Чире парăнма çуралман презентаци

6- м.ш класра чёваш литературипе ирттермелли
урок?
Хатĕрлекенĕ Петрова Валентина Николаевна
чăваш чĕлхипе литературине вĕрентекенĕ
Иван Лисаев пурнăçĕпе
пултарулăхĕ.
 1939 çулта чÿк уйăхĕн 5 – мĕшĕнче Чăваш
респукликинчи Хĕрлĕ чутай раонĕнчи Хирлукасси
ялĕнче çуралса ÿснĕ.
 Пандиковăри çичĕ класлă шкулта вĕреннĕ.
 Етĕрнери педогогика училищинче пĕлÿ пухнă.
 И.Н.Ульянов ячĕпе хисепленекен Чăваш патшалăх
универсичетĕнче историпе филологи факулчетĕнче
пĕлÿ илнĕ.
 Штанашра, Хĕрлĕ чутай районĕнче физкультура
учителĕ пулса ĕçленĕ.
 «Çентерÿ çулĕ» ятлă район хаçачĕн сотрудникĕ
пулнă.
 «Таван Атăл», «Ялав» журналсенче редактор пулса
ĕçленĕ.
 Иван Лисаев – прозаик, публицист. 12 кĕнеке
авторĕ.
Çыравçăн ĕçесем
Пурĕ 12 кĕнеке авторĕ.
«Çĕр чĕнет»
«Шанăçа тивĕçлисем»,
«Чÿречерен хурăн шаккать»
«Тивĕç»
«Ирт, купăсçă, маларах»
«Халал»
(1966ç.),
(1979ç),
(1984ç),
(1982ç.),
(1986 ç.).
Кĕнекисем.
Литература терминĕсем
 Хавха (пафос) – çыравçа хайлаври
ĕçсене, сăнарсене мĕнле шухăш – кăмалпа
хакласа çырни.
 Повесть – эпикăлла проза жанрĕ, ĕçпуçсем тĕп герой тавра аталанаççĕ,
геройăн шăпи вара темиçе эпизодрах
уçăлать.
 Сюжет –хайлавра пулса иртекен ĕçсен
йĕрки .
Словарь ĕ=ĕ?
 Сусăр -
больной
 Шăмă туберкулёзĕ – чир, туберкулёз костей
 Çĕмĕрле Шумерля
 Кире пуканĕ гиря
 Тимĕрçĕ кузнец
Хайлава вуланине аса илни
 Хайлавра тĕп сăнар кам? Тĕп шухăшне палăртăр? Темине уçса парăр
 Ачана мĕнле суран асаплантарать?
 Шкула вăл мĕнле çÿрет? Хăйне пулăшнине, хĕрхеннине юратать-и






вăл?
Витя пурнăçра мĕнле ĕмĕтпе пурăнать? Çак ĕмĕте мĕнле майпа вăл
пурнăçлать?
Витя ялан мĕнпе калаçса çÿрет? Ĕмĕтпе калаçма пулать-ши? Ĕмĕчĕ ăна
пулăшать-ши?
Кам пулăшнипе тата мĕнле майпа Витя «ура çине» тăчĕ? Алексей
Петрович –врач пирки мĕн калама пултаратă р?
Витя хăй çине хăй алă сулнă пулсан мĕн пулнă пулĕччĕ-ши ?
Эсир тĕп сăнартан мĕнле тĕслĕх илтĕр ? Сире вăл мĕнле çын пулма
вĕрентет?
Эсир хăвăр пурнăçăрта çакăн пек çынсене курнă-и, е пĕлетĕр-и ?
Каласа парăр.
Ырă кăмăллă
Кластер мелĕпе Витьăна
характеристика пани
Патвар
Ырă
кăмăллă
Чăтăмлă
Витя
Мал
ĕмĕтлĕ
Тÿрĕ
чунлă
Шанчăкл
ă
Синквэйн туни?
 Япала ячĕ
Витя
 2 паллă ячĕ Чăтăмлă, хастар
 3глагол
Ĕмĕтленет, тăрăшать, йывăрлăхсене
çĕнтерет
 Предложени
Шанчăка çухатмалла мар
 Синоним (метафора) Телейлĕ
Витя Кулешов сăнарĕ
Тест «Чире парăнма çуралман»
повесть тăрăх
 1. «Чире пăнма çуралман» хайлава мĕнле жанрпа çырнă ?
 а) повесть
 ă) калав
 б) роман
 2. Хайлавра герой мĕнле чирпе чирленĕ?
 а) шăмă туберкулёзĕ
 ă) ÿпке чирĕ
 б) ÿслĕк чирĕ
 3. Шкула герой мĕнле çÿренĕ?
 а) ашшĕ лашапа леçнĕ
 ă) вĕрентекенсем киле килсе вĕрентнĕ
 б) хăй тĕллĕн çÿренĕ
 4. Юлташĕсем героя мĕне вĕренме сунаççĕ?
 а) художника
 ă) спортпа туслă пулма
 б) алă ĕçĕпе ĕçлеме
5. Кам тĕп сăнара йĕкĕлтет ?
 а) Таня
 ă) Роза
 б) Федя
 6. Тĕп сăнар мĕнле майпа утакан пулнă?
 а) врачсем пулăшнипе
 ă) физкультура тунипе
 б) класри ачасем пулăшнипе
 7. Шкулти мĕнле вăйăра вăл мала тухать ?
 а) шашка вăййинче
 ă) теннис вăййинче
 б) шахмат вăййинче
 8. Ача журнал вуласа камран тĕслĕх илет?
 а) Алексей Павлов
 ă) Владимир Иванов
 б) Сергей Щербаков
 9.Çĕмĕрлере кире пуканĕ çĕклесе вăй виçекенсен ăмăртăвĕнче ача миçемĕш вырăна
тухать?
 а) пĕрремĕш
 ă) иккĕмĕш
 б) виççĕмĕш
 10. Çамрăк ача район центрĕнче çамрăксем валли мĕн уçнă?
 а) ÿнерçĕсен кружокĕ
 ă) ташă кружокĕ
 б) спорт секцийĕ
Хуравсем










1. - а)
2. – а)
3. – б)
4. – а)
5. – ă)
6. – а),ă)
7. – б)
8. – б)
9. – ă)
10. – б)
Чăвашсен паллă спортсменĕсем
Иванова Олимпиада
Владимировна
 Олимпиадăра
 Кĕмĕл медаль, Афина
- 2004 çул, 20 км утса
Андреев Владимир Васильевич
Олимп вăййинче
Сиднейра
Бронза
2000 çул
20 км - утса
Николаева Елена Николаевна
 Олимп вăййисенче
 Кĕмĕл медаль -
Барселона 1992 çул ,10
км- утса
 Ылтăн медаль Атланта 1996 çул 10 км утса
Универсиада 2013 çул-Хусан
Пĕтĕмлетÿ
Ачасем пурнăçра чи хакли –сывлăх. Ăна мĕн
пчĕкрен упрама тăрăшмалла. Пирус
туртассинчен, ытти кирлĕ-кирлĕ мар
япаласенчен пăрăнса çÿремелле.Спортпа
туслă пулмалла. Тĕрĕс çулпа утакан, пурнăçа
юратакан - телейлĕ.
«Сывлăх чи хаклă пуянлăх!»