«Астана медицина университеті» АҚ Форма№ ӘӨ – 07.1.15. Шығарылған күні: 31.08.2011ж Гистология, цитология және эмбриология кафедрасы Тексеріс күні: 1 бет 25 Тексеріс: ТӘЖІРИБЕЛІК САБАҚҚА АРНАЛҒАН ӘДІСТЕМЕЛІК ӨҢДЕУ Тақырыбы: № 7 Аралық бақылау. Адам эмбриологиясы. Сағат саны: 3 Курс: 2 Мамандығы: 051301 - « Жалпы медицина» Дайындаған: Кикимбаева А.А., Исаева З.К. Астана, 2012 ж. «Астана медицина университеті» АҚ Форма№ ӘӨ – 07.1.15. Шығарылған күні: 31.08.2011ж Гистология, цитология және эмбриология кафедрасы Тексеріс күні: 2 бет 25 Тексеріс: 1.Тақырыбы: Аралық бақылау. Адам эмбриологиясы. 2. Мақсаты: Адам эмбриологиясы негізінің меңгерген деңгейін білу. 3. Оқыту мақсаттары: 1.Сүтқоректілер мен адамның аталық және аналық жыныс жасушаларының жалпы және жеке ерекшеліктеріне гистофункциональді және генетикалық сипаттамасын беру. 2. Адам ұрығының даму сатыларын білу 3. Ұрықтарды эмбриогенездің алғашқы сатыларында – ұрықтануда, бөлшектенуде, бластула кезінде айыра білу. 4.Ұрықты гаструляция сатысында айыра білу және онда ұрық жапырақшаларды ажырату. 5.Ұрық бастамаларды айыра білу және олардың даму ерекшеліктерін түсіндіру. 6.Ұрық жапырақшалардың дифференцировка үрдісінде пайда болатын тіндер мен ағзалардың негізгі даму көздерінің белгілеу. 7. Провизорлы ағзалардың құрылымдық, зат алмасу және функционалдық ерекшеліктерін, кемшіліктердің пайда болуының және қалыптыдан тағы басқа өзгерістердің себептерін, сондай-ақ эмбриогенездің реттеу механизмдерін оқып білу. 4. Тақырыптың негізгі сұрақтары: 1. Сперматозидте қандай бөлімдер мен құрылым элементтерді айырады? 2. Акросома дегеніміз не және ол қандай роль атқарады? 3. Қандай ерекшеліктер арқылы жұмыртқа жасушаларды жіктейді және олардың қандай түрлері болады? 4. Адамның жұмыртқа жасушасы қандай түріне жатады және оның ультраструктуралы құрылысының ерекшеліктері? 5. Ұрықтану үрдістің сатылары мен механизмдері және ұрық жолдың қандай бөлігінде өтеді? «Астана медицина университеті» АҚ Форма№ ӘӨ – 07.1.15. Шығарылған күні: 31.08.2011ж Гистология, цитология және эмбриология кафедрасы Тексеріс күні: 3 бет 25 Тексеріс: 6. Омыртқалы жануарлардың эмбриональдік дамуының негізгі сатыларын атаныз. 7.Ұрық бластомерлерінің бқлшектенуінің соматикалы жасушалардың митотикалық бөлінуінен қандай айырмашылығы бар? 8. Адам ұрығына құстардың ұрығымен алыстырғанда бөлшектенудің қандай түрі тән? 9. Бластула дегеніміз не және онда қандай бөлімдерді ажыратады? 10. Құстарда және көптеген сүтқоректілерде бластула қандай түріне жатады? Бластуланың әрі түрлері бір бірінен қалай ажыратылады? 11. Адам бластоцистасының құрылысын сипаттаңыз. Аналық жыныс жолының қандай бөлігінде пайда болады және ұрықтанудан кейін қандай уақытта түзіледі? 12. Адам гаструляциясының мағынасы және онда қандай сатыларды ажыратады? 13. Гаструляцияның негізгі сатыларын атаңыз және мысалы келтіріңіз. 14. Эктодерма, эндодерма және мезодерманың тіндік туындыларын атаңыз. 15. Ұрықтық ағзалардың кешені дегеніміз не және олар неден пайда болады? 16. Мезенхима дегеніміз не және оның адам организміндегі туындылары? 17. Сомиттер дегеніміз не және олар қандай тіндік бастамаларға түзіледі? 18. Мезодерманың сегментті аяқшаларынан қандай бастамалар дамиды? 19. Организмде спланхнотомнан не пайда болады? 20. Дене және амниоттық қатпаралар қандай жануарларда пайда болады және олар неден құрылған? 21. Амниоттық және дене қатпаралары қосылған кезде қандай уақытша ағзалар пайда болады? 22 Провизорлы ағзалар дефинитивті ағзалардан айырмашылықтары қандай және олар қандай уақытта жоқ болады? «Астана медицина университеті» АҚ Форма№ ӘӨ – 07.1.15. Шығарылған күні: 31.08.2011ж Гистология, цитология және эмбриология кафедрасы Тексеріс күні: 4 бет 25 Тексеріс: 23. Омыртқалылардың қандай өкілдерінде ең бірінші сарыуыз қапшық пайда болады және оның негізгі функциясы қандай? 24. Ұрықтық ағзалардың қайсылары аллантоистің қайнар көзі болып табылады және қандай ұрық жапырақшылары оның қалыптасуына қатысады? 25. Омыртқалылардың ұрықтан тыс ағзаларың атаныз, тек сүтқоректілерде ғана қалыптасатын ұрықтан тыс ағзаларды көрсетіңіз және олар қандай функцияларды атқарады? 26. Құстар амнионының құрамына кіретін ұрық жапырақшаларды және осы ұрықтан тыс ағзаның қызметтерін атаңыз. 27.Плацента дегеніміз не, оның қалыптасуына қандай құрылымдар (ағзалар) қатысады? 28. Плацентаның қандай түрлері болады және адам плацентасы қандай түріне жатады? 29.Гемато-плацентарлы тосқауыл дегеніміз не және адам плацентасының қандай тіндік элементтері қалыптастырады? 30. Плацентаның негізгі функцияларын атаңыз. 31. Жатыр-плацента қанайналымының ерекшеліктері қандай? 32. Ұрық және ана қаны араласа ма? 33. Эктодерма, эндодерма және мезодерманың тіндік туындыларын атаңыз. 34. Ұрықтық ағзалардың кешені дегеніміз не және олар неден пайда болады? 35. Мезенхима дегеніміз не және оның адам организміндегі туындылары? 36. Сомиттер дегеніміз не және олар қандай тіндік бастамаларға түзіледі? 37. Мезодерманың сегментті аяқшаларынан қандай бастамалар дамиды? 38. Организмде спланхнотомнан не пайда болады? 39. Дене және амниоттық қатпаралар қандай жануарларда пайда болады және олар неден құрылған? «Астана медицина университеті» АҚ Форма№ ӘӨ – 07.1.15. Шығарылған күні: 31.08.2011ж Гистология, цитология және эмбриология кафедрасы Тексеріс күні: 5 бет 25 Тексеріс: 40. Амниоттық және дене қатпаралары қосылған кезде қандай уақытша ағзалар пайда болады? 41 Провизорлы ағзалардың дефинитивті ағзалардан айырмашылықтары қандай және олар қандай уақытта жоқ болады? 42. Омыртқалылардың қандай өкілдерінде ең бірінші сарыуыз қапшық пайда болады және оның негізгі функциясы қандай? 43. Ұрықтық ағзалардың қайсылары аллантоистің қайнар көзі болып табылады және қандай ұрық жапырақшылары оның қалыптасуына қатысады? 44. Омыртқалылардың ұрықтан тыс ағзаларың атаңыз, тек сүтқоректілерде ғана қалыптасатын ұрықтан тыс ағзаларды көрсетіңіз және олар қандай функцияларды атқарады? 45. Құстар амнионының құрамына кіретін ұрық жапырақшаларды және осы ұрықтан тыс ағзаның қызметтерін атаңыз. 46.Плацента дегеніміз не, оның қалыптасуына қандай құрылымдар (ағзалар) қатысады? 47. Плацентаның қандай түрлері болады және адам плацентасы қандай түріне жатады? 48.Гемато-плацентарлы тосқауыл дегеніміз не және адам плацентасының қандай тіндік элементтері қалыптастырады? 49. Плацентаның негізгі функцияларын атаңыз. 50. Жатыр-плацента қанайналымының ерекшеліктері қандай? 51. Ұрық және ана қаны араласа ма? 5. Білім берудің және оқытудың әдістері: шағын топтарда Өзіндік зерттеуге арналған микропрепараттар: 1. Сперматозоидтер (эякуляттің жағындысы). Гематоксилин және эозин мен боялған. 2. Амфибиялардың жұмыртқа жасушасы. Гематоксилин және эозин мен боялған. «Астана медицина университеті» АҚ Форма№ ӘӨ – 07.1.15. Шығарылған күні: 31.08.2011ж Гистология, цитология және эмбриология кафедрасы Тексеріс күні: 6 бет 25 Тексеріс: 3. Амфибия жұмыртқа жасушасының бөлшектенуі. Гематоксилин және эозин мен боялған. 4. Сүтқоректінің жұмыртқа жасушасы (аналық бездің кесіндісі). Гематоксилин және эозин мен боялған. 5. Амфибиялардың бластуласы. Гематоксилин және эозин мен боялған. 6. Амфибиялардың гаструласы. Гематоксилин және эозин мен боялған. 7. Ұрықтану. Синкарион сатысы. Темір гематоксилин мен боялған. 8. Гаструляция. Бірінші жолақ тұсындағы тауық ұрығының көлденен кесіндісі. Гематоксилин мен боялған. 9.Сомиттер, хорда және жүйке түтігі. Тауық ұрығының ұрық бастамалары кешенінің түзілуі. Гематоксилин мен боялған. 10. Тауық ұрығының дене және амниоттық қатпаларының пайда болуы. Гематоксилин мен боялған 11. Тауық ұрығының алантоис. Гематоксилин және эозин мен боялған. 12. Жатырдың ұрықтық бөлігі. Гематоксилин және эозин мен боялған. 13. Жатырдың аналық бөлігі. Гематоксилин және эозин мен боялған. 14. Органогенез сатысындағы жатырда сүтқоректінің ұрығы. Гематоксилин және эозин мен боялған. Электронды микросүреттер: 1. Адамның сперматозоиді. Атлас. 2. Аналық безі фолликуласының овоциті. Атлас. 3. Адамның ұрықтануы, бөлшектенуі, және бластуласының құрылысы. Оқулық, атлас. 4. Құстардың гаструляциясы және ұрық жапырақшаларының дифференцировкасы. Оқулық, атлас. 5. Адамның гаструляциясы және ұрық жапырақшаларының дифференцировкасы. Оқулық, атлас. «Астана медицина университеті» АҚ Форма№ ӘӨ – 07.1.15. Шығарылған күні: 31.08.2011ж Гистология, цитология және эмбриология кафедрасы Тексеріс күні: 7 бет 25 Тексеріс: 6. Әдебиет Негізгі әдебиет Қазақ тілінде 1. Гистология оқу құралы төрт бөлімді/ Ж.О. Аяпова. Алматы Кітап баспасы. -2005. 285 б. 2. Гистология, цитология және эмбриология атласы медицина жоғары оқу орындарының студенттеріне арналған Р.Б. Абильдинов, Ж.О. Аяпова, Р.И. Юй. –Алматы «Эффект» баспасы, 2006. -411 б. 3. Гистология, цитология және эмбриология атласы медицина жоғары оқу орындарының студенттеріне арналған оқу құралы. /П.Қазымбет, М. Рысұлы, Ж.Б. Ахметов.-Астана, 2005. -400б. Орыс тілінде: 1. Гистология. Учебник под редакцией Ю.И.Афанасьев, С.Л. Кузнецова, Н.А. Юриной. – М.: Медицина. – 2004. – 764 с. 2. Гистология, цитология и эмбриология: атлас для студентов медицинских ВУЗов /Р.Б.Абильдинов, Ж.А.Аяпова, Р.И.Юй. – Алматы. – 2006. – 416 с. 3. Атлас по гистологии, цитологии и эмбриологии: учебное пособие для студентов медицинских ВУЗов /С.Л.Кузнецов, Н.Н.Мушкамбаров, В.Л.Горячкина. – М.- 2005. – 400 с. 4. Лабораторные занятия по курсу гистологии, цитологии и эмбриологии под редакцией проф. Ю.И.Афанасьева. – М.: «Высшая школа». – 2004. Ағылшын тілінде: 1. Basic histology: Texts and atlases. Published in Nortern America. - 2003. - 512 pp. 2. Functional histology: Texts and color atlas. Chuhch3ll Livingstone6 International edition. Sidney.- Toronto. -2000. – 413 pp. «Астана медицина университеті» АҚ Форма№ ӘӨ – 07.1.15. Шығарылған күні: 31.08.2011ж Гистология, цитология және эмбриология кафедрасы Тексеріс күні: 8 бет 25 Тексеріс: Қосымша әдебиет Қазақ тілінде: 1. Гистология. Оқу құралы. Ажаев С.А. Төрт бөлімді. Кентау. Еркін и К – ХХI, 2004 2. Цитология, жалпы эмбриология және гистология негіздері. Рысұлы М., Омаров К./ҚР БМ Ясауи атындағы халықаралық қазақ-түрік университеті.-Алматы..Ғылым, 1996-224б. 3. Гистология және эмбриология негіздері оқулық Нұрышев М.Алматы..Санат, 1998.-160 б. Орыс тілінде: 1. Гистология (введение в патологию). /под редакцией Э.Г. Улумбекова, Ю.А.Челышева. – М.: ГЭОТАР. – 2001 (Учебник для студентов медицинских ВУЗов). 2. Руководство по гистологии, т. 1 и 2 под редакцией Р.К. Данилова, В.Л.Быкова, И.А.Одинцова. Спец. Литер., Санкт-Петербург. -2001. 3. Основы цитологии, эмбриологии и общей гистологии. Мяделец О.Д. М.: «Мед. Книга», Нижний Новгород. Изд. НГМА. – 2002. – 367 с. 4.Гистология человека в мультимедиа. Данимлов Р.К., Клишов А.А., Боровая Т.Г. Учебник для студентов медицинских ВУЗов. СПб; ЭЛБИ-СПб. – 2004. – 362 с. 5. Цитология и общая гистология. Быков В.Л., СОТИС, СПб – 2000. – 300 с. 6. Частная гистология. Быков В.Л. СОТИС, СПб. -2000. – 300 с. 7. Атлас по цитологии, гистологии и эмбриологии. Самусев Р.П., Пупышева Г.И., Смирнов А.В. М.: ОНИКС, ХХ! Век, Мир и Образование. -2004. – 400 с. 7. Бақылау Студенттерге келесі тесттер үсынылады: NB! 5 варианттардан бір ғана дұрыс жауапты танданыз: «Астана медицина университеті» АҚ Форма№ ӘӨ – 07.1.15. Шығарылған күні: 31.08.2011ж Гистология, цитология және эмбриология кафедрасы Тексеріс күні: 9 бет 25 Тексеріс: Адам жұмыртқа жасушасы ооплазмасындағы сарыуыздың мөлшеріне Байланысты болады: А)Полилецитальді Б)Мезолецитальді В)Олиголецитальді Г)Телолецитальді Д)Алецитальді Жұмыртқа жасушасындағы кортикальді түйіршіктер қажетті: А)Сперматозоидпен дистанті өзара қатынасуын қамтамасыз етуіне Б) Сперматозоидпен контакті өзара қатынасуын қамтамасыз етуіне В) Сперматозоидтің жұмыртқа жасушасына өтуін оңайлататына Г) Ұрықтану қабығының қалыптасуына Д)Пронуклеустердің қосылуын қамтамасыз етуіне Адамда ұрықтану кезінде сперматозоидтің жұмыртқа жасушаның қабықшаларынан өткенде бір ізділігі: А)Цитолемма – жылтыр қабықша-фолликулярлы қабықша Б) Цитолемма –фолликулярлы қабықша -жылтыр қабықша В) Жылтыр қабықша - цитолемма – -фолликулярлы қабықша Г) Жылтыр қабықша-фолликулярлы қабықша - цитолемма – Д) Фолликулярлы қабықша – жылтыр қабықша- цитолемма Сперматозоидтің акросомасы ...туындысы болып табылады: А)Тегіс эндоплазмалық тордың Б)Түйіршікті эндоплазмалық тордың В)Гольджи аппараттың «Астана медицина университеті» АҚ Форма№ ӘӨ – 07.1.15. Шығарылған күні: 31.08.2011ж Гистология, цитология және эмбриология кафедрасы Тексеріс күні: 10 бет 25 Тексеріс: Г)Пероксисомалардың Д)Митохондриялардың Ооплазмада сарыуыздың орналасуына байланысты адамның жұмыртқа жасушасы болады: А)Біріншілк изолецитальді Б)Екіншілік изолецитальді В)Центролецитальді Г)Шағын телолецитальді Д)Кенет телолецитальді Реотаксис – ол сперматозоидтің ..... касиеті: А)Жұмыртқа жасушаны белсенді іздеуге Б)Жұмыртқа жасуша мен дистанті өзара қатынасу В)Сүйықтық ағына қарсы қозғалу Г)Гамон қоюлығының градиенті бойынша қозғалу Д)Жұмыртқа жасушаның қабықшаларын ерту Хемотаксис - ол сперматозоидтің ..... касиеті: А)Жұмыртқа жасушаны белсенді іздеуге Б)Жұмыртқа жасуша мен дистанті өзара қатынасу В)Сүйықтық ағына қарсы қозғалу Г)Гамон қоюлығының градиенті бойынша қозғалу Д)Жұмыртқа жасушаның қабықшаларын ерту Адамның жетілген жұмыртқа жасушасында болмайды: А)Жасушалық орталық Б)Тегіс эндоплазмалық тор «Астана медицина университеті» АҚ Форма№ ӘӨ – 07.1.15. Шығарылған күні: 31.08.2011ж Гистология, цитология және эмбриология кафедрасы Тексеріс күні: 11 бет 25 Тексеріс: В)Түйіршікті эндоплазмалық тор Г)Гольджи аппараты Д)Қосындылар Акросома сперматозоидқа ..... қажетті: А)Капацитацияға Б)Реотаксисқа В)Хемотаксисқа Г)Жұмыртқа жасушасын қабықшаларын ертуге Д)Қозғалуға Моноспермия деп атайды: А)Бір сперматозоидтің жұмыртқа жасушаны ұрықтандыра алмағанын Б) Ұрықтандыруда бір сперматозоидтің жұмыртқа жасушаға енуін В) Ұрықтандыруда бірнеше сперматозоидтердің жұмыртқа жасушаға енуін Г)Бір сперматозоид ядросының жұмыртқа жасушаның ядросы мен қосылуын. Д)Спрематозоидтердің ұрықтандыру қасиетінің уақытының шектелуі Капацитация – ол: А)Ұрықтандыру кезінде сперматозоидтердің синхронды метаболиялық белсенділігі Б) Ұрықтандыру кезінде сперматозоидтердің акросомаларынан бір уақытта ферменттердің шашырауы В) Ұрықтандыру кезінде көптеген спермийлердің агглютинациясы Г) Ұрықтандыру кезінде сперматозоидтердің әсерінен жұмыртқа жасушаның айналуы Д) Ұрықтандыру кезінде бір сперматозоидтің жұмыртқа жасушаға енуі. «Астана медицина университеті» АҚ Форма№ ӘӨ – 07.1.15. Шығарылған күні: 31.08.2011ж Гистология, цитология және эмбриология кафедрасы Тексеріс күні: 12 бет 25 Тексеріс: Ұрықтандыру кезінде сперматозоидтердің акросомаларынан ферменттер- дің синхронды шашырауын атайды: А)Капацитация Б)Полиспермия В)Акросомальді реакция Г)Контакті өзара қатынасуы Д)Кортикальді реакция Адамның қалыпты сперматозоидінің ядросында хромосоманың ......жинтығы болады: А)Гаплоидті Б)Диплоидті В)Анеуплоидті Г)Полиплоидті Д)Тетраплоидті Сперматозодтің тубулин құрылымдары .....құрамына кіреді: А)Ядроның Б) Акросоманың В) Митохондриальді қабықшаның Г) Аксонеманың Д)Цитолемманың Адам жұмыртқа жасушасының ұрықтандыруы ..... өтеді: А)Құрсақ қуысында Б)Жатыр түтігінде В)Жатыр қуысында «Астана медицина университеті» АҚ Форма№ ӘӨ – 07.1.15. Шығарылған күні: 31.08.2011ж Гистология, цитология және эмбриология кафедрасы Тексеріс күні: 13 бет 25 Тексеріс: Г)Цервикальді өзекте Д)Қынапта Кортикальді реакция деген деп аталады: А)Бір сперматозоидтің басының жұмыртқа жасушаға енуі Б)Ұрақтандыру кезінде жұмыртқа жасушаның кабылдағыш төмпешік арқылы сперматозодті тандауы В) Ұрақтандыру кезінде жұмыртқа жасушада кортикальді түйіршіктердің пайда болуы Г) Жұмыртқа жасушаның жылтыр қабықшасының оған сперматозоидтін басы енгеннен кейін тығыздалуы Д)Жұмыртқа жасушаның оған сперматозоидтің басы енгеннен кейін фолликулярлы қабықшасының өзгеруі Синкарион –ол: А)Сперматозоидтің гаплоидті ядросы Б)Жұмыртқа жасушаның гаплоидті ядросы В)Жұмыртқа жасушаға енгеннен кейін сперматозоидтің өзгерген ядросы Г) Жұмыртқа жасушаға сперматозоидтің басы енгеннен кейін өзгерген ядросы Д)Жұмыртқа жасуша және сперматозодтің тұтасталған генетикалық материалымен ядро Адамның жұмыртқа жасушасының жылтыр қабықшасы.....сатыға дейін сақталады: А)Ұрықтану Б)Бөлшектенудің басталу В)Морула Г)Бластула «Астана медицина университеті» АҚ Форма№ ӘӨ – 07.1.15. Шығарылған күні: 31.08.2011ж Гистология, цитология және эмбриология кафедрасы Тексеріс күні: 14 бет 25 Тексеріс: Д)Гаструла Адам жұмыртқа жасушасының бөлшектенуі: А)Толық, бір келкі, синхронды Б) Толық, бір келкі емес, синхронды В) Толық, бір келкі емес, асинхронды Г) Толықемес, бір келкі, синхронды Д) Толықемес, бір келкі емес, асинхронды Жануардың жұмыртқа жасушасының бөлшектенуінің сипаттамасы (толықтығы, біркелкігі,синхрондігі) .....тәуелді: А)Эмбриональдік дамудын жағдайларына Б)Жұмыртқа жасушадағы сарыуыздың санына В)Жұмыртқа жасушаның мөлшеріне Г)Жұмыртқа жасушалардың түзілі санына Д) Жұмыртқа жасушаның қабықшаларының сипаттамасына мен құрылысына Бластомерлердің бөлшектенуінде жасушалық циклдің ....сатыларының жоқ болуы тән: А)Go Б)G1 В) S Г) G2 Д) G3 Адам бластуласында «ақшылт» бластомерлер.....түзеді: А)Эпибласты «Астана медицина университеті» АҚ Форма№ ӘӨ – 07.1.15. Шығарылған күні: 31.08.2011ж Гистология, цитология және эмбриология кафедрасы Тексеріс күні: 15 бет 25 Тексеріс: Б)Гипобласты В)Трофобласты Г)Эмбриобласты Д)Бластоцельді Морула қалыптасқан кезде адам ұрығы .......болады: А)Жатыр түтіктің қуысында Б)Жатырыдыаң қуысында В)Эндометриймен байланыса Г)Эндометрийдің қабатында Д)Цервикальді өзекте Адам бластуласы аталады: А)Дискобластула Б)Целобластула В)Амфибластула Г)Бластоциста Д)Бластодерма Бластула түзілген кезде адам ұрығы болады: А)Жатыр түтіктің қуысында Б)Жатырдың қуысында В) Эндометриймен байланыса Г) Эндометрийдің қабатында Д) Цервикальді өзекте Гаструляцияның бірінші сатысының нәтижесінде адам ұрығында пайда болады: «Астана медицина университеті» АҚ Форма№ ӘӨ – 07.1.15. Шығарылған күні: 31.08.2011ж Гистология, цитология және эмбриология кафедрасы Тексеріс күні: 16 бет 25 Тексеріс: А)Трофобласт және эмбриобласт Б)Біріншілік жолақ және Гензен түйіні В)Эпибласт және гипобласт Г)Эктодерма және эндодерма Д)Синцитиотрофобласт және цитотрофобласт Адамда кеш гаструляция .....түзілуіне әкеледі: А)Бүрі және тегіс хорионның Б)Ұрықтық және ұрықтан тыс мезодерманың В)Эпибластың және гипобластың Г)Эктодерманың және эндодерманың Д) Эктодерманың, мезодерманың, эндодерманың және ұрықтық ағзалардың Адам ұрығында хорда......... пайда болады: А)Эпибластан Б)Гипобластан В)Эктодермадан Г)Ұрықтан тыс мезодермадан Д)Эндодермадан Ұрықта қанқа бұлшықеті .......дамиды: А)Сомиттерден Б)Мезенхимадан В)Спланхнатомның париетальді жапырағынан Г) Спланхнатомның висцеральді жапырағынан Д)Нефрогонотомнан «Астана медицина университеті» АҚ Форма№ ӘӨ – 07.1.15. Шығарылған күні: 31.08.2011ж Гистология, цитология және эмбриология кафедрасы Тексеріс күні: 17 бет 25 Тексеріс: Эмбриогенезде жүйке тіннің түзілуі.......басталады: А)Эпибластан Б)Эктодермадан В)Мезодермадан Г)Эндодермадан Д)Нейромезенхимадан Эмбриональдік дамуда нефрогонотом .........бастама береді: А)Жүрек-тамыр жүйесіне Б)Бүйрекүсті бездердің қыртысты затына В) Бүйрекүсті бездердің милы затына Г)Сірлі қабықшаларға Д)Шығару және жыныс жүйелеріне Жүректің бұлшықеті ....дамиды: А)Сомиттердің миотомынан Б) Спланхнатомның париетальді жапырағынан В) Спланхнатомның висцеральді жапырағынан Г)Целомнан Д)Ұрықтық мезенхимадан Плацента түрі және ұрық пен ана бөліктерінің өзара қатынасу ерекшілектірінің сәйкестігін белгіленіздер 1. гемохориалды түрі а- хорион бүрілері эндометрийдің 2. эпителиохориалды түрі дәнекер тінімен шектеседі 3. десмохориалды түрі б- хорион бүрілері эндометрий тамырла- 4. эндотелиохориалды рының эндотелийімен шекетеседі «Астана медицина университеті» АҚ Форма№ ӘӨ – 07.1.15. Шығарылған күні: 31.08.2011ж Гистология, цитология және эмбриология кафедрасы Тексеріс күні: 18 бет 25 Тексеріс: в- хорион бүрілері эндометрийдің лакунарлы тамырларындағы айналып тұратын ана қанымен шектеседі г- хорион бүрілері эндометрийдің жабынды және безді эпителиоциттерімен шектеседі Адам ұрығы құрылымдық ерекшеліктерінің және олардың қалыптасу уақытының аралығында сәйкестігін белгілеңіздер 1. 2-і жасушалы ұрық а- жүктіліктің 7-8 тәуліктері 2. бластулды ұрық б- жүктіліктің 17 тәулігі 3. 2-і жапырақты ұрық в- жүктіліктің 30 сағаттың шамасында 4. 3 жапырақты ұрық г- жүктіліктің 1,5-2,5 айлығы 5. плацентаның қалыптасуы д- жүктіліктің 5-6 тәулігі Адам эмбриогенезіне жататын дұрыс пайымдауды таңдап алаңыз а-адам ұрығында аллантоис гаструляцияның 2 кезеніне дейін қалыптасады б-сарыуыз қапшық эмбриогенездің 2-ші аптасының сонында қалыптасады в-амниоттық қабықша жүктіліктің 3-4 апталарының кезеңінде пайда болады г-бүрі хорионның қалыптасуы адам дамуының 16 апталарынан кейін басталады д- адамда амнион амниоттық қатпарлардың бірігу нәтижесінде пайда болады Дұрыс пайымдауды таңдап алыңыз Қалыптыда амниоттық сұйықтықтың көлемі тұрады: а-100-200 мл ден б-300-400 мл-ден «Астана медицина университеті» АҚ Форма№ ӘӨ – 07.1.15. Шығарылған күні: 31.08.2011ж Гистология, цитология және эмбриология кафедрасы Тексеріс күні: 19 бет 25 Тексеріс: в-500-600 мл-ден г-1000-1500 мл-ден д-2000-3000 мл-ден Адам ұрығы мен оның құрылымдық ерекшеліктерінің аралығында сәйкестігін белгілеңіз 1- 30 сағат а-ұрық екі жапырақты, амнион, хорион және 2. 5-6 тәулік сарыуызқапшық тан қалыптасқан 3-14 тәулік б-ұрық екі бластомерлерден тұрады 4-17 тәулік в-көпіршікті ұрық трофобласт және 5- 2 ай эмбриобласттан тұрады г-ұрықта гистогенезге қажетті барлық бастамалары қалыптасқан д-ұрық 3 жапырақты, сыртқы жапырағындаэктодерма және жүйке бастамасы, ортанғы жапырағында - хордомезодермалды кешен, ішкі жапырақта-эндодерма және прехордалды табақша Дұрыс пайымдауды таңдап алыңыз Нәрестенің қалыпты кіндік бауында болады: а-бір вена және бір артерия б-екі вена және бір артерия в-екі артерия және бір вена г-капиллялардың торы және аллантоис пен сарыуыз қапшықтың қалдықтары д-екі артерия, бір вена, аллантоис пен сарыуыз қапшықтың қалдықтары «Астана медицина университеті» АҚ Форма№ ӘӨ – 07.1.15. Шығарылған күні: 31.08.2011ж Гистология, цитология және эмбриология кафедрасы Тексеріс күні: 20 бет 25 Тексеріс: Адам ұрығының провизорлы ағзалары мен олардың атқарар қызметтерінің аралығында сәйкестігін белгілеңіздер 1- амнион а- қанның біріншілік жасушаларының және 2. хорион гонобластылардың қалыптасуы, кіндік 3-аллантоис баудың пайда болуына қатысу 4-сарыуыз қапшық б- қолайлы су ортаның құруы в-«ана-ұрық» жүйесінде алмасудың қамсыздандыруы г- кіндік бау қан тамырларының қалыптасуы, қуық дамуына қатысу Гаструляцияның 2-ші фазасында адам ұрығына аталған құрылымдардың қайсылары тән емес а-амниоттық қабықша, сарыуыз қапшық, хорион б- қалыптасқан плацента в-смипластотрофобласт г- жүйке түтігі, екіншілік ішек, хорда д-сомиттер, нефрогонотом,спланхнатом Тератомолар жиі болады а-жақ-ұрт аймағында б- құйымшақ-бел аймағында в-мойын аймағында Адам плацентасына жататын қандай пайымдар дұрыс емес а- хорион бұрілері эндометрийдің лакунарлы тамырларына енеді «Астана медицина университеті» АҚ Форма№ ӘӨ – 07.1.15. Шығарылған күні: 31.08.2011ж Гистология, цитология және эмбриология кафедрасы Тексеріс күні: 21 бет 25 Тексеріс: б-ұрықтың қанайналым жүйесі анадан тек хорион бүрілерінің құрылымдық элементтері арқылы ажыратылады в-хорионның бүрілері ана ақуыздарын ұрық жеңіл қабылдайтын затқа дейін ферменттік ыдыратуын жүзеге асырады г-хорион бүрілерінің көбісі ірі тамырлары болатын миометрийге енеді д-плацента ұрық организмің қанда жинақталатын катаболиттерден босатады е-плацента бүрілерінде жүктіліктің 3-ші триместрінде жақсы жетілген цито – және симпластотрофобласты болады Гемато-плацентралы тосқауылдың негізгі құрылымдық элементтерін дұрыс ретімен орнатып қойыңыз ( ана қанынан ұрық қаны бағыты бойынша) 1. а-фибриноид 2. б-эндотелиоцит 3. в-симпластотрофобласт 4. г-эндотелиоциттің базалды мембранасы 5. д-цитотрофобласттың базалды мембранасы 6. е-жасушалар және шырышты тіннің жасушааралық 7. матрикс ж-цитотрофобласт Адам ұрығы провизорлы ағзалардың және оларды қалыптастыратын ұрықтық бастамаларының аралығында сәйкестігін табыңыз 1-амниоттық қабықша а-ұрықтық энтодерма және ұрықтық мезодерма 2- сарыуыз қапшық б- трофобласт және ұрықтан тыс мезодерма 3-аллантоис в- ұрықтантыс мезодерма 4- хорион г- ұрықтантыс энтодерма және ұрықтан тыс «Астана медицина университеті» АҚ Форма№ ӘӨ – 07.1.15. Шығарылған күні: 31.08.2011ж Гистология, цитология және эмбриология кафедрасы Тексеріс күні: 22 бет 25 Тексеріс: мезодерма Адам плацентасына жататын дұрыс пайымдаударды таңдап алыңыз а) плацента хориалды гонадотропинді, хориалды соматотропинді, пргогестеронды, эстрогенды түзеді б) плацентарлы тосқауыл – ол ұрық және ана қанынң аралығындағы тосқауыл в)хорион бүрілері қалыптасуында олар симпластотрофобластпен жабылады. г)плацента құрылымдарында ана организмінен келетін ақуыздардың аминқышқылдарына дейін ыдырауы жүреді д) босану кезінде жатырдың шырышты қабықшасы түседі және қан өтеді Плацентаға жататын қандай пайымдаудар дұрыс болмайды а) цитотрофобласт эмбриогенездің 2 айы бойында дамудың жоғары денгейіне жетеді б) 4-5 айлардың бойында цитотрофобласт толық симпластотрофобластпен жабылады в) ұрық жағынан плацента бүрілеріне қан кіндік баудың артериялардың тарамдары арқылы өтеді г) өттегіне қаныққан қан ұрыққа кіндік вена арқылы өтеді Ұрықтық ағзалардың қалыптасуына және ұрық жапырақшалардың дифференцировкасына жататын дұрыс пайымдаударды таңдап алыңыз а) 25 тәулік шамамен жүйке түтігі толық қалыптасады, сыртқы ортамен әзірше алдынғы және артқы ұштарындағы тек 2 бітелмеген қуыстарға ғана байланысады б) мезодерманың дифференцировкасы эмбриогенездің 6 аптасынан басталады в)дорсалды мезодерма сегменттерге (сомиттерге) бөлінеді «Астана медицина университеті» АҚ Форма№ ӘӨ – 07.1.15. Шығарылған күні: 31.08.2011ж Гистология, цитология және эмбриология кафедрасы Тексеріс күні: 23 бет 25 Тексеріс: г) мезодерманың вентралды бөлімдері (спланхнотом) сегменттелмейді, бірақ 2 жапыраққа жарықтанады д)сомиттерді спланхнатоммен байланыстыратын мезодерма сегменттелген аяқшаларға (нефрогонотом) бөлінеді 4 апталық адам ұрығында қандай құрылымдар қалыптасқан? а) амнион, хорион, сарыуыз қапшық б)жүйке түтігі, екіншілік ішек, хорда в)бас миы және жұлын г)сомиттер, нефрогонотом, спланхнотом д)аллантоис Адамның плацентарлы тосқауылына жататын дұрыс пайымдаударды тандап алыңыз а) плацентарлы тосқауыл –ол ана қанынан ұрыққа және кейін әр түрлі заттардың өтуін реттейтін гистогематикалық тосқауыл б) тосқауылдан жоғарымолекулярлы заттардың, антигендердің өтуі жүктіктің патологиясында байқалады в)плацентаның тосқауылдық функциялары анадан ұрыққа өткізбейтін көптеген биологиялық белсенді заттарды бұзатын ферменттердің жәрдемімен жүзеге асырылады (мысалы қалыптыда тосқауылдан адреналин,ацетилхолин және гистамин өтпейді) г)плацентарлы тосқауыл ұрық қанынан ана қанына кез келген заттардың өтуіне бөгет жасамайды д)плацентарлы тосқауылдың компоненттері: ұрық тамырларының қабырғасы, хорион бүрілерінің дәнекерлі тіні, цитотрофобласт, симпластотрофобласт, фибриноид Адам плацентасына жататын қандай пайымдар дұрыс емес болып табылады? «Астана медицина университеті» АҚ Форма№ ӘӨ – 07.1.15. Шығарылған күні: 31.08.2011ж Гистология, цитология және эмбриология кафедрасы Тексеріс күні: 24 бет 25 Тексеріс: а) адам плацентасында хориалды бүрілер эндометрийдің (жатырдың шырышты қабықшасының) беткі қабатымен тығыз тұтасады б) босану кезінде эндометрийдің үстінгі қабаты плацентаның ұрық бөлігімен түседі в)плацентаның құрылысы мен функциялары дамудың әр түрлі сатысында бірдей болмайды г)адам плацентасында хорион бүрілерінің эпителийі эндометрий қан капиллярларының эндотелийімен, оны бұзбай шектеседі Дұрыс пайымдауды таңдап алыңыз а) плацентаның ана бөлігі бір базалды пластинкадан және бірінен дәнекерлітін қабаттықтары арқылы ажыратылған котиледондардан, сондай-ақ ана қанына толған лакуналардан тұрады; б) эндометрийдің базалды қабаты – ол децидуалды жасушалары бар жатыр шырышты қабықшасының дәнекерлі тіні; в) лакуналарда өзіндік тамырлы жүйелер бойынша айналып тұратын ана және ұрық қандарының араласуы жүреді; г) децидуалды жасушалар гликогенге бай болады; д) плацентаның құрылым-қызметтілік бірлігіне бағанды бүрі және оның екіншілік және үшіншілік тарамдарың түзетін котиледон жатады. Пайымдардың қайсысы дұрыс емес болып келеді? Адам ұрығының ұрықтық ағзалары болып табылады: а) хорда, сарыуыз қапшық, кіндік бауы; б)хорда, жүйке түтігі,нефрогонотом; в) хорда, біріншілік ішекі ішек түтігі; г) хорда, жүйке түтігі, хорион; д)хорда, жүйке түтігі, екінішілік ішек. Дұрыс пайымдауды таңдап алыңыз: «Астана медицина университеті» АҚ Форма№ ӘӨ – 07.1.15. Шығарылған күні: 31.08.2011ж Гистология, цитология және эмбриология кафедрасы Тексеріс күні: 25 бет 25 Тексеріс: а)адам ұрығы сарыуыз қапшығының қабырғасы ұрықтық энтодермадан және ұрықтық мезодермадан қалыптасқан; б) адам ұрығы сарыуыз қапшығының қабырғасы ұрықтықтан тыс энтодермадан және ұрықтық мезодермадан қалыптасқан; в) адам ұрығы сарыуыз қапышығының қабырғасы ұрықтықтан тыс энтодермадан және ұрықтықтантыс мезодермадан қалыптасқан; г) адам ұрығы сарыуыз қапышығының қабырғасы трофобласттан және ұрықтықтан тыс мезодермадан қалыптасқан; д) адам ұрығы сарыуыз қапышығының қабырғасы ұрықтықтантыс эктодермадан және ұрықтықтан тыс мезодермадан қалыптасқан. Пайымдардың қайсысы дұрыс емес болып келеді? а)сарыуыз қапшықта қанның жасушалары және біріншілік жыныс жасушалары пайда болады; б)аллантоис пен сарыуыз қапшық бірігіп кіндік бауды түзеді; в)адам ұрығы амнионның қалыптасуына трофобласт пен ұрықтан тыс мезодерма қатысады; г)адам ұрығы амниоттық қабықшасының қабырғасы ұрықтан тыс эктодермадан және ұрықтан тыс мезодермадан қалыптасады.