Дзяржаўная ўстанолва адукацыі «Паставіцкая сярэдняя школа» Я ВЫРАС ТУТ, І КРАЙ МНЕ ГЭТЫ ДАРАГІ (Першы ўрок у 5 класе, 2020/2021 навучальны год) Падрыхтаваў: Бялько А.В., класны кіраўнік 5 класа Аг.Паставічы, 2020 1 Тэма ўрока: «Я вырас тут, і край мне гэты дарагі» Мэта: выхаванне патрыятызму і грамадзянскасці праз вывучэнне гісторыі свайго краю. Задачы: - Дапамагчы навучэнцам усвядоміць сваю сувязь з месцам, дзе ён жыве; адчуць меру сваёй адказнасці за будучыню малой радзімы, зразумець важнасць уласнай актыўнай грамадзянскай пазіцыі. - Актуалізаваць існуючыя ў вучняў краязнаўчыя веды. - Выхоўваць пачуццё, калектывізму, адказнасці за свой край, Радзіму. Абсталяванне: Дзяржауны герб, сцяг і гімн РБ, камп’ютар. Ход урока: 1. Наша Радзіма-Рэспубліка Беларусь. Настаўнік: Што мы Радзімай клічам? Дом, у якім мы жывем! Радзіма - гэта дом, у якім мы жывем, і ябланька каля дома; чырыканне вераб'еў і лясная палянка з ягадамі; вясёлы ручаёк і высокае блакітнае неба з пухнатымі белымі аблокамі. Гэта месца, дзе мы нарадзіліся і выраслі, дзе жывуць нашы мамы і таты,нашы верныя сябры. Наша Радзіма-Рэспубліка Беларусь. Вучням прапаноўваецца прачытать верш М.Маляўка “Радзіма”. Радзіма Бор адвечны, рэк разлівы, Залатыя горы-нівы, Неба вольнае над імі, Гэта ўсё мая Радзіма. Дом наш, ласкаю сагрэты, Продкаў мудрых запаветы, Мова, спеўная надзіва, Гэта ўсё мая Радзіма. Курганы і абеліскі, Спапялёных вёсак спіскі І Чарнобыль за плячыма, Гэта ўсё мая Радзіма. Мары смелыя на старце, Пагранічнікі на варце, 2 Ясны свет перад вачыма, Гэта ўсё мая Радзіма. Мікола Маляўка Настаўнік: Растлумачце, калі ласка, словазлучэнні: Мая малая радзіма. Што значыць "мая"? Што значыць "малая"? Што значыць "Радзіма"? Адказы вучняў: Мая - таму што тут мая сям'я, мае сябры, мой дом, мая вуліца, мая школа… Малая - таму што гэта маленькая часцінка маёй неабсяжнай краіны. Радзіма - таму што тут жывуць родныя майму сэрцу людзі. Настаўнік: Што ж такое для чалавека Радзіма? Што ён лічыць сваёй радзімай? (краіну, у якой ён жыве; дом, дзе нарадзіўся; бярозку ля роднага парога; месца, дзе жылі яго продкі? Напэўна, усё гэта і ёсць радзіма, інакш кажучы роднае месца. Конкурс "Радня". Прапануецца назваць як мага больш слоў з коранем «род». (Варыянты: нарадзіць, радня, родзічы, радавод, народ, народнасць, родны і інш.) Родзіч – сваяк, член роду. Родзічы – сваякі. Радавод - пералік пакаленняў аднаго роду. Людзі ганарацца сваім радаводам, вывучаюць яго. Радзіма - гэта і Айчына, краіна, і месца нараджэння чалавека. Народ - нацыя, жыхары краіны. Настаунік: Амаль кожнае слова дорага і блізка нашаму сэрцу і пазначае пачатак усяму жывому на зямлі: сям'і, Айчыне, ручайку, мора. Мая сям'я, мая хата з гэтага пачынаецца малая радзіма. Чалавек нараджаецца, каб жыць, і галоўнае месца ў яго жыцці займаюць сям'я, праца, служэнне Айчыне. Родная маці, дом, дзе ты нарадзіўся і вырас, сябры дзяцінства, любімыя кнігі і гульні, Прырода-такія простыя, цёплыя, чалавечыя каштоўнасці становяцца асновай сапраўднага кахання да Радзімы. 2. Разгляданне Дзяржаўнага герба і сцяга Рэспублікі Беларусь. Настаўнік: (Дзеці разглядаюць герб) Герб-гэта афіцыйная эмблема дзяржавы, кожная дэталь ўтрымлівае важныя звесткі аб краіне і народзе. Першае, на што мы звяртаем увагу, - гэта зялёны контур дзяржаўнай мяжы ў залатых промнях узыходзячага над зямным шарам сонца. Герб апраўлены вянком з каласоў, пераплеценых з аднаго боку ружовымі кветкамі канюшыны, з другога-блакітнымі кветкамі лёну. Вянок 3 спрадвеку быў сімвалам перамогі, узнагародай пераможцам. Гэта яшчэ і памяць пра нашых продкаў. Канюшына-лепшы корм для хатніх жывёл, сімвал сувязі чалавека з светам жывел. Лён-выдатны матэрыял для адзення. Менавіта з лёну выраблялі прыгожыя і трывалыя тканіны. На гербе выява лёну – знак дабра і дастатку. Зямны шар «кажа» аб тым, што наша краіна гатова сябраваць і супрацоўнічаць з усімі народамі зямлі. Зямля і сонца-галоўны знак жыццё. Пяціканцовая зорка-сімвал мужнасці і высокіх намераў. Вянок з каласоў перавіты чырвона-зялёнай стужкай, на якой унізе зроблены надпіс залатога колеру - " Рэспубліка Беларусь.” Настаўнік: (Дзеці разглядаюць сцяг РБ) Дзяржаўны сцяг Рэспублікі Беларусь уяўляе сабой прамавугольнае палотнішча, якое складаецца з дзвюх гарызантальна размешчаных каляровых палос: верхняй - чырвонага колеру шырынёй у 2/3 і ніжняй - зялёнага колеру ў 1/3 шырыні сцяга. Каля дрэўка вертыкальна размешчаны беларускі нацыянальны арнамент чырвонага колеру на белым полі, які складае 1/9 даўжыні сцяга. Што азначаюць колеры сцяга? Чырвоны колер - колер сонца, якое ўзыходзіць над нашай Радзімай. Таксама гэты колер сімвалізуе моц, энэргію і мужнасць нашага народу, які у любую хвіліну зможа абаранісь краіну ад ворагаў. Зялены колер - колер нашай цудоўнай прыроды: нашых лясоў, азер, рэк. Акрамя таго, гэты колер сімвалізуе жыцце, адраджэнне, маладосць і працавітасць. Белы колер - гэта колер сталасці, мудрасці, вопыту і яшче чысціні, духоўнасці, бязгрэшнасці. Наш сцяг мае таксама арнамент з геаметрычных фігур. Узор гэты мае назву "узыходзячае сонца". Вялікі ромб - гэта поле, на якім з пакон вякоў працуюць беларусы; крыж унутры ромба - гэта сімвал сонца, якое корміць прыроду, дае ей моц. Арнамент флага нібы кажа: "Узыйдзі, сонейка, сагрэй зямельку нашу, дай нам багаты ураджай! Настаўнік: Дзяржаўным гімнам Рэспублікі Беларусь з'яўляецца твор на музыку Нестара Сакалоўскага і словы Міхаіла Клімковіча і Уладзіміра Карызны. Дзяржаўны гімн сучаснай Беларусі захаваў музычную аснову гімна Беларускай Савецкай Сацыялістычнай Рэспублікі. Музыка Нестара Сакалоўскага карысталася папулярнасцю і павагай людзей розных пакаленняў, таму і пры стварэнні гімна незалежнай Беларусі было прынята рашэнне яе захаваць. Затым быў аб'яўлены конкурс на стварэнне тэксту гімна. Словы Джяржаўнага гімна адлюстроўваюць умовы развіцця нашай краіны як незалежнай, суверэннай, міралюбівай дзяржавы, падкрэсліваюць патрыятызм і працавітасць беларусаў, а таксама брацкія адносіны паміж усімі нацыянальнасцямі, якія пражываюць на тэррыторыі Рэспублікі Беларусь. (Дзеці слухаюць гімн РБ). 4 Віктарына на тэму «Мая краіна Беларусь» 1. Як у даўніну называлі Беларусь? (Белая Русь) 2. Пералічыце вобласці ў нашай дзяржаве. (Гродзенская, Віцебская, Брэсцкая, Мінская, Магілёўская, Гомельская) 3. Які колас прысутнічае ў гербе Беларусі? (Пшаніца) 4. Што размешчана ў гербе Беларусі над словамі Рэспубліка Беларусь? (Частка глобуса ці зямнога шара) 5. З якіх кветак складзены дзяржаўны сцяг Беларусі? (Чырвоны і зялены) 6. Што размешчана злева на сцягу? (Нацыянальны фрагмент вышыўкі або малюнка) 7. Якімі словамі пачынаецца гімн Беларусі? (Мы, беларусы, - мірныя людзі) 8. Якімі словамі заканчваецца Прыпеў Дзяржаўнага гімна Беларусі? (Вечна жыве i квітней, Беларусь!) 9. Назавіце сталіцу Беларусі? (Мінск) 10. Як называецца звод асноўных законаў дзяржавы? (Канстытуцыя) 11. Якая пттушка з’яўляецца сімвалам Беларусі? (Бусел) 12. У якім горадзе праводзіцца Славянскі Базар? (Віцебск) Настаўнік: Наш урок падыходзіць да канца. Я запісаў на дошцы назву нашай вёскі (Паставічы), якая з'яўляецца для нас нашай Малой радзімай. Папрашу кожнага з вас, назваць пра нашу вёску па адным прыметніку на адну з літар у назве вескі. 5 Радзіма Бор адвечны, рэк разлівы, Залатыя горы-нівы, Неба вольнае над імі, Гэта ўсё мая Радзіма. Дом наш, ласкаю сагрэты, Продкаў мудрых запаветы, Мова, спеўная надзіва, Гэта ўсё мая Радзіма. Курганы і абеліскі, Спапялёных вёсак спіскі І Чарнобыль за плячыма, Гэта ўсё мая Радзіма. Мары смелыя на старце, Пагранічнікі на варце, Ясны свет перад вачыма, Гэта ўсё мая Радзіма. Мікола Маляўка 6 Радзіма Бор адвечны, рэк разлівы, Залатыя горы-нівы, Неба вольнае над імі, Гэта ўсё мая Радзіма. Дом наш, ласкаю сагрэты, Продкаў мудрых запаветы, Мова, спеўная надзіва, Гэта ўсё мая Радзіма. Курганы і абеліскі, Спапялёных вёсак спіскі І Чарнобыль за плячыма, Гэта ўсё мая Радзіма. Мары смелыя на старце, Пагранічнікі на варце, Ясны свет перад вачыма, Гэта ўсё мая Радзіма. Мікола Маляўка 7 Радзіма Бор адвечны, рэк разлівы, Залатыя горы-нівы, Неба вольнае над імі, Гэта ўсё мая Радзіма. Дом наш, ласкаю сагрэты, Продкаў мудрых запаветы, Мова, спеўная надзіва, Гэта ўсё мая Радзіма. Курганы і абеліскі, Спапялёных вёсак спіскі І Чарнобыль за плячыма, Гэта ўсё мая Радзіма. Мары смелыя на старце, Пагранічнікі на варце, Ясны свет перад вачыма, Гэта ўсё мая Радзіма. Мікола Маляўка 8 Радзіма Бор адвечны, рэк разлівы, Залатыя горы-нівы, Неба вольнае над імі, Гэта ўсё мая Радзіма. Дом наш, ласкаю сагрэты, Продкаў мудрых запаветы, Мова, спеўная надзіва, Гэта ўсё мая Радзіма. Курганы і абеліскі, Спапялёных вёсак спіскі І Чарнобыль за плячыма, Гэта ўсё мая Радзіма. Мары смелыя на старце, Пагранічнікі на варце, Ясны свет перад вачыма, Гэта ўсё мая Радзіма. Мікола Маляўка 9 Радзіма Бор адвечны, рэк разлівы, Залатыя горы-нівы, Неба вольнае над імі, Гэта ўсё мая Радзіма. Дом наш, ласкаю сагрэты, Продкаў мудрых запаветы, Мова, спеўная надзіва, Гэта ўсё мая Радзіма. Курганы і абеліскі, Спапялёных вёсак спіскі І Чарнобыль за плячыма, Гэта ўсё мая Радзіма. Мары смелыя на старце, Пагранічнікі на варце, Ясны свет перад вачыма, Гэта ўсё мая Радзіма. Мікола Маляўка 10