Buxoro davlat tibbiyot instituti Reabilitologiya, sport tibbiyoti va jismoniy tarbiya kafedrasi Мавзу: “Кексаларда кузатиладиган таянч-харакат системаси касалликларида хамширалик парвариши.” Ревматоидли артритбириктирувчи тукиманинг сурункали системали аутоиммун касаллиги булиб,бугимларнинг эрозивдеструктив полиартрит типида кечувчи, периферик бугинларнинг зарарланиши билан борадиган патологик жараёндир. Этиология: Этиологияси аник эмас: Эпштейн-Барр вируслари, лимфотроп Т-хужайрали вируслар келтириб чикаради деган тахминий маълумотлар мавжуд. Клиника. 85% ҳолатларда – бўғим синдроми. 15% ҳолларда – висцерал тури. Бўғим синдроми. 1. Полиартралгия - симметрик жойлашган майда бўғимлар зарарланиши – 50% йирик бўғимлар зарарланиши – 25% моноартрит – 25% 2. Эрталабки карахтлик 0-даража – 15-30 мин I-даража – 30-60 мин II-даража – 12 соат III-даража – кун бўйи. 3. Бўғимларда ҳаракат чекланиши. 4. Бўғимларда экссудатив-пролефератив ўзгаришлар. 5. Бўғимларда деформация ва анкилоз. Қўл панжасининг ульнар девиацияси. “морж сузғичи кафти” Кафт терисидаги полиморф тошмалар Қўл ва оёқ панжалари деформацияси. Касалликнинг системали узгаришлари окибатида беморда кахексия кузатилади. Кул панжаси деформацияси. Панжа бугинлари сохасида куплаб ревматоидли тугунларнинг хосил булиши. Қўл панжаси деформацияси. “бутоньер” Қўл панжасидаги деформация. Оқ-қуш буйни. Висцерал кўриниши. 1. Ревматоид тугунчалар. 2. Полинейропатия. 3. Лимфаденопатия. 4.Ички органларнинг зарарланиши. Юрак Ўпка Кўз Кон томир лари Тери ва мушак РА Ошкозон ва ичак Буйрак Нерв тизими Ревматоидли артритнинг диагностик критериялари. Критерий Таъриф 1.Эрталабки карахтлик. 1.Бўғимларда эрталабки шахтлик беморларда олти хавтагача давом этиб шахтликнинг давомийлиги 1-соатгача. 2.Периартикуляр юмшок тўкималарнинг шиши, бўғим бўшлиғида суюқлик тўпланиши. 3.Қуйидаги бугимларнинг қайсидир группасида шиш булиши: Фалангалар аро проксимал плюнофалангали бўғимда ёки билак бўғимида. 4.Юқорида кўрсатилган бугимларнинг билатерал зарарланиши. 5.Бўғимларнинг эгилувчи кисмида тери ости тугунларининг топилиши. 6.Қон зардобида РФ топилиши. 2.Уч ва ундан ортик бўғимларнинг зарарланиши. 3.Қўл панжа бўғим артрити. 4.Симметрик артрит. 5.Ревматик тугунлар. 6.Қон зардобида ревматик фактор мусбат. Рентгенологик ўзгаришлар. Суяклар бошчасида емирилиш, суяк эпифизида кўплаб кисталар кузатилади. Қўл панжаси рентгенограммаси. Қўл панжаси ренгенограммаси. Бўғим олди остеопорози, бугимларда эрозия, бугим тирқишининг торайиши, анкилози. Қўл панжаси рентгенограммаси. Бугим олди остеопорози,бўғим тиркишларнинг торайиши, бўғимда анкилози. Оёқ панжалари рентгенограмаси.Бўғим деформацияси, кўплаб анкилозлар. Бўғим олди остеопарози баъзи суякларни эрозияси, анкилоз. Дифференциал диагностика: Белги Уткир фазасида бугимларда огрик Эрталабки шахтлик Бугимларда ялликланиш белгилари Бугимларда харакат Юрак Касаллик кечиши Мушаклар атрофияси Учокли инфекциялар билан алокадолиги РА Ревматизм Остеопроз Интенсив Интенсив Ўртача Кучли Йўқ Йўқ Хамма вакт кучли ривожланган Ўткир фазада кучли Кучли ривожланмаган Бир оз чекланган Ўткир фазада чекланган Нормада ёки чекланган Миокардиодистрофия Ревмокардит ёки юрак нуксонлари Артрит тезда йўколади Йук Кучли прогрессияланади Йўқ Кам ривожланган Боглиқ Боглиқ Боглиқ прогрессияланувчи Секин прогрессияланувчи Рентгенография Остепороз бугим тиркишини торайиши, узурлар,анкилоз Узгармаган Бугимлар аро тиркишнинг торайиши, остеофитлар СОЭ Ошган Уткир фазада ошади Норма Гипер гаммаглобулинемия Характерли Факат уткир фазада Характерли эмас АСЛ-О 1:250 дан кам 1:250 куп Норма АСЛ-S титри РФ Серопозитив вариантда мусбат манфий манфий Асорати. 1. 2. 3. 4. 5. Иккиламчи амилоидоз. Остеопеник синдроми. Гематологик бузилишлар. Миелома. Миелодиспластик синдроми. Консерватив даво: 1. Яллигланиш ва огрикка карши кураш. 2. РА ни патогенетик механизмларига таъсир килиб касалликнинг прогрессияланишини олдини олиш (базис терапия) 3. Реабилитацион комплекс тадбирларини утказиш. Хирургик даво: 1. Синовэктомия. 2. Артродез. 3. Артропластика. 4. Катта бўғимларни эндопротезлаш.