
simul<cr?s preti=s?s de=rum de<rumque =rnat. Gl=ria R=mae magna est. AgricFlae oppAd? s>dHl?
sunt, qu=nAam circum oppAdum f>cund? agr? et ampl? camp? sunt.
Lupus et =gnus
Phaedrus, po7ta R=m<n=rum, d> lup= et d> <gn= f<bHlam narrat. Lupus aliquand= ad r?vum
<gnum videt. R?v? aqua < lup= ad <gnum fluit, sed lupus <gn= cl<mat: "CDr aquam turb<s?" Et
<gnum d>vFrat.
II
1
1. Lupus n=n mordet lupum. 2. Err<re hum<num est . 3. Per asp@ra ad astra. 3. D> mortu?s aut
bene, aut nihil. 4. Ign=rantia n=n est argDmentum. 5. Post scr?ptum (P.S.). 6. Deus ex machAn<.
7. Verba movent, exempla trahunt. 8. Aut cum scDt=, aut in scDt=. 9. Et c>t@ra (etc.). 10. In silv?s
multae et op<cae f<g? sunt. 11. In n=nnDll?s ?nsHl?s multae et altae cedr? sunt. 12. PopHl? pr=c>rae et
f<g? op<cae et ulm? umbr=sae r?p<s fluvi=rum =rnant. 13. Pir? et cerEs? altae hort=s =rnant.
$
*errF 1
$*
ex
exemplum, < n
f=bDla, ae f
f=gus, < f )
f;cundus, a, um
*firmus, a, um
*fluF, flCx<, – 3 $
fluvius, < m
*glFria, ae f
.
FrnF 1 )
$*
per &
Phaedrus, < m
pirus, < f # )
(# )
popDlus, < f $
*
post
po8ta, ae m /$
pretiFsus, a, um
# ,
prFc;rus, a, um
propter
&
= $
ad
advers=rBus, < m
$
aedifBcF 1 $
$*
*=gnus, < m # %
ager, agr< m
agricGla, ae m "
,
aliquandF # -$
altus, a, um
amplus, a, um
*aqua, ae f
; . $ .
)",
$
,
#
*argCmentum, < n
$ * $
arma, Frum n )
aspEr, era, erum $ )
astrum, < n # &.
hum=nus, a, um &
ignFrantia, ae f
in
<nsDla, ae f $
aut
*lupus, < m
bene 0
campus, < m
machBna, ae f ) $
$ ; )
*magnus, a, um
*
,
*mordeF, momord<, morsum 2 )sed
$*
s;dDlus, a, um )
, $
mortuus, a, um "% $
$ *
*moveF, mFv<, mFtum 2
# $* silva, ae f
multus, a, um " #
simul=crum, < n
narrF, narr=v<, narr=tum 1
supErF 1
$*
$*
*necF 1 )
$*
*templum, < n 0 "
nihil &$
*trahF, tr=x<, tractum 3
&*
*nFmBnF 1
$*
turbF 1 ")$ $*
nFn
ulmus, < f
nFnnCllus, a, um
$
umbrFsus, a, um $
$
op=cus, a, um $%"
*verbum, < n
,# #
*oppBdum, < n #
videF, v<d<, v<sum 2
$*
cedrus, < f # &.
cerAsus, < f
c;tErus, a, um
& , $ *
circum
)#
cl=mF, cl=m=v<, cl=m=tum 1
& $*
cum #
cCr & ")
d;
dea, ae f #
Deus, < m #
d;vGrF 1
$*
discordBa, ae f
#
"
,
*
,
&*, $ ) $*
hortus, < m
)
quFnBam $
r<pa, ae f
#
*r<vus, < m
RFma, ae f : "
RFm=nus, < m "
sacer, cra, crum
.
$
scr<ptum, < n
*"
*scCtum, < n . $
&
,
-
I
1.
:
'
nauta ant?quus, noster po7ta cl<rus.
1
#
, ! $
" , 1
,
$
*
(
'
$ *
" *
" .
35
2. -
"
'
" , ! # *!:
am?c=s, naut<rum, scientiae (3), f<m<s, lup= (2), aqu?s (2).
3.
' praes. ind. <ct.
"$ 1
!:
iace=, sci=, faci=.
4. -
"
'
'
' $ # *$
"$ 1
$1
' ! :
gl=riam, r?v=, R=m<n=rum, aqu<s, lup?s, adversari?, scienti<.
5.
'
"
:
1
Mult… lup… in silv… nostr… habAtant.
6. )
*
*
36
*
,
*
!(,
"
"$ 1
$*,
$
$
"
' !(.
!? - .
'
:
6
! III
. -i=.
AccDsat?vus cum ?nf?n?t?v=.
Abl<t?vus causae.
1.
'
* . .
$
III
'
1
*
7
'$
" (
$
-IH
I
III
'
' ! # *
' !
'
., $
1 . ". . 3 .
'$
,
"
'$
!
"
-B-1.
!(.
Praes>ns indic<t?v? < t?v?
iaci-F, i;c<, iactum, iac-E-re.
Singul<ris
4
1
2
3
iaci-F
iac-i-s
iac-i-t
PlDr<lis
(
$
*
$
iac-B-mus
iac-B-tis
iaci-u-nt
Imper<t?vus praesentis <ct?v?: iac-E
5
! $,
$
'
' !
"
"
$
($
, iac-B-te
IV
!3 ( $
$ .
., "
!:
faciF, f;c<, factum, facEre 33
$*;
capiF, c;p<, captum, capEre 3
$*;
cFnspiciF, cFnsp;x<, cFnspectum, cFnspicEre 3
$*;
iaciF, i;c<, iactum, iacEre 3
fugiF, fCg<, fugBtum, fugEre 3
$*,
# $*4.
#
"
$ -<2.
(
$*;
2. ACCOS>T@VUS CUM @NF@N@T@VH
(
" % $."5! 2
4
" 2
$8""56 " #$ " " 6)
* !
*
(
. . *
*
*
),
* accDs<t?vus cum ?nf?n?t?v= (
*
*
"$ 1
" ,
:
1
!
, 7
' !(
$
7
#
" 7 !*
5 , $
'$
'
#$ $ $* .
2
" *
,
III
.
-iF praes. ind. <ct. pass.
"
" *
7
, !
*
, ! # * $"
"
(
,
$
aud<tis,
cap-B-tis.
3
Imper<t. praes. 2 . ". . fac!
!
4
3,
-iF — 15.
*
'
* " :
iF, cupiF, fodiF, faciF,
fugiF, iaciF, pariF, quatiF,
rapiF, sapiF, (speciF), (laciF),
gradior, morior, patior.
cupiF
$*; pariF
$*; fodiF
$*; quatiF $
$*; rapiF 0 . $*; sapiF
, !
$
' ! speciF laciF,
: aspiciF
$*, alliciF
$*;
o,
$ ( , * $
' !(
(# * ;$
' !
, ! ,
: aggredior
$* , ;gredior 0
$*); morior )"
$*; patior $
$*.
*
"
!
*).
:
1
*
-
, *
-
.,
III
.:
#
(
' !
IV
" $* ) (
);
' !
!: gradior
$*, congredior 0 -
37
acc.
inf .
audio discipulum respondere.
acc. cum inf .
,"$
* 3
, 7
"
$1
$
+
(discipHlum)
"
(respond>re).
$
( !
* ,"
!* "
' !*
" ,
*
* &$ (&$
),
* accDs<t?vus (
( $ .
discipHlum)
" , 1 *, a ?nf?n?t?vus (
(
"
respond>re) —
$ *!*, ! ,
!*
(# * (
:
),
&$ )&
$ & $.
2
* ! . /!
$
*:
)$ $ .=
), &$
$
% . .$
,
"
#: « /' "$+ * /5%.
»=
)
$, &$ +
.
c. cum ?nf. *
*
'
"
,
$
*
* $ .
*
" ,
"
' * " , .
Sc?mus terram rotundam esse.
", &$
"
)# .
Sc?mus terram esse sphaeram.
", &$
" —
.
!
!,
!
$
. cum ?nf.:
1. Verba d?cend? (# #
& ): d<cEre 3 #
$*, respond;re 3 $ & $*, narr=re 1
$*, neg=re 1 $ , $*, scr<bEre 3
$*, pollic;r< 2
. $* tr=dEre 3
$* " .
2. Verba putand? (# #
"
): put=re 1 )" $*, arbitr=r< 1, ex<stim=re 1 )" $*,
& $ $*, intellegEre 1
" $*, dCcEre 3
# $*, sc<re 4
$*, cr;dEre 3
$*, c;ns;re
$*, & $ $* " .
2 ,
3. Verba sentiend? (# #
, &) $
#
$ ): sent<re 4 &) $
$*, sp;r=re
$* , vid;re
$*, m<r=r< 1 )
$* , aud<re 4
$*, ) $*, gaud;re 2
$*
" .
8
): velle 0 $ $*, cupEre 3
$*, nFlle
4. Verba volunt<tis1 (# #
0 $ $*, m=lle
& $ $*, vet=re 1
. $*, sinEre 3
$*, pat< 3 $
$*,
$*, prohib;re 2
. $* " .
iub;re 2
5.
. cum ?nf. $
,
!
! ,
: oportet
) $, cFnstat
$ , app=ret
, &
, decet
$, nFtum est
$ ,
v<sum est
, &
, mFs est $*
& , f=s est
$ * , r;fert, interest
" .
$ .
3. ABL>T@VUS CAUSAE
( %$ 4 % $."5! 2 9 "5)
Abl<t?vus causae (
$
*
"
" (
*!
,
*,
*
acc>pit eFque interiit. '
)&
innocenti=.
#
#
$
)$
&
)
-
" ,
" ! , *
" (
, !' !*
"
' !*
*: Vulnus
$
%
# . Poen= n=n peccant mult?, haud
,& "
$ .
# %
I
D? GRAECI> ET ITALI>
Graecia et Italia sunt ant?quae terrae Eur=pae in paen?nsHl?s sitae. In chart< Eur=pae vid>mus
Italiam calAgae f=rmam hab>re. N=tum est haud procul ab Itali< Siciliam et Sardiniam, ?nsHl<s
1
38
3
'
?nf. praes.!
magn<s sit<s esse mult<sque ali<s ?nsHl<s et magn<s et parv<s inter or<s Graeciae et Asiae iac>re.
Praecipu> n=ta est Cr>ta ?nsHla. Multae ?nsHlae Graeciae f=rm=sae sunt. Inter omn>s c=nstat inc=l<s
?nsul<rum Graeciae et Italiae etiam nunc pl>rumque naut<s esse.
Magnam gl=riam po7tae Graeciae et Italiae f<bHl?s su?s capiunt. I pr?m< ?nfanti< sc?mus
Graeciam et Italiam patriam litter<rum Eur=pae esse. Etiam nunc libenter f<bHl<s po7t<rum
ant?qu=rum volupt<te legAmus magnamque laetitiam capAmus.
II
1. Magna sunt facta DomAn?. 2. N=tum est facta DomAn? magna esse. 3. Saepe est etiam sub
palli= sordAd= sapientia. 4. C=nstat saepe esse etiam sub palli= sordAd= sapientiam. 5. Ant?qu?
dDcunt stell<rum num@rum ign=tum esse. 6. Po7tae cl<r? d?cunt fortDnam caecam esse. 7. PhilosFph?
ant?qu? putant d?viti<s esse incert<s. 8. Sapientia ant?qua docet gr<ta esse d=na am?c=rum. 9. C=nstat
candid<tum togam candAdam ger@re. 10. N=n est Deus mortu=rum, sed v?v=rum DomAnus. 11. Inter
omn>s c=nstat n=n esse Deum mortu=rum, sed v?v=rum DomAnum. 12. Long> fugit quisquis su=s
fugit. 13. Sc?mus verbum DomAn? man>re in aeternum. 14. PhilosFph? ex?stAmant parv= natDram
esse contentam. 15. C=nspici= inim?c=s r?vum tr<ns?re. 16. Chr?sti<n? cr>dunt terram esse pl>nam
misericordi< DomAn?.
17. Vid>te1 cav>te < ferment= Pharisae=rum. 18. Vid>te vigil<te et =r<te. 19. Tr>s faciunt collegium. 20. Ita miser inopi< pere=. 21. DomAne, l?b@r< anAmam meam < labi?s in?qu?s et < lingu<
dol=sa. 22. Av>, Mar?a.
$
ab $
aeternus, a, um &
alius, ia, iud )#
am<cus, < m )#
anBma, ae f )
ant<quus, a, um
Asia, ae f
aveF, –, – 2
$
$*
caecus, a, um
calBga, ae f
#
candBdus, a, um
candid=tus, < m
$
*capiF, c;p<, captum 3
$*, )& $*
*caveF, c=v<, cautum 2 (+acc.) $ # $* ,
$*
charta, ae f
$
Chr<sti=nus, < m 0 $
cl=rus, a, um
$
coll;gium, < n . $ ,
$ $-
fermentum, < n
*fFrma, ae f
;
$
fFrmFsus, a, um
fortCna, ae f ) *
fugiF, fCg<, fugBtum 3
$*
gerF, gess<, gestum 3
$*
glFria, ae f
Graecia, ae f 7 ,
gr=tus, a, um
$
*habeF, habu<, habBtum 2 " $*
haud &$
*iaceF, iacu<, iacBtum 2
$*
<gnFrF, <gnFr=v<, <gnFr=tum,
<gnFr=re 1
$*
nFtus, a, um
$
numErus, < m &
*nunc $
*,
omnis, e
,
*
*FrF 1 " $*
paen<nsDla, ae f
) $
pallium, < n
.
parvus, a, um "
*
patria, ae f $ & $
philosGphus, < m 3
3
pl;nus, a, um
pl;rumque
*
& $
in
praecipu;
cFnstat
$
contentus, a, um
*
cr;dF, dBd<, dBtum 3
$*
Cr;ta, ae f
$
Deus, < m #
d<cF, d<x<, dictum, d<cEre 3 # $*
*d<vitiae, =rum f pl. t. # $ $
doceF, cu<, ctum 2 )& $*
dolFsus, a, um 0 $
, )
DomBnus, ? m 7
*
in<quus, a, um
<nsDla, ae f $
inter "
)
Italia, ae f $
labium, < n #)
*
vid;te
'$
"
incertus, a, um
incGla, ae m
$ *
<nfantia, ae f $ $
inim<cus, < m
laetitia, ae f
%
*po8ta, ae $
/$
pr<mus, a, um
procul
putF 1 )" $*
*saepe adv. & $
#
*sapientia, ae f ")
$*
Sardinia, ae f
sciF, sc<v<, sc<tum 4
$*
*scientia, ae f
, )
sed
Sicilia, ae f
$*
,
legF, l;g<, lectum, legEre 3 & $ $* situs, a, um
libenter 0 $
sordBdus, a, um #
l<bErF 1
$*
stella, ae f
*lingua, ae f
sub
*littEra, ae f ) ; pl. littErae,
=rum
*" ,
*"
$*, )- suus, a, um
dFnum, < n
1
.
$
*
"$ 1
*
.
39
*dCcF, dCx<, ductum 3
# $*
etiam $
,
$ ,
-
long; adv.
terra, ae f
#
magnus, a, um
*
maneF, m=ns<, m=nsum 2
$*
misericordia, ae f "
EurFpa, ae f
ex<stBmF 1
*f=bDla, ae f
,
;
*faciF, f;c<, factum 3
$*
factum, < n
,
*f=ma, ae f "
$
$*,
-
" , $
toga, ae f $ #
$ -
tr;s, tria $
videF, v<d<, v<sum 2
mortuus, a, um "% $
vigBlF 1
multus, a, um "
v<vus, a, um
#
*nauta, ae $ "
$*,
verbum, < n
$*
$
$*
,# #
I
1.
':
tabHla f=rm=sa, agric=la, ?nsHla nota.
2.
' praes. ind. <ct.
"$ 1
!:
fugi=, iaci=, debe=, sci=.
3. -
"
'
,
'
! # *!
:
iac>re, iac@re, ag@re, tac>re, cap@re, c=nspic@re.
4.
40
$
!
1.
*
!. 3. , !
,
,
"
$
(:
"$
, '
.
!
" $ (
7 . 2.
. 4.
!
*,
,
"
"
7
Imperfectum indic<t?v? <ct?v?.
Impf. ind.
esse.
" ,
.
1. IMPERFECTUM INDIC>T@V@ >CT@V@
( 62 7 #% -L' % $."
" #$ " " '
! % % $."
- $
)
b=- $
Imperfectum indic<t?v? <ct?v?
I-II
.
$##
.
$
-;b=- $
'
8
I
4
Sg.
2
3
1
Pl.
2
3
8
III
4
3
leg-;ba-m
leg-;b=-s
leg-;ba-t
leg-;b=-mus
leg-;b=-tis
leg-;ba-nt
$
!+
"7
1
Sg.
2
3
1
Pl.
" ,
Imperfectum
"
2
*
#
.
!
$##
(
-
,
II
,
=r<-ba-m1
=r<-b=-s
=r<-ba-t
=r<-b=-mus
=r<-b=-tis
=r<-ba-nt
1
"
III-IV
"
$ "
"
" "
"
"
*
*
*
tac>-ba-m
tac>-b=-s
tac>-ba-t
tac>-b=-mus
tac>-b=-tis
tac>-ba-nt
IV
,
f?ni-;ba-m
f?ni-;b=-s
f?ni-;ba-t
f?ni-;b=-mus
f?ni-;b=-tis
f?ni-;ba-nt
& $
$ & $
& $
" & $
& $
& $
$
!
$
*
*$
,
" &
$ " &
" &
" " &
" &
" &
,
$
"
+ "+ *$
*
+
.
2.IMPERFECTUM INDIC>T@V@
ESSE
Singul<ris
4
1
eram
2
er=s
3
erat
PlDr<lis
er=mus
$
"
er=tis
erant
3.
I
(
,
*
iectum)
"
" '
1
-
)
*! ' ! ,
* ,
'
" 7 !*
!
" ,
(>nunti<ti=). 2 *
*,
— . .
" 7
(# * — ! $
" ,
,
! !!*
!* .
!
!
" ,
––
. (sub) " (praedic<tum) —
$
$
" ,
!( *! .
3 *$
" ,
!
! "
$
"'.
!
!
" ,
$ ':
"
,"
-m 1 . ". . *
praes. con. <ct., impf. ind.
con., pf. con., ppf.
41
,
'
(
:
.#
"
,)
$ $ $
" ,
* 1
-
7
.
"
$ 4 K
" , 1 —3
!(
" ,
,
1 (
: $ ?
&$ ?
! ,
$1
' !*, *
*
*
(" $ ( $
(
'
*
' *
" , ( *
). Deus est Verbum. # —
. Libr<
am?c?, libr< magistr?.
# — )* ,
# — )& $ . Philosophia est magistra v?tae.
3 — )& $ * ,
. Ego sum v?ta aeterna.
"*
* & .
4
*
*
" , 1
'
" ,
"
7* ,
$"
. S? val>tis, bene est; egF vale=. <
,0
;
(&$
$ " ,$ )
.
" , 1 * ,
! , '
#
*.
* : V<vEre est cogit<re. = $*
& $"
$*. V<vEre est m?lit<re. = $*
& $
$* .
- !
" , 1
&
" ,
.
# -* 6
$ * —3
!(
" ,
,
!(
: &$
$
. ?
&$
$
. "?
! ,
(
' ( # * (,
* *
#
*.
$ *
!
$ ",
"
! ,
" *
*,
* : H=rae volant.
$ $. LDna f=rmam mCtat. !)
"
$ 3 "). Verba
movent, exempla trahunt.
)
($,
"
)$.
$ * * ,
! '
$
",
"
! ,
*
"
* *, *
*
*
#
*. 4
'
# * ,
" 1
$ * ,
!
(copHla)1,
*
'
!
"
& $*(
$ * : V?v@re est cogit=re. = $* $* "
$*. Litt@rae thesaur< sunt. ;
)$* . . Terra magna est. ; "
*
.
*
'
"
*,
" , ,
*
" , 1 (
$
! ," $
1
' !( " ,).
"
$
(
$
: Terra sphaera est. ; " —
.
)
$
* ! ,
$ *
'
$
" , 1 *
; *
'
$ *
* ,
! '
" , 1 *
" .
* ! ,
$
, "
: Caecus nihil videt.
$( $ .
$ &$ ).
$ * !
" **
" ,
. Etiam bestiae mem=riam habent. >
$
" ($ " $*.
2
$ "
- "
–– 3
!(
"
? $
?& ?
* ?"
"
2
#
"
#
" , . .* ,
"
*!*
*
" ,
" , .
Vide= terram ant<quam in chart<.
)
" ,
" ,
7
"
!*).
Vir magnae prCdentiae meus am?cus est.
7
"
, ! ,
).
1
$
*
42
0
2
*.
- $
!
$
-
"
$.
*,
'
$
"
!*
, ,
'
*
$
" , ,
,
,
1 (
*
'
!:
3 * !
'
-
$ (
* *
$ )
, ! ,
"
—"
)# (
' !* " , * "
*
! : TC mihi cCr=rum requi;s. +
,
'-
"
(apposAtum), ! , *
" ,
(
' !*,
,
' !* *
terra magna est.
—
"
*
.
!
"
!*
*! $
*$
(#
) , )—
" .
!
" , )
*
*,
$
.
!
'
"
$
' !*
! ,
"
* *
*: Patria mea
!
-
! ,
"
' !* " , *,
*$: Stratae oppBd< r>ctae sunt. 1 , #
2 $" "
—3
!(
" ,
,
1 (
&$ ?; # ? & # ?; ")? & ")?; "? & "?
!
" "
".
,
"
$ * ,
"
*
$ $
!
$1
' !*
*
*
*
' *, "
' *,
,
' * " , , #
*
"
!*
" ,
*.
,
1
' *
" ,
"
,
!
!,
$ 1
'
" ,
"
,
!
" .
" *
,
$
* !
*
"
1
"
' !(.
* !
"
"
' * " , : Silvam vide=.
)
)
.
vide=.
,
1
"
' *,
,
' *
"
' *
",
!,
$ 1
3
" , ,
!
Et vir<s d?cit… #
$
…
!:
# ?
"
*,
"
,
* *
' *
" " "1,
0
' !(
" ,
*
. Silvam non
" , ,
0
-
!
" .
/ % '% $. %
'
–– 3
!(
" ,
,
!(
!: # ? # ? ) ? & ")? "? & "?
" . & # ?
& # ?
?"
$
$ *
"
*
$
*!
.'
* ,
! '
%
"
%
".
, 7
'
(*
,
* ,
,
" (
,
!,
, $" , *
) ! ,
*
" , !* # * *
"
*
. Bene lab=r<mus.
$ ". Nihil
admGdum sci>bat. '
. Semper av<rus eget. =
)
$ .
.
In templF leg=. & $ (
*!
(
( * *
'
) $
.2 ,
* , ,"!(
"
"
$
"
"
!*
** $
!
!
'
$
(
"
$
"
'
" , ,
"
$
:
$
'
. Ex silv<s (abl.)
( ". .).
2
,
,"
" , * ,
'
*
" $*
$
'
" , ,
$ 1 ( *$
"
'
. Linguae Lat<nae (dat.) stud>mus.
" "
$
"
"(
!
$
" * !
$
" ,
$ 1 (
" $
! — " ,
"
*.
* : $
(
)
" ,
"
* ,
(
eg;re
*,
*
$
"
. IncFlae ar>n<rum Ifricae aqu= egent. = $
3
)
($
3 *$
$
"
" *
* ',
* " , *
$
—
3
! *
$
, *
$
"
$
.
" ,
1
, 7
-
accus=t<vus cum <nfin<t<vF, acus=t<vus duplex, acus=t<vus cum participiF ––
7
#
*
.
,
*
" , .
!
" , (.
1 ( *$
.
* : $
(
3 *
* ,
(
"-
(
stud;re —
. .).
,
$
"
$*
" ," ,
'
.
(
*
!
—
* !
*
"
"
,
" ,
,
43
I
"
1.
!
,
*
(
$ * :
" , 1
" $
.
',
* ! , !
!
!
!
" ,
, . .
-
1. Gr<tia De? v?ta aeterna est. 2. Am?citia numquam intempest?va, numquam molesta est. 4.
Invidia vitium cr>brum est. 5. Niger tamquam corvus. 6. Mortu? n=n dolent. 7. Per?cul=sum est
cr>d@re et n=n cr>d@re. 8. Magister d?cit et discipHl? attendunt doctr?nae. 9. N=n est discipHlus super
magistrum. 10. Gladi?, scDta et hastae erant arma R=m<n=rum. 11. IDstitia est fund<mentum
r>gn=rum.
2. -
:
"
1. F<bHlae ant?quae v?tam domestAcam popul=rum ant?qu=rum m=nstr<bant. 2. IncFlae ?nsHlae
Cypr? cyprum export<bant. 3. Parva scintilla saepe m<gnum incendium excAtat. 4. Ant?qu? Germ<n?
di?s su?s capt?v=s mact<bant vir=s.
3.
:
1. Socer gen@r= c<rus, gener soc@r= est. 2. Delph?num nat<re doc>s. 3. Lupus enim cautus foveam metuit. 4. Etiam capillus Dnus habet umbram. 5. Malum mal= s<nat. 6. Verb?s dec=r?s vitia
obvolvis. 7. Corvus ocHlum corv? n=n >ruit. 8. R=m<n? mult?s popHl?s imper<bant. 9. CucHlus n=n
facit monEchum. 10. Faber fabr= invAdet. 11. Saepe discipHl? magistr=s doctr?n< sup@rant. 12. N=n
magister ad discipHl=s debet ven?re, sed discipHl? ad magistrum. 13. Am?c= laed@re ne ioc= quidem
licet. 14. Bellum gerunt contr< arma verb?s.
4. -
'
:
1. Inim?c? saepe v>rum d?cunt. 2. Ind? elephant=s alb=s in num@r= de=rum hab>bant. 3. In
per?cHl= n=n aurum auxilium, sed ferrum. 4. Semper av<rus eget. 5. Nec viFlae semper, nec semper
lilia fl=rent. 6. Ad mala facta malus socius socium trahit. 7. Qu? facit pecc<tum, ex diabFl= est, quia
ab initi= diabFlus peccat.
$
.
excBtF 1
" $*,
) multus, a, um " #
$*
ad
exportF 1
$*
natF 1
$*
*aeternus, a, um &
faber, br< m " $
ne… quidem…
*albus,a, um
*f=bDla, ae f
nec
am<citia, ae f )
faciF, f;c<, factum 3
$*
niger, gra, grum &%
am<cus, < m )#
ferrum, < n
nFn
ant<quus, a, um
flFreF, u<, – 2 , $
numErus, < m &
arma, Frum n pl. )
fovea, ae f "
numquam
#
attendF, tend<, tentum 3
obvolvF, volv<, volCtum 3
fund=mentum, < n
" $*
$*
aurum, < n
$
gener, Er< m $*
ocDlus, < m #
auxilium, < n " .*
Germ=nus, < m # " ,
parvus, a, um "
*
av=rus, a, um
gerF, gess<, gestum 3
$
peccF 1 #
$*
*bellum, < n
gladius, < m " &
*pecc=tum, < n # 0
*bonus, a, um 0
. *. *gr=tia, ae f "
$*,
# *per<cDlum, < n
$*
Bon, # . bon
$*
capillus, < m
habeF, bu<, bBtum 2 " $*
per<culFsus, a, um
capt<vus, < m
hasta, ae f
*%
popDlus, < m
c=rus, a, um
#
impErF 1
$*,
$* quis, quid $ , &$
*cautus,a, um $
incendium, < n
quia $ ") &$
quidem( #
& $.-)
$. & contr=
$
incGla, ae m
$ *
$ , )
" ,
"
)& ;
*corvus, < m
Indus, < m
,
r;gnum, < n , $
cr;ber, bra, brum & $
*inim<cus, < m
)#
RFm=nus, < m "
cr;dF, dBd<, dBtum 3
$*
*initium, < n &
saepe & $
cucDlus, < m ) *
*<nsDla, ae f $
s=nF 1 , $*
intempest<vus, a, um
cyprum, < n " *
scintilla, ae f .
"
=, ab $
44
Cyprus, < f
debeF, bu<, bBtum 2 $*
"
decFrus, a, um
Deus, < m #
delph<nus, < m
*3
diabGlus, < m
d<cF, d<x<, dictum 3 #
$*
discipDlus, < m )&
doceF, cu<, doctum 2 )& $*
iocus, < m )$
iustitia, ae f
$*
laedF, laes<, laesum 3
$*
licet impers.
$ *
lilia, ae f
lupus, < m
*mactF 1
$*
$ )
*doctr<na, ae f )&
*magister, tr< m )& $ *
doleF, u<, itCrus 2 #
$*
*domestBcus, a, um "
egeF, u<, – 2 )
$*
elephantus, < m
enim
;ruF, ru<, rDtum 3
etiam $
ex
$*
scCtum, < n . $
invBdeF, v<d<, v<sum 2
invidia, ae f
magnus, a, um
* sed
$*,
*
,
malum, < n
*malus, a, um
0
metuF, u<, – 3
$*
molestus, a, um $ %
,
" $ *
monAchus, < m "
0
*mFnstrF 1
$*
*mortuus, a, um "% $
;
# . mort;
. mortal
-
semper
#
socer, Er< m $ $*
socius, < m $
.
suus, sua, suum
super + acc.
0
supErF 1
0
$*
tamquam
trahF, tr=x<, tractum 3 $ . $*,
&*
umbra, ae f $ *
Cnus, a, um
veniF, v;n<, ventum 4
verbum, < n
-
v;rum, < n
$
0
$*
,
viGla, ae f 3
vir, < m ")
.
v<ta, ae f
vitium, < n
*
,
45
8
Praes>ns indic<t?v? pass?v?.
Imperfectum indic<t?v? pass?v?.
.
$
AccDs<t?vus duplex.
N=min<t?vus duplex.
"
.
(
1. PRAES?NS INDIC>T@V@ PASS@V@
6' -L' % $."
" #$ " " ' 2
- $
)
% 'K
Praes>ns indic<t?v? pass?v?
!
(
praes. ind. <ct.
I-IV
# "9 " ' 2
4
PlDr<lis
-mur
-mBn<
-ntur
3
1 . ". . praes. ind. pass.
# * 1 . praes. ind. <ct.1.
2.
1 *$
"
"
2 . ". .
$
0
)#
1
2
3
1
2
3
"
2
3
1
2
3
laudo-r
laud=-ris (-re)
laud=-tur
laud=-mur
laud=-mBn<
lauda-ntur
"
0
$
0
# 0
$
$
0
$
$
00
$
III
,
mitto-r
mitt-E-ris (-re)
mitt-B-tur
mitt-B-mur
mitt-i-mBn<
mitt-u-ntur
"
($
$
($
expedio-r
exped<-ris (-re)
exped<-tur
"
) $
$
) $
#
($
($
0
($
2
3
1
46
. fut. I
-F,
"
I-II
'
./
*
# ) $
"
)#
* -ris)
($
$
)#
($
# )#
($
)#
($
)#
($
0 )#
($
–iF
,
capio-r
cap-E-ris (-re)
cap-B-tur
cap-B-mur
cap-i-mBn<
capi-u-ntur
($
"
-E-ris.
,
moneo-r
mon;-ris (-re)
mon;-tur
mon;-mur
mon;-mBn<
mone-ntur
$
0
($
($
) $
II
,
IV
1
"
"
" $ * -r (
!( -E: mitt-E-ris,
,
' !(
-
"
mitto-r
expedio-r
($
.
III
1
(
$
III
I
,
* 1
*,
*,
- $
-r
-ris
-tur
2
laudo-r
moneo-r
"
Singul<ris
1
1.
$
#
9"5
"
.
"
"
)$
$
)$
#
)$
)$
)$
0
)$
,
($
($
($
exped<-mur
exped<-mBn<
expedi-u-ntur
1 *
*3
* ,
# *$
*! * * -or,
, 1 . ". . <ct.
) $
($
) $
($
0) $
($
:
'
-m,
1 . ". . <ct.
pass. -r.
-
( 62
2. IMPERFECTUM INDIC>T@V@ PASS@V@
7 #% -L' % $."
" #$ " " ' %
% $."
)
Imperfectum indic<t?v? pass?v?
$
I-II
.
$##
-;b=- $
#
(
, ,
imperfectum <ct?v?),
'
I
1
Sg.
2
3
1
Pl.
2
3
Pl.
N. . 9"
* . . pass?v?),
$ impf. ind.
III-IV
!
.,
!
"
.
,
II
"
0
$
0
,
mon>-ba-r
mon>-b=-ris (-re)
mon>-b=-tur
mon>-b=-mur
mon>-b=-mAn?
mon>-ba-ntur
# 0
0
0
00
IV
,
mitt-;ba-r
$
mitt-;b=-ris (-re)
3
#
mitt-;b=-tur
1
mitt-;b=-mur
2
mitt-;b=-mAn?
3
0
mitt-;ba-ntur
# * impf. ind. <ct. pass.
$##
-b=- — -= "
(,
$##
, ,
! IV
.
1
"
2
"
)
$
)
# )
)
)
0)
,
"
) $
expedi-;ba-r
$
) $
expedi-;b=-ris (-re)
#
)
$
expedi-;b=-tur
)
$
expedi-;b=-mur
)
$
expedi-;b=-mAn?
0) $
expedi-;ba-ntur
*
(
-;b=- "
-; –=.
!
3. @NF@N@T@VUS PRAESENTIS PASS@V@
( "7 " %
" % 'K
6 "
%
% $."
1
Gnf?n?t?vus praesentis pass?v?
I, II, IV
-r<,
"
III
.
III
. -iF
I
II
III
III
IV
laud=-r<
mon;-r<
mitt-<
-<
exped<-r<
-b=- $
$##
(
,
laud<-ba-r
laud<-b=-ris(-re)
laud<-b=-tur
laud<-b=-mur
laud<-b=-mAn?
laud<-ba-ntur
III
Sg.
* 1'
- $ -
.
* # *! 2 .
-iF III
. -
)
- $
* ' !
$
#
-<:
$* 0
" "
$* )
" ", )
$*
" ",
$* ( *- )
) $
$*
. Gnf. praes. pass.
$*
$*
2 % /$ " 2
"
- $
* ! # *!
'
!.
$
* !
$
* '+
!
! ,
' (# * (3 .* . .
" 7
*
: laudor "
0
$.
- !
!(
$
" !
, . .
,
!
*
* $ * '
* "
.
" !
!
(
#$
$ *
" , 1 *)
$
$
$
,
( "1
, 1
"
(" (
: Stellae viam naut?s m=nstrant. ; %
)
($
"
" )$*. R?vus hortum cingit. :)&
)
$
.
" !
!
*
$
$
$
,
(
" , 1
! ,
. , "
!*
+
" (
: Via naut?s (dat. pl.) stell<s
1
*
,
" (
,
* +
.
47
")
$
% " . Hortus r<vF cingAtur.
) (abl. pl.) m=nstr<tur. )$* "
$
)&* ".
3 *"
',
' "$+
7
,
!*
+
" (
, !,
*
"
* = (=/ b+abl?t5vus auct-ris): Agr? ab agricGl<s col>bantur.
*!
"
. Liber = discipDlF legAtur.
# & $ $
,—
$" ,
'
"$+
7 !(
"* ,
!*
* 1
+ 1
" (
, ! ,
,
' !*
" , *
"
: Vict=ria in pugn<
arm<s par<tur.
$ # $
.
N.B. "
: Mih< invid;tur.
! .
" !
,
$
)($. Ventum est.
# *$
3 . sg.
" 7
. Pugn=tur. '
($ . 5
-
*
-
4. ACCOS>T@VUS DUPLEX
(
!" !
" % $."5! 2
4)
*:
$* ( #
", &$ & "): faciF 3; reddF 3;
$* ( #
", &$ & "): nFmBnF 1, appellF 1, vocF 1, d<cF 3;
$* ( #
", &$ & "): ;lBgF 3, creF 1;
& $ $* ( #
", &$ & "): putF 1, ex<stBmF 1, dCcF 3, habeF 2, c;nseF 2, iCdBcF 1;
$* ( #
",
& $
# , &$
& $ & # ): mittF 3
. .—$
accDs<t?vus duplex (
$ *
):
' !(
*
"
'+
' !(
"
.2 *
*,
* "
,
7
* ' *
" , ( . acc. c. ?nf.): PÿthagFr<s sapientiae studiFsFs appel<vit
philosGphFs. 3 #
& $ $
")
$
3
3 " .
6" ' studi-s-s —
. .
*
"
*! $
" , 1 *,
philos@ph-s —
*! $
$ *!*,
"
*,
*$
!
' !(
"
!(,
3
studi-s-s philos@ph-s
$
accDs<t?vus duplex.
$
( !
" ,
*
"
(studi-s-s) * ,
" '
,
' !*,
' !(
"
!( (philos@ph-s) —
' !* " , *;
7
" ,
* ,
:
3 # #
, &$
& $ $
") $ —3
3 .
5. N H M I N > T @ V U S D U P L E X
(
!" ! 6 " % $."5! 2
4)
$
$
"
!*
*
(
$
( . .
'
3
!
*
),
" (
' !(
" ,
$
n=min<t?vus duplex (
" $ *
).
3 * "
*
' !( " , — ", 1 , " $ ( — *
' !(
"
!(,
!(
" 7
$
( !
' !* " , *: Sapientiae studiFs< < PÿthagFr< philosGph< appel<t? sunt.
& $ $
")
$
3 #
"
3
3 " .
6. PRAEPOSITIHN?S
(
$
)
"
'$
:
2
1) caus=, gr=ti= gen. ($
2) prae, cum3, ;, prF, sine, d;, = abl.;
: glFriae caus=
);
1
*. 9
6, abl<t?vus ?nstrDment?.
"
* $
'$
! + # *! $1
3
!
"
— cum, ex, in, d;, ob — * $
'
cum Cr= & *
$
, $. $ * ( $ .
*
$ ).
2
48
' ! I
* ,"$
"
abl. sg. gr=ti=, caus=.
*
"
*!*
*: magn=
3)
4) in
a c.;
abl. (# ?): in scholam
' !
'
sub a c. ( ) ?)
" 9 " '2
1)
"
caus= no
2)
3)
0)
,
.
$
:
"
' !* " , *
& , gr=ti=
#
,
.
*:
$
= (ab)
( *
')
cum
d;
), in schol=
1
; ( :)
prae
prF
sine
, ,
,
, . $), " $
,
' !*:
,
, ,)
ad
,
ante
),
,
apud
$ ,
contr=
$ ,
ob
,
$
adversus
"
),
inter
,
,
secundum
,
"
extr=
4)
post
praeter
propter
tr=ns
per
intr=
prope
supr=
ultr=
&
#
,
" ," "
- ,
$ ,
&
, $) $
)
&
)$
,
,
$) $
)
' !*:
' !*
in
sub
,
no
# %
Lupus et equus
F<bHla d> lup= et equ= ab Aes=p=, po7t< Graec=rum, narr<tur. Lupus equum in arvum inv?tat
et av>nam pr=mittit. Lup= in anAm= est equum lacer<re, sed dolus patet. Equus fugit et salv<tur <
lup=.
Castra RFm=na
I R=m<n?s castra saepe in bell= p=nuntur. Pr?mum < tribDn= locus idoneus >ligAtur, ub? aqua
et cibus facAle inveniuntur. Deinde quadr<tum spatium s?gn<tur et mDn?tur. In medi?s castr?s multa
tabernacHla p=nuntur. Imped?menta et spolia cumulantur. In castr?s mDn?t?s cust=diae per vallum
disp=nuntur. S? inim?c? vall=2 appropinquant, statim < cust=di?s cernuntur. S?gnum tub< extempl=
datur. Itaque c=piae s>cDrae in castr?s dormiunt.
The=trum ant<quum
Pr?mum ant?quum the<trum Ath>n?s3 saecHl= sext=4 ante Christ? natum aedific<bant. Id
the<trum f<num Dionÿs? erat. In medi= the<tr= erat orchestra, ub? tragoediae ag>bantur. Ante orchestram aedificium erat, quod scaena appell<b<tur. IncFlae sed>bant in cl?v= et spect<bant
tragoedi<s. Ea loca, ub? urb<n? sed>bant, the<trum n=min<bantur. In orchestr< tragoediae ag>bantur
et chor? cant<bant. In scaen< autem tum variae machAnae hab>bantur. Auxili= e<rum machin<rum
impr?m?s de? vel deae appar>bant.
$
=, ab $
1
.
6" ' " 7
;rDdiF 4
!(,
*
Dat.
"
Abl. loc? =
3 0. "
4
Abl. tempFris ( *
) = VI
3
$*
,
1 *
2
*
*. 1
.
.
,
.5
per &
)-
"
$
*
-
appropinqu=re = ad + propinqu=.
11.
49
& $*
acuF, u<, cCtum 3
etiam adv. $
$ $*
ad
aedifBcF 1 $
$*
aedificium, i< n
ali;nus, a, um &)
ambDlF 1 0
$*, #) $*
am<cus, < m
#
evangelBzF 1
$
#
exemplum, < n
AesFpus, < m 9
agF, ;g<, =ctum, agEre 3
$
$*,
$
)#
anBmus, < m )0
ante
ant<quus, a, um
app=reF, u<, Btum 2
appellF 1
$*
"
extemplF
$*, f=bDla, ae f
,
$
;
faciF, f;c<, factum 3
$*,
$*
facBle adv. #
*fallF, fefell<, falsum 3 "
$*;
&
$*
f=num, < n
$ .
*ferrum, < n
, )
fFrma, ae f
;
$*fossa, ae f
fugiF, fCg<, fugBtum 3
# $*,
$*
$*
appropinquF 1+ dat.
$*
aqua, ae f
arbitrium, < n )
argCmentum, < n
-
*per<cDlum, < n
$*
philosGphor 1
" $* 3
3
pondErF 1
$*
pFnF, posu<, posBtum 3
$*,
$ $*
popDlus, < m
,
Euangelium, < n <
-
r;ct;
$
$ $
audacia, ae f
$*
impr<m<s
#
audiF 4 ) $*
in
aut
incGla, ae m
$ *
autem ,
, ,
inim<cus, < m
#,
)#
*auxilium, < n " .*
inveniF, v;n<, ventum 4 0
$*
av=rus, a, um
inv<tF 1
#
$*
av;na, ae f %
ita adv. $ , $ *
bellum, < n
itAque adv. $ , /$ ")
bene adv. 0
labFrF 1
$ $*
bonus, a, um 0
lacErF 1
$*
caecus, a, um
Lat<nus, a, um $
cantF 1 $*
laudF 1 0
$*
castra, Frum n (
) # * leprFsus, a, um
%
causa, ae f
&
liber, br< m
#
Celtae, =rum m pl.
*$
licentia, ae f
$*
*cernF, cr;v<, cr;tum 3 $ lingua, ae f
$*,
& $*, " & $*
chorus, < m 0
locus, < m " $
Chr<stus, < m 2 $
lucrum, < n #
lupus, < m
claudus, a, um 0
clavus, < m #
malum, < n
*
cl<vus, < m 0 "
contr=rius, a, um
*medBcus, < m
$
cFpia, =rum f pl. t.
cum #
cumDlF 1
$*
*cCrF 1 + acc.
$ *
.
50
machBna, ae f ) $
$ ;
magister, magistr< m )& $ *
"
-
&%"-
-
*
resalCtF 1 $ & $*
$ $-
saepe adv. & $
imped<mentum, < n
-
prCdentia, ae f ")
$*
quadr=tus, a, um
$
qu<, quae, quod $
$
$*;
. $*
Hom;rus, < m 7 "
Ath;nae, =rum f pl. 3
*cingF, c<nx<, c<nctum 3
$*
prFmittF, m<s<, missum 3
Graecus, < m #
habeF, bu<, bBtum 2 " $*
iam )
*idoneus, a, um
.
pr<mus, a, um
resurgF, surr;x<, surr;ctum 3
$ $*,
$*
RFm=nus, < m "
saecDlum, < n
arvum, < n
,
astrum, < n # &.
cibus, < m
/$
prF " $ ,
-
Gallus, < m #
$ * $-
po8ta, ae m
-
&
-
)
*salCtF 1
$ $
$*
salvF 1
$*
salvus, a, um 0
%
,,
"
sapientia, ae f ")
$*
satiF 1
. $*
scaena, ae f ,
s;cCrus, a, um
sed
sedeF, s;d<, sessum 2
$*
*servus, < m
sextus, a, um
$
s<
s<c adv. $
s<gnF 1
& $*
s<gnum, < n
sine
sophista, ae m 3 $
spatium, < n
$
$
,
*spectF 1 " $ $*
spolium, < n
& ,$ 3
statim adv. $ $&
studeF, u<, –, ;re 2 (+ dat.)
$$
$* ; )
" $*
stultus, a, um # )
summus, a, um
,
surdus, a, um # )0
tabern=cDlum, < n
)
$
*medius, a, um
the=trum, < n $ $
mend<cus, a, um
mortuus, a, um "% $
multus, a, um " #
tragoedia, ae f $ #
tribCnus, < m $
)
tuba, ae f $ )
mundF 1 & . $*
tum adv. $ #
&
-
( # -
custFdia, ae f $
,
)
dF, ded<, datum, dare 1
$*
d;
dea, ae f #
deinde $ "
d<cF, d<x<, dictum 3 #
$*
Dionÿsius, < m >
discF, didBc<, —, discEre 3
)& $*
dispFnF, posu<, posBtum 3
$
$*,
# $*
doceF, cu<, ctum 2 )& $*
dolus, < m # &. 0 $ $*, $
DomBnus, < m 7
*
dormiF 4
mCniF 4 )
$*
mCrus, < m $
narrF 1
$*
n=scor, n=tus sum 3
nihil &$
nFmBnF 1
$*
nFn
;lBgF, l;g<, lectum 3
*equus, < m
veniF, v;n<, ventum 4
numErF 1 & $ $*
videF, v<d<, v<sum 2
obumbrF 1
is, ea, id /$ $, /$ , /$
$*
*
$*
nCllus, a, um
numquam adv.
$*
tuus, a, um $
ub< #
urb=nus, a, um #
ut
vallum, < n
varius, a, um
vel
0
$*
vincF, v<c<, victum 3
#
$ " $*
v<num, < n
oppBdum, < n #
orch;stra, ae f 0 $ —
" $ $ $
$
p=reF, u<, Btum 2
$* ;
$*
pateF, u<, – 2 $* $
$ ", "
*pellF, pepDl<, pulsum 3 $
$*,
$*,
# $*
*vitium, < n
*v<tF 1
$*
,
# $*
vitupErF 1
vocF 1
$*
, $*
$*
I
1.
," ( #
+
". .,
'
"
*
#
* . .:
$
sine p<p_ ; d> culp_ ; < miss_ ; ad gl=ri_ ; ad eccl>si_.
2.
(
praes. indic<t?v? <ct?v?
pass.:
faci=, doce=, vinc=, laud=.
3.
(
impf. indic<t?v? <ct.
pass.:
voc=, cust=di=, v?t=, habe=.
4.
:
"
a)
!(
:
1. Vitup@ror, quod n=n lab=r=. 2. MedAc? saepe falluntur. 3. S? bene >rHd?s, laud<ris. 4. Cum
bene student, laudantur. 5. S? p<r>tis, laud<mAn?. 6. Ut salDt<s, ita resalDt<ris. 7. Audacia pr= mDr=
hab>tur. 8. Nihil r>ct> sine exempl= doc>tur aut discAtur. 9. Etiam sine magistr= vitia discuntur. 10.
Numquam per?cHlum sine per?cHl= vincAtur. 11. ArgDmenta ponderantur n=n numerantur. 12. Caec?
vident, claud? ambHlant, lepr=s? mundantur, surd? audiunt, mortu? resurgunt, mend5c5 evangelizantur. 13. S?c ven?tur ad astra. 14. Per Euangelium salv<mAn?.
b) - $"
" (
*
:
1. Clavus clav= pellAtur. 2. Ferrum ferr= acuAtur. 3. Sapientia v?n= obumbr<tur. 4. OppAda
cing>bantur mDr?s et foss?s. 5. Av<rus anAmus nDll= sati<tur lucr=. 6. PrDdenti< saepe v?tantur
per?cHla. 7. Castra vall= foss<que mDni>bantur. 8. Mal= ali>n= saepe doc>mur. 9. Contr<ria
contr<ri?s cDrantur.
c)
(
(
' !(
" ,
" (
( *
' !(
" ,:
1. Licentiam stult? arbitrium voc<bant. 2. Salvum fac popHlum Tuum, DomAne. 3. Hom>rus
et erat et hab>b<tur summus po7ta. 4. Sophistae appell<bantur i?, qu?1 f=rmae caus< philosophantur.
5. Celtae lingu< Lat?n< Gall? appell<bantur. 6. Iam n=n d?c= v=s serv=s. 7. N=mAn= libr=s bon=s
am?c=s.
1
$ ,
$
$
=$ ,
'
*
*
is, ea, id $ $
n=m. pl.
' !* *
*
* qu<, quae, quod
$
51
9
FutDrum I <ct. et pass.
Participium futDr? <ct?v?.
4
!
*
*
!
*
' ! .
.
1. FUTORUM I INDIC>T@V@
>CT@V@ ET PASS@V@
6' -L' % $."
" #$ " " '
%
% $."
- $
)
( * *K
$1
$ "
$"$1
— futDrum II.
FutDrum I (pr?mum)
"
' *$.
FutDrum I
$ :
1)
! I II
.
:
*
$
*
$
*$ $"$1 *$
"
praes. ind.
III
'
Sg.
2
3
1
Pl.
2
3
laud<-b-=
laud<-b-i-s
laud<-b-i-t
laud<-b-A-mus
laud<-b-A-tis
laud<-b-u-nt
*
"
3 *$ ,
2)
! III
3
!(
) -r (
"
"
$
IV
.
,
(
!(
!
#
$##
* 1'
)
*0
laud<-b-or
laud<-b-@-ris
laud<-b-A-tur
laud<-b-A-mur
laud<-b-i-mAn?
laud<-b-u-ntur
()
$*
) $0
$*
) "0
$*
) $ 0
$*
) )$ 0
$*
rapi-a-m
3
rapi-e-t
rapi-;-mus
rapi-;-tis
rapi-e-nt
1
Pl.
2
3
3 *$ ,
0 . $*
*
0 -
) $
0 . $*
) "
0 . $*
"
) $
) )$
0 . $*
0 . $*
FutCrum I $
3
52
#
) )$ 0
$*
$*
$*
) )$ 0
$*
) )$ 0
$*
0 ) )$ 0
$*
er-F
er-i-s
er-i-t
Pl. 1
) )
$
)
) $
*
rapi-a-r
"
) )$
0 . $*
rapi-;-ris
$
) )$
0 . $*
rapi-;-tur
rapi-;-mur
rapi-;-mAn?
rapi-e-ntur
#
2
3
$ esse
er-B-mus
er-B-tis
er-u-nt
"
) )$
0 . $*
) )$
0 . $*
) )$
0 . $*
0 ) )$
. aud<re: audi-a-m
IV
2
) )$ 0
Pass?vum
$
Sg. 1
) )$ 0
$
, III
$ )
. $*
rapi-;-s
"
. taceF: tac;bF ) ) " & $*, t .
* 1 " $
$##
: 1 . ". .
#
"
$##
-=-m (
),
' !
". * . . $##
-;-,
*$
.
) )
2
-b-. 4
!
$ 1
II
Ict?vum
Sg.
*$,
Pass?vum
$* ( 0
'
1
'
#
,I
) )0
$
*
.
Ict?vum
1
% $."
— futDrum I,
#
"
! ,
*
! %
) "
) $
) )$
0 . $*
) )
$*, etc.
2. PARTICIPIUM FUTOR@ >CT@V@
(
9 %
/* *K
6 "
! % % $."
- $
)
Participium futDr? <ct?v?
$
,
" !
*
'
,
* 1 $##
–Cr,
(. 5
*
I-II
.: doctCrus, a, um "
$
'
esse part. fut. <ct?v?
( * )& $* .".
!* # * *
: doctCrus sum
!(
"
*
)& $*.
(.
$
!
,
*
*
I (
)
.
3. PRHNHMINA PERSHNALIA
(
9"5 6 % 6 " ')
*
*
!
*
" ,
N=m.
$1
$
3 .$
! *
*
$
Singul<ris
ego1
* . .
-
PlDr<lis
tC
$
Gen.
2
me<
"
tu<
$
Dat.
Acc.
Abl.
mih<
m;
"
"
"
tib<
t;
t;
$
$
$
m;
1 2 . ".
*
.
'
' ! *
nFs
nostr<
nostrum3
nFb<s
nFs
nFb<s
vFs
vestr<
vestrum
vFb<s
vFs
vFb<s
"
"
"
"
"
4. PRHNHMEN REFLEX@VUM
( %"
6 % 6 " )
)
-
*
!* *
*
# * * . .,
*
, #
$
*! *. . ". .:
N=m.
Gen.
Dat.
Acc.
Abl.
*
*
+
1
( 1 2 .:
2 .
*!
*
2
3
1
*. .
! *
nFscF m;
nFscis t;
nFscit s;
*
!
$
" , ! #
*
$
*!
!
PlDr<lis
( $ .: "
(
su<4.
––
su<
sib<
s;5
s;6
Singul<ris
1
*
nFscBmus nFs
nFscBtis vFs
nFscunt s;
)
% *
%$
($
*$1
$
"
%"
%$
($
,
"
"
$"
-
:
S?c neque egF, neque tC facAmus.
EgF scr?b=, vFs legAtis.
+
,
),
$
$)
& $ $ .
".
2
)
!
" ,
*
*
1 . ". .
!
" $ (
! (m ). .
$ . ,"
.".,
*. ich, meiner, mir .".,
. I, $ , # . je, moi. 5
$
* .
3
# * (nostrum, vestrum) $
'
!"
"
$
(
!
". .
"
* , Cnus nostrum
, quis vestrum? $
?2 ( "
' !( " ,
!
genit?vus partit?vus (
$ *
& $ ).
4
*
*
su<
" ,
'
3 .
«
1 »
" , 1 *$
" ,
( $
* !
* ,
'
*
*).
5
N.B.
"
cum
"
!*
!* *
*
* $
'
:
m;cum " , t;cum $
, s;cum
, nFb<scum
" , vFb<scum
" (
, quibuscum
$
" ).
6
"$ # * ( c.- bl. s; $
3
# * s;s;.
53
5. )
! ,
!
)
!*
*! *
*
Cnus, a, um
tFtus, a, um
nCllus, a, um
alius, a, ud (gen. alter<us)
uter, utra, utrum
sFlus, a, um
Cllus, a, um
alter, Era, Erum
neuter, tra, trum
uterque, utrAque, utrumque
(
II
gen. sg.
., tFt<);
,
M
* *
!* :
*
(
*, ,
7 $)
(
)#
$
*
(
,
)# (
$ $,
$ $
"
$
'-
)
" $ )
$
,
" $ )
)#
)#
"
' !
" ,
*
3 $ $ $
" *
) *
-<us (
., tFt<us),
,
' ! .
7
,
*
dat. sg. -<
' ! I
# %
I. 1. Misericordi<s Tu<s, DomAne, in aeternum cant<b=. 2. In medi= eccl>siae laud<b= 2>. 3.
Et erit tamquam l?gnum tr<nsplant<tum iuxt< r?vHl=s aqu<rum. 4. Qu=mFd= cant<bAmus cantAcum
DomAn? in terr< ali>n<? 5. In patienti< possid>bAtis anAm<s vestr<s. 6. Ecce eg= aperiam tumHl=s
vestr=s et >dDcam v=s d> sepulchr?s vestr?s et indDcam v=s in terram Isr<hel, d?cit DomAnus. 7.
DomAnus v?neae veniet et perdet col=n=s et dabit v?neam ali?s.
8. Sanct? d> mund= iDdic<bunt. 9. IDst? autem h>r>dit<bunt terram et inhabit<bunt in saecHla
saecul=rum super eam. 10. Post prandium st<bis, post c>nam ambul<bis. 11. Be<t? pacifAc?, quoniam
f?li? De? voc<buntur. 12. Tr?stitia vestra vert>tur in gaudium. 13. PetAte et dabAtur v=b?s, quaerAte et
inveni>tis, puls<te et aperi>tur v=b?s. 14. D?mittAte et d?mitt>mAn?, date et dabAtur v=b?s. 15.
Mori>mAn? in pecc<t?s vestr?s.
II. 1. Qu? v=s audit, M> audit; et qu? v=s spernit, M> spernit. 2. Puella, tib? d?c=, surge. 3.
V?v= autem iam n=n eg=, v?vit in m> Chr?stus. 4. Magnum est imperium su?. 5. Vir doctus in s>
semper d?viti<s habet. 7. Ali>na vitia in ocHl?s hab>mus, < terg= nostra sunt. 10. Umbr<s su<s timent. 11. Piger discipHlus sib? nocet, n=n magistr=. 12. C=nscientia est sonus De? in n=b?s. 13. Eg=
servus Tuus sum et Deus meus TD es, DomAne. 14. Ostende n=b?s, DomAne, misericordiam Tuam.
15. S? verba Mea v>ra sunt, cDr n=n cr>dAtis Mih??
AdmonBtus ante bellum
«R=m<n? numquam ali?s popHl?s imper<bunt, nisi vir? str>nu? erunt, nisi adversari=rum terr<s
mult?s dDr?s pugn?s et proeli?s expugn<bunt et occup<bunt. ItEque, vir?, vict=riam cl<ram
report<bAtis, s? hab>bAtis ante ocHl=s vestr=s gl=riam av=rum vestr=rum. F<ma magna par<bAtur
v=b?s. Lic>bit cDncta cap@re, quae in bell= praeda erunt. N=s, R=m<n?, per?cHla varia bell=rum
super<mus, super<b<mus et super<bAmus, quia de?s magistr?sque par>mus, par>b<mus et par>bAmus.
Vict=ria semper n=b?s certa erit et gaudia magna dabit n=b?s et nostr?s am?c?s puer?sque».
$
admonBtus,
) .
Cs
m
)
, glFria, ae f
puella, ae f
advers=rius, < m
$
aeternus, a, um &
ali;nus, a, um &)
habeF, bu<, bBtum 2 " $*
h;r;dBtF 1
)& $*
iam )
alius, ia, iud
imperium, < n
)#
ambDlF 1 0
$*, #) $*
am<cus, < m )#
anBma, ae f )
54
.
$
$*,
impErF 1
$*,
indCcF, dCx<, ductum 3
inhabBtF 1
$*
$*
$*
&
puer, < m " *&
pugna, ae f $
pulsF 1 $)& $*
quaerF, quaes<v<, quaes<tum 3
$*,
$*
quia $ ") &$
quFmGdF
"
"
quFnBam $
-
ante
inveniF, v;n<, ventum 4
*aperiF, aperu<, apertum 4 $$*,
$*
"
aqua, ae f
audiF 4 ) $*
autem ,
,
Isr=hel f ind4cl.
Chr<stus, < m 2
cl=rus, a, um
$*,
)-
,
$*
-
)& $*,
&
RFm=nus, < m
saecDlum, < n
.
$ $*,
$*
"
*s=nctus, a, um
$
medius, a, um
semper adv.
#
sepulchrum, < n #
servus, < m
s<
sonus, < m ) , #
*spernF, spr;v<, spr;tum 3
$*
stF, stet<, st=tum 1 $ $*
misericordia, ae f "
str;nuus, a, um
magnus, a, um
*
,
*mittF, m<s<, missum 3
. $ ."
$
reportF 1
r<vDlus, < m
*
itAque adv. $ , /$ ")
*iCdBcF 1 ) $*, )
$*
*iCstus, a, um
;
# . juste
iuxt=
,
"
laudF 1 0
$*
licet impers.
$ *
l<gnum, < n
magister, tr< m )& $ *
,
avus, < m
*be=tus, a, um
bellum, < n
cantF 1 $*
cantBcum, < n
*
capiF, c;p<, captum 3
& $*
c;na, ae f
certus, a, um
%
0
$*;
super
*
-
,0
0
supErF 1
0
$*,
morior, mortuus sum 3 )"
$*
$*
surgF, r;x<, r;ctum 3
$ $*,
colFnus, < m "
"
, multus, a, um " #
$ $*
cFnscientia, ae f
,
$* *mundus, < m "
tamquam
cr;dF, dBd<, dBtum 3
$*
nisi
;
"
*tergum, < n
,$
cCnctus, a, um
*
*noceF, u<, Btum 2
$*
terra, ae f "
cCr & ")
numquam adv.
#
*timeF, u<, – 2
$* ,
$*
dF, ded<, datum, dare 1
$*
occDpF 1
" $*,
)
$* tr=nsplantF 1
$*
*ocDlus, < m # ; . $ . ) $;
d;
tr<stitia, ae f # , & *
*. Okular
ostendF, ostend<, ost;nsum (ostenDeus, < m #
tumDlus, < m 0 "
tum) 3
$*
d<cF, d<x<, dictum 3 #
$*
p=cifBcus, < m "
$
,
umbra, ae f $ *
*d<mittF, m<s<, missum 3 $ ) p=reF, u<, Btum 2
$* ;
varius, a, um
&
$*, $
$*
$*
discipDlus, < m )&
patientia, ae f $
veniF, v;n<, ventum 4
0
$*
d<vitiae, =rum f pl. t. # $ $
pecc=tum, < n # 0,
#
v;rus, a, um $
*perdF, dBd<, dBtum 3 #) $*, $ doctus, a, um )&%
verbum, < n
,# #
$*; . # . perdre
*vertF, vert<, versum 3
& DomBnus, < m 7
*
per<cDlum, < n
$*
$*; . $ .
;
. version
*petF, t<v<, t<tum 3
$* ,
dCrus, a, um $ %
, % $
" # $* ,
$*, $ " $*- victFria, ae f
ecce
"
$
$-
;
piger, gra, grum
$
*Eccl;sia, ae f A
*
*;dCcF, ;dCx<, ;dCctum 3
$* (indCcF 3
$*,
$*; . $ .
) , )
expugnF 1
%
$*
f=ma, ae f
,"
f<lius, i< m
*gaudium, < n
$*
' fut. I ind. <ct.
-
popDlus, < m
-
v<nea, ae f
#
vir, < m ")
possideF, s;d<, sessum 2
& "- .
post
praeda, ae f
prandium, < n
proelium, < n
2
1.
,
$*
&
$
vitium, < n
,
v<vF, v<x<, v<ctum 3
vocF 1
$*
$*
4" " '
pass.:
mitt=, laud=.
2. -
' part. fut. <ct.
:
veni=, leg=, faci=.
3. -
"
' $, $ # *$
"$ 1
*
*
(:
veni= ad (tD), n=scunt (su?), dant (v=s) litt@r<s, sine (tD) n=n possum v?v@re.
4.
'
"$ 1
:
uterque am?cus, t=tus mundus, Dna eccl>sia.
55
5. )
*
*
,
*
6.
"
"$ 1
$
$ ,"
"
"
!:
,
.
:
1. !
. 3. 4
+'
1
56
*
!(,
'
1
$" *
!( $
'
'
"
?
' participium futDr?!
' "
,
$
/
. 4.
. 2. ! $* 7
! $"$ $" '
'*
+ . 5. 2!
10
' ! *
*
.
*
#
.
N=min<t?vus cum ?nf?n?t?v=.
9
1. PRHNHMINA D?MHNSTR>T@VA
( # - % $."5 6 % 6 " ')
)$
' !* *
*
*
" ,
is, eA, id
h<c, haec, hFc
iste, istA, istud
ille, illA, illud
3
'$
"
$
' ! :
p7x "
7
"
!
1) gen. sg.
2) dat. sg.
N. .:
/$ $, /$ , /$ ; $ $, $ , $
/$ $, /$ , /$
/$ $, /$ , /$ ; $ $, $ , $
$ $, $ , $
1
*
* -
!
3 .
*
*
:
"$ 1
$ -< "
.
(
' ! *
*
,
*
"
*
" ,
*
",
id
eDm
eF
eius
e<
eAm
e=
e< (i<, <)
eFrum
id
eF
eFs
"
" ,
m
Singul<ris
f
illE
Gen.
Dat.
Acc.
Abl.
; *! h<c (*. .)
' (
!- ,
!*! 5
' . .*
*
illDm
illF
hoc (cp.p.)
1 (
illA
ill<us
ill<
illAm
ill=
n
m
illud
ill<
illFrum
illud
illF
illFs
"
!
(*
" , .
"
PlDr<lis
f
-
eA
eFrum
eA
"
PlDr<lis
f
illae
ill=rum
ill<s
ill=s
ill<s
*
"
n
eae
e=rum
e<s (i<s, <s)
e=s
e<s (i<s, <s)
iste, ista, istud $
' $ ille, illA, illud.
*
N=m.
m
eA
Dat.
Abl.
n
is
Gen.
Acc.
*
is, ea, id. 6" '
*
Singul<ris
f
m
N=m.
,
,
-<us;
-<.
8 1
-e/-i.
9
'
ipse, ipsa, ipsum
*
'
*
*
n
illA
illFrum
illA
(
! hi-/ho-
$
-
57
" ,
m
Singul<ris
f
Acc.
hunc
haec1
huius
huic
hanc
Abl.
hFc
h=c
N=m.
h<c
Gen.
Dat.
2 % /$ "
n
PlDr<lis
f
m
hoc2
h<
hFrum
hoc
hFs
hFc
n
hae
h=rum
h<s
h=s
haec
hFrum
haec
h<s
*# - % $."5: 6 %
6 " !
$ !
,
!
,
*
',
'ille, illa, illud h<c, haec, hoc $
' : ille, illa, illud
$ !
" 7 !(
"*
,
,
'+
- ,
" ; h<c, haec, hoc —
, (+ (
!(
" *
"*
.
$
( !
"
: $ $… /$ $,
… $
: Ign=via corpus hebEtat, labor firmat; illa matCram senectCtem, h c
longam adolescentiam reddit.
$
$$ , $ ) )
$:
$
"
$
$ ,
)
$"
$*.
9
'
' ! *
.
*
*
2.
)
0
, ! ,
c. cum ?nf. * ,
" ' "
*
" (1
"+
' *$,
"
'. -"
*
" (
! ,
3 $ "
$ . #
" ,
"+
$ 1 — 3 $ "
3 $ ,
"
1 — 3 $ " ) ). #
" .
," *
3
*7 $1 $ "
#
" (
' *
"
' *
.2 *
*,
* !
$1
$ +
' #
:
1. Gnf. praesentis <ct?v?: laud=re, mon;re, mittEre, rapEre, f<n<re.
2. Gnf. praesentis pass?v?: laud=r<, mon;r<, mitt<, rap<, f<n<r<.
3. Gnf. perfect? <ct?v?
$
* 1'
$##
-isse,
!(
" #
:
(
* $
laud=v-isse
tacu-isse
m<s-isse
rapu-isse
f<n<v-isse
Gnf?n?t?vus perfect?
esse — fu-isse.
4. Gnf?n?t?vus perfect? pass?v? — 3
?nf?n?t?vus praesentis
esse:
laud=tus, a, um esse
monBtus, a, um esse
missus, a, um esse
5. Gnf?n?t?vus futDr? <ct?v? — , #
futDr? <ct?v? ?nf?n?t?vus praesentis
,
; * haec (n=m. sg. ,. . n=m.- . l. . .)
$
' !
! -i - : haec <*haice.
2
hoc < *hocc < *hocce < *hodce.
raptCrus, a, um esse
f<n<tCrus, a, um esse
fore (!).
,
laud=tum <r<
monBtum <r<
missum <r<
58
participium
1
esse.
Gnf. futDr?
esse — futCrus, a, um esse
6. Gnf?n?t?vus futDr? pass?v? —
, # *
<r<:
!"
raptus, a, um esse
f<n<tus, a, um esse
*
laud=tCrus, a, um esse
monitCrus, a, um esse
missCrus, a um esse
1
participium perfect? pass?v?
"
7
"
$
# *
raptum <r<
f<n<tum <r<
(*
*
$
$ ha-,
(
" -
#
, "
!
#
$"$1
!* #
"
*
* * .
/$ &
:7
*
Praes>ns
'
#
-
!
6 "7 " %
Pass?vum
Ict?vum
-r<
-<
-re
laud<-re
mitt-E-re
es-se
-isse
laud<v-isse
m?s-isse
fu-isse
laud<-r<
mitt-<
––
Part. perf. pass. + esse
Perfectum
FutDrum
2
,
*
$
' * ,
*
"+
$ 1
c. cum ?nf.
N. .
Part. fut. act. + esse
Sup?num + <r<
laud=tCrus, a, um esse
missCrus, a, um esse
futCrus, a, um esse (fore)
laud=tum <r<
missum <r<
—
'
"
1
"
-
' (participium perfect? pass?v?, participium futDr? <ct?v?)
" ,
" , .
-
!
" (
*
,
(, &$ " *&
Sci= puErFs ad r?vum v;nisse.
(, &$ " *&
Sci= puErFs ad r?vum ventCrFs esse.
(, &$ " *&
Sci= puErFs ab am?c?s exspect=r<.
(, &$ " *&
Sci= puErFs ab am?c?s exspect=tFs esse.
(, &$ " *&
Sci= puErFs ab am?c?s exspect=tum <r<.
(, &$ " *&
#
*
accDs<t?vus cum ?nf?n?t?v=
! ,
$
+
Sci= puErFs ad r?vum ven<re.
!
. .
$
laud=tus, a um esse
missus, a, um esse
—
)$
#
1 *$
.
.
)$
.
($
1
)* .
2
)* .
) )$
$*
3
)* .
Galilaeus docuit terram Dn= loc= nFn st=re, sed circum s=lem mov;r<. 7
,
"
$ $
"" $ ,
$
)#
, (-"
*
" (
).
", &$ #
" #
Sc?mus GraecFs mult<s col=ni<s condidisse.
(
"+
$ 1 " (
).
R>rum scr?pt=r>s R=m<n? tr<dunt RFmDlum et Remum inter past=r>s ;dCc=tFs4 esse. : "$
($, &$ : ")
: "
$
$)0 (
"+ $ 1 " (
).
0
Calch<s Graec?s praed?xit Troiam ab e?s post novem ann=s expugn=tum <r<.
#
", &$
(($ + ( &
$* $ (
"$ 1 " (
).
N=tum est in lDn< v<tam nFn esse.
$ , &$
)
$
.
HannAbal sp>r<bat s; R=mam captCrum esse5. 7
$* : " (= &$
*"%$ : ") (
"$ 1 " (
).
&$
1
/$ .: * '
, "
" $ ' * .
=* '
, "
'" $ ' * .
3
=* '
$"$ , " ' " $ ' * .
4
4d6c?t-s
" $*
5
* " , 1 *
2
$
* " , 1 * R-mBlum et Remum.
c. c. ?nf.
*
*
,
+
3 .
"
:
1)
" *
* ,
" , 1 * $
1
#
c. c. ?nf. $
accDs<t?vus
*
*
:
S; doctCrum esse dDcit. '
# $, &$
( ") ) $ )& $*;
2)
!
" , 1 $
accDs<t?vus "
$
' ! *
*
(:
Eum (illum, istum) doctCrum esse dCcit. '
# $, &$
( $ -$
)# ) ) $ )& $*.
59
3. N H M I N > T @ V U S C U M @ N F @ N @ T @ V H
( 6 " % $."5! 2
4
"7 " %
6)
!+ 1 ! $
! $ !
cDs<t?vus cum ?nf?n?t?v=. - 3
nFmin=t<vus cum <nf<n<t<vF.
Acc. c. ?nf.
N=m. c. ?nf.
$
tur.
N=m. c. ?nf.
.".
$ , &$
" (
'
,
* :
Ant?qu? d?cunt Hom;rum (acc.) caecum fuisse.
Hom;rus (n-m.) ab ant?qu?s caecus2
fuisse d?cAtur.
>
,
*
"
#
'
*
$, &$ 7 "
!
$"
'
.
videor
$ , &$ ; vid;ris
$ , &$
. Apud Regillum in R=m<n=rum c=pi?s Castor et Pollux pugn=re viden$
)
($
: # * "
" 0
0.
# %
l. Jnum Deum esse cr>dAmus. 2. N=ndum enim sci>bant scriptDram, quia oportet DomAnum <
mortu?s resurg@re. 3. Ant?qu? c>ns>bant sub terr< relAquam v?tam mortu=rum ag?. 4. DiscipHl? s>s>
laud<r? optant. 5. Et d?mitte mortu=s sepel?re mortu=s su=s. 6. Chr?stum ver> surr>xisse et exitium
v?cisse cr>dAmus. 7. Tr<duntur ante Hom>rum fuisse po>tae. 8. Sp>rat adulesc>ns3 diD s> victDrum
esse, quod sp>r<re senex2 n=n potest. 7. Vet<ris mala fac@re. 8. Iub>mur ab apostFl= semper esse
hilEr?. 9. Peripat>tAc? d?cunt cl<r=s vir=s, < s> ?nstruct=s, rempublAcam4 saepe r>xisse. 10. IniDriam,
qu? factDrus est, iam facit.
11. Gr<tia v=b?scum. 12. Mea culpa. 13. Et tD, f?l? m? BrDte! 14. Sapientia enim huius mund?
stultitia esse apud Deum d?cAtur. 15. DomAne, da mih? hanc aquam. 16. Ad hoc. 17. Tu es Petrus et
super hanc petram aedifAc= eccl>siam Meam. 18. Caec?s hoc satis cl<rum est. 19. Stult? modo hoc,
modo illud laudant. 20. Patria mea est Dna, sed n=n t=tus h?c mundus. 21. Laud<tur ab h?s, culp<tur
ab ill?s. 22. Huius ann?. 23. H=c s?gn= vinc>s. 24. H?c iacet. 25. Deum tim> et mand<ta Eius
observ<. 26. Mal? vir?5 est eundem laud<re et vituper<re. 27. Condiunt Aegypti? mortu=s et e=s servant dom?. 28. Ipsa scientia est potentia. 29. Av<rus ipse suae miseriae causa est. 30. MedAce, cDr<
t> ipsum. 31. Libenter vir? id, quod cupiunt, cr>dunt. 32. DiscipHl? in e=, quod sciunt, satis amant
d?c@re. 33. N=sce t> ipsum. 34. E= ips=. 35. Ips= fact=. 36. Semper idem. 37. Idem. 38. Idem per
idem.
39. IDstus d> angusti< l?ber<tus est et trad>tur impius pr= e=. 40. Ab ali>n?s d?xit ill? Iesus erg=
l?b@r? sunt f?li?. 41. Pr?v<vit6 enim eam Deus sapienti< nec dedit ill? intellegentiam. 42. Interrog<bat
erg= h=ram ab e?s.
Chr<sti=nus et ethnBcus
Olim ethnAcus quidam R=m<nus ita interrog<bat c=gnAtum suum Chr?sti<num: «CDr v=s
Chr?sti<n? n=n hon=r<tis de=s nostr=s ant?qu=s et n=n p<r>tis August= nostr= R=m<n=?» Chr?sti<nus
respond>bat: «N=s, Chr?sti<n?, August= R=m<n= p<r>mus et p<r>bAmus, sed de=s vestr=s n=n
hon=r<mus et n=n hon=r<bAmus, neque de?s sacrific<bAmus. N=tum est vari=s popHl=s de=s su=s
hab>re, sed cr>dAmus in t=t= mund= Dnum Deum esse. N=s Dnum Deum hab>mus et hab>bAmus,
Deum nostrum semper hon=r<bAmus». Tum ethnAcus it@rum d?c>bat: «S? de?s R=m<n=rum n=n
par>bAtis et n=n sacrific<bAtis, Chr?sti<n? sev>r> cast?g<buntur ab August= nostr=». Deinde
1
*. 1
5.
*
'
$ *
$
n=m. c. ?nf.
$
" , 1 *
"
*
' * " , .
3
$1. III
. N=m. sg.
4
Acc. sg.
$1. V
. r;s, re< f .*,
+
. publBcus, a, um . $
$ .
5
Gen. characteristAcus — mal? vir? est… =
0 ") &
)
$
…
6
Pf. ind. <ct., p. 3 sg.
pr<vF 1 + abl.
$* & # - .
2
"
# )
60
,
" ,
; r;spublBca f
Chr?sti<nus: «S?, inquit, Augustus n=s crDd>lAter cast?g<bit, Deus vid>bit facta August? et cr>dAmus
in futDr< v?t< Chr?sti<n=s magnum praemium habitDr=s esse».
$
adulesc;ns, entis m
(
aedifBcF 1 $
$*
Aegyptius, < m # $
agF, ;g<, =ctum, agEre 3
$
$*,
$
$ ,
f<lius, i< m
praemium, < n
gr=tia, ae f "
$*,
#
habeF, bu<, bBtum 2 " $*
$*,
ali;nus, a, um &)
amF 1 (
.
Hom;rus, < m 7 "
quia
honFrF 1
qu<dam, quaedam, quoddam (adi.)
quiddam (subst.) pr-n. ind4f5n. $
,
,
$ ,
*relBquus, a, um $ *
respondeF, spond<, spFnsum 2 $& $*
*resurgF, resurr;x<, resurr;ctum 3
$ $*,
$*
r;gF, r;x<, r;ctum 3
$*,
)
$*
& $ $*
iaceF, iacu<, iacBtum 2
$
$*
annus, < m #
iam )
ante
<dem, eadem, idem $ $
ant<quus, a, um
impius, a, um
apostGlus, < m
#) $, "
$*,
inquit #
$
*<nstructus, a, um
).
intellegentia, ae f
)
aqua, ae f
Augustus, < m
& $
*iniCria, ae f
$
apud ),
$
BrCtus, < m )$
caecus, a, um
ita adv. $ , $ *
*itErum
$*
iubeF, iuss<, iussum 2
$*,
$*
causa, ae f
$*
*c;ns;F, c;nsu<, – 2 & $ $*, )" $*
Chr<sti=nus, < m 0 $
cl=rus, a, um
" $ ;
$*cFgnBtus, < m
"
condiF 4
* "
$*
cr;dF, dBd<, dBtum 3
$*
crCd;lBter
d<cF, d<x<, dictum 3 #
;
.
$*
#
dF, ded<, datum, dare 1
dom< adv. " (abl. loc5)
DomBnus, < m 7
*
Eccl;sia, ae f A
*
enim coni.
,
*
ergF
$ *
*ethnBcus, < m
&
*exitium, i< n #
*, #
-
-
$*
$*
$*
*
(
,)
*olim
*oportet, oportuit, – 2
) $,
# $
*optF 1
$*
*p=reF, u<, – 2
$*
patria, ae f $ & $
per &
peripat;tBcus, < m
$ $ ,
$ *
$ $
*petra, ae f " *
Petrus, < m %$
,
$ *-
)
semper adv.
#
sepeliF 4 0
$*
servF 1
$*,
0
$*
sev;r; $ # , )
s<
s<gnF 1
& $*
sp;rF, sp;r=v<, sp;r=tum 1
$*
stultus, a, um # )
*stultitia, ae f # ) $*
sub
super
0
surgF, r;x<, r;ctum 3
$
$ $*
terra, ae f "
)& -
$*
$
sed
mundus, < m "
observF 1
*
scriptCra, ae f
-
$*,
$ )
$*
scientia, ae f
sciF 4
$*
libenter 0 $
nFndum adv. .%
nFscF, nFv<, nFtum 3 )
$*
$*
saepe adv. & $
*satis
,
l<bErF 1
"
sapientia, ae f ")
medBcus, < m
&
miseria, ae f
$ ,#
modo… modo… $ … $ …
mortuus, a, um "% $
d<mittF, m<s<, missum 3 $ ) $*, $
$*
discipDlus, < m )&
*diC
-
,
l<bEr<, Frum m pl. $
magnus, a, um
*
,
malum, < n
mand=tum, < n
,
$
*culpa, ae f
culpF 1
$*
cupiF, <v<, <tum 3
$*
cCr & ")
cCra, ae f
$ , $
$ . ) $
deinde $ "
laudF 1 0
RFm=nus, < m
$*
iCstus, a, um
&
,
"
interrGgF 1
, $*,
$ ") &$
sacrifBcF 1
)&
av=rus, a, um
*cast<gF 1
pr<vF 1 (+ abl.)
$*
prF (+ abl.) " $ ,
$*
hFra, ae f &
$*
angustia, ae f $
#
-
timeF, u<, – 2
tFtus, a, um
$* ,
-
$*,
$*
*, ,
*tr=dF, dBd<, dBtum 3
$*
tum adv. $ #
Cnus, a, um
varius, a, um
v;r; $
*vetF 1
. $*
videF, v<d<, v<sum 2
vincF, v<c<, victum 3
vir, < m ")
v<ta, ae f
*
$*
$*
61
faciF, f;c<, factum 3
$*
factum, < n
,
$*,
-
popDlus, < m
potentia, ae f
possum, potu<, —, posse " &*
2
1.
'
vitupErF 1
, $*
4" " '
:
"$ 1
id oppAdum ant?quum, ille nauta bonus.
2.
' # *! $1
' !
ad ill… virum, e… n<tDrae (3 #
naut…
3. -
"
$
' ! *
*
(:
*!), eius am?c…, apud ill… vill<s, ips… agricol<rum, eum
' # *!:
dictum esse, super<r?, capt<re, tr<didisse, ventDrus esse, condAtum ?r?, d?c?.
4.
"$ 1
" ,
'
*
'
d?cAtur:
LDna circum terram errat. In lDn< v?ta n=n est.
62
11
* III
.
III
.
Participium pf. pass.
Perfectum ind. pass.
$ " .
Abl. tempFris.
Gen. subiect?vus et obiect?vus.
1. D?CL@N>TIH TERTIA
(
%.
6 ""
#$ " " )
) III
!( $ -i.
N=m. sg. $1
1)
* 1'
2)
*
7
' ! III
-s (
(
,
7
"$
,
# * n=m.
" *
*
'
" $ #
gen. sg. -Bs,
$ *
$
# *!,
* :
N=m.
Gen.
!
3
,
-
" , !
r;g-
! III
. !"
!( $ ;
-i;
+ (
$
-
r;gis
*
(
(
(
*
.
$
"
:
*
(1 *
);
*
( *
).
" * $
'
* 7 !(
.
sg. $"
"
'
$ $1
'
* — n=min<t?vus genit?vus sg. $ 2,
(
$
' !
r;x ,
*
1)
!( $ *7
2)
!( $ *7
!(
,
3) * +
-i.
"
$ '
:
* +
-
!(
2. III
)
*$
$
!( $ : g, , d, t, b, , n, r, s.
"
1.
*
(
*
, !
$
3
*
7
*
)
"
)
!
! : p, b
$
)
d+s>s
2.
! : g, c+s>x
*
"
!
(
*
! : t,
! :nm
)
f
1
2
–
3
"
$ !
#" .
! $ *7
Gen. sg.
prex <*prec-s
grex <*greg-s
urbs <*urb-s
pr?nceps <*pr?ncep-s
carAt<s <*carit<t-s
palDs <*palDd-s
$
(
*$ :
*
N=m. sg.
"
prec-is
greg-is
urb-is
pr?ncAp-is
carit<t-is
palDd-is
* :
*
N=m. sg.
Gen. sg.
Plat=
virg=
Plat=n-is
virgAn-is
!*
*
"
, $ *7
*
!( -i –
.
, !
*
*
n=m.
gen. sg.
63
gr<men
r>ctor
tempus
fl=s
n
)
)
! :
-s:
'
r;ctor, Fris $
Singul<ris
r>ctor
r>ct=r-is
r>ct=r-<
r>ct=r-em
r>ct=r-E
N.
G.
D.
c.
Abl.
$ *
PlDr<lis
(
,
l;x, l;gis f
gr=men, mBnis n
Singul<ris
r>ct=r-;s
r>ct=r-um
r>ct=r-Bbus
r>ct=r-;s
r>ct=r-Bbus
*$,
,
E, n=m. l. (= c. l.) –– -;s (
Dat. pl. abl. l.,
" $
gr<mAn-is
r>ct=r-is
tempFr-is
fl=r-is<*fl=s-is
PlDr<lis
l>x
l>g-is
l>g-<
l>g-em
l>g-E
l>g-;s
l>g-um
l>g-Bbus
l>g-;s
l>g-Bbus
PlDr<lis
gr<men
gr<mAn-is
gr<mAn-<
gr<men
gr<mAn-E
gr<mAn-A
gr<mAn-um
gr<min-Bbus
gr<mAn-A
gr<min-Bbus
-Em (< m),
c. sg.
"
"
,$
Singul<ris
-Bbus.
3. PARTICIPIUM PERFECT@ PASS@V@
%
2 3 3
6 "
%
% $."
9
-
-A).
" —
"
,
abl. sg. ––
- $
)
Participium perfect? pass?v?
,
(
* :
$
+ " !
-us, - , -um.
* ,$
doceF, docu<, doctum, doc;re 2 )& $*
$
doctum,
$
doct-, part. pf. pass. doctus, a, um npo&u$
. Part. pf. pass.
'
I-II
.
$
$
*$
"
' *$
+
" .
4. PERFECTUM INDIC>T@V@ PASS@V@
3 3
6' -L' % $."
" #$ " " '
%
% $."
- $
)
(
Perfectum indicat?v? pass?v?
perfect? pass?v? # * *
esse
PlDr<lis Singul<ris
1
2
3
1
2
3
$
* participium
$
1 *
laud<tus, a, um sum1
laud<tus, a, um es
laud<tus, a, um est
laud<t?, ae, a sumus
laud<t?, ae, a estis
laud<t?, ae, a sunt
"
:
*
0
$
(
"
( , )
( , )
) 0
0
,
0
0
0
" , 1 *
C<vBt=s capta est.
C<vBt=t;s captae sunt.
L;g=tus missus est.
L;g=t< miss< sunt.
7
7
"
( , )
,
:
0 & .
0 &
.
.
.
5. GERUND@VUM
(
*"
)
II (
)
M
I
Gerund?vum (
*
"
'
1
64
/$ .:
$*
0
$ " )—3
" ,
.
'
.
'
(adiect?vum verb<le)
-
* :
#
I-II
. -us, -a, -um:
" !
d>le-nd-us, a, um
mitt-end-us, a, um
$ $ ($ , $ ),
$ $ ($ , $ ),
I-II
"
$ "
)
.
-nd- (I-II
+ $##
# (&$ )
# (&$ )
) $
) $
$
:
: templa aedificanda 0
.), -end- (III-IV
)
$*
$*
" ,
$
.) +
$*
;
$
)
*
esse
'
'
*
,
3 *
#
#
$*
$*
,
"
Liber discipHl= legendus est.
Ager agricFl= colendus est.
$ "
#
* *
& $
& $
.
* $
$ "
II
" ". .: legendum est
) $ & $ $*.
( $ 1
$ * *, ! ,
* II
' * " , (dat?vus auct=ris):
"
$
:
,
liber legendus est
libr? legend? sunt
.".
.
$ *
. . II
1&
& $ $*
$*
'
*
,
' !*
*
,
# *$
*,
& $ $*
#) ( $ .
#
)&
").
$
$*
( $ .
$
$*
$*
").
6. ABL>T@VUS TEMPORIS
Abl<t?vus tempFris (
$
" )
* *
" (
.
!
*
( *, " , #
. .),
"
: hiEme " ,
annF decBmF
$ " # ), vere
, e=dem nocte $)
( ")() &*.
, * 1
'
,
*
+
!
" ( (
," ,
$ . .),
"
* in
"
: in bellF
bellF
"
.
3
*
"
, ,
,
"
$
: F bellF
" /$
, pr<m= lCce
$ , suF tempGre
" ,
"
.
7. GENIT@VUS SUBIECT@VUS ET OBIECT@VUS
Gen. subi./obi.
' ! $1
' ! ,
1 " (
.
a) Gen. subi.
"* ,
" " (
. Amor De< ( * # (=
Deus amat # ( $).
b) Gen. obi.
"* ,
!(
" " (
, ! , * $
1 * * *. Amor De< ( *
#) (= Deum alAquis amat # $ -$ ( $).
Studium litter=rum
$
) " (= litt@r?s alAquis studet $ -$
" $
)1
" ).
Genit?vus obiect?vus,
*
,$
:
)
' !*
*
(. ,
(. , " . ,
(. , )& $ )(. ,
(
, !*
): cupBdus glFriae
).
;
)
*
* " $*,
$* (
, !*
):
TD nostr< mement=, n=s nunquam obli- +
v?sc>mur tu<.
$
1
2
"
" ,
'
"
,"
#
) "
.
" , — genit?vus subiect?vus
genit?vus obiect?vus — !
1
.
65
# %
I
1. Deus adiDtor noster est ad aeternum.
2. In lDmAne Tu=, DomAne, vid>mus lDmen Tuum.
3. N=n diD latent scel@ra.
4. N=mAna sunt odi=sa.
5. Hom= pr=p=nit, Deus disp=nit.
6. Claude =s, ap@r? ocHl=s.
7. Deus pers=nam homAnis n=n accApit.
8. Caecus n=n iDdAcat d> col=re.
9. Labor f?rmat corpus.
10. Vulp>s pilum mDtat, n=n m=r>s.
11. Magnum vect?gal est parsim=nia.
12. Hist=ria est lDx v>rit<tis, magistra v?tae, nuntia vetust<tis.
13. Gnf?n?ta est velocAt<s tempFris.
14. Viti?s nostr?s n=men virtDtis1 imp=nAmus.
15. Ut homAnis decus ingenium est, sic ingeni? lDmen >loquentia.
16. Mala facinFra c=nscienti< flagellantur.
17. Rh>tor Cic@r= Plat=nem philosFphum deum appell<bat.
18. Ali>n?s mal?s d>lect<r? est volupt<s inhum<na.
19. Mala mult? probant, n>m= imprFbat bona.
20. Arma membra m?lAtis esse d?cunt.
21. Interrog<bat Iesus discipHl=s su=s: “Quem M> d?cunt esse homAn>s?”
22. Oportet F?lium homAnis multa pat?.
23. ArgDmenta ponderanda, n=n numeranda sunt.
24. Pacta sunt servanda.
25. Ferrum, dum candet, cudendum est.
26. Vestis fr?gFris depellend? caus< reperta est.
27. Commitia c=nsulAbus creand?s.
28. S=crEt>s d?c>b<tur adiuv<re EuripAdum in trag>di?s scr?bend?s.
29. Servanda itEque est et in corde humilAt<s, et in op@re discipl?na.
II
Aet=s aurea
F<bHlae, qu<s mult? popHl? n=b?s tr<dunt, narrant olim in terr< aet<tem auream fuisse. Tum
n=n s=lum aest<te, sed etiam hi@me in agr?s prat?sque fl=r>s erant. N=tum est homAnum m=r>s fuisse
s<nct=s. HominAbus ign=tae erant hastae, scDta, ferrum et legi=num s?gna. N=scendum n=b?s est
aet<te ill< homAn>s ign<r=s fuisse navig<ti=nis et merc<tDrae, n=n avAd=s opum et d?viti<rum, n=n
cupAd=s hon=rum et potentiae. N<tDra s=la cDncta sol>bat dare hominAbus sine lab=re.
AenigmatBca dFna
Dar>us, r>x Pers<rum, in anAm= habet Scyth<s sib? subig@re. ItEque postHlat < Scyth?s "aquam
et terram". L>g<t? Scyth<rum in castra Dar>? veniunt et Dnus ex l>g<t?s r>g? d?cit: "Quid n=b?s t>cum
est? N=tum est n=s numquam in tuam terram accessisse. CDr tD inv<dis in nostram?" Simulque
Dar>= dat avem, mDrem, r<nam et sagitt<s. R>x Dar>us d?cit l>g<t?s et su?s purpur<t?s: "D=n?s su?s
Scythae s> suaque omnia mih? committ@re videntur: a7rem, terram, aquam et arma. D=nant mih?
a7rem, nam avis in a7re est. D=nant mih? et terram, nam mDs in terr< est. D=nant mih? et aquam,
nam r<na in aqu< est. Etiam et arma dant mih?, nam sagittae sunt arma".
Jnus ex purpur<t?s autem s?c explAcat d=na: "Eg= d> d=n?s ita iDdAc=. DDc= Scyth<s n=s
omn>s sagitt?s su?s nec<tDr=s esse, nisi ut av>s in a7rem vol<mus, nisi ut mDr>s in terr< occult<mur,
1
66
Gen. explic<t?vus/epexegetAcus. *. 7 "" $ &
&
.
nisi ut r<nae in aqu< n=s d>mergAmus". Tum r>x purpur<t= respondet: "Semper tib? mea verba
displAcent. Sed n=n eg= tib? oboedi=, tD autem mih?". Paul= post tamen Scythae omn>s c=pi<s Dar>?
v?cisse tr<duntur. N=nne purpur<tus Gobrias Dar>= d?cit: "Tib? < Scyth?s summa per?cHla immAnent,
n=n Scyth?s < t>".
$
*acc;dF, access<, accessum 3
0
$*
aenigmatBcus, a, um #
&
-
.
(ops), opis f
;
$
paulF adv. " #
*flFs, flFris m , $
Gobrias, Adis m 7
# $-
aest=s, aest=tis f
habeF, bu<, bBtum 2 " $*
per<cDlum, < n
*aet=s, aet=tis f
hasta, hastae f
*%
prFdF, dBd<, dBtum 3
ager, agr< m
*hiems, hiEmis f
"
purpur=tus, < m
anBmus, < m )0
*homF, homBnis m &
quid &$
aqua, ae f
arma, Frum n
*honor, honFris m & $*
)
aureus, a, um
$
r=na, ae f #)
*respondeF, spond<, spFnsum 2
$ & $*
*r;x, r;gis m , *
autem
,
)-
,
).
ignFtus, a, um
$
s; committEre
iCdBcF 1 )
cCnctus, a, um
semper adv.
# $*
*labor, labFris m $ )
l;g=tus, < m )
" &
*legiF, legiFnis f
#
memoria, ae f
*
dF, ded<, datum, dare 1
&
*mCs, mCris m "
$*
# -
n=tCra, ae f
*n=vig=tiF, n=vig=tiFnis f )
0 $
necF 1 )
$*
d<vitiae, d<viti=rum f
dFnum, < n
$*
dCcF, dCx<, ductum 3
$ $*
etiam adv. $
,
8
$ ; & -
occultF 1
Flim adv.
#
tamen coni.
terra, ae f
$*,
$*
-
%
" , $
$*
tum adv. $ #
Cnus, a, um
-
veniF, v;n<, ventum 4
0
*vincF, v<c<, victum 3
,
videF, v<d<, v<sum 2
*,
ferrum, < n
volF 1
2
,
&
,
-
$*
verbum, <
$*
omnis, e
$*
,
*tr=dF, dBd<, dBtum 3
nFscF, nFv<, nFtum 3 )
$*
numquam adv.
#
*oboediF 4 ) $* ,
$*
# $ $
-
"
;
$
subBgF, ;g<, =ctum 3
summus, a, um
&
,
*
-
sFlum adv. $ *
*sFlus, a, um
,
d;mergF, mers<, mersum 3 # ) $*
d<cF, d<x<, dictum 3 #
$*
displiceF, plicu<, plicBtum 2
$*
nisi
*s<gnum, < n
simul (atque) adv.
$ *
soleF, solBtus sum 2 " $*
Dar;us, < m >
explBcF 1
-
" $*
*mFs, mFris m
& ")
3
#
s<c adv. $
,
merc=tCra, merc=tCrae f $
cupBdus, a, um
$
Scythae, =rum m
/$ ")
$*,
$*
cFpia, =rum f pl. t.
$*
scCtum, < n . $
itAque adv. $ ,
)0
castra, Frum n (
) # *
committF, m<s<, missum 3 ) $* " $ ,
) $*,
$*
dFnF 1
s=nctus, a, um
# $*
ita adv. $ , $ *
*=8r, =Eris m
$*
sagitta, sagittae f $
$*
inv=dF, v=s<, v=sum 3 $
&
,
avis, is f $ ,
cCr
ign=rus, a, um
immineF, –, – 2 )#
,
avBdus, a, um
1.
" .*,
$ $*,
$*
$*
$ $*
4" " '
':
is labor ferendus, iDdex iste iDstus, haec =r<ti= pulchra, hoc n=men.
2. -
' participium pf. pass.
:
"$ 1
d?c=, faci=, mitt=.
3.
"
'
4. 6 *
'
$
:
' $ # *$
iDre, gen@r?, flamm?s (2 #
mittor, culp<, appell<mAn?.
$
*!), opus (2 #
*!), vetust<tum, ingenium, decFra (2 #
*!),
(:
Labor f?rmat corpus. Viti?s nostr?s n=men virtDtis imp=nAmus.
67
5. 6.
"
"
',
*
,
,
*
"
$"
$
1. 6 *
!( *
"ó ,
1 1 '. 3.
* *
3 * .9
68
*
(,
"$ 1
,
$
,"
"
!:
,*
.
(:
(
"
0
, !
!
$"' $
$ "
#
(. 4.
'.
#
*. 2. *
12
Perfectum indic<t?v? act?v?.
!
#
.
- ,
' !
$
,
Acc. tempFris.
' !
!.
1. PERFECTUM INDIC>T@V@ >CT@V@
(
7 #% -L' % $."
" #$ " " '
! % % $."
- $
)1
#
"
.
#
'
!
" (
'
$
" .
(
Singul<ris
laud=v-<
laud=v-ist<3
laud=v-it
1
2
3
N.B. -
PlDr<lis
laud=v-Bmus
laud=v-<stis
laud=v-;runt (-re)4
0
$
0
0
*
$ $"
,
"
0
0
0
* 1 .* . .
# *
-
"
!
(
Perfectum indic=t<v< $
$ esse
Singul<ris
1
2
3
N.B.
*
*,
fu-<
fu-ist<
fu-it
!
$
#
PlDr<lis
fu-Bmus
fu-<stis
fu-;runt (-re)
$
"
?nf?n?t?vus perfect? <ct?v?: laud=v-isse, fu-isse5.
#
* ,
':
$ '
( "
)
$, " (
1)
tum praes4ns): Gallia est omnis div<sa in part;s tr;s (Caes. B.G. 1, 1). 7
$ & $ .
#
!
$
1
(= )
" $
*,
$ . ",
(), memBn<
" ( " .
2) " (
+ * (perfectum hist-rCcum):
: d<x<
; V;n<, v<d<, v<c< (Suet. 1, 37).
% ,)
a) *
b)
1
(perfectum iter?t5vum) —
" —"
' ,
semper
# , saepe & $ , diC
# , pl;rumque
*
& $*(:
pr<ncipiF r;g;s habu;re (Tac. Ann. 1).
&
,
"
$*
#
2.
1
: nFv<
*
,
(
.
Urbem RFmam =
" : " ".
!*
'
* :
$ 1 *
.
'
"
'
*. 1
11.
1 . ". . pf. ind. <ct.
-<.
3
! # *
#
(
,
# *
#
" ) * ,
" ' ! "
»)
-v;- -vi,
* : Frn=vist< = Frn=st<; Frn=v;runt = Frn=runt; Frn=visse = Frn=sse.
4
,
#
* –;re 3 . * . .
5
*. 1
10.
6
; *! $"
*
"
1 *
'+
$
"
"
( *$
# $.
2
-
1 * (perfec-
0
4
!
$
$
#
* 1 $"
(reduplic<ti=)6
1)
$ * -E:
cad=, cEcBd-?, c<sum, cad@re
$*;
d=, dEd-?, dEtum, dEre
$*;
st=, stEt-?, st<tDrus, st<re $ $*;
(«
-
$ *
2
#
3
69
:
curr=, cDcurr-?, cursum, curr@re
$*;
sponde=, spGpond-?, sp=nsum, spond>re
. $*;
pende=, pEpend-?, —, pend>re
$*;
morde=, mGmord-?, morsum, mord>re ) $*.
-
#
-
#
cEcAd-? <*cecEd-?
dEd-?
stEt-?
cDcurr-?
spGpond-?
pEpend-?
mGmord-?
cEddEst<currspond>pend>mord>-
!
!
'+
$
$"
sum, pell@re $
$* c compell=, compDl<, compulsum, compell@re
>didAc?, —, >disc@re )& $*
) $*.
2)
! III
.
( #
* ( $
$
1
$##
s:
scr?b=, scr<ps-?, scr?ptum, scr?b@re
$*;
r@g=, r;x-?, r>ctum, reg@re
$*;
$*;
v@h=, v>x-?, vectum, v@h@re
mitt=, m<s-?, missum, mitt@re
$*.
-
#
scr?b- (
$
()
reg- (
"
!
mitt- (
* 1
-
"
s
, # *
: cp. pell=, pepDl<, pul)
$*; : >disc=,
#
#
scr<ps-< <*scr<bs-<
!()
r;x-< <*r;gs-<
!
m<s-< <*mitts-<
!()
$
#
,
! " $
* :
mEne=, m=ns-?, m<nsDrus, man>re $ $* ;
sanci=, s=nx-?, s<nctum, sanc?re
. $*;
torque=, tors-?, tortum, torqu>re )$ $*, ")& $*.
3)
'$
" $
$
'
.
3 *
#
"
(
(
!(
#
$"
):
l@g-=, l;g-?, l>ctum, l@g@re & $ $*;
@m-=, ;m-?, >mptum, @m@re
) $*;
@d-=, ;d-?, >sum, @d@re $*;
iHv=, iCv-?, iDtum, iHv<re " # $*;
"
*
:
Eg-=, ;g-?, <ctum, Eg@re # $*,
$ ;
$*;
fEci-=, f;c-?, factum, fac@re
$*,
$*.
4)
'+
$
$
#
2
*
" (
$
"
( #
),
* :
vAnc-=, v<c-?, victum, vinc@re
$*;
$*;
relinqu=, rel?qu?, relictum, relinqu@re $
tang=, tetAg?, tactum, tang@re
$* .
-
#
vAncrelinqu1
" (
70
2
-
$
+
2 *
*. 5
« #
*
'
»
"
$
* 1
-
!,
-
"
#
#
v<c-?
rel<qu-?
* ! ,
#
.
<nf<gF, f<x<, f<xum 3
— "
$
$*,
$*.
-
tetBg-?
tang-
5) '
:
*$
'
! $,
$
* 1 $##
#
$
!*
-v-
laud= (
laud=-), laud<v?, laud<tum, laud<re )
deleo, del>v?, del>tum, del>re ) &$
$*;
audi=, aud?v?, aud?tum, aud?re
$*;
habe=, habu?, habAtum, hab>re " $*;
col=, colu?, cultum, col@re
$
$*.
*,
-u-
(
!*
-
$*;
3. VERBA D?PHNENTIA
( %$ 4 % $."5
$
$5)
!
$1
$
. .
,
' !
! (verba d4p-nentia1), $ !
'
# *!
"
'
,
1
.
.
$
* ! , "
"
, "
"(
'$ )
# *$ " (
'
:)
$* , " $*
" .
4
,
' !
! !
! 7
,
(.
2
$ !
# *! :
I c p : vagor, vag=tus sum, vag=r< 13 $
$
$*;
II
: intueor, intuBtus sum, intu;r< 2
. $*
"
;
III
: sequor, secCtus sum, sequ< 3
$*
"- .;
III
. -ior: patior, passus sum, pat< 3 $
$*;
.: blandior, bland<tus sum, bland<r< 4 * $ $*.
IV
,
verba d>p=nentia
,
$
!
" ' *
: vagor
), vag=ris $
*, etc. (praes>ns), vag=tus sum
,
vag=tus es $
, etc. (perfectum).
*
,
+ "+
*
"
'
,
!
,
' !
,
, *
: locCtus, a, um
loquor, locCtus sum, loqu< 3 #
$* ( p. dictus, a, um
— part. pf.
pass. d<cF, d<x<, dictum 3 #
$*).
*
'
4. VERBA SEMID?PHNENTIA
(
$* %$ 4 % $."5
$
$5)
$
,
' !
! (verba s mid4p-nentia),
$ 1
*
#
" (praes>ns, imperfectum, futDrum pr?mum) " (
' *
,
*
#
" (perfectum, plDsquamperfectum, futDrum secundum) —
"
' *
.
cFnf<dF, cFnf<sus sum, cFnf<dEre 3
$*;
audeF, ausus sum, aud;re 2 "
$* ;
soleF, solBtus sum, s l;re 2 " $*
;
)
$*.
praevertor, praevert<, praevert< 3
'
1
,
. .
d;pFnF, posu<, posBtum 3 $
$
part. pf. pass.
3
$
!
" $"
sequor, secCtus sum 3; blandior 4.
2
-
$*.
" 7
17
# * ,
* : vagor 1; intueor, intuBtus sum 2;
71
5. ACCOS>T@VUS TEMPORIS
'
AccDs<t?vus tempFris (
" (
( $ &
' !(
)$
*
)
,
multFs annFs (= per multFs annFs)
V<xit quFque Seth centum quinque
annFs et genuit Enos.
$
$
* !
$ &
,
"
!
$
+
"
( , )
"
$ &
" , * per:
"
" # 0 $
3 105 $
< -
0 .
, $
' !(
" ,
". .
# %
I
1. Quaes?v? et n=n inv>n?, voc<v? et n=n respondist? Mih?.
2. S?cut d?l>xit M> Pater et Eg= d?l>x? v=s: man>te in d?l>cti=ne Me<.
3. Eg= cr>dAd?, quia TD es Chr?stus, F?lius De?, Qu? in mundum v>nist?.
4. F?lius Meus es TD, Ego hodi> genu? 2>.
5. Vir?, d?ligAte ux=r>s, sicut et Chr?stus d?l>xit eccl>siam.
6. In mund= pressDram hab>tis, sed c=nfidAte: Eg= v?c? mundum.
7. Gl=ria virtDtem tamquam umbra sequAtur.
8. R=ma Cicer=nem patrem patriae d?xit.
9. Deum n>m= v?dit umquam.
10. Obl?t? priv<t=rum publAca cDr<te.
11. It@rum autem vid>b= v=s et gaud>bit cor vestrum.
12. Gav?s? sunt erg= discipHl? v?s= DomAn=.
13. Vincis — gaud>s, perdis — pl=r<s.
14. Ub? libert<s cecAdit, n>m= sine per?cHl= audet loqu?.
15. N=s sc?mus quia Mos? locDtus est Deus.
16. H?c qui>scit, qu? numquam qu>vit.
17. Quod scr?ps?, scr?ps?.
18. V>n?, v?d?, v?c?.
19. Mult=s perdAdit lingua.
20. Mult=s perdAdit aurum atque argentum.
21. Et Darius Medus successit in r>gnum ann=s n<tus sexaginta duo.
22. Et d?cam anAmae meae: "AnAma, hab>s multa bona posAta in ann=s plDrAm=s, requi>sce, com@de,
bibe, epul<re1.
II
S=mson
Quand= Hebrae?, pr= l?bert<te d?mic<tDr?2 et inim?c<s victDr?, mult=s ann=s sub potest<te
Philist?n=rum erant, quaedam3 mulier Hebraea pep@rit f?lium et voc<vit n=men eius S<mson,
cr>vitque puer et bened?xit4 e? DomAnus. S<mson, vindic<tDrus magn<s calamit<t>s su? popHl?,
virtDt>s ostendit: d>l>vit terram Philist?n=rum et occ?dit mult=s advers<ri=s. Ill?5 erat uxor n=mAne6
Dalila, > popHl= Philist?n=rum.
1
Imper<t?vus praesentis pass?v?
,
'
epDlor 1
Part. fut.
$
'$
"
, *
.
3
Qu<dam, quaedam, quiddam —
" 7
*
*
$ ,
4
bened<cF 3
#
$* $
"
' !* " , *.
5
Dat?vus possess?vus $
. * . ille, illa, illud — ) # .
6
Abl. l?mit<t?vus —
" .
2
72
$* [epDlae, =rum f
&$ ,
,
$ , )
-$ ,
.
* ].
Aliquand= S<mson in oppAdum Philist?n=rum intr<vit. Philist?n? oppAd? port<s observ<re
imper<v>runt. Sed S<mson medi< nocte1 ad port<s oppAd? claus<s2 v>nit. Ille3 cl<rus vir virtDtem
permagnam4 hab>bat et port<s cum cardinAbus in vertAcem mont<num port<vit.
Philist?n? tim>bant vig=rem S<ms=nis et ad eius ux=rem loqu>bantur: "D>cApe eum et disce ab
ill=, in qu=5 tantam habet fortitDdAnem". DalAla nesci>bat causam tant? vig=ris su? vir?. Tamen
bland?ta est mar?t= ac cogn=vit virtDtem eius in capill?s sitam esse. IgAtur totondit caput vir? su?, qu?
dorm?vit. H=c invalAd= Philist?n? celerAter pot?t? sunt. Inim?c? e? ocHl=s eff=di>runt et eum in
carc@rem conici>runt. BrevAter capill? vir= ort? sunt et simul cum capill?s virtDs eius reversa est.
Domicilium quiddam hab>bat du<s6 magn<s column<s. Philist?n? ib? convivium celebr<v>runt,
inter column<s Sams=nem in cat>n?s posu>runt et oblig<v>runt eum lDd@re ante e=s. Erat ib? pl>nus
num@rus ducum Philist?n=rum ac d> t>ct= et s=l<ri= multitDd= magna homAnum Sams=nem
spect<bant. At ille DomAnum in corde su= invoc<vit et: "DomAne Deus, mement=7, inquit8, me?9 et
redde nunc mih? pr?stAnam fortitDdAnem, Deus meus. Ulc?scar inim?c=s me=s et pr= amissi=ne
du=rum lDmAnum Dnam ulti=nem recipiam". Poste< S<mson lacDn<re n?sus est atque d?r<s column<s
concussit. In d?rHt= aedifici= cunct=s Philist?n=s interf>cit. Ipse S<mson vinctus v?cit et in e<dem10
ru?n< v?tam c=nf>cit.
$
advers=rius, i< m
.
Hebraeus, a, um
popDlus, < m
aedificium, i< n
Hebraeus, < m
porta, ae f
aliquandF
, # -$
amissiF, amissiFnis f $ , )$$
annus, < m #
*bened<cF, d<x<, dictum 3
# $*
blandior 4 * $ $*
*homF, homBnis m &
portF 1
ib< $ "
poste=
$
igBtur
$ *
impErF 1
$*
capillus, < m
inim<cus, < m
#
interficiF, interf;c<, interfectum 3
)
$*
intrF 1 0
$*
*caput, capBtis n #
invalBdus, a, um
*carcEr, Eris m $( *"
invGcF 1
calamBt=s, =tis f
cardF, dBnis m
& $* ,
( (
$*,
lacCnar, =ris n
)
*
$*
$
cat;na, ae f , *,
l<bert=s, =tis f
causa, ae f
*loquor, locCtus sum 3 #
&
celEbrF 1 $
& $*
celerBter
$
$
$" -
lCdF, lCs<, lCsum 3 #
lCmen, lCmBnis n
cl=rus, a, um
" $
claudF, claus<, clausum 3
$*, "
$*
magnus, a, um
-
$*
$*
$; #
$ "
potest=s, =tis f " #). $
*potior 4
$*, 0 $ $*
pr<stBnus, a, um
puer, < m " *&
quandF #
recipiF, rec;p<, receptum 3
)& $*
*reddF, reddBd<, reddBtum 3
. $*
respondeF, spond<, spFnsum 2 $& $*,
$ $ $
$*
*resurgF, surr;x<, sur;ctum 3
$*
*revertor, revert<, revert<
0 $*
,
. $*
ru<na, ae f
,
S=mson, Fnis m
"
*sequor, secCtus sum 3
*
mar<tus, < m ") , )
$
$
simul
)#
$*
"
1
Abl. tempFris —
& ,# )
&*(.
Participium coniDnctum (
& $
%
): $
" , #
$ .
3
*
ille, illa, illud
$
'$
* ! " $
*
! : ille hom= $ $ (
$
) ") .
4
*
$ per-, $
1$
,
* : vir doctus )&%
— vir perdoctus )&%
") , & * )&%
; ;rud<tus
— per;rud<tus
*"
. 9
' !
(" 3 (,
'$
,
!
' ("7
, .
5
Abl. loc?
'
*
*
qu<, quae, quod $
, &$ .
6
Acc.
'
duo, duae, duo
.
7
Imper<t?vus futDr?, p. 2 sg.
"
memBn<, meminisse " $*; *
# *!
'
#
" .
8
Pf. ind. <ct.
"
inquam #
(;
+' " ' ! # *! 3
2
9
Gen. obi. (memoriae)
Abl. sg. $
'
10
*
*
*
.
<dem, eAdem, idem $ $
")
-
.
.
73
*cognFscF, cognFv<, cognBtum 3
medius, a, um
$*
columna, ae f
mont=nus, a, um #
concutiF, concuss<, concussum 3
mulier, Eris f
.
$
$*
*cFnficiF, cFnf;c<, cFnfectum 3 multitCdF, dBnis f "
& $*,
$*
coniciF, i;c<, iectum 3
multus, a, um "
$*
nesciF 4
convivium, i< n
cor, cordis n
$
cCnctus, a, um
*
d;cBpiF, c;p<, ceptum 3
"
$*
d;leF 2
) $*
d<lBgF, l;x<, l;ctum 3 (
)
nox, noctis f
terra, ae f
&*
$*
*
$*
*,
$
$*,
(
ultiF, ultiFnis f " $*
$*
oppBdum, < n #
veniF, v;n<, ventum 4
*orior, ortus sum 4
$*
ostendF, tend<, tentum 3
$*
pariF, pepEr<, partum 3
$*
vertex, vertBcis m
pater, tris m $ ,
vincF, v<c<, victum 3
fortitCdF, fortitCdBnis f
*gaudeF, gav<sus sum 2
Philist<n<, Frum m 3
*"
2
$*
*vigor, vigFris m
vinciF, v<nx<, v<nctus 4
$*
$*
vir, < m ")
*virtCs, virtCtis f
$ "
v<ta, ae f
*pFnF, posu<, posBtum 3
$ $*
0
$* vindBcF 1 " $ $*
*
pl;nus, a, um
' perfectum indic<t?v? <ct?v?
Cnus, a, um
*uxor, Fris f
permagnus, a, um
habeF, u<, Btum 2 " $*
&*
*ulc<scor, ultus sum 3 " $ $*
$*
$*
f<lius, i< m
$*-
$*
*tondeF, totond<, tFnsum 2 $
*
perdF, perdBd<, perditum 3 #)
$*
"
"
timeF, u<, — 2
$* occ<dF, occ<d<, occ<sum 3 )
"
& $,
-
(
( )
)
t;ctum, < n
$*
ocDlus, < m #
effodiF, fFd<, fossum 3
1.
$*
*tempus, tempGris n
oblBgF 1
,
discF, didBc<, — 3 )
*dux, ducis m
tantus, a, um $
*
- )), $
& $ *
,
#
$*,
observF 1
d<rus, a, um " .
dormiF 4
tamen
$
*nFmen, mBnis n "
nunc $
$*
$*
DomBnus, < m 7
spectF 1 " $ $*
numErus, < m &
d<ruF, d<ru<, d<rDtum 3
domicilium, i< n
sFl=rium, i< n
n<tor, n<sus sum 3+ abl.
,
cr;scF, cr;v<, cr;tum 3
d<mBcF 1
situs, a, um
$*,
$ *
*
vocF 1
$*
4" " '
pass?v?:
vinc=, inveni=, contemplor.
2. -
'
3.
participium perfect? pass?v?.
3
':
haec g>ns f?n?tAma, ille dDx R=m<nus, haec eccl>sia Dna.
4.
"$ 1
"
,
"
' # *!
*
'
# * *
#
:
1. Chr?stus apostFl=s mittit. 2. DDc>s pacem faciunt. 3. Eccl>sia condAtur. 4. L>g<t? R=m<
pr=fic?scuntur.
5. 9
74
'
#
"7
! #
.
13
III
III * +.
.
.
"
'
Gen. gen@ris.
*7 III
-
.
'
*
*
qu<, quae, quod.
1. III
) III
*$,
*
*$
*
$1
* *
,
' !
"
"
*
*
*
:
1) "
, ! $1
' ! ,
" ( $
' *
" !)1: sitis, is
; puppis, is
" ; turris, is
v<s2, –
; secCris, is $
,
,
,
, !
TibEris, is m +
; NeapGlis, is f
*.
c. sg.
"
-m (turrA-m, . terrE-m),
(
$ "
* -< (turr?, . terr<), gen. pl.
"
-um (turri-um,
I II
(, "
-<s (
-;s)3.
s>r terr<-r-um), c. pl.
'
,
*
G.
D.
Acc.
Abl.
Singul<ris
sitis
sitis
sit?
sitim
sit<
PlDr<lis
Singul<ris
sit>s
sitium
sitAbus
sit<s (sit;s)
sitAbus
v?s
—
—
vim
v<
G.
D.
Acc.
Abl.
ravis, is f 0
2
5
3
4
;
"
*
!+
(.
,
$ .
"
"7
$1
gen. dat. sg.
$ -B
!
* anBmal<*anim=li –
$ '
abl. sg.
;
.:
"
"
"
PlDr<lis
v?r>s
v<rium
v?rAbus
v<r;s
v?rAbus
n=m. sg.
-E, -al, -ar: mare,
,. N=m. (=acc.) sg.
"$
-E (*mari>mare)
2) $1
' !
"
" ,
1
$ ; exemplar, =ris
maris " ; anBmal, anim=lis n
(
$
$
-B,
3
$
# *
4
"
(*anim=li > anBmAl) .
N=m.
c. pl.,
$
$1
' !
. .
exempl<ri-E).
mare, is "
" ,
N. V.
$ '
; febris, is 0
" III
v<s, – f
sitis, is f
1
"
*,
" ,
N. V.
)
-B:
-
(
*
Singul<ris
PlDr<lis
mar@
maris
mar?
mar@
mar<
mariA
marium
marAbus
mariA
marAbus
!
*; amussis, is f $
A (mari-E,
* 1'
,
" *
' ! tussis, is f
$
"
; restis, is f
%
; p;lvis, is f
0 *;
*
" , ,
*
(
*
!)
.
.
75
2. III
* +
" :
,
)
$ III
*$
*
*
*
$1
' !
)
, !
(
"
! ,
1
n=m. sg.
-s
(sors, sort-is f )& $*; pl;bs, pl;b-is f
; nox, noct-is f &*)1;
b)
, ! ,
1
n=m. sg.
-is -;s (fCnis, fCnis f
% ; s;d;s,
s;dis f
.
* ; v=t;s, v=tis m, f
)2.
9 $1
' ! 3
!( -B'
gen. pl. (parti-um, avi-um),
' !
" ,
$1
' !
( c. sg.
-Em (<*m), bl. sg. —
-E, n=m. l. (= c.
l.) — -;s).
*
. ) III * +
c. pl. ossA, gen. pl. ossium).
(n=m.
*$
"
'
N.
G.
f<nis, f<nis f
D.
Acc.
Abl.
Pl.
sors
sortis
sort?
sortem
sorte
'
. .: os, ossis
$*
,
sors, sortis f )& $*
Sg.
$1
Sg.
f<nis
f?nis
f?n?
f?nem
f?ne
sort>s
sortium
sortAbus
sort>s
sortAbus
v=t;s, v=tis m, f
,
Pl.
Sg.
Pl.
v=t;s
v<tis
v<t?
v<tem
v<te
f?n>s
f<nium
f?nAbus
f?n>s
f?nAbus
v<t>s
v=tium
v<tAbus
v=t<s (v<t>s)
v<tAbus
-16
,
" , !
'
"$ 1 (
* ,
III
* +
-
:
#
$
" ,
"
-@
-um
-E
Abl. sg.
Gen. pl.
N=m.-acc. pl. n
7
$
$
-<
-ium
-iA
-@
-ium
-E
3.
P
III
M
!
n=m. sg. $1
". 8
f
)
; m=ter, tris f "a$*; c<vis, is $, f #
.)
*
' !+ 3,
iFnis $ ,
"
' —,
" ,
,*
*
.
' ! III
*
" *
: uxor, Fris f
; virgF, Bnis
,#
; dux, cis m
*; Sc<piF,
,
" ,
,
$
— *$,
"
-
'
) *$,
*$ "$
, !
-es (
*$
(
)*4 # !
'+
$
"
!(!), -ex, -er. 5
$.
#
N=m.
1
2
3
76
-
*$,
, ! " 1
*.,
* ,*
"
1
$
Gen.
*. 1
13,
" " !
4.
* !
.
*
1
) 13.
*
*
-F, -Fs, -or,
-
-Fnis
-Bnis
-Fdis
-Fris
-Fris
-Btis
-;dis
-gis
-Eris
-F1
-Fs2
-or3
-Es4
-;s5
-;x6
-er7
leF, leFnis
homF, homBnis &
custFs, custFdis $
mFs, mFris
labor, labFris $ )
m<lEs, m<lBtis
h;r;s, h;r;dis
r;x, r;gis , *
a8r, a8ris
)0
I " # !
!
),
*
!), *
*$
* -=s, -Cs, -aus, -x, -gF, -dF, -iF,
-is, -;s (
, ! !), -s (
"$
*$
* +
1
$,
*$
$.
#
N=m.
-=s8
-Cs9
-aus
-x
-gF
-dF10
-iF11
$
Gen.
* !
-=tis
-Cdis
-Ctis
-audis
-cis
-gBnis
-dBnis
-iFnis
c<vBt=s, c<vit=tis # )
$
palCs, palCdis
$
virtCs, virtCtis ")
$
fraus, fraudis "
p=x, p=cis "
or<gF, or<gBnis
-is
-;s
$.+s13
)
*$
1
"
*$
-"
,
, (+ *
dFtis
.
3
Ho
'
" "
,
2
–E, -l, -ar,
*$
$
"$
*
$
#
$
navis, navis
*
caed;s, caedis )
$
pars, partis & $*
-is
-is
-is
"$
$,
0
pulchritCdF, Bnis
diss;nsiF, iFnis
#
12
-
*
" !
-mA, c, -n, -t, -Cs, -Ds, -Dr,
1
*$
$.
rF, carnis
"
$*, " .
" os, ossis
$*, Fs, Fris ) $
1
,
-
" dFs,
'
*7
"
" cor, cordis
, ; aequor, aequGris ("
) # *; marmor, marmGris
" arbor, arbGris
.
4
,
" : segEs, Etis
; tegEs, Etis &
, .
5
! "
,
" : qui;s, qui;tis
; merc;s, merc;dis #
,
$ ; comp;s,
compEdis (
. pl.)
; abi;s, abiEtis *.
6
,
* $ "$
l;x, l;gis
; nex, necis )
$ ,
* $
" $*.
7
$1
$
'
'
*7
"
" cad=ver, Eris $ ) ; iter, itinEris )$*; v;r, v;ris
; Cber,
CbEris " ; tCber, tCbEris # ; pap=ver, pap=vEris " ; cicer, cicEris # 0.
8
—
*$,
" =s, assis
(" $ ); vas, vadis
)& $ *
"
" v=s, v=sis
) ( * . .3
*
" *$ II.: v=sa, v=sFrum)
*! *
f=s
$
,
, nef=s & $ .
9
mCs, mCris " * — * $ ,
" , tCs, tCris
; iCs, iCris
; rCs, rCris
—
"
" .
10
) * FrdF, FrdBnis m
.
11
6
* pCgiF, pCgiFnis m
.
*
,
"
-iF
!(
.
12
) *$,
* $ "$
-cis, -guis, -nis,
, lapis, lapBdis " *; pulvis, pulvEris
*; collis, collis 0 "; m;nsis, m;nsis " ,; orbis, orbis )#; axis, axis *; c<vis, is #
; hostis, is
#.
13
) * fFns, fontis $ & ; mFns, montis # ; pFns, pontis " $; d;ns, dentis ) ,
!
*$, *$ "$.
77
#
N=m.
-mA1
-c
-n
-t
-Cs
-Ds2
-Dr3
$
Gen.
* !
grammA, grammAtis )
lac, lactis "
nFmen, nFmBnis "
caput, capBtis #
rCs, rCris
genDs, genEris
tempDs, tempGris
"
rFbur, rFbGris ) ,
guttur, guttDris #
-mAtis
-tis
-mBnis
-pBtis
-Cris
-Eris
-Gris
-Gris
-Dris
%
-
-is
-=lis
anBmal, anim=lis
-ar
-=ris
exemplar, exempl=ris
4.
)
qu<, quae, quod
*
*
(.
N.
qu<
G.
D.
Acc.
Abl.
quem
quF
quae
cuius
cu<
quAm
qu=
,
! $
$
,
Singul<ris
f
m
$
M
QU@, QUAE, QUOD
M
)
'
mare, maris "
-l
4
*
$
'
PlDr<lis
f
n
m
quod
qu<
quFrum5
quod
quF
quFs
n
quae
qu=rum
quibus
qu=s
quibus
quae
quFrum
quae
! u- ( $
1. Gen. dat. sg. 3
*
*
!
( -<us (gen. sg.), -< (dat. sg.).
2. ; *! c. sg. *.p. quem dat.-abl. pl. quibus *
3. N=m.
c. pl. . . quae
1 *$
$
$
'
).
III
"
,
)
(
* 1'
.
-
*
(<A+<, " < — "
-
5. GENIT@VUS GENERIS
*
Genit?vus gen@ris (
$ *
1 * $,
"
" ". . "
7 $: alBquid tempGris
,
)$
$1
,
!
,
$
" , "
"*
,
" ; nihil nov< & #
' !
"
# .
' ! ,
*
* 1
-
# %
I
1.
2.
3.
4.
Kr<ti= est clavis coel?.
Concordia c?vium mDrus urbium.
OcHl?s magis quam aurAbus cr>dAmus.
Cibus famem sedat, poti= sitim extinguit, vestis arcet fr?gus.
1
2
5
3
4
5
;
)$ $
78
*
!
! .
–Ds * $ ,
* $ "$
lepDs, Gris
,.
vultur, vultDris
) — *$,
" .
s=l, s=lis
* sFl, sFlis
, — *$,
" .
* gen. pl. *. . quFrum
$
* !
$1
$"' !
). 2 * «
$*»
$
0
$ $ & .
' !*
)" (
! ,
" *
$
$ 1
quFrum praesentia satis est
M>ns s<na in corpFre s<n=.
F?nis cor=nat opus.
Eg= sum p<nis v?vus, qu? d> cael= d>scend?.
Ath>ni>ns>s autem omn>s et adv@nae hospAt>s ad nihil aliud vac<bant nisi aut d?c@re aut aud?re
alAquid nov?.
9. Et interrog<vit patrem eius: "Quantum tempFris est, ex qu= hoc e? accAdit?" At ille ait: "Ab
?nfanti<".
5.
6.
7.
8.
II
Mare
Mare altum est pl>num anim<lium. In mar? alt= sunt multa et varia gen@ra anim<lium. MariE
habent litFra, sed flDmAna habent r?p<s. In litorAbus marium multae sunt bestiae. In maria multa et
magna flDmAna ?nfluunt. HominAbus Dtilit<t? mariE p<rent. Caelum, n=n anAmum mDtant homAn>s,
cum tr<ns mare currunt. Ab ant?qu?s popHl?s terr< mar?que1 bella ger>bantur.
Pr<m< hr<sti=n<
Iesus Chr?stus h?s ultAm?s verb?s discipHl=s su=s allocDtus est: «Gte2 in omn>s terr<s et doc>te
omn>s gent>s! Ipse Ego v=s pr=s@quar». Ill? statim DomAn? praecept?s obsecDt? sunt. BacHl?s n?s?,
mend?c? apostFl? per Asiam et Graeciam migr<bant. Ali? per mariE in Italiam, Galliam, Hispaniam
veh>bantur. Numquam quest? sunt d> su?s magn?s lab=rAbus. Volupt<tAbus n=n fru>bantur.
Magnop@re i?s pr=fuit, quod lingu< Graec< Dt? sci>bant. Ita facAle n=n modo cum Graec?s, sed etiam
cum R=m<n?s colloqu>bantur, nam ill?s temp=rAbus3 mult? R=m<n? lingu< Graec< Dt>bantur. Ita
apostFl? fidelAter mDn@re < Chr?st= dat= funct? sunt, quamquam magistr? R=m<n? e=s saepe vehementer persecDt? sunt. Poste< doctr?na Chr?sti<na vict=riam assecDta est omn>sque part>s imperi?
complect>b<tur.
$
alius, a, ud; gen. sg. alter<us )#
allGquor, locCtus sum, lGqu< 3 . $*
&*(
altus, a, um # )
*anBm=l, anim=lis n
$*,
"
,
$
$ ;
-
$ -
popDlus, < m
Hispania, ae f
poste= adv. $ ",
praeceptum, < n
$
,
*
pr<mus, a, um
homF, homBnis m &
)
$*,
incendium, i< n
*
<nfluF, flCx<, flCxum 3 $
$*
$ ,
caelum, < n
Italia, ae f $
$
labor, labFris m
-
lingua, ae f
-
$*,
,
$
-
probF 1
$*,
$*
prFsum, fu<, –, prodesse $* ",
#
$*
prFsEquor, secCtus sum 3
$*
quamquam 0 $
*queror, questus sum 3
$*
quod &$
ita adv. $
Chr<stus, < m 2 $
collGquor, collocCtus sum 3
$*, #
$*
-
pl;nus, a, um
*<gnis, is m # *
imperium, imperi< n
bellum, < n
p=reF, u<, Btum 2
$* ;
$*
*pars, partis f & $*
habeF, bu<, bBtum 2 " $*
Iesus, C m
0
,
&*
pectus, tGris n # ) *
persEquor, persecCtus sum 3
$*
)
Graecia, ae f 7 ,
$
Asia, ae f
assEquor, assecCtus sum 3
# $*
aurum, < n
$
Chr<sti=nus, < m 0
*p=nis, is m 0
Graecus, a, um # &
0
*caed;s, is f )
genus, genEris n
bellum gerEre
ant<quus, a, um
bestia, ae f
Fr=tiF, Fnis f
gerF, gess<, gestum 3
$ ;
$
anBmus, < m )0
bacDlum, < n
Gallia, ae f 7
*g;ns, gentis f
;
arceF, u<, – 2
)
$*
apostGlus, < m
.
r<pa, ae f
RFm=nus, < m
#( &
-
)
"
1
Abl. loc?: "
" .
*
1
*
3
Abl. tempFris: $
" .
2
'
eF, i<, itum, <re
$ .
79
complector, complexus sum 3
" $*, 0 $
$*
*cor, cordis n
-
*litus, litGris n
saepe adv. & $
sciF 4
$*
)
magister, magistr< m )& $ *;
& * ,
$ *
,
currF, cucurr<, cursum 3 $*;
$*
dF, ded<, datum 1
$*
magnus, a, um
-
spectF 1 " $ $*
statim adv. $ $&
*
magnopEre adv. & *,
tempus, tempGris n
*"
discipDlus, < m )&
*mare, maris n "
terra, ae f
doceF, cu<, cBtum 2 )& $*
mend<cus, a, um
tr=ns &
doctr<na, ae f )&
*m;ns, mentis f )", "
DomBnus, < m 7
facBle adv.
,
#
fidelBter adv.
*f<nis, is m #
, ,
,
flCmen, flCmBnis n
fr<gus, gGris n 0
*fruor, frCctus sum 3
* $* ,
$*
*fungor, functus sum 3
$*;
fung< mCnEre (officiF)
$*
$*
-
Ctor, Csus sum 3
*
*CtilBt=s, Ctilit=tis f
*
varius, a, um
&
vehF, v;x<, vectum 3
veh< 0 $*
vehementer adv.
*
verbum, < n
numquam adv.
victFria, ae f
#
)-
*omnis, omne
2
'
"
nam $ ") &$
n<tor, n<sus (n<xus) sum 3 +abl.
$*
obsEquor, obsecCtus sum 3
$*
"
ultBmus, a, um
*
migrF 1
0
$*,
$*
modo $ * ; nFn modo… sed
etiam… $ * …
…
multus, a, um " #
mCnus, mCnEris n
$*,
$*
mCtF 1 " $*
*
etiam adv. $
1.
# ("
vestis, is f
$*
$ ; pass.
,
$
4
volupt=s, volupt=tis f
,)
,
$*
-
4" " '
:
'*
quae urbs nova, quis hostis malus.
2. -
"
' # *!:
am<bam, audit=rium, omnium, aurium, aur? (2 # *!), aud?, p<c?, cib?, puer? (2 # *!), noctium, clavis (2 # *!), spect<tis, am<bis, tempFris, am<ris, auris, vid>ris, hon=ris, aud?ris,
imped?ment?s, =r<tis, agAtis, v=cis.
3. )
*
*
*
,$
4. !$
80
'
*,
"
*7 III
"
"$ 1
,*
$
,#
, (+
"
!:
,
# *?
.
14
.
.
Praes. con. <ct. et pass.
Impf. con. <ct. et pass.
"
!
" ,
Abl. loc?.
1. C O N I O N C T @ V U S
$
% $."
" #$ " "
(
'
*
" .).
5
$ .
*!
" ,
(,
'
!
.
' !
$ " (
$,"
,
,
*7
1
!
$ .
.
*! (
**
4
imperfectum)
( coniDnct?vus *
" —
*
*
)
(
"
,
,
-
(
* ,
'
! )
" ,
, " $
* ,
"
"
.
*
!
, . .
$
.
ut (n;) f<n=le.
',
** " , -
.
!
*
:" —
*
#
( rfectum plDsquamperfectum).
#
*
(praes>ns
2. PRAES?NS CONIONCT@V@
>CT@V@ ET PASS@V@
Praes>ns coniDnct?v? <ct?v? pass?v?
I c p. (
* 1'
$##
-;-, !
1
!( $
!,
!
(.
Praes>ns coniDnct?v? <ct?v? pass?v?
II, III IV
.
#
-=-,
"
*
#
,
,
*!
-=)
#
!
-
$
!
$
* 1'
( 2.
!
$#-
Praes;ns coniCnct<v< =ct<v<
laudF 1 0
I
1
Sg.
2
3
1
Pl.
2
3
moneF, u<, Btum 2
) $*
$*
.
laude-m
laud;-s
laude-t
laud;-mus
laud;-tis
laude-nt
II
vincF, v<c<, victum
3
$*
.
III
mone-a-m
mone-=-s
mone-a-t
mone-=-mus
mone-=-tis
mone-a-nt
.
III
vinc-a-m
vinc-=-s
vinc-a-t
vinc-=-mus
vinc-=-tis
vinc-a-nt
2
3
1
2
3
,
- $
!
!(
.
$
$ < "
* !
+
*$
* : *d<xEs-i-m > d<xEr-i-m,
PlDr<lis
s-i-m3
s-<-s
s-i-t
s-<-mus
s-<-tis
s-i-nt
" ,
.5
"
* ,
,
' 1
*. 1
19.
'
$,
.
7* $"
vinci-a-m
vinci-=-s
vinci-a-t
vinci-=-mus
vinci-=-tis
vinci-a-nt
$ esse
Singul<ris
*!
.
iaci-a-m
iaci-=-s
iaci-a-t
iaci-=-mus
iaci-=-tis
iaci-a-nt
Praes;ns coniCnct<v< $
1
vinciF,
v<nx<,
v<nctum 4
$*
IV
.
iaciF, i;c<, iactum 3
$*
*
(
'
' *!
19.
*
*
#
*
),
'
" $ # *$.
$" ,
'
'
-
81
Praes;ns coniCnct<v< pass<v<
I
Sg.
2
3
1
Pl.
.
II
laude-r
laud;-ris
laud;-tur
laud;-mur
laud;-mAn?
laude-ntur
1
2
3
.
III
mone-a-r
mone-=-ris
mone-=-tur
mone-=-mur
mone-=-mAn?
mone-a-ntur
.
III
vinc-a-r
vinc-=-ris
vinc-=-tur
vinc-=-mur
vinc-=-mAn?
vinc-a-ntur
.
IV
iaci-a-r
iaci-=-ris
iaci-=-tur
iaci-=-mur
iaci-=-mAn?
iaci-a-ntur
.
vinci-a-r
vinci-=-ris
vinci-=-tur
vinci-=-mur
vinci-=-mAn?
vinci-a-ntur
3. IMPERFECTUM CONIONCT@V@
>CT@V@ ET PASS@V@
imperfectum coniDnct?v? <ct?v?
* ?nf?n?t?vus praesentis <ct?v?.
( #
pass?v?
$
"
*
!
Imperfectum coniCnct<v< =ct<v<
I
Sg.
2
3
1
Pl.
.
II
laud<-re-m1
laud<-r;-s
laud<-re-t
laud<-r;-mus
laud<-r;-tis
laud<-re-nt
1
2
3
.
III
mon>-re-m
mon>-r;-s
mon>-re-t
mon>-r>-mus
mon>-r;-tis
mon>-re-nt
.
III
vinc-@-re-m
vinc-@-r;-s
vinc-@-re-t
vinc-e-r;-mus
vinc-e-r;-tis
vinc-@-re-nt
Imperfectum coniCnct<v< $
Singul<ris
1
3
IV
.
vinc?-re-m
vinc?-r;-s
vinc?-re-t
vinc?-r;-mus
vinc?-r;-tis
vinc?-re-nt
$ esse
PlDr<lis
es-se-m
es-s;-s
es-se-t
2
.
iac-@-re-m
iac-@-r;-s
iac-@-re-t
iac-e-r;-mus
iac-e-r;-tis
iac-@-re-nt
es-s;-mus
es-s;-tis
es-se-nt
Imperfectum coniCnct<v< pass<v<
I
Sg.
2
3
1
2
3
Pl.
.
II
laud<-re-r
laud<-r;-ris
laud<-r;-tur
laud<-r;-mur
laud<-r;-mAn?
laud<-re-ntur
1
.
mon>-re-r
mon>-r;-ris
mon>-r;-tur
mon>-r;-mur
mon>-r;-mAn?
mon>-re-ntur
4.
.
III
.
IV
iac-@-re-r
iac-e-r;-ris
iac-e-r;-tur
iac-e-r;-mur
iac-e-r;-mAn?
iac-e-re-ntur
!
"
"
,
7
praes>ns, futDrum, imper<t?vus
imperfectum, perfectum, plDsquamperfectum
Haec scr<bF, ut relev;s m>.
Haec scr<ps<, ut relev=r;s m>.
1
"$
$##
' *
* ?nf. praes. <ct.,
*
#
',
,
$ &
praes>ns coniDnct?v?
imperfectum coniDnct?v?
-r; "
$ ;
$
?nf. praes. <ct.
+ "+
) UT
,
"
* ut &$
,
, n;, ut n; &$
ut (n>) f?n<le.
con. praesentis
imperfect?
*
,
* ,
"
'
"$ 1 (
* (:
) /$ , &$
$ "
/$ , &$
$ "
.
.
vinc?-re-r
vinc?-r;-ris
vinc?-r;-tur
vinc?-r;-mur
vinc?-r;-mAn?
vinc?-re-ntur
I
+
(N?) F@N>LE
"
!
" ,
, n;ve &$
,
!
3
" ,
*
$ *
82
III
vinc-@-re-r
vinc-e-r;-ris
vinc-@-re-t
vinc-e-r;-mus
vinc-e-r;-tis
vinc-e-re-ntur
(. Impf. con.
*
-s;
!
(
*
$ s
+7
r. 2 *
*,
-rJ — $ J
(,
impf. con.
.
.
$ 7*
+
–r; –– ; "
"
.
impf. con. # (.
*
N. .
* ,
**
*
*
+ "+
,
1
$"$1 (praes>ns, futDrum, imper<t?vus)
(perfectum, imperfectum, plDsquamperfectum)
!
!
!*
* .
5. ABL>T@VUS LOC@
Abl<t?vus loc? (
$ " $ )
"
* in: in urbe #
.
abl<t?vus loc? 1 $
)
"" $ ./
"
$
.- !
* *
*
: qu= regiFne?
$
terr= mar<que
)
*
"
" (
$
"
,
? locF idoneF
" .
# %
I
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
D=, ut d>s.
EdAmus, ut v?v<mus, n=n v?vAmus, ut ed<mus.
Hon=r< patrem tuum, ut superveniat tib? benedicti= < De=.
Ven?, imp=ne manDs1 super eam, ut salva sit et v?vat.
Ad<mus respondit: “Mulier, quam dedist? mihi sociam, porr>xit mihi fructum istum, ut >d@rem”.
N=n quaer= intelleg@re, ut cr>dam, sed cr>d=, ut intell@gam.
Pr?ncAp>s sacerd=tum c=nsilium faci>bant, ut Iesum dol= ten>rent et occ?d@rent.
IDdas quaer>bat opportunit<tem, ut Iesum tr<d@ret.
Tum >i>cit Ad<mum et Evam ex hort=, ut ille col@ret terram; et colloc<vit ang@lum, qu?
praefer>bat manD gladium igneum, ut custod?ret adAtum Parad?s?.
Tempt=tiF DomBn<
Euangelista Matthaeus n=b?s narrat post baptisma Iesum ductum esse in d>sertum, ut
tempt<r>tur < diabFl=. Post i>iDnium longum >sur?vit. Tempt<tor accessisse et d?xisse E? tr<dAtur:
"S? F?lius De? es, d?c, ut lapAd>s ist? p<n>s fiant. Qu? ita respondit ill?: "Scr?ptum est n=n in p<ne s=l=
homAnem v?ctDrum esse, sed in omn? verb=, quod pr=c>dit d> =re De?". In secundum Matthaeum
S<nct= Euangeli= legAmus quoque diabFlum in S<nctam C?vit<tem Chr?stum assDmpsisse et statuisse supr< pinn<cHlum Templ?, et d?xisse E?: "S? F?lius De? es, mitte T> deorsum, scr?ptum est
enim: quia angDl5s Su5s mand?bit d4 T4 et tollent T4, n4 forte offend?s ad lapCdem pedem Tuum".
Iesus ill?: "Scr?ptum est: n4 tempt?bis DomCnum Deum tuum".
Ex Euangelist< Matthae= n=vAmus Chr?stum it@rum < diabFl= assDmptum esse in montem excelsum vald>, varia atque permulta r>gna mund? et gl=riam e=rum E? ostentam esse. DiabFlus
d?xisse Ill? tr<dAtur s> datDrum haec omnia, ut Chr?stus s> ad=ret. D?cit autem e? Iesus: "V<de
SatEn<s, scr?ptum est: DomCnum Deum tuum ad-r?bis et Ill5 s-l5 servi4s". DenAque rel?quit >um
diabFlus, et ecce ang@l? access>runt et ministr<bant E?.
EXCERPTA
Aud?stis, quia dictum est: d?lAg<bis proxAmum tuum et odi= hab>bis inim?cum tuum. Eg= autem d?c= v=b?s: d?lig<te inim?c=s vestr=s, benefacite h?s, qu? od>runt v=s, et =r<te pr= e?s, qu? persequuntur et calumniantur v=s, ut s?tis f?li? Patris vestr?, Qu? in cael?s est, Qu? s=lem Suum or?r? facit
super bon=s et mal=s et pluit super iDst=s et iniDst=s.
D?cit Salv<tor discipHl?s Su?s messem quidem multam, oper<ri=s autem pauc=s esse. Rog<te
erg= DomAnum messis, ut >iciat oper<ri=s in messem Suam.
$
acc;dF, cess<, cessum 3
adBtus, Cs
*adFrF 1
ait #
1
Acc. pl.
0
$*
$
$1. IV
0
.
$* homF, homBnis m &
honFrF 1 & $ $*
hortus, < m
inim<cus, < m
#,
)#
persEquor, secCtus sum 3
$*
pinn=cDlum, < n
%
pluF, plu<, — 3 $ (
)
porrBgF, porr;x<, porr;ctum 3
$ # $*
%
. manus, Cs f ) .
83
angElus, < m #
assCmF, sCmps<, sCmptum 3
$*,
0 $
$*
iniCstus, a, um
intellEgF, ll;x<, ll;ctum 3
" $*, " & $*
aud<F 4
intrF 1 0
)
$*
baptBsma, mAtis n # &.
benedictiF, Fnis f
itErum adv.
#
bonus, a, um
# -
longus, a, um
$ $*
$
$*,
cFnsilium, i< n
$
cr;dF, dBd<, dBtum 3
custFdiF 4 0
mandF 1
manus, Cs f )
$*
Matthaeus, < m
$3
*messis, is f
$
ministrF 1
$*
mundus, < m "
narrF 1
$*
nFscF, nFv<, nFtum 3 )
$*
dolus, < m # &. 0 $ $*,
$
dCcF, dCx<, ductum 3
$ ,$ )$*
ecce $
edF, ;d<, ;sum, ;sse (edEre) $*
;iciF, ;i;c<, ;iectum 3
$*,
# $*
enim coni.
,
*
ergF
$ *
#
$
,
&
, $
$*,
nunc adv. +
2. -
84
"
*
"$ 1
*
,
Fd<, Fdisse
odium, < n
$*
$*
$*
$*
omnis, e
oper=rius, < m
$
*Fs, Fris n
-
orior, ortus sum 4
$*,
$*
ostendF, ostend<, ost;nsum (ostentum) 3
$*
p=nis, is m 0
parad<sus, < m
.
*pater, patris m $ ,
paucus, a, um " #
*p;s, pedis m # , $
permultus, a, um
*" " #
-
*
$,
socia, ae f
*sFl, sFlis m
sFlus, a, um
)#
,
$
,
,
-
$*
superveniF, v;n<, ventum 4
$*
" .*
supr=
0,
0)
templum, templ< n 0 "
*temptF 1
) $*
0 -
tempt=tiF, Fnis f
)
tempt=tor, Fris m
) $ *, $ *
teneF, tenu<, tentum 2
$*
terra, ae f "
tollF, suctDl<, subl=tum 3
" $*
tr=dF, dBd<, dBtum 3
$*
tum adv. $ #
v=dF, —, —, 3(
$ * ) $
vald; adv. & *
varius, a, um
&
veniF, v;n<, ventum 4
0
$*
vigilF 1
$
$*
v<vF, v<x<, v<ctum 3
$*
4" " '
"
,
*r;gnum, < n , $
relinquF, l<qu<, lictum 3 $ $*
respondeF, spond<, spFnsum 2
$ & $*
rogF 1
$*,
$*
rCrsum adv.
$*
sacerdFs, Ftis m, f
,;
.
*salvus, a, um 0
%
,, ,
"
*Salv=tor, Fris m
$ *
*s=nctus, a, um
$
scr<bF, scr<ps<,scr<ptum 3
$*
serviF 4 ) $*
statuF, u<, Ctum 3 $
offendF, fend<, f;nsum 3 )
$*, #
# *!:
$*,
*
occ<dF, <d<, c<sum 3 )
2
,
# & -
-
gladius, < m " &
*glFria, ae f
habeF, bu<, bBtum 2 " $*
,
$*
opportCnBt=s, opportCnit=tis f
)
)&
FrF 1 " $*
$*
faciF, f;c<, factum 3
$*
f<lius, i< m
forte adv. )&
frCctus, Cs m
$*
modo adv.
& ;$ *
mFns, montis m #
mulier, ris f
.
multus, a, um " # , "
d<cF, d<x<, dictum 3 #
d<ligF 1 ( $*
discipDlus, < m )&
excerptum, < n
)
mittF, m<s<, missum 3
$*
Euangelista, ae m <
*excelsus, a, um
)& $*
" $ $*
denBque adv.
,
deorsum adv.
d;sertum, < n ) $
diabGlus, < m
;suriF 4 0 $ $*
#
malus, a, um )
$
$*,
$*
dF, ded<, datum 1
"
quaerF, quaes<v<, quaes<tum 3 $*,
$*
quidem( #
& $ * )
$ *
& $ , )
" ,
" )& ;
-
" *
legF, l;g<, l;ctum 3 & $ $*
*c<vit=s, =tis f #
,# )
colF, colu<, cultum 3 )0
& $ $*
"
proxBmus, a, um
*lapis, lapBdis m
,0
calumnior 1
1. -
*
*iCstus, a, um
caelum, < n
collGcF 1
praefErF, tDl<, l=tum, ferre $ $*
,
& $ $*
*pr<nceps, pr<ncBpis m
,
& *
prFc;dF, cess<, cessum 3 0 $*
% ,
$) $*
$*
ita adv. $
.
benefaciF, f;c<, factum 3
$
$*
porrF adv.
post adv. $ "
-
"$ 1
'
$
,
"
!:
,
,
,
(,
.
aud?rent, aud?vistis, audi>b<mus, audiam (2); dictam esse, dictus est, d?cam (2), d?c>s;
narr<bis, d?c>b<s.
3.
( :
ille c?vis cl<rus, haec turris magna.
4.
!
!
"
1.
* (e=)
* 3
$
!
(:
# (
!
,
$+ "
. 2.
* ". 3. ! " *,
"' ! $ "7
$ ! ,"
*$ "
:"
2! ! / , (,
! , ',
, 7*,
!
'.
, ,
-
85
15
' ! III
.
. ." ( .
"
!
" ,
N> f?n<le et n> obiect?vum.
Abl./gen. qu<lit<tis.
1.
* *
' !
$1
.
* ut (n;) obiect<vum.
III
M
' ! I-II
. $1
*
# *! n=m. sg.
-<, gen. pl. ––
-ium. -"
' !
.
$
' ! III
.5
*$
$: abl. sg.
-em,
. !
7 , " $
,
c. sg.
' ! III
-im
"
(:
1)
' !
' !
'
1
( (
* : =cer $
7
,
'
m
=cer
G.
D.
Acc.
Abl.
2)
. .). 2
* .
,
Singul<ris
" ,
N.V.
" ' ( # * ( " *., ,.
. .). 2
$
, =cris f $ , =cre n $ .
' ! " $
' !
n
=cris
<cris
<cr<
<crem
<cr<
'
N.V.
G.
D.
Acc.
Abl.
=cre
<cre
(2 (
,
'+
" ,
PlDr<lis
f
m, f
f
n
<cr;s
<criA
<crium
<crBbus
<cr;s
<criA
<crBbus
1 ( # * ( "
* : fortis m, f
*.
*
,. .
,
*
( "
, forte n
,
Singul<ris
n
fortis
m
forte
fortis
fort<
fortem forte
fort<
PlDr<lis
m, f
n
fort;s
fortiA
fortium
fortBbus
fort;s
fortiA
fortBbus
3)
' ! "
(
1 (# * ("
7
" ). 2
' !
*
,
* : f;l<x m, f, n & $
, - , - ; sapi;ns $, f, n ")
,, - .
# * n=m. sg.
"
'
$
' !
"
(f;l<x)
' .
3 *$
$
,
$1
' ! , # * n=m. gen. sg.: f;l<x,
f;l<cis & $
; sapi;ns, sapientis ")
.
1
2
# *$
86
"
$ ': = r, salCber, equester,
celer, paluster, pedester,
celEber, alAcer
! !( volDcer.
' ! III
." $
(
" ,
"! "
(+
"
# * *$,
" "$+ 7
,
!(
"$+
" ,
7 !(.
*
'
Singul<ris
m, f
" ,
N.V.
G.
D.
Acc.
Abl.
"$ 1
1)
m, f
n
sapient;s sapientiA
sapi;ns
sapientis
sapientium
sapient<
sapientBbus
sapientem sapi>ns sapient;s
sapientiA
sapient<
sapientBbus
*$
$:
:
"
d<ves, d<vBtis # $
pauper, paupEris
vetus, vetEris $
, $
,#
pr<nceps, cBpis
partBceps, cBpis )& $ )(.
' !
' (
9
PlDr<lis
n
' !
' !
2)
(
,
;
1
.
2. P A R T I C I P I U M P R A E S E N T I S > C T @ V @
%
" % 'K
6 "
! % % $."
- $
Participium praesentis <ct?v?
$
!
.
! I-II
,
$
part. praes. <ct.
* 1'
IV
. ––
* 1'
$##
-ent-. N=m. sg.
" (
"
sapi;ns, entis)
$
* 1'
*
). 5
-s
*
$
!( $
1
*: ts > ss > s.
,.
I
II
III
IV
N=min<t?vus
$##
$
! -t
" ,
# -nt-,
! III' ! III
.
-s ( *
(
"$ 1 * $
-
Genit?vus
laud=ns < *lauda-nt-s
d;l;ns < *d>le-nt-s
mitt;ns < *mitt-ent-s
iaci;ns < *iaci-ent-s
f<ni;ns < *f?ni-ent-s
laudant-is 0
.
d>lent-is
) (.
mittent-is
(.
iacient-is
(.
f?nient-is
& (.
2
Part. praes. <ct.
$
(
, ,
.
*$
$. -"
$
"
(
bl. sg.
-E4.
; * part. praes. <ct.
esse — n=m. ;ns, gen. entis
*
! * $
' .
,
, ! esse, part. praes. <ct. *
absum, afu?, —, abesse — abs;ns, entis $ )$ $ )(. ;
praesum, praefu?, —, praeesse — praes;ns, entis
)$ $ )(. ,
$ . (
possum, potu?, —, posse — pot;ns, entis " #). ; " #). $
.
1
$"$
2. .
"
3
2. .
"
4
8 1
2
*
!
"$ 1 * $
.
!
#$
"
.
! $
$ *
bl. abs., *.
"$ 1 ( $ .
)
' ! III
3
,
*
!:
*
);
.
87
3.
I
M
) UT (N?) OBIECT@VUM
,
" ,
*
,
*
!,
"
' !
(verba studi5 et volunt?tis),
*!
(
.2
cCrF 1
impErF 1
moneF, nu<, nBtum 2
opEram dF 1
postDlF 1, fl=gBtF 1
petF, t<v<, t<tum 3
rogF 1
!
"
*7
Fac (ut) vale=s m>que mutu= dilBg=s.
4.
*7
,
* ,
' !
*
"
Tim;bat enim, n; et ipse morer;tur sicut fratr>s eius.
RogF t>, n; disc;d=s.
Rog=v< t>, n; disc;dEr;s.
"$ 1 *
$
88
*
!
"
,
(
"
$
$
$ ",
"
( $ .:
$
$
)$* .
.
" ' $* (verba timend5)
* '
'
"
n; ! $
$* ,
$* ,
" 7
!* *
*
*
*
*:
n; quis
n; usquam
n; quid
n; unquam
n; Cllus
'
, &$
"
$ ", &$
$ ).
$*
").
$
-
,
)"
$* " # .
) $ , &$
$
)0
(
)0
$*).
$ , &$
$
)0
( )0
$*).
n;
'
1
$
. .
I
M
)
,
)
N? OBIECT@VUM
+
N? F@N>LE
"
':
praes>ns con.
*
" ,
.
$
Ded< opEram, ut celerAter m> recipErem.
"
$* ;
$*
$ ,
( $ .:
$*
%
"
) *
( $ .:
&$
$*
$ ( *, &$
$) .
) *
"
$ , &$
(
"
" )
DabF opEram, ut istúc veniam.
'
!
,
"
! ,
$*
$ $*
$
$*
$ " $* ;
$*, $
$*,
CCr=, ut vale=s.
—
$*
$*, )
"
* ut (n>) obiect?vum 1.
imperfectum con.
!
" ,
&$
,
:
$
$ $*
CCr= igAtur, ut quam pr?mum veni=s.
!
*
'
!
!
!
" ,
&$
&$
&$
&$
&$
$
#
&$
#
"
"
' !
'
* &$
$ &$ .
, $
-
$
Sen<tus d;cr;vit, ut c=nsHl>s vid>rent, n;
quid r>s publAca d>tr?ment? capEret.
$
$
, &$
)
(&$
) # )
# ).
.
*,
$
$
5. ABL>T@VUS QU>LIT>TIS
(
$1
'
qu<lit<tis (
$
& $ ).
Abl<t?vus qu<lit<tis !
$ * :
*,
!
* ,
"
*
).
&
0
A
*
(&
$ (= & *
Caesar fuit magnF ingeniF.
* abl<t?vus
$
(
#$
Vir magn= fortitCdBne.
"
"*
' !*. 2
$
$
")
").
(= & * 0
*
*
(
-
genit?vus qu<lit<tis.
'
# %
I
1.
2.
3.
4.
5.
S=l effAcit, ut omnia fl=reant.
AlcibiEd>s1, vir acr? ingeni=, c?vAbus su?s n=n semper c=nsili=rum salDbrium auctor fuit.
Et respond>ns Iesus d?xit e?s: “Vid>te, n> quis v=s s>dDcat”.
BeluE mult=rum capAtum.
T>, DomAne, supplicAter ex=r<mus, ut gregem Tuum n=n d>s@r<s, sed per be<t=s apostFl=s Tu=s
continu< pr=t>cti=ne cust=di<s.
6. N>m= n<scAtur d?ves.
7. Rog<te domAnum messis, ut mittat oper<ri=s in messem suam.
8. L. Tarquinius fratrem habuit Arruntem Tarquinium, m?tis ingeni? iuv@nem.
9. Praec>pit Iesus discipHl?s, n> cu? d?c@rent d> v?si=ne.
10. V?ta brevis est, ars longa.
11. Timu? tim=re magn=, n> <vert@r>s faciem Tuam < m> n>ve ?r<scer>ris serv= Tu=.
12. Dulcis est libert<s.
13. Philosophia n=s docuit, ut n=smet ips=s n=scer>mus.
14. Vigil<te et =r<te, n> intr>tis in tempt<ti=nem.
15. Respond>runt prDdent>s dicent>s: “N> forte n=n sufficiat <oleum> n=b?s et v=b?s, v<dAte potius
ad vendent>s et emAte v=b?s”.
II
Evangelium san t< Matthae<
Ven?te, benedict? Patris Me?, possid>te par<tum v=b?s < c=nstitDti=ne mund?. Lsur?v? enim et
dedistis Mih? mandDc<re; sit?v? et dedistis Mih? bib@re; hosp>s eram et coll>gistis M>; nDdus eram et
cooperuistis M>; ?nfirmus — et visit<stis M>. Tunc respond>bunt E? iDst?, d?cent>s: DomAne, quand=
T> v?dAmus >surientem et p<vAmus T>; sitientem et dedAmus Tib? p=ti=nem? Quand= autem T>
v?dAmus hospAtem et ll>gAmus T>; aut nDdum et cooperuAmus T>? Aut quand= T> v?dAmus
?nfirmum, in carc@re et v>nAmus ad T>?
Hr=tiFn;s
QuaesHmus, omnipFt>ns Deus, v=ta humilium respAce atque ad d>f>nsi=nem nostram
dext@ram Tuae maiest<tis extende. R>gnum Tuum r>gnum omnium saecul=rum et domin<ti= Tua in
1
$#
— #
(
"
("
',
*
,$
(452-404
."
.:.).
89
omn? generati=ne. IDstus DomAnus in omnAbus vi?s Su?s et s<nctus in omnAbus operAbus Su?s.
OmnipFt>ns, miserAcors Deus, exaud? =r<ti=n>s serv=rum Tu=rum.
Excerpta
Et d?xit DomAnus M=s?: "V<de et praec>de popHlum, ut ingredi<tur et possideat terram, quam
iDr<v? patrAbus e=rum, ut tr<d@rem e?s". Et nunc, Israhel, quid DomAnus Deus tuus petit < t>, nisi ut
time<s DomAnum Deum tuum, et ambHl>s in vi?s Eius, et d?lAg>s Eum ac servi<s DomAn= De= tu= in
t=t= corde tu= et in t=t< anAm< tu<, cust=di<sque mand<ta DomAn? et caerimoni<s Eius, qu<s ego
hodi> praecipi=, ut bene sit tib?.
$
ac
extendF, tend<, tentum 3
$*
(
*=cer, cris, cre
$
flFreF, ru<, — 2 ,
*
,
ad
forte adv.
AlcibiAd;s, is m
frater, fratris m
generatiF, Fnis f
ambDlF 1 0
$*, #) $*
anBma, ae f )
ArrCns, Arruntis m
$ ."
)
*ars, artis f
atque
.
$
)&
$
;
*grex, gregis m $
) $ (3 -
,$
auctor, Fris m
$
,$
*humBlis, e "
,
*=vertF, vert<, versum 3 $
& $* ( ),
& $* ( )
be=tus, a, um
, & $-
,
ingenium, i< n
,$
bibF, bib<, pFtum 3
$*
iCrF 1
$
,
caerimFnia, ae f
$ $*;
.
$ ,$
$
caput, capBtis n #
carcer, carcEris n $( *" , $ ",
c<vis, is m, f #
collBgF, l;g<, l;ctum 3
$*
cFnsilium, i< n
$,
, " cFnstitCtiF, Fnis f
$
continuus, a, um
,) ,
$
$)-
quam
*,
quandF adv.
,
iuvEnis, is m (
rogF 1 $
libert=s, =tis f
saecDlum, < n
longus, a, um
magnus, a, um
maiest=s, =tis f
mand=tum, < n
mandCcF 1
Matthaeus, < m
-
#
$*
s=nctus, a, um
$
s;dCcF, dCx<, ductum 3
*
&
)& -
,
$*
$3
*cooperiF, operu<, opertum 4 *messis, is f
$ ,
$*,
$*
cor, cordis n
,
miserBcors, cordis "
custFdiF 4 $
$*, 0
$* *m<tis, e
$
mittF, m<s<, missum 3
d;f;nsiF, Fnis f . $
$
$*
d;sErF, seru<, sertum 3
$* MFs;s, is m
Deus, < m #
multus, a, um " # &
dexter, t(E)ra, t(E)rum
mundus, < m "
d<cF, d<x<, dictum 3 #
$*
n;mF, mBnis
$
d<lBgF 1 ( $*
n;ve
discipDlus, < m )&
nisi
,
"
#
*salCber, bris, e
,
$*, )
;& "
quis, quid $ , &$
r;gnum, < n , $
respiciF, sp;x<, spectum 3 #
$*
- *respondeF, spond<, spFnsum 2
$ & $*
$*
iCstus, a, um
$
-
prCd;ns, entis ")
#
*
petF, pet<v<, pet<tum 3
$*,
$*, " # $* & # - .
philosophia, ae f 3
3 , (")
popDlus, < m
possideF, s;d<, sessum 2
$*
& "- .
pFtiF, Fnis f
$
potius adv.
<nfirmus, a, um
bene adv. 0
benedictus, a, um
*brevis, e
90
$
*ingredior, gressus sum 3
$*
<r=scor, — 3 #
$*
Isr=h;l indecl. m
*
belua, ae f
pater, patris m $ ,
praec;dF, cess<, cessum 3
$
$*
,, praecipiF, c;p<, ceptum 3
$*,
$
$*
*prFt;ctiF, Fnis f . $ ,
$ * $
#
*hosp;s, hospBtis m &)
# $*
(
-
habeF, habu<, habBtum 2 " $*
hodi; adv.
) $
$ # -
semper adv.
serviF 4
$*
*servF 1
0
. $*
#
",
$*,
)
$*
$*
servus, < m
)
$*,
*sitiF 4
$
$*
)
sFl, sFlis m
,
sufficiF, f;c<, fectum 3 $*
$ $ & "
supplicBter adv. "
, %
Tarquinius, i< m +
terra, ae f " , $
timor, timFris m $ 0
timeF, timu<, — 2
$*
tFtus, a, um
*, ,
-
*d<ves, d<vBtis # $
dF, ded<, datum 1
$*
nFscF, nFv<, nFtum 3 )
nCdus, a, um #
doceF, docu<, doctum 2 )& $*
nunc adv. $
domin=tiF, Fnis f #
oleum, < n "
$
DomBnus, < m 7
*
*dulcis, e
*effBciF, eff;c<, effectum 3
$*,
$*,
) $*
emF, ;m<, emptum 3
) $*
enim (
,
*
;suriF 4 #
$*, $
$* #
exaudiF 4
)
$*,
" $*
*exFrF 1 )
$*, )" $*
*
$ $ *
omnis, e
,
*
omnipGt;ns, entis
" #).
*n=scor, n=tus sum 3
via, ae f
$*
oper=rius, < m
$
opus, opEris n
Fr=tiF, Fnis f " $
parF 1 # $ $*
pascF, p=v<, p=stum 3
2
1.
*tr=dF, dBd<, dBtum 3
tunc $ #
v=dF, —, — 3
$ *
$
$*
v;ndF, v;ndBd<, v;ndBtum 3
$*
v;niF, v;n<, ventum 4 $
videF, v<d<, v<sum 2
$*
$*
$*
$ ,
-
#
vir, < m ")
v<siF, Fnis f
v<ta, ae f
vFtum, < n
*
$,
$
4" " '
':
hom= sapi>ns, id templum ing>ns, tempus brevis.
2. )
*
*
,
*
,
"
',
"$ 1
$ ,
$
"
!:
,
,
,
(,
,
?
3. -
"
' # *!:
cel@r? (2), rep@r?, op@r? (2), brev? (2), del>v?, cr>v? (2), cr>br? (2), brevium, <trium, f>l?cium, audit=rium, omnium,
=stium, templum, d?vitum.
4.
$
!
(:
1. 0
' !
$* . 2.
" , "
*$
'; *! "
,
*
(adiHv= + acc.). 5. !
*,
!
5.
"7
,
(
!
$
!+ #
$
"
'
$ ).
" $
"
"
# *$
, "
*
' ! ,
(hydra). 3. ! " ,
*$
'. 4. :
!* $"'! "
!( "$ .
"
'
#$
"-
91
16
$1
' ! IV
Plqpf. ind. <ct. et pass.
Abl. abs.
"
!
" ,
1.
P
.
* ut cFnsecCt<vum.
IV
M
) IV
$1
' ! 1 *$,
"
"
(
-D. n=m. sg. $1
' ! *$,
"
-Ds, $1
' !
"
" —
-C. ) IV
.
,
'
!
,
" .
$
' !
: manus, Cs f ) , $ ; domus, Cs f "; tribus, Cs f
2
4
$
; portBcus, Cs f
$ ; @dCs, @duum3 f pl.
.
*
*
$,
gen. sg. -Cs: fl;tDs, fl;tCs $
&; cornC, cornCs n #. $1
' !
"
" IV
. *
!!
" ,
N=m.
Gen.
Dat.
.
Abl.
Sg.
fl>tDs
fl>tCs
fl>tu<
fl>tDm
fl>tC
Pl.
Sg.
fl>tCs
fl>tuDm
fl>tBbus
fl>tCs
fl>tBbus
Pl.
cornC
cornCs
cornC5
cornC
cornC
cornuA
cornuDm
cornBbus
cornuA
cornBbus
2. PLOSQUAMPERFECTUM INDIC>T@V@
>CT@V@ ET PASS@V@
PlDsquamperfectum6 *
*
" (
$ 1
" $ *$
+ "+ *$ " (
.
3
"
" ,
perfectum —
*
'
*$ 1
$
" ,
"
! ,
"+
" (
" (
.
PlCsquamperfectum indic=t<v< =ct<v< — # *
,
$ 1
#
* 1' # *
-Eram, -Er=s, -Erat, -er=mus, -er=tis, -Erant7.
!
,
( plDsquamperfectum,
" $
*
" ,
"
:
Singul<ris
4
1
2
3
1
2
IV
*7
" "
3
15-( ( *
,* ,
4
* "$
$
*
'
laud<v-Era-m
laud<v-Er=-s
laud<v-Era-t
' ! .
" .
)
13-( " '
"$ 1 *
" .
,
"+ plDsquam"
!
" , !
#
PlDr<lis
laud<v-Er=-mus
laud<v-Er=-tis
laud<v-Era-nt
' ! *
.
F>min?na $ ' -us:
domus, tribus, portBcus,
@dCs, @duum, manus.
5
* " ,
-< dat. sg. *
. . IV
.
". .
'
gen. sg.
6
$
* !
$1
$
' !
*7
# *!,
plDsquamperfectum. He
"$
3 *$
" ' # *$ plDsquamperfectum
"
!
(# * (
+ "+
*
(
+
+
7
! " * " '
"
$##
-Er=!*
*
"
,
$
#
92
,
$ 1 ( # *
,
" ).
.
" ,
-
esse
PlDsquamperfectum indic<t?v?
Singul<ris
4
PlDr<lis
1
fu-Era-m
fu-er=-mus
2
fu-Er=-s
fu-er=-tis
3
fu-Era-t
fu-Era-nt
1
PlDsquamperfectum indic<t?v? pass?v? — # *
.perfect? pass?v?
*! # *
esse imperfectum indic<t?v?:
Singul<ris
4
1
2
3
laud=tus, a, um eram
laud=tus, a, um er=s
laud=tus, a, um erat
participium
PlDr<lis
laud=t<, ae, a er=mus
laud=t<, ae, a er=tis
laud=t<, ae, a erant
3. ABL>T@VUS ABSOLOTUS 2
ablat5vus absol6tus (
,
' !( *
' !()
"
(
*
, 7
'
.$
"
' *$ *
'*$
* "
' *$ *
' *$
* !
*
*
*
, !
1
' " , 1 ,
*
, !
1
'
$ * .
" ,
ablat?vus absolDtus
3
#$
$
, 7
'
*
,
!, $
,$ $
,
:
(D?d=) pr=gredAtur magn= st<pante caterv=. (>
)
$) $
% ,
&%"
)# $ $
*
$
(* " ' !( *! ).
abl<t?vus absolDtus
$ *
* *
* ,
! '
! ,
!* * *,
1 *
,
#
, " ,
',
:
HannibAlE ducE
$ * $ "7
, m; puErF #
" *& ". 2 (
abl. abs. $
,
,"
"
$ '
: icerFne cFnsDle # A ,
) ".
)
$
4.
,
I
) UT CHNSECOT@VUM
"
!
" ,
"
"
* ut &$ , $ &$ . *
nFn (ut... n=n).
"
!
" ,
"
* $ ! '
"
' !*
'
!* .
" ,
"
"
'
,
*
" ,
! ,
# ,
1 (
"
*
3
*
:$
, &$ .
" ,
"
'
,
"
" ,
$
" ,
! ,
# ,
1 (
"
*
" (
3
: $ , &$ .
*
" ,
$ ut * $
': )
* $
! (
' ! ) *
*
' ! (tantus, , um $ *
*
,
t=lis, e $
), $
' ! *
*
; )
* $
—
(ita, s<c $ , tantF
$ *
. .).
$
*
" ,
"
" ,
*$
*$
" ,
! ,
# ,
1 (
"
*
" (
" ,
( - $
$ &$ ).
$ *
"
!
" ,
"
"
.
.
*
$ *
!
"
1
, ,
" ,
" $,
1
. perfectum ind. pass.
AbsolCtus — # * part. pf. pass.
3
2 '
participium futDr?.
2
absolvF, absolv<, absolCtum 3 $
$*,
$*.
93
' ! , . . praes. con.
,
:
"
! , impf. con.
Tanta vis probit<tis est, ut eam in hoste
etiam d<lig=mus.
S<c n=n est volunt<s ante Patrem vestrum,
Qu? in cael?s est, ut pereat Dnus d> pusill?s
ist?s.
*7
+
($
)
& $ $ ,
&$ % " ( "
# .
+
$
'$,
#
# ,
&$
#
"
0 0 ( #.
18, 14).
# %
I
1.
2.
3.
4.
5.
6.
De= adiuvante pecc<tum v?t<mus.
Pr= dom= su<.
N>m= homAnum tam bonus fuit, ut nunquam pecc<v@rit.
Quidquid est n<tum, morAtur, quidquid morAtur, n<tum erat.
Reluctante n<tDr< irr?tus labor est.
Tunc obl<tus est E? [Chr?st=] daemonium hab>ns caecus et mDtus, et cDr<vit eum ita, ut
loquer>tur et vid>ret.
7. N=n HectFrem tr<xist?, Achill>s, sed corpus, quod fu@rat HectFris.
8. H=rae fugiunt n=b?s n=n sentientAbus.
9. S? domus fund<ta erat supr< petram, inund<ti=ne fact< ill?sum est flDmen domu? ill? et n=n potest
eam mov>re.
10. F<ma est philosFphum PMthagFram Tarquini= Superb= r>gnante in Italiam v>nisse.
11. N=tum est SpirAtum pr=mptum esse, carnem autem ?nfirmam.
12. Pater, in manDs Tu<s commend= spirAtum meum.
13. M=tus terrae est ab occ<sD ad ortum.
14. Quod n=n perdidist?, hab>s; cornua autem n=n perdidist?, hab>s igAtur cornua (syllogismus).
II
Alexander Magnus
Philipp=, r>ge MacedFnum, occ?s= Alexander, f?lius eius, r>gnum occup<vit. Is, cum gent>s
f?n?tAm=s domu@rat, exercAtum adversus Pers<s par<vit. Alexandr= bellum gerente Graec? bellum
m=v>runt. Postquam Graec=s super<v@rat et Hell>spontum1 tr<i>c@rat, Pers<s ad Gr<n?cum2 flDmen
ille Alexander v?cit. Permulta oppAda maritAma port<s Alexandr= aperu>runt. R>x, postquam urb>s
maritAmae captae erant, magnam partem Asiae occup<vit.
TheologBca
Gl=ria Patr?, et F?li=, et Spiritu? S<nct=.
Rec>de, immunde spirAtus, et d< locum Spiritu? S<nct=.
SpirAtDs S<nct? gr<tia illDmAnat s>nsDs et corda nostra.
Ven?, S<ncte SpirAtus, repl> tu=rum corda fid>lium.
Ex NovF TestamentF
Et convoc<t?s duod@cim discipHl?s Su?s, dedit ill?s potest<tem spirituum immund=rum, ut
>ic@rent e=s et cDr<rent omnem langu=rem et omnem ?nfirmit<tem.
Et mandDcantAbus ill?s acc>pit Iesus p<nem et bened?c>ns fr>git et dedit e?s et ait: «SDmAte,
hoc est Corpus Meum». Et accept= calAce gr<ti<s ag>ns dedit e?s et bib>runt ex ill= omn>s.
Chr?stus, postquam resurr>x@rat, omnAbus discipHl?s Su?s manif>stus apparuit et ips?s
cernentAbus est >lev<tus in caelum. Gav?s? sunt discipHl? v?s= DomAn=.
1
2
94
!
"
!.
Gr=n<cus, < m 7
,
,
(.
$
).
Satur=tiF m<raculFsa
Et access>runt ad Eum turbae multae habentes s>cum mDt=s, cl=d=s, caec=s, d>bAl>s et ali=s
mult=s, et pr=i>c>runt e=s ad ped>s Eius, et cDr<vit e=s ita, ut turbae m?r<rentur vident>s mDt=s
loquent>s, cl=d=s ambulant>s, caec=s vident>s et magnific<bant Deum Isr<hel.
Iesus autem, convoc<t?s discipHl?s Su?s, d?xit: “Misereor turbae, quia tridu= iam persev@rant
M>cum et n=n habent cibum et d?mitt@re e=s ieiDn=s n=n cupi=, n> d>ficiant in vi<”. Et d?cunt E?
discipHl?: “Unde erg= n=b?s in d>sert= p<n>s tant=s, ut satur>mus turbam tantam?” Et ait ill?s Iesus:
“Quot p<n>s hab>tis?” At ill? d?x>runt: “Septem et pauc=s piscicHl=s”. Et praec>pit turbae, ut
discumb@ret super terram, et accipi>ns septem p<n>s et pisc>s et gr<ti<s ag>ns fr>git et dedit
discipHl?s Su?s, et discipHl? ded>runt popHl=. Et com>d>runt omn>s et satur<t? sunt et, quod superfuit
d> fragment?s, tul>runt septem sport<s pl>n<s. Erant autem, qu? mandDc<v@rant, quattuor m?lia
homAnum extr< parvHl=s et muli@r>s. Et d?miss< turb<, ascendit in navicHlam et v>nit in f?n>s
Mag@dan1.
p.
$
acc;dF, cess<, cessum 3
$* g;ns, gentis f
,
"
*gerF, gess<, gestum 3
$ , accipiF, c;p<, ceptum 3
" $*
$*
Achill;s, is m 0
glFria, ae f
adiuvF, iCv<, iCtum 1 " # $*,
Graecus, a, um # &
$*
adversus, a, um
$
Graecus, < m #
agF, ;g<, =ctum 3
$ ,
$*
gr=tia, ae f
#
$*
ait #
$
habeF, bu<, bBtum 2 " $*
Alexander, dr< m
Hector, Gris m # &. 7 $
alius, a, ud )#
Hell;spontus, < m 7
$
ambDlF 1 #) $*
homF, Bnis m &
aperiF, aperu<, apertum 4 $
hFra, ae f &
$*
app=reF, u<, Btum 2
$*
iam )
ascendF, ascend<, asc;nsum 3
ieiCnus, a, um #
,
$
0
$*
autem ,
, ,
igBtur adv. $
ill<dF, l<s<, l<sum 3 + dat. )
$*,
bellum, < n
$) )$*
bened<cF, d<x<, dictum 3 + dat.
*illCmBnF 1
. $*
#
$*
bibF, bib<, pFtum 3
0
immundus, a, um
$*
caecus, a, um
<nfirmus, a, um
caelum, < n
*<nfirmit=s, =tis f
inund=tiF, Fnis f
$*
irrBtus, a, um $. $
,
*calix, calBcis f &
capiF, c;p<, captum 3
$*
*carF, carnis f
$*,
clFdus, a, um (=claudus) 0
$*,
#
MagEdan f ind4cl.
, 5 "
) $+
,
) -
postquam
possum, potu<, —, posse " &*
potest=s, =tis f " #). $
praecipiF, c;p<, ceptum 3
$*
prFiciF, i;c<, iectum 3
$*
%
prFmptus, a, um
, " ,
$
PQthagGr=s, ae m # &. 3 #
(VI .
:.2.)
quattuor & $
qu<, quae, quod
quia
$
$ ") &$
quod coni. &$
-
loquor, locCtus sum 3 #
quot
*
r;x, r;gis m ,
r;gnF 1
MacEdo, Gnis m "
magnifBcF 1
&
$*
*
r;gnum, < n ,
*
$*
$
reluctor 1
$
$
$*
repleF 2
$*
resurgF, surr;x<, surr;ctum 3
$ $*,
$*
,
$*
*
#
-
$ #
Italia, ae f $
,) $ -
-
$
*quisquis, quaeque, quidquid
(quicquid) $
, &$
locus, < m " $
)
-
porta, ae f
ita $
magnus, a, um
#
.
,
-
#
.
" .
labor, Fris m $ )
languor, Fris m )$ "
$*
"
comEdF, com;d<, com;sum 3
$*
commendF 1
)& $*,
$*
convGcF 1
$*
cor, cordis n
,
*cornC, Cs n
-
$*
cernF, cr;v<, cr;tum 3 $
& $*, " & $*
cibus, < m .
1
& $
Persae, =rum m
persevErF 1
$
$*,
$*
p;s, pedis m #
petra, ae f (# &.; $. saxum)
, " *
Philippus, < m
philosGphus, < m 3
3
piscis, is m
piscicDlus, < m
pl;nus, a, um
popDlus, < m
(# -
"
#) 7
# "
;
.
-
95
*corpus, pGris n $
cupiF, <v<, <tum 3
mandCcF 1
$*, ) $*
manif;stus, a, um
, &
$*
cCrF 1 + acc.
$ *
d;bBlis, e " .
,
d;sertum, < n ) $
d<cF, d<x<, dictum 3 #
$*
d<mittF, m<s<, missum 3 $
discipDlus, < m )&
discumbF, cubu<, cubBtum 3
# $*
$*
*domus, Cs (<) f "
domF, mu<, mBtum 1 ) "
$*, ) . $*
duodEcim
, $*
f=ma, ae f
$*,
multus, a, um "
#
n=scor, n=tus sum 3
-
$
,
,
$, 0
" $*,
omnis, e
$
$*
)
*,
oppBdum, < n #
*ortus, Cs m
0 ,
$
p=nis, is m 0
parF 1 # $ $*
parvDlus, < m
% ,"
%
flCmen, Bnis n
"
;
occ<dF, occ<d<, occ<sum 3 )
occDpF 1
ferF, tul<, latum, ferre
# $*
.
n=tCra, ae f
nFtus, a, um
novus, a, um
*occ=sus, Cs m
,"
*fid;lis, e
,
f<lius, i< m
f<nis, is m #
, ,
f<n<tBmus, a, um
*moveF, mFv<, mFtum 2
navicDla, ae f
-
;lEvF 1
" $*
ergF
$ *
*exercBtus, Cs m
extr=
faciF, f;c<, factum 3
$*
$*
2
'
'*
$
supErF 1
0
$*,
$*
supersum, fu<, –, esse $
superbus, a, um #
,
$*
& -
supr=
,
syllogismus, < m # &.
# ",
) $
# &
)"
(&
tantus, a, um $ *
Tarquinius, i< m +
terra, ae f " , $
test=mentum, < n
$,
.
theologBcus, a, um
#
tr=iciF, i;c<, iectum 3
$*
$*
trahF, tr=x<, tractum 3 $ . $*,
& $*,
&*
triduum, < n $
turba, ae f $
urbs, urbis f #
veniF, v;n<, ventum 4
0
$*
," vi=, ae f )$*
fragmentum, < n
, #
,
pars, partis f & $*, $
)
frangF, fr;g<, fr=ctum 3 " $*,
paucus, a, um " #
" $*
fugiF, fCg<, fugBtum 3
$*; pecc=tum, < n # 0,
#
# $*,
$*
fundF 1
$*,
perdF, dBd<, dBtum 3 #) $*, $ $*,
$*
$*
permultus, a, um (
". pl.)
gaudeF, g=v<sus sum 2
$*
*" " #
1.
s=nctus, a, um
*manus, Cs f )
maritBmus, a, um
"
misereor, misertus sum 2
$
$*
$
m<raculFsus, a, um &)
mulier, is f
$*,
;iciF, ;i;c<, ;iectum 3
$*,
# $*
. $*
septem "*
*s;nsus, Cs m &) $
$*, *sentiF, s;ns<, s;nsum 4 &) $ $*, .). $*;
" $*
*spirBtus, Cs m )0
$* m<ror, m<r=tus sum 1 )
$*
sporta, ae f
morior, mortuus sum 3 )"
$* *sCmF, sCmps<, sCmptum 3
$*
*mFtus, Cs m
super
0
&%"- .
dF, ded<, datum, dare 1
satDrF 1
-
videF, v<d<, v<sum 2
$*
vincF, v<c<, victum 3
v<sum, < n
,
é
v<tF 1
$ *
$*
& $ -
,
# $*
4" " '
:
is spirAtus alEcer, haec domus nova, obAtus subAtus, hoc cornD <cre.
2.
' plqpf. ind. <ct.
"$ 1
!:
d?c= 3, ag= 3, aude= 2, audi= 4.
3. -
"
' # *!:
am<v@r<s, cr<s, h@r<s, v>r<s, v>rE (2 # *!), <vers<s; fu@rant, fDn@rant, pu@r? (2 # *!); adversus (2 # *!), spect<tus, spirAtus, adventus; s>nsuum, viduum, biduum, s>nsum, factum, adversum, asc>nsum, dictum; spiritu?, vidu?, tu?, su?; adventAbus (2 # *!), sacerd=tAbus (2 # *!),
fructAbus (2 # *!), sapientAbus (2 # *!).
4. )
*
*
,
5. -
$(
*
$1
*
"
"$ 1
*,
$
*,
' !
"$ 1
$
"
!:
!(, #
, "
:
pr=gr@d?, regr@d?, adven?re, cad@re, ascend@re, mov>re.
96
,
'?
6.
'
"$ 1
" , ! # *! $1
' !* :
' !
genD (firmus, a, um), c<sAbus (f>l?x, f>l?cis), adventu? (subAtus, a, um), s>nsuum (<cer, <cris,
<cre).
7.
$
1.
"
!
"!(. 3.
"
!
,
(,
,
(:
,
#
!(, $ *
#
#
,
'
! $
,
"
,
,
;
"
'
,
'
*
"
"
(,
'+$
'
* ! $
2
'
,
!*. 4.
"
+
. 2.
(
!
.
97
17
$1
' ! V
.
Fut. II <ct. et pass.
"
!
" ,
1.
P
* ut (quod) explic=t<vum.
V
M
*
! *
$1
' !
(
-;.
*
*
( *
-;s.
*
*V
. $,
gen. sg. -;< (-E<): fid;s, fidE< f
, aci;s, aci;< f $ ,
$ ; . . -E<
, -;<
$ .
*
V
.
" ,
,
*$ "$.
*
3
+' "
: di;s, di;<
* mer<di;s, mer<di;<
*,
! $
*$, *
,
* " . V
.
'! . *
V
.,
* r;s, rE<1 f
; .* di;s, di;< $
*,
$
* . .,
*
'
!
" , .
)V
n=m. sg.
" ,
Sg.
N=m.
Gen.
Dat.
.
Abl.
r>-s
r@-<
r@-<
r@-m
r>
Pl.
Sg.
Pl.
r>-s
r>-r-um
r>-bus
r>-s
r>-bus
di>-s
di>-<
di>-<
di@-m
di>
di>-s
di>-r-um
di>-bus
di>-s
di>-bus
2. FUTORUM II >CT@V@
FutDrum II2 (secundum/ex<ctum)
"+
$ 1 " $ *$ $"$1 *$
" $
"
$
!
#
-Erint3 ( $##
-Er(B) +
!
4
1
2
3
$"$1 " (
,
*
!
.5
*
futDrum I
*$
!
" ,
. FutDrum II <ct?v?
* 1' # *
-ErF, -Eris, -Erit, -erBmus, -erBtis,
-F, -s, -t .".).
Singul<ris
PlDr<lis
laud<v-Er-=
laud<v-Eri-s
laud<v-Eri-t
laud<v-erB-mus
laud<v-erB-tis
laud<v-Eri-nt
esse
FutDrum II
4
1
2
3
Singul<ris
PlDr<lis
fu-Er-=
fu-Eri-s
fu-Eri-t
fu-erB-mus
fu-erB-tis
fu-Eri-nt
FutDrum II pass?v?,
*
4
,
1
participium pf. pass.
4
1
2
3
1
PASS@V@
" ,—#
#
futDrum I
*
-
esse:
Singul<ris
PlDr<lis
laud=tus, a, um erF
laud=tus, a, um eris
laud=tus, a, um erit
laud=t<, ae, a erBmus
laud=t<, ae, a erBtis
laud=t<, ae, a erunt
r;s
!*
' !*
$ $ ( ! #
: r;s publB # )$ , r;s gestae (pl.t.)
,
# , r;s novae (pl.t.)
$ ( $"
!(), r;s secundae (pl.t.) ) & , & $* ,
r;s adversae (pl.t.)
& $* . ) *
, #
* *
*!
r;rum scr<ptor $
.
2
$
* !
# *!,
$ 1 (
*$ futDrum II, 3 *$
"$
" ' 3 $ # *$
.
,
"
# * * $"$1
*
.
3
5 # * ! ( * 3 . * . .)
"
# * * futDrum I
esse.
4
. perfectum plDsquamperfectum ind. pass.
98
3.
,
)
UT
I
QUOD EXPLIC>T@VUM
!
est, fit
$, accBdit, ;vEnit )& $ , sequBtur
) $,
relinquBtur $ %$ , contingit ) %$
" .,
,
! ,
( l;x est $*
,
mFs est $*
& , cFnsuetCdF est
. .$
"
!
" ,
' ! ,
$ 1
$
*
"
!*
" ,
* " , 1 *. 5
",
"
* ut &$ , &$
,
!(
!
ut explic=t<vum.
"
!
" ,
* ut explic<t?vum
$ *
.
*$ ,
$,
"
!
" ,
"
' ! , . . praes>ns con.
!
*7
impf. con.
*7
*
" ,
:
AccBdit (pf.), ut Ath>ni>ns>s Cherson>sum
col=n=s mitt@re vellent.
Est mFs homAnum, ut nFlint eundem
plDrAbus r>bus excell@re.
"
*
"
!*
bene 0
, male
0
. .,
"
!
!(
!
quod explic=t<vum.
$ *
* quod explic<t?vum,
,
)&
*, &$ 3
$*
$
< $* ) (
$
0 $ $, &$
" # 0 . 0.
!*
" ,
"
"
*
$2
, &$
$,
!
* quod &$ ,
,
" *!
"
!
:
" ,
)&
OptAm> accBdit, quod am?cus meus v;nit.
.
*, &$
"
-
)#
% .
# %
I
1. Factum est, ut Paulus ven?ret Eph@sum1 et inven?ret qu=sdam discipHl=s.
2. Quidquid longa seri>s ann=rum mult?s lab=rAbus strDxit, id Dnus di>s dissApat.
3. In qu= iDdici= iDdic<verAtis, iDdic<bimAn?.
4. Exp@dit v=b?s, ut Dnus mori<tur hom= pr= popHl= et n=n t=ta g>ns pereat.
5. V<nam gl=riam qu? spr>v@rit, v>ram hab>bit.
6. N=n potest fi@r?, ut bonus vir n=n ?r<sc<tur mal?s.
7. Est c=nsuetDd= v=b?s, d?xit P?l<tus ad IDdae=s, ut Dnum d?mittam v=b?s in Pasch<.
8. Ubicumque fu@rit corpus, illúc congreg<buntur aquAlae.
9. Magistr<tDs vid>re debent, n> homAn>s sceler<t? re? publAcae perniciem parent.
10. Cum enim tul@r= gent>s < faci> tu< et d?l<tav@r= termAn=s tu=s, nDllus ?nsidi<bAtur terrae tuae ascendente t> et app<rente in c=nspectD DomAn? De? tu? ter in ann=.
Lupus et canis
Can? perp<st= lupus maci> c=nfectus occurrit. H?c ill? d?xit: «TD nit>s, eg= autem h=c di> fame
>n@car». Tum canis op?mus respond>bat lup= tenu?: «Ill<s aed>s cust=di= d?ligenter. Saepe accAdit,
ut domAnus aedium mih? ossa, carnem et ali<s r>s cib? d> m>ns< su< iactet. S?c m> n=n lab=rante
venter impl>tur meus. EEdem qu=que et tib? dabuntur < domAn=, s? ill? meum officium praestit@ris.
Sub tect= ill= v?v>s sine cDr<, nec imbr>s et nivem in silv?s toler<bis, s? meum c=nsilium n=n
spr>v@ris». Gav?sus est lupus neu recDs<vit. At cum in itin@re collum canis d>tr?tum asp>x@rat, ab e=
causam quaes?vit. Canis respond>ns d?xit s> < serv?s allig<tum esse saepe. Tum lupus: «N=n iam tib?
invide=, cum l?bert<tem n=n hab>s».
Ex NovF TestamentF
Sed Eg= v>rit<tem d?c= v=b?s: exp@dit v=b?s, ut Eg= v<dam. S? enim n=n abi@r=, Paracl>tus
n=n veniet ad v=s. S? autem abi@r=, mittam Eum ad v=s. Et cum v>n@rit Ille, arguet mundum d>
1
0#
EphEsus, < m 93 ,
.
"
#
) $*
$ ,
$
-
" ,#
12
-
99
pecc<t= et d> iDstiti< et d> iDdici=. D> pecc<t= quidem, quia n=n cr>dunt in M>. D> iDstiti< v>r=,
quia ad Patrem v<d= et iam n=n vid>bAtis M>. D> iDdici= autem, quia pr?nceps mund? huius
iDdic<tus est. Adhuc multa habe= v=b?s d?c@re, sed n=n potestis port<re modo. Cum autem v>n@rit
ille SpirAtus v>rit<tis, doc>bit v=s in omnem v>rit<tem, n=n enim loqu>tur < S>met Ips=, sed quaecumque audiet, loqu>tur et, quae ventDra sunt, adnunti<bit v=b?s. Ille M> cl<rific<bit, quia d> Me=
accipiet et adnunti<bit v=b?s. Omnia, quaecumque habet Pater, Mea sunt, proptere< d?x?, quia d>
Me= accApit et adnunti<bit v=b?s. ModAcum et iam n=n vid>bAtis M> et it@rum modAcum et vid>bAtis
M>, quia v<d= ad Patrem.
$
abeF, i<, Btum, <re )0
$*
accBdF, d<, — 3 )& $* ,
$*
accBdit 3 verb. impers. )& $ ,
$
accBpiF, c;p<, ceptum 3
)& $*,
" $*, )
$*
adhCc adv.
0
adnuntiF 1
. $*
*aed;s, is f
. ,
0 "
alius, ia, iud pr-n. )#
allBgF 1
$
. ,
$*
annus, < m #
app=reF, u<, Btum 2
0
-
-
$*
,
-
*imber, imbris m
*,
$*,
$
-
$*
,
inveniF, v;n<, ventum 4
0
*<r=scor, – 3 #
"
quidem
$*
*,
proptere= adv.
$*
$ ,
-
$ ")
$* publBcus, a, um . $
$ - quaerF, quaes<v<, quaes<tum 3 $*,
$**
qu<, quae, quod pr-n. interr., rel.
$*
$
qu<cumque, quaecumque, quod$*
cumque $
;
, $
quia coni. $ ") &$
"
quis, quid pr-n. interr. $ , &$ ,
$*
*quisquis, quaequae, quidquid
$
;
, $
quFque coni. $
,
recCsF 1 $ # $*
*r;s, re< f
, .*
respondeF, spond<, spFnsum 2 $& $*
saepe adv. & $
sceler=tus, a, um
$)
*seri;s, ;< f &
,
servus, < m )#
s< coni.
s<c adv. $
*iter, itinEris n )$*
$*
labFrF 1
$ $*, $
$*
labor, Fris m $ )
l<bert=s, t=tis f
longus, a, um
loquor, cCtus sum 3 #
$*
lupus, < m
maci;s, ;< f 0)
, 0) .
$*;
silva, ae f
$ .%
$*
*magistr=tus, Cs m
$
sine+ abl.
,
malus, a, um )
spirBtus, Cs m )0
m;nsa, ae f $
*spernF, spr;v<, spr;tum 3
$*
$*
*struF, strCx<, structum 3 $
modBcum " #
sub
modo $ * &$ ;
,
& ,
tectum, < n
$ $&
morior, mortuus sum, mor< 3 )" *tenuis, e $
$*
multus, a, um " #
ter $
mundus, < m "
termBnus, < m #
$*
custFdiF 4 0
$*
dF, ded<, datum, dare 1
$*
d;beF, bu<, bBtum 2
$*
"
*
impleF, pl;v<, pl;tum 2
<nsidior 1 $
$*
# $*
& ,
) - mittF, m<s<, missum 3
corpus, Gris n $
$
possum, tu<, — posse " &*,
iam ) , $
*
$
*<dem, eAdem, idem pr-n. dem. praestF, stBt<, stBtum 1
$* () )#))
$ $
pr<nceps, pr<ncBpis m
illúc $)
& *
iCstitia, ae f
,0
cFnspectus, Cs m
, #
,
cFnsu;tCdF, dBnis f
;
" $ ,
100
portF 1
$*,
ICdaeus, < m )
*iCdBcF 1 ) $*
iCdicium, i< n )
canis, is m
carF, carnis f
$*
causa, ae f
&
cibus, < m .
cl=rifBcF 1
$*
collum, < n
cFnficiF, f;c<, fectum 3
$*,
$*;
& $*
congrEgF 1
$* " $ , $*
cFnsilium, i< n
$,
, " -
cCra, ae f
iactF 1
*itErum adv.
$*
aspiciF, sp;x<, spectum 3 ) " $
$*,
$*, " & $*
at coni. ,
audiF 4 ) $*,
$*
autem coni. ,
,
cr;dF, dBd<, dBtum 3
P<l=tus, < m
popDlus, < m
ipse, ipsa, ipsum pr-n.
$*,
ascendF, d<, c;nsum 3
bonus, a, um
habeF, u<, Btum 2 " $*
homF, Bnis m &
invideF, v<d<, v<sum 2
$*
aquBla, ae f %
arguF, u<, — 3
& $*
.
nec coni.
terra, ae f
"
,
$*
d;tErF, tr<v<, tr<tum 3
$
$*
$
d<cF, d<x<, dictum 3 #
$*,
$*
*di;s, ;< m
*
d<l=tF 1
$*
d<ligenter adv.
, $. $ *
*d<mittF, m<s<, missum 3
$*,
) $*
dissBpF 1
$*; ) &$ $*
doceF, cu<, ctum 2 )& $*, )& $*
;nEcF 1 )
neu
testamentum, < n
niteF, tu<, — 2
$ $*,
$*,
$*
$
*nix, nivis f
#
novus, a, um
nCllus, a, um
$*,
#
omnis, e
, $)&
enim
,
*
*os, ossis n
$*
EphEsus, < f 93
Paracl;tus, < m # &. 1$
$ *
expEdiF 4
$*; ) $ parF 1 # $ $*
$*
expEdit impers.
, #
Pascha, ae f
.
0
*faci;s, ;< f , ,
pater, patris m $ ,
*fam;s, is f #
Paulus, < m
f<F, factus sum, fiEr<
$* ,
pecc=tum, < n # 0
$
$*
gaudeF, gav<sus sum 2
$*
pereF, i<, Btum, <re #
$*
g;ns, gentis f
*pernici;s, ;< f #
*
glFria, ae f
perp=stus, a, um
.
1.
'
#
$*
$*
tum adv. $ #
officium, i< n
2
tolerF 1 $
$,
*tFtus, a, um
*
ferF, tul<, l=tum, ferre
occurrF, occurr<, occursum 3
$*
$ &)
op<mus, a, um
$*
-
- *ubicumque adv. #
,
$
-
Cnus, a, um
v=dF, —, — 3 $
*v=nus, a, um ) $ ,
,
) $
veniF, v;n<, ventum 4
0
$*
*venter, ventris m
$, (0
v;rus, a, um
$
,
,
$ .
v;rit=s, =tis f $
v;rF coni. , ,
videF, v<d<, v<sum 2
$*
vir, < m ")
v<vF, v<x<, victum 3
$*
4" " '
:
'*
di>s longus, fid>s bona.
2.
'
! fut. II <ct. et pass.:
"$ 1
am<re, aud?re, vid>re, trah@re.
3. - .
'
"
,3
$
"
',
,
*
*
$ ,
*
$ !,
"
"
,
"$ 1
$
$
,
"
!:
,
$-
*.
4. -
"
' # *!
*
'
# * * futDrum II:
obsecDt? sunt, ab>git, mitt>bantur, fuAmus, d?xistis, tegam, quaer>b<s.
5.
$
/!
. 3. /
*
6. ) "
1
(
! :
,
* ( "7 " ,"'. 2.
* ,
! ',
!"
!(
"
," — ! + (
. 4. 2 ,
1
,
$
$
"$1 *
. 5. " $"
$ ,
"7 * ( " $ , " * $"
'+
" '.
$"
'
'
'
,
*
$
$
$
$
!.
!
101
18
' ! .
Gen. part?t?vus.
Abl<t?vus compar<ti=nis.
Abl<t?vus m>nsDrae.
1.
M
*
!
$1
$
$ *
$ *
0
,
'
' ! :
!
gradus posit<vus
gradus compar=t<vus
gradus superl=t<vus
$
*
$
*
$
*
(
' !
I-II
*
.
III
*$
.
*
!
.
7
' !(,
' ! * $
!*
'
(, $## -
!
.
(
GRADUS COMPAR>T@VUS
" % $." ' % 2 ". 2 $ % $."5:)
' !
' ! , III
,
' (
(gradus compar<t?vus)
1
*
.
' !
' (
n=m. sg. *
1$
,
" -ior
" ' $ "
"
-ius. 5 # *!
(
'
. Gen. sg.
7
"
(
* *
$1
' !
" (
'
# *$ " *$,
"
-iFris.
* , o f;cundus, a, um
' f;cundior, f;cundius
,
,
f;cundus, a, um
m, f
n
f;cund-ior
f;cund-ius
brevis,
$
Gen. sg.
f;cund-iFris
brev-)
N=m. sg.
n
brev-ior
brev-ius
Gen. sg.
brev-iFris
III
' !
" ,
N. V.
G.
D.
c.
bl.
102
f;cund-)
(
m, f
(
Singul<ris
m, f
brevior
'
.
,
(
N=m. sg.
'
c
,
*$
PlDr<lis
n
brevius
breviFr-is
breviFr-<
breviFr-em brevius
breviFr-e
m, f
n
breviFr-;s breviFr-A
breviFr-um
breviFr-Bbus
breviFr-;s breviFr-A
breviFr-Bbus
:
GRADUS SUPERL>T@VUS
(
: " ' % 2 ". 2 $ % $."5:)
"
'
'+
' !
$
( -us, -a, -um.
issim
f;cund-issBm-us, a, um
brev-issBm-us, a, um
' !
1
* -rim- (+
" :
#
,
"
$&
"
(
'
" !
' !
,
, & *
-
$##
$
I-II
(
-er,
-us, -a, -um),
celer-rBm-us1, a, um
pulcher-rBm-us, a, um
$
, & *
"
$
* 1'
"
"
$
.
' ! ,
" $
'
$## * n=m. sg. *$, -
$
"
$
*!*
; & *
; & *
" $
$
'
$##
* -lim- (+ " !
-us, -a, -um):
facBlis, e
difficBlis, e
simBlis, e
%#
$ %
0
* : facil-lBm-us2, a, um
"
2 % /$ "
dissimBlis, e
humBlis, e
gracBlis, e
,$ )
#
, & *
% 2 " !
#
0
.
.
" " '2
$
% $."5:
'
'
' ! * , $
'
*
' ,
.
* $
!
"
($1
$ 1 (
1
* : senex sev;rior
",
" ) )
$
.2
'
'
!
($
(gradus compar<t?vus absolDtus).
"
'
' !
* ! * ,
* '"
:
)
! + (
(gradus superl<t?vus3);
)
'
'+ (
(gradus >l<t?vus4). 5
$
'
"
*
*
" ,
.8 1
' ! ! $
3
: flCmen l=tissimum "
,
&
( $
) — & *
(3
).
* (,
-
.
' ! I-II
uus,
.,
$
'
'
$
cessarius, a, um
0
" .
$
! ("
'
* 1'
0
!*
!
' ! )
"
1
,
'
*
-
-eus, -ius, -
(
.
$
* 1'
magis,
"
maxBm;: necessarius, a, um
0
"
— magis ne— maxBm; necessarius, a, um "
0
" , & *
,#
*!
!
$
.
1
celer-rAm-us<*celer-sAm-us
facil-lAm-us<*facil-sAm-us
3
superfErF, supertDl<, superl=tum, superferre
4
effErF, extDl<, ;l=tum, efferre
$*,
2
$*.
$*.
103
' ! 1 bonus, a, um 0
mult<, ae, " #
$
c
2
'
magnus, a, um
*
.
, malus, a, um
!
0
, rvus, , um "
.) *
Gradus posit?vus
Gradus comparat?vus
Gradus superl<t?vus
bonus, a, um
malus, a, um
parvus, a, um
mult<, ae, a
magnus, a, um
melior, melius
peior, peius
minor, minus
plCr;s, plCra
maior, maius
optBmus, a, um
pessBmus, a, um
minBmus, a, um
plCrBm<, ae, a
maxBmus, a, um
*
-
2 . ABL>T@VUS COMPAR>TIHNIS
Abl?t5vus compar?ti-nis $
' (
' !
(,
$1
' !
*
"
,
" **- , $ $
, "
*$*$"*
( *
& # ? " * & # ?).
$
* !
* $
$
"
' !( " ,3:
V?lius argentum est aurF, virtCtBbus aurum (Hor. Epist. 1, 1, 52). C
$ ,
$ (
)
$
.
Ut serp>ns erat callidior cCnct<s animantBbus terrae quae f>c@rat DomAnus Deus (/! . 3, 1).
;"
0 $
0
0, $
0
7
* #.
3 . ABLAT@VUS M?NSORAE
Abl<t?vus m>nsDrae (
$ "
)$
' (
,
,
* , * 1 *
'
"
"*
'+ , !+ , * '+ " $
:
TantF brevius tempus, quantF f>licius est.
' !*
,"
" $ "
paulF ante (post)
" #
*
& ,& "
*
(
& $
,
$
.
)
4. GENIT@VUS PART@T@VUS
Genit?vus $
"
" ,
"
*!(
' !*
genit?vus part?t?vus (
$ *
& $ ).
* : fortissAmus omnium " 0
' ! ,
' !
a
' ! * . . (mult?, pauc? . .).
"
*
0. )
"
$
"
"*
,
!
!"
(
. 2 ( genit?vus
!
!
*$
$
". .
" *
, genit?vus part?t?vus $
7 ! *
*
!
# %
I
1.
2.
3.
4.
Am?cum perd@re est damn=rum maxAmum.
FortDna pl>rumque e=s, qu=s plDrAm?s benefici?s =rn<vit, ad dDri=r>s c<sDs reservat.
L>x mortis — l>gum l>x est certissAma.
HierosolNmE — long> cl<rissAmE urbium orientis, n=n IDdaeae modo.
1
multF #
,
2
' !
& $ * ,
*
"
maxAmus<*mag-sAm-us (gs=x).
3
- .
* ,
"
# * n=min<t?vus.
Argentum est v<lius quam aurum.
104
—
magnus
(
'
'
* $
* quam
* quam & ",
,& "
$ .
' (
* )"
$
(
3 *
$
$
'
*
.
!* : maior<*mag-ior;
(
$
*
! )
OptAmA mort<lium altissAmE cupiunt.
S=l mult?s partAbus maior est quam universa terra.
L>ni=rAbus et meli=res homAn>s simulantur accedente senect<.
N=v? op@ra tua et carit<tem et fidem et ministerium et patientiam tuam et op@ra tua novissAma
plDra pri=rAbus.
9. Mors pecc<t=rum pessAma et, qu? =d>runt iDstum, d>linquent.
5.
6.
7.
8.
II
Lucius Metellus
Quintus Metellus, f?lius Luci? Metell?, s?c laud<bat in fDn@re publAc= patrem suum mortuum:
“NDll? homAn? erat sors f>l?cior, aut genus n=bilius, aut n=men praecl<rius, quam patr? me=. Par>ns
meus Metellus erat alacri=re anAm=, mente <cri=re et f=rm< pulchri=re omnAbus ducAbus
R=m<n=rum. Mult? d?cunt n>mAnem habuisse corpus s<nius, valetDdAnem r=busti=rem et vict=ri<s
illDstri=r>s patre me=. Ille v?cit host>s per?cul=si=r>s, expugn<vit oppAda mDn?ti=ra, gessit bella
gravi=ra omnAbus R=m<n=rum imper<t=rum. N>m= erat m?les fortior, dux per?tior, =r<tor
d?ligentior, iDdex iDstior, am?cus certior et domAnus m?tior, quam genAtor meus”. ItEque omn>s
“Metell?” < R=m<n?s n=min<bantur fortDn<t?.
Campania
IDre Campania, r>gi= pulcherrAma Italiae, < scr?pt=rAbus ant?qu?s appell<b<tur “d=num de?
v?n? et deae agricultDrae”. Erat enim DberrAma et v?n= et frDment=. Caelum erat salDberrAmum.
OppAda erant celeberrAma. Impr?mis Capua, caput Campaniae, < Cicer=ne n=min<b<tur
“pulcherrAma possessi= popHl? R=m<n?”. Sed immin>bat ib? etiam per?cHla taeterrAma, nam in
Campani< m=tDs terrae erant cr>berrAm?.
Excerpta
Tunc v<dit spirAtus immundus et assDmit septem ali=s spirAtDs s>cum nequi=r>s s>, et
intrant>s habAtant ib? et fiunt novissAma homAnis ill?us pei=ra pri=rAbus. S?c erit et gener<ti=n? huic
pessAmae.
Alt@r< autem di>, quae est post parasc@uen1, conv>n>runt pr?ncAp>s sacerd=tum et Pharisae?
ad P?l<tum d?cent>s: “DomAne, record<t? sumus, quia seductor ille d?xit: adhuc v?v>ns post tr>s di>s
resurgam. Iube erg= cust=d?r? sepulchrum usque in diem tertium, n> forte veniant discipHl? eius et
fDrentur eum, et d?cant pl>b?: surr>xit < mortu?s, et erit novissAmus error peior pri=re.
Dón<ví tibi múlta, quáe rogást?2,
Dón<ví tibi plúra, quáe rogást?,
Nón cessás tamen úsque mé rogáre (M?rti?lis3, XII, 79).
A D C I CE R K N E M 4
Dísertíssime Rómulí nepótum,
Quót sunt quótque fuére5, Márce Túll?6,
Quótque póst aliís erúnt in ánn?s,
Grátiás tibi máximás Catúllus7
Ágit péssAmus ómniúm poéta,
1
Acc. sg. graec.
= rog<vist?.
3
M=rti=lis, is m
2
$1. parascEu;, ;s f (# &. «
,
(M. Valerius),
/$,
# $
$
)
»)
/ #
"",
)
$ .
. 43 #.
:.2.
*
), )".
(
. 104
#. :.2.
4
CicErF, Fnis m A ,
$ * (106-43 ##. :.2.).
5
= fu>runt.
6
V=c. sg. Tullius.
7
Catullus, < m $)
:.2.
(Marcus Tullius C.),
(Gaius Valerius C.),
"
"
,
&
"
/$,
$ ,(
.
$,
$ *
. 87 #., )"
# )
$
: "
. 54 #.
105
Tánt= péssAmus ómniúm poéta,
Quánt= t(D) óptimus ómniúm patrónus (Catullus, 49).
$
*acc;dF, cess<, cessum 3
$*,
$*
*=cer, cris, cre
$
0 -
adhCc
0
agF, ;g<, =ctum 3
$*,
$
agricultCra, ae f
genus, Eris n
*
,
$*,
$-
*
0
$-
*alAcer, cris, cre
alius, a, ud )#
altEr, Er=, Erum
pecc=tum, < n # 0
gerF, gess<, gestum 3
$*
gr=tia, ae f "
$*,
$ ,
gr=ti=s agEre
$*
gravis, e $
%
)#
Italia, ae f $
caelum, < n
Campania, ae f "
Capua, ae f
)
caput, pBtis n #
,#
c=rBt=s, tis f ( *, )
c=sus, Cs m
, )&
*celEber, bris, bre
%
" # (
certus, a, um
,
$
cessF 1 "
$*,
$
$ $*,
. $*
CicerF, Fnis m A ,
cl=rus, a, um
,
"
$
conv;niF, v;n<, ventum 4 0
cupiF, p<v<, p<tum 3
dea, ae f
,
laudF 1 0
-
*l;nis, e " #
$*;
$
$*
& $
$
$*
-
l;x, l;gis f
reservF 1
;#
Metellus, < m
ministerium, < n
" .*
,$
) $*
d<cF, d<x<, dictum 3 #
$*
di;s, ;< m, f
*
*d<lBg;ns, entis
,)
*m<tis, m<te
modo
,
% $
;
$*
,
$*
"
RFmDlus, < m : ")
,,
. -
salCber, bris, bre
# $
)
(,
,
-
mortuus, a, um "% $
mFtus, Cs m " ,
multus, a, um " #
mCn<tus, a, um )
%
nam
,
*
n;mF, n;mBnis m
$
s=nus, a, um
,
, !(
, " $-
,
s;ductor, Fris m
senecta, ae f $
$*
septem "*
-
,
scr<ptor, Fris m
$ *
'
mors, mortis f " $*
- *mort=lis, e " $ *
&
*
sacerdFs, Ftis m, f
$
*minor, minus " *
*d;linquF, l<qu<, lictum 3
$ $* #
$*,
$*
$*,
RFm=nus, < m
"
m<les, lBtis m
$*
0
rogF 1
*
m;ns, mentis f "$+ , $*,
$*
$*
rFbustus, a, um
magnus, a, um
& $-
resurgF, r;x<, r;ctum 3
*"
,
-
0
r;giF, Fnis f
$
,
*melior, ius )&
, #) -
quam & "
quantus, a, um
(
" $
)
qu<, quae, quod $
quia $ ") &$
Quintus, < m
$
quot
'
*recordor 1
"
$*
redBtus, Cs m
Lucius, < m !(,
$*-
P<l=tus, < m
$
pl;bs, pl;bis f
,$
*pl;rumque
*
& $*(,
*
$
)&
plCrBm<s, a, um & * " #
po;ta, ae m /$
popDlus, < m
*possessiF, Fnis f
post
praecl=rus, a, um
0
pr<nceps, cBpis m #
, & *prior, ius
)0
publBcus, a, um . $
pulcher, pulchra, pulchrum
# ,
$*, 0
$*
long;
-
#
discipDlus, < m )&
disertus, a, um
domBnus, < m #
dFnF 1
$*
dFnum, < n
dCrus, a, um $ %
"
"
itAque $
iubeF, iuss<, iussum 2
$*,
$*
iucundus, a, um
$
ICdaea, ae f )
iCdex, dBcis m ) *
iCs, iCris n
iCstus, a, um
#
corpus, pGris n $
*cr;ber, bra, brum & $
$
)
imper=tor, Fris m "
impr<mis
intrF 1 $)
$
Pharisaeus, < m 3
HierosolRmA, Frum n
)0
*perdF, dBd<, dBtum 3 $ $*, #)$*
per<cDlum, < n
$*
*per<tus, a, um
habBtF 1
$ $*,
$*
habeF, bu<, bBtum 2 " $*
bellum, < n
damnum, < n $1
$*
,
homF, mBnis m &
hostis, is m
#
ib< $ "
*illCstris, e
,
immineF, –, – 2 )#
immundus, a, um
custFdiF 4 0
-
#
#
*altus, a, um
,# )
am<cus, < m )#
anBmus, < m )0
annus, < m #
ant<quus, a, um
appellF 1
$*
*assCmF, sCmps<, sCmptum 3
$*
aut
autem , , , "
beneficium, i< n
106
.
-
$ *
$*,
$
-
sepulchrum, < n " #
servF 1 0
$*,
$*
s<c $
sFl, sFlis m
,
sors, sortis f )& $*, ) *
spirBtus, Cs m )0
*surgF, surr;x<, r;ctum 3
$ -
$
%
dux, ducis m
enim
nepFs, Ftis m
*
$ *
error, Fris m
etiam $
,
expugnF 1
$*
exspectF 1
$*
f;l<x, l<cis & $
*fid;s, e< f
$*,
f<lius, < m
fFrma, ae f
,
tamen coni.
,
$*
,0
-
Fr=tor, Fris m
fortCna, ae f ) * , & $* ,
# $ $
fortCn=tus, a, um & $
*frCmentum, < n 0
*fCnus, Eris $ 0
fCror 1
$*
gener=tiF, Fnis f
,
-
ori;ns, entis m
,
v=dF, –, – 3
$
2
%
& $,
-
$
valetCdF, dBnis f
$
FrnF 1 $ + '
*par;ns, entis m
$ *
pars, tis f & $*
patientia, ae f $
pater, patris m $ ,
patrFnus, < m . $ ,
$ *
$ *
,
,
tantus, a, um $
(
)), $
*
( )
& $ *
,
)
terra, ae f "
tertius, a, um $ $
tr;s, tria $
tunc $ #
*Cber, Eris
universus, a, um
*, ,
urbs, is f #
, $ ,
Csque
*, %
" ;
Csque ad
$*
oppBdum, < n #
*
genBtor, Fris m
1.
)
nFmen, mBnis n "
nFmBnF 1
$*
nFscF, nFv<, nFtum 3
$*
novus, a, um
,
nCllus, a, um
Fd<, Fdisse
$*
*omnis, e
opus, opEris n
)&
*fortis, e
)
*n;quam adi. ind4cl5n.
#
,
nFbBlis, e
$
,
*
,
ergF
forte
$*
*taeter, tra, trum )
$
,
*
veniF, v;n<, ventum 4
0
vincF, v<c<, victum 3
victFria, ae f
v<num, < n
v<vF, v<x<, v<ctum 3
$*
$*
$*
-
4" " '
':
hic hom= f>l?cior, ille auctor celeberrAmus, id tempus brevius.
2. )
*
*
*
3. -
"
*
,
*
"
*
"$ 1
$
"
,* ( ,*
!:
*$*, *$ '
,
* *.
' # *!:
pei=rem, mai=rAbus, maxAm<s, min=ra.
4.
$
(
!
"$ 1
#
!:
m=ns altissAmus, cert<men <cerrAmum, equus celerior.
5. -
:
'
niger, parvus, malus, difficAlis, f>l?x.
6.
'
"
:
1
ad pei=r… sortem, in capAte magn…, < m?lAte aud<c…
7.
$
5
+',
*
$ '—
'+
!
(:
(+ (. 2.
+'. 4. 5
*!(
,
!(
. 5. 4
'+ $ !. 3. 8 *
*" "
'+
(.
* -
107
19
Pf. con. <ct. et pass.
) .
9 $
' !
"
.
*!
!
(.
" , ! #
"
.
.
" ,
" ,
*.
1. PERFECTUM CONIONCT@V@
>CT@V@
PASS@V@
!
#
,
# *
(
$
perfectum coniDnct?v? <ct?v? $ 7*
-Erim, -Eris, -Erit, -erBmus, -erBtis, Erint ( .
"
futDrum II ind.
<ct.):
Sg.
4
Pl.
laud=v-Erim
laud=v-Eris
laud=v-Erit
1
2
3
Perfectum coniDnct?v? pass?v? — #
perfect? pass?v? praes>ns coniDnct?v?
Pl.
fu-Erim
fu-Eris
fu-Erit
fu-erBmus
fu-erBtis
fu-Erint
,
*
esse:
Sg.
Pl.
laud=tus, a, um sim
laud=tus, a, um s<s
laud=tus, a, um sit
laud=t<, ae, a s<mus
laud=t<, ae, a s<tis
laud=t<, ae, a sint
4
1
2
3
Sg.
laud=v-erBmus
laud=v-erBtis
laud=v-Erint
2.
)S
1
participium
T,
I
)
* *(
*)
" ,
*
.
, ! ,
$,"
, *
,
* ,
', ,
.
"
*.
1. Praes>ns coniDnct?v? # * 1 . * . . $
"
! ,
$ ( (coniDnct?vus adhort<t?vus 1). n;.
$
( ! coniDnct?vus adhort<t?vus
"
# * ( $"$1
* (
$
#
*:
7
. .
$ .
)
#
Gaude=mus!
) "
$* ! >
Mori=mur et in media arma ru=mus!
1" %",
N; impossibilia opt;mus!
He ) "
2. Praes>ns coniDnct?v?
# * 2
3 . ".
(coniDnct?vus imper<t?vus). n;.
$
( ! coniDnct?vus imper<t?vus
' !*
*
*
$"
$"$1 *
* *:
1
108
-
Veni=s!
0
Veniat!
) $*
%$! >
N; veniat!
) $*
0
adhortor 1
)
$*.
$
*
* .
"
. * ,
"
' !
%$
$!
!
*
!
#
! , '
' !*
) $*,
$ !
!
,
$* !
)
$*
)
*,
1 *
perfectum coniDnct?v? (
* . .
* n>
"$
*
*
(coniDnct?vus rohibit?vus).
3. Praes>ns
'
N; veni=s (praes. con.)
N; v;nEris (pf. con.)
0
Hoc facAt=1, hoc n; f;cEris.
9$
4. Praes>ns coniDnct?v?
+
+
+ *$ ! ,
"
,
dubit<t?vus). nFn.
$
* ! coniDnct?vus dubit<t?vus
#
*:
Ei mihi, quid faciam? quid agam?
quid cl=mem aut querar?
(#
*
1 *$
,
"
5. Praes>ns coniDnct?v? no
+
+ *$ ! ,
).
, ) $)
n;.
ConiDnct?vus concess?vus * , $
'
$
( ! coniDnct?vus concess?vus
1 *
+ "+ *
* *:
* 2 . ".
.
!
, /$ #
.
imperfectum coniDnct?v?
"
(coniDnct?vus
#
1 , &$ "
&%"
& $*
FuEris doctus, fuEris prDd>ns: pius nFn
fuist<.
Ut desint vir;s, tamen est laudanda
volunt=s.
) #
! ,
$1
*
$*? &$
$* ?
$*?
1 *$ perfectum coniDnct?v?
(coniDnct?vus concess?vus). * licet
"
ut
6. Praes>ns
perfectum coniDnct?v? $
(coniDnct?vus potenti<lis). $
( ! coniDnct?vus potenti<lis !
" &*
#
*
$"$1 *
*
) $*, 0 $ .
! ) $*
-
*
) $* $
)&% ",
# & $
"$
.
) $*
0 $ $
,
()
" )
.
")
",
0
"
! ,
nFn.
"
* "
+ -
*
"
$
* # * * " '** " '
) :
H<c quaerat quispiam.
nFn d<xErim.
;
*
" #
/$ #
$*.
.
7.
! ,
(
+ *) $
praes>ns
coniDnct?v?,
,
$"$1 *$; imperfectum coniDnct?v?,
,
* * $
,
'
1 *$; plDsquamperfectum coniDnct?v?,
1 (
!
!
,
+ *. 2 (
.
!
coniDnct?vus opt<t?vus.
n;.
5 # *!
.
* $ $
'
* utBnam
.
$
(
!
.
*
"
' !*
*
*
$"
' !
) $*,
1 *
$"$1 *
* *:
V<vat, cr;scat, flFreat!
UtBnam veniat!
UtBnam ven<ret!
UtBnam v;nisset!
UtBnam m> mortuum
v<diss;s.
1
>
<
<
<
prius
'
$ ) $,
% !(
% !(
!(
$
$ $,
, $ $!
$"$1 *)
1 *)
+ *)
)
"
"% $
".
Imper<t. fut. <ct.
109
3. ADVERBIUM
(
9 )
!
:
! ,
* : ante
,
*
, inde $$) , cr=s
$ , post
,
' $" ,
" ,
"
(+ *$
2)
" ! :
) $##
' !
!
'
celerBter
$ .
) "
!
" , ! # *! *7 $1
' !
*
*
(,
* : partim & $*(, statim $
, ub< # , ib< $ ", ita $ , ut
.".;
,"
$
$
(
;
1)
00
"
$
! ' *
$
* 1'
*! ". . ". . *. .,
N=m. sg. m
Gen. sg.
l=tus
tener
Gen. sg.
I
* * $
'
abl<t?vus accDs<t?vus sg. ( !
*
-(B)ter,
' ! ,
" ):
$
$
$
)"
$
$1
' !
a) abl. sg.
r=rF (r<rus)
cr;brF (cr>ber)
tCtF (tDtus)
citG2 (citus)
falsF (falsus)
necess=riF (necess<rius)
subBtF (subAtus)
merBtF (merAtus)
quF
eF
perpetuF (perpetuus)
1
2
110
-"
; *
aud=x, =cis $
*
*
$
1
*
'
( -is
-er:
"
+
)
0
.
( -< " ,-
Adverbium
fortBter 0
f;l<cBter &
brevBter
celerBter
prCdenter
libent r 0
d<ligenter
fortis
f;l<cis
brevis
celEris
prCdentis
libentis
d<ligentis
(.
-;.
$##
* 1'
$##
*! ". . ". .,
( –nt *
" '
#
' !
4.
#
-
l=t;
tener;
$
N=m. sg. m
fortis
f;l<x & $
brevis
$
celer
$
prCd;ns
)"
lib;ns 0 $
d<lig;ns
' ! ,
.
Adverbium
l=t<
tener<
' ! III
.
. 6" '
,
"
1
! ' *
-iter ,
*
" ,
' ! ,
$& , rarF
,
M
' ! I-II
.
"
" ' #
* -;.
.:
-
* : pulchr;
! ,
& $
$
0
" $
)# "
)
$ "
$
aud=cter "
!
( *
' $
"
aud=cBter).
# *$ citF.
*
*
s;cr;tF (s;cr;tus)
certF1 (certus)
$
$
b) acc. sg.:
multum (multus)
c;tErum (c>t@rus)
facBle (facAlis, )
partim2
s;par=tim (s>pEr= 1)
paul=tim (paulus)
statim3
" # , & *
& "
#
& $*(, $& $
$ *
" #)
$ $&
5.
,
" !
!
' ! , *
!
.
'
$ 1
'
.
'
(
"
". .:
"
(
altius
brevius
altior, altius
brevior, brevius
"
'
(
'
$ 1
(
* 1'
$##
brevissBmus, a, um
brevissBm; & *
celerrBmus, a, um
celerrBm; & *
facillBmus, a, um
facillBm; & *
6
") "
(
#
'
'
9 !
"
melius
peius
plCs
magis
minus
6.
"
$
" " '"
benE
malE
multum
magnopEre
parum
!
;:
$
% 2 "
,
0
0
" #
& *
(
$
altissBm; & *
"5
-
'
&
altissBmus, a, um
*22$ %
' $
optBm;
pessBm;
plCrBmum
maxBm;
minBm;
M
I
"
!
" ,
$ $
' !
"
* cum (quum), quamquam,
quamv<s, ets<, tamets< 0 $ ,
" $
$ , &$ .
1.
"
!
" ,
$ *!*
.
,
" *!
* cum
(quum),
*
* $ * '$ $
' !( *!
*
'
$ $
' !
" ,
.
cum 3 * $
"
0 $ ,
" $
!
cum concess<vum.
*
.
"
!
" ,
* cum concess?vum
*$ ,
$,
" ,
* cum caus<le:
In urbem, cum posset, (tamen) nFn
v;nit.
1
2
3
-
'
0
#
,0 $
" #.
' cert;
& !
# *
c. sg pars, partis f & $*.
stF, stet<, statum 1 $ $*.
111
2.
$ *
"
"
! $ $
"
,
.
.
' !
" ,
* quamv<s —
,
" *!
.
,
* quamquam,
* ets<, tamets< —
# %
I
1. N>mAnem r?s@ris.
2. Nihil lacrAm< citius ar>scit.
3. Qu? n=n vetat pecc<re, um possit, iubet.
4. Hi@me mare calidius, autumn<le salsius.
5. DomAne et Deus v?tae meae, n> relinqu<s m>.
6. Ante mortem n> laud>s homAnem quemquam, qu=niam in f?li?s su?s agn=scAtur vir.
7. Exaud?, Deus, =r<ti=nem meam et n> d>sp>x@ris d>prec<ti=nem meam.
8. N> delect>ris ali>n?s mal?s.
9. Litt@rae, um sint paucae, vari> tamen colloc<tae, innumer<bilia verba efficiunt.
10. Gl=riae t> esse avidissAmum, cum s?s sapi>ns, n=n neg<bis.
11. Quídquid agís, pr6dénter agás et réspCce fínem.
12. Ipse Cic@r=, um tenuissAm< valetDdAne esset, n> nocturnum quidem sib? tempus ad qui>tem
relinqu>bat.
13. N> ded@ris somnum ocHl?s tu?s nec dorm?tent palp@brae tuae.
14. Qu= plDra hab>s, <crius, quae n=n hab>s, cupis.
15. Jnum hab>mus =s et du<s aur>s, ut plDs audi<mus et minus d?c<mus.
16. Respond>runt E? IDdae?: “D> bon= op@re n=n lapid<mus t>, sed d> blasphemi< et quia tD, hom=
cum s?s, facis t> ipsum Deum”.
17. Féc5, quod potuí, faciánt melióra potént4s.
II
R=nae r;gem petunt
R<n?s aliquand= nimia libert<s displic>bat. ItEque Dna ex i?s: «I=vem rog>mus, inquit, ut
r>gem n=b?s mittat, n> diutius ducem desider>mus!» Omn>s p<rent. IuppAter autem truncum in
aquam d>mittit. R<nae timAdae palDde s> occultant. Tum timidiss?ma d?cit: «UtAnam n> < r>ge tam
terribAl? r>gar, sed h=c terr=re tandem l?b@rer!» Alia autem audacter adhort<tur am?c<s su<s: «N>
terre<mur, am?cae! R>gem novum cogn=sc<mus!» Statim trunc= appropinquat: «Suade= v=b?s, inquit, n> terre<mAn?. N=n est per?cHlum».
Brev? cDnctae in lign= sedent et ab I=ve petunt, n> < r>ge tam inDtAl? gubernentur. Deinde
IuppAter, ut r<n<s puniat, hydram mittit, quae statim incApit d>vor<re Dnam post Dnam. Tum relAquae
r<nae I=vem obs@crant, ut mis@r?s r<n?s auxili= veniat. Sed IuppAter prec>s e<rum n=n audit.
EXCERPTA
GermAnet terra herbam virentem et facientem semen et lignum pomif@rum faci>ns fructum
iuxt< genus suum, cuius semen in s>met ips= sit super terram.
S? quis v=b?s euangeliz<v@rit praeter id, quod acc>pistis, anath@ma sit.
It@rum aud?stis, quia dictum est ant?qu?s: n=n peier<bis, redd>s autem DomAn= iDr<menta tua.
Ego autem d?c= v=b?s n=n iDr<re omn?n=: neque per caelum, quia thronus De? est; neque per terram,
quia scabillum est pedum Eius; neque per Hierosolymam, quia c?vAt<s est magn? R>gis; neque per
caput tuum iDr<v@ris, quia n=n potes Dnum capillum album fac@re aut nigrum. Sit autem serm= vester: est est, n=n n=n, quod autem h?s abundantius est, < mal= est.
$
abund=ns, antis
" #
,
112
# )
$ )$
,
finis, is m
,
.
per+ acc. &
abundantius adv.
,
0
fructus, Cs m
$ #
*accipiF, c;p<, ceptum 3
*genus, Eris n
" $*,
)& $*
*=crBter adv.
* ,# & ,)
germBnF 1
adhortor 1
. $*, )#
$*
agF, ;g<, =ctum 3
$*
agnFscF, nFv<, nBtum 3
$*, )
$*
albus, a, um
*ali;nus, a, um &)
, &)
alius, ia, iud )#
aliquandF adv.
# ,
#
am<ca, ae f
gubernF 1 )
habeF, bu<, bBtum 2 " $*
herba, ae f $
hiEms, Emis f "
Hierosolyma, ae f
homF, Bnis m &
inquit #
appropinquF 1
=r;scF, =ru<, – 3
0 $*
*audacter adv. "
, $
*autumn=le adv.
*(
" .*
avBdus, a, um
blasphemia, ae f # 0) * $
bonus, a, um 0
brevis, e
$
caelum, < n
calBdus, a, um $%
,# &
capillus, < m
caput, pBtis n #
CicErF, Fnis m A ,
citF adv.
,
$
c<vBt=s, =tis f # )
$
cognFscF, gnFv<, gnBtum 3
$*, )
$*
malus, a, um
mare, is n "
-
" . $*
cCnctus, a, um
$
,
-
$ ") &$ , $
quidem
"
" )&
quisquis, quidquid $
,
qui;s, ;tis f
0,
, &$
, $
quod coni. &$
quFniam $
-
-
r=na, ae f
,
$ ") &$
#)
reddF, dBd<, dBtum 3 $
$* ,
. $*
r;x, r;gis m , *
IuppBter, IFvis m E $ ,
$)
,
$
$)
)relinquF, l<qu<, lictum 3 $
$*
$
;#
$ ) "
relBquus, a, um $ *
iCr=mentum, < n = iCrandum, < n
respiciF, sp;x<, spectum 3 #
$ ,
#
$* , " $*
)
iCrF 1
$*
respondeF, nd<, nsum 2 $ & $*
r<deF, r<s<, r<sum 2
" 0 $* ,
*iuxt= #
,
"
$*
lacrBma, ae f
rogF 1
$*
lapBdF 1
$* " "
salsus, a, um
%
laudF 1 0
$*
sapi;ns, entis ")
l<bErF 1
$*,
$* scabillum, < n
,
"
l<bert=s, =tis f
sed
lignum, < n
sedeF, s;d<, sessum 2
$*
littEra, ae f )
*semen, Bnis n "
*sermF, Fnis m &*,
#
, magnus, a, um
*
,
auris, is f )0
aut
autem ,
,
collGcF 1
&
quia
ICdaeus, < m )
$*
auxilium, i< n
"
inCtBlis, e
itAque $ ,
$ *
/$ ")
itErum adv.
$*
iubeF, iuss<, iussum 2
$*,
$*
$*
aqua, ae f
)
)
innumer=bilis, e
*
ant<quus, a, um
audiF 4
post+ acc.
possum, tu<, –, posse " &*, $*
$
praeter+ acc. " " ,
"
prec;s, um pl. f
* ," *
prCdenter adv.
)" , ")
puniat
$*
quisquam, quidquam $ ) *,
&$ ) *
$*
$ , *incBpiF, coep</inc;p<, inceptum 3
&
$*
,
*
,
pomifErus, a, um
hydra, ae f #
,
$*
$* plCs adv.
$*,
glFria, ae f
)#
anathEma, Atis n # &.
$ )&
$A
ante+ acc.
per<cDlum, <
petF, t<v<, t<tum 3 " # $* ,
$*, $
$*
*
cupiF, <v<, <tum 3
dF, ded<, datum, dare
$*
$*
*deinde adv. $ "
delectF 1
$*, )
$*
delect=r<
$* ,
$*
d;mittF, m<s<, missum 3 ) $*
, ) $*
*d;prec=tiF, Fnis f " * ,
*"
$
desidErF 1
$*, $
$*
d;spiciF, sp;x<, spectum 3
$*, " $ $*
Deus, < m #
s<
somnus, < m
, )
minus, nFris adv. " *
,"
statim adv. $ $& ,
"
miser, Era, Erum
,
& suadeF, s<, sum 2
$ $*, $
$*
$
mittF, m<s<, missum 3 ) $*, super+ acc.
,
0
$*
tam adv. $ *,
$
$
,
mors, tis f " $*
$
tam… quam… $ * …
*nec
…; $ …
…
negF 1 $ , $*
tamen
n;mF, Bnis
$
*tandem adv.
,
neque
tempus, Gris n
niger, gra, grum &%
tenuis, e $
nihil, nCll<us re<
&$ ,
& #
terra, ae f
"
,
"
*nimius, a, um &
"
terreF, u<, Btum 2 )# $*
nocturnus, a, um
&
terribBlis, e $
novus, a, um
, %#
terror, Fris m )
113
d;vGrF 1 # . $*,
d<cF, d<x<, dictum 3 #
displiceF, cu<, cBtum 2
obsEcrF 1
*occultF 1
$*
$*
$*-
*diutius adv.
*
DomBnus, < m 7
*
dorm<tF 1 0 $ $*
$*,
$*, $*
"
-
'
$
,
,
truncus, < m $
)
, )
tum adv. $ # , $ ",
Cnus, a, um num.
$ "
. ,
"
utBnam
$
,
palCs, Cdis f
,
,
,
valetCdF, Bnis f
* ,
*
*vari; adv. -
$
")
veniF, v;n<, ventum 4
$
p=rF 1 # $ $*
paucus, a, um "
*
peccF 1 #
$*
*p;s, pedis m # , $
p;ierF 1
) $*
$ )
2
1.
thronus, < m $
timBdus, a, um
ocDlus, < m #
opus, Eris n
-
$*
omnis, e
*omn<nF adv.
Fr=tiF, iFnis f &*
Fs, Fris n $
palpEbra, ae f
,
duo, ae, o
dux, ducis m
*
efficiF, f;c<, fectum 3
$*,
$*,
$ # $*
euangelBzF 1
#
$
$*
ex
exaudiF 4 )
$*
faciF, f;c<, factum 3
$*
f<lius, < m
$*, )"
$*
verbum, < n
*vetF, tu<, tBtum 1
vir, < m ") &
vir;ns, entis adi.
%
v<ta, ae f
*
0
$*
. $*
4" " '
! pf. con. <ct. et pass.:
"$ 1
am<re, aud?re, vid>re, trah@re.
2. - .
'
"
,
#
,
3. -
',
,
*
*
,
*
*
"
,
"$ 1
,# $ ,
$
"
!:
,
,"
-
.
"
' # *!
*
'
# * * pf. con.:
abAgis, fuistis, d?xist?, persecDt? sunt, mitt>bantur, teget, quaer>b<s.
4.
$
1.
h?s)? 4. !
5. 6. 6 *
(
! :
*3 $
$. 2.
$ *
! '
+ ,
"
*7
# *! *
(mala). 3. 8
* , *. 5.
"
.
.
# * *
.
d?c, n=l?te fac@re, fac, n> veni<s, dDc<s, n> mitt<s.
114
:
*
$
!
-
'
!
3 * (d>
20
Plqpf. con. <ct. et pass.
"
!
* cum historBcum.
! vol=, n=l=, m<l=.
"
! !
! memBn<, Fd<, aiF, inquit.
1. PLOSQUAMPERFECTUM CONIONCT@V@ >CT@V@ ET
PASS@V@
PlDsquamperfectum coniDnct?v? <ct?v?
!
#
* 1' $##
–isse
-t, -mus, -tis, -nt1:
,
!
2
3
Sg.
nec<v-iss;-mus
nec<v-iss;-tis
nec<v-isse-nt
2
3
2.
fu-iss;-mus
fu-iss;-tis
fu-isse-nt
,
# * impf. con.
Singul<ris
1
Pl.
fu-isse-m
fu-iss;-s
fu-isse-t
PlDsquamperfectum coniDnct?v? pass?v? — # *
participium perfect? pass?v?
*
4
-m, -s,
esse
Pl.
nec<v-isse-m
nec<v-iss;-s
nec<v-isse-t
1
$
(
necF
Sg.
4
(
$ 1
esse.
-
PlDr<lis
nec=tus, a, um essem
nec=tus, a, um ess;s
nec=tus, a, um esset
nec=t<, ae, a ess;mus
nec=t<, ae, a ess;tis
nec=t<, ae, a essent
I
)
,
)
CUM (QUUM) HISTORICUM
"
!
" ,
*
' *
(
+ !
2
!
) 1
"
* cum (quum)
#
$ *!*
.
.2 (
!
cum historicum. 9
.
"
!
" ,
3 *
* $ !
,
* ,"$ " (
*
"
" ,
( $1
$
$
.2
7 !
!
"
+ *$ (
*
" ,
$ *
" *
*7 ),
"
!
" ,
3
* , !
' " # *!
.
—
imperfectum plDsquamperfectum coniDnct?v?. Imperfectum coniDnct?v? $
"
!,
" (
, "
*
" (
*
" ,
( 3 * $
cum
$
"
). PlDsquamperfectum coniDnct?v? $
"
! ,
" (
,
"+
$ 1
" (
" ,
(
cum 3 * $
$ #
):
Cum in v?ll< t> exspect=rem, epistFlam
tuam acc;p<.
#
Cum epistFlam tuam acc;pissem, in urbem v;n<.
# (
*" ,
" , 1
* cum historicum,
,
1
=rn<visse-m
2
plqpf. con. <ct. * ,
.". ( . impf. con.).
"
!
" ,
" ,
73
$ #
0
#
"
,
"
)
)& $
"
"
,
$
*" .
)&
$
" , 1 *
7
" ,
"
# *! ?nf. pf. <ct.
! '
*
( $
,
)
.
"
*
(
"!
(:
* ub<, postquam.
115
"$ 1 *
* cum
*:
—
"
**
—
#
Caesar, cum ad flDmen v;nisset, magn<s c=pi<s hostium c=nsp>xit.
" , 1 ,
1
,
(
,
$ #
)
) A
*
"
,
-
*
# .
VOLH, NHLH, M>LH
volF, volu<, —, velle 0 $ $* — "
(
"
"
vol (vul)/vel (v<) ( . inv<tus
"$ 1 # *
#
' ! # *! #
"
# *!
#
III
.
1.
8
ind.
2
3
1
2
3
Participium praesentis
1
2
3
1
2
Pl.
3
*
Gnf?n?t?vus praesentis
Imperfectum
ind.
con.
4
Sg.
velim
vel?s
velit
vel?mus
vel?tis
velint
velle (<*vel-se)
vFl;ns, entis
8
$
con.
vol=
v<s
vult
volHmus
vultis
volunt
1
Pl.
(1
.
7*
(. ).
*
(
" : praes. ind. ?nf. praes.
"
$
' ,
*
Praes>ns
4
Sg.
vol>bam
vol>b<s
vol>bat
vol>b<mus
vol>b<tis
vol>bant
FutDrum I
vellem
vell>s
vellet
vell>mus
vell>tis
vellent
volam
vol>s
volet
vol>mus
vol>tis
volent
.
# * *
nFlF, nFlu<, —, nFlle
2.
"
:
%
3.
volF
*
"
0 $ $*
(
,
nFn+ volF >
nFlF.
8
Praes>ns
4
ind.
1
Sg.
2
3
1
Pl.
2
3
Imperfectum
con.
n=l=
nFn v<s
nFn vult
n=lDmus
nFn vultis
n=lunt
n=lim
n=l?s
n=lit
n=l?mus
n=l?tis
n=lint
Imper<t?vus
Praesentis
FutDr?
Sg.
Pl.
1
116
*
,
*
*!.
!
2
3
2
3
nFl<
—
nFl<te
—
con.
n=l>bam
n=l>b<s
n=l>bat
n=l>b<mus
n=l>b<tis
n=l>bant
n=llem
n=ll>s
n=llet
n=ll>mus
n=ll>tis
n=llent
Participium praes.
nFl;ns, entis
nFl<tF
nFl<tF
nFl<tFte
nFluntF
!,
ind.
Gnf?n?t?vus praesentis
nFlle
!
"
"
'-
m=lF, m=lu<, ––, m=lle
& $ $*, 0 $ $*
magis
* volF>m=lF.
,
8
Praes>ns
4
ind.
2
3
1
Pl.
2
3
-
(
Imperfectum
ind.
con.
con.
m<l=
m=v<s
m=vult
m<lDmus
m=vultis
m<lunt
1
Sg.
"
*
m<lim
m<l?s
m<lit
m<l?mus
m<l?tis
m<lint
m<l>bam
m<l>b<s
m<l>bat
m<l>b<mus
m<l>b<tis
m<l>bant
m<llem
m<ll>s
m<llet
m<ll>mus
m<ll>tis
m<llent
Gnf?n?t?vus praesentis
m=lle
;
m=lF
*
"
*
* part. praes.
*
.
! volF, m=lF, nFlF
#
'
.
*
4. VERBA D?FECT@VA
(
% % 9"5
$
$5)
1.
)
1
#
N. .
! memBn<, Fd<, coep< *
# *!
'
#
! memBn<, meminisse " $* Fd<, Fdisse
*
.5
!
$
$
" *$
" . PlDsquamperfectum 3
*
futDrum I.
memBn<, meminisse *
imper<t?vus
Sg
2
l.
2
" :
$* *
,
imperfectum, futDrum II —
$ imper<t?vus futDr?:
$
mementF!
mementFte!
" !
" $ !
)
coep<, coepisse
&
! $
incipiF 3 & $*.
" $
! !+
! ' # *!
#
pass. * ,
& $.
inquam #
( aiF )$
($
2. # *!:
8
4
1
Sg.
2
3
1
Pl.
2
3
N. .
inquam $
Praes. ind. <ct.
Impf. ind. <ct.
inquam
inquis
inquit
inquAmus
inquAtis
inquiunt
—
—
inqui>bat
—
—
—
'
!
8
Praes. ind. <ct.
4
1
Sg.
2
3
1
Pl.
2
3
ai=
ais
ait
—
—
aiunt
' !
Pf. ind. <ct.
.
"
3
#
Impf. ind. <ct.
ai>bam
ai>b<s
ai>bat
aieb<mus
aieb<tis
ai>bant
*
$
*
# *$ part. pf.
" : coeptus, , um est
+'
" ' !
FutDrum I
inqu?
inquist?
inquit
—
—
—
* (
N=n potest, — inquit Theophrastus, —
fA@r?, ut bonus vir n=n ?r<sc<tur mal?s.
+ "+
—
inqui>s
inquiet
—
—
—
* :
$
$, — &$
)
Pf. ind. <ct.
ait
—
—
—
$*,
—
&
#
&
$
0.
Praes. con. <ct.
—
ai<s
aiat
—
—
aiant
117
# %
I
1. Mai=r>s nostr?, cum in h?s loc?s nihil praeter silv<s palDd>sque essent, novam urbem
condid>runt.
2. Plat=1 tr<dAdit serm=nes S=crEtis2, cum ipse S=crEt>s null<s litt@r<s rel?quisset.
3. Cupi= omnia, quae v?s.
4. MemAn?, etiam quae n=l=, obl?v?sc? n=n possum, quae vol=.
5. TD nostr? mement=, n=s nunquam obl?v?sc>mur tu?.
6. Iub>s m> e=dem tempFre et am<re et =disse.
7. Aut amat, aut =dit mulier; n?l est tertium.
8. Aiunt, homAn>s plDs in ali>n= neg=ti= vid>re, quam in su=.
9. Eg= s<n> n=llem ux=rem doctam.
10. Mundus vult d>cAp?.
11. OptAmus quisque fac@re, quam d?c@re, m<l>bat.
12. S? n=lHmus d>cAp?, vigilandum est; s? volHmus super<re, pugnandum est (St. Le=).
II
SolF et Croesus4
Sol=, cum Sard>s5 ad Croesum, opulentissAmum illum Lydiae r>gem, v>nisset, hospiti= ab ill=
exceptus est. Terti= di> post adventum Sol=nis, Croesus hospAtem, < ministr?s circumdDc? e?que
omn>s op>s r>gis ostend? iussit. Qu<s cum spect<visset et magnop@re adm?r<tus esset, rDrsus ad
r>gem revertAtur. Tum r>x Croesus interrog<vit Sol=nem: “Quem omnium homAnum f>l?cissAmum
esse ex?stAm<s?” Croesus enim op?n<b<tur s> omnium mort<lium f>l?cissAmum esse. At Sol=:
«F>l?cissAmum», inquit, «v?d? Tellum Ath>ni>nsem». M?r<tus Croesus hoc resp=nsum rDrsus
interrFgat: “CDr Tellum f>l?cissAmum esse put<s?” «Tellus», inquit Sol=, «erat opulentissAmus et
hab>bat bon=s f?li=s et nep=t>s. Is autem mortuus est, cum pugn<ns pr= patri< fortAter host>s
fDg<visset. N>mAnem ante mortem f>l?cem put<r? d?c=».
3
Firma am<citia
Cum Dionysius6, tyrannus Syracus<rum, in c?v>s crDd>lissAm> saev?ret, D<m=n7 eum nec<re
statuit, ut patria < tyrann= l?ber<r>tur. Sed comprehendAtur et tyrann= tr<dAtur. Is imp@rat, ut ille in
cruce f?ger>tur. D<m=n autem < tyrann= spatium tridu? petit, ut sor=rem sp=ns= in m<trimonium daret. «ObsAdem redAtDs me?», inquit, «Phintiam8 am?cum tib? dab=». FacAle id < tyrann= imp@trat.
Cum D<m=n redAtD pr=hib>r>tur, d>sper<bat iam d> salDte am?c?. Hor< statDt< etiam aderat.
D<m=n n=n app<r>bat et tyrannus imperium iam dabat, ut Phinti<s ad supplicium ducer>tur.
E=demque tempFre D<m=n advFlat, ut am?cum serv<ret. Dionysius autem m?r< ill< am?citi< erat
m=tus et n=n castAgat D<m=nem: «UtAnam ego, inquit, tertius v=b?s am?cus adscr?b@rem!»
1
PlatF, Fnis m
$ ,
"
(427-347 ##.
:.2.).
2
SFcrAt;s, is m
$,
"
0»
$ # )
$
3 , *
3
SolF, SolFnis m
, 3
559 #.
:.2.
4
Croesus, < m
%,
$$
# $ $
#
).
5
Sard<s, ium f
, $ , !
6
Dionysius, < m >
$
).
7
D=mFn, Fnis m > " , 3
38
Phinti=s, ae m
$ ,
)
3 ,
$
, )&
$
)& $ *
$ $
$ *
,
-
"
118
3 ,
$ *3
3
# (469-399 ##.
:.2.).
$ *, 0 $ 594 #.
,,
*!
:.2.,
( . 560-546 ##.
,
$ ,
(D. Superior),
3 #
,
3 #
,,
),
) 0
)# > "
%
,
" ")
:.2.),
"
7 "
"% >
.
%
#
+" .
$ (431-367 ##.
.
, ,
(
«
$
/ # ; )"
"; #
$)
" $
:.2.), 405 #. — $
-
-
Ex VetEre Test=mentF
Et apert? sunt ocHl? amb=rum, cumque cogn=vissent esse s> nDd=s. C=nsu>runt folia f?cDs et
f>c>runt sib? periz=mEta. Et cum audissent v=cem DomAn? De? deambulantis in parad?s= ad auram
post meridiem, abscondit s> Adam et uxor eius < faci> DomAn? De? in medi= lign? parad?s?.
ItEque Dn< amb= abi>runt for<s, et cum essent in agr=, Ca?nus irruit in Ab@lem et interf>cit
eum. Deus d?xit Ca?n=: “Ub? est frater tuus?” — Ca?nus respondit: “Nesci=; num ego sum cust=s
fratris me??”
$
Abel, Elis m
*
abeF, i<, Btum, <re )0
$*
abscondF, cond<, condBtum 3
$ $*,
$*
adm<ror 1 + acc. )
-
$-
#
fortBter adv.
fCgF 1
#
hostis, is m
am<citia, ae f
iam )
aperiF, aperu<, apertum 4 $
$*,
$*
"
app=reF, u<, Btum 2
$*
assum, affu<, –, adesse
$) $*
(
" )
at
Ath;ni;nsis, is m 3
$*
aura, ae f )
,
,
parad<sus, < m
.
patria, ae f $ & $ ,
" $
#
# -
perizFma, mAtis n # &.
petF, t<v<, t<tum 3
$* , " # $* ,
$*, $ " $*
plCs adv.
*
possum, potu<, —, posse " &*
post
impEtrF 1+ acc.
$* ,
$ # $*
inquit #
$
interficiF, interf;c<, interfectum 3
)
$*
interrGgF 1
$*
irruF, ru<, ruBtCrus 3
$* ,
$*
prF " $ ,
*prFhibeF, bu<, bBtum 2
. $*
pugnF 1
$*
itAque adv. $ ,
*quisque, quaeque, quidque
,
/$ ")
-
praeter
"
-
putF 1 )" $*, & $ $*
redBtus, Cs m
.
relinquF, l<qu<, lictum 3 $
respondeF, spond<, spFnsum 2
$ & $*
*l<gnum, < n
,
Ca<nus, < m
cast<gF 1
, $*,
$*
circumdCcF, dCx<, ductum 3 ) $*
; pl. littErae, =rum
respFnsum, < n $ $
$*, )
*revertor, revert<, revert<
locus, < m " $
$*
,
. $*
Lydia, ae f !
r;x, r;gis m , *
$*
littEra, ae f )
*" ,
*"
bonus, a, um 0
magnopEre adv. & *,
c<vis, is m, f #
*maiFr;s, um m pl.
*cognFscF, cognFv<, cognBtum 3
$*
comprehendF, hend<, h;nsum 3
0 $
$*
m=lF, m=lu<, – m=lle
$ $*
*condF, dBd<, dBtum 3
rCrsus adv.
*"
saeviF 4
$
& -
m=trimFnium, < n
s=n;
$*
memBn<, –, meminisse "
meridi;s, ;< m
*
&-
minister, tr< m
m<rus, a, um )
$
$*
$*
$
$*,
-
& ,
soror, Fris f
,
$*
,
*sermF, Fnis m
,
*
*servF 1 0
$*,
silva, ae f
)#
$ *
$
0 -
salCs, Ctis f
$* medius, a, um
cFnsuF, su<, sCtum 3
$*
*crux, crucis m
$
crCd;lis, e
$
,
cupiF, <v<, <tum 3
,,
*iubeF, iuss<, iussum 2
$*
itAque adv. $ , /$ ")
$
aut
autem ,
$
<dem, eadem, idem $ $
impErF 1
$*,
$*
imperium, imperi< n
$*,
-
ante
# $-
opulentus, a, um
$ $ *
,
"). , # $
ostendF, ostend<, ost;nsum (ostentum) 3
$*
palCs, Cdis f
$
habeF, bu<, bBtum 2 " $*
ambF, ambae, ambF
am<cus, < m )#
amF 1 ( $*
" .*,
;
*op<nor 1 )" $*, & $ $*
$*
*hospitium, < n # $
)
$*
*,
ops, opis f
$
$
hFra, ae f &
hosp;s, hospBtis m &)
# $*
$
)
omnis, e
*
,
ali;nus, a, um &)
aud<F 4
ocDlus, < m #
*Fd<, Fdisse
) )
homF, Bnis m &
$ $*
ager, agr< m
ait
$
"),
frater, fratris m
$*
adscr<bF, scr<ps<, scr<ptum 3
$*,
&
$*
adventus, Cs m
0 ,
,
$
advGlF 1
*folium, < n
for=s adv.
.
-
spatium, < n
&*,
-
$*
$
$
$
119
cCr
*m<ror, m<r=tus sum 1 + acc.
)
$*
& ")
spectF 1 " $ $*
custFs, Fdis m $
,
) **mort=lis, e " $
, 0
dF, ded<, datum, dare 1
$*
mors, mortis f " $*
deambDlF 1 #) $*,
#)
$*mortuus, a, um "% $
spFnsus, < m
supplicium, < n
(
"
*7
2. -
"
!
"
.
.
*
-
," *
Syracusae, =rum f pl.
Tellus, < m +
tempus, tempGris n
"
*tr=dF, dBd<, dBtum 3
)
$*
triduum, < n $
tum adv. $ #
tyrannus, < m # &. # )
$ $ *
-
excipiF, c;p<, ceptum 3
nihil &$
" $*, $ & $*
ex<stBmF 1 & $ $*
n<l $ . = nihil
faciF, f;c<, factum 3
$*, nFlF, nFlu<, – nFlle
$*
$*
faci;s, ;< f ,
novus, a, um
,
facBle adv. #
nCdus, a, um #
f;l<x, <cis & $
nCllus, a, um
f<cCs, < f "
,
num
, )
*f<gF, f<x<, f<xum 3 $
$*, ) numquam adv.
#
$*
*obl<v<scor, obl<tus sum 3 + gen.
f<lius, i< m
$*
firmus, a, um
*
,
obses, Bdis m
1.
0
,
statuF, u<, Ctum 3 $ $*
supErF 1
0
$*,
$*
d;cBpiF, c;p<, ceptum 3 "
mFtus, Cs m
$*
d;sp;rF 1 $&
$*
mulier, Eris f
.
d<cF, d<x<, dictum 3 #
$*
mundus, < m "
di;s, ;< m
*
necF 1 )
$*
doceF, cu<, ctum 2 )& $*
negFtium, < n
,
$
dCcF, dCx<, ductum 3
$ ,
n;mF, mBnis
$
# $*
enim coni.
,
*
nepFs, Ftis m )
nesciF 4
$*, $*
etiam adv. $
,
2
)&%
*,
-
ub< #
Cn= adv. " $
urbs, urbis f #
utBnam
,
uxor, Fris f
veniF, v;n<, ventum 4
videF, v<d<, v<sum 2
vigBlF 1
$
$*
$*
*volF, volu<, –, velle
vFx, vFcis f #
0
$*
,
$*
)
4" " '
* cum historBcum,
,
"
'
.
'$
-
' # *!:
am<vissent, aud?v@rat, v?sus esset, =r<ret, <ct? sunt, voc<t? essent, >giss>s, d?x@rit.
3. )
*
*
$
"
', *
,
4.
'
5.
*
,
, 3##
,
,
$
$
! # *!
!
,
*
. 6.
"
"$ 1
!:
*,
,#
, 3 * , #
,*
?
*
(
,
*
$
120
"$ 1
' !(, *
!(, 3 $"
, 3*
,
$*,
!
1. 8
*! "
+',
!
'
! $
!*.
"
" ,
,
, $
#
',
.
#
*. 2.
"
" (. 4. ) " #
* . 5. ) " )
$" !(
"
,
!(,
", #
:
! '
" +7
' !
7 ! ! '
*!*. 3.
* #
,
,
!*,
,0 !( *
-
21
$ " (.
$ "
ferF.
"
!
.
$
' ! .
"
1. GERUNDIUM
(
*" !)
$ " ( —
$
"
Fnis f
'
$1
* 1'
!
#
III IV
.
$ , s;nsus, Cs m &) $ )
* .
'
$##
$ " (
*
-nd- "
I
' ! *7 $1
"
*
!* ,
" (
. II
. -end' ! (=ctio,
' !*
)
$ " (
* '
1 *
,
*
' #
.
abl<t?vus.
*
" ,
II
. -"
$"$
' !* $1
' !*
*" (
,
*
" ,
* ,
;$
'
" , .4
* *
' !* " , *
$ " * ,
$ " ( *
'
!
" , : genit?vus, dat?vus, accDs<t?vus,
N.
(cl<m<re)
(tac>re)
(mitt@re)
(f?n?re)
G.
cl<ma-nd-?
tace-nd-?
mitt-end-?
f?ni-end-?
D.
cl<mand=
tacend=
mittend=
f?niend=
Acc.
ad cl<mandHm
ad tacendHm
ad mittendHm
ad f?niendHm
Abl.
cl<mand=
tacend=
mittend=
f?niend=
$ "
*
'
!(
$
(.
$ " $
:
Genit?vus
)
"
$1
' *: «Ars amand?» « ) $
( »(
3*! - " ); modus v?vend?
). $
;
)
"
* caus=
gr=ti= - ,
,
, $
*!*
:
docend< caus=
)&
;
)
"
! $1
' !
' ! (genit?vus
1
obiect?vus ): cupidBt=s discend<
, cupAdus voland?
).
%$ .
Dat?vus
$ " * $
.
AccDs<t?vus
$ " $
"
* ad
'" (
( ""
* ob
*,
): ad legendum
&$
, ad scr<bendum
.
Abl<t?vus
$ "
*
$" ,
"
,
" (
,
,
"
* ex, in, d;:
Scríb@re scríbendó,
díc@re díscis.
d<céndF
+
)&
#
*
$*
"), #
$* —
", &*().
*" ( $ :
& ( $ .:
,
,
M
$ " (
,
!
*,
1
*. 1
"
' !
!.
*
*$ $,
'
"
$ "
:
11.
121
Gútta cavát lapAdém n=n ví, sed
sáepe cadéndF1.
$ " (,
#.
&$
,
*
" $
,
' !
$
".
$ "
'
*
" *
& -
,
: ad legendum librFs ( c.)
genit?vus: lectiF librFrum &$
$
#.
2.
+
- *
11 $
$,
(, * 1 *
,
! $ '
"
cognFscenda. 5
cognFscenda,
'
#$
"
,
! ,
$ "
'
$1
$ # , &$
$
(
$
$ "
$
"
'
"
'
$ "
—
" ,
'
.
,* * , ad haec
(
$ "
!
.
" (
,
"
". .
"$
:
().
$ " *! $
( !
-
*
'
,
$ "
- "
,
! *
$ "
$
,
# * '
!*
"
*, #
"
* haec — #$
*.
$
( !
$ "
3 (
$
'
. 2 *
*, ad haec cognFscenda
$* /$ ( $ .:
/$ # ,
. #
$
) "
* $
3
*!* "
* ad cognFscendum haec.
$
"
.
* :
,
$
$ "
*!* "
*
CFnsilium renovand< bellum.
$ "
*
7
$
CFnsilium bell< renovand<.
.
$ "
$
!
"
$
3.
FERH
ferF, tDl<, l=tum, ferre
$ —"
( $
*
(
! # *
praes. ind. <ct?v? pass?v?, ?nf?n?t?vus praesentis <ct?v? pass?v?
8
Praesens indic<t?v?
Ict?vum
Pass?vum
4
1
2
Sg.
3
1
l.
2
3
8
Ict?vum
1
2
3
1
l.
2
3
122
CadendF (abl.
2
3
1
Pl.
ferrer
ferr>ris
ferr>tur
ferr>mus
ferr>tis
ferrent
ferr>mur
ferr>mAn?
ferr>ntur
$ " )
fer>ns, ferentis
" 7
* saepe.
*
'
fer-a-m
fer-<-s
fer-a-t
fer-<-mus
fer-<-tis
fer-a-nt
1
Sg.
!(
#
Praes>ns coniDnct?v?
Ict?vum
Pass?vum
4
2
3
fer-a-r
fer-<-ris
fer-<-tur
fer-<-mur
fer-<-mAnA
fer-a-ntur
Gnf?n?t?vus praesentis
Pass?vum
ferrem
ferr>s
ferret
Participium praes. <ct.:
1
fero-r
fer-ris
fer-tur
fer-A-mur
fer-A-mAn?
fer-u-ntur
8
Imperfectum coniDnct?v?
4
Sg.
fer-=
fer-s
fer-t
fer-A-mus
fer-tis
fer-u-nt
$ " *.
Ict?vum
Pass?vum
ferre
ferr<
Imper<t?vus praesentis <ct?v?
Sg.
l.
1
2
fer
ferte
ferend?
Gerund?vum: ferendus, a, um
Gerundium:
" ,
*
(
*
.
:
:
' ! # *!
"
$
#
#
"
1 *
$
III
$
. ; *!
-
*.
4.
I
M
"
!
qu<, quae, quod $
.
'
" ,
.
:
"
$ *
' !
"
3
F>l?x, qu< potuit r>rum cogn=sc@re caus<s
(Vergilius).
*!
*
"
!
"
!
"
:
"
$ 1
,
$
,
,
"
)
"
$ $, $
.
" #
7
' ! * $
,)
, ) $)
! ,
* *
.
!
" ,
"
,
*!
" ,
,
* :
&
,
$*
'
.
*
*
-
"
* $
* ,
!, $
!
,
*
*
' !
$ *,
!
-
:
"
N>m= est, qu< nFn cupiat l?b@r=s su=s
incolHm>s et be<t=s esse.
)
& $
&
' !* *
! ,
!
"
,,
' ! .)
$ $
1
"
,
$
# , $
#
$
$*
$
"
& $
)& .
, &$
#
-
)
-
:
Miss? sunt leg<t?, qu< p<cem petErent.
(&$
.
# %
I
1. Deus n>mAn? mand<vit impi> ag@re et n>mAn? dedit spatium peccand?.
2. Et fluvius >gredi>b<tur d> loc= volupt<tis ad inrigandum parad?sum, qu? inde dividAtur in quattuor capAta.
3. Omnem palmAtem in M> n=n ferentem fructum Pater tollet eum, et omnem, qu? fert fructum,
purg<bit eum, ut fructum plDs aff@rat.
4. Difficulter rec?duntur vitia, quae n=b?scum cr>v>runt.
5. Serit arbFr>s senex, quae alt@r? saecHl= pr=sint.
6. Parsim=nia est scientia v?tand? sumptDs supervacu=s.
7. Omnis pontAfex ad offerenda mDn@ra et hosti<s constituAtur.
8. Adhibenda est in iocand= moder<ti=.
9. Pr=hibenda maxAm> est ?ra in puniend=.
10. NDlla aet<s ad discendum sera est.
11. Adulescentia tempus discend? est, multa enim adulescentAbis discenda sunt, quae vir?s
prod@runt.
12. DomAne Deus, mitt@re dign>ris s<nctum ang@lum Tuum d> cael?s, qu? cust=diat, foveat, pr=t@gat,
v?sAtet atque d>fendat omn>s habitant>s in h=c habit<cHl=.
II
M rs Archim;dis
Marcellus, c=nsul Rom<nus, ad SyracDs<s oppugnand<s missus est. DiDturna fuit obsidi=, nec
urbem nisi post tr>s ann=s c>pit Marcellus. Archim>d>s, qu? e= tempFre SyracDs?s fuit, admir<bAl?
ingeni= su= mult<s machAn<s inv>nit d>fendendae urbis caus< et op@ra R=m<n=rum disturb<bat.
Archim>d>s n=n s>ns@rat patriam suam captam esse, dum in pulv@re qu<sdam f=rm<s d>scr?b>bat
123
attentius. Capt?s SyracDs?s Marcellus eximi< homAnis prDdenti< delect<tus caput ill?us parc? iussit.
M?l>s qu?dam autem praedand? in domum Archim>dis irrDpit et strict= gladi= magn< v=ce
interrog<vit: «Quis es?» Sed philosFphus ille propter nimiam cupidit<tem illud investigand?, quod
requ?r>bat, respondit s=lum hoc: «N=l? turb<re circHl=s me=s». ItEque < m?lAte obtrunc<tum esse
tr<dAtur.
Ex NovF Test=mentF
Et >gressus Iesus d> templ= ibat, et access>runt discipHl? Eius, ut ostend@rent E? aedific<ti=n>s
templ?. Ipse autem respond>ns d?xit e?s: “Vid>tis haec omnia, amen d?c= v=b?s: n=n relinqu>tur h?c
lapis super lapAdem, qu? n=n d>stru<tur”.
Et d>scendentAbus ill?s d> monte, praec>pit ill?s, n> cu?, quae v?dissent, narr<rent, nisi cum
F?lius homAnis < mortu?s resurr>x@rit. Et verbum continu>runt apud s> conqu?rent>s, quid esset, cum
< mortu?s resurr>x@rit.
Súnt qu?dám, qu? mé d?cánt n=n ésse poétam:
Séd qu? mé vendít býbliopóla putát. (Martialis)
$
= $,
acc;dF, cess<, cessum 3
ad
adhibeF, bu<, bBtum 2
0
"
*admir=bBlis, e )
$ *
adulescentia, ae f ( $*
adulesc;ns, entis m (
,
$
aedific=tiF, Fnis f
habBtF 1
aet=s, =tis f
$
affErF, attDl<, all=tum, afferre
$*
agF, ;g<, =ctum 3
*parsimFnia, ae f
*pater, patris m $ ,
patria, ae f $ & $
$*,
$
$*
homF, mBnis m &
*hostia, ae f
$
altEr, Era, Erum )#
)0
amen
. " *, $
angElus, < m #
annus, < m #
apud ),
arbor, Gris f
Archim;d;s, is m 0 "
atque
attentus, a, um
" $ *
Iesus, C m
)
ille, illa, illud $ $
impi; adv. & $
inde adv. $$)
ingenium, i< n
inrBgF 1
$*,
$*
interrGgF 1
$*
inveniF, v;n<, ventum 4 0
investBgF 1
$*
autem
iocor 1
,
#
,
capiF, c;p<, captum 3
$*
)$ $*
ipse, ipsa, ipsum "
<ra, ae f #
irrumpF, rCp<, ruptum 3
caput, pBtis n #
causa, ae f
&
circDlus, < m )#
conqu<rF, qu<s<v<, qu<s<tum 3 $*,
$*
constituF, u<, tCtum 3 ) $
$*
cFnsul, Dlis m
)
contineF, nu<, tentum 2
$*
magnus, a, um
*
mandF 1
)& $*
cr;scF, cr;v<, cr;tum 3
Marcellus, < m
cupidit=s, =tis f $
custFdiF 4 0
$*
$*,
$
#)&
itAque $
iubeF, iuss<, iussum 2
lapis, Bdis m " *
locus, < m " $
m<l;s, Btis m
$*
-
Post
*praecipiF, c;p<, ceptum 3
$*
praedor 1 #
$*
prFsum, fu<, –, prodesse
$*
*)
*prFhibeF, bu<, bBtum 2
. $*
propter - ,
&
*prFtEgF, t;x<, tectum 3 . . $*
*prCdentia, ae f ")
$*
pulvis, Eris m
*
puniF 4
$*
*purgF 1 & . $*
putF 1 )" $*,
# $*
$* quattuor & $
qu<dam, quaedam, quiddam
rec<dF, c<d<, c<sum 3 $
$*,
) $
$*
relinquF, l<nx<, lictum 3 $
$*
requ<rF, s<v<, s<tum 3
$*
$*- respondeF, spond<, spFnsum 2 $& $*
resurgF, r;x<, r;ctum 3
$*
$* RFm=nus, < m "
saecDlum, < n
s=nctus, a, um
machBna, ae f "
maxBm; adv.
peccF 1 #
)
,
scientia, ae f
$
)
sed
senex, senis m $
sentiF, s;ns<, s;nsum 4 &) $ $*
,
*
$*
PlCs
*
*pontBfex, fBcis m
hic, haec, hoc /$ $
-
$*
bybliopFla, ae m
caelum, < n
124
.
f<lius, i< m
$* fluvius, i< m
, $
fFrma, ae f 3 " ,
*foveF, fFv<, fFtum 2
#
$*
. $*, $ $*
fructus, Cs m
gladius, i< m " &
habit=cDlum, < n
*%,
.
#
serus, a, um
serF, s;v<, satum 3
$*
dF, ded<, datum, dare 1
d;fendF, fend<, f;nsum 3
. $*
delectF 1
mittF, m<s<, missum 3
$*
. -
0 . $* , (
moder=tiF, Fnis f )"
$*
d;scendF, cend<, c;nsum 3 ) $* , 0
$*
d;scr<bF, scr<ps<, scr<ptum 3
$*
d;struF, strCx<, structum 3
)$*
Deus, < m #
d<cF, d<x<, dictum 3 #
$*
difficulter adv. $ )
dignor 1 & $ $*
$
"
discF, didBc<, – 3 )& $* ,
discipDlus, < m )&
disturbF 1
) $*,
diCturnus, a, um
divBdF, v<s<, v<sum 3
domBnus, < m #
domus, Cs f
$*
0
$*,
$
ex
eximius, a, um
ferF, tul<, l=tum, ferre
$*
ferre
$(
$
mFns, montis m #
mortuus, a, um "% $
sumptus, Cs m
multus, a, um "
super
#
0
supervacuus, a, um
m rs, mortis f " $*
narrF 1
$*
n;mF, mBnis
$
nimius, a, um
"
& "
SyracCsae, =rum f pl.
templum, < n 0 "
tempus, Gris n
"
*
,
test=mentum, < n
)
$
tollF, sustDl<, subl=tum, tollEre 3
$*
tr=dF, dBd<, dBtum 3
$*
tr;s, tria $
turbF 1
) $*, "
$*
urbs, is f #
vendF, dBd<, dBtum 3
$*
-
verbum, < n
videF, v<d<, v<sum 2
opus, Eris n $ )
vis, – f
oppugnF 1
%
$*
ostendF, tend<, t;nsum 3
$*
palmes, Btis m $ *
parad<sus, < m
parcF, peperc<, parsum 3+ dat.
.
$*
v<tF 1
" !
-
0
mCnus, mCnEris n
2
1. -
$
stringF, str<nx<, strictum 3
$*
nFlF, lu<, –, nolle
$*
novus, a, um
nCllus, a, um
obsidium, < n
obtruncF 1
) $*
offerF, obtDl<, l=tum, offerre
$*
omnis, e
"
eF, i<, itum, <re
spatium, i< n
$*
)& $* nisi
"). $*
dum #
;gredior, gressus sum 3
0
$*
enim $ ") &$
sFlum $ *
$*
$*
# $*
vitium, i< n
vFx, vFcis f #
volupt=s, =tis f
4" " '
* prae-, tr=ns-, re-, con-
#
'
-
,
, $" -
.
2. )
*
*
3. -
*
,
#
, $
#
, $ ,"
'
$ " (
"
"$ 1
,
#
,
$
,
$ "
"
,
!:
,
,
" ?
"$ 1
$
'
,
:
fer=, audi=, leg=, capi=, =rn=.
4.
$
!
(:
1.
*
,
! +
'
$. 3.
,
* ,
1
"
1 !
" . 5. , ,
,
.
1
!
' 2-*
* :
$ "
*
$ "
,"
"
'
+ *! ,
(
$
7*,
$
2
"
$ 7 !. 2.
"$
*$,
" . 4. . 6.
'*
$"
+7
$ -
(.
125
22
8
9
.
"
'
!
fiF.
!
"
,
.
1. NUMER>LIA
(
$ % $."5 )
4
' ! "
"$ 1
"!:
! (cardin<lia);
" ! (=rdin<lia);
"
' ! (distribut?va);
' ! (adverbia numer<lia).
!
' !
Cnus, , um
; duo, duae, duo
,
$
,
ducent<, ae, A
$ . Onus, , um
*
*
' ;
' ! duo, duae, duo tr;s, triA
"
, ;
' ! ducent<, , A .".
' ! I-II
. * . .
8
'
m<lia (pl.
m<lle $
& )
III
*$
.
". . m<lle
" ,
"
*
: m<lle homBn;s $
&
&
.6
'
,
*
(
* ) $1
' ,
"
' !( " ,: m<lle passuum $
&
# .
,
' ! ,
! !
,
"
*
*! $1
' !
$
" ' !* " , *: triA m<liA equBtum $ $
&
.
$
! ,
secundus (
.
)(. ) alter (
. )#
)0).
,
' !
& $ %0 (quattuor) " $ (centum).
!
' ! $ ' *
' !
$
"
.
8
' !
"
' ! $
'
"
' *
*!
(
., s;n<
$ ),
,
!
plDr<lia tantum,
., s;nA castrA
$* #
.
)
)
)
)
#$ " "
m
N.
Cnus
G.
D.
Acc.
Abl.
Cnum
CnF
9
f
$ % $."5:
n
Cna
Cn<us
Cn<
Cnam
Cn=
Cnum
Cnum
CnF
m
N.
G.
D.
Acc.
Abl.
N.
G.
m
f
n
duo
duFrum
duFbus
duo, duFs
duFbus
duae
du=rum
du=bus
du=s
du=bus
duo
duFrum
duFbus
duo
duFbus
f
n
tr;s
triA
trium
tribus
tr;s (tr<s)
triA
tribus
trecent< sex=gint= qu<nque di;s
365
trecentae sex=gint= qu<nque noct;s
365
trecentFrum sex=gint= qu<nque di;rum
trecent=rum sex=gint= qu<nque noctium
D.
trecent<s sex=gint= qu<nque di;bus
trecent<s sex=gint= qu<nque noctBbus
Acc.
126
6 1, 2, 3
-" 9 "
trecent;s sex=gint= qu<nque di;s
&
trecent;s sex=gint= qu<nque noct;s
Abl.
trecent<s sex=gint= qu<nque di;bus
trecent<s sex=gint= qu<nque noctBbus
m<lle di;s
$
duo m<liA di;rum
"
" !
+'
!
' !
"
$
,"!(
+
octFg;sBmus sextus.
#
AnnF m<ll;sBmF nFngent;sBmF octFg;sBmF
' !
/$ &
&
$* $
"*
$
$
&
$ "#
).
$* $
"*
$
-
' ! I-II
$ % " # : 9
Cardin<lia
()
$
! )
(
$ % $."5:
Krdin<lia
" ! )
(
DistribDt?va
"
' ! )
I
1
Cnus, -a, -um
II
2
duo, duae, duo
III
3
tr;s, tria
IV (IIII)
4
quattuor
pr<mus, -a, -um
singDl<, -ae, -A
secundus, -a, -um;
b<n<, -ae, -A
alter, -a, -um
tern< (tr<n<), -ae,
tertius, -a, -um
-A
quartus, -a, -um
quatern<, -ae, -A
V
5
qu<nque
qu<ntus1, -a, -um
qu<n<, -ae, -A
qu<nqui;s
VI
6
sex
sextus, -a, -um
s;n<, -ae, -A
sexi;s
VII
7
septem
septBmus, -a, -um
sept;n<, -ae, -A
septi;s
VIII
IX
(VIIII)
X
8
octF
oct=vus, -a, -um
octFn<, -ae, -A
octi;s
9
novem
nFnus, -a, -um
nov;n<, -ae, -A
novi;s
10
decem
decBmus, -a, -um
d;n<, -ae, -A
deci;s
2
4
Adverbia
(
)
2
1
3
.
1
3
5
undecBmus, -a, -um
duodecAmus, -a, 12 duod@cim
um
tertius decBmus, -a,
13 tr;d@cim
-um
quartus decAmus, 14 quattuord@cim
a, -um
qu?ntus decAmus, -a,
15 qu<nd@cim
-um
sextus decAmus, -a,
16 s;d@cim
-um
septAmus decAmus,
17 septend@cim
-a, -um
duod;v<c;sBmus,
18 duod;v<gint<
-a, -um
XII
XIII
XIV
XV
XVI
XVII
XVIII
'
( # *! qu<nctus; 3 *
5
4
11 und@cim
XI
-
.
' !
6
, !
*
):
sextF.
1
' ! I-II
.
( $
* !
*
Annus m<ll;sBmus nFngent;sBmus
0 # !
&
' !
'
"
&
.
"
6
semel
bis
ter
quater
6
und;n<, -ae, -A
undeci;s
duod;n<, -ae, -A
duodeci;s
tern< d;n<, -ae, -A
ter deci;s
quatern< d;n<, -ae, -A quater deci;s
qu<n< d;n<, -ae, -A
qu<nqui;s
deci;s
s;n< d;n<, -ae, -A
sexi;s deci;s
sept;n< d;n<, -ae, -A
septi;s deci;s
duod;v<c;n<, -ae, -A
duod;vici;s
<,
+
qu<nque.
127
"
XIX
19 und;v<gint<
XX
20 v<gint<
,
und;v<c;sBmus, -a,
und;v<c;n<, -ae, -A
-um
v<c;sBmus, -a, -um v<c;n<, -ae, -A
!
' !
*. 7
und;v<ci;s
v<ci;s
"" $ &
"
&
.
2.
I
$
!
"
* : s<
,
( *! ), s< nFn
,
,
(
" '
,
" ,
,
1
"
"
" ,
!*,
!
$
!*
" *.
* !
$
$
" :
1. C<sus re<lis (
*
): $
!
1
"
'
$1
$ 1 * .
$
" , . .
"
*
" ,
,$
*
.
'
"
!
"
, nisi, n<
,
(
).
,
S< id d<cis, err=s.
S< id d<c;b=s, err=b=s.
S< id d<xEris, err=bis.
<
<
<
2. C<sus potenti<lis ( $ ,
+'
* , ! ,
*
'
):
*
S< id d<c=s, err;s.
$ /$ #
$ /$ #
$ /$
): $
! .
<
S< id d<xEris, err=vEris.
'
3. Casus irr <1is (
:
)
1 *;
)
+ *;
$
"
-
*
:
* .
.
* .
!
1
"
3
$
praes>ns con. perfectum con. (
$ /$ #
(
): $
*
*, $
,$
*, $
-
(
).
), $ ,
, !* " (
-
imperfectum con.;
plDsquamperfectum
" $
" $
$
"-
) ,
"
$
" $
$1
con.:
<
$ /$ #
(
!3
<
$ /$
!3
).
S< id d<cEr;s, err=r;s.
S< id d<xiss;s, err=viss;s.
$
! '
* +
! $
!
f<F, factus sum, fBEr<
.
8
Sg.
Pl.
128
F@H
$* , $
$*
Praesens
4
1
2
3
1
2
3
(
"!.
3.
!(
( ( ), $
+').
( '+ ), $
—"
Imperfectum
ind.
con.
ind.
con.
f?=
f?s
fAt
—
—
f?unt
f?am
f?<s
f?at
f?<mus
f?<tis
f?ant
f?>bam
f?>b<s
f?>bat
f?>b<mus
f?>b<tis
f?>bant
fA@rem
fA@r>s
fA@ret
fA@r>mus
fA@r>tis
fA@rent
(
*
FutDrum I
f?am
f?>s
f?et
f?>mus
f?>tis
f?ent
(, $
-
# *! 3
$
IV
,
,
* ?nf. praes. fBEr<
impf. con. fBErem, fBEr;s
.".
#
!(
"
$
'
$
"
'
. Part. praes.
.
; *!
f<F, factus sum, fBEr< $
,
" *$
$ fAciF, f;c<, factum 3
, !* fAciF
*1,
* :
assuefAciF, f;c<, factum 3
)& $*; pass. assuef<F, assuefactus sum, assuefBEr<;
c=nsuefAciF, f;c<, factum 3
)& $*; pass. c=nsuef<F, c=nsuefactus sum, c=nsuefBEr<;
patefAciF, f;c<, factum 3 $
$*; pass. patef<F, patefactus sum, patefBEr<.
"
3
"
fAciF
$
! # *!
,
* : <ct. c=nfBciF
$*, pass. c=nfBcior .".
# %
C=sus re=lis
1. S? val>s, bene est, eg= vale=.
2. S? p<ce fru? volHmus, d> p<ce pugnandum est.
3. S? serv<verAtis praecepta Mea, intr<bAtis in R>gnum cael=rum; s? n=n serv<verAtis, ibAtis in gehennam.
4. S<nct=s et s<nct<s Dei s? imit<r? n=n possHmus, attEmen adm?r<r? possHmus.
5. N=n es s<nctior, s? laud<ris; nec v?lior, s? vituper<ris.
6. S? erg= n=s >rigAmur, ill? [daemFn>s] corruunt; s? n=s conval>scAmus, ill? ?nfirmantur (St Le=).
C=sus potenti=lis
1. Gaudia sua s? omn>s homAn>s c=nf@rant Dnum in locum, tamen mea exsup@ret laetitia.
2. Di>s m> d>ficiat, s? >numer<re velim amicitiae commFda.
3. Sim imprDd>ns, s? plDs postHlem, quam homAn? < r>rum n<tDr< tribu? potest (Cic.).
1.
2.
3.
4.
5.
6.
C=sus irre=lis
S? omn>s homAn>s commDn? salDt? serv?rent, omn>s c?vit<t>s fl=r>rent.
HannAbal R=mam d>l>visset, s? statim post pugnam Cann>nsem c=pi<s ad eam m=visset.
Respondit Iesus <P?l<t=>: “N=n hab>r>s potest<tem adversum M> Dllam, nisi tibi esset d<tum
d>sHper…”
MedAc? s? omnAbus morb?s med>r? possent, f>l?cissAm? essent homAnum.
Nisi esset H?c < De=, n=n pot@rat fac@re quidquam.
N=n aud>r>s pecc<re omn?n=, s? Deum tim>r>s.
I
1. Tr>s faciunt collegium.
2. Bis dat, qu? cit= dat.
3. Fiat misericordia Tua, DomAne, in n=s!
4. Et fiet Dnum ov?le et Dnus pastor.
5. Jnus di>s apud DomAnum sicut m?lle ann?.
6. Septi>s enim cadit iDstus et resurgit.
7. Et convoc<vit duod@cim et m?sit e=s bin=s.
8. S? tacuiss>s, philosFphus m<nsiss>s.
9. S? ven?ret nunc Chr?stus, mult?s nostrum d?c@ret: «Nesci= v=s».
10. Amb=bus mih? carior est ocHl?s.
11. S? grammatAca elementa fast?di>s, numquam accDr<tam linguae Lat?nae cogniti=nem tibi
compar<bis.
12. S? tacuiss>s, philosFphus m<nsiss>s.
13. Nisi enim esset Deus v>rus, n=n afferret remedium; nisi esset hom= v>rus, n=n praeb>ret exemplum (St
Le=).
1
,
#
* .
129
14. Haec quidem ego n=n ferrem, nisi m> philosophiae portum contulissem.
15. Bis =rat, qu? bene cantat.
II
Aenigma
Quod anAmal mane quattuor pedAbus ambHlat, meridi> du=bus, vesp@re tribus? Hom= est:
?nf<ns enim et pedAbus et manAbus r>pit, vir du=bus pedAbus inc>dit, senex cum bacHl= ambHlat.
Varia
Nisi Ath>ni>ns>s Sol=nis discipl?nam tenuissent, r>spublAca e=rum n=n tam diD fl=ruisset.
Alexandr= Magn= Dari? condici=n>s repudiante, Parmeni= d?xit e?: «Ego, s? Alexander essem, p<cis condici=n>s accip@rem». Ille autem respondit: «Ego qu=que accip@rem, s? Parmeni= essem».
Di>s m> d>ficiat, s? r>g>s imper<t=r>sque, tem@re in hostium terr<s tr<nsgress=s, cum maxAm?s
cl<dAbus >numer<re velim (T. Livius).
Ex NovF Test=mentF
S? saecHlum v=s =dit, mement=te quoniam M> pr?m> =diit; s? d> saecHl= ess>tis, saecHlum
quod suum esset am<ret: sed quia d> saecHl= n=n estis et >go >l>g? v=s d> saecHl=, proptere< =dit
v=s saecHlum.
Surgent enim pseudochr?st? et pseudoproph>tae et dabunt signa magna et prodigia ita, ut in
err=rem inducantur, s? fA@r? potest, etiam >lect?.
S? hominAbus plac>rem, Chr?st? servus n=n essem.
$
$*,
accCr=tus, a, um $. $ *
*adm<ror 1 + acc. )
$*
faciF, f;c<, factum 3
$*
fast<diF 4
$*
f;l<x, <cis & $
adversus, a, um
ferF, tul<, latum, ferre
$
accipiF, c;p<, ceptum 3
" $*
$
*aenigma, Atis n
#
afferF, attDl<, all=tum, afferre
$*
Alexander, dr< m
amF 1 ( $*
*ambF, ambae, ambF
ambDlF 1 0
$*, #) $*
am<citia, ae f )
anBm=l, anim=lis n
*annus, < m #
apud ),
Ath;ni;nsis, is m 3
attAmen
autem ,
bacDlum, < n
bene adv. 0
b<n<, ae, a
*bis
,
*cadF, cecBd<, s=um 3
caelum, < n
postDlF 1 $
$*, $-
inc;dF, cess<, cessum 3 0
$*
indCcF, dCx<, ductum 3
$*
*<nf=ns, antis m "
<nfirmF 1
$*
intrF 1 0
$*
irre=lis, e
*
0
$*
,
,
pr<m;
$ ,
-
&
*prFdigium, < n &)
, &)
-
proptere= - /$ # , /$ ")
pseudochr<stus, < m
0 $
pseudoproph;ta, ae m
*pugna, ae f $
pugnF 1
$*
quam
*,
;& "
quattuor & $
qu<, quae, quod $
quia $ ") &$
quidem ( #
& $ * )
$ *
& $ , )
" ,
" )& ;
quisquam (m, f), quidquam (quicquam) $ ) *, &$ ) *
.
quod coni. &$
quFnBam $
quoque coni. $
,
r;gnum, < n , $
*remedium, < n , $ *
$
ita adv. $ , $ *
iCstus, a, um
$*
potenti=lis, e
"
potest=s, =tis f " #). $
*praebeF, bu<, bBtum 2
$*
- praeceptum, < n
$
,
*
habeF, bu<, bBtum 2 " $*
homF, Bnis m &
*hostis, is m
#
imBtor 1
$*
imper=tor, Fris m
$ *
imprCd;ns, entis
)"
,
,
-
fBF, factus sum, fBEr< $*, $
$*
- flFreF, flFru<, –, flFr;re 2 , $ ,
$*
, $
fruor, frCctus sum 3
*
$* ,
$*
gaudium, < n
$*
gehenna, ae f #
grammatBcus, a, um # "" $ & -
$
*audeF, ausus sum 2
$*
130
.
-
r;pF, r;ps<, r;ptum 3
$
Cann;nsis, e1
0
c=rus, a, um
,
#
c=sus, Cs m
citF
-
,
,# )
$
$*
locus, < m " $
$
& $* , ).
;
-
cognitiF, Fnis f
collegium, < n
commGdum, < n #
,
"). $
commCnis, e .
comparF 1
# $ $*
condiciF, Fnis f )
cFnfErF, contDl<, coll=tum,
cFnferre
$*
" $
conval;scF, lu<, – 3
$*
convGcF 1
$*
cFpia, =rum f pl. t.
corruF, ru<, rDtum 3
$*, ) $*
daemon, Gnis m
Dar;us, < m >
d;ficiF, f;c<, fectum 3
$ $*
*deleF 2
)
d;sDper
0),
Deus, < m
#
*
r;x, r;gis m ,
,
salCs, Ctis f
s=nctus, a, um
$
sed
senex, senis m $
*
septi;s
*m<lle ind4cl5n. $
&
*serviF 4
misericordia, ae f "
mittF, m<s<, missum 3
morbus, < m
nec
$*,
$
numquam adv.
nunc $
*,
,
$*
-
,
#
ocDlus, < m #
#
dF, ded<, datum, dare 1
DomBnus, < m 7
Fd<, Fdisse
$*
omnis, e
*
duo, duae, duo
duodEcim
, $*
;ligF, l;g<, lectum 3
,
;numErF 1
eF, i<, itum, <re
&
peccF 1 #
$
$
$*,
,
exemplum, < n
"
exsupErF 1
0
Cannae, =rum f
%
,
&
$
*
3 ,
)
"(
,
Canne).
3
$
"
$*
tam adv. $ , $ *
veniF, v;n<, ventum 4
*placeF, u<, Btum 2
$* ,
$* )#
", )#
$*
plCs adv.
*
portus, Cs m #
*; )
. ,
. $
*possum, potu<, —, posse " &*
$*
"
,
$*
P<l=tus, < m
*error, Fris m
etiam adv. $
#
$)0,
p;s, pedis m # , $
philosophia, ae f 3
( ")
philosGphus, < m 3
$*
ergF
$ *
;rBgF, r;x<, r;ctum 3
" $*
"
,
pastor, Fris m
,
*
,
*,
p=x, p=cis f "
$*
elementum, < n
$*,
$*
#) )3
$*
. -
timeF, u<, – 2
$* ,
$*
*tr=nsgredior, gressus sum 3
$) $*,
) $*
tr;s, tria $
tribuF, bu< bCtim 3 )
$*, " $*
*Cllus, a, um
) *,
$
Cnus, a, um
valeF, valu<, valitCrus, val;re 2
$*
* ", " $*
), $*
"
varius, a, um
$*
omn<nF adv.
*ov<le, is n &
0
)
tamen coni.
, %
temEre adv.
" $& ,
$
teneF, tenu<, tentum 2
terra, ae f "
*test=mentum, < n
$,
"
novus, a, um
",
*signum, < n
,
"
statim adv. $ $&
*surgF, r;x<, r;ctum 3
$ $*, $ $*
taceF, tacu<, tacBtum, tac;re 2 " & $*
# $*
natCra, ae f
$*
$*
s<cut adv.
*
;
"*
*servF 1 0
servus, < m
$*
moveF, mFv<, mFtum 2
multus, a, um " #
nisi
*
RFma, ae f : "
saecDlum, < n
meridi;s, ;< m
nesciF 4
di;s, ;< m
*
discipl<na, ae f )&
enim coni.
magnus, a, um
m=ne adv. )$ "
manus, Cs f )
maneF, m=ns<, m=nsum 2 $ $* ,
$*
*medeor, – 2 & $*
medBcus, < m
&
memBn<, –, meminisse " $*
$*
d<cF, d<x<, dictum 3 #
:.2. 7
Lat<nus, a, um
repudiF 1 $ # $*, $$
$*
r;s, re< f .*,
respondeF, spond<, spFnsum 2 $& $*
r;spublBca, re<publBcae f # )
$
resurgF, surr;x<, surr;ctum 3
$ $*,
$*
lingua, ae f
*cl=d;s, is f
1
$*
laudF 1 0
)&
$
c<vit=s, =tis f #
diC
laetitia, ae f
v;rus, a, um
$
vespEre adv.
&
v<lis, e
%
,
0
$*
"
"
vir, < m ")
vitupErF 1
, $*
volF, volu<, –, velle
,
-
$ ) $
$*
)
;
* 216 #.
131
2
1.
4" " '
':
Dnus hom= cl<rus, tr>s auct=r>s >gregi?, duo m?lAt>s fort>s.
2. )
*
,
3. -
*
" !(, "
* ,
'
"
*
"
"$ 1
,"
,
!(, #$
(, * +
,
$
"
!:
,"
*
$
,
,
,
" $ ,
#
,"
$ ' $ .
' # *!:
du=rum, f?ant, tribus, f?et.
4.
'
'
(# *
,"
!
:
ad (Dnus; m?les), duo (caput; magnus), (eques, aud<x, tr>s) caus<
5.
$
!
1. -" " ' $ /
"
! !
*
,
* ,
! '
!. 6. 9
1
132
'
'
$ " (!
(:
!
. 2.
! *$" !*. 4. :
*$" !*
*
+', $" +' *$" !*. 3.
" . 5.
1
$ 7 !.
" -
23
)
"
*7 .
.
* qu<n.
, !
*.
!(
,
eF
1. CHNSECOTIH 1 TEMPORUM
"
7 !
" ,
,
!
* ,
! ' ! ,
* *
.
(.
$ *
"
" ,
!
,
$
"
" 7
$ * $*
"% ).
tempFrum (
9
*7
'
"
:
)
* *
$ *
" ,
;
)
7
'
*
" (
"
" ,
.
*
" ,
!
$
#
*
.
* " (
"
*
!* " (
*
" ,
,* ,
$"$1 *.
,
"
,
$,
,
$ *
'
,
*$
*
$,
*
!
"
!
"
*
*$
"
'
* *$ c=nsecDti=
'
"
,
" (
.
" ,
"+
M
'
* ,
'
-
,
*
-
,
! ' " "
'
)S
1.
*
" ,
"
!
*7 ,
" (
, "*
* " (
*
" ,
,
"
*
" ,
praes>ns n.,
" (
"
" ,
,
"+
$ 1 *
*$, —
" (
"
" ,
,
"
1 *
$"$1 * —
perfectum con.,
praes>ns n. I (
)
'
,
.
"
# * (praes.
con.
'
,
)
!
# * ( -Crus sim.
2.
*
" ,
"
*7 ,
"
! , "
*
" (
*
" ,
"
*
"+
— plDsquamperfectum n. "
! ,
" ( imperfectum n., "
"
1
— imperfectum n.
'
,
, . .# *
Crus essem. C=nsecDti= tempFrum * ,
"
'
"$ 1 (
(:
*
"
!
"
,
*
$
$
1 ). )
1
-
,
" (
"
"+
*
*
'
+
*
.
,
$ 1
"
"
"
1
,
praes4ns con.
perfectum con.
imperfectum con.
pl6squamperf. con. -6rus essem
c=nsecDti= tempFrum
"
"
" * ,"$ " (
*
"
7
*
" (
( "
*
*
" ,
*
"
! "
cFnsEquor, cFnsecCtus sum 3
$* (
-6rus sim
!
" ,
'
" ,
(
* , !
,
"+
$ 1
"' !
" ,
-
*- ., 7*- .).
133
(
* qu<n.
-
' ! )
"
' !
"
!
"
, -
" $
"
!
" ,
( c=nsecDti= tempFrum " ( $
.
2 ,
* ,
" ,
"
' ! $
' praes>ns
imperfectum con.
"
!
" ,
*
!
* cum historAcum $
' imperfectum n. plDsquamperfectum con.
" ,
!
* cum caus<le
$ $
' !
"
!
",
* cum concess?vum * $ $
'
!
*
.
$ c=nsecDti= tempFrum (# *! -Drus sim -Drus essem $
).
2.
)
—3
! "
' !*
!(
!
*
* ,
"
' !
* ,
' ! *
"
*
!:
*
"
,
2.
*
"
,
)
,
,
3.
' ! ,
' !* * -
" .
)?
!
!
)
' !(
utrum... an...
quid ag<s. &$ $
quid >g@ris. &$ $ ( )
quid <ctDrus s?s. &$ $
...
...
" .
*7 :
!
*.
.
*, )
*
$*.
*7 :
"
quid ag@r>s. &$ $
quid >giss>s. &$ $ ( )
quid <ctDrus ess>s. &$ $
Sci>bam
,
("
' !
"
Sci=
(,
" ,
"
* .
ub<? # ?
quF? ) ?
quandF? # ?
' !
1.
!
(
*
quis? quid? $ ? &$ ?
qu<? quae? quod?
?
qu=lis, e
(
$)?
quantus, , um
(
) -n
num
nonne
)" ( (
"
,
*
*.
.
M
*, )
*
$*.
I
,
) QU@N
' !
"
!
" ,
,
1 ,
' !
! ,
( (
,
! ,
( *
*: n=n dubAt=
"
( *,
n>m= dubAtat
$
"
$ , quis dubAtat? $
"
$ ?
(
—
. .,
,
! ,
(
: retin>r? n=n possum
" #) )
$* , retic>re n=n
" #) )" & $*, n=n multum abest " #
$ %$ " .),
"
*
possum
qu<n.
$ *
" ,
3
.
,
c=nsecDti=
tempFrum
3 *
"
' :
N=n dubAt=
"
( *,
N=n dubit<bam
"
,
134
qu?n id intell@g<s. &$ $ /$
"
*.
qu?n id intell>x@ris. &$ $ /$
.
qu?n id intellectDrus s?s. &$ $ /$
" *.
qu?n id intelleg@r>s. &$ $ /$
"
*.
qu?n id intell>xiss>s. &$ $ /$
.
qu?n id intellectDrus ess>s. &$ $ /$
"% *.
4.
(
"
F, i<, itum, <re
!
8
4
Praes>ns
con.
eF
<s
it
<mus
<tis
eunt
2
3
1
Pl.
$ —"
(
i/e (i).
ind.
1
Sg.
2
3
8
H
ind.
2
3
1
Pl.
2
3
FutDrum I
<rem
<r;s
<ret
<r;mus
<r;tis
<rent
Perfectum
con.
i< (<v<)
<st<1
iit
iBmus
<stis
i;runt
1
Sg.
<bam
<b=s
<bat
<b=mus
<b=tis
<bant
,
(
Imperfectum
ind.
con.
eam
e=s
eat
e=mus
e=tis
eant
4
*
+ (
-
"
FutDrum II
iErF
iEris
iErit
ierBmus
ierBtis
iErint
<bF
<bis
<bit
<bBmus
<bBtis
<bunt
PlDsquamperfectum
ind.
con.
iErim
iEris
iErit
ierBmus
ierBtis
iErint
iEram
iEr=s
iErat
ier=mus
ier=tis
iErant
<ssem
<ss;s
<sset
<ss;mus
<ss;tis
<ssent
Participium
praes.
fut.
i;ns, euntis
itCrus, a, um
Gerundium
Gerund?vum
eund<
eundus, a, um
Imper<t?vus
Sg.
2
Pl.
2
5.
Gnf?n?t?vus
<
praes.
pf.
<te
<re
<sse
,
ab-eF, ab-i<, ab-Btum, ab-<re
)0
ad-eF, ad-i<, ad-Btum, ad-<re
:- F, ex-i<, ex-Btum, ex-<re
in-eF, in-i<, in-Btum, in-<re
inter-eF, inter-i<, inter-Btum, inter-<re
per-eF, per-i<, per-Btum, per-<re
praeter-eF, praeter-i<, praeter-Btum,
praeter-<re
prod-eF, prod-i<, prod-Btum, prod-<re
red-eF, red-i<, red-Btum, red-<re
tr=ns-eF, tr=ns-i<, tr=ns-Btum, tr=ns-<re
!
0
3
#
,
# *!
$ ).
1
<st<, <stis, <ssem, <sse ––
,7
EH
I
$*
0 $*;
")- .)
0
$*
0
$*
# $*
# $*
0
. $*
(
$* " "
$) $*
. $* ,
0 $*
' !
$
* : flCmen tr=nsBtur
! # *! *
. $*;
0
)
$*
"
0
*
$ ( $ .:
-
iist?, iistis, iissem, iisse.
135
# %
I
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
11.
12.
13.
Neque quid agam, nec <ctDrus sim, sci=.
D?c n=b?s, De? F?lius s?s necne.
Hoc d?c>bat Iesus signifAc<ns, qu< morte esset moritDrus.
Mult? nesciunt, quam vim scientia habeat.
Quaes?v>runt < Iohanne i?, qu? miss? erant < Pharisae?s, nonne Chr?stus esset.
Rati= docet, quid faciendum et fugiendum sit.
Videndum est n=n modo, quid quisque loqu<tur, sed etiam quid quisque sentiat et faciat.
IDdAc>s re=s interrFgant, quibus caus?s ad scel@ra comm=t? sint.
Expl=randum est, an testis inim?cus e? sit, adversus quem testim=nium dat, vel am?cus.
Nesc?re, quid ante n=s >g@rint homAn>s, est in ten@br?s v?v@re.
N=n dubAt=, qu?n habu@rit vim magnam semper =r<ti=.
Mement=, DomAne, qu=mFdo ambul<v@rim c=ram T> in v>rit<te et in corde perfect=.
N=n dubAt=, qu?n numquam pecc<tum mort<le commissDrus s?s, dummFdo vocem c=nscientiae
audi<s.
14. N=n ess>mus paup@r>s, s? nesc?r>mus quid esset paupertas.
II
ScaevGla
Olim, cum R=ma < r>ge Porsenn< oppugn<r>tur, incFlae magn< inopi< vex<bantur. Tum Gai=
Muci= c=nsilium in anAm= fuit Porsennam nec<re, postquam castra Tusc=rum intr<ret, ut adversari?
perturb<rentur et R=m<n? per?cHl= l?ber<rentur. IDdAcat sen<tu?, quid in anAm= hab>ret. Cum intr<ret,
ign=rat, quis Porsenna esset, scr?bam gladi= su= necat. Postquam r>x eum interrog<ret, quid esset.
Mucius ille fortis respondet: «R=m<nus sum. N=mAnor Gaius Mucius. Hab>bam in anAm= t> nec<re,
sed scr?bam innocentem n <v?. Sed tD nec<b@ris < R=m<n?s adul>scentHl?s. Cunct? opt<bant et optant, ut nec>ris. Adul>scentHl? R=m<n? per?cHl?s n=n perturbantur, Porsenna, cum verb?s Muci? simul
?r< ?nflamm<r>tur et per?cHl= maxAm= perterr>tur, imp@rat, ut incendia par<rentur et Mucius iuvenis
flamm?s vex<r>tur. Mucius autem: «Cruci<tD, inquit, n=n terreor». Et suam dextram flamm?s praebet. Porsenna perterr>tur metD et l?b@rat Mucium. Cum is R=mam ven?ret, < sen<tD don<tur et <
damn= dextrae appell<tur ScaevFla1. R>x autem Porsenna < bell= d>terr>tur.
Varia
Sapi>ns quidam interrog<tus, quid hom= pessAmum, quid optAmum hab>ret, respondit: «Linguam». Est vetus proverbium: «Lingua est optAmum pessAmum».
Thal>s2, Dnus ex septem sapientAbus, cum interrog<r>tur: «Quid est difficAle?», respondet:
«S> ipsum n=sc@re». Idem interrog<tus, quid esset facAle: «Alt@r?, inquit, c=nsilium dare».
Diog@n>s3 aliquand= acc>nsam lucernam manD ten>ns in for= ambul<bat, cum di>s esset. I
c?vAbus interrog<tus, cur lucernam accendisset: «HomAnem», inquit, «quaer=».
Excerpta
Voc<vitque DomAnus Deus Adam tibi praec>p@ram et d?xit e?: “Ub? es?” Qu? ait: “V=cem
tuam aud?v? in parad?s= et timu? e=, quod nDdus essem, et abscond? m>”. Cu? d?xit: “Quis enim
indic<vit tibi, quod nDdus ess>s, nisi quod ex lign=, d> qu=, n> comed@r>s, com>dist??”
Respond>ns autem Iesus d?xit: “Nesc?tis, quid pet<tis. Potestis bib@re calAcem, quem Eg=
bibitDrus sum?” D?cunt E?: “PossHmus”.
1
2
ScaevGla, ae m ,
Thal;s, ;tis m
, cogn-men
$ ,
),
$ *3
< scaeva, ae m
3
«3
< scaevus, a, um
# »,
,
« " ")
.
, » ( . 600 #.
:.2.).
3
$ 3
136
DiogEn;s, is m > #
, $ &
$ *
" $
( . 412-323
:.2.), 3
" ) *$) .
3-
,
$
)
)&
SpirAtus, ub? vult, sp?rat et v=cem Eius aud?s, sed n=n sc?s, unde veniat et qu= v<dat. S?c est
omnis, qu? n<tus est ex SpirAtD.
Vigil<te erg=; nesc?tis enim, quand= domAnus domDs veniat: s>r=, an medi< nocte, an gall?
cantD, an m<ne; n>, cum v>n@rit repent>, inveniat v=s dormient>s. Quod autem v=b?s d?c=, omnAbus
d?c=: vigil<te.
DiscumbentAbus enim s>cum discipHlis ad edendam mystAcam c>nam, cum in Caiphae atri=
tract<r>tur, quomFdo Chr?stus posset occ?d?, Ille corpFris et sanguAnis Su? =rdAn<ns sacr<mentum,
doc>bat, qu<lis De= hostia d>b>ret offerr?… (St. Le=).
$
abscondF, cond<, condBtum 3
$ $*,
$*
accendF, cend<, c;nsum 3
# $*
adul;scentDlus, < m
""
&
advers=rius, i< m
$
adversus, a, um
agF, ;g<, =ctum 3
$*,
$
ait
#
-
gladius, < m " &
Pharisaeus, < m 3
-
habeF, bu<, bBtum 2 " $*
Porsenna, ae m
homF, Bnis m &
possum, potu<, —, posse " &*
hostia, ae f
$*,
$-
$
,
#
-$
<dem, eadem, idem $ $
<gnFrF 1
$*,
impErF 1
$*,
incendium, < n
ambDlF 1 0
$*, #) $*
incGla, ae m
am<cus, < m
)#
indBcF 1 )
*innoc;ns, entis
aud<F 4
)
autem ,
,
inquit #
intrF 1 0
,
bellum, < n
Caipha, ae m
$*
3
*,
;& "
quandF adv.
)#
qu<dam, quaedam quoddam
#
$ $ ,
)
$*
*quisque, quaeque, quidque
,
quFmGdF
$*
"
0
$*
respondeF, spond<, spFnsum 2
$ & $*
$*,
l<bErF 1
)
r;x, r;gis m ,
$*
*
l<gnum, < n
*sanguis, Bnis m
c<vis, is m, f #
lingua, ae f
sapi;ns, entis ")
)$ $
loquor, locCtus sum 3 #
lucerna, ae f 3
*
magnus, a, um
*
m=ne adv. )$
"
"
*sacr=mentum, < n $
$*
c;na, ae f
,
"
<ra, ae f #
RFm=nus, < m
cFram+ abl.
)
repent; adv.
iuvEnis, is m (
comEdF, com;d<, com;sum 3 $*
*committF, m<s<, missum 3 ) $* " $ ,
) $*,
$*
commoveF, mFv<, mFtum 2
# $*,
)
$*
*cFnscientia, ae f
, $*
*cFnsilium, < n
$ ,
$, "
,
)"
,
Iohann;s, is m
RFma, ae f : "
&
)
reus, < m $ $& ,
*iCdex, iCdBcis m ) *
causa, ae f
"
*ratiF, Fnis f
$*
cantus, Cs m
# *
-
quF )
$
iCdBcF 1 )
)
-
& $ ))
(
calix, calBcis f &
castra, Frum n(
,
$*
inveniF, v;n<, ventum 4
bibF, bib<, pFtum 3
-
quis, quid $ , &$
interrGgF 1
$*
,
#,
inopia, ae f
,# $
quam
"
ante
=trium, < n
%"
proverbium, < n
qu=lis, e
$*
inim<cus, < m
$*
$*
$ *
anBmus, < m )0
appellF 1
" & $*
$ -
*quaerF, quaes<v<, quaes<tum 3
$*,
$*
<nflammF 1
,
postquam
$ #
praebeF, bu<, bBtum 2
$*
praecipiF, c;p<, ceptum 3
$*,
$
$*
$
alius, ia, iud; gen. sg. alter<us
)#
an
petF, t<v<, t<tum 3
$* , " # $* ,
$*, $ " $*
$)0
-
$
aliquandF
gallus, < m
.
$*
,
$
*
Scaevola, ae m ,
*scelus, lEris n
$)
scientia, ae f
,
sciF 4
)
$*
manus, Cs f )
scr<ba, ae m
medius, a, um
sed
,
137
*cor, cordis n
memBn<, –, meminisse
,
*corpus, pGris n $
metus, Cs m $
cruci=tus, Cs m ")&
mittF, m<s<, missum 3
cCnctus, a, um
modo adv.
cCr
*
$
,
debeF, bu<, bBtum 2 $*
"
d;terreF, terru<, terrBtum 2 ) $$*, )# $*
Deus, < m
dexter, t(E)ra, t(E)rum
d<cF, d<x<, dictum 3 #
di;s, ;< m
$*
difficBlis, e $ )
mort=lis, e " $
s<
mors, mortis f " $*
s<c adv. $
Mucius, < m
signifBcF 1
dF, ded<, datum, dare 1
-
$
*n=scor, n=tus sum 3
$*
nisi
*dormiF 4
$*
*
,
edF, ;d<, ;sum, ;sse (edEre)
enim coni.
,
*
eF, i<, itum, <re
$
*timeF, u<, – 2
$*
ergF
,
explFrF 1
$*
faciF, f;c<, factum 3
$*
$*,
-
forum, <
*fortis, e
v=dF, —, — 3
$
$*
$*;
Gaius, < m 7
verbum, < n
$*
*Fr=tiF, Fnis f "
$ ,
FrdBnF 1 ) $
$*
$*, ) $
parad<sus, < m
.
!
"
!
" ,
$ ,
-
$
vetus, vetEris $
vexF 1 ")& $*,
$
$*
videF, v<d<, v<sum 2
$*
$*
,# #
v;rBt=s, =tis f
&*
0
vigBlF 1
$
$*
$*
v<s, – f
$*
v<vF, v<x<, v<ctum 3
#
-
vocF 1
$*
vFx, vFcis f #
$*
$*
,
)
- perterreF, terru<, terrBtum 2 ) $volF, volu<, –, velle
$*
perturbF 1
$* ").
,
"). $*
2
'
veniF, v;n<, ventum 4
$*
*per<cDlum, < n
*
fugiF, fCg<, fugBtum 3
# $*,
$*
$ *
vel
*,
*perficiF, f;c<, fectum 3
$*
*
= /$ ) -
$* unde $ )
,
pecc=tum, < n # 0,
.
,
$*
ub< #
#
paupert=s, =tis f
"
$*,
TCscus, a, um $)
#
$*
tum adv. $ #
*pauper, pEris
f<lius, i< m
$* ,
)
Flim adv.
parF 1 # $
#
flamma, ae f
tractF 1
&*
oppugnF 1
$ *
etiam adv. $
facBle adv.
$*,
Cnus, a, um
optF 1
$ * $
$ *
*offErF, obtDl<, obl=tum, offerre
$*
omnis, e
$*
testimFnium, < n
*testis, is m
*occ<dF, occ<d<, occ<sum 3 )
$*
"
-
"
;
numquam adv.
dummGdo $ *
138
$*
nCdus, a, um #
$*
$*
terreo, terru<, terrBtum 2 )# $*
$*,
nox, noctis f
"
$*
*teneF, tenu<, tentum 2
domBnus, < m #
,0
sp<rF 1
$ *
spirBtus, Cs m )0
$*
doceF, cu<, ctum 2 )& $*
dFnF 1
-
*tenEbrae, =rum f pl. $ *, $*"
nFmBnF 1
$*
& $*
simul (atque) adv.
#
*mystBcus, a, um # &. $
*nFscF, nFv<, nFtum 3 )
$*
domus, Cs (<) f
"
),
nesciF 4
discumbF, cubu<, cubBtum 3
# $*
"*
$* s;rF
neque
#
discipDlus, < m )&
dubBtF 1
septem
& ;$ *
necF 1 )
DiogEn;s, is m >
$
sentiF, s;ns<, s;nsum 4 &) $ $*, .). $*;
" $*
$*
necne
*
#
sen=tus, Cs m
0
multus, a, um "
#
*semper adv.
$*
*morior, mortuus sum 3 )"
& ")
*damnum, < n ).
1. -
"
$*
4" " '
(
.
'$
*7
.
.
2. -
"
' # *!:
am<bant, aud?vist?, vid>r>mur, =r<ret, agAtis, voc<v@rit, >g@ram, d?x@r=.
3. )
*
*
"
, "
4.
$
'
5.
*
, "
*,
! # *!
(
,
. 6.
+
"
',
"
!:
,
' $
*
"$ 1
$" ,
. 3.
' "
!
$
,
*
"
,
$3
" ,
!(,
?
!
1.
"
"$ 1
,
!
$
*,
"
* *
'.
$ (
. 5.
$
. 7.
.
#
" ,
,
* ,
$ '
*
,
*,
:
! ' (fA@r?). 2. /
! (impius). 4.
*
,
*
!
'. 8.
$* $
,
*
,
!
'
*$
"
139
))
0
,
$ ,
!
*
1
#
$
( 1.
*
$
1.
$ ( $ s
* ,"$
" (
" IV . " .:. . *
vetus — gen. sg. vet@r-is < *vetes-es; #
!
*
+
)
!
-
2
!*
"
r. 5
: -$. sg. mDs — gen. sg. mDris < *mDs-es; -$. sg.
: cl<m<-re < *cl<m<-se4; fer?-re < *fer?-se5.
3
2.
)
1.
"
*
! *
!
$ A E
"
?nfBci=; speci= — ?nspBci=; c .
*
: -$. sg. gr<men — gen. sg. gr<mBnis.
2. )
(
!( A
"
*
! *
! *
*
fActum — ?nfEctum; pr?nceps < *pr?m-caps (pr?mus + capi=).
3. )
! A B
"r
"
E: tr<dEre < *tr<ns + dAre6;
-$. sg. pulvis — gen. sg. pulvEris.
4.
! *
*
G
"
D:
) -$. sg. am?cDs < am?cGs
c. sg. am?cDm < am?cGm
-$. sing. fr?gDs < fr?gGs
b) 3 . * . . praes. ind. ?ct. d?cDnt < d?cGnt.
3.
)
"
.
E:
*
:
0
)
"
*
! *
" #
) praes. caed=, pf. cec<d? < *ce-caed?;
b) aestAm=,
ex<stAm= < *ex-aestAm=;
c) claud=,
inclCd= < *in-claud=.
B: fAci= —
)
"
u — C:
<, " #
4.
1)
(
"
"
"$ 1
* " (
:
!* :
a)
:
=
+
<
=
ae:
terr=
+
<
=
terrae
(gen./dat.
sg.);
b)
1
,
* $ $1
' ! : F + < = <: lupF + < = lup< (gen. sg.), F + < = F:
lupF + < = lupF (dat. sg.), = + < = <: terr= + <s = terr<s (dat./abl. pl.), B + E = E: nubB + E = nubE
.); $
I
.: = + F = F: am= + F =amF (1 . ". . praes. ind. <ct.);
(abl. sg. III * +.
= + ; = ;: am= + ; + m = amem (1 . ". . praes. con. <ct.).
!
$
1
.
) .
2 *
$ , "
3
)
!( $
! -s
4
5
"
,"
5
!
1. ) " " (
ss > s: Cssus > Csus m
2.
#
' !
*: d;ses, Bdis < *d; + sedeF
3. - " ' !
!
* : basilBcus (# &.) ,
6
.
,
'
!
*7 : Dt-E-ris;
2
1
142
"
( $ ! (rh=).
*7 III
.
!
",
*
+ *
# * * ?nf. praes. <ct.
$
' !* s. 5
.
*
!
$
& , c=sseus > c=seus m
. .
, !
',
1
, prFsEcF < prF + secF ( &*) $
*
!
" $
! ,
, philosGphus (# &.) 3
3 " .
"
'
E
#
: teg-E-re.
-r.
esse, posse.
'
$ ss,
s,
$*
* :
"
*
"
'$
'
!*
" .
* $,
"r
2 . ". .
" (
"
'
'.
1)
(
amAnt;
2)
!(
5.
"
!(
"
*
P
"$ 1 *
!*
6.
!
!
'
1
. am=s — amAt, amAm,
,
(voc<lis ante voc<l? corripAtur),
1
' ,
"
.5
pl;bs, pl;bis f
+ .
* ,
* m, t, nt
+
1.
!
!
$
!(
(pl;bs < *pl;bis),
. hab;re — habEF.
*
.2 ,
orbis, is $
)#
! * #
!,
,
* ,
*
-Er II
., # *! *$,
"
' ! III
. 3(,
, ! *
III
.
$
(
!
" .:
) vesper < *vespers < *vesperGs, "
$ G
*
-rGs
; ager < *agO
< *agOs < *agrGs, "
$ '
!
G
$ r
!*,
*
E, . . N > Er;
) # * *$,
"
' ! III
.
alA Er, lA ris, alAcre: lE @r <
*alEcOs < *alEcris.
$ '
*
!
* #
' ! III
. 3(,
' $
"$
( # * ( alA Er, " 1 (
*$,
" ,
'
# * lA ris,
+
,
" ;
) mors < *mortBs, " ! "
B
# *
, !
$
(
!
( *. III * +
.).
2.
*
! *
(
!( $
,
1
-r, -l
1
III
., *
" ' : anAmal < *anim<lB; exemplar < *exempl<rB; vir < *virE (voc. sg.).
3.
' *
"
!(
! !(
.2 ,
* ,
#
* * "$
'
$1
$
# *!
!
(: cl=m=v;runt
cl=m=runt; cl=m=vissem cl=m=ssem.
'
7.
'
c)
d)
a)
b)
c)
d)
1
2
3
)
" $
+
" $
! ,
1
$
(
$
,
" ( $ 1 *$
$
), * $
" '
" $
$ "
' " $ *$ $ $,
*
' .
* *
$
*
* ,
! ': a)
((
($
2
$ "
" $ *$ $ $)
b)
( ($ "
"
" *$
*
), a
*
$ "
—
(
(
"$ 1 (
$
$ "
"+
$ 1 ()
( ( "!"$1 ( $ $ "
"$ 1 (3):
corru= < *con + ru=
$* ;
*
"$ 1 $
1
: d, t + s = ss >
s: mitt-s-? > mis-s-? > m?-s-?;
tectus < *teg-tus < teg=, " *! !( $ g $
'
"
"$ 1 *
$ * *! !* t;
laci= — allici= < *ad + laci=; rapi= — corripi= < *con + rEpi=; mitt= — committ= < *con +
mitt=; faci= — affici= < *ad + faci=;
?nf. ind. <ct. ferre < *fer-se, velle < *vel-se.
5
2. .
! (# &. -
$
,
$
*
" (
$ 1 *$
* !
$
) $ &
.
'
" .
).
143
)
$ ,
0
1
,
!
* #
(. 8
*! ( * , *
*
!)
*
*! (
,
",
!,
!, * ," *
). *
*
*
* $
*
'
" , *,
*
" *,
' 1.
!* $
*
'
*
*,
*,
*
*,
' .
%
9 -6 "' 65 . NFmBna
*
$ ': $1
' ,
' ,
,
' ,
$ " (, $ " .*
"
!*
*.
"$ 1
(:
1. ; * *
"
— # "9 " .
2.
$
$
! *
"
'
(:
"
$
*
-
!
I
II
-=
-G/-E
III
-B
$ "5!
3. 9 # *! *
'
:
",
,
$
'
" , (: n=min<t?vus ( "e $e *
d t?vus ( $ *
), accDs<t?vus (
$e *
), abl<t?vus2 ( $ o
$ *
); "
: singul<ris (e
$ e o )
lDr<lis ("
" : mascul?num (")
), f>min?num (
) neutrum
4.
*
($
( *
*
N=min<t?vus
Genit?vus
Dat?vus
AccDs<t?vus
Abl<t?vus
Voc<t?vus
5. 1)
2)
3)
gen.
*$,
*!
( *7
n=m. = acc. = voc.;
n=m., acc. pl. — A;
dat. *
"
"
"
,
)I
(nautA, ae m "
3
1
2
3
144
)
" .
V
-D
-;
" ,.
*$ *
), genit?vus ( o $e *
$e *
), voc<t?vus (
$
);
**
(
).
, .
),
-
PlDr<lis
-</-(;)s
(-s)-um
-<s/-Bbus
-ns
-<s/-Bbus
= N=m.
" :
"
"
*
,
,
.
I #$ " "
(
-=)
,
(gl=riA, ae f
; bonA 0
*
-A n=m. sg., -ae gen. sg.
)
*$,-
*
*
*! *
!
?nf?n?t?vus ( *. 1
10) sup?num ( *. 1
2).
. "
# *
"
"
(
" , : abl<t?vus $
$ *
,
?nstrDment<lis )
.
'
! # *! *
" , ,
* :
, RFmae < Roma< : " , Corinth<
3 , "
"
-<.
*3
* ,
1
*$,
,
,*
!
: monarcha, ae m # )
*; Baptista, ae m
$ $ * .".
Abl<t?vus
loc<t?vus " $
dom< " , rCr<
*
Singul<ris
-s/Ø
-</-s
-</Ø
-m
Ø /-E
= N=m./Ø
IV
f<lia, ae f
&*
Sg.
Pl.
f?liA
f?liae
f?liae
f?liA-m
f?li=
N=m./Voc.
Gen.
Dat.
Acc.
Abl.
f?liae
f?li=-r-um
f?li-<s
f?li=-s
f?li-<s
II #$ " "
-G/-E)
1
*$,
(am?cDs, < m )#), ,
(alvDs, < f
" (bonDm, < n
# ; vulgDs n
,$
). *
*$,
-Ds, -Er2, -Br, ,
— -Ds
"
" –Dm/-Ds3. gen.
-<.
(
) II
$, &
)
" n=m. sg. *
sg.
"
"
am<cus4, < m
Pl.
am?cD-s
am?c-<5
am?cF
am?cD-m
am?cF
am?c-E6
N=m.
Gen.
Dat.
.
Abl.
Voc.
Gen.
Dat.
.
Abl.
Voc.
Pl.
vesper
vesp@r-<
vesp@rF
vesp@rD-m
vesp@rF
vesp@r-<
vesperF-r-um
vesp@r<s
vesp@rFs
vesp@r<s
= N=m.
= N=m.
templDm, < n 0 "
#
Sg.
&
Sg.
am?c-<
am?cF-r-um
am?c-<s
am?cF-s
am?c-<s
am?c-<
liber, br< m
N=m.
vesper, < m
)#
Sg.
Pl.
Sg.
liber
libr-<
librF
librD-m
librF
libr-<
librF-r-um
libr-<s
librF-s
libr-<s
templD-m
templ-<
templF
templD-m
templF
templ-A
templF-r-um
templ-<s
templ-A
templ-<s
Pl.
= N=m.
= N=m.
= N=m.
= N=m.
III #$ " "
$ "5! % 2
-B)
(
" ,
)
*$
$
(anBmal, anim=lis n
$ ).
"
"
1
*
puppis, is
Singul<ris
N./V.
G.
D.
1
puppi-s
puppi-s
pupp?
*
,
n=m. sg. *
,
, gen. sg.
"
PlDr<lis
pupp->s
puppi-um
puppA-bus
- " *7 ,
1
,
,
1
$ -E
, *. 1
3
*
,
"
"
–Ds *
4
Deus, < m # *. 1
5.
5
,7 ! # *
"
'
'
6
6
' !( " , *
-E
'
7
*
*. . 3 *
*
!:
8
*
,
"
, ! ,
"
2
7
(sitis, is f
" *
*
III
v<s, –
mare, is
)
PlDr<lis
Sg.
PlDr<lis
v?r->s
v<ri-um
v?rA-bus
mar@
mari-s
mar?
mari-A
mari-um
marA-bus
"
*. 1
!,
" , ($
II
,
"
"7
8
*
–Bs.
TibEris,
is m +
"
Sg.
'
"
–s,
.
v?-s
—
—
" ,
5.
"
Singul<ris
Tib@ri-s
Tib@ri-s
Tib@r?
5.
1
5.
-ius, -ium *. 1
5.
$ *7
-Ds; -< — $ *7
,*
.
, ! .
–iDs.
145
Acc.
puppi-m
Abl.
pupp<
(
pupp<-s
(pupp->s)
puppA-bus
v<r-;s
mar@
mari-A
TibErB-m
v<
v?rA-bus
mar<
marA-bus
TibEr<
$ "5! % 2
"
! ! t, d; "
!
! r, l;
! m, n;
!
! p, b;
$
vi-m
" ,
1.
*$
$ *
, !
(
"
!( $ .
2.
*
( *
$
!
c?vit<s, c?vit<tis f # )
$ ; v=x, v=cis f #
; pl>bs, pl>bis f
3.
*
(
*
$
!
rector, =ris $
$ ; s=l, s=lis m
, ; virg=, virgAnis f
.
rector, Fris $
Singul<ris
N./V.
G.
D.
c.
Abl.
PlDr<lis
rector
rect=r-is
rect=r-<
rect=r-Em
rect=r-E
rect=r-;s
rect=r-Dm
rect=r-Bbus
rect=r-;s
rect=r-Bbus
Singul<ris
PlDr<lis
r>x (= r>g-s)
r>g-is
r>g-<
r>g-Em
r>g-E
r>g-;s
r>g-um
r>g-Bbus
r>g-;s
r>g-Bbus
*
)
;
b)
#
-is
, !
*
*
(
G.
D.
Acc.
Abl.
" $
"
$
Sg.
par-s
part-is
part-?
part-em
part-@
part->s
parti-um
part-Abus
part->s
part-Abus
avi-s
av-is
av-?
av-em
av-@
$
$1
Singul<ris
! , $
!
! :
:
!
PlDr<lis
ex<men
ex<mAn-is
ex<mAn-<
ex<men
ex<mAn-E
ex<mAn-A
ex<mAn-um
ex<min-Bbus
ex<mAn-A
ex<min-Bbus
!()
' ! ,
*; cl<d;s, cl<dis f
avis, avis f $ ,
Pl.
-
"
"
-
! : pars, part-is f & $*; urbs, urb-is f
$
Sg.
"
! ,
$1
-;s: n<vis, n<vis f
pars, partis f & $*
N.
*
7
" .
6 3 ""5! % 2
-B
( * +
3 *$
$
* *
* 1:
, !
*
ex=men, mBnis n
$
r;x, r;gis f , *
$
! c, g;
s)
Pl.
av->s
avi-um
av-Abus
av->s
av-Abus
nCb;s, nCbis f
Sg.
Pl.
nCb-;s
nDb-is
nDb-?
nDb-em
nDb-@
nDb->s
nCbi-um
nDb-Abus
nCb<-s (nDb->s)
nDb-Abus
III
"
(
' ! III
& $* .
*. $
. 134-136.
13.
IV #$ " "
(
-C)
) IV
,
2
,
.
1
2
146
) *
(domus, Cs f ")
" *
–Cs.
"
$1
*7 ,
'
" "
*
"
–Ds,
. . os, ossis
1
16.
$1
' ! *$,
(c=sDs, Cs $
" (genC, Cs n
). n=m. sg. *
*$,
*
"
" — -C, gen. sg.
*
$*.
),
IV
domus, Cs f
*!*, $
"
*
IV,
# *!
II
.:
abl. sg. domF
!
"); dom<
domF
" , (
" (
Dat.
.
Abl.
: domDm
'
)&
genC, Cs n
,
Sg.
Pl.
c<sH-s
c<sD-s
c<su-<
c<sH-m
c<sD
c<sD-s
c<sH-Dm
c<s-Bbus
c<sD-s
c<s-Bbus
Sg.
genD
genD-s
genD
genD
genD
Iesus, C m
Pl.
" ,
N=m.
Gen.
Dat.
.
Abl.
genu-A
genH-Dm
gen-Bbus
genu-A
gen-Bbus
Sg.
r>-s
r@-<
r@-<
r@-m
r>
Pl.
Sg.
r>-s
r>-r-um
r>-bus
r>-s
r>-bus
)
IesH-s
IesD
IesD
IesH-m
IesD
*
( *
: di;s, di;<
* mer<di;s,
* " .)
!(
!(
!* : aci;s, aci;< f $
di;< $
di>-s
di>-r-um
di>-bus
di>-s
di>-bus
# * n=m. sg.1
# * ( gen. sg.
' ! .
(
NFmBna adiect<va
1. N=mAna adiect?va $ ':
' ,
"
' ,
$ " .
2.
" ( # * ( *
'
,
'
$ "
n=m. sg. mascul?nA.
(# * (
n=m. sg. # * *$,
,,
" "
' !
7
(; # *! *$,
,
"
" "
' ! " $
(2; "
( # *! *$,
,,
"
" "
' ! "
.
3.
!
!
"$ 1
! *7
' ! :
1) I-II
:
a)
magnus, a, um
*
,
(*.
. . *
II, ,. . —
2
9
$ "
* *"
"
3
(# * (
,
#
-
$
*,
Pl.
di>-s
di>-<
di>-<
di@-m
di>
NFmBna substant<va
1. N=mAna substant?va $ ': $1
' ,
$ " (.
" ( # * ( *
$1
'
2.
* ( *
$1
'
# * n=m. sg. *
3.
IV V
* *
'
*
$1
1
" ";
Sg.
V #$ " "
(
-;)
*
V
.
" ,
,
*$ "$
*
-;s.
*
3
+' "
mer<di;<
*,
! $
*$, *
,
$
! -;
"
$
,
* ,"$
$
7
: fid;s, fidE< f
.
*
V
.,
* r;s, rE< f
; .* di;s,
* . .,
*
'
!
" , .
#
" ; domFs
).
c=sDs, Cs $
" ,
N=m.
Gen.
gen. pl. domuum/domFrum
acc. pl. domCs/domFs
#
#
*
"*!
I
.);
.
"$,
"$+
7
/
"$+
7
.
147
b) *
*
!
2) III
a)
7
b) " $
c) "
1.
2
tFtus, a, um
*, ,
–<us: tFt<us,
dat. sg.
1
7
"
:
celEber, celEbris, celEbre
fortis, forte 0
;
f;l<x, <cis & $
.
(
(
,
(N.B.: gen. sg.
–<: tFt<);
;
%
% 2 "
" " ' 2 $ % $."5:.
C "% % 9 #
% 2 "
" " '
' (gradus posit?vus): parvus, a, um "
'
; fortis, e
*
*-
.
2.
' !
*!
*
.
3.
' (gradus compar<t?vus)
$
$
'+
-ior " *$,
,
" , -ius "
"
"
: parvior, parvius " *
; fortior, fortius
'
* 1'
$##
( III
-
"
' (gradus superl<t?vus)
$
$
'+
'!
* 1'
$##
–issim*!
( I-II
: parvissBmus, a, um;
fortissBmus, a, um.
' !
–er: pulcher, pulchra, pulchrum — pulcherrBmus, a, um "
; & *
; <cer, <cris, <cre — =cerrBmus, a, um $
, "
$
.
"
'
'
gracAlis, e $
— gracillBmus, a, um $ &
.
- $
!
*. $
18.
NFmBna participia
:
!
1) participium praesentis <ct?v?,
+ -nt- (I-II
#
")
N=m. sg.
)
$
(
"
.)/ -ent- (III-IV
# #
)
doce=
3) participium perfect? pass?v?,
$
)
tect-
"7
1
' ! III
148
"
"
*
(
(.
* :
I-II
.
& $
doct-Cr-us, doct-Cr-a, doct-Cr-um
"
(.
)& $*
doct-
# #
teg=
).
*
=rnant-is )
$
+ -Cr- +
$
sapi;ns, entis
. "
(
Genit?vus
Frn=ns < *=rna-nt-s
2) participium futDr? <ct?v?,
!(
/ '+
* : acc. sg.
' $
(
III
N=min<t?vus
,.
I
2
.) +
' ! III
-s ( *
$
* 1'
1
* :
$
$
+
* :
I-II
.
& $
tect-us, tect-a, tect-um
$
9.
.
, ,
(, *
–Em, abl. sg. — -< (
(
.,
abl. abs.).
$
,- ,-
*$
(
$
),
"$ 1 *
–E !
-
NFmBna numer=lia
8
' ! !
! (cardin<lia —
* ?),
"
! (=rdin<lia —
&%$)?),
"
' ! (distribDt?va —
* )?)
' ! - (adverbia numer<lia —
*
?).
1. )
!
' ! Cnus, , um
; duo, duae, duo
; tr;s, tria $
,
ducent<, ae, A
$ ,
*!*
' !* .
"
$
22.
2. )
!
' !
& $ %0 (quattuor) " $ (centum)
.8
' ! ducent<, , A .".
' ! I-II
. * . .
3.
". .
'
m<lle $
&
" ,
"
*
: m<lle homBn;s $
& &
. 8
'
m<lia (pl.
m<lle)
III
*$
.8
' ! ,
! !
,
"
*
*!
$1
' !
$
"
' !* " , *: triA m<liA equBtum $ $
&
.
4.
"
!
' !
' ! I-II
.
, !
" !
' !
,"!(
*
( $
* !
*
+'
"
' ): annus m<ll;sBmus nFngent;sBmus nFn=g;sBmus nFnus. +
&
$* $
$
$
# ; abl.: annF m<ll;sBmF nFngent;sBmF nFn=g;sBmF nFnF.
$
&
$* $
$
$ " # ). 2000-( " — annus bis m<ll;sBmus.
5.
"
' !
' !
' ! I-II
.
/$ & $ % " # : 9
0 # !
6 -
1
2
XXI
21
XXVIII
28
XXVIIII
(XXIX)
29
XXX
30
XXXIII
33
(XL)
40
L
50
LX
60
LXX
70
LXXX
80
LXXXX
( )
90
Cardin<lia
()
! )
3
(
$ % $."5:
Krdin<lia
" ! )
4
Cnus et v<c;sBDnus et v?gint?,
mus, v?c>sAmus
v<gint< Cnus
pr?mus, -a, -um
duod;tr<c;sBduod;tr<gint=
mus, -a, -um
und;tr<c;sBmus,
und;tr<gint=
-a, -um
tr<c;sBmus, -a, tr<gint=
um
tertius et tr<c;tr?gint< tr>s, tr>s sBmus, tr?c>sAet tr?gint<
mus tertius, -a, um
quadr=g;sBmus,
quadr=gint=
-a, -um
qu?nqu<g>sAmus,
qu?nqu<gint<
-a, -um
sex<g>sAmus, -a,
sex<gint<
-um
septu<g>sAmus,
septu<gint<
-a, -um
octFg>sAmus, -a,
octFgint<
-um
n=n=g>sAmus, -a,
n=n=gint<
-um
(
DistribDt?va
"
' ! )
Adverbia
(
)
5
6
singDl< et v<c;n<,
v<c;n<
singDl<,
-ae, -A
duod;tr<c;n<,
-ae, -A
und;tr<c;n<, -ae,
-A
semel et v<ci;s, v<ci;s semel
tr<c;n<, -ae, -A
duod;tr<ci;s
und;tr<ci;s
tr<ci;s
tern< et tr<c;n<, ter et tr<ci;s,
tr<c;n< tern<
tr<ci;s ter
quadr=g;n<, -ae,
quadr=gi;s
-A
qu<nqu=g;n<,
qu<nqu=gi;s
-ae, -A
sex=g;n<, -ae, -A
sex=gi;s
septu=g;n<, -ae,
septu=gi;s
-A
octFg;n<, -ae, -A
octFgi;s
nFn=g;n<, -ae, -A nFn=gi;s
149
1
CI
2
3
100
centum
centum (et)
Dnus
ducent<,
-ae, -a
cent;sBmus, -a, -um
cent;n<, -ae, -A centi;s
cent;sBmus
(et) cent;n< singDl<, centi;s
pr<mus, -a, -um
-ae, -A
mel
trecent<
trecent>sAmus, -a, -um
101
200
300
400
(CD)
D
(I()
DC
600
DCC
700
DCCC
800
DCCCC
(CM)
900
500
1
4
trec;n<, -ae, -A
trecenti;s
quadring;n<,
-ae, -A
quadringenti;s
nFng;n<, -ae, -A
nFngenti;s
octingenti;s
5
6
m<ll;sBmus, -a, -um
singDla m<liA m<li;s
2000
duo m<liA
bis m?ll>sAmus, -a, -um
b?na m?liE
bis m?li>s
3000
tria m?liE
ter m?ll>sAmus, -a, -um
terna m?liE
ter m?li>s
5000
qu?nque m?liE
qu?nqui>s m?ll>sAmus, -a,
qu?na m?liE
-um
I(()
__
XX
I(( I(()
___
XXI
I(( I(( I()
_
I((()
__
M
(CCCCI(((()
MCMXCVIII
150
sescenti;s
septingenti;s
m<lle
3
10 000
decem m?liE
deci>s
m?ll>sAmus, - d>na m?liE
a, -um
deci>s m?li>s
20 000
v?gint? m?liE
v?ci>s m?ll>sAv?c>na m?liE
mus, -a, -um
v?ci>s m?li>s
21 000
Dnum et v?gint? m?liE
semel et v?civ?c>na singula semel
et
>s m?ll>sAmus,
m?liE
v?ci>s m?li>s
-a, -um
100 000
centum m?liE
centi>s m?ll>cent>na m?liE
sAmus, -a, -um
deci;s cent;na m<liA
1 000 000
deci;s centum m<liA
m<lle
nFngent<
1 998
nFn=gint=
octF
4
qu?nqui>s m?li>s
2
(
(
sesc;n<, -ae, -A
septing;n<, -ae,
-A
octing;n<, -ae,
-A
4
_
(
qu<ng;n<, -ae, -A qu<ngenti;s
1000
X
se-
ducenti;s
3
1
(
6
ducent;sBmus, -a, -um duc;n<, -ae, -a
quadringen quadringent>sAmus, -a,
-um
t<
qu?ngent>sAmus,
-a,
qu<ngent<
-um
sescent;sBmus, -a, -um
sescent<
septingent>sAmus, -a,
septingent<
-um
octingent>sAmus,
-a,
octingent<
-um
n=ngent>sAmus,
-a,
nFngent<
-um
2
)
( I()
@@
(II);
MM)
@@@
(IIIM)
_
V
(@(()
5
5
6
centi>s m?li>s
deci>s centi>s
deci>s cent>na deci>s centies
m?ll>sAmus, m?liE
mili>s
a, -um
m?ll>sAmus
m?li>s
singHla m?liE
n=ngent>sAmus
n=ngenti>s
n=ng>n? n=n<n=n<g>sAmus
n=n<gi>s
g>n? oct=n?
oct<vus
octi>s
PrFnFmBna1
1
"!:
, vFs
( *. $
9).
9).
um " ; tuus, , um $
,
' ! *
*
*
"
"$
! : egF , tC $ , nFs "
: su<
( *. $
,
' ! : meus, ,
; suus, , um2
; noster, tra,
trum
; vester, tra, trum
.
'! I-II
. ( *. $
5).
4. 9
' ! : is, ea, id $ $, /$ $; iste, ista, istud /$ $; h<c, haec, hFc /$ $; ille, illa, illud $ $; <dem, eAdem, idem3 $ $
" ; ipse, ipsa, ipsum4 " ( *. $
10).
5.
' ! : quis? quid? $ ? &$ ? qu<, quae, quod?
? qu=lis, e
?
(
$); quantus, a, um
?(
$).
*
*
quis, quid:
1. 4
2.
3.
Sg. N.
G.
D.
Acc.
Abl.
Singul<ris
f
" ,
m
N.
<dem
G.
D.
Acc.
Abl.
$
6.
13) ! $
'
*
eundem5
eFdem
'
*
$
qu<
D.
Abl.
quem
quF
*! c. sg. *.p. quem
"
cum
1
quFcum
$
", qu=cum
;
1
PlDr<lis
f
m
n
e<dem (i?dem) eaedem
eAdem
eFrundem1
e=rundem1
eFrundem1
e<sdem (i?sdem, ?sdem)
eFsdem
e=sdem
eAdem
e<sdem (i?sdem, ?sdem)
'
G.
Acc.
quid
cuius
cu<
qu@m
quid
qu=, qu<
qu=
n
eAdem
idem
eiusdem
e<dem
eandem1 idem
e=dem
eFdem
m
N.
quis
*
'
*
*
.
*
*
,
qu<, quae, quod ( *.
$
-
.
Singul<ris
f
quae
cuius
cu<
quAm
qu=
n
m
quod
qu<
quFrum
quod
quF
quFs
dat.-abl. pl. quibus *
$
$
, m;cum " .
PlDr<lis
f
quae
qu=rum
quibus
qu=s
quibus
n
quae
quFrum
quae
III
!
.
! *
*
(:
"! *
*
(
'
7*
.2 ,
'
"
' !"
*
*
(. 4
! *
*
+ !
" .
*
1 . egF
(
" *
. "
$
!
!: -$. egF, gen. me<, dat. mih<,
.- bl. m;.
* *
su<
,
' ! quis $
quid &$ ,
' ! n;mF
$
nihil &$
*
* . .
' !
' ! *
*
"
" "$+ 7
(*$,
,
)
quis n;mF "$
"$+ 7
*$ quid nihil.
!
*
*
"
"
"
*
*
-d: id, illud, istud, quid, quod, *
*
'
aliud.
' *
*
" , !
, "
! "
" , gen. sg. -<us,
dat. sg. -<, . ist<us, ist< " .
' !
" ,
*
* I-II
.,
* # * quem quibus (III
.).
2 *
*,
* ! *
*
*
',
*
*
$
*
!
, *
! #
! !
*
*
! .
2
,
'
*
*
3 .
3
<dem < *is + dem; eAdem < eE + dem; idem < *id+dem, " -dem — $
.
.
4
9
' "
'
*
*
.
5
eundem < *eumdem, eandem < *eamdem, eFrundem < *e=rumdem, e=rundem < *e<rumdem.
!
!
151
7.
"
7
(
'
*
'
! *
'
*
*
*
)*
alBquis, alBqua, alBquid
alBqu<, alBqua, alBquod
qu<dam, quaedam, quoddam
quisque, quaeque, quodque
quisquis, quidquid
—3
*
',
$ -
$
!
" 7 !*
!
!,
* .
(:
*
) *, &$ - ) *, $ -$ , &$ -$ ,
,
-$ ,
$
-$ ,
,
, &$
$ ,
,
-
&$
alBqu<, alBqua, alBquod
Singul<ris
f
m
alBqu<
N.
G.
D.
Acc.
Abl.
alBquA
alicuius
alicu<
alBquem alBquAm
alBquF
alBqu=
n
PlDr<lis
f
m
alBquod
alBqu<
aliquFrum
alBquod
alBquF
alBquFs
n
alBquae
alBqu=rum
aliquBbus
alBqu=s
aliqu<bus
alBquA
alBquFrum
alBquA
qu<dam, quaedam, quoddam
Singul<ris
f
m
N.
G.
D.
Acc.
Abl.
8. -
quaedam
quoddam
cuiusdam
cu<dam
quendam quandam quoddam
quFdam qu=dam
quFdam
' ! *
G.
D.
Acc.
Abl.
*
n;mF
n;mF < *nec + hom=.
" *
.
*
*
nClla r;s
*
nihil $
nihil
'$
.*.
*
PlDr<lis
f
m
qu<dam
Sg. N.
"
n
qu<dam
quFrundam
quFsdam
: n;mF
$ , nihil
n;mF
(n;mBnis) nCll<us
(n;mBn<) nCll<
n;mBnem
nCllF (n;mBne)
$ $1
!
" , ! #
# * * *
*
'
quae
qu=rundam
quBbusdam
qu=sdam
quBbusdam
n
quaedam
quFrundam
quaedam
&$ , nCllus, , um
nihil
nCll<us re<
nCll< re<
nihil
nCll= r;
'
*!
homF,
n;mF * $
'
,' !.
nCllus, , um -
n=m.
c.
$ 1
# *! (gen., dat., abl.)
!
" , (
Verba
' ! # *!
* :
"
—
'
*
/
—
"
' !(
!(— # "9 "
.: am=-s, am=-b=-s, am=-b-i-s, am=-r;-s, am=v-<, am=v-Er=-s, am=v-Eri-m.
"
* !
! (verbum f?n?tum)
152
5
$1
$
!
! (verbum ?nf?n?tum)
!,
' ! #
!
*!.
$
-
#
,
7
$
*
" " (
'
1) "
'
: praes>ns, imperfectum, futDrum I.
2) #
,
7
$
*
"
' " ( '
: perfectum, plDsquamperfectum, futDrum II.
1
3) $
,
7
$
participium perfect< pass<v<,
*
*( esse
$
!
*
"
'
, participium futCr< =ct<v<,
*
*( esse
$ I
'
,
.
+
* ,"$ 3 *
!*
*
* ,
! '
"
(2
3
(
*
."
(
(+ (
,
$7
!*
* ,
7*
*
* ,
$ '
! # *!
$ '
"
! .
* !
'
'
*
,
* '
#
,
'+
$
$, +
("
#
$. *
*
! #
!
"
! 7*
' !*
,
*.
praes4ns
tang-=
perfectum
tetBg-?
/
#
* ,
! '
! -=, -;, -<, -D),
" ' !
- * ,
! '
a)
"
*
3 $
* 1
c)
"
"
"
—
$
$
"
iDv=-re
aug;-re
b)
-
! =, ;, <
3 $
iBv- (iDv?)
aug- (aux?)
vCd- (v?d?)
vinc- (v?nx?)
"
* n (m
"
3 $
ru-m-p-=
pel-l-= (= pel-n-=)
lC- (l?v?)
v5c- (v?c?)
* $"
"
3 $
# # *
si-st-=
"
*
incho<t?va,
* :
# # *
vBd;-re
vinc<-re
!(
# # *
e)
$ ,
!(
# # *
$ ,
!
$
*
li-n-=
vB-n-c-=
"
5 "7 #%
' ((
()
*
,
( *: am=-re, am=-v-?; vert-@-re, vert-?.
' (
!, *
:
–B: capB-= — cap- ( . cap-ti=);
$##
;
d)
# # *
t&g-
sup5num
tact-um
3 $
g<-gn-=5
st?-
$##
sc
! , ;sc/<sc
!* $ *
" p)4,
!
* :
-
# # *
rBp- (rDp?)
pBl- (pepHl?)
* 1' B:
# # *
gDn-
!
$ . . verba
* :
1
; *
-Dm,
" 1
!
' ! # *,
!
$
I.
,"
' !* * * $1
' !* IV
.(
-D),
! + * acc. sg. $
1 *
" , "
! ,
, *
: V;n< in scholam doctum.
%
), &$
)& $* (
$
).
$
II
,"
,
'
* $1
'
IV
.,
! +
abl. (dat.) sg. $
1
!
' !
*+
(= abl. l?mit<ti=nis): horribBle
dictC $
$*; adm<r=bBle v<sC )
$ *
" $ $*.
2
"
(+$ 3
$
"
$1
$ 1
,
* + * ,"$
(
" *!
* !
(,
,"
3
"
! "
! ,
" 7
*
.
"! 3
!
"
!
!
+' "
!*
$ * $
!
" : sum, fu<, esse; ferF, tul<, l=tum, ferre
" .
3
7
"
!
'
( (
()
(.
4
, !
$
"
* t: flec-t-= (flec-).
5
$
$
'
.
153
3 $
# # *
stup;-sc-=
<r=-sc-or
/
!
a)
#
'
(+
3 $
stAtu-?
d;fend-?
b)
3 $
-
"
* ,
3 $
!*
$
!
)
"
*$
!-
:
3 $
colhab4dom?aper5al-
*2 "
* 1'
3 $
7
$##
–tu-,
*
$
dom-B-tum
)
lec-tu-m
aud<-tu-m
-rn?del4-
)
1
3 $
"
'
5
col-u-?
hab-u-?
dom-u-?
aper-u-?
al-u-?
#
!*
!(
:
:
"
Frn=-tu-m
del;-tu-m
b)
(
3 $
-
3 $
sanc5torqu4-
*,
-u-
-rn?del4aud5petsC- (sAn=)
/
$
a)
3 $
s=nx-?
tors-?
3 $
Frn=-v-?
del;-v-?
aud<-v-?
pet<-v-?6
s<-v-?
3 $
currmord4-
s3:
$##
3 $
$
-
:
3 $
-v-
$##
(reduplic<ti=)2
* 1 $"
cDcurr-?
mGmord-?
scr5bmitt-
,
* 1
3 $
FgfFci-
#
$ *E
* 1
(:
3 $
3 $
3 $
$,
*
FddF-
,
4
#
;g-?
f;c-?
3 $
scr<ps-?
m<s-?
c6dvert-
3 $
'
# # *
cCd-?
vert-?
!
$ 1 *
d)
7 #%
':
lDgDm-
,
sc5ingDm-
:
!
cE-cBd-?
dEd-?
52
# # *
3 $
e)
! $
1
1
l;g-?
;m-?
c)
"
stFtud4fend-
,
# # *
sc<-sc-=
ingem-<sc-=
stup45r?-
3 $
dom?-
3 $
legaud5-
B:
)
mol-B-tum
3 $
mol-
3
!
#
'$
!
*
u nd.
!
!
'+
$
$"
: cp. pell=, pepDl<, pulsum, pell@re $
$* c
compell=, compDl<, compulsum, compell@re
)
$*; : >disc=, ;didBc<, —, >disc@re )& $*
) $*.
3
"
*
( *. 1
12). 8 1
3
! "
*
!* $ *.
4
'
!*
*
=, ;, <.
5
9
'+ (
,
!
" $
,
(.
6
" *
3 * " $
,
!
7
!(
*$1
verba intr<ns?t?va II
,
incho<t?va)
*
$
,
!
$
' participium futDr? <ct?v?.
2
154
8 1
mon-B-tum
c) $
"$ 1 * $
cub-B-tum
mon4-
$ d
*: d + tu = ssu > su:
1
)
a)
'$
$##
rr1:
ll
$
*
"
-
*
)
d5vCd-
3 $
fC-sum
( *. fud-tu-m)
fud-
!
,
caed-
–su- $
)
!
3 $
cur-sum
-cul-sum
b)
* –tu-
$##
3 $
d<v<-su-m
( *. d5v5d-tu-m)
cae-su-m
,
cub?-
)
vul-sum
pul-sum
curr-cell-
:
*
3 $
vellpell-
:
$
)
mul-sum
mer-sum
f<xum
flexum
nexum
l=p-sum
ius-sum
3 $
)
-ter-sum
spar-sum
c;n-sum
m=n-sum
hae-sum
pres-sum
mis-sum
mulc4mergf5gflectnectl?biub4-
3 $
-terg4spargc4ns4man4haer4premmitt-
# - % $
6 "
praes>ns (indic<t?v?) — Ø (
*. $
3);
imperfectum (indic<t?v?) — -b<- (I-II
.), ->b<- (III-IV
.) (
futDrum I — -b- (I-II
.), -=' " 1 . ". ., -;- —
.) (
*. $
9);
!
#
!
perfectum (indic<t?v? <ct?v?) —
12);
plDsquamperfectum (indic<t?v? <ct?v?) — -Er=- (
*. $
futDrum II (<ct?v?) — -Er(B)- (
*. $
17).
*. $
' !
$
(
7);
(III-IV
*. $
16);
# - % $ " #$ " " !
indic<t?vus — Ø;
coniDnct?vus (praesentis) — -;- (I
.), -=- (II, III, IV
.), -<- ($
)(
*. $
14);
coniDnct?vus (imperfect?) — -r;-/-s;- (
*. $
14);
coniDnct?vus (perfect? <ct?v?) — -ErB- (
*. $
19);
plDsquamperfectum (coniDnct?v? <ct?v?) — -iss;- (
*. $
imper<t?vus — Ø ( (
() (
*. $
3);
?nf?n?t?vus2 (praesentis <ct?v?) — -rE (
*. $
3);
?nf?n?t?vus (praesentis pass?v?) — -r< (I-II IV
.), -< (III
.) (
?nf?n?t?vus (perfect? <ct?v?) — -issE (
*. $
10).
1
2
:
. al-tum < al=, par-tum < par-i-=
#
*
.".
!*
*,
"
" 7
-
! "
20);
8);
*. $
*$
.
155
*
!
$1
"
!
" -nt.
" % $."5 $ "5
"
' !
' (
: -B-
$
# "9 " '
a) Indic=t<vus et coniCnct<vus (1, 2
1)
" (
!
3 $.
"
*7 ,
Singul<ris
PlDr<lis
-F, -m
-s
-t
-mus
-tis
-nt
Singul<ris
PlDr<lis
-r
-ris
-tur
-mur
-mBn<
-ntur
'
$ ,
" m, s, t; -E-
.
* 1
!
" –r; -D- -
6".9.)
*
#
.
'
:
4
1
2
3
2)
"
'
1
"
4
1
2
3
3)
" (
'
:
#
4
Singul<ris
PlDr<lis
-<
-ist<
-it
-Bmus
-istis
-;runt (;re)
1
2
3
*7 :
!
b) Imper=t<vus (2-3 $.
.
6".9.)
Praes>ns
Pass?v?
Ict?v?
4
2
Singul<ris
PlDr<lis
Singul<ris
PlDr<lis
Ø
-te
-re
-mBn<
FutDrum
pass?v?
<ct?v?
Singul<ris
4
-tF
-tF
2
3
"
N.B. *
'$
'
*
*
PlDr<lis
'+
$
,
#
$
Pl.
1
2
3
1
2
-tor
-tor26
#
!
—
-ntor
,
*
.
#
*
.
$"$1 *
$"$1
*
*
-
.
Praes. ind.
sum
es
est
sumus
estis
1
$
" *$
"
'
! (verba intr<nsit?va) * $ * ' # *$
" 7
!*
*: itur )$.
2
, *
156
PlDr<lis
2
-tFte
-ntF
C2 '4 "
Sg.
Singul<ris
"
$ sum, fu?, esse
$
Praes. n.
sim
s<s
sit
s<mus
s<tis
*
'
* –=mBnF.
Impf. ind.
eram
er=s
erat
er=mus
er=tis
'
Impf. n.
essem
ess;s
esset
ess;mus
ess;tis
" !
( 3
'
Fut. I
r
eris
erit
erBmus
erBtis
! (verba tr<nsit?va).
" !
! ) 3 . ". .
-
Sg.
Pl.
3
sunt
sint
1
2
3
1
2
3
Pf. ind.
fu<
fuist<
fuit
fuBmus
fuistis
fu;runt
Pf. con.
fuErim
fuEris
fuErit
fuerBmus
fuerBtis
fuErint
Praes. imper.
Sg.
Pl.
2
3
2
3
es
—
este
—
erant
essent
erunt
Plqpf. ind.
fuEram
fuEr=s
fuErat
fuer=mus
fuer=tis
fuErant
Plqpf. con.
fuissem
fuiss;s
fuisset
fuiss;mus
fuiss;tis
fuissent
Fut. II
fuErF
fuEris
fuErit
fuerBmus
fuerBtis
fuErint
Fut. imper.
estF
estF
estFte
suntF
Part. fut.
Gnf. praes.
Gnf. fut.
Gnf. pf.
futCrus, a, um
esse
futCrus, a, um esse; fore
fuisse
157
1. $
$."5 7
65, / ""5
Indic=t<vus
%
"
5 "7 #%
Ict?vum
I
Sg.
III
IV
iactF
iact=s
iactat
d;leF
d;l;s
d;let
legF
legis
legit
serviF
serv<s
servit
Pl.
1
2
3
iact=mus
iact=tis
iactant
d;l;mus
d;l;tis
d;lent
legBmus
legBtis
legunt
serv<mus
serv<tis
serviunt
Sg.
1
2
3
iact=bam
iact=b=s
iact=bat
d;l;bam
d;l;b=s
d;l;bat
leg;bam
leg;b=s
leg;bat
servi;bam
servi;b=s
servi;bat
Pl.
1
2
3
iact=b=mus
iact=b=tis
iact=bant
d;l;b=mus
d;l;b=tis
d;l;bant
leg;b=mus
leg;b=tis
leg;bant
servi;b=mus
servi;b=tis
servi;bant
Sg.
1
2
3
iact=bF
iact=bis
iact=bit
d;l;bF
d;l;bis
d;l;bit
legam
leg;s
leget
serviam
servi;s
serviet
Pl.
1
2
3
iact=bBmus
iact=bBtis
iact=bunt
d;l;bBmus
d;l;bBtis
d;l;bunt
leg;mus
leg;tis
legent
servi;mus
servi;tis
servient
Praes4ns
1
2
3
Fut6rum I
Imperfectum
II
Pass?vum
I
II
1
2
3
iactor
iact=ris
iact=tur
d;leor
d;l;ris
d;l;tur
legor
legEris
legBtur
servior
serv<ris
serv<tur
Pl.
1
2
3
iact=mur
iact=mBn<
iactantur
d;l;mur
d;l;mBn<
d;lentur
legBmur
legimBn<
leguntur
serv<mur
serv<mBn<
serviuntur
Sg.
1
2
3
iact=bar
iact=b=ris
iact=b=tur
d;l;bar
d;l;b=ris
d;l;b=tur
leg;bar
leg;b=ris
leg;b=tur
servi;bar
servi;b=ris
servi;b=tur
Pl.
1
2
3
iact=b=mur
iact=b=mBn<
iact=bantur
d;l;b=mur
d;l;b=mBn<
d;l;bantur
leg;b=mur
leg;b=mBn<
leg;bantur
servi;b=mur
servi;b=mBn<
servi;bantur
Sg.
1
2
3
iact=bor
iact=bEris
iact=bBtur
d;l;bor
d;l;bEris
d;l;bBtur
legar
leg;ris
leg;tur
serviar
servi;ris
servi;tur
Pl.
1
2
3
iact=bBmur
iact=bimBn<
iact=buntur
d;l;bBmur
d;l;bimBn<
d;l;buntur
leg;mur
leg;mBn<
legentur
servi;mur
servi;mBn<
servientur
Fut6rum I
Imperfectum
Praes4ns
Sg.
158
III
IV
ConiCnct<vus
Ict?vum
I
Sg.
III
IV
1
2
3
iactem
iact;s
iactet
d;leam
d;le=s
d;leat
legam
leg=s
legat
serviam
servi=s
serviat
Pl.
1
2
3
iact;mus
iact;tis
iactent
d;le=mus
d;le=tis
d;leant
leg=mus
leg=tis
legant
servi=mus
servi=tis
serviant
Sg.
1
2
3
iact=rem
iact=r;s
iact=ret
d;l;rem
d;l;r;s
d;l;ret
legErem
legEr;s
legEret
serv<rem
serv<r;s
serv<ret
Pl.
1
2
3
iact=r;mus
iact=r;tis
iact=rent
d;l;r;mus
d;l;r;tis
d;l;rent
legEr;mus
legEr;tis
legErent
serv<r;mus
serv<r;tis
serv<rent
Praes4ns
Imperfectum
II
Pass?vum
I
Sg.
III
IV
1
2
3
iacter
iact;ris
iact;tur
d;lear
d;le=ris
d;le=tur
legar
leg=ris
leg=tur
serviar
servi=ris
servi=tur
Pl.
1
2
3
iact;mur
iact;mBn<
iactentur
d;le=mur
d;le=mBn<
d;leantur
leg=mur
leg=mBn<
legantur
servi=mur
servi=mBn<
serviantur
Sg.
1
2
3
iact=rer
iact=r;ris
iact=r;tur
d;l;rer
d;l;r;ris
d;l;r;tur
legErer
leger;ris
leger;tur
serv<rer
serv<r;ris
serv<r;tur
Pl.
1
2
3
iact=r;mur
iact=r;mBn<
iact=rentur
d;l;r;mur
d;l;r;mBn<
d;l;rentur
leger;mur
leger;mBn<
legerentur
serv<r;mur
serv<r;mBn<
serv<rentur
Praes4ns
Imperfectum
II
Imper=t<vus
Ict?vum
Fut6rum
Praes4ns
I
Sg.
Pl.
Sg.
Pl.
II
III
IV
2
iact=
d;l;
legE
serv<
2
iact=te
iact=tF
iact=tF
d;l;te
d;l;tF
d;l;tF
legBte
legBtF
legBtF
serv<te
serv<tF
serv<tF
iact=tFte
iactantF
d;l;tFte
d;lentF
legitFte
leguntF
serv<tFte
serviuntF
2
3
2
3
Participium
Praes4ns
iact=ns
d;l;ns
leg;ns
servi;ns
legend<
serviend<
Gerundium
iactand<
d;lend<
159
iact=re
Praes4ns
d;l;re
legEre
serv<re
Pass?vum
Fut6rum
Praes4ns
I
Sg.
Pl.
IV
iact=re
d;l;re
legEre
serv<re
2
iact=mBn<
iact=tor
iact=tor
d;l;mBn<
d;l;tor
d;l;tor
legimBn<
legBtor
legBtor
serv<mBn<
serv<tor
serv<tor
—
iactantor
—
d;lentor
—
leguntor
—
serviuntor
3
Pl.
III
2
2
Sg.
II
2
3
Gerund?vum
iactandus,
um
a,
d;lendus,
um
a,
legendus,
um
a,
serviendus,
um
Gnf?n?t?vus
iact=r<
Praes4ns
2. $
$."5 7
d;l;r<
65, / ""5
(>ct<vum)
leg<
%
"
serv<r<
2
7 #%
Indic=t<vus
I
Perfectum
Sg.
Pl6squamperfectum
Pl.
Sg.
Pl.
Fut6rum II
Sg.
Pl.
Gnf?n?t?vus
perfect?
160
II
III
IV
1
iact=v<
d;l;v<
l;g<
serv<v<
2
iact=vist<
d;l;vist<
l;gist<
serv<vist<
3
iact=vit
d;l;vit
l;git
serv<vit
1
iact=vBmus
d;l;vBmus
l;gBmus
serv<vBmus
2
iact=v<stis
d;l;vistis
l;gistis
serv<vistis
3
iact=v;runt
d;l;v;runt
l;g;runt
serv<v;runt
1
iact=vEram
d;l;vEram
l;gEram
serv<vEram
2
iact=vEr=s
d;l;vEr=s
l;gEr=s
serv<vEr=s
3
iact=vErat
d;l;vErat
l;gErat
serv<vErat
1
iact=vEr=mus
d;l;vEr=mus
l;gEr=mus
serv<vEr=mus
2
iact=vEr=tis
d;l;vEr=tis
l;gEr=tis
serv<vEr=tis
3
iact=vErant
d;l;vErant
l;gErant
serv<vErant
1
iact=vErF
d;l;vErF
l;gErF
serv<vErF
2
iact=vEris
d;l;vEris
l;gEris
serv<vEris
3
iact=vErit
d;l;vErit
l;gErit
serv<vErit
1
iact=verBmus
d;l;verBmus
l;gerBmus
serv<verBmus
2
iact=verBtis
d;l;verBtis
l;gerBtis
serv<verBtis
3
iact=vErint
d;l;vErint
l;gErint
serv<vErint
iact=visse
d;l;visse
l;gisse
serv<visse
a,
ConiCnct<vus
I
Perfectum
Sg.
Pl.
Pl6squamperfectum
3. 6 "7 65,
""5
5 *2 -
Sg.
Pl.
II
III
IV
1
iact=vErim
d;l;vErim
l;gErim
serv<vErim
2
iact=vEris
d;l;vEris
l;gEris
serv<vEris
3
iact=vErit
d;l;vErit
l;gErit
serv<vErit
1
iact=verBmus
d;l;verBmus
l;gerBmus
serv<verBmus
2
iact=verBtis
d;l;verBtis
l;gerBtis
serv<verBtis
3
iact=vErint
d;l;vErint
l;gErint
serv<vErint
1
iact=vissem
d;l;vissem
l;gissem
serv<vissem
2
iact=viss;s
d;l;viss;s
legiss;s
serv<viss;s
3
iact=visset
d;l;visset
l;gisset
serv<visset
1
iact=viss;mus
d;l;viss;mus
l;giss;mus
serv<viss;mus
2
iact=viss;tis
d;l;viss;tis
l;giss;tis
serv<viss;tis
3
iact=vissent
d;l;vissent
l;gissent
serv<vissent
I
II
III
"5
/ - % " "
IV
Participium perfect? pass?v?
iact=tus, a, um
d;l;tus, a, um
lectus, a, um
serv<tus, a, um
Participium futDr? <ct?v?
iact=tCrus, a, um
d;l;tCrus, a, um
lectCrus, a, um
serv<tCrus, a, um
Gnf?n?t?vus perfect? pass?v?
iact=tus, a, um esse
iact=tCrus, a, um
esse
iact=tum <r<
d;l;tus, a, um esse
lectus, a, um esse
Gnf?n?t?vus futDr? <ct?v?
d;l;tCrus, a, um
lectCrus, a, um
esse
esse
Gnf?n?t?vus futDr? pass?v?
d;l;tum <r<
serv<tus, a, um esse
serv<tCrus, a, um
esse
lectum <r<
serv<tum <r<
Sup?num
I iact=tum
d;l;tum
lectum
serv<tum
II iact=tC
d;l;tC
lectC
serv<tC
161
/
-
""5
4. 0 65 %
" $ % 9 #
% $."
- $ ,
2 6 K.1 2 9 % ! (Pass<vum)
Indic=t<vus
FutDrum II
PlDsquamperfectum
Perfectum
I
Sg.
Pl.
Sg.
Pl.
1
2
3
1
2
3
1
2
3
1
2
3
Sg.
Pl.
1
2
3
1
2
3
iact=tus,
a, um
iact=t<,
ae, a
iact=tus,
a, um
iact=t<,
ae, a
iact=tus,
a, um
iact=t<,
ae, a
II
sum
es
est
sumus
estis
sunt
eram
er=s
erat
er=mus
er=tis
erant
erF
eris
erit
erBmus
erBtis
erunt
d;l;tus,
a, um
d;l;t<,
ae, a
d;l;tus,
a, um
d;l;t<,
ae, a
d;l;tus,
a, um
d;l;t<,
ae, a
sum
es
est
sumus
estis
sunt
eram
er=s
erat
er=mus
er=tis
erant
erF
eris
erit
erBmus
erBtis
erunt
III
sum
es
est
sumus
lect<,
estis
ae, a
sunt
eram
lectus,
er=s
a, um
erat
er=mus
lect<,
er=tis
ae, a
erant
lectus,
a, um
lectus,
a, um
lect<,
ae, a
erF
eris
erit
erBmus
erBtis
erunt
IV
serv<tus,
a, um
serv<t<,
ae, a
serv<tus,
a, um
serv<t<,
ae, a
serv<tus,
a, um
serv<t<,
ae, a
sum
es
est
sumus
estis
sunt
eram
er=s
erat
er=mus
er=tis
erant
erF
eris
erit
erBmus
erBtis
erunt
PlDsquamperfectum
Perfectum
ConiCnct<vus
162
Sg.
Pl.
Sg.
Pl.
1
2
3
1
2
3
1
2
3
1
2
3
iact=tus,
a, um
iact=t<,
ae, a
iact=tus,
a, um
iact=t<,
ae, a
sim
s<s
sit
s<mus
s<tis
sint
essem
ess;s
esset
ess;mus
ess;tis
essent
d;l;tus,
a, um
d;l;t<,
ae, a
d;l;tus,
a, um
d;l;t<,
ae, a
sim
s<s
sit
s<mus
s<tis
sint
essem
ess;s
esset
ess;mus
ess;tis
essent
lectus,
a, um
lect<,
ae, a
lectus,
a, um
lect<,
ae, a
sim
s<s
sit
s<mus
s<tis
sint
essem
ess;s
esset
ess;mus
ess;tis
essent
serv<tus,
a, um
serv<t<,
ae, a
serv<tus,
a, um
serv<t<,
ae, a
sim
s<s
sit
s<mus
s<tis
sint
essem
ess;s
esset
ess;mus
ess;tis
essent
5.
2
% $."5 2 '4 " '1
I(
)
'
,
(coniug<ti= periphrastAca <ct?va):
Praes. ind. Frn=tCrus, a, um sum
"
( *)
$*; Frn=tCrus, a, um es $
" * )
$* .".;
Praes. con. doctCrus, a, um sim
)& $*; doctCrus, a, um s<s $
)& $* .".;
Impf. ind. tectCrus, a, um eram
$*; tectCrus, a, um er=s $
$* .".;
Fut. I aud<tCrus, a, um rF
) ) # $ $*
) $*; aud<tCrus, a, um eris $ )
*
# $ $*
) $* .".
II (
)
'
,
(coniug<ti= periphrastAca pass?va)2:
Praes. ind. Frnandus, a, um sum
$* )
; Frnandus, a, um es $
$* )
; Frnand<, ae, a sunt
$* )
.".;
Praes. con. docendus, a, um sim
$* )& ; docendus, a, um s<s $
$* )& ; docend<, ae, a s<tis
$* )&
.".;
Impf. ind. audiendus, a, um eram
$*
)
(= "
) $*), audiendus, a, um er=s $
$*
)
.".;
Fut. I tegendus, a, um r
) )
$*
$ (= "
) )$
$*);
tegendus, a, um eris $ )
*
$*
$ . ".
I
II
III
III
IV
Verba d;pFnentia
( %$ 4 % $."5 $ $5)3
.: arbBtror, arbitr=tus sum, arbitr=r< )" $*,
# $*
.: polliceor, pollicBtus sum, pollic;r<
. $*
.: Ctor, Csus sum, Ct<
*
$*
. ( -ior): congredior, congressus sum, congrEd< 0
$* ,
.: orior, ortus sum, or<r<
$*,
0
$*,
" $*
$*
*
: 1. - ,
' !
! *
"$ 1 # *!
: participium praesentis <ct?v?, participium futDr? <ct?v?, ?nf?n?t?vus futDr? <ct?v?, gerundium, sup?num.
2.
$ "
,
' !
$
1 *$
$ $
"
' *
, Ctendus, , um $ $, $
"
(
) $)
*
$* .
3. Part. pf. pass.
!
,
' !
"$ " (
' !* *
,
" '
.
* :
popDlor 1 ) $
$* — popul=tus, , um ) $
) $ %
.
VERBA SEMID?PHNENTIA
( $* %$ 4 % $."5 $ $5)4
VERBA ANHMULA
2
$."5 $ $5)
$*
sum, fu<, esse
$ ( *. $
21)
ferF, tul<, l=tum, ferre
$ ( *. $
23)
eF, i<, itum, <re
$* ( *. $
20)
volF, volu<, velle
$* ( *. $
20)
nolF, nolu<, nolle
(
1
2
3
4
*. 1
*. 1
*. 1
*. 1
9.
11.
12.
12.
163
m=lF, malu<, malle
f<F, factus sum, fBEr<
& $ $* ( *. $
$* ,
$*
$
20)
( *. $
22)
Verba d;fect<va
% % 9"5 $ $5)1
(
%
9
"
-6 "' 65
ADVERBIA
:
! ,
!
* : ante
,
* , ib< $ ", ita $ , ut
, post
,
.".;
" ! :
2.
)
!
!
' ! I-II
.
* 1'
$##
-;, * : pulcher > pulchr;
;
b)
!
' ! III
.
* 1' $##
-(B)ter,
* : celer
> celerBter
$ ;
c) adverbia verb<lia
$
"
* $##
–im
! $
: cert=tim
,
; statim $ $& ; pr<v=tim & $ "
"; s;nsim " - " );
$
"
* $##
:
d) adverbia n=min<lia
-tim (-sim): paul=tim
" #); vir<tim #
; vicissim
"
;
-Btus: antiquBtus
; fundBtus
,
"; rad<cBtus
"; penBtus )$, )$ *,
;
c) "
!
" , ! # *! *7 $1
' ! ,
' ! ,
' !
*
*
( abl<t?vus accDs<t?vus sg. ( !
. .),
* : pars > partim
& $*(, r=rus > rarF
; melior, melius > melius (acc. sg. neutr?).
1.
'
$ 1
(
#
;.
'
(
. . ". .
" (
'
!
,
(
"
$ 1
'
alt;
brevBter
'
altius
brevius
$,
*22$ %
6
"5
% 2 "
,
") "
' $
(
'
'
"
altissBm; & *
brevissBm; & *
&
" " '"
'
caus= no
1
2
164
&
, gr=ti=
*. 1
20.
, * $
#
' !(
,
"
"
melius
peius
plCs
magis
minus
optBm;
pessBm;
plCrBmum
maxBm;
minBm;
;
ergF
,
,
- : piet=tis ergF
* 1'
9 !
1) + genet?vus:
2
'
$
$
'
benE
malE
multum
magnopEre
parum
0
0
" #
& *
(
"
)
.
$#-
2) + abl<t?vus 1:
= (ab, abs, absque)2
; ( :)
$
cum
(
,
d;
( "
#
,
,
cFram
palam
')
prae
0)
,
); ,
, prF
*
;
,
,
-
. $), " $
,
,
sine
tenus3
)$ $
)$ $
3) + accDs<t?vus:
4
ad
ante
apud
contr=
ob
,
),
,
$ ,
$
,
-
"
intr=
penes
,
)#
prope5
$
(
( $
)
$
$ *
() , $-
&
&
$) $
,
)
$
- ,
&
,
,
,
)$
),
secundum
) 0)
,
,
,
,
&
$
ultr=
supr=
"
,
,
" ," "
propter
,
,
circ=
circum
cis
citr=
extr=
<nfr=
inter
,
&
adversus
iuxt=
erg=
post
praeter
per
tr=ns
,)
,
,
$
,
#
$
,
$)
)
,
6
"
versus
versum
),
(( )
4) + accDs<t?vus et abl<t?vus:
,
in
sub no
clam
" ,
,
'
"
!
( # *!. 2 ,
* ,
* ,
$
'
super
subter
$
,$
,
),
"
* , e c ec $
1 *
#$
—
' $"
, "
"
* :, = (ab): ex silv=
, = silv= $
-
1
!(
:
>, ab, absque, abs, d;,
CFram, palam, cum, ex, ;,
Sine, tenus, prF, prae
Cum abl<t?v= sunt iDnctae.
2
"
= ;
"
* ,
1 *
$
h,
*
# *$ ab :, abs $
" $ * t g.
3
"
'
" , ,
.: collF tenus no (.
4
Ad
$
$ * ,
,
.: ad duo milia et qu<ngentFs
$ $.
5
Prope
*!
"
ab,
.: prope ab urbe
$#
; prope * ,
: propius, proxim; (urbem
ab urbe).
6
versus $
7
ad
in,
' !( " ,
"
,
.: in Italiam versus
$
) $
; ad Hceanum versus
),
$
)
.
" ad in
!
RFmam versus : ").
)0 $
&
* '
-
$
,
(,
.:
165
" .)
*
7
*
" ,
.- 3
* !
'
!
"!,
* $
"
* ,"$ "
*
"
*!*
*: magn= cum volupt=te
*
$ , qu= d; caus=
& , & "), quam ob rem & ") " .
- "
,
,
*!
'
' !
.
5 * .
7
'
"
#
.
!
* $
* ! $
,
"
,
* ante, post, contr=
" .: ante volat $ $
, " ante —
; ante lCcem nep
$ ", " ante —
" ,$
1 (
. .
"
*.
" !
*
) ,
% &5
& $ ,
1-5
( .
) 4 6 % '
," *
'+
$
$ '
!
$ 1, $
1
"
! ,
'
$
.
"$
*
' heu! ) ! 0! prF! !
vae! # ! 0! "
! ,
; ;n, ecce $, " $ - ! "
! ,
$"
;
iohia!
)
!—
*$1
.
," *
*
" ,
,
$
" 7 !* " , * (n=m., dat., acc. excl<m<ti=nis),
* :
Ecce hom=!
&
! Ecce nuntius! " $ $ ! ?n causa!
$
& ! H m>
mis@rum, F m> ?nf>l?cem! ',
,
& $
! Hei mih?! ) " ! Vae vict?s! #
%
"!
1
$
2 ,
!
,
,*
) * # "! per Deum!
166
"
* $ $
* : (m;) hercDle! hercle!
,
!
'
) *7
*!
* ," * (,
*
—
,
!
)
"! - ! m; Dius Fidius! per Dium Fidium!
*!
" ,
"
'
(
(,
!
1
— $ .
; 3 *$
" , 1
$ * , $ '
$
$
$ .
*
5
$ $ * ,
! '
,
:
"
$ .
,"
!
+
" (
'
* $ ! '
,
" $*
*
"
,
!
" ,
.
8 !
" ,
#
!
1 *
$ 1
"
$ .
"
!
!
$ , $ 1
* '
$ $
,
— + ' (
*
" ,
,
7*
"
,
*.
-
(.
"
,
—
*
.
7 "
!
"
$
$
"
*. - "
#
! ,
$ $ . - "
,
, ! , *
!
7
!(
" 7
! , !
* #$
.
0
" 7
!*
"
'
,"
,
-
*$
(#
*
,
-
* * ),
+
I
$ 4 K
$ ?
(" $ ( $
" , 1 ( $ . )
&$ ?
! ,
* * $1 ' !*, *
*
*
(
'
*
'* " , ( *
).
1) * $1
' : In ips= v<ta erat et v<ta erat lDx homAnum et lCx in ten@br?s lDcet et
tenEbrae eam n=n comprehend>runt ( . 1, 4-5).
%"
*,
*
$&
,
$ $*"
$ $, $*"
8
# .
*
: N=n quia Patrem v?dit quisquam nisi Is, Qu< est < De=: H<c v?dit Patrem
2)
( . 6, 46). 9$
$ , &$
$
'$, ,
" + # , $
$* $ # : '
'$, .
*
$
$
: Dum doc>mus, discAmus. $
"
" )& ", "
)& " .
4
*
*
" , 1
'
" ,
"
7* ,
$"
: S? val>tis, bene est; egF vale=. <
,0
; (&$
$ " ,$ )
. Dum veni= egF alius ante m> descendit ( . 5, 7). #
0 ),
)# )
0
$
" .
3)
#
: V<vere est cogit<re. = $*
& $ "
$*. Bene d<cEre ad pauc=s
(=r<t=r>s) pertAnet, bene autem v<vEre ad omn>s (Lact. Gnst. 1, 1). 2
#
$* ––
&
" # 0, 0
$* ––
0.
4)
"
" ,
3
(
* ut, quod, qu<n
): Quod
fert fortDna, ferr? debet. >
$* $ , &$
$ ) * . AccAdit, ut m?lAt>s ab s?gn?s
disc>d@rent. )&
* $ , &$
$ ,
"% ,
$
. Fit, quod haud
$$ ,& #
* . N=n est dubium, qu<n host>s revertantur. $ " fu@rat.
, &$
#
. ($ (
# ,
"
,
. ($ ). Et factum est in di>bus ill?s
$
,
v>nit Iesus < NazEreth Galilaeae et baptiz<tus est in Iord<ne ab Iohanne ( . 1, 9).
%
) $
$ 7
#
$
$
.
1
![ $ .
* , !
"
" 1 (
]-
"
-
,
$ .
*
-[
"
$1
], . .
" .
$
,
"
! ,
$ .
,
167
# -* 6
) ! ,
:
1)
(
' (# * (
*
: LDna f=rmam mCtat. !)
"
$
3 "). Verba movent, exempla trahunt.
)
($,
"
)$;
2)
" 7 !*
*( #
*)
acc./n=m. c. ?nf.: Darius, r>x
Pers<rum, sp>r<vit s> Graeciam in potest<tem suam red=ctCrum esse. >
,, *
, , &$
& $7 , (
$ . N=n omn>s be<t? sunt, qu? be<t? esse videntur.
$
, $
$
".
*(
$1
' !*,
' !*, *
*
*,
3)
*, #
*
"
(
$ * ): Litt@rae thesaur<
sunt. ;
—
. .
4)
*
abl. abs.: De= adiuvante homAn>s magna op@ra faciunt. #
#
" # $, ( $
$
.
*
'
"
*,
" , ,
" , 1 (
$ ! ," $
1 *
' !( " ,
*
(
$ * 1): Terra
est sphaera. ; " —
. H? est Sanguis Meus Nov? Test<ment? ( . 14, 24).
$*
*
# ; $ .
)
$
* ! ,
$ *
'
$
" , 1 *
; *
'
$ *
* ,
! '
" , 1 *
" . 5
"
!
"
(.
* ! ,
$
, "
: Caecus nihil videt.
& #
$.
$ * !
" * *
" ,
: Etiam bestiae memoriam habent. >
$
" ($ " $*.
$ *
-
(
"
"
2
!
!
'
"
" ,
*!*
$ "
*
" ,
" ,
$ &
'
$ $
" , ,
! 2, . . * $
'
" , : terra ant<qua
7
"
); terra, quae
7
" 7
(
(
-
$
(
est ant<qua $
, $
(
"
); hom= magnae prCdentiae &
# )" (
"
); terra, ub< omn;s homBn;s be=t< $
,#
7
"
).
!
" ,
(
" , )
"
! ,
:
1)
' !*,
*, *
*
*
$
(
,
,
' !*: Ait Ill?: “D?c, ut sedeant hi< duo f?li? me< Dnus ad dext@ram Tuam et Dnus ad sinistram in
$ <"): “
, &$
"
)+
R>gn= TuF ( #. 20, 21). ' #
)( $
),
)#
)( A $ + %".
2)
"
'*
" ,
*,
" *!*
' !* *
*
*: At quant=
d?gnius fratr>s et d?cuntur et habentur, qu< Dnum Patrem Deum <gn=v>runt, qu< Dnum SpirAtum
bib>runt s<nctit<tis, qu< d> Dn= ut@r= ign=rantiae eiusdem ad Dnam lDcem exp<v>runt v>rit<tis (Tert.
Apol. 39).
*
$
" )($
& $ ($
$* " $ ,
# '$,
# ", $
# >)0
$ $ , $
"
# &
. #
")
$)
$ $ .
!
"
! ,
:
' !* " , *: Vincent? dab= e? >d@re d> l?gn= v<tae (- . 2, 7).
1) "
(. ") " $ $
$ # ; stratae urbis ) , #
(= #
) , ), po8tae
1
168
Verbum car= factum est.
2
- "
*,
$
'
$*( (
!*
#
— $ . .).
,
, ! , *
*
*.
"
(= "
/$ ), R;gnum caelFrum A $
, F<lius
RFm=nFrum /$
homBnis
&
. ,
"
" $
" ,
"
*
"
: iter glFriae )$*
, studium litter=rum
$
) " ;
2)
"
!*
" ,
*,
" *!*
' !*
*: Et corpFra e=rum in
plat>?s c?vit<tis magnae, quae voc<tur spirit<lAter SodFma et Aegyptus, ub< et DomAnus e=rum
crucif?xus est (- . 11, 8). $ )
0 $ $
) ,
# #
, $
)0
$
" <# $, #
7
*
$.
2 $" "
! ( "
' *, "
' *
,
' * " , ),
1
*! (
* " , )
"
! .
,
"
" *,
"
"
*
$$
.
1) )
! : Nuntiat r;g< d> p<ce. '
. $, ( "
(
, 7
"
). Persu<sit r;g< s> d;mittEre. ' )
,
[=&$
$ $
$ ](
"
,
, 7
7
#
-"
). Nunti<vit d>
p<ce r;g< ad focum sedent<. '
$ , ( " , # $ $
) & # (
" ,
, 7
7
).
2)
*! : Am<cum amat. '
( $
)# (
, 7
*
"
).
Iub>bat servum patientiam hab;re. ' $
$*
$
$* [= &$
$
]
( *
"
,
, 7
7
#
-"
–– accDs<t?vus cum
?nf?n?t?v=). Vide= servum ad domum venientem.
)
, ). #
") <=
)
,
$
%$
") = vide= servum, qu? ad domum venit,
), &$
%$ " > ( * "
,
, 7
7
–– accDs<t?vus cum participi=). Vocat servum am<cum. '
$
)# " ( * "
,
, 7
7
*
–– accDs<t?vus duplex). Rogat, ut servus veniat. '
$, &$
% ( *
"
, ! ,
"
!*
" ,
*).
"
! : Facit r>gem nescientem. '
$,
)
[=
$
3)
$ , &$ , *
$] ( "
"
, ! ,
*
, 7
7
$ .
). Facit am?cum serv<re. '
$
$ )#
) $* ( "
"
, ! ,
#
*
, 7
7
$ .
). Facit ita, ut omn>s serv? l?berentur. '
$ $ , &$
)& ($
)( "
"
, ! ,
"
!*
" ,
*
"
).
! ,
:
1)
"
' !* (gen. obiect?vus), "
' !* (" .
.
, commFd?,
' !* " , * (
.
* , $
.
): Turpis fuga mortis
sociat?vus),
omn? est morte peior (Cic. Phil. 8, 10, 29).
# $
$ " $ 0)
" $ .
$ , * )# ":
)
$
$&). In v<num auD?cit r>x ministr<s: aud?te parabGlam. 7
tem M> colunt docent>s doctr<n=s, praecepta homAnum.
$. $ &$)$
, )& )&
",
"&
&
" ( . 7, 7).
2) #
* (?nf?n?t?vus obiect?vus, c=nsecDt?vus): Vol= sc<re. 0 &)
$*.
3) "
' !*
"
!*
" ,
* ,
" *!*
* ut, n;: Rog<te
erg= DomAnum messis, ut >iciat oper<ri=s in messem Suam. $ , " $ 7
$ ,
&$
$
$ )
( ( #. 9, 38).
!
'
1
2. .
" ,
,
1 (
!:
# ? & # ?;
")? & ")?;
# ? &$ ?;
"? & "?
169
/ % '% $. %
$ * *$
"
*
$
*! * $ ! '
, 7 !*
, 7 !* .
, 7 !
'
(*
,
*
,
,
" (
,
!,
, $" , *
) ! ,
:
1)
* : Bene lab=r<mus.
0
$ ". Nihil admGdum sci>bat. '
&$
& #
;
2)
" 7 !*
" , !* # * *
"
: HodiernF di; stud>re maxAm>
vol=. #
& * 0 &) )& $* ;
3)
" 7 !*
" , !* # * *
"
* : Inv>n>runt Illum in templF sedentem in mediF doct=rum (4 . 2, 46).
<# 0 " , # '
)& $
.
- , 7 !
'
( *
,
!, $
,$ $
,
) ! ,
:
1
1)
* (
abl<t?vus absolDtus , participium coniDnctum);
2)
"
!*
" ,
* :
a) $
(
! s<, nisi, s< nFn): S< l>x tua err<vit, put=, ab homAne concepta est, neque
enim d> cael= ruit (Tert. Apol. 4). <
$
,
# (,
& % &
",
.
b) $ $
(
! cum, etiams<, quamvis, quamquam, ets<, tamets<): Quis autem ille, qu?
dubAtat vern?s indulg>re n=s fl=rAbus, cum carp<mus et rosam v>ris et lilium et quicquid aliud in
$ $ $, $
"
$
$ ",
fl=rAbus bland? col=ris et od=ris est? (Min. Fel. Oct. 37).
&$
"
$
, $ ,0 $ "
"
((
),
(,
(
)#
*
# )0 (. , $ ? SocrEt>s, cum facAle posset >dDc? > cust=di<, n=luit. 2 $
$ " # #
$*
$( *" ,
/$ #
0 $ . Quid enim in?quius, quam ut
=d@rint homAn>s, quod ign=rant, etiams< r>s mer>tur odium? (Tert. Apol. 1).
$* &$ ) *
,& " #
(
$ $ , &$
($, 0 $
)
(.
$*.
d)
*
(
! cum, postquam, ub<, ut, dum, priusquam, antEquam): Be<t? estis, cum
maled?x@rint v=b?s ( #. 5, 11).
, #
) )$
$*
.
e)
! (
! cum, quia, quoniam, quod): Aedu?, cum s> d>fend@re n=n possent,
l>g<t=s ad Caes@rem m?s>runt. 9 )
A
(, $
" #
. $ $*
. An h=c magis gl=ri<bAtur potest<s e<rum, quod etiam aud?tam damn<bunt v>rit<tem? (Tert.
Apol. 1).
$ "
*
$
0 " #). $ , &$
) $ $ ),
$
) ?
.-
1
170
'
*. 1
16.
0
+
M
0
+
0
0
)
)
;$
. #
(genus commDne) * ,
!
':
) *$, ( "
$
"
' * $ .
*
!
" ,
*
: Pater et m<ter mih? mortu< sunt (Ter. Eun. 518). '$ , " $* )
"
)"
.
b)
" ( "
$
"
' * $ .
*
!
" ,
*
1
7 !
: Catil?nae bella intest?na, caed>s,
rap?nae, discordia c?v?lis gr=ta fu;re (Sall. Cat. 5, 2).
$
$
)$
,)
$ ,#
,#
.
0
+
I
0
)
NFmin=t<vus
N=min<t?vus * ,
!
'
'
" , 1
, *
(
$ *
,
: Magister eius ex =r<t=re ar=tor factus est (Cic. Phil. 3, 22). <# )& $ *
$
0 ". S=lus n=n est, cu? Chr?stus in fug< comes est (Cypr. Ep. 58, 4). + $
, ")
#
)$ $ ) $ 2 $ . N;mF s> s>dDcat. S? quis vid>tur inter v=s
sapi;ns esse in h=c saecHl=, stultus fiat, ut sit sapi;ns (1 ) . 3, 18).
$
*.
" #
.<
$
)" $ $* ")
"
", $ $ ) *
)" ", &$
$* ") ".
N=m. excl<m<ti=nis.
* ," *
ecce ;n
'+
$
*
' !( " ,: Ecce hom=!
&
! Ecce nuntius! " $ $ ! ?n causa! $
& !
Voc=t<vus
'$
"
1
;
*
" ,
: Et d?xit:
Voc<t?vus
“Abba Pater, omnia possibilia Tib? sunt, tr<nsfer calAcem hunc < M>, sed n=n quod Eg= vol=, sed
quod TD” ( . 14, 36). #
:«
'$& ! %
"
+ ;
& ) (" "
;
& #
0 &), & # + ».
AccCs=t<vus
" , — ! ,
. .
*
"
.
" !
,
1
# ?
" . Hom= locum =rnat, n=n homBnem locus.
. Doce= t; littEr=s. )&) $
(acc. pers=nae , ) # -
#$
'
1)
*
"
&$ ?: N=l? m; tang@re.
)
$" $ ,
" $ &
" $ (acc. re? . ).
2) AccDs<t?vus duplex: Patriam n=s nostram parad?sum comput<mus, parent>s patriarch=s1
hab>re iam coepAmus (Cypr. De mort. 26).
& $ "
" $ & $ ",
$
0
)
&
$* (
" )
$ " .
3) AccDs<t?vus
$
.
(
7
$1
'
"
*
" *
"
*
" *
) # * $1
'
" (
, ! ,
* (figDra etymologAca): V<tam
1
-
!"
! acc., $"$
*!* "
* , $ '
" , 1
acc. duplex.
171
$*
$ )(
*. In v<num autem M> colunt docent>s doctr<n=s,
iucundam v<vEre.
praecepta homAnum ( . 7, 7).
$. $ &$)$
, )&
,
"&
&
".
V<tam exsHlis v<vEre. = $* #
". Haec pugna summ< contenti=ne pugn=ta est. 9$
$*
&
"
". CarmBna canEre. $*
. Longam viam <re.
$
)$*.
" !
! ,
4) AccDs<t?vus rel<ti=nis sive Graecus (
' ! )$ !
,
*
+
(
" ,
*$ " , 1 *$ (
" $
?): Ecce manCs iuvenem intere< post
terga revinctum past=r>s magn= ad r>gem cl<m=re trah>bant DardanAdae (V. Aen. II, 56-57).
)
$ "$
$)0
* "
"
$ .
, ((
)
"
) " [=
+$,
(
'
$ ]. Sacr< redim?tus tempGra laur=
.
"
"
)#
[=
!(
1
!*
*
'
]. Alba capillFs f>mAna. = .
$ "
" [= P 1
'
].
Hs humerFsque de= simAlis. ! , "
& "
0
# .
5) AccDs<t?vus tempFris (
' !(
*
)
" ,
'
'" (
(
# ? $ &
,
) $
"
—
, —
"
* per: V?xit qu=que Seth centum quinque annFs et genuit Enos.
3 105 $
< 0 . R=mHlus decem et octo annFs n<tus urbem exAguam in Palat?n=
monte c=nstituit. : ")
*
#
$
"0 "
$
" , $
$. AlcibiEd>s annFs circAter quadraginta n<tus diem obiit supr>mum.
& $ $
). Decem annFs urbs oppugn<ta est. 7
$* $. Quaedam
bestiFlae Cnum tantum diem v?vunt.
$
*
)$ $ *
*. Alexander
Magnus tredEcim annFs r>gn<vit.
, $
$
, $* $. Graec? decem annFs Troiam obs>d>runt. 7
$ &
$
$
+ (.
$
* !
"
!
$
, $
' !( " ,
$
$ &
,
+ ". .
6) AccDs<t?vus ext>nsi=nis (
' !(
,7
:
,
"
!, +
!, $
!, ! !,
1 !) $
" ,
$ ',
"
*!(
" ,
(
?
?
# )
?): Campus MarEth=n ab Ath>n?s circAter m<lia passuum decem abest.
3
$ $ $ $
3
&$
$* $
&
# . Caesar m<lia passuum v<gint< pr=c>dit. A
*
0
$
, $* $
&
# . Nunquam pedem < t> discessit. '
#
$0
$$
#.
7) AccDs<t?vus spati?
"
*
" $
(
?
?
# )
?).
3 *" ,
*
',
*
$
$1
' !
(,
(,
$ (, # )
(
* ! $
$ 1
' ! longus, l?tus, altus: M?lAt>s agg@rem l<tum ped;s trecentFs, altum ped;s octFgint=
exstrDx>runt.
$
*
( $ $ ,
$ (
"*
$ 3)$ .
*
$* 3)$ .
Hasta sex ped;s longa.
8) AccDs<t?vus
(
" ,
,$
*
"
'+
,
,
* domus, rCs)
" ,
( ) ?): Iuv@n>s R=m<n? Ath;n=s studi=rum caus< profic?sc? sol>bant. : "
(
$
*
)&
3
. Domum meam v>nit. '
%
"
" .
9) AccDs<t?vus adverbi<lis
"
(
!
! +
! ,
,
+
1$1 '
" , ! # *!: pl;rumque
*
& $ ; id tempGris (= e=
tempFre) $
" ; pr<mum
& ,
; tertium, quartum, ultBmum $ $ ,
& $ % $ ,
; multum " # ; plCs
* ; plCrBmum & * " # ; tantum
$ * ; quantum
* ; summum "
*
; minBmum " " *
; facBle # ;
172
)
; quid & "); quod $ ") &$ ; aliquid
* ; nihil
* ; c;tErum,
& "; omnia
",
; omne genus
#
; magnam partem
*
. ProxAmum r>gnum, c;tEra >gregium, ab Dn< parte haud satis prosp@rum fuit (Liv. 1, 32).
, $
,
$ * "(
)# 0 $
0)
(.
,
" $
#
)& 1.
10)
' !( " , $
! ,
,
$"
"
* ," *
* F (Fh), heu, ;heu
.2 ( " ,
!
accDs<t?vus
excl<m<ti=nis (
' !(
): K m; misErum, = m; <nf;l<cem! (Cic. Mil. 37, 102)
',
,
& $
! HunccAne homBnem! hanccAne impudentiam, iDdAc>s! hanccAne
aud=ciam! (Cic. Verr. 5, 25) $
&
!
$
$ , ) * !
$*!
Heu m; misErum!
& $
&
! Heu dedEcus ing>ns! ',
! K fall<cem
homAnum spem fragilemque fortCnam et in<n>s nostr<s contentiFn;s! (Cic. Or. 3, 2)
" & &
&
, 0 )
& $*
)
! K philosGphum,
adul=tFrem ac tempFr? servientem! (Lact. Gnst. 5, 2) ', 3
3, * $ ,
) $ *
) ")!
difficBle $
c;tEra
& $
"
)(.
Genet<vus
!*
*
*
*7 $1
' !
Genet?vus $
' ! ,*
*
(,
"
.
1. Genet?vus subiect?vus !
"
(: a) genet?vus auct=ris ( ". . " ( $ 1
) b) genet?vus causae ( ". .
!). 5
"
' !( " , !
$
' ! *
$1
' ! 2
"* ,
(.
" (
,
*!
$
1 *
.
a. Amor patris ( * $, .
'3
" ,
,
$ *: '$ , ( $.
:
( $? : $ , (subiectum = " , 1 ).
b. CalamAt<s bell?
& $* . "
3
* ,
$ '
" ,
:
&
$
& $* .
:
$
&
& $* ? :
(subiectum = " , 1 ).
2. Genet?vus possess?vus ( ". .
" ,
: & ?) $
$1
' !
"* , " (.
: Domus patris " $, = '$ ,
" $ ".
:
" $ "? : $ , (subiectum = " , 1 ). Domus est patris3. > " $*
$
$* $, , "
$ $,). Domus fit patris. > "
$
$
$*( $, . Liber discipDl<
# )&
. V=s autem Chr<st<, Chr?stus autem De< (1
) . 3, 23).
—2 $
, 2 $ –—
. Nihil enim nostrum, quoniam De< omnia,
Cuius ips? quoque n=s (Tert. D> pat. 7).
" & #
$, $ ") &$
(
$) #), $ ") "
" $
(
").
3. Genet?vus characteristAcus
#
- " , 1 *
$ * *
esse
vid;r<, put=r<, hab;r<
,
*$
" , " (
, ! ,
#
* (&*%
$ ?): Est iCdBcis
$
$"' ,
$*
$"' ,
$"' .
:"
(
,"
' — meum est. Suum esse putat. ' . Cuiusvis homBnis est err<re, nCll<us nisi <nsipientis in err=re
persever<re.
") &
)
$
$* ,
$ * # ) ")
$
)
$
$*
%"
)
. C=nsul@re est meum, vestrum fortAter pugn<re.
%
$ $*
,
—0
$* .
1
5
*
*$ acc6s?t5vus rel?ti-nis.
2. .
*
,
1 " (
.
3
". .
! *
*
(
$
*!
gen. subiect?v?, *
$
! *
*
. Domus mea "
" = ",
. " . Haec domus fit mea. 9$ $
$ "
$
$*(.
2
"
$
,
'" ", $ -
173
,
" ,
' ! proprius
$
")- ., 0
$ # - ., commCnis .
# - ., sacer
.%
")- .: Vir< propria maxAm>
est fortitDd=. '$ & $ *
")
—0
$*. DeFrum sacer
.%
# ".
4. Genet?vus preti? ( ".
!)
'"
( $
& # ?
* ?). 8 1
$
: aestim=re, dCcEre, put=re, facEre
,
$* (
$
*$ "
$); esse " $*
&
,
,
intErest
.
". . !
"$ 1
:
magn<, plCris, plCrBm<,
permagn<, maxBm<,
parv<, minFris, minBm<,
tant<, quant<.
5
magn< facEre, put=re, ducEre
magn< fBEr<, hab;r<
magn< esse
prF nihBlF put=re, ducEre
prF nihBlF esse
$
$*
%$
" $*
*
&$
" $*
*
&
&
$*
$
#
&
Demosth@nem magn< faci=.
$ ( > " 3 . — Demosth@nem plCris faci=
quam Cicer=nem. > " 3
$ (
A ,
. — Demosth@nem tant< faci=, quant<
Cicer=nem. > " 3
$ ($
,
A ,
. Magn< ad hon=rem nostrum
int@rest
(= $
$ * )
& $
*"
. Mea mih? c=nscientia plCris est, quam
$*
"
" $
*
&
, & " )
0 ( .
omnium serm=.
HomAn>s sua parv< (preti?) pend@re, ali>na cup@re solent ( Sall. Cat. 12, 2). !(
%, $ %
, &) #
($.
5. Genet?vus obiect?vus ( ".
"*
" (
) !
$
:
a)
' ! $1
' ! ;
' !
;
b)
c)
! ,
"
" (
,
"
- $
* 1'
"
:
a) Amor patris = Patrem alAquis amat. !( *
$,) = '$, $ -$ ( $. (
:
#
? — :
; obiectum = "
). Studium litter=rum = AlAquis studet
litt@r?s. ; $
) " = $ -$
" $
) " . Oboedientia l;gum = AlAquis oboedit
l>gAbus.
" = $ -$
) $
".
8
"$ 1
! ,
: d>s?derium patriae $
, fuga
labFris )
$ $ ) , =dium servitCtis
$*
$ ), remedium dolFris
$
$
, dolor iniCriae
* $
, cDra vestr<
$
, praemium labFris #
$ ) , sp>s salCtis
, metus mortis $ 0 " $ (
" $*().
Sed illud s=lum exspect<tur, quod odi= publAc= necess<rium est: c=nfessi= nFmBnis, n=n
$ $ * $ , &$
ex<min<ti= cr<mBnis (Tert. Apol. 2).
$ :
" ,
$)
. N=n est enim persFn=rum
accepti= apud Deum ( *. 2, 11).
$ ,
$ ) # . N=n enim aud?t=r>s l;gis iDst? sunt
apud Deum, sed fact=r>s l;gis iDstific<buntur ( *. 2, 13). $ ") &$
) $
# ",
$
) )$.
b) Genet?vus obiect?vus $
,
' ! ,
$ 1 "
! *!
17 "
: compos
(. ,
(. , inops
" .
, cupBdus,
avBdus
, studiFsus
" (.
,
, <nsu;tus
, pl;nus
,
" . , immEmor
" . , per<tus
). , , imper<tus,
in=nis ) $ , memor
174
). , cFnscius
(. , partBceps )& $ )(. , expers )& $ )(. ,
ign=rus
simBlis 0
, dissimBlis
0
.
CupCdus glFriae
; per?tus bell<
$
; studi=sus litter=rum
" (.
) " ; studi=sus CaesAris
A
(, NerFnis simAlis 0
.
Genet?vus obiect?vus $
1
*
" (
'
" !
,
"
!
$
*$$"'
'
': Vir patriae am<ns ") , ( $
) ( .
$ & $ , $ $; m?les pati>ns
fr<gGris
$,
$* 0
; siti>ns virtCtis
$ .
c) Genet?vus obiect?vus $
!
:
m> piget, piguit, pig;re "
,
)(;
m> pudet, puduit, pud;re "
$
, $
) *;
m> paenBtet, paenBtuit, paenBt;re
( *,
;
m> taedet, pertaesum est, taed;re "
)& ;
m> misEret, miser;re "
*( "
1 # *!
misereor, miserBtus sum 2
$*).
M> paenAtet ill<us scelEris.
( * $ "
$)
. M> mis@ret c<vium.
(#
. Misereat v=s c<vium (= miseremAn? c<vium)!
*$ *
#
" . Vid>tur
v=s ill<us scelEris paenit>re.
,
$ ,
$ * $ "
$)
.
Genet?vus obiect?vus $
*
(verba memoriae): meminisse
" $*; obl<v<sc<
$*
.".: MemAn? CatFnis.
" ( $ . Obl?v?scor proeli<.
(
. Venit mih? in mentem c<vium.
0
$ #
)"
* #
0.
6) Genet?vus explic<t?vus
*
7 !
' !
*7 .
,
1
gen. explic<t?vus, !
"
,
,
— "
: virtDs iCstitiae
$ *«
$*»
$ *
$ ; v=x volupt=tis
«)
* $ »; verbum amand< # # « ( $*»; n=men r;gis
«, *», " , , ,
" .
7) Genet?vus cr?mAnis
$,
"*
(
& # ?). 5
" ,
$
: accCs=re, arguEre
$*; coarguEre
& $*;
damn=re ) $*,
#
$*; absolvEre
$*,
$* $
.
Dux prFditiFnis accDs<tus, damn<tus, absolDtus est.
*
%
" ,
)%
" ),
% $
" . CapBtis absolv@re
$* $
" $
; capBtis damn<re )
$*
" $*.
Nunc igAtur, s? nFmBnis =dium est, quis nFmBnum re<tus? (Tert. Apol. 3). +
*
,
$*
$* " ,
"% ?
8) Genet?vus part?t?vus
"
,
7
' (& $* & # ?
# "
$ ?). 5
". .
:
$1
' ! ,
!
1
'
$ * $: magna v?s frCment<
*
& $ 0
;
2.
' (
" (
: fortissAmus m<lBtum 0
$;
3.
*
*
: quis vestrum? $
?;
4.
" !
' ! : tertius r;gum RFm=nFrum $ $
" 0,
;
&$
1.
At ill? tac>bant; siquAdem inter s> in vi< disput<v@rant, quis esset illFrum maior (
' " & ; $ ") &$
# (
)
"
)
(, $ [
0]
* .
9) Genet?vus gen@ris
+
" 1
,
' ( &$
#
?). 5
" ,$
:
1.
$1
' ! : num@rus m<lBtum &
;
. 9, 34).
7
175
: nihil nov< & #
# , aliquid tempGris
$
" ( $ .
*
" ), nihil tempGris
*
" ;
3.
" * "
' ! ,
1
: tantum aur<
$ *
$ ; quantum tempGris?
*
" ? relAquum noctis $ *
& $*
& ;
4.
!
: satis aur<
$ $ &
$ ; parum aur< "
$ .
Ub? terr=rum, ub? gentium? 7
" ? parum tempGris
$ $ &
" .
10) Genet?vus quantit<tis ! ,
$
$(
* & # ? ?): MultitDd= homBnum.
$
( . PlDrAma pars homBnum.
*
& $* (. Illíc apostol=rum gl=ri=sus chorus, illíc proph>t<rum exultantium num@rus, illíc martyrum
innumerabAlis popHlus… (Cypr. D> mort. 26). + " <
(>
0
$
,$ ""
$
)(. 0
,$ "
&
" "
$ ")&
…
2.
*
*
$
$
"*
(
?)
11) Genet?vus qu<lit<tis ! ,
1
"
"
$1
'
"
' !*
* : Tarqunius fratrem
habuit, m<tis ingeni< iuv@nem. 1 +
$, (
$ #
.
Gen. qu<lit<tis $
"
"
"*
$
!
(,
,
*
,
$, "
$, "$;
"
'
3 *—
'
(
"
'
*
*
). Gen. qu<lit<tis $
:
a)
*!
"
(
$
): classis trecent=rum n=vium 3 $
$ $
, fossa pedum quindEcim
15 3)$ , puer decem annFrum
$ $
" *& , exilium decem annFrum
$ $
, via tridu< $ %0
)$*,
frDmentum tr<gint= di;rum 0
30
, saxa magn< pondEris "
* #
, r>s
magn< labFris
, $ )(.
* # $ ) , r>s huius mod<
$ $ * $ $ #
.
b)
*!
$ *
( "
): Bellum tr<gint= annFrum erat.
* 30 $,
$
, $ $ . Classis ducent=rum n=vium fuit.
$
$
200
.
Dat?vus $
1) *
( ")? & ")?),
%$ "
#).
'
7
!(
$
!*
Dat<vus
*
#$
"
,
! ,"
' !*
*
.
" , — dat?vus
$ 1 "
"
" , : Librum mih< dat.
" , *$
"$ 1
-
!:
2
persuadeF, su=s<, su=sum 2 )
$*;
parcF, peperc<, – 3 ( "
1 # *! temper=re) .
$*;
studeF, u<, – 2 $*
"
")- ., )
" $* & "- .;
<r=scor, – 3; susc;nseF, c;nsu<, c;nsum 2 #
$* ,
$*
# - .;
obtrectF 1
$
$
$* & ")- .;
nCbF, nCps<, nuptum 3 0
$* ")
# - .(
.
$* <3 $ >
# - .);
medeor, –, med;r< 2 ( "
1 # *! s=n=re + acc.!) & $* # - .;
1
&
$
)
176
" $
"$ abl?t5vus qu?lit?tis: vir magnae prCdentiae = vir magn= prCdenti= ")
# )" ,
$ *
; hom= magn< ingeni< &
$
"$ hom= humBl< statCr= &
#
$ .abl<t?vus qu<lit<tis *. , .
2
"
' *
3
* , $
'
' 3 . ". . (
): nFb<s persuad>tur
($ ( $ . " )
" ); mih< persu<s?, mih< persu<sum est )
, )
% .
)
gr=tDlor 1
supplBcF 1 )"
$* # - .,
$* # - .
#
$*
# - .;
. 23, 30).
N=nne h<s (dat. possess.), qu? morantur in v?n= et student calicBbus >p=tand?s (
<9
?9
!
!?>
(. "
?
(. " ,
#
($?1 [ $ .
)$ 0 , $ $
$ , &$
&
$
?]
Lrub>scant et revereantur simul, qu? gr<tulantur mal<s me?s; induantur c=nfusi=ne et reverenti<, qu?
magna loquuntur super m> ( . 34, 26). >
$
$
" $
)
)(.
"
2
" ":
)$
$)
"
&).
" . Et pr= h=c erg= mement= me?, Deus meus,
et parce mih< secundum multitDdAnem miser<ti=num tu<rum! (
*. 13, 22).
"
" ,
" ,
.
"
"
$ +
!
)
"
" 2) Dat?vus commFd?/incommFd? (" .
,
'$
"
*$ —
1
— +
" (
$1
$
(
# ?
*) # ?
")?): N=n
sib< sFl< hom= n<tus est, sed patriae et su<s.
%
#
,
$ & $0
0. S? quid peccat, mih< peccat (Ter. Ad. 115). <
#
$, $
$ "
#
$. N=n scholae, sed v<tae discAmus (Sen. Ep. 106).
)& "
,
.
5
"
' !(
"
' *$ (
$
* ! ): Quis huic
re< testis est? (Cic. Quinct. 37) $
$ * /$ ") (/$ # )?
,
!
!
': huius
re<. Is f?nis popul=tiFnBbus fuit (Liv. 2, 30). 9$
, ) $
" ( ) $
).
,
!
!
': popul=tiFnum. .
$
* ! :
,—
")
)
,.
# ".
Sc?mus autem quoniam d<ligentBbus Deum omnia cooperantur in bonum, h<s, qu? secundum
pr=posAtum voc<t? sunt s<nct? ( *. 8, 28).
$ "
", &$ ( . " # ,
"
<#
(, %
$ ) $
#). NDllus enim suavior an<mF cibus est, quam cogniti=
v>rit<tis (Lact. Gnst. 1, 1). $
$
)
. ,& "
$
.
'" (
!
:
3) Dat?vus f?n<lis
esse $*, ) $* & ";
dare, tribuEre, vertEre, ducEre, hab;re " $*, $ $* &$ - .;
dare
$*;
accipEre
)& $*;
mittEre
$*;
ven<re
0
$*;
relinquEre $
$* " .
Est alAquid hon=r?. $ ) * ) $ & $ . D= alAquid cr?mAn?.
" ( &$ ) *
). S?n autem serv?re meae laud< et glFriae m<vis, >gred@re cum importDna sceler<t=rum manD,
c=nfer t> ad Manlium… (Cic. In Catil5nam) <
$
& $
*
) $* "
0 ,
$)
,)
(…
Dat. f?n<lis !
$
*
dat. commFd?/incommFd?,
$
* *!*
$
dat?vus duplex: Hoc mih< est usu<. 9$
) $
* ) " . Cu< bonF est? (Cic.
Mtl. 32)
") /$
?
.
$
* ! : «:
+
"
*
2 /5$.
*» ( $,
! ' ). M<lBt< bon= vuln@ra laud< sunt. 2
")
)
) $
0 ). T?motheus Ariobarz=n< auxiliF profectus est (Nep. 13, 1, 3) + " 3
$
1
$
(
$
(
": <
> ) $ 0 < >,
$
#
$
",
$
)(.
" ")
0
$ $
$*
-
# ?
2
& (.
"
": >
.
$
$
" $
,
& $*(;
)$
$
177
" .*
&
)
$
). Lloquentia pr<ncipBbus maxAm= Frn=mentF est (Cic. Fin. 4, 22, 61).
&
")
"
& *
.
-
est
,
" 1
"4) Dat?vus possess?vus !
* *,
!( ! ,
" , 1 * (& ? ) # ?): Mih< est liber. 1 "
$*
# . Patr<
est domus. 1 $,
$* ". HomBn< De? im<g= est. 1 &
$*
. Est mih<
n=men Gai=1.
)$ 7 ". ScipiFn< cogn=men fuit Ifric<n=. ,
3
". An nescis, long<s r;gBbus esse manDs? (Ov. Her. 17)
$
*, &$ ) ,
) ? Erat autem n=men servF Malchus ( . 18, 10). "
) <)
>
0.
5) Dat?vus auct=ris
" , 1 " (
, "
,
3 *" (
( "?),
" ' *
: Mih< captum c=nsilium iam diD est (Cic. Fam. 5,19, 2). <9$ >
)
$ " ([
/$
)
]. Mih< r>s t=ta pr=v?sa est (Cic.
Verr. 4, 91).
( %
) " $
[
%
) " $ ]. K frustr< mih< suscept? lab=r>s! '
$ " ($ ) .
5
" ,
c $ * *, ! ,
* # * * II
'
, : EpistHla tib< legenda erit. +
)
) $
& $*
*" . Liber mih< legendus est.
)
& $ $*
#).
*
(
6) Dat?vus ethAcus ( !
1 *
$
"
r. Epist 1, 3, 15) $
1
"
(
7) Dat?vus excl<m<ti=nis.
hei mih<! ) " ! vae vict<s! #
I. C
!( ablativus (
'+ ( ,
A * ?—5
$)"
* ," *
%
"!
,
hei (ei)
()
)
,
*
# ?): Quid mih< Celsus agit?
, ,
«* ( 0 ' ».
vae
"
' !(
" ,:
Abl=t<vus
' !( " ,).
1) Abl<t?vus separ<ti=nis
*
$1
' !
* $"
- ,
1
- ,
- ( $& # ?
$& # ?
$ & # ? $ ) ?): Exaud?, Deus, =r<ti=nem meam cum d>pr@cor: < timFre inim?c? >rApe
anAmam meam ( . 63, 2). 1
,
, #
" ,
# " $ "
+ : $ $ 0
" ) ) " (.
2) Abl<t?vus inopiae
"*
"
cr>dunt erg= d?v?n?s, quia fCcF carent (Lact. Gnst. 5, 1).
") &$
)
$ .
("
$ ,
& # ?
$
$ %$ & # ?): N=n
, $ ", $ -
3) Abl<t?vus origAnis $
n=tus, ortus
,
"7
,"
: summF locF n<tus
0 .
$ #
. t habe<s,
qu? c=nsol>tur anAmam tuam et >nutriat senectDtem, d> nurC enim tu= n<tus est, quae t> d?lAgit et
mult= tib? est melior, quam s? septem hab>r>s f?li=s ( $#. 4, 15). ' ) $ $
$
(
$ $ "
$
$ $
;
#
0 $ , $
( $$ , $
)&
$
"
. Quid est hom=, ut inmacul<tus sit et ut iDstus appareat n<tus d> muliEre
(
15, 14). $ $
&
, &$
$* ") & $ " &$
% ")
. (
$*
"? Omnis, qu? n<tus est ex DeF, pecc<tum n=n facit, quoniam semen Ips?us in e=
manet; et n=n potest pecc<re, quoniam ex DeF n<tus est (1
. 3, 9).
,
%
$ # ,
$ # 0 , $ ") &$
" <#
$
%";
"
$#
$*, $ ")
&$
% $ # .
1
178
:
)$ $
?—* ,
"
*
*: 1) Qu< voc=ris? 2) Quod nFmen tib< est?
$ * *
"
' *
"
*
4) Abl<t?vus auct=ris $
=
" ( $ 1
: Iohann>s autem pr=hib>bat Eum d?c>ns: “Eg= < T; d>be=
baptiz<r? et TD venis ad m>” ( #. 3, 14).
)
<#
#
:"
$ $*
$+ , +
0
*
" ? 2unc Iesus ductus est in d>sertum ab SpirAtD, ut
tempt<r>tur < diabGlF ( #. 4, 1). + #
)
%
>)0 " ) $ (
)
$
[ $ . &$
$*
) %
"
"].
5) Abl<t?vus compar<ti=nis
' (
' !
(,
$1
' !
*
"
,
" **- , $ $
, "
*$*$"*
( *
& # ? " * & # ?): V?lius argentum est aurF, virtCtBbus aurum (Hor. Epist. 1, 1, 52). C
$ ,
$ <
>
$
. Ut serp>ns erat callidior cDnct?s animantAbus terrae, quae f>c@rat DomAnus Deus (/! . 3, 1). ;"
0 $
0
0, $
0
7
* #.
II. Abl?t5vus
*!
?nstrDment<lis (
$*
' !(
" ,).
6) Abl<t?vus ?nstrDment?
$" , $
7
"
+
(& "?): Eg= baptiz<v? v=s aqu<, Ille v>r= baptiz<bit v=s SpirAtD S<nct= ( .
1, 8).
$
(, ' ) $
$ $*
>)0 "
$ ". V>rAt<s, id est arc<num
summ? De?, Qu? f>cit omnia, ingeni= ac propri?s s>nsAbus n=n potest comprehend? (Lact. Gnst. 1, 1).
$ ,$
$* $
#
# ,
$
$
%,
"
$
$*
$ #)$ )" "
$
" &) $ " .
!
!
7) Abl<t?vus causae
$
,
$" (
( duc? iussC c=nsHlis iam pr?dem oport>bat (Cic. Cat. 1, 2). 1
*, $
,
(
) .
! ,
,
1
& # ?): Ad mortem t>, Catil?na,
( )
$ $
8) Abl<t?vus l?mit<ti=nis (
)$ !
,
*
+
*
"
(
" $
?),
(
!
$ ,"
,
* : nFmBne
" , n=tiFne
", genEre
0
(, n=tC
$), numErF &
". Doctr<n= Graecia n=s super<bat (Cic. Tusc. 1, 3). 1&% $*( 7 ,
0
. Sunt quidam homAn>s n=n r;, sed nFmBne (Cic. Off. 1, 105).
$
)$*
( (
($ ( *" )
" "
,
$ *
" . Erat autem mulier gent?lis Syrophoenissa genEre ( . 7, 26).
.
$
& , ,
"
3
. Eram autem ign=tus faci; eccl>si?s IDdaeae, quae erant in Chr?st= (
. 1, 22). A
"2 $
"
)
&
$ . Et er<mus n=tCr= f?li? ?rae, sicut et c>t@r? ( #. 2, 3). "
&
" #
,
& .
9) Abl<t?vus m>nsDrae $
' (
' !
(,
1
*
,
,
'
"
" $
, * $ 3
(
* ?).
$
' !
"$ 1
! ,
: multF " # ", " # , #
; paulF " # ", " # ; nihBlF
* ; aliquantF
& $ * ; quF — F & " — $ "; quantF — tantF
* —
$ * ;
tribus di;bus ante $ "
"
* ; tribus di;bus post $ "
"
. S=l mult<s
partBbus maior est, quam Dniversa terra (Cic. N. D. 2, 92).
,
" #
* ,& "
" . HomAn>s quF plDra habent, F cupiunt ampli=ra (IDstin. 6, 1, 1). "
*
(
" ($,
$ "
* #
($. TantF brevius tempus, quantF f>l?cius est (Plin. Ep. 8, 14). + "
&
" ,& "
& $
. QuF longior vestra pugna, hFc cor=na subl?mior ( ypr. Ep. 37, 3). "
*
,$ "
#
.
179
' !
10) Abl<t?vus sociat?vus
*
" (
,
1
,
*
* *
*
" (
(
"? & "?): Gall? omnBbus cFpi<s contendunt. 7
"
" .
11) Abl<t?vus mod?
'
"
" (
( ?
"
$*
$
*
*
-
*
$
!
! ! ,
$1 *
! ,
'
,
," 1 " (
,
"?): IniDria fit du=bus mod?s: aut v? aut fraude (Cic. Off. 1, 41). :
",
" ".
$
$
"*
(
?). Abl.
12) Abl<t?vus qu<lit<tis ! ,
qu<lit<tis $
" :
a)
"
" ' !
(,
.: hom= humBl< st=tCr= & #
$ , hom= alb<s capill<s ") &
"
" ( *
), eximi= fFrm=
puer
" *& , vir praestant< prCdenti= ")
(. #
)" ;
b)
"
*
"$ ,
.: bonF anBmF esse $* 0
"
)0 .
$ *
!
Abl. qu<lit<tis $
* esse
$
( !
"
* : " $*,
$*, $ & $* ,
$*,
*
$*
.".: Cic@r= maxBm= fuit ;loquenti=. A ,
$ &
"
& ". AlcibiEd>s erat e= sag=cit=te, ut d>cAp? n=n posset.
$ &
$
, $ * $*(, &$ #
*
" )$*. DruAd>s magnF sunt apud Gall=s honFre.
> )
* )($
* " &%$ " ) #
. Britann? sunt capillF prFmissF.
$ ,
$
. VirtDs tant=rum virium est, ut s> ipsa tue<tur (Cic.). >
$ *
$ $ "
" , &$
"
0
$. BonF anBmF sum.
0 ) * 0
" $
. EstF bonF anBmF. ) * 0
"
$
, ) *
.
13) Abl<t?vus c=piae-inopiae
"*
!
(" # & # ?): N>m= De= pauper est, nisi qu? iCstiti= indAget; n>m= d?ves, nisi qu? virtCtBbus pl>nus est (Lact. Gnst. 5, 14). 1 #
$
#
# ,
" )
(. #
$ ; $
#
# $ # ,
"
)(. #
$ " .
14) Abl<t?vus preti?
$: Quam mult? indign? lCce sunt, et tamen di>s or?tur
(Sen. Ben. 1, 1).
*" #
$
$ ,
%-$
* &
$ .
III. Abl?t5vus
*!
loc<t?vus.
15) Abl<t?vus loc? $
"
,
$
*
(# ?): terr= mar<que
)
'
"
"
,"
.
16) Abl<t?vus tempFris $
"
$
*
( # ?): pr<m=
pueriti=
" $ $ . Vigil<te erg=; nesc?tis enim, quand= domAnus domDs veniat: s>r=, an
medi= nocte, an gall? cantC, an m<ne ( . 13, 35). $ ,
$ ) $ ;
$ , #
%$ 0
" : & ",
&*,
$)0 ,
)$ ).
0
'
'
1
#$
(plDr<lis)
"$ 1
# *
"*
, $ .
#$
:
*
$
* !
duo, duae, duo
; alter, Era, Erum )#
7
**
.
180
+
—$
0
)
!
'
.
"
" (
(singul<ris), "
.
* * 3
' +'
!# *" (
)0; uter, utra, utrum $
)0
.".,
(du<lis1)
* $
'-
: ambF, ambae, ambF
;
$ 3
$
$ -
"
$
** . . *
*
". .: . cFpiae
1. )
— cFpia "
$ ,
; t;gDlae &
&
— t;gDla &
, ,
$
$ $; form<dF $ 0 — form<dBn;s $ 0 , $
&) $ .
2. PlDr<lis po7tAcus ( '
* )$
"
"
'+ (
*
$:
H?c u>r= ingentem pugnam, ceu c>t@ra nusquam
Bella forent, nDll? t=t< morerentur in urbe,
S?c Martem indomAtum Dana=sque ad tecta ruent?s
CernAmus obsessumque <ct< testDdAne l?men (V. Aen. II, 438-441).
$ $
*
" # (
,
# )
*
,
,
)
#
.
!($
$ ) $
.>
,
)$
,
+. $
0
$*,
*
0) . $ " (
. .'
).
At domus interior gemitD miser=que tumultD
Misc>tur, penitusque cauae plang=rAbus aed;s
F>mine?s ululant; ferit aurea s?d@ra cl<mor (V. Aen. II, 486-488).
$
""
)$ " " $ * " #
$ " $ ":
#) 0
, $ ($
,
$ $
% …(
. .'
).
3. PlDr<lis modestiae (1
,
'
*
*
(,
,
)$
*
$
,
"
: Qu= Dsque tandem
abDt>re, Catil?na, patienti< nostr=? quam diD etiam furor iste tuus nFs >lDdet? (Cic.) >
,
,, $
)
*
) $
$*
$
",
$
?
0
/$ $
$* ) $
$*
?
Dum st<bat r>gn= incolHmis r>gumque uig>bat
Concili?s, et nFs alAquod n=menque decusque
GessBmus (V. Aen. II, 88-90).
+ %
)
$
)
$
,
0
$ 0
) "
" ,— )
0 $* " # ,
, &%$…(
. .'
).
4. PlDr<lis maiest<tis (1 2
!
,
' ! *
)$
"
"
(
,
#
*
(,
'
,
-
:
'U=s, aetern? ign>s, et n=n uiolabAle uestrum
Testor numen,' ait, 'u=s arae >ns>sque nefand?,
Qu=s fDg?, uittaeque deum, qu<s hostia gess?… (V. Aen. II, 154-156).
$
) " , "
) * ,
“ & 0 #
" ," &
$ * & $
, $
0
# ,
" ,
# , &$
,
* !” (
. .'
).
5.
,
$1
' ! $
"
*, "
- $
"
:
)
,
1
,
*
: M?lAt>s
r Gr cDrant.
$ )
($ $ . Capt?v?s capBta sunt praec?sa. 1
0 $ )
#
)(
:#
). Host>s terga vert>runt.
$
$
$ . Dux m?lAtum anAm=s
c=nfirm<vit.
*
( )0)
;
b)
,
1
* # !
,
- $
" : niv;s
# ;
pluviae
; imbr;s
*; fr<gGra 0
; pru<nae
; grandBn;s #
;
181
)
! $1
' ! ,
"!
" (
" (
$1
' *
"* *,
!
* : mort;s
" $ ; odia, invidiae
$ ; form<dBn;s
$
; <ns=niae
)"
$ ; v<na
,
$
; ligna
* ; carn;s
)
" ; adventCs imper<t=rum nostr=rum in urb>s soci=rum
$
0
,
#
(
; exBtCs bell=rum 0 (
,,
) *$ $)
; incurr@re in odia homAnum
# $*
$ ( .
6.
,
' !
*
*
(
"
"
'$
"
*
"*
"
,
(
, 1
*
'*
' * " , ; - $
$
3 * *!
"
( " "
: praeterBta, praesentia, futCra sc?re
$8
,
$ . , ) ). ;
hum=na d>spic@re
$* &
&
(&
&
); turpia fug@re
# $*
# ; ad altiFra tend@re $ " $*
"), " $*
$ "
; omnia
%; multa " # ; u a " # ; Ctilia
; haec /$ ; a, illa ; quae
.
!
" , $
3 * *!
r;s
$ 1 *
' !*
*
*
*: omnBbus r;bus diffid@re
$*
&$ ; < r;bus
turpBbus abhorr>re &)
$*
# ; r;rum futur=rum scientia
) ). # .
7. "
$1
' ! $
"
' * *! ,
- $
:
a)
,
*
! : hostis
$ * (
$ ); m<les
$ ); eques
, ; pedes 0 $ ; R=m<nus (= m?lAt>s R=m<n?);
(=
b) ,
! ,
,
" : V?lla abundat porcF, haedF, =gnF, gall<n= (Cic. Senect.
56). 1 *
# $
* " ,
$ " , # $ " , ) " . Fabam, lentem, rapum ser@re
$*
, & & ,),
).
7
0
+
0
)
+
( #$
# *
—
'" (
1 *$ (1
),
)
' *$
$ (3
) — # *! 3 . ". .
'$
"
$
%
) 8 $
"
$*
$ , 3
' *
! : bibBtur *($; pugn=tur
($ ; ventum est
; pluit %$
*,
tonat # " # " $, fulget
$ "
, ninguit %$
#, grandBnat %$ #
, lCcet
$ , d<lCc;scit
$ $, advesper=scit &
$; taedet
, misEret
, pudet
$
, paenBtet m;
( *; decet
$.
!, * 1
' # *$
' "
!
!* (verba impers=n<lia).
; *! 2 . ". .
" $
" 7
*
: d<cis
*="
$*.
* *
"
$ (2
0
+
0
)
>ct<vum
! " (
' *
* $ ! , ':
1)
$
) 8 $ ;
! !
:
)
" !* — 3 * $
" (
*!* "
*: laudF Deum
( # .
b)
" !* — 3 * $
* ( .
2)
$
) 8 $ : gaudeF
)( *.
182
+
" (
"
.
$
*, ! ,
$ : F
!*
).
!(
* " ' *$1; " , 1
*—
7: Stellae viam
". Via naut?s stell?s m=nstr<tur. )$* "
"
*$
*
"
naut?s m=nstrant. ; %
$
% " .
(" (
($ )$* "
2
,
Pass<vum
!(
!
,
"
',
$" " (
!
" , 1
" (
+
" $ .
*:
1)
'(
)" (
*
"$+ 7 !*
* ,
, ! ,
$
( abl?t5vus auct-ris (a/ab + abl.)3: gr? ab agricFl?s
col;bantur.
* "
*, " . Et ecce mulier Chananea < f?nAbus ill?s >gressa
cl<m<vit d?c>ns E?: “Miser>re me?, DomAne, F?l? David, f?lia mea male < daemoni= vex=tur” ( #.
15, 22).
$,
.
0
,
$ 0 " $,
&
<"): « " ) " , 7
,
>
! > &* "
$
) $ » ( $ . ")& "
")
2) - $" —
"$+ 7 !(
"* , ! , *!(
,
' !* " , *4: Vict=ria
in pugn< arm?s par=tur.
$ # $
)
".
)
,
!(
$
' $
" !
, "
"
, * 1 "
"
' *
"
' * " , ,
, *
# *$
3 sg.: Mih? invid;tur.
)($. Ventum est.
.
!(
*$ ( *. <ctivum): CommDnAcet autem is, qu?
cateciz<tur verbum, e?, qu? s> catecAzat, in omnAbus bon?s (
. 6, 6).
$
"
", *
"
"
$
(. ". Semel vincit, qu? statim patAtur, at, qu? man>ns semper in
poen?s, congredAtur cum dol=re nec vincBtur, quot?di> corFn=tur. (Cypr. Ep. 37, 1). '
$ $ $, $
$
$, $ $ $, $ ,
$
")&
0,
$ & $
*(
$
(, — $ $ ) &
$
.
0
+
0
)
)
Praes;ns
1
*
* ,
! , ':
Praes>ns
a)
!( ": Scr<bF.
). CicErF d<cit. A ,
#
$ [ " + "+ "
]. RFmae sumus.
0
"
: " . Fort;s fortCna adiDvat. " " ) *
" # $;
b)
: cogor
)
. Liber <nscr<bBtur.
#
#
. VesontiF
$
)
%
" $ $ ;
oppBdum n=tCr= loc< mCn<tur. 7
c)
1
" (
: Vitia sua cFnfit;r< indicium s=nit=tis est (Sen.)
$*
$ $ —
$ . Semel vincit, qu< statim patBtur, at, qu<
man;ns semper in poen<s, congredBtur cum dolFre nec vincBtur, quot<di; corFn=tur.
(Cypr. Ep. 37, 1). '
$ $ $, $
$
$, $ $ $,
$ ,
$
")&
0, $ & $
*(
$
(, — $ $ ) &
$
.
)
"
"
,
'$
! *!(
praes4ns historCcum: RFmDlus exercBtum hostium fundit fugatque, fCsum persequBtur. : ")
1
),
" ' !(
! ,
2
3
4
*.
*.
,
,
$
$,
*
"
"
) ,
) ,
,
3
$ *
"
! # *!
!*
! *
*
.
,
" (
,
03 "
# " .
03 "
# " , abl?t5vus 5nstr6ment5.
*(
* +
.: cinctus
-
.
183
#
)
$
$ *
$ "
) $ # . RFma intErim cr;scit,
duplic=tur c<vium numErus, Caelius addBtur urb< mFns (Liv. 1, 30).
)$ ": "
$%$,
)
$ &
#
,
$
#
)#
A
. . «& ", $
(— , $ , , » ( . . $+
).
Imperfectum
Imperfectum
+
" (
+ ** ,
! , ':
)
!( ": Et erat in d>sert= quadr<gint< di>bus et quadr<gint< noctAbus, et
tempt=b=tur < satEn<, eratque cum besti?s, et ang@l? ministr=bant Ill? ( . 1, 13).
' $ "
) $
,
)
"
$ (,
" .
#
)
<"). Cum
Caesar in Galliam v>nit, alter?us facti=nis pr?ncAp>s erant Aedu?, alter?us SequEn?.
# A
*
7
(, #
$
$
/ ) , #
)# —
.
b)
1
" (
: Ut R=mae c=nsHl>s, s?c Carth<gAne quotann?s annu? b?n? r>g>s
cre=bantur (Nep. 23, 7, 4). K
: "
) ,$
3 #
#
*
, # . Et cum ascendisset, turba coepit rog<re, s?cut semper faci;bat ill?s ( . 15, 8). [ #
]
&
& $*
$*
$
$ ", &$
#
0.
Ins@r>s R=mae publAc> al;bantur in Capitoli=. : " #)
"
*
$
# )
$
&%$.
)
! $
" (
,
" "7
"
(imperfectum d> con<tD):
FlDmen Helveti? ratAbus tr=ns<bant. 7 * $
$
*
$* &
)
$ 0.
Quid est, Catil?na? num dubAt<s id m> imperante fac@re, quod iam tu< sponte faci;b=s? (Cic. In Catil.
,
$
? )
$
*
$*
" ")
( $ , &$
1, 13) $
)
*
$*? Lgressus autem servus ille inv>nit Dnum d> c=nserv?s su?s,
qu? d>b>bat e? centum d>n<ri=s, et ten>ns suffoc=bat eum d?c>ns: “Redde, quod d>b>s” ( #. 18, 28).
:
$ $
%
#
$
.
0, $
") $
, , 0 $
# , )
[ $ . &
) $*], #
: «'$
" , &$
». Et statim
apertae sunt aur>s eius et solDtum est vincHlum linguae eius et loqu;b=tur rect>. ( . 7, 35) $ $&
$
) #
)0,
*)
#
, $ #
*& $ .
)
"
,
(,
'$
! *!( imperfectum historAcum (d>scr?pt?vum): Caesar pontem, qu? erat ad GenEvam,
iubet rescind?. A
*
$, &$
" $
)
, $
0
)7
.
Perfectum
Perfectum * ,
a)
$ '
(
fectum effect?vum
! , ':
"
)
$, " (
1 *: (perpraes>ns): Gallia est omnis div<sa in part>s tr>s (Caes. B.G. 1, 1). 7 $ & $ .
Pf.
!
$
praes.: cognFv<, nFv<
(( )
",
$
*
() = sciF; obl<tus sum
= nesciF
(; cFsu;v<
= soleF " (
; memBn<
" (, Fd<
) " .;
b) " (
+ * (perfectum historAcum):
i) *
: V;n<, v<d<, v<c< (Suet. 1, 37).
% ,)
,
. ThemistFcl>s
abs>ns pr=diti=nis damn=tus est. Id ut aud<vit, Corcÿram d;migr=vit. Inde ad r>gem cFnfCgit.
" $
&
) %
$ * $ .
#
)
/$ ",
$
. '$$)
)
, (.
ii) "
'
1
" (
semper
# ,
saepe & $ , diC
# , pl;rumque
*
& $*(: Urbem R=mam < pr?ncipi= r>g>s habu;re
(= habu>runt) (Tac. Ann. 1).
&
#
: " "
$ ,
. Eg= palam locCtus
sum mund=; Eg= semper docu< in synag=g< et in templ=, qu= omn>s IDdae? conveniunt et in occult=
184
locCtus sum nihil ( . 18, 20). #
#
)
0 $ , $
#
" );
& # .
#
)&
# #
0
" ,#
-
6 9 " .
+ "+
!
pf. historAcum
! " (
,
"$ 1
" $ *, impf. historAcum
,
7,
"
" *
!* " (
*,
" , '
,"
.
" ' !
" ,
!
pf.,
,
*
" ,
: P=ns
fuit ad GenEvam. 1 7
" $. Caesar coc>dendum nFn put=vit. A
* & $ , &$
) $ )0
$*.
R=mHlus septem et tr?gint< ann=s r;gn=vit. : ") , $
37 $. Apud Helveti=s n=bilissAmus fuit OrgetFrix. Is
coniDr<ti=nem f;cit. " "
$ ")# * $
' # $
.'
$
#
.
"
PlCsquamperfectum
$ '
( "
) $,
" (
PlDsquamperfectum ! ,
+ *: ThemistFcl>s f>cit idem, quod v?gint? ann?s ante f;cErat Coriol<nus (Cic.
Lael. 42). " $
$
, &$
, $* $
/$ #
.
1 . Plqpf.
! ,
"
!
" ,
.
!
" !
"
"
"$ 1 *$
$,
"
1 ("
$
1 '
! ,
" +
! # !
" *! "
*
( - $
$
"
* : )
" $ $8. $
( !
*
# *!,
$ 1 (
*$ plDsquamperfectum; !
*!
" *3
*
+ "+ *
+
" ,
" "
'+ (
*
,) ,
* ,
$ #
" ,
$ ".
Caesar Helveti=s oppAda v?c=sque, qu=s incendErant, restitu@re iussit. A
*
$
$* #
# * $ , $
#
. — Dar>us in fug<, cum aquam turbAdam bibisset, neg<vit unquam s>
bibisse iucundius. Nunquam videlAcet siti>ns bibErat. #
"
# $ >
")$
,$
, &$
#
* ")
* $ ". '&
,
$ #
"
#
$ " "
.
6 9 "
2.
* , !
"
$
( !
!
,
:
1. $
+ "+
+
"
"
( !
pf. plqpf.,
2. $
+ "+
+
" —
impf., pf., plqpf.
3 *$
e"$ "$* ',
!
+ "+
+
*
$
* !
*$ impf.
$
* ! ,
.,
+ "+
+
"
# ,
& $ ,
*
,
#
"
! ! ,
.
* ! 3
! ,
*
*
!
*
,
.: & $ #
= saepe d<x<.
#
#
=
numquam d<x<. — D<c;bam = #
* " $
" (
; #
.%, # …;
$#
", .%
& #
$*,
)#… .".
6 9 "
plqpf.
,
!
,
FutCrum
!(, futDrum I –
!( "
+
" ( Futurum II ! ,
$"$1 *: Ut sementem f;cEris, ita met;s (Cic. De or. 2, 261).
*, $
% *. Sed in ill?s di>bus, post tr?bul<ti=nem illam, s=l contenebr=bBtur et lDna nFn dabit
splend=rem suum ( . 13, 24).
$
,
$ ,
,
"
$,
)
$
$
# . Qu? Ant=nium oppressErit, is bellum per?cul=sissAmum cFnf;cErit (Cic. Fam.
$ $
,$ $$ " " "
& $
)(
) (=
10, 19, 2). $
$
,
$ " " "
& $
)). Fiet illud, quod futDrum est. ) $ $ , & ") )
$*.
8
"
! ,
'$
$"$1
* (fut. I)1,
!
futDrum pr= imper<t?v=: NFn assCm;s n=men DomAn? tu? in v<num.
"
7
, # $ # ,
( $ .:
" *,
)
*
" $*). TD m> d<lBg;s et
val;bis (Cic. Fam. 9, 22, 5). !( "
) *
.
FutDrum I * ,
! , ' *
': @bF ad medAcum atque ib? m> toxAc= mort?
dabF (Plaut. Merc. 472).
)
&) $ "
"
" $
".
,
$
! ,
*
': Scr<ptCrus sum.
Participium futDr?
"
,# $
$*. Et cum locDta fuissent septem tonitrua, scr<ptCrus eram et aud?v? v=cem d>
1
2
'
!
,
"
*
$
*
! .
185
cael= d?centem: “S?gn<, quae locDta sunt septem tonitrua, et n=l? ea scr?b@re” ("* # "
#
#
"
" , 0 $
$*;
)
. " :“
, &$ #
"* # " ,
# ”.
0
+
0
. 10, 4).
#
#
,# -
)
Indic=t<vus
Indic<t?vus $
"
(
'
" (
(
$
)
1 *,
+ *
$"$1 *: MagnifBcat anAma Mea DomAnum, et
exult=vit spirAtus Meus in De= salDt<r? Me= (4 . 1, 46-47).
& $ )
7
;
)0
# ,
$
%". Ut sementem f;cEris, ita met;s (Cic. De or. 2, 261).
*, $
% *.
6" '
"$
'
*
$ ($
"
*
$
'
:
1)
* " &*,
$
$*, ) $*
$*( $. .: Possum multa d?c@re. " #
$* " # ( * $
'[ $
]). — PotEram
multa d?c@re. " #
$* " # ( *
',
,
' 17 * $). —
Potu< multa d?c@re. " #
$* " # (
* ,
,
' $,
* $). —
Urbs expugn<r? potuit.
$* #
(
' $,
' ). — Hoc
fac@re d;beF.
$* /$ . — Urbs expugnanda fuit. >
$* #
. Ad mortem t>, Catil?na, dDc? iam pr?dem oport;bat (Cic.).
)
$
$* $ , $
,
" $*. Longum est omnia >numer<re proelia.
"
#
&
$*
;
1 1
*
*
(pr=n=mAna rel<t?va gener<lia): Quidquid id est, time=
2)
Dana=s et d=na ferent>s. $
/$
,
( *
, ,
. 0
.
— Quicquid f;cit, celer?ter f>cit. $
, %
$ .
'
ConiDnct?vus
.- * ,
$ " (
! , ':
ConiCnct<vus
*
* *!
*
I.
* *
" ,
:
1)
.
:
a) coniDnct?vus imper<t?vus/iuss?vus (2 3 . ". * . .,
n;) —
: Scr<b=tis!
! Eat. ) $*
%$. N; veniat! ) $*
0
$! S?
$ " $)
$*,
$! S? quis
quis habet aur>s audiend?, audiat! ( . 7, 16) <
vult post M> sequ?, d;nEget s> ipsum, et tollat crucem suam, et sequ=tur M> ( . 8, 34). $ 0 & $ $
(, $ # *
,
*"
$
,
)
(.
b) coniDnct?vus hort<t?vus ( 1 . * . .,
n;) —
$,"
: Am;mus patriam, pare=mus sen<tu? (Cic. Sest. 143). ) " ( $* $ & $ , ) "
$*
$)! Mori=mur et in media arma ru=mus (V.). 1" %",
* ( $ .:
" )
)
.
c) coniDnct?vus pr=hibit?vus (2 . ". * . .,
n;) —
1
: Hoc
facAt=, hoc n; f;cEris! 9$
, /$ #
! Gaude=mus! ) "
$* ! N; v;nEris!
0
! N; iEris!
! = N=l? ?re! Cav> e<s! N=n ?bis!1 Nihil timuEris!
& #
!
2
Ist= bon= Ct=re , dum adsit; quum absit, n; requ<r=s (Cic. Sen. 33). 9$ " $ "
# " ($
1
2
186
5
! ,
= Dt<ris.
$
1 .
(
$
()
*)
(
*
$* ),
$*; #
#
$,
. (
)$*).
d) coniDnct?vus dubit<t?vus/d>l?ber<t?vus ( !
1 .) —
*
,
: Quid agam, iDdAc>s? Qu= m> vertam? (Cic. Verr. 5, 2) $ "
$*, ) * ? ) "
$ $* ? Quid facErem? $ "
$*?
e) coniDnct?vus opt<t?vus — ,
(
,
+ *),
n;:
N; sim salvus, s? alAter scr?b= ac senti=! (Cic. Att. 16, 13a)
$* "
",
)
$ ,
)" (. Illud utAnam n; v>r> scr<bErem (Cic. Fam. 5, 17, 3). 0 $
, &$
$ , &$
),
! Sci= op@ra tua, quia neque fr?gAdus es, neque calAdus: utAnam fr?gAdus
ess;s aut calAdus (- . 3, 15). ; ( $
;$
0
,
# &:
$
0 ,
# &!
f) coniDnct?vus concess?vus — " $1
, $ $
,
n;: Sit fDr, sit
sacril@gus, sit fl<giti=rum omnium pr?nceps, at est bonus imper<tor (Cic. Verr. 5, 4). ) $*
< ) $ ", &$
>
, ) $*
$ $ $ ,, ) $*
0# )
0
$) 0,
0
& * .
g) coniDnct?vus irre<lis —
"
" (
'
' ,
nFn:
HectFra quis nFsset, f>l?x s? Troia fuisset? $
7 $ ,
+
& $
?
2) " (
*!
*
, * :
coniDnct?vus potenti<lis —
* ,
',
"
,
,
nFn: Ub? istum inveni=s, qu? hon=r>s am?c? antepFnat su=? (Cic. Lael. 64) 7
% * $ # , $ & $*
)# $
? Hoc sine Dll< dubit<ti=ne cFfirm=vErim >loquentiam rem Dnam esse
omnium difficillAmam (Cic. Brut. 6, 25).
$
#
$ , &$
& —$ )
0 . .
II.
1)
* *
" ,
:
" ,
*$ (coniDnct?vus subiDnct?vus):
"
!
c
* ut (n;) f<n=le &$
( ): Rog<te erg= DomAnum messis, ut
a)
;iciat oper<ri=s in messem Suam ( . 9, 38). $ " $ 7
$ , &$
$
$ )
(.
b)
"
! "
' ! :
—
verba studi? et volunt<tis c
* ut (n;) obiect<vum &$
( ): CDr< igAtur, ut
"
$
( $ .:
$*
$ ",
quam pr?mum veni=s. $ ,
&$
$
%
"
$ );
—
verba timend? n;, nFn, ut: Time= autem, n;, s?cut serp>ns Evam s>dDxit astDti< su<,
ita corrumpantur s>nsDs vestr? et excBdant < simplicit<te, quae est in Chr?st= (2 ) . 11,
3).
( *, &$
,
" 0 $ $*(
(
* $ < ), $
)"
*, )
* $
$ $
2 $ .
—
verba impediend? c
* n;, quFmBnus, qu<n &$
,
$ # &$
:
SenectDs n=n imp@dit, quFmBnus litter<rum studia tene=mus (Cic.). $
$*
" $ "
$* )&
$ . NDllum interm?s? diem, qu<n litt@r<s ad t>
darem (Cic.).
)
#
, &$
$* $
*" ;
—
*! *
(
qu<n): N=n dubAt=, qu<n v>rum d<c=s
"
( *, &$ $ #
*
);
(Cic.).
—
!*
* ,
* ,
* ,
'!* *
*
* : At Ille d?xit e?s: “N=n l>gistis, quid f;cErit David, quand= >suriit
et qu? cum e= erant ( #. 12, 2). '
" <3
">: “:
& $ ,
&$
>
, #
"
"?” An obl?tus es, quid initi=
d<xErim? (Cic. N.D. 2, 2)
$
, &$
&
?
"
"
187
"
!
"
c
* ut, ut nFn cFnsecCt<vum &$ , $ &$ : Mult?s autem
turb?s circumstantAbus ita, ut s> invAcem conculc=rent, <Chr?stus> coepit d?c@re ad discipHl=s
Su=s: “AdtendAte < ferment= Pharisae=rum, quae est hypocrAsis” (4 . 12, 1).
) $ ",
#
* $
&
, $ &$ $
)# )# , '
& #
$*
)&
"
:«
# $ *
3
, $
$* , "
».
S<c n=n est volunt<s ante Patrem vestrum, Qu? in cael?s est, ut pereat Dnus d> pusill?s ist?s.
+
$
'$,
#
# , &$
#
"
0 0 ( #. 18, 14).
d)
"
!
' ! c
* ut, ut nFn explic=t<vum: Et s? dext@ra manus tua
scandalAzat t>, absc?de eam et pr=Ace abs t>: exp@dit tib?, ut pereat Dnum membr=rum tu=rum,
quam t=tum corpus tuum eat in gehennam ( #. 5, 30).
$
)
$$ , $
%
* $
:
)&
$ , &$
#
&
$ 0,
%$
$ %
#
).
!
"
! c
* cum caus=le: Cum val>tDd= et v?ta sine am?c?s
e)
?nsidi<rum et metDs pl>na sit, rati= ipsa monet am?citi<s compar<re. "
)"
)
$
(& $* )
, $ ") &$
*
*
)
)
( $ .
)
$ "
$ 0 " .
f)
$ $
' !
"
! c
* ut concess<vum ) $*, 0 $
; cum
concess<vum 0 $ ; cum advers=t<vum $ #
; quamv<s
,
*
,
0 $
: Út d;sínt virés, tamen est laudánda volúnt<s. ) $*
0 $ $
, %
)
$ 0
. SocrEt>s, cum facAle posset >dDc? > cust=di<, n=luit (Cic.).
2 $
$ " #
$* $( *" ,
(/$ # )
0 $ . Av<r? indAgent, quamv<s
d?vAt>s sint (Sen.). =
#
)
($ ,
# $ .
g)
"
!
*
c
* cum historBcum: Et cum aud<ssent v=cem DomAn? De?
deambulantis in parad?s= ad auram post meridiem, abscondit s> Adam et uxor eius < faci>
DomAn? De? in medi= l?gn? parad?s? (/! . 3, 8). < # > )
#
7
# ,
0 . #
(
"
0
,
"
# $ , 7
#
"
)
* "
.
h)
"
!
$
!
( $ (
* ,
/
* ,
— c<sus
potenti<lis/irre<lis) $
' ! c
* s<
, nisi, n<, s< nFn
, quasi
) $
,
, dummGdo ($ .
* )
$ * ,$ *
,
: Nisi esset H?c < De=, n=n pot@rat fac@re quidquam ( . 9, 33). <
'
$ # , " #
$
$* & # . Quid eg= h?s testAbus Dtor, quasi r>s dubia aut obscDra
sit? ; & "
* )( * /$ "
$ " ,
) $
" $ * "
$%" "? D>cr>tum est pat?, dum illum modo habeam m>cum (Ter.).
$*,$ *
" .
2)
"
!
" ,
, !
$
*!
.
' !*
*:
a)
"
' '
!
' !* *
*
* qu<, quae,
quod —
"
, $ $
,
!, $
,
: L>g<t? miss?
$
$ ", &$
sunt, qu< (= ut i?) p<cem petErent.
" . N=n is sum, qu< mortis per?cHl= terrear.
$
, &$
"
"
)# $* " $*(. Demosth@n>s dignus est, qu< laud;tur. > " 3
) $ $ # , &$
# 0
(=
)
$ 0
). K fortDn<te adul>sc>ns, qu<
(= quia tD) tuae virtDtis Hom>rum praec=nem inv;nEris. O $ , & $
(
, $
(= $
$ )
%
7 "
$
$ . Eg=, qu<
ser= Graec<s litt@r<s attigissem, t<men cum Ath>n<s v>nissem, complDr>s ib? di>s sum
commor<tus. 2 $
0 $
$
" $* # &
"
) " ,
,
3
,
% $ "" #
;
c)
188
!
* quod, quia, quoniam $ ") &$ , $
— $,
* *
: Arist?d>s n=nne ob eam causam expulsus est patri<, quod praeter modum iDstus esset? (Cic.)
$
$
&
#
$ & $ ,
&$
" )[ "
(#
]?
c)
$ $
' !
* ets<, etiams<, tamets<
,0 $
—
* ,'
* ,
'
" (
: JtilAt<s ipsa effl=r>scit ex am?citi<,
etiams< tD eam minus secDtus s<s (Cic.).
*
"
, $ $
)
,0 $
$ %
.
"
"
"
" ,
" $ *$
"
*$
$ 3)
*!*
' *
" 7
( # * (attracti= mod?): T> autem faciente elemosynam, nesciat sinistra tua, quid faciat dext@ra tua, ut sit elemosyna tua in abscondAt=. 1
$
, # $
*"
$ (, ) $*
) $
$, &$
$
,
&$
"
$
$
$
. Ist= bon= Ct=re, dum adsit; cum absit, n; requ<r=s (Cic.).
9$ "
# "
*) ,
$*; #
#
$,
. # .
4)
" "
$"$1
" (
, , "
(coniDnct?vus futur<lis)
"
!
" ,
* antEquam, priusquam
& ": Caesar, priusquam s> host>s
ex terr=re ac fug< recipErent, in f?n>s Suessi=num exercAtum dDcit. A
*,
& "
# " #$* (=
"
*
' ) $ $ 0
# $ ,
%$
%
.
b)
Imper=t<vus
Imper<t?vus ! ,
,
$
*
( $ " *
,
.
*$
coniDnct?vus pr=hibit?vus, ! , 1 (
,
$
* $ " *
,
: S?c hab;tF! ; ! ) * )
! S? quid in t> pecc<v?, ignFsce
(Cic. Att. 3, 15). <
&%"
$
(,
$ . ValetDdAnem tuam cCr= d?ligenter
(Cic. Fam. 14, 22). +. $ *
$*
%"
* .
@nf<n<t<vus
Gnf?n?t?vus * ,
!
'
':
1)
" , 1
(?nf?n?t?vus subiect?vus): Et d?cit e?s: “Licet sabbEt?s bene facEre an
male, anAmam salvam facEre an perdEre?” ( . 3, 4).
"#
$: «>
)
$)
$*
$*, ) )
$
#) $*?» Qu=s omn>s eadem cupEre, eadem
Fdisse, eadem metuEre in Dnum co>git (Sall.).
0 0 #
$ , &$
#
$ #
($,
$
$,
#
$ #
$ .
2)
$ *
: Mort<le aetern= (dat.) iung@re d;sipEre est (Lucr.).
$* " $
& "
& $
$*
)" .
" ,
$
#
*
! # * .
'
( . . ?nf?n?t?vus historAcus): Repente omn?s tr?stitia
inv<sit: fest<n=re, trepid=re, neque loc= neque homAn? cu?quam satis cr;dEre, neque bellum gerEre,
neque p<cem hab;re, su= quisque metD per?cHla met<r< (Sall.).
0 0 $
)
:
,$
$ ,
" $),
")&
),
,
"
" ,
" $ 0 ""
$ .
3)
$ *
dat./acc./n=m. cum ?nf?n?t?v=: I?s ingr<t?s esse n=n
licet (Cic.). "
*
$*
#
" . Licet mihi be<t= esse.
$
$* & $
". V?num novum in utr>s nov=s mitt< d>bet ( . 2, 22).
"
$*
" 0
( $ .: )
, &$
"
*
" 0 ). TD n=n vid>ris perdidisse, quod petis. + , " "),
$
$ # , &$ . *.
189
:
*
(?nf?n?t?vus obiect?vus): Et d?xit dar? ill? manduc=re ( . 5, 43).
,
&$
$*. Et obl?t? sunt sCmEre p<n>s et nisi Dnum p<nem n=n hab>bant s>cum in nav?
( . 8, 14).
$* 0
"
# 0
"
(
.
b)
"
(?nf?n?t?vus c=nsecDt?vus)
! ,
*" ,
," *
'
: Et e= amplius adm?r<bantur d?cent>s: bene omnia f>cit: et surd=s facit
aud<re et mDt=s loqu< ( . 7, 37). &
&
*, #
: %0
$:
# )0 0
$
. " ,
" 0#
. " .
'
(?nf?n?t?vus f?n<lis): N=n enim v>n? voc=re iDst=s, sed
5)
pecc<t=r>s ( . 2, 17).
%
$*
,
#
. Et respond>ns Iesus ait
ill?s: “Tamquam ad latr=nem ex?stis cum gladi?s et l?gn?s conprehendEre M>” ( . 14, 48). + #
)
": «
) $
" & "
* " , &$
$*
».
4) "
)
Participium
Participium * ,
!
'
':
1)
"
(participium attribDt?vum): Hom= mortem metu;ns be<tus n=n est.
, $
$
" $ ,
$ & $ . Et facta est nDb>s obumbr=ns e=s, et v>nit
v=x d> nDbe d?c>ns: H?c est F?lius Meus carissAmus, aud?te Illum ( . 9, 7).
*
,
(.
0,
% # , # # (. :
$*
(
; <#
)$ . Et d?c>bat ill?s: “Amen d?c= v=b?s, quia sunt quidam d> h?c stantAbus, qu? n=n gust<bunt mor": « $
#
( ":
tem, donec videant R>gnum De? veni;ns in virtDte ( . 9, 1).
$*
$
$ . 0
*, $
) $ " $ ,
)
)
$ A $
,
».
2)
$ *
(participium praedic<t?vum), *
* $ .
*
!
1
" ,
#$
7
'
*
,
!, $
,$ $
(
—
' part. futDr?):
a)
*!
!
(participium coniDnctum): V?d? pu@r=s lCdent;s.
, &$ " *&
#
. D<cent;s enim s> esse sapient>s stult? fact? sunt ( *. 1, 22).
")
" ,
)" . Mulier autem tim>ns et trem>ns (mod?) sci;ns (causae), quod factum esset in s>, v>nit et pr=cAdit ante Eum et d?xit E? omnem v>rit<tem ( . 5, 33). = .
$ 0
$
$ ,
, &$
(
,
,
"
<") ( $ ).
L<ber=t< (causae) autem < pecc<t=, serv? fact? estis iDstitiae ( *. 6, 18). '
*
$
# 0 ,
$
"
$ . Venit antichr?stus, sed superv@nit Chr?stus, grass<tur et saevit inim?cus, sed statim sequAtur DomAnus passi=n>s nostr<s et vuln@ra vindic=tCrus (Cypr. Ep. 58,
7).
$
$ 0 $,
0
$
" .* 2 $ ,
$
$ $ ) $
#, $ $&
) $7
*, &$
$ " $ $*
$
.
b)
*!
!
(ablat?vus absolDtus): Et discumbentBbus e?s et
mandCcantBbus, ait Iesus: “Amen d?c= v=b?s, quia Dnus ex v=b?s M> tr<det, qu? mandDcat M>cum”
( . 14, 18). , #
,
)
:« $
#
( ",
,
).
(,
$
». Qu? ostendunt opus l>gis scr?ptum in cordAbus su?s, testim=nium
reddente ill?s c=nscienti< ips=rum et inter s> invAcem cogit<ti=num accDsantium aut etiam
($, &$
) 0
, 0, &%"
d>fendentium ( *. 2, 15). '
$ * $ ) $
$* 0 "
0, $
(. , $
(.
)#)(.
190
0
+
+
,
!
, $, 1 "
"
" ,
(
"
" ,
.
"
" ,
( * ,
! ' "
" :
1
"
(hypotaxis).
!, $, 1 "
,* ,
" "
' :
1.
"
' ! (c=pul<t?vae):
et, -que, (
"
!* ), atque (
"
!* ) ;
,
;
etiam $
quoque2 $
, ;
nec (
"
!* ), neque (
"
!* )
, ;
n;... quidem
...
" $ .
et, -que, atque
*,
et ! ,
+
' * ,"$
"
*!*
* ,
(
$
'
* * ,
, -que —
$
,
(3
$
'
* "
: sen<tus populusque R=m<nus
$
"
; atque (<*adque
.
)
$ 7
# *
1)
"
! ( . .
$ 1
" $
* ,
)
: =r<re atque obsecr<re " $*
$*, calor
fr?gus
0
;
2) !"
"
*!(
,
(
*
$ ",
): castra Carth<gini>nsium in Itali< prope in c=nspectD Urbis erant # *
3 #
$
, 2 % 6 &$
)(
0
" $ )#
(: " ).
*,
" *
"
$ ',
' "
" '
'
,
!
!
$
*
+'
*
*
,
. .
!
'
"
' !
!
," *
,
!( (
. polysynd@ton),
$
$
—
!*
(
. asynd@ton). 4 +'
"
$
— 1
-que —
'
" *
(
!
- $
): Honest>, et sapienter, et iDst>;
honest>, sapienter, iDst>; honest>, sapienter iDst>que
$
, ")
.
n;
* -que " 7
' !(
neque,
(# * n
, neque (n )... neque (n ) ... .
"
'
atque ( )
'$
3
' !
(, ! , 1
"
,"
( "
)
(
"
): <dem, p=r, aequus, simBlis, perinde, proinde, contr=rius, alius,
contr=, alBter, secus
. . 3
$
atque ( )
' (
!
!*
*
" 7
- $
.
.: hanc ego f<bHlam aequ;
m>
$
,
" #
; anAmus erg< t> <dem ac fuit
ipsum am= /$) * ) ( (
$
$
$
, &$
; n=n alBter scr?b= senti=
&
), & " )" (.
2.
"
' ! (disiDnct?vae): aut, vel, s<ve, seu, -ve3
.
3
aut ! ,
*
* '
"
*!
,
' !
!—
': Aut Caesar, aut nihil.
A
*,
&$ ( =
,
). Omn corpus aut aqua aut <>r aut ignis aut terra est aut id quod est concr>tum ex h?s aut ex
aliqu< parte e=rum.
$
$*
)0,
,
# *,
" ,
$ , &$
$ $
0
$
0& $ .
*
,
(parataxis)
(.
1
!,
2
Quoque
Ve
3
$, 1
"
,
"
,
,
*
*
*$
*$
,
.
+
$ 1 *
*
"
*
"
7
!
" , -
.
191
s<ve
* ,"$
* "
!* ,
!*
+'
,
: vel (s<ve) potius
, )& (
)
$*: Venit EpicDrus, hom= minAm> malus vel
potius optAmus (Cic. Tusc. 2, 44).
0
$9 ) ,&
)
,
$*, & * 0
. Cr>tum l>g>s, qu<s s<ve IuppAter s<ve M?n=s s<nxit, lab=rAbus >rudiunt
iuventDtem. ;
$ —E $
0
$ ,
—
$$ ) "
$ $* (
$ .
!
!
, * 1
' !( *! , $
*
"
' !*
* !
!
$
"
' ! : S> n<tDr< loc?
vall=, nFn virtDte aut arm?s
tDt<bantur (C.). '
. .
)
" " $ $
",
$*( ( ) )".
3 *,
n;,
" 1
' !( *!
*$ !
!,
" ,
$
* -ve (
n; -que)
# * n;ve (neu): Caesar m?lAt>s cohort<tus est Dt? suae pr?stAnae virtDtis memoriam retin>rent neu
perturb<rentur anAm=. A
*
$
" ) .
", &$
"
$
").
*(
) )0 ".
' ! (advers<t?vae): sed (<*s>d,
.[ " ]
, . $ .
),
3.
v;rum (
.
) .
- 3
"
1
"+
$ 1 *$ !
!
1
: Saepe ab am?c= tu= diss>ns?, sed sine Dll< ?r<. & $
0
"
0 $ " )# ",
. S? certum est fac@re, faci<s, v;rum n> post
$
$*,
,
#
"
).
culpam c=nf@r<s in m>. <
At
'+ (
$
,
"
1 (
"
,
(
, *
" (
'
)
( , " #)$
$*; ,
$ $ ) *)
7
,
(
*,
$ ): N=n placet Ant=nio c=nsul<tus meus, at placuit Servili=.
$ " %
) * $
$ (,
$
*
(.
$,
(
,
,"
,
v;rum)
,
$
V;rF1
' (
!. *
"
' ' !(
, . .
"
,
"
1 , * *
"+
$ 1 * !
!
*,
*
' !(
: op?mum illud d?cend? genus Rhodi? nunquam prob<v>runt, Ath>ni>ns>s v;rF fundAtus
repudi<v>runt. 9$)
)( "
) &
,
#
, 3
$ # .
Autem ,
$
'
,
" ,
"!"$1 (
,
17
'+ *
*
'
: VercingetFr?x pr?ncipAbus pecDni<s,
c?vit<t? autem imperium t=t?us pr=vinciae pollicAtus est.
# $ #
.
$
# $ $ ,
#
"
$*
, .
Atqu< " $ $ ",
*, "
) $ ",
" "
$
"+ $ 1 *$ !
!
: Me? compos n=n sum; atqu< opus est nunc cum maxAm> ut sim.
(
, "
)$ "$
*
#
)
(
$*
). — atqu<
* , "
"
$
! $: Fortis vir aegritDdAne nunquam afficAtur;
atqu< omn>s sapient>s fort>s sunt; n=n cadit erg= in sapientem aegritDd=.
*
)0 " &
#
$
$)
; ")
*
)0 ":
$ * ,)
$
)
" ") , .
Tamen2
.
'
',
"
' ,
! ,
!*
*
,
(asynd@ton advers<t?vum): V<ve pius: mori;re (Ov.). =
# & $ :(
%
) $ )" % *.
Vel
1
2
192
Autem v;rF
Tamen "
**
**
#
#
!.
!,
$
4 .
*
*,
3 (
" !
! , , * *
* *!
,
' -$
"
' (
( quidem
" )& ,
" .5
"
"
( 1
!():
Flacc= utAnam aliquand= referre gr<tiam poss?mus, hab>bAmus quidem. 2 $
*
, &$
"
# ) * " #
$*
#
$*
), ( )
" )& "
) "
&) $
$*.
4.
! (caus<l>s): nam, enim
,
*;
5.
' ! (c=nclDs?vae): itAque /$ "), $ ; igBtur1, ergF
$ * ,
2
$ ; qu=r;, quam ob rem
$
& # , /$ "); proinde
$ $ $
/$ ".
6. $ $
' ! (c=ncess?vae): quidem
,
$
; ut... ita
... $ ,
0 $ ... , " .
8 !
,
* ,"$
(: namque, etEnim
* ( ); at enim
*; at
v;rF — $
at; v;rum tamen, at tamen, sed tamen
; enimv;rF
"
*
*
!
( $, $
' (
(: Enimv;rF
ferendum n=n est. 9$
"
" ; v;rum enimv;rF
"
v;rum
* enimv;rF: V=ciferantur mult? < doctr?nae studi= orta esse mala; v;rum enimv;rF ill=s in
tr?stissAm= err=re vers<r? quis est qu? neget?
#
$, &$ $
$
)
; ,
$ , )
$ ) * $ $ $ , $*, &$
0 $
& * "
)
?
9 % "
Et… et… … …,
… $ …,
$
Neque (nec)… neque (nec)… … …
Et… neque (n )… …
…,
$
Neque (n )… et… … …,
$
Quum… tum (etiam, v;rF, maxBm;)
…$
NFn sFlum (modo)… sed (v;rum) etiam… $
NFn modo nFn… sed n;… quidem… $ *
Aut… aut…, vel… vel…
…
…
S<ve… s<ve (seu) …
…
…
1)#
…
)#
…
)#
(
* …
…
$
…
$
…
$
…
$ )…
…
…
9. (Hr=tiF obl<qua)
"" '
"
' # *
" ,
,
1
$*, )" $* . .
* (
' , . .
"
!*
"
* ' ,
(
*
"$ 1
**
:
1.
!
" ,
, " , 1
!
!
, *
* (
indic<t?vus, con. potenti<lis, con. irre<lis;
(
— accDs<t?vus cum ?nf?n?t?v=;
2.
!
" ,
, " , 1
,
' $
1
, *
* (
imper<t?vus
coniDnct?vus (hort<t?vus, pr=hibit?vus, opt<t?vus, concess?vus);
(
— coniDnct?vus (
— n;, neve);
3.
!
" ,
, " , 1
, *
* (
indic<t?vus
coniDnct?vus
*
*!
;
(
— c. . ?nf.
coniDnct?vus.
3 *
)
.
$
* (
$
(
.
;
)
(
'
!
*#
1
2
Enim igBtur
Proinde $
**
*$1
#
!.
.
193
b)
(
c)
(
4.
*
5.
*
' !*
,
4
ille,
*
*
$
-"
1
* ,
"
*
9
*
"
$
.
, ! ,
* (
;
* (
1 *$ " (
,
' !(
$
$
, ! , 1 *$
(
,
$
c. . ?nf.;
"
!
" ,
*
* (
indic<t?vus
coniDnct?vus,
,
(
— coniDnct?vus;
!* *
*
*1
* (
$
(
ipse "
, ipse ( , is)
*
*
—"
' !
" , (.
, *
*
* 1
* (
$
(
' ! .
!* *
*
*2
* (
$
(
*
* 7* ,
$"
;
$"
,
(
*
*
is
*
*
$
.
"$ 3 * !
*
(
* (
$ 1
* .
*
.
(
*
*
,
1
(
' ,
c=nsecDti= tempFrum.
,
"
$
$
',
*
"*
" ,
"
con. praes. con. pf.:
" 1 (
'
! *!
* * $ 7
( .$
praes. historAcum
* (
).
!( $ ( —
" con. impf. con. plqpf.
1
*
1 *
" ,
.
!
+
* ,"$
* (
(
'
$
"$ 1 * ( # !$ !
*
$
"
# ):
"
)
'
*
'
(Caes. . G. I, 13)
Is (DivAc=) ita cum CaesEre >git:
S? p<cem popHlus R=m<nus cum Helveti?s
facEret4, in eam partem itCrFs1 atque ib?
futCrFs1 Helveti=s ub? e=s Caesar cFnstituisset4 atque esse voluisset4; s?n bell=
pers@qu? persev;r=ret4, remin<scer;tur2 et
vet@ris incommod? popHl? R=m<n? et pr?stAnae
virtDtis Helv>ti=rum5. Quod impr=v?s= Dnum
p<gum adortus esset4, cum i? qu? flDmen
tr=ns<ssent, su?s auxilium ferre n=n possent,
n> ob eam rem aut suae magn= op@re virtDt?
tribuEret2 aut ips=s5 d;spicEret.
S>5 ita < patrAbus mai=ribusque su?s didicisse1 ut magis virtDte contendErent quam
dol= aut ?nsidi?s n<terentur4. Qu<r> n> committ@ret2, ut is locus ub? cFnstitissent4 ex
calamit<te popHl? R=m<n? et interneci=ne
exercAtDs n=men capEret4 aut memoriam
prFderet4.
2
S? p<cem popHlus R=m<nus n=b?scum faciet, in eam partem <bBmus atque ib? erBmus
ub? tD n=s cFnstituEris atque esse voluEris;
s?n bell= pers@qu? persev;r=bis, remin<scEre
et vet@ris incommFd? popHl? R=m<n? et
pr?stAnae virtDtis nostrae. Quod impr=v?s=
Dnum p<gum adortus es, cum i? qu? flDmen
tr=nsiErant, su?s auxilium ferre n=n possent,
n> ob eam rem aut tuae magn= op@re virtDt?
tribuEris aut n=s d;sp;xEris.
Ita < patrAbus mai=ribusque nostr?s
didicBmus, ut magis virtDte contender;mus
quam dol= aut ?nsidi?s n<ter;mur. Qu<r> n;
comm<sEris (
: nFl< committEre), ut is
locus ub? cFnstitBmus ex calamit<te popHl?
R=m<n? et interneci=ne exercAtDs n=men
capiat aut memoriam prFdat.
" ' % /$ & *2 % /$ " '
9 " % $."5: 1- ut cum.
Indic=t<vus
194
-
ut
tempor<le
(= ub?, simul, simulac,
simulacque, simul ut, cum
pr?mum,
ub?
pr?mum,
ut
pr?mum)
ut compar<t?vum
(= s?cut,
quemadmFdum,
qu=mFdo)
ut interrog<t?vum
ut
Pompeius,
ut
equt<tum
pulsum
v ?d it, aci> excessit.
"
)
,
$ *
)
< (>
,)
$ .
Ut
sementem
f >c @r is, ita met>s.
*, $
% *.
Ut
va l>s?
*?
cum
cum
tempor<le
cum
iter<t?vum
cum inversum
cum
explic<t?vum
Cu m navig<re po t@r is,
ad n=s ven?.
#
" *
$*
" (,
".
IDdex damn<tur, cu m
noc>ns ab so lv Atur .
, #
$ ,
) *
)
$ .
Vixdum epistHlam tuam
l>g@ram, cum ad m>
PostHmus Curtius v>nit.
<
&%
$ %
*" ,
)#
"
%
$)" ) , .
Cum tacent, cl<mant.
# " & $,
& $.
ConiCnct<vus
ut (n>) f?n<le
ut
(n>)
obiect?vum
ut
c=nsecDt?vum
ut
explic<t?vum
ut
concess?vum
(= cum,
quamvis, li-
ut
EdAmus, u t v iv < mu s,
n=n
vivAmus,
ut
e d< mu s .
",
&$
$*,
%", &$
$*.
Paupert<s impHlit m>
aud<x,
ut
versDs
f ac @r e m. >
$*
)
" ,
&$
$ 0 .
Tanta v?s probit<tis, u t
eam in hoste etiam
d ?lig < mus . +
& $ $ , &$ "
& $ " %
# .
Persaepe
accAdit,
ut
DtilAt<s cum honest<te
c er te t. '& * & $
$, &$
#
$
& $ & $ $
Ut d>sint vir>s, tamen est
laudanda
volunt<s.
) $*
$ %$
,
"
cum
cum
historAcum
s?ve
narr<t?vum
Cu m PriEmus r >gn< re t,
Tr=ia cecAdit.
#
, $
", +
.
cum caus<le
Cu m s=litDd= et v?ta sine
am?c?s ?nsidi<rum et metDs
pl>na s it, rati= ipsa monet
am?citi<s compar<re.
* )
& $
*
)
$
$ 0 , "
)" )& $
$*
) ).
cum
concess?vum
Qu? n=n vetat pecc<re,
c u m pos s it, iubet. $
. $ #
$*,
0 $
"
$,
$ <#
$*>.
cum
advers<t?vum
Hom=
est
partAceps
rati=nis,
cum
c>t@ra
anim<lia s in t expertia. " $
)", $
"
$ *
$
#
.
195
cet)
196
$
0
.
)
HR>TIHN?S
!
"
#
$
#
! #
'
#
#
#
%&
#
"
)
#
#
! (
! #
*
)
+!,
R X CAELESTIS
# -! .# # /#
#*
!
-
#
#
-
/#
! )
!
#
0
-
#
TRISAGION
#
!
"
#
$
#
)
' /#
!
!
)#
!
#
5
#
#
198
4
*
!
(
PATER NOSTER
5 !#
)##
#
#
!
#
!
#
#
CR
8
3
-
.#
- #
#
3
(3
! '
# 6
"
(
#
12
5
'
#
!
-
9 #
#
#
;
7
9 #
#
$
#
!
#
=
.#
!
,>
A
# 5 ,#
B
7
# !,
!
C
7
#
D
7
# #
E
7
#
#
#
#
*
F
7
9
8G
5
#
88
7 ,
# !
-
+!* #
#
7
D
#
<
#
!<
.#
#
#
5
!
? *
9 * #
-! #
!
!
@
5
7
-!
!
,
"
#
:
#
#
5 :
7
#
#
#
#
5
!
2
#
)##
!
#
# #
#
,
#
*
--
5
# --5
# .#
#
#
.# ,
!
7
!
#
# #
7 # /# +!*
! 3 .# #
5
8;
7 -
-
$
Euangelium pasch=le
? #
? #
#
#
#
? # @
#
# 2
# 5
#
5 #
/# 5 #
,
# 7 ,
!#
#
#
#
! @ -!
#
#
#
!
!
#
!
!
# H
,
#
#
!
!
7
, -! /#
# #
#
# #
# 5 #
# # 7#
* -!
# 7#
! ! # .# /# #
! ! # 7#
5
5
/# ! #
7 # .#
,
*# #
/# , - #
:
/# , - #
,
# 7 ? #
5 #
# *
7# *
/#
*
! # *
-!
!
#
!
! 6 I@
/#
, .#
!
#
!5 #
/#
!
7 ! !
7#
!
#
*
*
.# !,
>
*
-!
#
# 5
'
8 8:8D(
0
0
0
0
0
0
0
0
0
!
/#
/#
*
/#
# #
#
! /#
#
/#
5 /#
5
/#
#
#
,
!
>!
" # !
,#
/#
8
;
#
!
/#
/# !
7*
H
#
5 !
#
#
#
=
A
H
>
!
#
#
B
C
D
E
F
8G
@
H
H
H
H
H
-#
!
##
Praecepta be=titCdBnis
#
+!* #
#
! #
# #
/#
# # #
/# #
# - ! #
# #
# #
/#
#
- 5#
,
! -
'>
DecalGgus
!
# ##
!
/#
# /# #
/# #
# - #
J
5 !
, ! #
J#
#
#
#
+!* #
#
#
-
#
B =:8;(
>!
/#
3
!$
/#
5
#
!
/#
!
#
* -# #
!
5# # 5 !
/#!
#
! #,
,
#
##
,
-
5
#
#
#
#
#
/#
#
# #
*#
:
199
PSALMI
8
0
# -
/#
!
=
PSALMUS PR MUS
#
*
- #
/#
#
#
5 #
#
!5 #
3
/#
#/#
!
#
7
/#
4
##
;
3
* #
#
A
# # H
#*
# #
B
PSALMUS TERTIUS ET TR
;
0
#
#
3
, ! #
7#
#
#
!
5#
# D
#
E
#
- - #
?
- ! /#
# 7 # /#
#
#
8;
?
- !
7#
#
8F
#
#
;=
+
#
#
4 3
C S MUS
!
#
C
E
#
!!
)# #
! B.#
)
D
#
7
&
7
-!
#
,# #
! ! 8;
# #
! 5 ! )#
!,
3 #
#
5
! !
*#
#
#
!
# /# 3
200
#
#
=
/#
5
#
#
# #
/#
/#
#
/#
!
!
!
NQU G S MUS
A
*
)! 5!
#
-
#
.#
/# -# #:
# ! /# #
# 8B !8C
2 $
#
#!
!
#
!
,
#
#
#
#
;G
# !
>#
;8
# #
# 3
/#
!#
#
! /#
! /#
! /# !
7#
"
)#
!
*
#
#
8=
-
!
#
3
/#
#!
#
! #
#
7,/# !
,
#
! C
!
!#
5 ! # , # - #
#
#
F
* #
#
# 7#
!
"#
# 0 # - /# !
7 8G) !
#
# 7# 88 - ! *#! #
!# !#
/#
# #
B
#
!6
!
K 8A
! *#
#
5
# 3 /#
# 8D
!
#
8E
-! #
# , #
#,
#
/#
#
!
#
!
#
,
! # ;;>
#
- # # #
!
* #
# !
/# # /# 5 # #
/# # /# 5
- # 5 !
# C.#
-
# 7#
# > * 5
#
, # -
5
>
#
A
PSALMUS QU
=
#
! #
#
*
#
# #
-
#
/#
#
5 !
)#
8G
5
#
#
#
#
# )#
!
!
F
!
*!
!
:
#
# #
* # #
5
)#
!
/# !
8=
!
#
# ! #
#
H!
8A
# )##
! #5
! +
#
)#
! 8B
!
/# - )#
)!
# 8C<
8D
#
,#
*#
)#
:
8E
#
#
)#
.#
- # !
5 #
:
8F
5 #
#
# #3
#
88
#
#
#
;G
#
#
@ #J
#
0
*
5
- #
;8
)#
)## - $
)#
5 #
PSALMUS N N
$
%
!
G S MUS
.#
#
I #
#
)
5#* #
#
#
#
!
7# L
A
! ! /# #
3
$
#
#
7# !
3
#
! -!
7 # BH
!
#
C
!
*
#
#
E
)#
,
)#
)! #
/#
?!
F
)#
# - !
I.#
)
#
#
5#* # ## 8GH
!
!
5 * #
$ # 88.#
*
#
! ! # #
!
#
# ! !5
55
## 8= #
8A
#
#
I.#
>! ! 8B
*
# /#
* > #
>!
, #
#
8C
#
3!
#
5
# 3
*
!#
!
#
> # L
S
#
#
,
#
* #
#
#
# .# #
#
#
5
:
3 #
#
;
6
=
.#
!
#
* -
D
#
J
$
!
L3
/#
# -
#
8;
#
# 3
#
3 #
NCTUS
#
,
!
@
##
#
*
)# @ :
,
!
*
#
#
)# 7*
,6
!
- )
, #
#
)! "
)#
/# $ #
#
5# 6 # /#
*
#
)#
* - #3
7#
# !
*
#
7#
#
#
#
!
- # #, #
#
!
#
#
#
)#
#
#
#
#- #
!5
>#
+
/# $ # )
#
/#
*#
4 5
/#
9
#
! !*
$#
!
# !* #
#
# 5
, !
0
#
4!
#
#
#
#
!
)#
#
#
/#
NUNC D
H#
$
*
#
*
)##
!
-# )##
/#
)#
MITTIS
#
5
#
#
#
#
)##
#
/#
- !#
-
201
CHR
#
# !, !
#
GL
"
< #
*
*
9 *
,
# )!
)#
RIA
)
#
#
#
!
# )
#
(GL
,
# )!
# M*
#
STUS RESURR XIT
RIFIC TI
#
# )! *
+!,
.#
3 .#
#
#
#
#
#
-
GRANDIS)
5
# )! *
#
2
!
#
-
* # )
4!
#
,
!
3 .#
!
/#:
*
Hymnus s=nct< Ambrosi< (340-397)
)! #
#
# )!
#
5 ! #3
)!
#
#3
)
!
* )
!
)
$
J
6
#
#
#
#
#
! #
*
)#
)! *
#
#
#
)!
! #
#
#
#
)!
&#
# #
,
#
)!
5
#
5 !# 7 ! 6
!
?
# )## -! #
#
#
# /# /#
!#
#
) +!, *
)
#
#
)
# #
#
# ? *
# #
) !#
#
!
# !*
#
)
,
!
*
, !
#
)! * /# $ # )# 5 $ # /#
*#
!
5 #
*
#
-# 5
$ # )##
)#
7 !*
,
# /#
#
*$
!
# )!
7 #
#
)##
$#
$#
$
*
!
#
> !
!
)#
#
/#
4 #
- #
)!
- N
5#
#
)!
ORATIONES ALIAE
# 202
-! >
)#
!
*
#
Av;, Mar<a
# )! # 0
!
>
>
)
#
#
#
#
# 5# :
-! +!*
" # !
*
!
# " #
-! +!*
, $! 5 @ )#
"
,
,
#
-!
* #
-! + ,
-!
, /# #
? * *
#
!
3 - !
- !
#
)! ? *
! )# +!*
!
? * >
#
>
# !
!
-!
)!
#
)! #
# *
!
5 !
&
# 7
*
)#
!
$
7
#
# 5# #
, #
O ! !
#
? * >
O
, # * 55
#
#
J ? *
# 5# # -
-
# )##
#
*
!
)# /#
-
*
0
$
)
#
Sub Tuum praesidium
5#* #
*
,
$
#
# )#
#
De<pAra VirgF
>
# )! #
!
!
#
*
!
#
!
!
!
! !
! !
>
>!
8
!
7#
# 7#
!
#
, - !
#
*
Sub Tuam misericordiam
5#* #
J ? *
#
CantBcum De<pArae
#
,# # > #
# 6 7
,
> * 5
>
.#
!, #
!
.# 5! >
* .#
7
7#
*
!
#
! #
! !
7#
!
!# !
# #
##
#
#
!
# ? *
-
#
#
#
!
!
J
!
"
#
,
$ '< 8 AC:BB(
!
S?nctus Aurelius August5nus (354-430)
CFnfessiFn;s. Lib. IX.
8 &
(
'
(
88B 8C:8D( +
(
! % "
% ( !
.# *
/#
* K .#
# 5
- #
5# K )
#
#
5#
5#
# 6
/# - !
/# - !
/# ! ! !#
! #* )#
#
)# '> 88
# K .#
# #
5 #
!
5#
* # #
P !
- #
#
1
! %
'
'
(
*
(
!
,
%
' =A = 8G(
#
#
,
)#
!
, # !
& #
#
7
#
4
! /#
#
#
# /# #
;F(
#
##
* #
/#
#
! -! )
#
# ! !
*# 3
!
'
,.
5
)
!
/'
Scil. ex h=c tempFre.
203
! !
*
3
#
!
#
#
- #
/#
-
)
#
!
#
/#
#
# 6
S?nctus Le- Magnus, Papa R-m?nus (395-461)
SermF Cnus et v<c;sBmus.
In N=tivit=te DomBn< nostr<
IesC Chr<st<, pr<mus.
#
Cap. 1.
#
* #
!
-
3 /#
# H /#
#
*
#
5
!
H!
/#
##
!
#
#
/# ! #
#
#
#
# 7, #
# /#
/#
" #:
/#
- #
!# *
/# #
/#
#
# #
!
4
/#
#
:
#
#
*
#
# 4#
:
/#
!#
/#
5
*
/#
#
6 #
4!
# #
#
*
# #
!
5
/#
/# :
# ,
! # /#
/#
!
# * #6
!
H
*
*#
!
#
!
*
? * !*
! * # /#
* 5!
#
/#
#
/#
4 7 ! #
*
-!
55
/#
7
#
/#
*
H
#
!
#
"
,
, 5#
!
! !
# 55
!
#K
5
# !
5 !
#
$
/# 7 QJ
5! #
# .#
#
#
#
!#
? *
?
#
* #
#
#
#
#
.#
5
#
5 #
#
#
#
! /#
! /# /#
-!
- 5
5
/#
/#
5
#
/#
#
5
* 5
#
#
#
- * #
# # /# #
#
#
#
#
5
!
#
! #
# /# -! #
-! #
# 3 # /#
* #!
# /#
# /#
,
#*
,
>
* # - *
*
#
$
#
/#
#
5# #
!
-!
)
* #
#
# /#
#
*#
H
:
204
6
!
.# 5
#
#
#
Cap. 2
.#
# -! #
55
#
*
*
! %
#
#
! /#
!
# * # !
#
,#
!
5
#
# 3
-! #
+
?
-
/#
*
!
,
0
#
#
0
#J
#
,
#
#
!
#
!
*
#
#
# K
Cap. 3.
*
#
*
*
#
#
--5
!
5
#
#
##
!,
#
* # ! #
-
4
#
#
!* #
#
##
#
/#
*#
+
J
- ! !
#
/#
-!
!*
! $
#
7#
3
#
! #
#
# #
*
*
#
!*
>
/# ! $ # !
#
5 #
55#*
4 !
# #
!
.#
!
! # #
.#
#
5*
*
! #
-# /#
#
##
#
#
# 3
/#
.# #
!
:
#
:
Thomas ? Kemp5s (1380-1471)
,
#
#
,
#
#
!
!
AdmonitiF spiritu=lis
#
- #
5
#
5
,
#
5#
)
#
@
#
/#
#
#
#
7
#
* /# :
! !
#
*
Hr=tiF
O
#* 3
#
!$ #
5#*
4
/# - #
# # /#
* #
<
!
*
$
-
*
! !
/#
!
*
/#
<
*
# 3 5
5
,
#
#
5
3
5
,
O
> #
LectiF
*
#
/#
/#
#
#
*
!$
!
7 /#
#
,
5 *
3
#
*
4
#
5 #!
5
:
#
2
!
/#
5 #
/#
5
#
55
#
7
Oper=tiF
! -
#
#
! /# 5 *
*
#
5
*
4
#
5
# #
3 /#
#
/# # /#
#
#! # .#
- #
5 #
#
#
,
# O /#
#
!/#
5#! #
#! # 3
-
#
-
#
# /#
5#
205
Fragmenta Missae
# #
7 #
#
# #
@ ! #
"
* #
* #
# #
#
?! ! * #
) *
*
# - -#
-! # .#
3
.#
#
#
#
! ! # /#
7
)!
#
-#
)# *
! )!
/# #
#
#
#
#
,
0
# .# 5 ! # )
/#
5!
@
)#
*
-!
#
7 #
)#
2
#
# -!
#
#
/#
!
# #
!,
#
!
!
.#
# !
5
#
R )#
-!
!
#
! , /#
7 #
#
# !,
)!
#
5 !
5
206
-! !
#
)! * 5
/#
#
$
J !
#
/# 5
5!
#
)#
5 ! )#
#
* # /# !
-# )
* 5
# /# #
)##
,#
5 ! #
!6
#
! #
*
)# @ :
@
,
* #
)#
/#
#
# )
!
# )! /#
!#
/#
!
- -- ! #
#
!
!
#
-
!
/#
5
,
7
4#
9 * # )##
# ,>
? *
3
- * Q !
!
.#
# .#
#
#
!
!
#
#
# *!
##
##
/#
#
St=bat M=ter
>
#
#,
#
!
#
*
##
- *
O /#
5#
>
9 *
.#
>
H
.#
>
#
.#
>
#
55
!
#
!
- !
/#
5!
- !
K
? * - * #
5
K
5
#
##
#
#
!
# !
7 >
5
!
5 # )! #
#
H #
#
#
*
#
#
#
*
*
#
5 *
?
! )! #
#
5
#
# *
-
>
# *
# 5, 5*
*
- !
)# H -#
*
!
! #
! )! #
!5!
# 5,
!
* -,
#,
#
)! #
!)
#
! *
! #
#
-#
!
# ! #
)! ? *
!5! #
!
#
,
>
!.#
#
!#
5 #
!#
*
#
"
#
#
207
-
M
A
=, ab $,
Abel, Elis m
*
abeF, i<, Btum, <re )0
$*
abscondF, cond<, condBtum 3
$ $*,
$*
abundF 1
$* ,
$*
ac (
acc;dF, cess<, cessum 3
0
$*,
$*
accendF, cend<, c;nsum 3
# $*
accBdit 3 verb. impers. )& $ ,
$
accBdF, d<, — 3 )& $* ,
$*
accBpiF, c;p<, ceptum 3
)& $*,
" $*,
)
$*
accCr=tus, a, um $. $ *
=cer, cris, cre $
,
*
Achill;s, is m 0
acuF, u<, cCtum 3
$ $*
ad
adhibeF, bu<, bBtum 2
" $*
adhCc adv.
0
adBtus, Cs
0
adiuvF, iCv<, iCtum 1 " # $*,
$*
admir=bBlis, e )
$ *
adm<ror 1 + acc. )
$*
admonBtus, Cs m )
,) .
adnuntiF 1
. $*
adFrF 1
$*
adscr<bF, scr<ps<, scr<ptum 3
$*,
&
$*
adulesc;ns, entis m
$ ,(
adulescentia, ae f ( $*
adul;scentDlus, < m
""
&
adventus, Cs m
0 ,
$ ,
$
advers=rius, i< m
$
adversus, a, um
$
advGlF 1
$ $*
aed;s, is f
. ,
$ . ,0 "
aedific=tiF, Fnis f
aedificium, i< n
aedifBcF 1 $
$*
Aegyptius, < f <# $
aenigma, Atis n #
aenigmatBcus, a, um #
&
AesFpus, < m 9
aest=s, aest=tis f
aet=s, aet=tis f
aet=s, =tis f
$
aeternus, a, um &
afferF, attDl<, all=tum, afferre
$*
ager, agr< m
=gnus, < m # %
agF, ;g<, =ctum 3
$*,
$
$*,
$
agricGla, ae m "
,
agricultCra, ae f
*
0
$
ait #
$
alAcer, cris, cre
albus,a, um
AlcibiAd;s, is m
Alexander, dr< m
ali;nus, a, um &)
210
aliquandF
, # -$
alius, ia, iud; gen. sg. alter<us )#
allBgF 1
$*
allGquor, locCtus sum, lGqu< 3
. $*
&*(
alF, u<, altum 3 $ $*
altEr, Era, Erum )#
)0
altus, a, um
,# )
ambF, ambae, ambF
ambDlF 1 0
$*, #) $*
amen
. " *, $
am<citia, ae f )
am<cus, < m )#
amissiF, amissiFnis f $ , )$ $
amF 1 ( $*; . # . aimer
amplus, a, um
an ,
angElus, < m #
angustia, ae f $
$
anBma, ae f )
anBm=l, anim=lis n
$
anBmus, < m )0
annus, < m #
ante
ant<quus, a, um
aperiF, aperu<, apertum 4 $
$*,
$*
"
apostGlus, < m
$
app=reF, u<, Btum 2
$*
appellF 1
$*
appropinquF 1+ dat.
$*
apud ),
aqua, ae f
; . $ .
)",
$
,
#
aquBla, ae f %
arbitrium, < n )
arbor, Gris f
arceF, u<, – 2
0
$*, )
$*
Archim;d;s, is m 0 "
argCmentum, < n
$ * $
arguF, u<, — 3
$*,
& $*
arma, Frum n pl. )
ArrCns, Arruntis m
) $ (3 $ . "
)
ars, artis f
) $
arvum, < n
,
ascendF, ascend<, asc;nsum 3
0
$*
Asia, ae f
aspEr, era, erum $ )
aspiciF, sp;x<, spectum 3 ) " $
$*,
$*,
" & $*
assEquor, assecCtus sum 3
$ # $*
assum, affu<, –, adesse
$) $* (
" )
assCmF, sCmps<, sCmptum 3
$*,
0 $ $*
astrum, < n # &.
at coni. ,
Ath;nae, =rum f pl. 3
Ath;ni;nsis, is m 3
atque (
=trium, < n
,# $
,
%"
attAmen
attendF, tend<, tentum 3
" $*
attentus, a, um
" $ *
auctor, Fris m $ , $
,
audacia, ae f
$*
audeF, ausus sum 2
$*, $
audiF 4 ) $*,
$*
Augustus, < m #) $, "
$
aura, ae f )
, $
aureus, a, um
$
aurum, < n
$
aut
autem coni. ,
,
auxilium, < n " .*
av=rus, a, um
av;na, ae f %
=vertF, vert<, versum 3 $
&
& $* ( )
avBdus, a, um
, &
avis, is f $ ,
avus, < m
=8r, =Eris m
)0
$*
$* ( ),
-
B
bacDlum, < n
,
0
baptBsma, mAtis n # &. .
be=tus, a, um
, & $
bellum gerEre
$
)
bellum, < n
belua, ae f
*
bene adv. 0
bened<cF, d<x<, dictum 3 + dat.
#
$*
benedictiF, Fnis f
#
benedictus, a, um
#
benefaciF, f;c<, factum 3
# $
$*
beneficium, i< n
#
bestia, ae f
$ ,
*
bibF, bib<, pFtum 3 $*
b<n<, ae, a
bis
blandior 4 * $ $*
bonus, a, um 0
. *. Bon, # . bon
brevis, e
$ ,
$
BrCtus, < m )$
bybliopFla, ae m
#
,
C
cadF, cecBd<, s=um 3
$*
caecus, a, um
caed;s, is f )
$ ,
caelum, < n
caerimFnia, ae f
$ $*;
$
$
Caiapha, ae m
3
Ca<nus, < m
calamBt=s, =tis f
& $* ,
calBga, ae f
#
calix, calBcis f &
calumnior 1
$ $*
Campania, ae f "
campus, < m
candid=tus, < m
$
candBdus, a, um
.
$
,
canis, is m
cantBcum, < n
*
cantF 1 $*
cantus, Cs m
capillus, < m
capiF, c;p<, captum 3
$*
capiF, c;p<, captum 3
$*,
)& $*
capt<vus, < m
captF 1
$*
Capua, ae f
)
caput, pBtis n #
,#
carcer, carcEris n $( *" , $ " ,
cardF, dBnis m ( (
)
careF, u<, –, car;re 2 (+abl.)
" $*, $*
%
"& # c=rBt=s, tis f ( *, )
carF, carnis f
$*
c=rus, a, um
#
cast<gF 1
, $*,
$*
castra, Frum n(
) # *
c=sus, Cs m
, )&
cat;na, ae f , *,
causa, ae f
&
cautus,a, um $
caveF, c=v<, cautum 2 (+acc.) $ # $* ,
$*
cedrus, < f # &.
celEber, bris, bre
%
," # (
celEbrF 1 $
$
$" & $*
celerBter
$
Celtae, =rum m pl.
*$
c;na, ae f
c;ns;F, c;nsu<, – 2 & $ $*, )" $*
cerAsus, < f
cernF, cr;v<, cr;tum 3 $
$*,
& $*,
" & $*
certus, a, um
,
$
cessF 1 "
$*,
$
$*;
$ $*,
. $*
cessF 1 "
$*,
$
$*;
$ $*,
. $*
c;tErus, a, um
& , $ *
charta, ae f
$
chorus, < m 0
Chr<sti=nus, < m 0 $
Chr<stus, < m 2 $
cibus, < m .
CicerF, Fnis m A ,
cingF, c<nx<, c<nctum 3
$*,
) $*;
. # . ceinture
circDlus, < m )#
circum
)#
circumdCcF, dCx<, ductum 3
) $*
citF
$
c<vis, is m, f #
c<vit=s, =tis f #
,# )
$
cl=d;s, is f
& $* , ). ;
cl=mF, cl=m=v<, cl=m=tum 1
& $*
cl=rifBcF 1
$*
cl=rus, a, um
" $ ;
$
claudF, claus<, clausum 3
$*, "
$*
claudus, a, um 0 "
clavus, < m #
*
211
cl<vus, < m 0 "
cFgBtF, cFgit=v<, cFgit=tum, cogit=re 1 "
$*
cognitiF, Fnis f
cFgnBtus, < m
"
cognFscF, cognFv<, cognBtum 3
$*
collegium, < n
collBgF, l;g<, l;ctum 3
$*
collGcF 1
$ $*, " $ $*
collGquor, collocCtus sum 3
$*, # $*
collum, < n
colF, colu<, cultum 3 )0
$*, & $ $*
colFnus, < m "
"
,
columna, ae f
comEdF, com;d<, com;sum 3
$*
commendF 1
)& $*,
$*
committF, m<s<, missum 3 ) $* " $ , ) $*,
$*
commGdum, < n #
,
"). $
commoveF, mFv<, mFtum 2
# $*,
) $*
commCnis, e .
compArF 1
# $ $*
complector, complexus sum 3
" $*, 0 $
$*
comprehendF, hend<, h;nsum 3 0 $
$*,
" $*;
" $*
concordia, ae f #
concutiF, concuss<, concussum 3 $
$*
condiciF, Fnis f )
condiF 4
* "
$*
condF, dBd<, dBtum 3
$*
cFnfErF, contDl<, coll=tum, cFnferre
$*
" $
cFnficiF, f;c<, fectum 3
$*,
$*;
& $*
congrEgF 1
$* " $ ,
$*
coniciF, i;c<, iectum 3
$*
conqu<rF, qu<s<v<, qu<s<tum 3
$*, $*
cFnscientia, ae f
,
$*
cFnsilium, < n
$ ,
$, " ,
; . # . conseil
cFnspectus, Cs m
, # ,
,
cFnstat
$
constituF, u<, tCtum 3 ) $
$*
cFnstitCtiF, Fnis f
,) $
cFnsu;tCdF, dBnis f
& ,
;
" $ , )
cFnsul, Dlis m
)
cFnsuF, su<, sCtum 3
$*
contineF, nu<, tentum 2
$*
continuus, a, um
,
contr=
$
contr=rius, a, um
$
conval;scF, lu<, – 3
$*
conv;niF, v;n<, ventum 4 0
$*
convivium, i< n
convGcF 1
$*
cooperiF, operu<, opertum 4
$*,
$*
cFpia, =rum f pl. t.
cor, cordis n
,
212
cFram+ abl.
,
)$ $
cornC, Cs n #
corpus, pGris n $
corruF, ru<, rDtum 3
$*,
) $*
corvus, < m
cot<di=nus, a, um
cr;ber, bra, brum & $ , #) $
cr;dF, dBd<, dBtum 3
$*
cr;scF, cr;v<, cr;tum 3
$
Cr;ta, ae f
$
cruci=tus, Cs m ")&
crCd;lis, e
$
,
&
crCd;lBter
$
crux, crucis m
$
cucDlus, < m ) *
culpa, ae f
culpF 1
$*
cum + abl.
cum #
cumDlF 1
$*
cCnctus, a, um
*
cupidit=s, =tis f $ $*, #)&
cupBdus, a, um
cupiF, <v<, <tum 3
$*
cCr & ")
cCra, ae f
$ , $
; . $ . ) $
cCrF 1 + acc.
$ *
&%"- .
currF, cucurr<, cursum 3
$*;
$*
custFdia, ae f $
,
)
custFdiF 4 $
$*, 0
$*
custFs, Fdis m $
,
) *
, 0
cyprum, < n " *
Cyprus, < f
D
daemon, Gnis m # &.
damnum, < n ). , $
Dar;us, < m >
d;
dea, ae f #
deambDlF 1 #) $*,
#)
$*
debeF, bu<, bBtum 2 $*
"
d;bBlis, e " .
,
decet, cuit, — 2 v. impers.
$
d;cBpiF, c;p<, ceptum 3 "
$*
decFrus, a, um
d;dBcF 1
. $*
d;fendF, fend<, f;nsum 3 . . $*
d;f;nsiF, Fnis f . $
d;ficiF, f;c<, fectum 3
$ $*
deinde $ "
delectF 1
0 . $* , ( $*
deleF 2
) $*
d;linquF, l<qu<, lictum 3
) $ $* #
$*,
$*
delph<nus, < m
*3
d;mergF, mers<, mersum 3 # ) $*
denBque adv.
,
d;ns;
$
deorsum adv.
d;scendF, cend<, c;nsum 3 ) $* , 0
$*
d;scr<bF, scr<ps<, scr<ptum 3
$*
d;sErF, seru<, sertum 3
$*
d;sertum, < n ) $
d;sp;rF 1 $&
$*
d;struF, strCx<, structum 3
) $*
d;sDper
0),
d;tErF, tr<v<, tr<tum 3 $
$*, $
$*
d;terreF, terru<, terrBtum 2 ) $
$*, )# $*
Deus, < m #
d;vGrF 1
$*
dexter, t(E)ra, t(E)rum
diabGlus, < m
d<cF, d<x<, dictum 3 #
$*
di;s, ;< m, f
*
difficBlis, e $ )
difficulter adv. $ )
dignor 1 & $ $*
$
"
d<l=tF 1
$*
d<lBg;ns, entis
,)
d<ligenter adv.
, $. $ *
d<lBgF, l;x<, l;ctum 3 ( $*
d<mBcF 1
$*
d<mittF, m<s<, missum 3 $ ) $*, $
$*
DiogEn;s, is m > #
Dionÿsius, < m >
d<ruF, d<ru<, d<rDtum 3
) $*
d<rus, a, um )
, $
;" .
,
disc;dF, discess<, discessum, disc;dEre 3 )0 $*
discipl<na, ae f )&
,
$
discipDlus, < m )&
discF, didBc<, – 3 )& $* , )& $*
discordBa, ae f
#
discumbF, cubu<, cubBtum 3
# $*
disertus, a, um
&
displiceF, plicu<, plicBtum 2
$*
dispFnF, posu<, posBtum 3
$
$*,
# $*
dissBpF 1
$*; ) &$
$*
disturbF 1
) $*,
"). $*
diC
#
diCturnus, a, um
d<ves, d<vBtis # $
divBdF, v<s<, v<sum 3
$*
d<vitiae, =rum f pl. t. # $ $
dF, ded<, datum, dare 1
$*
doceF, cu<, ctum 2 )& $*, )& $*
doctr<na, ae f )&
doctus, a, um )&%
doleF, u<, itCrus 2 #
$*
dolus, < m # &. 0 $ $*,
$
domestBcus, a, um "
dom< adv. "
domicilium, i< n "
domin=tiF, Fnis f #
$
domBnus, < m #
,0
DomBnus, < m 7
*
domF, mu<, mBtum 1 ) " $*,
$*, ) . $*
domus, Cs (<) f "
dFnF 1
$*
dFnum, < n
dormiF 4
$*
dubBtF 1 "
$*
dCcF, dCx<, ductum 3
$ ,
dulcis, e
dum #
dum
dummGdo $ *
,
*
duo, duae, duo
duodEcim
, $*
dCrus, a, um $ %
, % $
dux, ducis m
*,
# $*
;$
%
,
$
E
ecce $
Eccl;sia, ae f A
*
edF, ;d<, ;sum, ;sse (edEre) $*
;dCcF, ;dCx<, ;dCctum 3
$* (indCcF 3
$*,
$*; . $ .
) , )
effBciF, eff;c<, effectum 3
$*,
$*,
) $*
effodiF, fFd<, fossum 3
$*
egeF, u<, – 2 + abl. )
$*
;gredior, gressus sum 3 0
$*, 0
$*
;iciF, ;i;c<, ;iectum 3
$*,
# $*
elementum, < n
,
,
elephantus, < m
;lEvF 1
" $*
;ligF, l;g<, lectum 3
$*
emF, ;m<, emptum 3
) $*
;nEcF 1 )
$*
enim coni.
,
*
;numErF 1
&
$*
eF, i<, itum, <re $
EphEsus, < f 93
epistDl , ae f
*"
equus, < m
*
ergF
$ *
;rBgF, r;x<, r;ctum 3
$ $*,
" $*errF 1
$*
error, Fris m
;rub;scF, rubu<, – 3
$*
;rDdiF 4
$*
, )& $*
;ruF, ru<, rDtum 3
$*
;suriF 4 #
$*, $
$* #
et
ethnBcus, < m
&
etiam adv. $
,
Euangelista, ae m < #
$
Euangelium, < n < #
EurFpa, ae f <
evangelBzF 1
#
$
$*
ex + abl.
exaudiF 4
)
$*,
" $*
excelsus, a, um
,
excerptum, < n
&
, $
excipiF, c;p<, ceptum 3
" $*, $ & $*
excBtF 1
" $*,
)
$*
exemplum, < n
"
exerceF, cu<, cBtum 2 )
$*
exercBtus, Cs m
eximius, a, um
213
ex<stBmF 1 & $ $*
exitium, i< n #
*, #
*
exFrF 1 )
$*, )" $*
expEdiF 4
$*; ) $
$*
expEdit impers.
, #
experientia, ae f
$
explBcF 1 8
$*
explFrF 1
$*
exportF 1
$*
expugnF 1
%
$*
exspectF 1
$*
exsupErF 1
0
$*
extemplF
extendF, tend<, t;nsum 3
$ # $*
extr=
F
faber, br< m " $
fabrBca, ae f 3
f=bDla, ae f
,
$
;
faci;s, ;< f , ,
facBle adv. #
faciF, f;c<, factum 3
$*,
$*
factum, < n
,
fagus, < f )
fallF, fefell<, falsum 3 "
$*;
&
$*
f=ma, ae f
,"
fam;s, is f #
f=num, < n
$ .
fast<diF 4
$*
f;cundus, a, um
f;l<x, <cis & $
fer; &$
ferF, tul<, l=tum, ferre
$
ferrivius, a, um
ferrum, < n
, )
; . # . fer
fest<nF, =v<, =tum, =re 1 $
$* ,
f<cCs, < f "
,
fid;lis, e
,
%
fidelBter adv.
fid;s, e< f
$*,
,
f<gF, f<x<, f<xum 3 $
$*, )
$*
f<lius, < m
f<nis, is m #
, ,
f<nitBmus, a, um
fBF, factus sum, fBEr< $*, $
$*
firmus, a, um
*
,
flamma, ae f
"
flFreF, flFru<, –, flFr;re 2 , $ , $*
, $
flFs, flFris m , $
flCmen, Bnis n
fluF, flCx<, – 3 $ &*, $ ) $*
fluvius, i< m
, $
fod<na, ae f
0$
folium, < n
$
for=s adv.
"),
) )
fFrma, ae f
;
$
fFrmFsus, a, um
forte adv. )&
fortis, e
*
,
,0
214
-
fortBter adv.
,
*
fortitCdF, fortitCdBnis f
fortCna, ae f ) * , & $* , # $ $
fortCn=tus, a, um & $
forum, <
,
. *
fossa, ae f
fovea, ae f "
foveF, fFv<, fFtum 2
#
$*,
. $*,
$ $*
fragmentum, < n
, #
, )
frangF, fr;g<, fr=ctum 3 " $*,
" $*
fr=ter, fr=tris m
$
fr<gus, gGris n 0
fructus, Cs m
frCmentum, < n 0
fruor, frCctus sum 3
*
$* ,
$*
fugiF, fCg<, fugBtum 3
$*;
# $*,
$*
fCgF 1
# $*
fund=mentum, < n
fundF 1
$*,
$*,
$*
fundF, fCd<, fCsum 3 $*
fung< mCnEre (officiF)
$*
$*
fungor, functus sum 3
$*
fCnus, Eris $ 0
fCror 1
$*
G
$*
-
Gaius, < m 7
Gallia, ae f 7
Gallus, < m #
gallus, < m $)0
gaudeF, gav<sus sum 2
$*
gaudium, < n
$*
gehenna, ae f #
gener, Er< m $*
gener=tiF, Fnis f
,
genBtor, Fris m
$ *
g;ns, gentis f
,
"
genus, Eris n
Germ=nus, < m # " ,
gerF, gess<, gestum 3
$ ,
$*;
gladius, < m " &
glFria, ae f
Gobrias, Adis m 7
Graecia, ae f 7 ,
Graecus, a, um # &
Graecus, < m #
grammatBcus, a, um # &. # "" $ &
gr=tia, ae f "
$*,
#
$*
gr=ti=s agEre
#
$*
gr=tus, a, um
$
gravis, e $ %
,
grex, gregis m $
,$
H
habeF, bu<, bBtum 2 " $*
habit=cDlum, < n
*%,
$
habBtF 1
$ $*,
$*
.
$*
hasta, ae f
*%
haud &$
Hebraeus, a, um
Hebraeus, < m
Hector, Gris m # &. 7 $
Hell;spontus, < m 7
$
h;r;dBtF 1
)& $*
$
hic, haec, hoc /$ $
hiems, hiEmis f "
HierosolRmA, Frum n
)
"
Hispania, ae f
hodi; adv. #
Hom;rus, < m 7 "
homF, Bnis m &
honor, honFris m & $*
honFrF 1 & $ $*
hFra, ae f &
hortus, < m
hosp;s, hospBtis m &)
$
,, # $*
hospitium, < n # $
" $
hostia, ae f
$
hostis, is m
#
hum=nus, a, um &
&
hum<lis, e "
,
I
iaceF, iacu<, iacBtum 2
$*
iactF 1
$*,
$*
iam ) , $
*
ib< adv. $ ", $)$
<dem, eAdem, idem pr-n. dem. $ $
idoneus, a, um
$
ieiCnus, a, um #
,
$
Iesus, C m
)
igBtur adv. $
ign=rus, a, um
).
<gnis, is m # *
ignFrantia, ae f
<gnFrF 1
$*,
" & $*; . $ . # $*;
. to ignore
ignFtus, a, um
$
ille, illa, illud $ $
ill<dF, l<s<, l<sum 3 + dat. )
$*, $) )$*
illúc $)
illCmBnF 1
. $*
illCstris, e
,
" $
imber, imbris m
*,
*
imBtor 1
$*
immineF, –, – 2 )#
$*
immundus, a, um & $
imped<mentum, < n
$ $
imper=tor, Fris m "
$
imper=tor, Fris m
$ *
imperium, imperi< n
$*,
impErF 1
$*,
$*
impEtrF 1+ acc.
$* ,
$ # $*
impi; adv. & $
impleF, pl;v<, pl;tum 2
$*
impr<mis
# ,
imprCd;ns, entis
)"
in
inc;dF, cess<, cessum 3 0
$*
incendium, < n
incertus, a, um
%
incGla, ae m
$ *
inde adv. $$)
indBcF 1 )
$*
indCcF, dCx<, ductum 3
$*
Indus, < m
,
<nf=ns, antis m "
,
<nfantia, ae f $ $
<nfirmit=s, =tis f
$*
<nfirmF 1
$*
<nfirmus, a, um " .
,
<nflammF 1
" $*( )
<nfluF, flCx<, flCxum 3 $ $*,
$*
ingenium, i< n
,$
$
ingredior, gressus sum 3 $) $*
inhabBtF 1
$*
inim<cus, < m
#,
)#
initium, < n &
iniCria, ae f
$*,
iniCstus, a, um
innGc;ns, entis
inopia, ae f
$ $ , ) $*
inquit #
$
inrBgF 1
$*,
$*
<nsidior 1 $
$*
, $ # $*
<nstructus, a, um )&
,
).
<nsDla, ae f $
intellEgF, ll;x<,
" $*
intempest<vus, a, um
"
inter "
)
interdBC adv. %"
interficiF, interf;c<, interfectum 3 )
$*
interrGgF 1
$*
intrF 1 $) $*, 0
$*
inund=tiF, Fnis f
,
inv=dF, v=s<, v=sum 3 $ # $*
invalBdus, a, um
*
inveniF, v;n<, ventum 4 0
$*
investBgF 1
$*
invideF, v<d<, v<sum 2
$*
invidia, ae f
$*,
*
inv<tF 1
#
$*
invGcF 1
$*,
$*
iocor 1 )$ $*
iocus, < m )$
Iohann;s, is m
ipse, ipsa, ipsum pr-n. "
<ra, ae f #
<r=scor, – 3 #
$*
irre=lis, e
*
irrBtus, a, um $. $
,
)
irrumpF, rCp<, ruptum 3
$*
irruF, ru<, ruBtCrus 3
$* ,
$*
is, ea, id /$ $, /$ , /$
Isr=hel f ind4cl.
*
ita adv. $ , $ *
Italia, ae f $
itAque adv. $ , /$ ")
iter, itinEris n )$*
itErum adv.
*,
$*
iubeF, iuss<, iussum 2
$*,
$*
iucundus, a, um
$
215
ICdaea, ae f )
ICdaeus, < m )
iCdex, dBcis m ) *
iCdicium, i< n )
iCdBcF 1 ) $*, )
iCrF 1
$*
iCs, iCris n
iustitia, ae f
iCstus, a, um
iuvEnis, is m (
iuxt=
,
"
$*
$*
,
L
labor, Fris m $ )
labFrF 1
$ $*, $
$*
lacErF 1
$*
lacCnar, =ris n $
laedF, laes<, laesum 3
$*
laetitia, ae f
$*
languor, Fris m )$ "
,) $
$*
lapis, Bdis m " *
Lat<n; adv. - $
Lat<nus, a, um $
laudF 1 0
$*
l;g=tus, < m )
" &
,
legiF, legiFnis f #
legF, l;g<, l;ctum 3 & $ $*
l;nis, e " # ,
$
lent; adv. "
leprFsus, a, um
%
l;x, l;gis f
libenter 0 $
liber, br< m
#
l<bErF 1
$*
l<bert=s, =tis f
licentia, ae f
$*
licet, licuit (licBtum est) 2 v. impers. "
,
l<gnum, < n
lilia, ae f
lingua, ae f
liqueF, liqu<, –, liqu;re 2 $*
", &
"
littEra, ae f ) ; pl. littErae, =rum
*" ,
*"
$*, )
litus, litGris n
# ("
)
locus, < m " $
long;
;#
,
*"
longus, a, um
longus, a, um
# ,
loquor, cCtus sum 3 #
$*
lucerna, ae f 3
*
Lucius, < m !(,
lucrum, < n #
lCdF, lCs<, lCsum 3 # $*
lCmen, lCmBnis n
$; #
lupus, < m
Lydia, ae f !
M
MacEdo, Gnis m "
216
,
machBna, ae f "
, )
machBna, ae f ) $
$ ; )
maci;s, ;< f 0)
, 0) .
$*; $ .% $*
mactF 1
$*
$ )
magister, magistr< m )& $ *; & * ,
$ *
magistr=tus, Cs m
$
,
magnifBcF 1
& $*
magnopEre adv. & *,
*"
magnus, a, um
*
,
maiest=s, =tis f
&
maiFr;s, um m pl.
male
0
m=lF, m=lu<, – m=lle
& $ $*
malum, < n
malus, a, um )
mand=tum, < n
,
)&
mandF 1
)& $*
mandCcF 1
$*, ) $*
m=ne adv. )$ "
maneF, m=ns<, m=nsum 2 $ $* ,
$*
manif;stus, a, um
, &
manus, Cs f )
Marcellus, < m
,
mare, maris n "
maritBmus, a, um
"
mar<tus, < m ") , ) )#
m=teria, ae f . $
m=trimonium, < n
Matthaeus, < m
$3
maxBm; adv.
*
#
medeor, – 2 & $*
medBcus, < m
&
medius, a, um
melior, ius )&
memBn<, –, meminisse " $*
memoria, ae f " $*
mend<cus, a, um
m;ns, mentis f ) , )",
,
m;nsa, ae f $
merc=tCra, merc=tCrae f $ #
meridi;s, ;< m
*
messis, is f
$ ,
)
Metellus, < m
$
metuF, u<, – 3
$*
metus, Cs m $ 0
migrF 1
0
$*,
$*
m<l;s, Btis m
m<lBtF 1
$*
m<lle ind4cl5n. $
&
minister, tr< m )#
ministerium, < n )
, " .*
ministrF 1 ) $*
minor, minus " *
m<raculFsus, a, um &)
m<ror 1 + acc. )
$*
m<rus, a, um )
$ *
,
misereor, misertus sum 2
$*,
$ $*
$
misericordia, ae f "
miserBcors, cordis "
m<tis, m<te
$ ,
mittF, m<s<, missum 3
$*
moder=tiF, Fnis f )"
$*
modBcum " #
modo adv. $ * &$ ;
,
& , $ $&
modo $ * ; nFn modo… sed etiam…
$ * …
…
molestus, a, um $ %
,
" $ *
monAchus, < m "
0
mFns, montis m #
mFnstrF 1
$*
mont=nus, a, um #
montuFsus, a, um #
morbus, < m
*
mordeF, momord<, morsum, mord;re 2 ) $*
morior, mortuus sum 3 )"
$*
mors, mortis f " $*
mort=lis, e " $ *
, " $
mortuus, a, um "% $
; . # . mort;
.
mortal
mFs, mFris m
& ,
MFs;s, is m
mFtus, Cs m
moveF, mFv<, mFtum 2
# $*
Mucius, < m ),
mulier, Eris f
.
multitCdF, dBnis f "
$
multum adv. " #
multus, a, um " #
mundF 1 & . $*
mundus, < m "
mCniF 4 )
$*
mCn<tus, a, um )
%
mCnus, mCnEris n
;
$*,
$*
mCrus, < m $
mCs, mCris m " *
musca, ae f ")0
mCtF 1 " $*
mystBcus, a, um # &. $
$
m rs, mortis f " $*
N
nam
,
*
narrF 1
$*
n=scor, n=tus sum 3
$*
natF 1
$*
n=tCra, ae f
nauta, ae $ "
n=vicDla, ae f
n=vig=tiF, n=vig=tiFnis f ) 0
n=vis, is f
*, )
ne… quidem…
nec coni.
nec
necessarius, a, um
0
"
necne
necF 1 )
$*
negFtium, < n
,
$
n;mF, n;mBnis m
$
nepFs, Ftis m )
$
n;quam adi. ind4cl5n.
)
#
,
-
neque
nesciF 4
$*, $*
neu
n;ve
niger, gra, grum &%
nihil &$
n<l $ . = nihil
nimius, a, um
"
*
,& "
nisi
;
"
niteF, tu<, — 2
$ $*,
$*,
$*
$
n<tor, n<sus (n<xus) sum 3 +abl.
$*
nix, nivis f
#
nFbBlis, e
$
,
noceF, u<, itum 2
$*
noctC adv. &*(
nFlF, lu<, –, nolle
$*
nFmen, mBnis n "
nFmBnF 1
$*
nFn
nFnnCllus, a, um
$
nFscF, nFv<, nFtum 3
$*
noster, nostra, nostrum
nFtus, a, um
$
,
"
novus, a, um
,
nox, noctis f &*
nCdus, a, um #
nCllus, a, um
num
, )
numErF 1 & $ $*
numErus, < m &
numquam adv.
#
nunc $
*,
O
oblBgF 1
$*,
$*
obl<v<scor, obl<tus sum 3
$*
oboediF 4 ) $* ,
$*
obsEquor, obsecCtus sum 3 ) $*
observF 1
( $*
obses, Bdis m
obsidium, < n
obtruncF 1
) $*
obumbrF 1 $ " $*
obvolvF, volv<, volCtum 3
$*
occ=sus, Cs m
$, 0 ;
occ<dF, occ<d<, occ<sum 3 )
$*
occultF 1
$*
occDpF 1
" $*,
)
$*
occurrF, occurr<, occursum 3
$*
$ &)
ocDlus, < m # ; . $ . ) $; *. Okular
Fd<, Fdisse
$*
odium, < n
$*
offendF, fend<, f;nsum 3 )
$*
offerF, obtDl<, l=tum, offerre
$*
officium, i< n
$*,
#
oleum, < n "
$ $ *
Flim adv.
# ,
omn<nF adv.
"
217
omnipGt;ns, entis
" #).
omnis, e
*,
op=cus, a, um $%"
oper=rius, < m
$
op<mus, a, um
, $)&
op<nor 1 )" $*, & $ $*
oportet, oportuit, – 2
) $,
# $
oppBdum, < n #
opportCnBt=s, opportCnit=tis f )
)&
oppugnF 1
%
$*
ops, opis f
; " .*, # $ $
optF 1
$*
opulentus, a, um
$ $ *
, "). , # $
opus, Eris n $ )
Fr=tiF, Fnis f " $ , &*
Fr=tor, Fris m $
orch;stra, ae f 0 $ —
" $
$ $
$
FrdBnF 1 ) $
$*, ) $
$*
ori;ns, entis m
$
orior, ortus sum 4
$*,
$*
FrnF 1 )
$*
FrF 1 " $*
ortus, Cs m
0 ,
$
Fs, Fris n $, ,
os, ossis n
$*
ostendF, ostend<, ost;nsum (ostentum) 3
$*
ov<le, is n &
, # ,
& 0
P
p=cifBcus, < m "
$
,
paen<nsDla, ae f
) $
pallium, < n
.
palmes, Btis m $ *
palCs, Cdis f
$
p=nis, is m 0
Paracl;tus, < m # &. 1$
$ *
parad<sus, < m
.
parcF, peperc<, parsum 3+ dat. .
pariF, pepEr<, partum 3
$*
par;ns, entis m
$ *
p=reF, u<, Btum 2
$* ;
parF 1 # $ $*
pars, partis f & $*, $
parsimFnia, ae f
$*
partim & $ &
parvDlus, < m
% ,"
,"
parvus, a, um "
*
Pascha, ae f
.
0
pascF, p=v<, p=stum 3
$
pastor, Fris m
$)0,
$ *
pateF, u<, – 2 $* $
$ ",
pater, patris m $ ,
patientia, ae f $
patria, ae f $ & $ ,
#
$
$
patrFnus, < m . $ ,
$
paucus, a, um " #
paulF adv. " #
Paulus, < m
218
$*
$*
"
;
*
. $ .
pauper, pEris
paupert=s, =tis f
$*
p=x, p=cis f "
pecc=tum, < n # 0,
#
peccF 1 #
$*
pectus, tGris n # ) *
pellF, pepul<, pulsum 3 $
$*, $*,
# $*; . $ . ) *
per &
perdF, dBd<, dBtum 3 #) $*, $ $*; . # .
perdre
pereF, i<, Btum, <re #
$*
perficiF, f;c<, fectum 3
$*
per<culFsus, a, um
per<cDlum, < n
$*
per<tus, a, um
$
perizFma, mAtis n # &.
permagnus, a, um
*"
*
permultus, a, um (
". pl.)
*" " #
pernici;s, ;< f #
*
perp=stus, a, um
.
Persae, =rum m
persEquor, persecCtus sum 3
$*
persevErF 1
$
$*,
$*
perterreF, terru<, terrBtum 2 ) $
$*
perturbF 1
$* ").
, "). $*
p;s, pedis m # , $
petF, t<v<, t<tum 3
$* , " # $* ,
$*, $ " $*
petra, ae f (# &.; $. saxum)
, " *
Phaedrus, < m # &.
Pharisaeus, < m 3
Philippus, < m # &.
Philist<n<, Frum m 3
$ "
philosophia, ae f 3
3 , ( ")
philosGphor 1
" $* 3
3
philosGphus, < m 3
3
piger, gra, grum
,
P<l=tus, < m
$
pinn=cDlum, < n
%
pirus, < f # )
(# )
)
piscicDlus, < m
piscis, is m
placeF, u<, Btum 2
$* , $* )#
",
)#
$*
planta, ae f
$
pl=nus, a, um
pl;bs, pl;bis f
,$
pl;nus, a, um
pl;rumque
*
& $*(,
*
$
)&
pluF, plu<, — 3 $ (
)
plCrBm<s, a, um & * " #
plCs adv.
*
po;ta, ae m /$
pondErF 1
$*
pFnF, posu<, posBtum 3
$*, $ $*
pontBfex, fBcis m
,
.
popDlus, < f $
*
popDlus, < m
porrBgF, porr;x<, porr;ctum 3
$ # $*
%
porrF adv.
Porsenna, ae m
porta, ae f
$
portF 1
$*,
$*
portus, Cs m #
*; )
. , . $
possessiF, Fnis f
possideF, s;d<, sessum 2
$* & "- .
possum, tu<, — posse " &*, $*
$
post
poste= adv. $ ",
postquam
$ #
postDlF 1 $
$*
potenti=lis, e
"
potest=s, =tis f " #). $
pFtiF, Fnis f
$
potior 4
$*, 0 $
$*
potius adv.
praebeF, bu<, bBtum 2
$
$*
praec;dF, cess<, cessum 3
$
$*
praeceptum, < n
,
$
, *
praecipiF, c;p<, ceptum 3
$*, $
$*
praecipu;
praecl=rus, a, um
0
praeda, ae f
&
praedor 1 #
$*
praefErF, tDl<, l=tum, ferre
$ $*
,
& $ $*
praestF, stBt<, stBtum 1
$
$* () )#))
praeter
"
prandium, < n
$
pretiFsus, a, um
# ,
pr<m;
&
pr<mus, a, um
pr<nceps, cBpis m #
, & *
prior, ius
)0
pr<stBnus, a, um
prF " $ ,
probF 1
$*,
$*
prFc;dF, cess<, cessum 3 0
$*
% , $) $*
prFc;rus, a, um
procul
prFdigium, < n &) , &)
prFdF, dBd<, dBtum 3
$*
prFdCcF, dCx<, ductum 3
$*
proelium, < n
prFhibeF, bu<, bBtum 2
. $*
prFiciF, i;c<, iectum 3
$*
%
prFmittF, m<s<, missum 3
. $*
prFmptus, a, um
, "
,
$
propter - ,
&
proptere= - /$ # , /$ ")
prFsEquor, secCtus sum 3
$*
prFsum, fu<, –, prodesse $*
",
#
$*
prFt;ctiF, Fnis f . $ ,
$ * $
prFtEgF, t;x<, tectum 3 . . $*
proverbium, < n
,
proxBmus, a, um
prCd;ns, entis ")
prCdentia, ae f ")
$*
pseudochr<stus, < m
0 $
pseudoproph;ta, ae m
publBcus, a, um . $
puella, ae f
&
puer, < m " *&
pugna, ae f $
pugnF 1
$*
pulcher, pulchra, pulchrum
pulsF 1 $)& $*
pulvus, Eris n
*
puniF 4
$*
purgF 1 & . $*
purpur=tus, < m
putF 1 )" $*,
# $*
PQthagGr=s, ae m # &. 3 #
(VI .
:.2.)
Q
quadr=tus, a, um
$
quaerF, quaes<v<, quaes<tum 3
$*,
$**
qu=lis, e
(
& $ ))
quam
*,
;& "
quamquam 0 $
quandF adv. #
quantus, a, um
(
& $
" $)
quattuor & $
queror, questus sum 3
$*
qu<, quae, quod pr-n. interr., rel. $
quia coni. $ ") &$
qu<cumque, quaecumque, quodcumque $
;
, $
qu<dam, quaedam quoddam
quidem ( #
& $ * -)
$ *
& $ , )
" ,
" )& ;
Quintus, < m
$
quis, quid pr-n. interr. $ , &$ ,
quisquam (m, f), quidquam (quicquam) $ ) *, &$ ) *
.
quisque, quaeque, quidque
,
quisquis, quaeque, quidquid (quicquid) $
, &$
;
, $
quF )
quod coni. &$
quFmGdF
"
"
quFnBam coni. $
quoque coni. $
,
quot
*
R
r=na, ae f #)
ratiF, Fnis f
) ,
)"
rec<dF, c<d<, c<sum 3 $
$*, ) $
$*
recipiF, rec;p<, receptum 3
)& $*
recordor 1
"
$*
rect;
*
recCsF 1 $ # $*
reddF, reddBd<, reddBtum 3
. $*
redBtus, Cs m
0
r;giF, Fnis f
$*
219
r;gnF 1
$*
r;gnum, < n , $
relinquF, l<nx<, lictum 3 $
$*
relBquus, a, um $ *
reluctor 1
$
$
$*
remedium, < n , $ *
$
repent; adv.
repleF 2
$*
r;pF, r;ps<, r;ptum 3
$
reportF 1
)& $*,
$ $*,
$*
repudiF 1 $ # $*, $$
$*
requ<rF, s<v<, s<tum 3
$*
r;s, re< f
, .*
resalCtF 1 $ & $*
$ $
reservF 1 0
$*
respiciF, sp;x<, spectum 3 #
$*
respondeF, spond<, spFnsum 2 $ & $*
respFnsum, < n $ $
r;spublBca, re<publBcae f # )
$
resurgF, surr;x<, surr;ctum 3
$ $*,
$*
reus, < m $ $& ,
) "
revertor, revert<, revert<
0
$*
,
. $*
r;x, r;gis m , *
r<pa, ae f
#( &
)
r<vDlus, < m &
r<vus, < m
rFbustus, a, um
*
,
rogF 1
$*,
$*
RFma, ae f : "
RFm=nus, < m "
RFmDlus, < m : ")
rosa, ae f
ru<na, ae f
,
rCrsum adv.
$*
rCrsus adv.
$ ,
$*
S
sacer, cra, crum
.
,
$
sacerdFs, Ftis m, f
,;
.
sacr=mentum, < n $
$
saecDlum, < n
saepe adv. & $
saeviF 4
$ $
$*,
$
sagitta, sagittae f $
salCber, bris, bre
,
# $
salCs, Ctis f
salCtF 1
$ $
$*
Salv=tor, Fris m
$ *
salveF, –, –, salv;re 2
$
$*
salvF 1
$*
salvus, a, um 0
%
,,
,
S=mson, Fnis m "
s=nctus, a, um
$
s=n;
& ,
sanguis, Bnis m
*
s=nF 1 , $*
s=nus, a, um
,
sapi;ns, entis ")
sapientia, ae f ")
$*
220
$*
"
Sardinia, ae f
satiF 1
. $*
satis adv.
* ,
$ $ &
satDrF 1
. $*
scaena, ae f ,
Scaevola, ae m ,
sceler=tus, a, um
$)
scelus, lEris n
$)
schola, ae f
; . $ . 0
$, 0
$ , 0
;
. school, scholar
scientia, ae f
, )
scintilla, ae f .
sciF 4
$*
scr<ba, ae m
,
scr<bF, scr<ps<,scr<ptum 3
$*
scr<ptor, Fris m
,
$ *
scr<ptum, < n
*"
scCtum, < n . $
Scythae, =rum m
3
s;cCrus, a, um
sed
sedeF, s;d<, sessum, sed;re 2
$*
s;dCcF, dCx<, ductum 3
. $*
s;ductor, Fris m
$ *
s;dDlus, a, um )
, $
$ *
semper adv.
#
sen=tus, Cs m
$
senecta, ae f $
$*,
$
$*
senex, senis m $
s;nsus, Cs m &) $
sentiF, s;ns<, s;nsum 4 &) $
$*, .). $*;
" $*
septem "*
septi;s "*
sepulchrum, < n #
sequor, secCtus sum 3
$*
seri;s, ;< f &
,
sermF, Fnis m
, &*,
*
s;rF
serF, s;v<, satum 3
$*
serus, a, um
serviF 4 $*
", ) $*
servF 1 0
$*,
$*
servus, < m )#
sextus, a, um
$
s< coni.
s<c adv. $
Sicilia, ae f ,
s<cut adv.
signifBcF 1
& $*
s<gnF 1
& $*
signum, < n
silva, ae f
simul (atque) adv.
$ *
simul=crum, < n
sine+ abl.
sitiF 4
$
$*
)
situs, a, um
socer, Er< $ $*, %
socia, ae f
)#
socius, < m $
.
sFl, sFlis m
,
soleF, solBtus sum 2 " $*
sFlum adv. $ *
sFlus, a, um
$
,
sonus, < m ) , #
sophista, ae m 3 $
sordBdus, a, um #
soror, Fris f
$
sors, sortis f )& $*, ) *
spatium, i< n
$
$
spectF 1 " $ $*
spernF, spr;v<, spr;tum 3
$*
sp<na, ae f
,
(&
spirBtus, Cs m )0
sp<rF 1
$*
spolium, < n
& ,$ 3
spFnsus, < m
)&%
,
0
sporta, ae f
statim adv. $ $&
statuF, u<, Ctum 3 $ $*
stella, ae f
stF, stet<, st=tum 1 $ $*
strata, ae f ) ,
str;nuus, a, um
*
stringF, str<nx<, strictum 3
$*
struF, strCx<, structum 3 $
$*
studeF, u<, –, ;re 2 (+dat.)
$
$
$*;)
" $*
stultitia, ae f # ) $*
stultus, a, um # )
sub
subBgF, ;g<, =ctum 3
& $*
sufficiF, f;c<, fectum 3 $*
$ $ & "
sum, fu<, –, esse $*
summus, a, um
,
&
sCmF, sCmps<, sCmptum 3
$*
sumptus, Cs m
0
super
0
superbus, a, um #
,
&
supErF 1
0
$*,
$*
supersum, fu<, –, esse $ $*
supervacuus, a, um
superveniF, v;n<, ventum 4
0
$*
" .*
supplicBter adv. "
, %
supplicium, < n
* ," *
supr=
0,
0)
surdus, a, um # )0
surgF, surr;x<, r;ctum 3
$ $*
suus, a, um
syllogismus, < m # &.
# ",
) $
# &
)"
(&
Syracusae, =rum f pl.
)
s n;scF, senu<, –, s n;scEre 3 $ $*
T
tabern=cDlum, < n
$ ( #
)
taceF, tacu<, tacBtum 2 " & $*
taeter, tra, trum )
, $
tam adv. $ , $ *
tamen coni.
, %
tamquam
tantus, a, um $
(
& $ )), $
*
( )
,
& $ *
,
Tarquinius, i< m +
tectum, < n
Tellus, < m +
temEre adv.
" $& ,
$
templum, < n 0 "
tempt=tiF, Fnis f
)
tempt=tor, Fris m
) $ *,
$ *
temptF 1
) $*
tempus, Gris n
"
tenEbrae, =rum f pl. $ *, $*"
teneF, tenu<, tentum 2
$*
tenuis, e $
ter $
tergum, < n
,$
termBnus, < m #
,
terra, ae f "
terreo, terru<, terrBtum 2 )# $*
tertius, a, um $ $
test=mentum, < n
$,
.
testimFnium, < n
$ * $
testis, is m
$ *
the=trum, < n $ $
theologBcus, a, um #
timeF, u<, – 2
$* ,
$*
timor, timFris m $ 0
toga, ae f $ #
tolerF 1 $
$*
tollF, sustDl<, subl=tum 3
" $*
tondeF, totond<, tFnsum 2 $ &*
tFtus, a, um
*, ,
tractF 1
)
$*,
$*
tr=dF, dBd<, dBtum 3
$*,
$*
tragoedia, ae f $ #
trahF, tr=x<, tractum 3 $ . $*,
& $*,
&*
tr=iciF, i;c<, iectum 3
$*
tr=ns &
tr=nsgredior, gressus sum 3
$) $*,
)$*
tr=nsplantF 1
$*
tr;s, tria $
tribCnus, < m $
)
tribuF, bu< bCtim 3 )
$*, " $*
triduum, < n $
triquEtra, ae f $ )# *
tr<stitia, ae f # , & *
tuba, ae f $ )
tum adv. $ #
tumDlus, < m 0 "
tunc $ #
turba, ae f $
turbF 1
) $*, "
$*
TCscus, a, um $)
= /$ )
tuus, a, um $
tyrannus, < m # &. # )
*,
$ $ *
U
)
Cber, Eris
ub< #
ubicumque adv. #
$
ulc<scor, ultus sum 3 " $ $*
Cllus, a, um
) *,
ulmus, < f
,
$
221
ultBmus, a, um
ultiF, ultiFnis f " $*
umbra, ae f $ *
umbrFsus, a, um $
$
Cn= adv. " $
unde $ )
universus, a, um
*, ,
Cnus, a, um
urb=nus, a, um #
urbs, is f #
, $ ,
Csque ad
$*
Csque
*, %
" ;
ut
CtilBt=s, Ctilit=tis f
*
utBnam
,
Ctor, Csus sum 3
*
uxor, Fris f
v<siF, Fnis f
v<sum, < n
$*
V
v=dF, —, — 3
$ *
$ , $
$*
vald; adv. & *
val; « ) *
» 3 ")
.
valeF, valu<, valitCrus, val;re 2 $*
* ",
" $*
), $*
"
valetCdF, dBnis f
*
vallum, < n
v=nus, a, um ) $ ,
, ) $
varius, a, um
, % $
vehementer adv.
* ,
$
vehF, v;x<, vectum 3
$ ; pass. veh< 0 $*
vel
vendF, dBd<, dBtum 3
$*
veniF, v;n<, ventum 4
0
$*
venter, ventris m
$, (0
verbum, < n
,# #
v;rit=s, =tis f $
v;rF coni. , ,
vertex, vertBcis m
vertF, vert<, versum 3
& $*; . $ .
;
. version
v;rum, < n $
,
v;rus, a, um $
,
,
$ .
vespEre adv. & "
vestis, is f
4
vetF, vetu<, vetBtum, vet=re 1
. $*
vetus, vetEris $
vexF 1 ")& $*, $ $*
via, ae f )$*,
#
victFria, ae f
videF, v<d<, v<sum 2
$*
vigilF 1
$
$*
vigor, vigFris m
v<lis, e
%
,
"
vinciF, v<nx<, v<nctus 4
$*
vincF, v<c<, victum 3
$*
vindBcF 1 " $ $*
v<nea, ae f
#
v<num, < n
viGla, ae f 3
vir, < m ")
virtCs, virtCtis f
$ *
vis, – f
222
$ *
& $
v<ta, ae f
*
vitium, < n
,
v<tF 1
# $*
vitupErF 1
, $*
v<vF, v<x<, v<ctum 3
$*
v<vus, a, um
vocF 1
$*
volF 1 $ $*, $ $*
volF, volu<, –, velle
$*
volupt=s, volupt=tis f
$*
vFtum, < n
$,
vFx, vFcis f #
, )
,
,)
é
,
,
-
-
M
%. >suri= 4
"5! impastus, a, um
5! superbus, a, um; arrFg<ns, antis; tumAdus,
a, um; fast?di=sus, a, um; contHm<x, <cis
oppAdum, ? n; c?vAt<s, <tis f; urbs, urbis f
2 . DomAnus, ? m
*
% r>s, re? f; r>spublAca, re?publAcae f;
c?vAt<s, <tis f; monarchia, ae f
*
. monarcha, ae m; tyrannus, ? m
4 " " c?vis, is m
# Graecus, ? m
: pecc<tum, ? n; d>lictum, ? n
& ' Graecia, ae f
9 # ! Graecus, a, um
3 %. pecc= 1
' *K ! futDrus, a, um
$
$
( autem
$. Abel, @lis m
.
% auctor, =ris m
- ' Asia, ae f
$ # " Alexander, dr? m
$# %. >suri= 4
2 % $ apostFlus, ? m
7 # IfrAca, ae f
/ - sine+ abl.
/
litus, litFris n
/$
salDs, salDtis f; bonum, ? n
/$ ! bonus, a, um
/$ 4 ""5! be<tus, a, um
Deus, ? m
/ %5! opulentus, a, um; d?ves, Atis; locHpl>s,
locHpl>tis
4 ! d?v?nus, a, um
/ $.3 ! magnus, a, um
/ % fr<ter, fr<tris m
/5 & $ , , ) $
$
# $ * #
(coni6nct5vus)
/5 %. fi=, factus sum, fA@r?
/5 % cito
/5%. sum, fu?, –, esse
in + abl.
4" impers. interest; r>fert
#: 1)
saecHlum, ? n
2)
,3
f aet<s <tis
$ # ! magnus, a, um
$ 9 m<iest<s, <tis f
I
., '# ! omnis, e;
(
,
* inter omn>s c=nstat
II
., & $5! t=tus, a, um
.6 magnop@re
%. vide=, v?d?, v?sum 2
$ %. imperium, imperi? n
2 %. cant= 1
: $'%. laud= 1
&
%. ' r>gnum (imperium) occHp= 1
(DsDrp= 1)
%. noce=, nocu?, nocAtum 2
semper
%*2 %. ingredior, gressus sum 3; inc>d=, cess?,
cessum 3; ine=, i?, Atum, in?re
5 3 ! summus, a, um
ub?
" %. ' ?r<scor, – 3
%. d?c=, d?x?, dictum 3; loquor, locDtus
sum 3
annus, ? m
$
caput, Atis n
$ fam>s, is f
224
$4 " %
%. debe=, bu?, bAtum 2
ó$4" add@cet; f<s est; oportet
ita; utAque; est
%. d=, ded?, datum, dare 1; d=t= 1; tribu=,
tribu?, tribDtum 3; praebe=, bu?, bAtum 2
duo, duae, duo; b?n?, ae, a
$ %. ag=, >g?, <ctum 3; faci=, f>c?, factum 3;
redd=, dAd? 3; ger=, gess?, gestum 3; op@ror 1
". di>s, di>? m
$ diabFlus, ? m
$ ""5! longus, a, um; longinquus, a, um; extentus, a, um; pr=c>rus, a, um
$'
#,
(.
&
dat.
# ; causa (+ gen.); ad (+ acc.); "
,
! ut; uti
ad; in; tenus; Dsque
/ 5! bonus, a, um; pius, a, um; probus, a, um
4 . imber, bris m; pluvia, ae f
$ diD
$4 " %
%.: ! ' " , !* debe=, bu?,
bAtum 2
6 domus, Ds f; aed>s, is f; focus, ? m
6 ! domum adv.
" ! ant?quus, a, um
* am?cus, ? m
* " ! malus, a, um; imprFbus, a, um
*: spirAtus, Ds m; anAmus, ? m
" $ % Euangelista, ae m
"5! Dnus, a, um; singul<ris, e
2 : ' dioec>sis, is f # &.
$ s?
%. ed=, >d?, >sum 3
I
4 $ %. vol=, volu?, –, velle; opt= 1; pet=, pet?v?,
pet?tum 3; cupi=, cup?v?, cup?tum 3
4 -". v?ta, ae f
I 4 %. (
,
') habAt= 1
II 4 %. v?v=, v?x?, victum 3
- # " l>x, l>gis f
- " 6 %. occHp= 1
- K % praesidium, ? n
- K K %. d>fend=, fend?, f>nsum 3
5! salDber, bris, bre; s<nus, a, um; salvus,
a, um; firmus, a, um
%
%. salve=, –, – 2; vale=, lu?, litDrus 2
- 6$' terra, ae f; tellDs, Dris f; humus, ? f
- 6 hiems, hi@mis f
- 6 ! hi@me adv.
-$ malum, ? n
-" 6 " %5! cl<rus, a, um; praecl<rus, a, um;
n=bAlis, e; illDstris, e; cel@ber, bris, bre
-" %. sci= 4;
(
(=
*
)
inter omn>s c=nstat
et; atque; -que; (= " , ) etiam;
nec, neque
% e=, i?, itum, ?re; veni=, v>n?, ventum 4
-/ %. >v?t= 1; fugi=, fDg?, fugitDrus 3
- %" n=tum est; c=nstat;
*
inter
omn>s c=nstat
- %"5! n=tus, a, um; certus, a, um
6 %. habe=, bu?, bAtum 2
#* % ars, artis f; sollertia, ae f
#*3 %. tempt= (= tent=) 1
% ""5! v>rus, a, um
% " v>rAt<s, <tis f; v>rum, ? n
% $ ' Italia, ae f
# ad = acc.
# - %. ' videor, v?sus sum 2
" Ca?nus, ? m
# # ut; quam;
…
… ut… s?c…
# 6 ". lapis, Adis m; (=
) saxum, ? n
#"
liber, br? m
I#
& quand=
II #
( ub?; cum
#
-% quondam; olim
#
/$. navis, is f;
!(
' navis longa
# % 5! qu?, quae, quod
# %# ! brevis, e; perbr@vis, e; pressus, a, um
I #% ? quis?
$ *
" $ "
II #% $
$ *
" $ "
:
,
qu?, quae, quod
$ %5". lingua Lat?na f
$ " 5! piger, gra, grum; ign<vus, a, um; d>ses,
sAdis; iners, ertis; segnis, e
$ % aest<s, <tis f
$ % 6 aest<te adv.
$*" lDna, ae f
$1/ %. am= 1; d?lAg=, l>x?, lectum 3
)
6 # " # ! MacedonAcus, a, um
) %7 ! Matthaeus, ? m
6 6 praeter
I 6 ( * ( + ) mundus, ? m; orbis, is m
terr<rum
II 6 (
) p<x, p<cis f
6"
multum
6 ! meus, a, um
6 $ % =r<ti=, =nis f; prec>s, um f pl.; supplicium, ? n
6 $ %. precor 1; supplAc= 1
6 $9 %. tace=, cu?, cAtum 2
6 9. ( ! '
) possum, potu?, –, posse
6* 5! sapi>ns, entis; prDd>ns, entis
65 n=s, nostr?
# in (+ acc.
« ) ?»; + abl.
«# ?»)
"
= $,
.
.
" -5 %. &$ & " voc= 1; appell= 1; n=mAn= 1;
d?c=, d?x?, dictum 3 +
$ *
" 2
%. adorior, ortus sum 4; aggredior, gressus
sum 3 + acc.
" $ 4 " volupt<s, <tis f; fructus, Ds m;
lib?d=, dAnis f
" % $.# tant=
" n=n; haud; n>;
' …
… n=n
s=lum… sed etiam…
" $.-' n=n licet
" % n=n (+ esse); $ *
n=n habe=
" 9 % 5! impius, a, um; imprFbus, a, um;
nef<rius, a, um; sceler<tus, a, um
" … " … neque… neque…
" #
nunquam
" #% n>m=, n>mAnis
" 9% nihil, nDll?us re?
" at, sed
" 9. nox, noctis f
"*4"
.
. interest; necesse est; opus
est
"
, / d> + abl.
/ amb=, ambae, amb=; uterque
" Dnus, a, um; "
" $ alter, @ra, @rum;
"
, ?dem, eadem, idem
", " , " is, ea, id; ille, illa, illud
$)# " )
$ * " " $ "
"
8$ aquAla, ae f
% a, ab + abl.
% 9 % , %9 -" patria, ae f
9
" app<ret; manifestum est
2
%. cad=, cecAd?, c<sum 3
2
5! pr?mus, a, um
2
Persa, ae m
2
%. scr?b=, scr?ps?, scr?ptum 3
2 %. bib=, bib?, p=tum 3
7
PythagFr<s, ae m
$ % " Plat=, =nis m
2$ : ! malus, a, um
2 (=
) secundum + acc.
225
2 / 4 %. vinc=, v?c?, victum 3; sup@r= 1
2
/ %. pere=, i?, Atum, ?re; cad=, cecAd?,
c<sum 3
2
# d=num, ? n
2
/"5! simAlis, e
2 :
%. acc>d=, cess?, cessum 3
2 $ %. put= 1
2 $ ager, agr? m
2 $* %
paen?nsHla, ae f
2 $*9 %. accipi=, c>p?, ceptum 3; obtine=, nu?,
tentum 2; recipi=, cep?, ceptum 3
2 6 %. iHv=, iDv?, iDtum 1+ acc.; adiHv=, iDv?,
iDtum 1+ acc.; adsum, affu?, –, adesse
2 5$ %. mitt=, m?s?, missum 3
2 $ post
2 V% po>ta, ae m
2
iDs, iDris n
2
2 9 % %. m<l=, m<lu?, –, m<lle
2 %. spern=, spr>v?, spr>tum 3; d>spici=,
sp>x?, spectum 3
2 %. v?sAt= 1
2 : (
!() parochia, ae f
2 :
%. veni=, v>n?, ventum 4
2
-4 %. adv@hor, vectus sum, v@h? 3; veni=,
v>n?, ventum 4
2 9 " causa, ae f
2 '%"5! iucundus, a, um
2 %
%. ' obsist=, stAt?, stAtum 3
2 5 %. sali=, salu?, saltum 4
2* %5"' d>sertum, ? n
2*%. iter, itin@ris n; via, ae f
%. laetitia, ae f
-*6 rati=, =nis f
2 $ %. (= * 1 ') pon=, posu?, posAtum
3; collFc= 1
# -5 %. narr= 1
% cresc=, cr>v?, cr>tum 3
6 # ! R=m<nus, a, um
% rh>tor, =ris m; =r<tor, =ris m
cum+ abl.
6, 65! ipse, a, um
! suus, a, um
'% ! s<nctus, a, um; sacer, cra,crum;
sacros<nctus, a, um
/'
. " $ ".su?
! h?c, haec, hoc
$ potentia, ae f
$
gl=ria, ae f
$
%. sequor, secDtus sum 3
$ 2 ! caecus, a, um
6 %. mors, mortis f
3 %. perfici=, f>c?, fectum 3
3 " pecc<tum, ? n
$"& s=l, s=lis m
6" %. ' dubAt= 1
6" " dubium, ? n
% "
%. ' fi=, factus sum, fA@r?
* %. iDdAc= 1
226
* ./ fortDna, ae f
* %"5! v<nus, a, um; in<nis, e
9 % %. ex?stAm= 1; put= 1; duc=, dDx?, ductum 3
5" f?lius, ? m
% 6 ib?
# " ! Tarquinius, ? m
% ! tuus, a, um
% $ corpus, Fris n
% ". umbra, ae f
% % ille, illa, illud
%
herba, ae f
% * "5! difficAlis, e
% *2 cad<ver, @ris n
%5 tD, tu?
%5 '9 mille
* apud
*/ %. interfici=, f>c?, fectum 3; interc?d=, c?d?,
c?sum 3; nec= 1
*
%. abdDc=, dDx?, ductum 3; abstrEh=, tr<x?,
tractum 3
*6 m>ns, mentis f
*6
%. morior, mortuus sum 3
*
"5! d?lAg>ns, entis; studi=sus, a, um
* 6 '%. dom=, u?, Atum 1
*98/ discipl?na, ae f; doctr?na, ae f; schola, ae f;
>ruditi=, =nis f; studium, ? n; secta, ae f
*9 " # discipHlus, ? m
*9 %. doce=, cu?, doctum 2
*9 %. ' disc=, didAc?, – 3
*9 % $. magister, tr? m; doctor, =ris m
0
0 $ 22 Philippus, ? m
7 $ 7 philosFphus, ? m
7$ % classis, is f
:$ / p<nis, is m
:
3 adv. bene
: % %. vol=, volu?, –, velle+ acc.
: %' quamquam; ets?
: / 5! fortis, e; strenuus, a, um
% Chr?stus, ? m
+
& . r>x, r>gis m
+ - . Caesar, Eris m
+ &
" Cic@r=, =nis m
9
9
9
9
9
9
% adv. saepe
%. f pars, partis
$ # m hom=, mAnis
6 adv. quam
6… % 6… qu=… e=…
% %. leg=, l>g?, l>ctum 3
I 9% ?
$ *
" $ "
II 9% $
$ *
" $ "
III 9%
( ut; quod; qu?n
9% /5 ( ut
9% -" /* . alAquid
quid?
quod
(
V% % h?c, haec, hoc
' ego, me?
227
..................................................................... 3
................................................................. 6
1 .................................................................................... 11
1. 4;
#
&
2 ........................................................................................... 11
$
3
#
$ *
$
,
$
#
$
..................................................................... 11
2 DIPHTHONGG ( 4
Q
2.VOCILLS
)........................................................................................................... 12
Q ) .......................................................... 13
3.CKNSONANTLS ( - 4
4. 4- - 6 4 .................................................................................. 14
5. QUANTITIS SYLLABIRUM ()-4 8 2 - ) ............................................................................................................... 14
6. ACCENTUS (9
)..................................................................... 15
;2-
4-
2 .................................................................................... 17
1.VERBUM ( 4 -4) .............................................................................. 17
2.PRAESLNS INDICITGVG ICTGVG 4 -4II
P
(
2- B
6R
2 4S - )4T 2 2 4S - - 6 4- ) ......................................................... 20
9
P
...................................................................................... 20
3 .................................................................................... 22
1. PRAESLNS INDICITGVG ICTGVG 4
P
T(
2- B
I-IV
6R
6 4-
4
2 4S - -
T 2
2 4S - -
) ................................................................................................................ 22
2. PRAESLNS INDICITGVG 4 -4 ESSE ....................................... 22
3. GNFGNGTGVUS PRAESENTIS ICTGVG
-4- I-IV
P
T( 4U -
)46 4-
(
)4-
-4-
2- B
-
T 2
2 4S - -
) ................................................................................................................ 23
4. IMPERITGVUS PRAESENTIS ICTGVG
- 4 2 4S )4T 2 2 4S - - 6 4-
9
P
2- B
-
) ............................................................................... 23
...................................................................................... 24
4 .................................................................................... 26
1. NKMEN - 2 -/
)4.................................... 26
2.;9 )0
P T ....................................................................... 26
3. 2S
Q: )4T ...................................................... 27
4. DLCLGNITIK PRGMA (I )4) ................................................ 27
5. ABLITGVUS MODG............................................................................. 28
6. DATGVUS COMMODG (INCOMMODG) ............................................. 29
228
9
...................................................................................... 30
P
5 .................................................................................... 31
(
(
9)
1. DLCLGNITIK SECUNDA (II )4)......................................... 31
2. ADIECTGVA I-II DLCLGNITIKNIS
4
2 4S Q I-II )4T) .................................................................. 33
3.PRKNKMINA POSSESSGVA
2 P 2 4S Q
2) .................................................................. 34
4. 2 -T 4 2
)- 4-P
. -/B
. ........................................................................................................... 34
6
5.ABLITGVUS GNSTRJMENTG ............................................................. 34
9
P
...................................................................................... 35
6 .................................................................................... 37
1. 4 -4Q III
P
-IK ................................................ 37
2. ACCJSITGVUS CUM GNFGNGTGVK
(
2 4S QT
P
4U Q
)4) ................................................................................................... 37
3. A BLITGVUS CAU SAE (-24-P 2 4S QT
8 Q) ............................................................................................................ 38
Sicilia, ae f
,
............................................................... 39
9
...................................................................................... 40
P
7 .................................................................................... 41
1. IMPERFECTUM INDICITGVG ICTGVG
(
T 2
; )2 6R
2 4S - )42 4S - - 6 4- ) ............................................................................... 41
3.
(
2 )
!H I<
9
<><
P
- 2- 4-P
) ..................................................................................... 41
...................................................................................... 44
8 .................................................................................... 46
1. PRAESLNS INDICITGVG PASSGVG
(
2- B
- - 6 4-
6R
2 4S - -
)4-
) ......................................................................................... 46
2. IMPERFECTUM INDICITGVG PASSGVG
(
; )2 6R
2 4S - )42 4S - - 6 4- ) .................................................................................. 47
2
3. GNFGNGTGVUS PRAESENTIS PASSGVG
(
;
6 4-
2
2- B
-
2
2 4S - -
) ................................................................................................................ 47
4. ACCJSITGVUS DUPLEX ( -T -T
2 4S QT
P) ........................................................................................ 48
5. N K M I N I T G V U S D U P L E X ( -T -T
2 4S QT
P) ..................................................................................... 48
6. PRAEPOSITIKNLS (
4- ) ......................................................... 48
9
P
...................................................................................... 51
229
9 .................................................................................... 52
1. FUTJRUM I INDICITGVG ICTGVG ET PASSGVG
(/9
9B
6R
2 4S - )4T 2 2 4S - 2
2 4S - - 6 4-
) .............................................. 52
2. PA RTI CIP IUM FUTJ RG I CTG VG
(
8
6 4-
2
/9 9B
-
T 2
2 4S - -
) ................................................................................................................ 53
3. PRKNKMINA PERSKNALIA (4 8 Q
) ................................................................................................... 53
24. P RKNKMEN REF LEXGVU M
( -6
2 2) ............................................................................ 53
2Q
4
2 4S Q ...................................... 54
5.
9
admonCtus, 6s m )
, ) .
.................................. 54
P
........................................................................................... 55
10 .................................................................................. 57
1. PRKNKMINA DLMKNSTRITGVA
2) ....................................................................... 57
2.
2
;
2 - ........................................................... 58
3. N K M I N I T G V U S C U M
GNFGNGTGVK (
2 4S QT
P
;
2 - ) ................................................................................................... 60
9
P
........................................................................................... 62
(9)
6 2 4S Q
11 .................................................................................. 63
1 . D L C L G N I T I K T E R T I A (2 2S
)4) ........................................................................................ 63
2. III - 4
- )4........................................................ 63
3. PA RTI CIP IUM PE RFE CTG PA SSGVG
(
8
6 4-
(
2
-&
2
(
-&
&
-
2
2 4S - -
) ................................................................................................................ 64
4. PE RF E CTU M INDI CIT GVG PA SS GVG
&
6R
2 4S - - 6 4-
2 4S - -
)4-
) .................................................................................. 64
5. G E RUNDGVU M (
9
) II
- )2 4S P
........................................ 64
6. ABLITGVUS TEMPORIS.................................................................... 65
7. GENITGVUS SUBIECTGVUS ET OBIECTGVUS ................................. 65
9
P
........................................................................................... 67
12 .................................................................................. 69
1. PE RF E CTU M INDI CIT GVG I CTGVG
(
; )2 6R
2 4S - )4T 2 2 4S - - 6 4- ) ............................................................................... 69
2. -/ 6- - Q
; )2 .......................................... 69
3. V E RBA DL PKNEN TIA (-24-P 2 4S Q
4 -4Q) ............................................................................................................. 71
4. V E RBA SE MI DEPONEN TIA
( -49-24-P 2 4S Q 4 -4Q) .................................................................... 71
230
5. ACCJSITGVUS TEMPORIS .............................................................. 72
P
........................................................................................... 74
9
13 .................................................................................. 75
1. III 4
- )4.............................................................. 75
2. III
&
- )4...................................................... 76
4- 9B 2 2 4S Q: III
3.
)4..................................................................................................... 76
4. - - 2 4S ---2 - 2 4S 2QUG, QUAE, QUOD ............................................................. 78
5. GENITGVUS GENERIS ........................................................................ 78
9
P
........................................................................................... 80
14 .................................................................................. 81
1. C O N I J N C T G V U S ( - 4
2 4S ) ...................................................................................................... 81
2. PRAESLNS CONIJNCTGVG ICTGVG ET
PASSGVG .............................................................................................................. 81
3. IMPERFECTUM CONIJNCTGVG ICTGVG ET
PASSGVG .............................................................................................................. 82
4.
2-8 Q
4-P
0 4
-%6- UT (NL) FGNILE .............................................................................. 82
5. ABLITGVUS LOCG .............................................................................. 83
9
P
........................................................................................... 84
)4-
15 .................................................................................. 86
1.
4
2 4S Q III )4........................................... 86
2. P A R T I C I P I U M P R A E S E N T I S
ICTGVG (
8 2
2- B T 2 2 4S - - 6 4- ) ............................................................................... 87
3.
2-8 Q
4-P
- -4 2 4S Q
-%6- UT (NL)
OBIECTGVUM..................................................................................................... 88
4.
2-8 Q
4-P
-2 0 2 4S Q
-%6
NL FGNILE NL
OBIECTGVUM..................................................................................................... 88
5. ABLITGVUS QUILITITIS................................................................ 89
9
P
........................................................................................... 91
16 .................................................................................. 92
1. 9B 2 2 4S Q IV )4....................................... 92
2. PLJSQUAMPERFECTUM INDICITGVG
ICTGVG ET PASSGVG........................................................................................... 92
3. ABLITGVUS ABSOLJTUS ................................................................ 93
4.
2-8 Q
4-P
-%6- UT CKNSECJTGVUM ..................................................................... 93
9
P
........................................................................................... 96
231
17 .................................................................................. 98
1. 9B 2 2 4S Q V )4........................................ 98
2. FUTJRUM II ICTGVG PASSGVG ...................................................... 98
3.
2-8 Q
4-P
-%6
UT QUOD EXPLICITGVUM .................................................... 99
P
......................................................................................... 101
9
18 ................................................................................ 102
4
1. 2
2 4S Q: ...................................................................................... 102
4 2 8 )
2
................................. 103
9 4 2
Q 2
................................... 103
2 . ABLITGVUS COMPARITIKNIS .................................................. 104
3 . ABLATGVUS MLNSJRAE ............................................................. 104
4. GENITGVUS PARTGTGVUS ............................................................... 104
P
......................................................................................... 107
9
19 ................................................................................ 108
1. PERFECTUM CONIJNCTGVG ICTGVG
PASSGVG ............................................................................................................ 108
2. 9 -2 /4
U
)- R% )2
6
Q:
4-P
:........................................................................................... 108
3. ADVERBIUM (
8 ) .................................................................. 110
4.
/ 4 6 0
P Q: ;................................ 110
5. 2
8 T .............................................. 111
6. 9 29 2 4S Q
2-8 Q
4-P
............................................................................................. 111
9
P
......................................................................................... 114
20 ................................................................................ 115
1. PLJSQUAMPERFECTUM CONIJNCTGVG
ICTGVG ET PASSGVG......................................................................................... 115
2.
2-8 Q
4-P
-%6- CUM (QUUM) HISTORICUM ............................... 115
3. 4 -4Q VOLK, NKLK, MILK ................................................... 116
4. VERBA DLFECTGVA (
- 2 2-8 Q
4 -4Q) ........................................................................................................... 117
9
P
......................................................................................... 120
21 ................................................................................ 121
-
232
1. GERUNDIUM (
9
T) .............................................................. 121
2.
9
)- 2 9)0
................................................. 122
3. 4 -4 FERK .................................................................................. 122
4.
2-8 Q
4-P
4 2 4S Q .................................................................................... 123
9
P
......................................................................................... 125
22 ................................................................................ 126
1. NUMERILIA (8 4 2 4S Q ) ....................................................... 126
2
! +<!H I2 ................................................... 127
+ ! A ! +
2. 9 4- Q
2-8 Q
4-P
............................................................................................. 128
3. 4 -4 FGK...................................................................................... 128
9
P
......................................................................................... 132
23 ................................................................................ 133
1. CKNSECJTIK TEMPORUM ............................................................ 133
4- - 4 - 2 4S - 2
U ........................................................................................................... 133
QT - - .................................................................. 134
2. )3. - -4 2 4S Q
2-8 Q
4-P
-%6- QUGN ............................................................ 134
4. 4 -4 K ....................................................................................... 135
5. 4 -4Q, 4-P Q
EK. ........................................................ 135
9
P
......................................................................................... 138
))
............................................................................. 141
;-
2 ) .......................................................................................... 142
1. ;
2. ;
< + <
3. ;
'+ :I+'
4. !
5. '
6.
7.
' :'+ A ;
........................................................
'
'!
< + <
'7'
'7' ; < <
7!
I2 ....................................
< <
< >
+' 7'
:<>
'
!'7< ......................................................................
< 7!
I2 .......................................................
: J<
< >'!7'7' 7!
'7' ...............................
'
.......................................................................
! A
..............................................................
- ;-4-
C
(
142
142
142
142
143
143
143
.................................................................................... 144
$
&
"
"
. N-mCna........................................... 144
N-mCna substant5va............................................................... 147
N-mCna adiect5va.................................................................. 147
$
# $ *
0.
$ $ &
$
................................................. 148
N-mCna participia ................................................................ 148
N-mCna numer?lia ................................................................ 149
+
,
$
0 &
$ *
0 ......................................... 149
Pr-n-mCna ........................................................................... 151
Verba .................................................................................. 152
5. '
$ *
................................................. 163
Verba d4p-nentia ('$
$ *
# #
) ......................... 163
VERBA SEMIDKPLNENTIA
) $
$ *
# #
) ...................................................... 163
VERBA ANLMMLA (
*
# #
)........................ 163
Verba d4fect5va (
$ $ &
# #
) ............................. 164
8 2
8
6
Q ................................................................. 164
ADVERBIA........................................................................... 164
+< <
:
<
:<
N ....................................... 164
)
$
$
&
............................ 164
:<>!'7 ......................................................................... 164
$ ,
(
................................................................ 166
" $ ....................................................................... 166
233
...................................................................... 167
) 8
2
- Q ;9 )0
8
84 4-P
2 T 8
....................................................... 167
.
.......................................................................
...........................................................................
........................................................................
.........................................................................
$ * $
.................................................................
) "
'
>
'
$
0
+
;9 )0
;9 )0
M
0
).................................. 171
.................................................................... 171
P Q: ;....................................................... 171
;-
N-min?t5vus .........................................................................
Voc?t5vus ............................................................................
Acc6s?t5vus .........................................................................
Genet5vus ............................................................................
Dat5vus ...............................................................................
Abl?t5vus .............................................................................
;9 )0
;9 )0
;9 )0
167
168
168
169
170
171
171
171
173
176
178
8 4 ................................................................. 180
4 0 .................................................................... 182
6 4- ............................................................... 182
;;;-
Oct5vum ............................................................................... 182
Pass5vum ............................................................................. 183
;9 )0
............................................................ 183
;-
Praes4ns .............................................................................
Imperfectum .........................................................................
Perfectum ............................................................................
Pl6squamperfectum ...............................................................
Fut6rum ..............................................................................
;9 )0
;-
)4-
................................................... 186
Indic?t5vus ..........................................................................
Coni6nct5vus ........................................................................
Imper?t5vus .........................................................................
Gnf5n5t5vus ...........................................................................
Participium .........................................................................
;9 )0
8
& $
186
186
189
189
190
-%6- ...................................................... 191
2 0
(
183
184
184
185
185
............................................................... 193
M (HR>TIH
OBL@QUA) ...................................................................................... 193
&
$
*
$
0
,
(
) $
ut
cum. ................................................... 194
)
............................................ 197
KRITIKNLS .......................................................................................... 198
Euangelium pasch?le ............................................................ 199
Praecepta be?tit6dCnis .......................................................... 199
Decal@gus ........................................................................... 199
PSALMI .................................................................................................. 200
Hymnus s?nct5 Ambrosi5 (340-397).......................................... 202
ORATIONES ALIAE ............................................................................. 202
Av4, Mar5a ..........................................................................
De5pFra Virg- ......................................................................
Sub Tuum praesidium ............................................................
Sub Tuam misericordiam .......................................................
CantCcum De5pFrae ...............................................................
234
202
203
203
203
203
SONCTUS AURELIUS AUGUSTGNUS (354-430)
CKNFESSIKNLS. LIB. IX. ..................................................................................... 203
SONCTUS LEL MAGNUS, PAPA RLMONUS (395-461)
SERMK JNUS ET VGCLSVMUS. IN NITIVITITE DOMVNG NOSTRG
IESJ CHRGSTG, PRGMUS. ........................................................................................ 204
Cap. 1. ................................................................................ 204
Cap. 2 ................................................................................. 204
Cap. 3. ................................................................................ 205
THOMAS O KEMPGS (1380-1471) ............................................................... 205
Admoniti- spiritu?lis ............................................................ 205
Lr?ti- ................................................................................. 205
Lecti- ................................................................................. 205
Oper?ti- ............................................................................. 205
FRAGMENTA MISSAE ............................................................................... 206
STIBAT MITER ....................................................................................... 207
-
- 4
M ............................... 209
-
M ............................... 223
4
...................................................................................... 228
235
9
# $ !
"" # "%.
4 2
"
$
"
$
"
-
"
9
$ %
# "
)- 9 6Q)9
!
*
(
' 31.05.2000. ; * 70x100/16
«Times New Roman».
2 , 200 3 .
*
*