Keemiaolümpiaadi Tallinna koolivoor 2004 / 2005 õ.-a. Ülesannete lahendused 10. klass 1. a) X - Cu Cu2O + CO = 2 Cu + CO2 Cu + Cl2 = CuCl2 b) c) X -CuO 2Cu2O + O2 = 4 CuO CuO + 2 HCl = CuCl2 + H2O X - CuCl Cu2O + 2HCl = 2 CuCl + H2O 2 CuCl + Cl2 = 2 CuCl2 2. a) i) MgCO3 = MgO + CO2 MgO + H2SO4 = MgSO4 + H2O b) ii) MgCO3 MgO MgSO4 H2SO4 1 1mol n (MgO)= n(H2SO4) = 50,6 g 0,600mol 1 84,3g 1 1 m(H2SO4 25% lahus) = 0,600mol 98,1g / mol 235 g 1 0,25 m( MgSO4 ) 100 %(MgSO4) = m( MgO) m( H 2 SO4 lahus ) 1 m(MgSO4) = 0,600mol 120g / mol 72,0 g 1 1 m(MgO) = 0,600mol 40,3 g / mol 24,2 g 1 72,0 %(MgSO4) = 100 = ~27,8 24,2 235 120 9,76 g m(MgSO4, kristalliseerunud) = 20,0 g 246 72,0 g 9,8 g %(MgSO4, lõpuks) = 100 = ~26,0 259,2 20,0 (2) (2) (2) . 6p (2) (3) (6) . 11 p 3. a) i) P4O10 + 6 H2O = 4 H3PO4 m(H3PO4) = 100g 0,0490 = 4,90 g 1 1mol 284 g / mol 3,55 g ii) m (P4O10) = 4,90 g 4 98,0 g b) i) H3PO4 + 3NaOH = Na3PO4 + 3H2O (2) (2) (1) 1mol 0,0500mol 98,0g 1mol n(NaOH) = 8,00g 0,200 mol 40,0 g Kogu H3PO4 neutraliseerimiseks kulub: для нейтрализации всего H3PO4 расходуется: 3 0,0500mol 0,150mol NaOH 1 ii) n(H3PO4) = 4,90g NaOH on 0,0500 mol liias (в избытке) Lahuses C on Na3PO4, NaOH ja vesi В растворе C Na3PO4, NaOH и вода iii) Reaktsioonis moodustunud: образовалось в реакции: 3 m´(H2O)= 0,0500mol 18,0 g / mol = 2,70 g 1 Lahuses C on vett : В растворе С содержится: m(H2O) = 2,70 g + 95,1 g + 92,0 g = 189,8 g 189,8 g %(H2O)= 100 = 94,90 200,0 g (4) (3) . 12 p 4. a) A - CuO, vask(II)oksiid оксид меди(II) (0,5) B - Cu2O, vask(I)oksiid оксид меди(I) (0,5) C - SO3, vääveltrioksiid триоксид серы (0,5) D - Cu(OH)2, vask(II)hüdroksiid гидроксид меди(II) (0,5) E - H2SO4, väävelhape серная кислота (0,5) X - Cu, vask медь (0,5) Y - CuSO4, vasksulfaat сульфат меди (0,5) Z - CuSO45H2O, vasksulfaat-5-vesi; пятиводный сульфат меди, медный купорос (0,5) Q - (CuOH)2CO3 , vase aluseline karbonaat, ehk (0,5) Cu(OH)2CuCO3 - vask(II)hüdroksiid, vask(II)karbonaat дигидроксокарбонат меди 16,0 b) A - %(O) = (0,5) 100 20,1 79,5 16,0 100 11,2 B - %(O) = (0,5) 143 48 C - %(O) = 100 60 (0,5) 80 64 E - %(O) = 100 65 (0,5) 98 c) i) M(CuSO4) = 160 g/mol 36 m(H2O) = 160 g = 90 g 64 90 g n(H2O) = = 5 mol 18 g / mol Z - CuSO45H2O (2,5) ii) (CuOH)2CO3 = 2 CuO + CO2 + 2H2O (2) . 11 p