Руководство и рекомендации по переориентации

‡ÈÔÂÕËÎÈÕËÈ ÑÄÓÃÊÑÅÃÐË ŠËÐÕÈÓÈÔÃØ ÖÔÕÑÌÚËÅÑÆÑ ÓÃÊÅËÕËÂ
‘ÓÆÃÐËÊÃÙËË ‘ÄÝÈÇËÐÈÐÐÞØ ÃÙËÌ (2005-2014 ÆÆ. )
‘ÓÆÃÐËÊÃÙËÂ
‘ÄÝÈÇËÐÈÐÐÞØ ÃÙËÌ
ÒÑ ÅÑÒÓÑÔÃÏ ÑÄÓÃÊÑÅÃÐËÂ,
ÐÃÖÍË Ë ÍÖÎßÕÖÓÞ
“ÖÍÑÅÑÇÔÕÅÑ Ë ÓÈÍÑÏÈÐÇÃÙËË ÒÑ ÒÈÓÈÑÓËÈÐÕÃÙËË
ÒÈÇÃÆÑÆËÚÈÔÍÑÆÑ ÑÄÓÃÊÑÅÃÐËÂ ÐÃ ÓÈÛÈÐËÈ ÊÃÇÃÚ
ÖÔÕÑÌÚËÅÑÆÑ ÓÃÊÅËÕËÂ
‘ÄÓÃÊÑÅÃÐËÈ Å ËÐÕÈÓÈÔÃØ ÖÔÕÑÌÚËÅÑÆÑ ÓÃÊÅËÕË ŠÇÈÌÔÕÅËË
•ÈØÐËÚÈÔÍËÌ ÇÑÍÖÏÈÐÕ No 2 - 2005 Æ.
”ÈÍÕÑÓ ÑÄÓÃÊÑÅÃÐË ¡ˆ”‘
Руководство
и
Рекомендации
по переориентации
педагогического образования
на решение задач
устойчивого развития
¡ˆ”‘
‘„“ƒŠ‘…ƒ‹ˆ … ‹•ˆ“ˆ”ƒ˜ –”•‘Œš‹…‘†‘ “ƒŠ…‹•‹¢ … ‡ˆŒ”•…‹‹
•ÈØÐËÚÈÔÍËÌ ÇÑÍÖÏÈÐÕ No 2
‘ÍÕÂÄÓß 2005 Æ.
’ÑÇÆÑÕÑÅÎÈÐÑ Ã×ÈÇÓÑÌ –‹•…‹/¡ˆ”‘ ÒÑ ÒÈÓÈÑÓËÈÐÕÃÙËË ÒÈÇÃÆÑÆËÚÈÔÍÑÆÑ ÑÄÓÃÊÑÅÃÐËÂ
Ðà ÓÈÛÈÐËÈ ÊÃÇÃÚ ÖÔÕÑÌÚËÅÑÆÑ ÓÃÊÅËÕË (‘–“) (šÃÓÎÊ ˜ÑÒÍËÐÔ – ÊÃÅÈÇÖáÜËÌ Ã×ÈÇÓÑÌ; “ÑÊÃÎËÐ
ÃÍÍÈÑÖÐ – ”ÈÍÓÈÕÃÓËÃÕ), à ÕÃÍÉÈ ÈÉÇÖÐÃÓÑÇÐÑÌ ÔÈÕßá ÒÈÇÃÆÑÆËÚÈÔÍËØ ÖÚÈÄÐÞØ ÊÃÅÈÇÈÐËÌ, Å
ÔÑÑÕÅÈÕÔÕÅËË Ô ÒÓËÐÂÕÑÌ Å ÃÒÓÈÎÈ 1998 Æ. ÒÓÑÆÓÃÏÏÑÌ ÓÃÄÑÕÞ ÒÑ ‘–“: «‘ÄÓÃÊÑÅÃÐËÈ, ËÐ×ÑÓÏËÓÑÅÃÐËÈ
ÑÄÜÈÔÕÅÈÐÐÑÔÕË Ë ÒÑÇÆÑÕÑÅÍà (ÒÓËÑÓËÕÈÕÐàÑÄÎÃÔÕß …. ‘ÄÊÑÓ ÐÃÙËÑÐÃÎßÐÑÌ ÒÑÎËÕËÍË Å ÑÄÎÃÔÕË
ÑÄÓÃÊÑÅÃÐËÂ Ë ÒÈÓÈÑÓËÈÐÕÃÙË ÔËÔÕÈÏ ×ÑÓÏÃÎßÐÑÆÑ ÑÄÓÃÊÑÅÃÐËÂ. ™ÈÎß ….3. “ÃÊÓÃÄÑÕÍà “ÖÍÑÅÑÇÔÕÅÃ
ÒÑ ÒÈÓÈÑÓËÈÐÕÃÙËË ÒÑÇÆÑÕÑÅÍË ÒÓÈÒÑÇÃÅÃÕÈÎÈÌ)».
Ñ ÒÓÈÉÇÈ ÅÔÈÆÑ Ë Å ÒÈÓÅÖá ÑÚÈÓÈÇß ÐÃÛË ÏÞÔÎË ÑÄÓÃÜÈÐÞ Í ÎáÇÂÏ, ÄÎÃÆÑÔÑÔÕÑÂÐËÈ
ÍÑÕÑÓÞØ ÂÅÎÂÈÕÔ ÍÑÐÈÚÐÑÌ ÙÈÎßá ÎáÄÑÌ ÒÑÎËÕËÍË Å ÑÄÎÃÔÕË ÑÍÓÖÉÃáÜÈÌ ÔÓÈÇÞ Ë
ÓÃÊÅËÕËÂ. … ÚÃÔÕÐÑÔÕË, ÑÏËÔÔË ÇÖÏÃÈÕ Ñ ÏÑÎÑÇÞØ ÎáÇÂØ. ’ÓÈÒÑÇÃÅÃÕÈÎÂÏ ÓÃÊÐÞØ ÔÕÓÃÐ
ÏËÓà ÒÓÈÇÔÕÑËÕ ÔÞÆÓÃÕß ÓÈÛÃáÜÖá ÓÑÎß Å ÕÑÏ, ÚÕÑÄÞ ÑÐË ÑÊÐÃÍÑÏËÎËÔß Ô ÔÑÇÈÓÉÃÐËÈÏ
ÐÃÔÕÑÂÜÈÆÑ ÇÑÍÎÃÇÃ.
ˆÔÎË ÐÃÏ ÐÈ ÖÇÃÕÔ ÇÑÅÈÔÕË ÐÃÛ ÐÃÔÕÑÌÚËÅÞÌ ÒÓËÊÞÅ ÇÑ ÔÅÈÇÈÐË ÐÞÐÈÛÐËØ ÓÑÇËÕÈÎÈÌ Ë
ÕÈØ, ÍÕÑ ÒÓËÐËÏÃÈÕ ÓÈÛÈÐËÂ, ÏÞ ÓËÔÍÖÈÏ ÒÑÇÑÓÅÃÕß ÑÔÐÑÅÑÒÑÎÃÆÃáÜÈÈ ÒÓÃÅÑ ÐÃÛËØ ÇÈÕÈÌ
Ðà ÊÇÑÓÑÅÖá, ÔÒÑÔÑÄÔÕÅÖáÜÖá ÉËÊÐË ÑÍÓÖÉÃáÜÖá ÔÓÈÇÖ. ˆÔÎË ÏÞ ÐÈ ÔÖÏÈÈÏ ÇÑÄËÕßÔ ÕÑÆÑ,
ÚÕÑÄÞ ÐÃÛË ÔÎÑÅÃ ÄÞÎË ÖÔÎÞÛÃÐÞ Ë ÅÑÔÒÓËÐÂÕÞ ÖÏÃÏË Ë ÔÈÓÇÙÃÏË ÏÑÎÑÇÞØ Ë ÒÑÉËÎÞØ
ÎáÇÈÌ, ÏÞ ÐÈ ÔÖÏÈÈÏ ÑÔÖÜÈÔÕÅËÕß ÕÈ ÛËÓÑÍËÈ ÔÑÙËÃÎßÐÞÈ ËÊÏÈÐÈÐËÂ, ÍÑÕÑÓÞÈ ÐÈÑÄØÑÇËÏÞ
ÇÎÂ ËÊÏÈÐÈÐËÂ ÅÈÍÕÑÓÃ ÓÃÊÅËÕËÂ.
(ÃÛÈ ÑÄÜÈÈ ÄÖÇÖÜÈÈ. ‡ÑÍÎÃÇ ÏÈÉÇÖÐÃÓÑÇÐÑÌ ÍÑÏËÔÔËË
ÒÑ ÑÍÓÖÉÃáÜÈÌ ÔÓÈÇÈ Ë ÓÃÊÅËÕËá. . ’ÓÑÆÓÈÔÔ, 1989 Æ., ÔÕÓ. 15)
ƒÅÕÑÓÞ ÐÈÔÖÕ oÕÅÈÕÔÕÅÈÐÐÑÔÕß Êà ÒÑÇÄÑÓ Ë ÒÓÈÇÔÕÃÅÎÈÐËÈ ÔÅÈÇÈÐËÌ, ÔÑÇÈÓÉÃÜËØÔ ŠÐÃÔÕÑÂÜÈÏ
ÇÑÍÖÏÈÐÕÈ, à ÕÃÍÉÈ Êà ÅÞÓÃÉÈÐÐÞÈ Å ÐÈÏ ÏÐÈÐËÂ, ÍÑÕÑÓÞÈ ÐÈ ÑÄÂÊÃÕÈÎßÐÑ ÑÕÓÃÉÃáÕ ÏÐÈÐËÈ
¡ˆ”‘ Ë ÐÈ ÅÎÈÍÖÕ Êà ÔÑÄÑÌ ÑÄÂÊÃÕÈÎßÔÕÅ ÇΠ‘ÓÆÃÐËÊÃÙËË.
Section for Education for Sustainable Development (ED/UNP/ESD)
UNESCO,
7 Place de Fontenoy,
75352 Paris 07 SP, France
—ÃÍÔ: 33 1 45 68 56 35
ÎÈÍÕÓÑÐÐÃÂ ÒÑÚÕÃ: esddecade@unesco.org
…ÈÄ-ÔÃÌÕ: www.unesco.org/education/desd
ÃÍÈÕ ÑÄÎÑÉÍË: †ÈÎßÏÖÕ ŽÃÐÆÈÓ
ÃÒÈÚÃÕÃÐÑ Å ÕËÒÑÆÓÃ×ËË ¡ˆ”‘
(ED-2005/WS/66) cld-29400
Рабочее резюме
… 1998 Æ. ÑÏËÔÔË ÒÑ ÖÔÕÑÌÚËÅÑÏÖ ÓÃÊÅËÕËá ÑÄÓÃÕËÎÃÔß Í ¡ˆ”‘ Ô ÒÓÑÔßÄÑÌ ÓÃÊÓÃÄÑÕÃÕß
“ÖÍÑÅÑÇÔÕÅÑ ÒÑ ÒÈÓÈÑÓËÈÐÕÃÙËË ÒÈÇÃÆÑÆËÚÈÔÍÑÆÑ ÑÄÓÃÊÑÅÃÐË Ðà ÓÈÛÈÐËÈ ÊÃÇÃÚ ÖÔÕÑÌÚËÅÑÆÑ
ÓÃÊÅËÕËÂ. … ÔÅÑá ÑÚÈÓÈÇß ¡ˆ”‘ ÔÑÊÇÃÎà ÒÓË ŒÑÓÍÔÍÑÏ ÖÐËÅÈÓÔËÕÈÕÈ Å •ÑÓÑÐÕÑ (ÃÐÃÇÃ)
Ã×ÈÇÓÖ –‹•…‹/¡ˆ”‘ ÒÑ ÒÈÓÈÑÓËÈÐÕÃÙËË ÒÈÇÃÆÑÆËÚÈÔÍÑÆÑ ÑÄÓÃÊÑÅÃÐË Ðà ÓÈÛÈÐËÈ
ÊÃÇÃÚ ÖÔÕÑÌÚËÅÑÆÑ ÓÃÊÅËÕËÂ. ÕÑÌ ÍÃ×ÈÇÓÑÌ Ô ÙÈÎßá ËÊÖÚÈÐË ÖÍÃÊÃÐÐÑÌ ÒÓÑÄÎÈÏÞ ÄÞÎà ÔÑÊÇÃÐÃ
ÈÉÇÖÐÃÓÑÇÐàÔÈÕß, Å ÔÑÔÕÃÅ ÍÑÕÑÓÑÌ ÅÑÛÎË 30 ÊÃÐËÏÃáÜËØÔ ÒÈÇÃÆÑÆËÚÈÔÍËÏ ÑÄÓÃÊÑÅÃÐËÈÏ
ÖÚÓÈÉÇÈÐËÌ, ÇÈÌÔÕÅÖáÜËØ Å 28 ÔÕÓÃÐÃØ. –ÚÃÔÕÐËÍË ÈÉÇÖÐÃÓÑÇÐÑÌ ÔÈÕË Ðà ÔÅÑÈÌ ÅÔÕÓÈÚÈ
Å ÑÍÕÂÄÓÈ 2000 Æ. ÒÓËÔÕÖÒËÎË Í ÒÎÃÐËÓÑÅÃÐËá ÔÕÓÃÕÈÆËÌ Ë ÏÈÕÑÇÑÅ ÓÈÛÈÐËÂ ÅÑÊÎÑÉÈÐÐÑÌ ÐÃ
ÐËØ ÊÃÇÃÚË. ÃÔÕÑÂÜËÌ ÇÑÍÖÏÈÐÕ ÂÅÎÂÈÕÔ ÓÈÊÖÎßÕÃÕÑÏ ËØ ÖÔËÎËÌ. ‘Ð ÄÃÊËÓÖÈÕÔ Ðà ÒÓÃÍÕËÍÈ,
ÒÑÇÍÓÈÒÎÈÐÐÑÌ ÕÈÑÓËÈÌ, à ÐÈ Ðà ÖÏÑÊÃÍÎáÚÈÐËÂØ ÎáÇÈÌ, ÊÃÇÖÏÞÅÃÅÛËØÔÂ Ñ ÕÑÏ, ÍÃÍËÏ ÑÄÓÃÊÑÏ
ÒÓËÔÕÖÒËÕß Í ÓÈÛÈÐËá ÒÑÔÕÃÅÎÈÐÐÑÌ ÊÃÇÃÚË.
–ÚÃÔÕÐËÍË ÈÉÇÖÐÃÓÑÇÐÑÌ ÔÈÕË Å ÔÅÑËØ ÖÔËÎËÂØ ÒÑ ÒÈÓÈÑÓËÈÐÕÃÙËË ÒÈÇÃÆÑÆËÚÈÔÍÑÆÑ
ÑÄÓÃÊÑÅÃÐËÂ ÅÞÔÕÖÒËÎË Ô ÓÃÊÎËÚÐÞÏË ËÐËÙËÃÕËÅÃÏË, ÑÒÓÈÇÈÎËÎË ÔÅÂÊÃÐÐÞÈ Ô ÑÄÈÔÒÈÚÈÐËÈÏ
ÖÔÕÑÌÚËÅÑÆÑ ÓÃÊÅËÕËÂ ÕÈÏÞ Ë ÙÈÎË, ÐÃ ÍÑÕÑÓÞÈ ÒÓÈÇÔÕÑÂÎÑ ÔÇÈÎÃÕß ÃÍÙÈÐÕ Å ÖÚÈÄÐÞØ ÒÎÃÐÃØ,
ÒÓÑÆÓÃÏÏÃØ, ÒÓËÏÈÐÂÈÏÑÌ ÒÓÃÍÕËÍÈ Ë ÒÑÎËÕËÍÈ ÇÎÂ ÑÄÈÔÒÈÚÈÐËÂ ÕÑÆÑ, ÚÕÑÄÞ ÒÓÑÆÓÃÏÏÞ
ÒÈÇÃÆÑÆËÚÈÔÍÑÆÑ ÑÄÓÃÊÑÅÃÐË ÔÑÑÕÅÈÕÔÕÅÑÅÃÎË àÍÑÎÑÆËÚÈÔÍËÏ, ÔÑÙËÃÎßÐÞÏ Ë àÍÑÐÑÏËÚÈÔÍËÏ
ÖÔÎÑÅËÂÏ Ë ÑÕÅÈÚÃÎË ÊÃÇÃÚÃÏ, ÔÕÑÂÜËÏ ÒÈÓÈÇ ÑÄÜËÐÃÏË, ÓÈÆËÑÐÃÏË Ë ÔÕÓÃÐÃÏË.
šÎÈÐÞ ÈÉÇÖÐÃÓÑÇÐÑÌ ÔÈÕË ÓÃÊÓÃÄÑÕÃÎË ÓÈÍÑÏÈÐÇÃÙËË, ÍÃÔÃáÜËÈÔ ÒÈÓÈÑÓËÈÐÕÃÙËË ÒÈÇÃÆÑÆËÚÈÔÍÑÆÑ ÑÄÓÃÊÑÅÃÐË Ðà ÓÈÛÈÐËÈ ÊÃÇÃÚ ÖÔÕÑÌÚËÅÑÆÑ ÓÃÊÅËÕËÂ. ÕË ÓÈÍÑÏÈÐÇÃÙËË ÑÔÐÑÅÃÐÞ Ðà ÓÈÊÖÎßÕÃÕÃØ ÒÓÑÅÈÇÈÐÐÞØ àÍÔÒÈÓÈÏÈÐÕÑÅ Ë ÄÑÎßÛÑÌ ÓÃÄÑÕÞ, ÒÓÑÇÈÎÃÐÐÑÌ
ÔÒÈÙËÃÎËÔÕÃÏË Å ÑÄÎÃÔÕË ÒÈÇÃÆÑÆËÚÈÔÍÑÆÑ ÑÄÓÃÊÑÅÃÐËÂ. “ÈÍÑÏÈÐÇÃÙËË ÒÓÈÇÐÃÊÐÃÚÈÐÞ ÇÎÂ
ÖÚÓÈÉÇÈÐËÌ ÏËÐËÔÕÈÓÔÍÑÆÑ Ë ÐÃÙËÑÐÃÎßÐÑÆÑ ÖÓÑÅÐÂ, à ÕÃÍÉÈ ÇΠÏÈÔÕÐÞØ ÖÚÓÈÉÇÈÐËÌ. ‘ÐË
ÍÃÔÃáÕÔ ÖÚÈÄÐÞØ ÒÎÃÐÑÅ, ÒÈÇÃÆÑÆËÍË, ÒÑÎËÕËÍË, ÒÓÃÍÕËÚÈÔÍÑÌ ÇÈÂÕÈÎßÐÑÔÕË, ÒÓÑÆÓÃÏÏ,
ÅÑÊÐÃÆÓÃÉÇÈÐËÌ, ÐÃÖÚÐÞØ ËÔÔÎÈÇÑÅÃÐËÌ, ËÐ×ÑÓÏÃÙËË Ë ÍÑÏÒßáÕÈÓÐÑÌ ÕÈØÐÑÎÑÆËË, ÒÃÓÕÐÈÓÔÍËØ
ÑÕÐÑÛÈÐËÌ, ÔÑÊÇÃÐËÂ ÔÈÕÈÌ, ÍÑÏÏÖÐËÍÃÙËË Ë Õ.Ç.
–ÚÃÔÕÐËÍË ÈÉÇÖÐÃÓÑÇÐÑÌ ÔÈÕË ÒÑÔÕÑÂÐÐÑ ÒÑÇÚÈÓÍËÅÃÎË ÐÈÑÕÎÑÉÐÑÔÕß Ë ÔÓÑÚÐÑÔÕß
ÒÓËÐÂÕË ÏÈÓ Ë ÐÈÑÄØÑÇËÏÑÔÕß ÆÎÖÄÑÍÑÆÑ ÑÄÐÑÅÎÈÐËÂ. ‹ ØÑÕ ÏÐÑÆËÈ ËÊ ÐËØ ÑÕÏÈÚÃÎË, ÚÕÑ ÔÕÑÂÜÃÂ
ÒÈÓÈÇ ÐËÏË ÊÃÇÃÚÃ ÂÅÎÂÈÕÔÂ ÑÆÓÑÏÐÑÌ, ÕÈÏ ÐÈ ÏÈÐÈÈ ÅÔÈ ÕÈ, ÍÕÑ ÒÓËÐÂÎ ÖÚÃÔÕËÈ Å àÕÑÌ ÓÃÄÑÕÈ,
ÔÖÏÈÎË ÐÃÏÈÕËÕß ÅÃÉÐÞÈ Ë ÒÑÊËÕËÅÐÞÈ ÒÑÇØÑÇÞ. ŠÃËÐÕÈÓÈÔÑÅÃÐÐÞÈ ÎËÙÃ, ÐÈÒÑÔÓÈÇÔÕÅÈÐÐÑ
ÑÕÅÈÚÃáÜËÈ Êà ÕÈ ËÎË ËÐÞÈ ÑÄÎÃÔÕË (ÐÃÒÓËÏÈÓ, Êà ÅÍÎáÚÈÐËÈ ÕÈÏ, ÔÅÂÊÃÐÐÞØ Ô ÑÄÈÔÒÈÚÈÐËÈÏ
Р у к ов о д с т в о и р е к о м е нд а ц ии
ÖÔÕÑÌÚËÅÑÔÕË, Å ÖÚÈÄÐÞÈ ÒÎÃÐÞ ÖÚÈÄÐÞØ ÊÃÅÈÇÈÐËÌ), ÔÏÑÆÎË ÇÑÄËÕßÔ ÊÐÃÚËÕÈÎßÐÞØ ÔÇÅËÆÑÅ Å ÇÈÎÈ
ÒÈÓÈÑÓËÈÐÕÃÙËË ÒÓÑÆÓÃÏÏ. ƒÐÃÎÑÆËÚÐÞÏ ÑÄÓÃÊÑÏ, ÏÐÑÆËÈ ÖÚÓÈÉÇÈÐË ÔÖÏÈÎË ÓÃÊÓÃÄÑÕÃÕß ÐÑÅÞÈ
ÖÚÈÄÐÞÈ ÍÖÓÔÞ ÍÃÍ ÇΠÖÚÃÜËØÔ ÅÞÔÛËØ ÑÄÓÃÊÑÅÃÕÈÎßÐÞØ ÊÃÅÈÇÈÐËÌ, ÕÃÍ Ë ÇΠËØ ÅÞÒÖÔÍÐËÍÑÅ.
’ÓÑÄÎÈÏÞ, ÕÈÏ ÐÈ ÏÈÐÈÈ, ÅÑÊÐËÍÃÎË Å ÕÈØ ÔÎÖÚÃÂØ, ÍÑÆÇà ÖÚÃÔÕÐËÍË àÕÑÌ ÔÈÕË ÅÞÔÕÖÒÃÎË Ô
ÒÓÈÇÎÑÉÈÐËÂÏË ÑÄ ËÊÏÈÐÈÐËÂØ, ÅÞØÑÇÂÜËØ Êà ÑÄÎÃÔÕß ËØ ÐÈÒÑÔÓÈÇÔÕÅÈÐÐÑÌ ÇÈÂÕÈÎßÐÑÔÕË. ‘–“
Å ÓÃÏÍÃØ ÒÈÇÃÆÑÆËÚÈÔÍËØ ÖÚÈÄÐÞØ ÊÃÅÈÇÈÐËÌ Å ÐÃÔÕÑÂÜÈÈ ÅÓÈÏÂ ÖÉÈ ÒÑÇÇÈÓÉÃÐÑ ÕÈÏË, ÍÕÑ
ÒÓËÐÂÎ ÈÆÑ Ô ÔÃÏÑÆÑ ÐÃÚÃÎÃ. ‘ÇÐÃÍÑ ÒÑÕÓÈÄÖáÕÔ ÔÑÅÏÈÔÕÐÞÈ ÖÔËÎËÂ Ë ÒÓËÅÎÈÚÈÐËÈ ÐÈÑÄØÑÇËÏÞØ
ÓÈÔÖÓÔÑÅ Ô ÙÈÎßá ÅÐÈÇÓÈÐË ‘–“ Å ÖÚÈÄÐÞÈ ÒÎÃÐÞ, ÒÓÑÆÓÃÏÏÞ, ÒÓÃÍÕËÍÖ, à ÕÃÍÉÈ ÒÑÎËÕËÍÖ ÅÔÈØ
ÒÈÇÃÆÑÆËÚÈÔÍËØ ÖÚÈÄÐÞØ ÊÃÅÈÇÈÐËÌ.
Выражение признательности
‘ÔÑÄàÒÓËÊÐÃÕÈÎßÐÑÔÕß ÅÞÓÃÉÃÈÕÔ ÕÈÏ, ÍÕÑ Å 2004 Æ. ÊÃÅÈÓÛËÎ ÑÄÊÑÓÞ ÒÑ ÔÅÑËÏ
ÖÚÓÈÉÇÈÐËÂÏ: ÇÖÃÓÇÑ ”ÒËÃÇÉË Ë ŽËÎËÃÐà •. ÈÐÈÐÇÈÔ (ÃÙËÑÐÃÎßÐÞÌ ÖÐËÅÈÓÔËÕÈÕ “ÑÊÃÓËÑ,
ƒÓÆÈÐÕËÐÃ); –àÌÐ áÎÎÈÓ (–ÐËÅÈÓÔËÕÈÕ †ÓË××ËÕÃ, ƒÅÔÕÓÃÎËÂ); ˜ÈÐÇÈÓÔÑÐ ÁÓÔ ( ÓÇËÐÔÕÑÐÔÍËÌ
ÒÈÇÃÆÑÆËÚÈÔÍËÌ ÍÑÎÎÈÇÉ, „ÃÓÄÃÇÑÔ); ŠËÑÎÈ ŠÃÐÑÕÕÑ ÃÎßÂÇÖÛ (—ÈÇÈÓÃÎßÐÞÌ ÖÐËÅÈÓÔËÕÈÕ
ÛÕÃÕà ’ÃÓÃÐÃ, „ÓÃÊËÎËÂ); ‡ÑÐ ‡ËÒÒÑ Ë •ÑÖÅ —ËÐÄÑ (ŒÑÓÍÔÍËÌ ÖÐËÅÈÓÔËÕÈÕ, ÃÐÃÇÃ); …ÃÐ ËÐß
(’ÈÍËÐÔÍËÌ ÒÈÇÃÆÑÆËÚÈÔÍËÌ ÖÐËÅÈÓÔËÕÈÕ, ËÕÃÌ); ‡ßáÎà ŽÃÍÃÕÑÛ (‡ÈÄÓÈÙÈÐÔÍËÌ ÖÐËÅÈÓÔËÕÈÕ,
…ÈÐÆÓËÂ); ƒÏÃÓ . ÃØÈÛÅÃÓË (ÃÙËÑÐÃÎßÐÞÌ ÔÑÅÈÕ ÒÑ ÒÑÇÆÑÕÑÅÍÈ ÒÈÇÃÆÑÆÑÅ, ‹ÐÇËÂ); ŠÈÈÐÃÕ
ËÇÅÃË (ÖÐËÅÈÓÔËÕÈÕ «‡ÉÃÏËà ËÎÎËà ‹ÔÎÃÏËû, ‹ÐÇËÂ); ŽÑÓÐà ‡ÃÖÐ (…ÈÔÕ-‹ÐÇÔÍËÌ ÖÐËÅÈÓÔËÕÈÕ
Ë ÒÈÇÃÆÑÆËÚÈÔÍËÌ ÍÑÎÎÈÇÉ ËÍÑ, ¢ÏÃÌÍÃ); –Ð ”ËÍ šØÅÈ (‰ÈÐÔÍËÌ ÖÐËÅÈÓÔËÕÈÕ ‹ÅØÃ, “ÈÔÒÖÄÎËÍÃ
ÑÓÈÂ); ‹ÎÆà ”ÃÎËÕÈ, ‹ÐÆà „ÈÎÑÖÔÃ Ë ƒÐËÕà ’ËÒÈÓÈ (‡ÃÖÆÃÅÒËÎÔÔÍËÌ ÖÐËÅÈÓÔËÕÈÕ, ŽÃÕÅËÂ); •ÔÈÒÑ
ÑÍÖÍÖ (ÃÙËÑÐÃÎßÐÞÌ ÖÐËÅÈÓÔËÕÈÕ ŽÈÔÑÕÑ, ŽÈÔÑÕÑ); „ÃÓÓË ŽÑ (’ÈÇÃÆÑÆËÚÈÔÍËÌ ÍÑÎÎÈÇÉ Å
ÓÃÌÔÕÚÈÓÚÈ, ÑÅàŠÈÎÃÐÇËÂ); ÖÐÃÅÃÓ ËÓÊà (’ÈÐÇÉÃÄÔÍËÌ ÖÐËÅÈÓÔËÕÈÕ, ’ÃÍËÔÕÃÐ); ’àÕ ‹ÓÅËÐ,
˜ÈÌÎà ŽÑÕÙ-”ËÊËÕÍÃ Ë “ÑÄ ‘’‡ÑÐÑØßá (–ÐËÅÈÓÔËÕÈÕ “ÑÇÊÃ, ¡ÉÐàƒ×ÓËÍÃ); ÈÓÔÈ ˜ÖÐßÈÐÕ-’ÖÄËÎß
(‰ËÓÑÐÔÍËÌ ÖÐËÅÈÓÔËÕÈÕ, ‹ÔÒÃÐËÂ); …ÃÎßÇË ŽËÐÇØÈ Ë ŒÑÓÃÐ “ÈÐ (–ÒÔÃÎßÔÍËÌ ÖÐËÅÈÓÔËÕÈÕ, ›ÅÈÙËÂ);
™ÊáÌ šÑÖ Ë ™ÊáÚÃÖ šÃÐ (ÃÙËÑÐÃÎßÐÞÌ ÕÃÌÅÃÐßÔÍËÌ ÒÈÇÃÆÑÆËÚÈÔÍËÌ ÖÐËÅÈÓÔËÕÈÕ, •ÃÌÅÃÐß, ËÕÃÌ);
–ËÎßÂÏ ”ÍÑÕÕ Ë ”ÕËÅÈÐ Ã× („ÃÕÔÍËÌ ÖÐËÅÈÓÔËÕÈÕ, ”ÑÈÇËÐÈÐÐÑÈ ÑÓÑÎÈÅÔÕÅÑ); ’ËÕÈÓ ˜ËÆÆËÐÔ
( ÇËÐÄÖÓÆÔÍËÌ ÖÐËÅÈÓÔËÕÈÕ, ”ÑÈÇËÐÈÐÐÑÈ ÑÓÑÎÈÅÔÕÅÑ); ŽÃÓË „ÈÓÐÔ (—ÎÑÓËÇÔÍËÌ ÖÐËÅÈÓÔËÕÈÕ ÐÃ
ÒÑÄÈÓÈÉßÈ ÈÍÔËÍÃÐÔÍÑÆÑ ÊÃÎËÅÃ, ”›ƒ); ÆÖÈÐ …ßÈÕ •ËÐ (ÃÙËÑÐÃÎßÐÞÌ ËÐÔÕËÕÖÕ ÒÈÇÃÆÑÆËÚÈÔÍËØ
ÐÃÖÍ, …ßÈÕÐÃÏ); šÃÓÎÊ ÃÏÃ×È (–ÐËÅÈÓÔËÕÈÕ ŠÃÏÄËË, ŠÃÏÄËÂ).
‘ÔÑÄàÒÓËÊÐÃÕÈÎßÐÑÔÕß ÅÞÓÃÉÃÈÕÔ ÕÈÏ, ÍÕÑ ÒÓËÐÂÎ ÖÚÃÔÕËÈ Å ÔÑÔÕÑÂÅÛÈÏÔ Å
›ÅÈÙËË ÊÃÔÈÇÃÐËË ÈÉÇÖÐÃÓÑÇÐÑÌ ÔÈÕË Ë Å ÓÈÇÃÍÕËÓÑÅÃÐËË ÒÓÑÈÍÕà ÐÃÔÕÑÂÜÈÆÑ ÇÑÍÖÏÈÐÕÃ:
‹ÐÆà „ÈÎÑÖÔÃ Ë ƒÐËÕà ’ËÒÈÓÈ (‡ÃÖÆÃÅÒËÎÔÔÍËÌ ÖÐËÅÈÓÔËÕÈÕ, ŽÃÕÅËÂ); ÃÕÃÎËÐ ™ËÒÒÏÃÐ Ë ‡ßáÎÃ
ŽÃÍÃÕÑÛ (‡ÈÄÓÈÙÈÐÔÍËÌ ÖÐËÅÈÓÔËÕÈÕ, …ÈÐÆÓËÂ); ¡ÓÆÈÐ ŽËÈÒÈ (”ÅÑÄÑÇÐÞÌ ÖÐËÅÈÓÔËÕÈÕ „ÈÓÎËÐÃ,
†ÈÓÏÃÐËÂ); –ËÎßÂÏ ”ÍÑÕÕ Ë ”ÕËÅÈÐ Ã× („ÃÕÔÍËÌ ÖÐËÅÈÓÔËÕÈÕ, ”ÑÈÇËÐÈÐÐÑÈ ÑÓÑÎÈÅÔÕÅÑ);
ÓËÔÕà ˜ÈÐÔÈ (–ÐËÅÈÓÔËÕÈÕ ‡ÖÌÔÄÖÓÆÃ- ÔÔÈÐÃ, †ÈÓÏÃÐËÂ); ÎÃÖÔ „ÓÖÖÐ (’ÈÇÃÆÑÆËÚÈÔÍËÌ ÍÑÎÎÈÇÉ
ËÏ. . ŠÃØÎÈÔ, ‡ÃÐËÂ); ŽÃÓË „ÈÓÐÔ (—ÎÑÓËÇÔÍËÌ ÖÐËÅÈÓÔËÕÈÕ Ðà ÒÑÄÈÓÈÉßÈ ÈÍÔËÍÃÐÔÍÑÆÑ ÊÃÎËÅÃ,
”›ƒ); ˜ÈÌÎà ŽÑÕÙ-”ËÊËÕÍÃ Ë “ÑÄ ‘’‡ÑÐÑØßá (–ÐËÅÈÓÔËÕÈÕ “ÑÇÊÃ, ¡ÉÐàƒ×ÓËÍÃ); “ÑÊÃÎËÐ
ÃÍÍÈÑÖÐ Ë šÃÓÎÊ ˜ÑÒÍËÐÔ (Ã×ÈÇÓà –‹•…‹/¡ˆ”‘ ÒÑ ÒÈÓÈÑÓËÈÐÕÃÙËË ÒÈÇÃÆÑÆËÚÈÔÍÑÆÑ
ÑÄÓÃÊÑÅÃÐË Ðà ÓÈÛÈÐËÈ ÊÃÇÃÚ ÖÔÕÑÌÚËÅÑÆÑ ÓÃÊÅËÕËÂ); ™ÊáÌ šÑÖ Ë ™ÊáÚÃÖ šÃÐ (ÃÙËÑÐÃÎßÐÞÌ
ÕÃÌÅÃÐßÔÍËÌ ÒÈÇÃÆÑÆËÚÈÔÍËÌ ÖÐËÅÈÓÔËÕÈÕ, •ÃÌÅÃÐß, ËÕÃÌ); ‡ÑÐ ‡ËÒÒÑ (ŒÑÓÍÔÍËÌ ÖÐËÅÈÓÔËÕÈÕ,
Р у к ов о д с т в о и р е к о м е нд а ц ии
ÃÐÃÇÃ); ƒÏÃÓ ÃÕ ÃØÈÛÅÃÓË (ÃÙËÑÐÃÎßÐÞÌ ÔÑÅÈÕ ÒÑ ÒÑÇÆÑÕÑÅÍÈ ÒÈÇÃÆÑÆÑÅ, ‹ÐÇËÂ); ÇÖÃÓÇÑ
”ÒËÃÇÉË (ÃÙËÑÐÃÎßÐÞÌ ÖÐËÅÈÓÔËÕÈÕ “ÑÊÃÓËÑ, ƒÓÆÈÐÕËÐÃ); …ÃÎßÇË ŽËÐÇØÈ (–ÒÔÃÎßÔÍËÌ ÖÐËÅÈÓÔËÕÈÕ,
›ÅÈÙËÂ); ŠÈÈÐÃÕ ËÇÅÃË (ÖÐËÅÈÓÔËÕÈÕ «‡ÉÃÏËà ËÎÎËà ‹ÔÎÃÏËû, ‹ÐÇËÂ); ÖÄË ‘ÓÇÑÐßÈÔ
(–ÐËÅÈÓÔËÕÈÕ ÃÅÕÑÐÑÏÐÑÆÑ ÓÃÌÑÐà ÐËÍÃÓÃÆÖÃÐÔÍÑÆÑ ÒÑÄÈÓÈÉß ÃÓËÄÔÍÑÆÑ ÏÑÓÂ); ÖÐÃÅÃÓ ËÓÊÃ
(’ÈÐÇÉÃÄÔÍËÌ ÖÐËÅÈÓÔËÕÈÕ, ’ÃÍËÔÕÃÐ); ŽÑÓÐà ‡ÃÖÐ (…ÈÔÕ-‹ÐÇÔÍËÌ ÖÐËÅÈÓÔËÕÈÕ Ë ÒÈÇÃÆÑÆËÚÈÔÍËÌ
ÍÑÎÎÈÇÉ ËÍÑ, ¢ÏÃÌÍÃ); ’ËÕÈÓ ˜ËÆÆËÐÔ ( ÇËÐÄÖÓÆÔÍËÌ ÖÐËÅÈÓÔËÕÈÕ, ”ÑÈÇËÐÈÐÐÑÈ ÑÓÑÎÈÅÔÕÅÑ);
šÃÓÎÊ ÃÏÃ×È (–ÐËÅÈÓÔËÕÈÕ ŠÃÏÄËË, ŠÃÏÄËÂ); ŠËÑÎÈ ŠÃÐÑÕÕÑ ÃÎßÂÇÖÛ (—ÈÇÈÓÃÎßÐÞÌ ÖÐËÅÈÓÔËÕÈÕ
ÛÕÃÕà ’ÃÓÃÐÃ, „ÓÃÊËÎËÂ); ˜ÈÐÇÈÓÔÑÐ ÁÓÔ ( ÓÇËÐÔÕÑÐÔÍËÌ ÒÈÇÃÆÑÆËÚÈÔÍËÌ ÍÑÎÎÈÇÉ, „ÃÓÄÃÇÑÔ);
–Ð ”ËÍ šØÅÈ (‰ÈÐÔÍËÌ ÖÐËÅÈÓÔËÕÈÕ ‹ÅØÃ, “ÈÔÒÖÄÎËÍà ÑÓÈÂ).
‘ÔÑÄàÒÓËÊÐÃÕÈÎßÐÑÔÕß ÅÞÓÃÉÃÈÕÔ ËÐÔÕËÕÖÙËÑÐÃÎßÐÞÏ ÚÎÈÐÃÏ ÈÉÇÖÐÃÓÑÇÐÑÌ
ÔÈÕË ÒÑ ÒÈÓÈÑÓËÈÐÕÃÙËË ÒÈÇÃÆÑÆËÚÈÔÍÑÆÑ ÑÄÓÃÊÑÅÃÐËÂ ÐÃ ÓÈÛÈÐËÈ ÊÃÇÃÚ ÖÔÕÑÌÚËÅÑÆÑ ÓÃÊÅËÕËÂ,
ÄÎÃÆÑÇÃÓ ÖÚÃÔÕËá ÍÑÕÑÓÞØ ÖÇÃÎÑÔß ÑÔÖÜÈÔÕÅËÕß ÇÃÐÐÞÌ ÒÓÑÈÍÕ: ÃÙËÑÐÃÎßÐÞÌ ÖÐËÅÈÓÔËÕÈÕ
“ÑÊÃÓËÑ (ƒÓÆÈÐÕËÐÃ); –ÐËÅÈÓÔËÕÈÕ †ÓË××ËÕà (ƒÅÔÕÓÃÎËÂ); ÓÇËÐÔÕÑÐÔÍËÌ ÒÈÇÃÆÑÆËÚÈÔÍËÌ ÍÑÎÎÈÇÉ
(„ÃÓÄÃÇÑÔ); —ÈÇÈÓÃÎßÐÞÌ ÖÐËÅÈÓÔËÕÈÕ ÛÕÃÕà ’ÃÓÃÐà („ÓÃÊËÎËÂ); ŒÑÓÍÔÍËÌ ÖÐËÅÈÓÔËÕÈÕ (ÃÐÃÇÃ);
’ÈÍËÐÔÍËÌ ÒÈÇÃÆÑÆËÚÈÔÍËÌ ÖÐËÅÈÓÔËÕÈÕ (ËÕÃÌ); ÃÓÎÑÅ ÖÐËÅÈÓÔËÕÈÕ Ë ÖÐËÅÈÓÔËÕÈÕ ¢Ðà ˆÅÃÐÆÈÎËÔÕÃ
’ÖÓÍËÐÈ (šÈÛÔÍà“ÈÔÒÖÄÎËÍÃ); ’ÈÇÃÆÑÆËÚÈÔÍËÌ ÍÑÎÎÈÇÉ ËÏ. . ŠÃØÎÈÔ (‡ÃÐËÂ); ”ÅÑÄÑÇÐÞÌ
ÖÐËÅÈÓÔËÕÈÕ „ÈÓÎËÐÃ Ë ÖÐËÅÈÓÔËÕÈÕ ‡ÖÌÔÄÖÓÆÃ- ÔÔÈÐà (†ÈÓÏÃÐËÂ); ‡ÈÄÓÈÙÈÐÔÍËÌ ÖÐËÅÈÓÔËÕÈÕ
(…ÈÐÆÓËÂ); ÃÙËÑÐÃÎßÐÞÌ ÔÑÅÈÕ ÒÑ ÒÑÇÆÑÕÑÅÍÈ ÒÈÇÃÆÑÆÑÅ Ë ÖÐËÅÈÓÔËÕÈÕ «‡ÉÃÏËà ËÎÎËÃ
‹ÔÎÃÏËû (‹ÐÇËÂ); ’ÈÇÃÆÑÆËÚÈÔÍËÌ ÍÑÎÎÈÇÉ ËÍÑ Ë …ÈÔÕ-‹ÐÇÔÍËÌ ÖÐËÅÈÓÔËÕÈÕ (¢ÏÃÌÍÃ); ‰ÈÐÔÍËÌ
ÖÐËÅÈÓÔËÕÈÕ ‹ÅØà (“ÈÔÒÖÄÎËÍà ÑÓÈÂ); ‡ÃÖÆÃÅÒËÎÔÔÍËÌ ÖÐËÅÈÓÔËÕÈÕ (ŽÃÕÅËÂ); ÃÙËÑÐÃÎßÐÞÌ
ÖÐËÅÈÓÔËÕÈÕ ŽÈÔÑÕÑ (ŽÈÔÑÕÑ); ’ÈÇÃÆÑÆËÚÈÔÍËÌ ÍÑÎÎÈÇÉ Å ÓÃÌÔÕÚÈÓÚÈ, ÑÅàŠÈÎÃÐÇËÂ);
–ÐËÅÈÓÔËÕÈÕ ÃÅÕÑÐÑÏÐÑÆÑ ÓÃÌÑÐà ÐËÍÃÓÃÆÖÃÐÔÍÑÆÑ ÒÑÄÈÓÈÉß ÃÓËÄÔÍÑÆÑ ÏÑÓ (ËÖÍÃÓÃÆÖÃ);
’ÈÐÇÉÃÄÔÍËÌ ÖÐËÅÈÓÔËÕÈÕ, ’ÃÍËÔÕÃÐ); ’ÃÒÔÍËÌ ÍÃÕÑÎËÚÈÔÍËÌ ÖÐËÅÈÓÔËÕÈÕ ’ÈÓÖ (’ÈÓÖ); “ÑÔÕÑÅÔÍËÌ
†ÑÔÖÇÃÓÔÕÅÈÐÐÞÌ ÖÐËÅÈÓÔËÕÈÕ (“ÑÔÔËÌÔÍà—ÈÇÈÓÃÙËÂ); –ÐËÅÈÓÔËÕÈÕ “ÑÇÊà (¡ÉÐàƒ×ÓËÍÃ);
‰ËÓÑÐÔÍËÌ ÖÐËÅÈÓÔËÕÈÕ (‹ÔÒÃÐËÂ); –ÒÔÃÎßÔÍËÌ ÖÐËÅÈÓÔËÕÈÕ (›ÅÈÙËÂ); ÃÙËÑÐÃÎßÐÞÌ ÕÃÌÅÃÐßÔÍËÌ
ÒÈÇÃÆÑÆËÚÈÔÍËÌ ÖÐËÅÈÓÔËÕÈÕ (•ÃÌÅÃÐß, ËÕÃÌ); ÇËÐÄÖÓÆÔÍËÌ ÖÐËÅÈÓÔËÕÈÕ Ë „ÃÕÔÍËÌ ÖÐËÅÈÓÔËÕÈÕ
(”ÑÈÇËÐÈÐÐÑÈ ÑÓÑÎÈÅÔÕÅÑ); —ÎÑÓËÇÔÍËÌ ÖÐËÅÈÓÔËÕÈÕ Ðà ÒÑÄÈÓÈÉßÈ ÈÍÔËÍÃÐÔÍÑÆÑ ÊÃÎËÅà (”›ƒ);
ÃÙËÑÐÃÎßÐÞÌ ËÐÔÕËÕÖÕ ÒÈÇÃÆÑÆËÚÈÔÍËØ ÐÃÖÍ (…ßÈÕÐÃÏ); –ÐËÅÈÓÔËÕÈÕ ŠÃÏÄËË (ŠÃÏÄËÂ).
Предисловие
‘ÄÓÃÊÑÅÃÐËÈ Å ËÐÕÈÓÈÔÃØ ÖÔÕÑÌÚËÅÑÆÑ ÓÃÊÅËÕË (‘–“) ÂÅÎÂÈÕÔ ÑÔÐÑÅÐÑÌ ÚÃÔÕßá ÄÑÎÈÈ ÛËÓÑÍÑÌ
ÒÓÑÄÎÈÏÞ, ÍÃÔÃáÜÈÌÔ ÍÃÚÈÔÕÅà ÉËÊÐË ÅÔÈØ ÉËÕÈÎÈÌ ÒÎÃÐÈÕÞ ŠÈÏÎÂ. ÃÛà ÑÕÅÈÕÔÕÅÈÐÐÑÔÕß
ÍÃÍ ÒÓÈÒÑÇÃÅÃÕÈÎÈÌ ÖÐËÅÈÓÔËÕÈÕÑÅ Ë ÐÃÖÚÐÞØ ÓÃÄÑÕÐËÍÑÅ ÊÃÍÎáÚÃÈÕÔÂ Å ÕÑÏ, ÚÕÑÄÞ ÒÓËÐËÏÃÕß
ÖÚÃÔÕËÈ Å ËÐÕÈÎÎÈÍÕÖÃÎßÐÑÌ ÉËÊÐË ÐÃÛËØ ÍÃ×ÈÇÓ, ÖÚÈÄÐÞØ ÊÃÅÈÇÈÐËÌ, à ÕÃÍÉÈ ÄÑÎÈÈ ÛËÓÑÍËØ
ÔÑÑÄÜÈÔÕÅ Å ÍÃÚÈÔÕÅÈ ÍÓËÕËÚÈÔÍË ÏÞÔÎÂÜËØ ÍÑÎÎÈÆ Ë ÔÕÑÓÑÐÐËÍÑÅ ‘–“. Þ ÇÑÎÉÐÞ ËÊÖÚËÕß ÕÈ
ËÔØÑÇÐÞÈ ÒÑÔÞÎÍË Ë ÒÓÈÇÎÑÉÈÐËÂ, ÍÑÕÑÓÞÈ ×ÑÓÏÖÎËÓÖáÕÔ ŠÐÃÛËØ ÑÄÎÃÔÕÂØ ÇÈÂÕÈÎßÐÑÔÕË,
ÅÍÎáÚàÍÑÐÙÈÒÙËË Ë ÒÓËÐÙËÒÞ, ÎÈÉÃÜËÈ Å ÑÔÐÑÅÈ ‘–“. –ÔÕÑÌÚËÅÑÈ ÓÃÊÅËÕËÈ ÂÅÎÂÈÕÔ ÒÓÑÄÎÈÏÑÌ
×ËÎÑÔÑ×ÔÍÑÆÑ Ë ÃÐÃÎËÕËÚÈÔÍÑÆÑ ØÃÓÃÍÕÈÓÃ, ÚÕÑ ÒÑÊÅÑÎÂÈÕ ÑÔÖÜÈÔÕÅÎÂÕß ÒÈÇÃÆÑÆËÚÈÔÍËÈ
ËÔÔÎÈÇÑÅÃÐËÂ, Å ÓÃÏÍÃØ ÍÑÕÑÓÞØ ÇÑÎÉÐÞ ÖÚËÕÞÅÃÕßÔ ÔÅÂÊÃÐÐÞÈ ÇÓÖÆ Ô ÇÓÖÆÑÏ àÍÑÐÑÏËÚÈÔÍËÈ,
ÔÑÙËÃÎßÐÞÈ Ë àÍÑÎÑÆËÚÈÔÍËÈ ×ÃÍÕÑÓÞ. •ÃÍËÈ ËÔÔÎÈÇÑÅÃÐË ÇÃáÕ ÅÑÊÏÑÉÐÑÔÕß ÓÃÔÔÏÃÕÓËÅÃÕß Ë
ÓÈÛÃÕß ÍÑÏÒÎÈÍÔÐÞÈ ÒÓÑÄÎÈÏÞ. ’ÈÇÃÆÑÆËÚÈÔÍËÈ ÒÓÑÙÈÔÔÞ, ÍÑÕÑÓÞÈ ÇÑÎÉÐÞ ÔÕÃÕß ÓÈÊÖÎßÕÃÕÑÏ
àÕËØ ËÔÔÎÈÇÑÅÃÐËÌ, ÕÃÍÉÈ Å ÔÅÑá ÑÚÈÓÈÇß ÕÓÈÄÖáÕ ÍÓËÕËÚÈÔÍÑÆÑ Ë ÑÕÍÓÞÕÑÆÑ ÒÑÇØÑÇÃ Í ÓÈÛÈÐËá
ÔÎÑÉÐÞØ ÒÓÑÄÎÈÏ. šÃÔÕß ÐÃÛÈÌ ÊÃÇÃÚË ÒÑàÕÑÏÖ ÊÃÍÎáÚÃÈÕÔ ŠÔÑÊÇÃÐËË ÔÈÕÈÌ, ÑÄÝÈÇËÐÂáÜËØ
ÍÃ×ÈÇÓÞ Ë ÇËÔÙËÒÎËÐÞ, ÚÕÑ ÒÑÊÅÑÎÂÈÕ ÅÈÔÕË ÇËÔÍÖÔÔËË Ë ÑÄÔÖÉÇÈÐËÂ, ÄÎÃÆÑÇÃÓ ÍÑÕÑÓÞÏ ÖÇÃÔÕÔÂ
ËÊÖÚËÕß Ë ÒÑÇÅÈÔÕË ÕÈÑÓÈÕËÚÈÔÍÖá ÑÔÐÑÅÖ ÒÑÇ ÅÊÃËÏÑÔÅÂÊß ÒÓÑÄÎÈÏ Ë ÔÃÏË ÒÓÑÄÎÈÏÞ, ÍÃÔÃáÜËÈÔÂ
ÔÑÙËÃÎßÐÞØ, àÍÑÐÑÏËÚÈÔÍËØ Ë àÍÑÎÑÆËÚÈÔÍËØ ÃÔÒÈÍÕÑÅ ÖÔÕÑÌÚËÅÑÆÑ ÓÃÊÅËÕËÂ. …ÏÈÔÕÑ ÕÑÆÑ, ÚÕÑÄÞ
ÐÃÅÂÊÞÅÃÕß ÍÃÍÖá-ÕÑ ÍÑÐÙÈÒÙËá ÖÔÕÑÌÚËÅÑÆÑ ÓÃÊÅËÕËÂ, ÏÞ ÒÑÔÕÃÅËÎË ÒÈÓÈÇ ÔÑÄÑÌ ÊÃÇÃÚÖ,
ÊÃÍÎáÚÃáÜÖáÔ ŠÒÓÑÅÈÇÈÐËË ÐÃÖÚÐÞØ ËÔÔÎÈÇÑÅÃÐËÌ, ÑÔÖÜÈÔÕÅÎÈÐËË ÕÈÑÓÈÕËÚÈÔÍËØ ÓÃÊÓÃÄÑÕÑÍ
Ë ÅÈÇÈÐËË ÍÓËÕËÚÈÔÍÑÆÑ ÇËÃÎÑÆÃ. ‘ÇËÐ ËÊ ÃÔÒÈÍÕÑÅ ÕÃÍÑÌ ÍÓËÕËÚÈÔÍÑÌ ÓÃÄÑÕÞ ÊÃÍÎáÚÃÈÕÔ ŠÕÑÏ,
ÚÕÑÄÞ ÒÑÇØÑÇËÕß Í ÒÓÑÄÎÈÏÈ ÖÔÕÑÌÚËÅÑÆÑ ÓÃÊÅËÕËÂ ÍÃÍ Í ÅÑÒÓÑÔÖ, ÑÕÍÓÞÕÑÏÖ ÇÎÂ ÓÃÔÔÏÑÕÓÈÐËÂ Å
ÔÑÙËÑ-ÒÑÎËÕËÚÈÔÍÑÏ Ë ÔÑÙËÑ-àÍÑÎÑÆËÚÈÔÍÑÏ ÍÑÐÕÈÍÔÕÃØ, Å ÓÃÏÍÃØ ÍÑÕÑÓÞØ ÏÞ Ë ÇÈÌÔÕÅÖÈÏ.
Содержание
Рабочее резюме
Выражение признательности
Предисловие
I. Введение ................................................................................................................................................ 11
II. Руководство по переориентации педагогического
образования на решение задач устойчивого развития ........................................... 15
III. Инициативы, предпринимаемые участниками
Международной сети .................................................................................................................. 19
IV. Задачи, стоящие перед ОУР и пропагандистами этой концепции.................. 33
V. Рекомендации, касающиеся учреждений педагогического
образования: практические меры по переориентации
педагогического образования на решение вопросов устойчивости ................ 39
1. Рекомендации, касающиеся участия министерств
и организаций на национальном уровне.................................................................. 39
2. Рекомендации в отношении участия общин, регионов, провинций ...... 42
3. Рекомендации относительно изменений в учреждениях
высшего образования ........................................................................................................... 45
3A. Рекомендации относительно изменений
во всех учреждениях высшего образования ...........................................45
3B. Рекомендации относительно изменений
в рамках педагогических факультетов ............................................................. 47
3C. Рекомендации относительно изменений, вводимых
в целях повышения заинтересованности будущих
и работающих преподавателей .............................................................................. 50
3D. Рекомендации на уровне индивидуальных представителей
профессорско-преподавательского состава ................................................. 55
4. Рекомендации, касающиеся финансирования и других ресурсов........... 56
5. Рекомендации, касающиеся партнерских связей................................................ 58
6. Рекомендации, касающиеся исследований ............................................................ 59
7. Рекомендации, касающиеся коммуникации .......................................................... 61
8. Рекомендации, касающиеся возможностей
информационных технологий ...........................................................................66
VI. Выводы ................................................................................................................................................. 69
VII. Избранные публикации и веб-сайты членов Международной сети ............ 71
VIII. Справочные материалы ............................................................................................................ 77
Р у к ов о д с т в о и р е к о м е нд а ц ии
Приложение A. Основы образования в интересах устойчивого развития
........
79
11
I.
Введение
… ’ÑÅÈÔÕÍÈ ÇРÐà XXI ÅÈÍ ÑÕÏÈÚÃÈÕÔÂ, ÚÕÑ ÇΠÔÑÊÇÃÐË ÄÑÎÈÈ ÖÔÕÑÌÚËÅÑÆÑ ÏËÓà ÐÈÑÄØÑÇËÏÞ
ÏÐÑÆÑÚËÔÎÈÐÐÞÈ ÖÔËÎË Ðà ÏÐÑÉÈÔÕÅÈ ×ÓÑÐÕÑÅ. … 40 ÆÎÃÅÃØ ’ÑÅÈÔÕÍË ÇРÐà XXI ÅÈÍ ÆÑÅÑÓËÕÔ Ñ
ÅÈÎËÍÑÏ ÏÐÑÉÈÔÕÅÈ ËÐËÙËÃÕËÅ, ÍÑÕÑÓÞÈ ÐÈÑÄØÑÇËÏÞ ÇÎÂ ÕÑÆÑ, ÚÕÑÄÞ ÆÑÔÖÇÃÓÔÕÅÃ ÏÑÆÎË ÖÔÒÈÛÐÑ
ÇÑÔÕËÚß ÖÔÕÑÌÚËÅÑÆÑ ÓÃÊÅËÕËÂ. ‘ÄÓÃÊÑÅÃÐËÈ, ÍÃÍ ÖÕÅÈÓÉÇÃÈÕÔ Š†ÎÃÅÈ 36 ÒÑÇ ÐÃÊÅÃÐËÈÏ
«”ÑÇÈÌÔÕÅËÈ ÒÓÑÔÅÈÜÈÐËá, ËÐ×ÑÓÏËÓÑÅÃÐËá ÐÃÔÈÎÈÐËÂ Ë ÒÑÇÆÑÕÑÅÍÈ ÍÃÇÓÑÅ», ÂÅÎÂÈÕÔ ÑÇÐËÏ
ËÊ ÕÃÍËØ ÐÃÒÓÃÅÎÈÐËÌ ÓÃÄÑÕÞ, ÑÄÎÃÇÃáÜËØ ÄÑÎßÛËÏË ÒÑÕÈÐÙËÃÎßÐÞÏË ÅÑÊÏÑÉÐÑÔÕÂÏË ÇÎÂ
ÓÈÃÎËÊÃÙËË ÍÑÐÙÈÒÙËË ÖÔÕÑÌÚËÅÑÆÑ ÓÃÊÅËÕËÂ; ÑÇÐÃÍÑ, ÕÑÎßÍÑ ÑÇÐÑ ÑÄÓÃÊÑÅÃÐËÈ ÐÈ ÒÑÇÅËÐÈÕ
ÆÓÃÉÇÃÐ Ë ÆÑÔÖÇÃÓÔÕÅà Ðà ÔÑÊÇÃÐËÈ ÄÑÎÈÈ ÖÔÕÑÌÚËÅÑÆÑ ÄÖÇÖÜÈÆÑ. ÐÑÆËÈ ÎáÇË Ë ÑÓÆÃÐËÊÃÙËË
ÇÑÎÉÐÞ ÅÊÂÕß ÐÃ ÔÈÄÂ ÔÑÎËÇÃÓÐÖá ÑÕÅÈÕÔÕÅÈÐÐÑÔÕß ÊÃ ÔÑÊÇÃÐËÈ ÄÑÎÈÈ ÖÔÕÑÌÚËÅÞØ ÑÄÜÈÔÕÅ, Å
ÕÑÏ ÚËÔÎÈ ÒÖÕÈÏ ÑÄÈÔÒÈÚÈÐËÂ ÄÎÃÆÑÆÑ ÖÒÓÃÅÎÈÐËÂ, ÒÓÑÅÈÇÈÐËÂ ÒÓÑÔÅÂÜÈÐÐÑÌ ÒÑÎËÕËÍË, ÖÚÃÔÕËÂ
ÆÓÃÉÇÃÐÔÍÑÆÑ ÑÄÜÈÔÕÅÃ Ë ÒÓËÐÂÕË Ðà ÔÈÄ ÑÄÂÊÃÕÈÎßÔÕÅ. •ÈÏ ÐÈ ÏÈÐÈÈ, ÑÄÓÃÊÑÅÃÐËÈ ÂÅÎÂÈÕÔÂ
ÑÔÐÑÅÑÒÑÎÃÆÃáÜËÏ àÎÈÏÈÐÕÑÏ ÇÅËÉÈÐË ŠÐÃÒÓÃÅÎÈÐËË ÄÑÎÈÈ ÖÔÕÑÌÚËÅÑÆÑ ÄÖÇÖÜÈÆÑ. ÈÎßÊÂ
ÒÓÈÇÔÕÃÅËÕß ÔÈÄÈ, ÍÃÍ ÎáÇË ÓÃÊÐÞØ ÔÕÓÃÐ ÔÏÑÆÖÕ ÇÅËÆÃÕßÔÂ Í ÔÑÊÇÃÐËá ÄÑÎÈÈ ÖÔÕÑÌÚËÅÑÆÑ ÏËÓÃ
ÄÈÊ ÒÑÏÑÜË ÔÑ ÔÕÑÓÑÐÞ ÓÃÄÑÕÐËÍÑÅ ÑÄÓÃÊÑÅÃÐËÂ ÅÔÈÆÑ ÊÈÏÐÑÆÑ ÛÃÓÃ.
‘ÄÓÃÊÑÅÃÐËÈ Å ËÐÕÈÓÈÔÃØ ÖÔÕÑÌÚËÅÑÆÑ ÓÃÊÅËÕË (‘–“) Å ÔÃÏÑÏ ÛËÓÑÍÑÏ ÔÏÞÔÎÈ àÕÑÆÑ
ÒÑÐÂÕËÂ ÅÍÎáÚÃÈÕ ÖÎÖÚÛÈÐËÈ ÍÃÚÈÔÕÅÃ ÄÃÊÑÅÑÆÑ ÑÄÓÃÊÑÅÃÐËÂ, ÒÈÓÈÑÓËÈÐÕÃÙËá ÑÄÓÃÊÑÅÃÐËÂ ÐÃ
ÓÈÛÈÐËÈ ÊÃÇÃÚ ÖÔÕÑÌÚËÅÑÆÑ ÓÃÊÅËÕËÂ, ÓÃÔÛËÓÈÐËÈ ËÐ×ÑÓÏËÓÑÅÃÐÐÑÔÕË ÐÃÔÈÎÈÐËÂ Ë ÑÄÈÔÒÈÚÈÐËÈ
ÒÑÇÆÑÕÑÅÍË ÍÃÇÓÑÅ ÅÑ ÅÔÈØ ÔÈÍÕÑÓÃØ ÑÄÜÈÔÕÅà (ÔÏ. ’ÓËÎÑÉÈÐËÈ ƒ). … ÐÃÔÕÑÂÜÈÏ ÉÈ ÇÑÍÖÏÈÐÕÈ
ÅÐËÏÃÐËÈ ÔÑÔÓÈÇÑÕÑÚÈÐÑ ÐÃ ÑÇÐÑÏ ÅËÇÈ ÑÄÓÃÊÑÅÃÐËÂ – ÒÈÇÃÆÑÆËÚÈÔÍÑÏ ÑÄÓÃÊÑÅÃÐËË – Ë, Å
ÚÃÔÕÐÑÔÕË, ÐÃ ÓÑÎË ÒÈÇÃÆÑÆËÚÈÔÍËØ ÖÚÈÄÐÞØ ÊÃÅÈÇÈÐËÌ Å ÒÈÓÈÑÓËÈÐÕÃÙËË ÒÈÇÃÆÑÆËÚÈÔÍÑÆÑ
ÑÄÓÃÊÑÅÃÐËÂ ÐÃ ÓÈÛÈÐËÈ ÊÃÇÃÚ ÖÔÕÑÌÚËÅÑÆÑ ÓÃÊÅËÕËÂ.
–ÚÈÄÐÞÈ ÊÃÅÈÇÈÐËÂ, ÊÃÐËÏÃáÜËÈÔ ÒÑÇÆÑÕÑÅÍÑÌ ÒÈÇÃÆÑÆÑÅ, ËÆÓÃáÕ ÉËÊÐÈÐÐÑ
ÅÃÉÐÖá ÓÑÎß Å ÆÎÑÄÃÎßÐÑÏ ÑÄÓÃÊÑÅÃÕÈÎßÐÑÏ ÔÑÑÄÜÈÔÕÅÈ; ÑÐË ÑÄÎÃÇÃáÕ ÒÑÕÈÐÙËÃÎÑÏ ÇÎÂ
ÒÓËÅÐÈÔÈÐË ËÊÏÈÐÈÐËÌ Å ÔËÔÕÈÏÞ ÑÄÓÃÊÑÅÃÐËÂ, ÍÑÕÑÓÞÈ ÑÒÓÈÇÈÎÂÕ ×ÑÓÏÖ Ë ÔÑÇÈÓÉÃÐËÈ ÊÐÃÐËÌ
Ë ÐÃÅÞÍÑÅ ÄÖÇÖÜËØ ÒÑÍÑÎÈÐËÌ. šÃÔÕÑ Ô ÑÄÓÃÊÑÅÃÐËÈÏ ÔÅÂÊÞÅÃáÕ ÄÑÎßÛËÈ ÐÃÇÈÉÇÞ Ðà ÔÑÊÇÃÐËÈ
ÄÑÎÈÈ ÖÔÕÑÌÚËÅÑÆÑ ÄÖÇÖÜÈÆÑ; ÒÈÇÃÆÑÆËÚÈÔÍËÈ ÖÚÈÄÐÞÈ ÊÃÅÈÇÈÐËÂ ÅÞÔÕÖÒÃáÕ Å ÍÃÚÈÔÕÅÈ ÍÎáÚÈÅÞØ
ÖÚÃÔÕÐËÍÑÅ ÒÓÑÙÈÔÔÑÅ ÕÓÃÐÔ×ÑÓÏÃÙËË ÑÄÓÃÊÑÅÃÐËÂ Ë ÑÄÜÈÔÕÅÃ, ÒÑàÕÑÏÖ ÕÃÍÑÈ ÄÖÇÖÜÈÈ Ë ÂÅÎÂÈÕÔÂ
ÅÑÊÏÑÉÐÞÏ. ’ÈÇÃÆÑÆËÚÈÔÍËÈ ÖÚÈÄÐÞÈ ÊÃÅÈÇÈÐË ÊÃÐËÏÃáÕÔ ÐÈ ÕÑÎßÍÑ ÒÑÇÆÑÕÑÅÍÑÌ ÐÑÅÞØ
ÖÚËÕÈÎÈÌ, ÑÐË ÑÄÐÑÅÎÂáÕ ÊÐÃÐËÂ Ë ÐÃÅÞÍË ÒÓÈÒÑÇÃÅÃÕÈÎÈÌ ÄÈÊ ÑÕÓÞÅÃ ÑÕ ÓÃÄÑÕÞ, ÓÃÊÓÃÄÃÕÞÅÃáÕ
ÖÚÈÄÐÞÈ ÒÎÃÐÞ ÒÑ ÒÑÇÆÑÕÑÅÍÈ ÒÓÈÒÑÇÃÅÃÕÈÎÈÌ, ÑÄÈÔÒÈÚËÅÃáÕ ÒÑÅÞÛÈÐËÈ ÒÓÑ×ÈÔÔËÑÐÃÎßÐÑÌ
Р у к ов о д с т в о и р е к о м е нд а ц ии
12
ÍÅÃÎË×ËÍÃÙËË ÓÃÄÑÕÃáÜËØ ÒÈÇÃÆÑÆÑÅ, ÔÑÇÈÌÔÕÅÖáÕ ÔÑÊÇÃÐËá ÖÚÈÄÐËÍÑÅ, ÍÑÐÔÖÎßÕËÓÖáÕ
ÏÈÔÕÐÞÈ ÛÍÑÎÞ Ë ÚÃÔÕÑ ÅÞÔÕÖÒÃáÕ Å ÍÃÚÈÔÕÅÈ àÍÔÒÈÓÕÑÅ ÒÈÓÈÇ ÓÈÆËÑÐÃÎßÐÞÏË Ë ÐÃÙËÑÐÃÎßÐÞÏË
ÏËÐËÔÕÈÓÔÕÅÃÏË ÑÄÓÃÊÑÅÃÐËÂ. ’ÈÇÃÆÑÆËÚÈÔÍËÈ ÖÚÈÄÐÞÈ ÊÃÅÈÇÈÐË ÅÞÒÑÎÐÂáÕ ÕÃÍÉÈ ÃÐÃÎÑÆËÚÐÞÈ
ÖÔÎÖÆË ÇΠÇËÓÈÍÕÑÓÑÅ ÛÍÑÎ, ÍÑÕÑÓÞÈ ÑÍÃÊÞÅÃáÕ ÊÐÃÚËÕÈÎßÐÑÈ ÅÎËÂÐËÈ Ðà ÕÑ, ÚÕÑ ÒÓÑËÔØÑÇËÕ Å
ÛÍÑÎÃØ. –ÚËÕÞÅàÕÃÍÑÈ ÆÎÖÄÑÍÑÈ ÅÎËÂÐËÈ Ðà ÓÃÊÓÃÄÑÕÍÖ Ë ÒÓÈÕÅÑÓÈÐËÈ Å ÉËÊÐß ÖÚÈÄÐÞØ ÒÎÃÐÑÅ, Ã
ÕÃÍÉÈ ÐÃ ÑÒÓÈÇÈÎÈÐËÈ ÒÑÎËÕËÍË Å ÓÃÏÍÃØ ÒÈÇÃÆÑÆËÚÈÔÍËØ ÖÚÓÈÉÇÈÐËÌ, ÔÑÕÓÖÇÐËÍË ÒÈÇÃÆÑÆËÚÈÔÍËØ
ÖÚÈÄÐÞØ ÊÃÅÈÇÈÐËÌ ÑÄÎÃÇÃáÕ ËÇÈÃÎßÐÞÏË ÅÑÊÏÑÉÐÑÔÕÂÏË ÇΠÕÑÆÑ, ÚÕÑÄÞ ÓÈÃÎßÐÑ ÔÑÇÈÌÔÕÅÑÅÃÕß
ÑÄÓÃÊÑÅÃÐËá Å ËÐÕÈÓÈÔÃØ ÖÔÕÑÌÚËÅÑÆÑ ÓÃÊÅËÕË (‘–“). “ÃÄÑÕàÓÖÍà ÑÄ ÓÖÍÖ Ô ÓÖÍÑÅÑÇÔÕÅÑÏ
Ë ÔÑÕÓÖÇÐËÍÃÏË ÒÈÇÃÆÑÆËÚÈÔÍËØ ÖÚÈÄÐÞØ ÊÃÅÈÇÈÐËÌ, ÆÑÔÖÇÃÓÔÕÅÈÐÐÞÈ ÅÎÃÔÕË ÏÑÆÖÕ ÇÑÄËÕßÔÂ
ÔËÔÕÈÏÐÞØ, àÍÑÐÑÏËÚÈÔÍË à××ÈÍÕËÅÐÞØ ÒÈÓÈÏÈÐ. … ÔËÎÖ ÖÍÃÊÃÐÐÞØ ÒÓËÚËÐ ÔÕÓÃÐÃÏ ÔÎÈÇÖÈÕ
ÅÍÎáÚÃÕß ÒÈÇÃÆÑÆËÚÈÔÍËÈ ÖÚÈÄÐÞÈ ÊÃÅÈÇÈÐË ŠÓÃÊÓÃÄÃÕÞÅÃÈÏÞÈ ËÏË ÐÃÙËÑÐÃÎßÐÞÈ ÒÎÃÐÞ
ÒÑ ÑÄÈÔÒÈÚÈÐËá ÖÔÕÑÌÚËÅÑÆÑ ÓÃÊÅËÕËÂ. ‡Î ÑÍÃÊÃÐË ÔÕÓÃÐÃÏ ÒÑÏÑÜË Å ÓÈÛÈÐËË àÕÑÌ ÊÃÇÃÚË
¡ˆ”‘ ÒÓÈÇÎÑÉËÎà ÓÃÊÓÃÄÑÕÃÕß Ë ÓÃÔÒÓÑÔÕÓÃÐËÕß ÐÃÔÕÑÂÜÈÈ “ÖÍÑÅÑÇÔÕÅÑ ÒÑ ÒÈÓÈÑÓËÈÐÕÃÙËË
ÒÈÇÃÆÑÆËÚÈÔÍÑÆÑ ÑÄÓÃÊÑÅÃÐËÂ ÐÃ ÓÈÛÈÐËÈ ÊÃÇÃÚ ÖÔÕÑÌÚËÅÑÆÑ ÓÃÊÅËÕËÂ.
История настоящего проекта и документа
… 1990-È ÆÑÇÞ ¡ˆ”‘ ÒÓËÛÎÃ Í ÅÞÅÑÇÖ Ñ ÕÑÏ, ÚÕÑ ÒÈÇÃÆÑÆËÚÈÔÍËÈ ÖÚÈÄÐÞÈ ÊÃÅÈÇÈÐË Ë
ÔÒÈÙËÃÎËÔÕÞ ÒÑ ÒÑÇÆÑÕÑÅÍÈ ÒÈÇÃÆÑÆÑÅ ÂÅÎÂáÕÔÂ ÍÎáÚÈÅÞÏË ÖÚÃÔÕÐËÍÃÏË ÒÓÑÙÈÔÔÃ ÒÈÓÈÑÓËÈÐÕÃÙËË
ÑÄÓÃÊÑÅÃÐË Ðà ÓÈÛÈÐËÈ ÊÃÇÃÚ ÖÔÕÑÌÚËÅÑÆÑ ÓÃÊÅËÕËÂ. …ÒÑÔÎÈÇÔÕÅËË, Å 1998 Æ. ÑÏËÔÔË ÒÑ
ÖÔÕÑÌÚËÅÑÏÖ ÓÃÊÅËÕËá (–“) ‘ÓÆÃÐËÊÃÙËË ‘ÄÝÈÇËÐÈÐÐÞØ ÃÙËÌ Å ÔÅÑÈÌ ÒÓÑÆÓÃÏÏÈ ÓÃÄÑÕÞ ÒÑ
ÑÄÓÃÊÑÅÃÐËá Å ËÐÕÈÓÈÔÃØ ÖÔÕÑÌÚËÅÑÆÑ ÓÃÊÅËÕË ÑÄÓÃÕËÎÃÔß Í ¡ˆ”‘ Ô ÒÓÑÔßÄÑÌ ÓÃÊÓÃÄÑÕÃÕß
“ÖÍÑÅÑÇÔÕÅÑ ÒÑ ÒÈÓÈÑÓËÈÐÕÃÙËË ÒÈÇÃÆÑÆËÚÈÔÍÑÆÑ ÑÄÓÃÊÑÅÃÐË ŠËÐÕÈÓÈÔÃØ ÖÔÕÑÌÚËÅÑÆÑ ÓÃÊÅËÕËÂ.
” ÙÈÎßá ÓÈÛÈÐË àÕÑÌ ÊÃÇÃÚË ¡ˆ”‘ Ë ŒÑÓÍÔÍËÌ ÖÐËÅÈÓÔËÕÈÕ •ÑÓÑÐÕÑ (ÃÐÃÇÃ) Å 1999 Æ.
ÇÑÆÑÅÑÓËÎËÔß Ñ ÔÑÊÇÃÐËË ÍÃ×ÈÇÓÞ –‹•…‹/¡ˆ”‘, ÍÑÕÑÓàÇÑÎÉÐà ÄÞÎà ÍÑÐÔÖÎßÕËÓÑÅÃÕß
¡ˆ”‘ Ë ÒÈÇÃÆÑÆËÚÈÔÍËÈ ÖÚÈÄÐÞÈ ÊÃÅÈÇÈÐËÂ. “ÃÊÓÃÄÑÕÍà “ÖÍÑÅÑÇÔÕÅà ÒÑ ÒÈÓÈÑÓËÈÐÕÃÙËË
ÒÈÇÃÆÑÆËÚÈÔÍÑÆÑ ÑÄÓÃÊÑÅÃÐËÂ ÐÃ ÓÈÛÈÐËÈ ÊÃÇÃÚ ÖÔÕÑÌÚËÅÑÆÑ ÓÃÊÅËÕËÂ ÄÞÎÃ ÅÑÊÎÑÉÈÐÃ ÐÃ
Ã×ÈÇÓÖ –‹•…‹/¡ˆ”‘, ÇÈÌÔÕÅÖáÜÖá Ðà ÄÃÊÈ ŒÑÓÍÔÍÑÆÑ ÖÐËÅÈÓÔËÕÈÕÃ. … ÓÈÊÖÎßÕÃÕÈ àÕÑÆÑ
ÑÇÐà ËÊ ÇÑÎÆÑÔÓÑÚÐÞØ ÊÃÇÃÚ Ã×ÈÇÓÞ –‹•…‹/¡ˆ”‘ ÊÃÍÎáÚÃÈÕÔ ŠÓÃÊÓÃÄÑÕÍÈ ÓÖÍÑÅÑÇÔÕÅ
Ë ÓÈÍÑÏÈÐÇÃÙËÌ ÒÑ ÒÈÓÈÑÓËÈÐÕÃÙËË ÒÈÇÃÆÑÆËÚÈÔÍÑÆÑ ÑÄÓÃÊÑÅÃÐËÂ Ë ÔÑÑÕÅÈÕÔÕÅÖáÜËØ ÑÄÎÃÔÕÈÌ
ÒÈÇÃÆÑÆËÍË, ÖÚÈÄÐÞØ ÒÎÃÐÑÅ Ë ÇÓÖÆËØ ÔÅÂÊÃÐÐÞØ Ô àÕËÏ ÒÓÑÄÎÈÏ.
” àÕÑÌ ÙÈÎßá Ã×ÈÇÓÑÌ ÄÞÎà ÔÑÊÇÃÐà ÈÉÇÖÐÃÓÑÇÐàÔÈÕß, ÐÃÔÚËÕÞÅÃáÜÃÂ
ÄÑÎÈÈ 30 ÒÈÇÃÆÑÆËÚÈÔÍËØ ÖÚÈÄÐÞØ ÊÃÅÈÇÈÐËÌ ÒÓËÏÈÓÐÑ Å ÕÃÍÑÏ ÉÈ ÍÑÎËÚÈÔÕÅÈ ÔÕÓÃÐ. “ÃÄÑÕÐËÍË
ÑÄÓÃÊÑÅÃÐËÂ Å àÕËØ ÊÃÅÈÇÈÐËÂØ ÔÑÅÏÈÔÕÐÞÏË ÖÔËÎËÂÏË ÅÞÂÅËÎË ÓÃÊÎËÚÐÞÈ ÒÖÕË, ÅÈÇÖÜËÈ Í
ÓÈÛÈÐËá ÒÑÔÕÃÅÎÈÐÐÑÌ ÊÃÇÃÚË. Ã×ÈÇÓà –‹•…‹/¡ˆ”‘ ÑÓÆÃÐËÊÑÅÃÎà ÕÓË ÏÈÉÇÖÐÃÓÑÇÐÞØ
ÔÑÅÈÜÃÐË ÚÎÈÐÑÅ ÈÉÇÖÐÃÓÑÇÐÑÌ ÔÈÕË. ’ÈÓÅÑÈ ÔÑÅÈÜÃÐËÈ ÔÑÔÕÑÂÎÑÔß Å ÃÐÃÇÈ Å ÑÍÕÂÄÓÈ
2000 Æ., ÅÕÑÓÑÈ – Å ¡ÉÐÑÌ ƒ×ÓËÍÈ Å ÔÈÐÕÂÄÓÈ 2002 Æ. Ë ÕÓÈÕßÈ – Å ›ÅÈÙËË Å 2004 Æ. … ØÑÇÈ ÒÈÓÅÑÆÑ
ÔÑÅÈÜÃÐË Ã×ÈÇÓà ËÔÒÑÎßÊÑÅÃÎà «ÃÄÑÓ ÏÈÕÑÇËÚÈÔÍËØ ÏÃÕÈÓËÃÎÑÅ ÒÑ ÑÄÓÃÊÑÅÃÐËá Å ËÐÕÈÓÈÔÃØ
ÖÔÕÑÌÚËÅÑÆÑ ÓÃÊÅËÕË» (McKeown, Hopkins, and Rizzi, 2000) ÇΠÑÄÈÔÒÈÚÈÐË ÑÄÜÈÆÑ ÒÑÐËÏÃÐËÂ
‘–“. Ã×ÈÇÓà ÕÃÍÉÈ ÒÓËÐÂÎà àÕÑÕ ÃÄÑÓ Å ÍÃÚÈÔÕÅÈ ÔÅÑÈÆÑ Ñ×ËÙËÃÎßÐÑÆÑ ÇÑÍÖÏÈÐÕÃ Ë ÇÑÍÖÏÈÐÕÃ
ÇЏÈÉÇÖÐÃÓÑÇÐÑÌ ÔÈÕË. … ØÑÇÈ ÒÈÓÅÑÆÑ ÔÑÅÈÜÃÐË ÈÆÑ ÖÚÃÔÕÐËÍË ÓÃÔÔÏÑÕÓÈÎË ÒÖÕË, ÅÈÇÖÜËÈ
Í ÒÈÓÈÑÓËÈÐÕÃÙËË ÒÈÇÃÆÑÆËÚÈÔÍÑÆÑ ÑÄÓÃÊÑÅÃÐË Ðà ÓÈÛÈÐËÈ ÊÃÇÃÚ ÖÔÕÑÌÚËÅÑÆÑ ÓÃÊÅËÕËÂ. …
ÙÈÎÑÏ ÍÃÉÇÑÈ ÖÚÈÄÐÑÈ ÊÃÅÈÇÈÐËÈ, ÒÓËÐÂÅÛÈÈ ÖÚÃÔÕËÈ Å ÒÓÑÈÍÕÈ, ÑÒÓÈÇÈÎËÎÑ ÇÎÂ ÔÈÄÂ ÒÑÇØÑÇÞ
Í ÒÓÑÅÈÇÈÐËá àÍÔÒÈÓËÏÈÐÕÑÅ Ô ÖÚÈÕÑÏ ÍÑÐÕÈÍÔÕà ÑÄÜËÐ Ë ÖÔÎÑÅËÌ, ÔÖÜÈÔÕÅÖáÜËØ Å ÔÕÓÃÐÃØ. …
ØÑÇÈ ÒÑÔÎÈÇÖáÜËØ ÔÑÅÈÜÃÐËÌ Ë Å ÇÑÍÎÃÇÃØ ÖÚÃÔÕÐËÍË ÑÄÏÈÐÂÎËÔß ÓÈÊÖÎßÕÃÕÃÏË ÔÅÑÈÌ ÓÃÄÑÕÞ
ÒÑ ÒÈÓÈÑÓËÈÐÕÃÙËË ÒÈÇÃÆÑÆËÚÈÔÍÑÆÑ ÑÄÓÃÊÑÅÃÐË Ðà ÓÈÛÈÐËÈ ÊÃÇÃÚ ÖÔÕÑÌÚËÅÑÆÑ ÓÃÊÅËÕËÂ. †ÓÖÒÒÃ
ÕÃÍÉÈ ÇÑÔÕËÆÎà ÔÑÆÎÃÔË ŠÑÕÐÑÛÈÐËË ×ÑÓÏÃÕà ÇÑÍÖÏÈÐÕËÓÑÅÃÐË ÒÓÑÇÈÎÃÐÐÑÌ ËÏË ÓÃÄÑÕÞ.
Р у к ов о д с т в о и р е к о м е нд а ц ии п о п е р е о рие нт а ц ии
п е д а г о г иче с к о г о о б р а з ов ани я н а р е ше ние з а д ач у с т ойчи в о г о р а з в ит и я
13
ÃÍÑÒÎÈÐÐÞÌ Å ÓÈÊÖÎßÕÃÕÈ ÖÍÃÊÃÐÐÞØ ÖÔËÎËÌ ÑÒÞÕ Ë ÓÃÙËÑÐÃÎßÐÞÈ ÓÈÛÈÐË ÒÑÔÎÖÉËÎË ÑÔÐÑÅÑÌ ÇÎÂ
ÒÑÇÆÑÕÑÅÍË ÐÃÔÕÑÂÜÈÆÑ ÇÑÍÖÏÈÐÕÃ. ÓÑÏÈ àÕÑÆÑ, Ã×ÈÇÓÃ Ë ÚÎÈÐÞ ÈÉÇÖÐÃÓÑÇÐÑÌ ÔÈÕË ÔÑÊÇÃÎË, Å
ÔÅÑá ÑÚÈÓÈÇß, ÓÂÇ ÓÈÆËÑÐÃÎßÐÞØ ÔÈÕÈÌ, ÑÄÝÈÇËÐÂáÜËØ ÒÈÇÃÆÑÆËÚÈÔÍËÈ ÖÚÈÄÐÞÈ ÊÃÅÈÇÈÐËÂ, ÍÑÕÑÓÞÈ
ÐÈ ÕÑÎßÍÑ ÂÅÎÂáÕÔ ×ÑÓÖÏÑÏ ÇΠÒÈÇÃÆÑÆÑÅ, ÊÃÐËÏÃáÜËØÔ ÒÑÇÆÑÕÑÅÍÑÌ ÖÚËÕÈÎÈÌ, ÆÇÈ ÑÐË ÏÑÆÖÕ
ÑÄÏÈÐËÅÃÕßÔÂ ÑÒÞÕÑÏ, ÐÑ Ë ÔÒÑÔÑÄÑÏ ÍÑÐÔÑÎËÇÃÙËË ÖÔËÎËÌ ÒÑ ÒÈÓÈÑÓËÈÐÕÃÙËË ÒÈÇÃÆÑÆËÚÈÔÍÑÆÑ
ÑÄÓÃÊÑÅÃÐË Ðà ÓÈÛÈÐËÈ ÊÃÇÃÚ ÖÔÕÑÌÚËÅÑÆÑ ÓÃÊÅËÕËÂ. “ÈÆËÑÐÃÎßÐÞÈ ÔÈÕË ÄÞÎË ÔÑÊÇÃÐÞ Å ÃÐÃÇÈ,
…ÑÔÕÑÚÐÑÌ ˆÅÓÑÒÈ, ÃÓËÄÔÍÑÏ ÄÃÔÔÈÌÐÈ Ë Å áÉÐÑÌ ÚÃÔÕË ƒ×ÓËÍË. … ÔÕÃÇËË ÒÎÃÐËÓÑÅÃÐË ÐÃØÑÇËÕÔÂ
ÔÑÊÇÃÐËÈ ÇÓÖÆËØ ÓÈÆËÑÐÃÎßÐÞØ ÔÈÕÈÌ. …ÏÈÔÕÈ ÅÊÂÕÞÈ, àÕË ÓÈÆËÑÐÃÎßÐÞÈ ÔÈÕË ÑØÅÃÕÞÅÃáÕ ÄÑÎÈÈ
70 ÒÈÇÃÆÑÆËÚÈÔÍËØ ÊÃÅÈÇÈÐËÌ, ÑÍÃÊÞÅÃáÜËØ ÇÓÖÆ ÇÓÖÆÖ ÒÑÏÑÜß Å ÓÃÊÓÃÄÑÕÍÈ Ë ÑÔÖÜÈÔÕÅÎÈÐËË
ÒÓÑÈÍÕÑÅ ÒÑ ÒÈÇÃÆÑÆËÚÈÔÍÑÏÖ ÑÄÓÃÊÑÅÃÐËá Å ËÐÕÈÓÈÔÃØ ÖÔÕÑÌÚËÅÑÆÑ ÓÃÊÅËÕËÂ.
‡Î ÒÑÇÆÑÕÑÅÍË ÐÃÔÕÑÂÜÈÆÑ ÇÑÍÖÏÈÐÕà ÏÞ ÔÑÄÓÃÎË Ë ÓÃÔÔÏÑÕÓÈÎË ÑÄÊÑÓÞ,
ÒÑÎÖÚÈÐÐÞÈ ÑÕ ÒÈÇÃÆÑÆÑÅ, ÊÃÐËÏÃáÜËØÔ ÒÑÇÆÑÕÑÅÍÑÌ ÖÚËÕÈÎÈÌ, ËÊ 18 ÖÚÓÈÉÇÈÐËÌ – ÚÎÈÐÑÅ
ÈÉÇÖÐÃÓÑÇÐÑÌ ÔÈÕË. ”ÒÈÙËÃÎËÔÕÞ ÒÑ ÒÑÇÆÑÕÑÅÍÈ ÖÚËÕÈÎÈÌ, ÐÃÍÑÒËÅÛËÈ ÊÐÃÚËÕÈÎßÐÞÌ ÑÒÞÕ Å ØÑÇÈ
ÑÔÖÜÈÔÕÅÎÈÐË ÙÈÎÑÆÑ ÓÂÇà ÏÈÓÑÒÓËÂÕËÌ ÒÑ ÒÈÓÈÑÓËÈÐÕÃÙËË, ÒÓÈÇÔÕÃÅËÎË ÓÈÊáÏÈ ÒÓÑÅÈÇÈÐÐÑÌ
ËÏË ÓÃÄÑÕÞ ÒÑ ÒÈÓÈÑÓËÈÐÕÃÙËË ÔÅÑËØ ÔÑÄÔÕÅÈÐÐÞØ ÒÓÑÆÓÃÏÏ ÒÈÇÃÆÑÆËÚÈÔÍÑÆÑ ÑÄÓÃÊÑÅÃÐËÂ, Ë
ÅÐÈÔÎË ÓÈÍÑÏÈÐÇÃÙËË, ÄÃÊËÓÖáÜËÈÔ Ðà ËØ ÔÑÄÔÕÅÈÐÐÑÏ ÑÒÞÕÈ ÒÑ ÒÈÓÈÑÓËÈÐÕÃÙËË ÒÈÇÃÆÑÆËÚÈÔÍÑÆÑ
ÑÄÓÃÊÑÅÃÐË Ðà ÓÈÛÈÐËÈ ÊÃÇÃÚ ÖÔÕÑÌÚËÅÑÆÑ ÓÃÊÅËÕËÂ. Ã×ÈÇÓÑÌ Ë ”ÈÍÓÈÕÃÓËÃÕÑÏ ÄÞÎË ÅÞÂÅÎÈÐÞ
ÑÄÜËÈ ÕÈÏÞ Ë ÓÈÍÑÏÈÐÇÃÙËË ÔÓÈÇË ÕÈØ, ÍÑÕÑÓÞÈ ×ËÆÖÓËÓÑÅÃÎË Å ÑÄÊÑÓÃØ, Ë ÒÑÇÆÑÕÑÅÎÈÐ ÒÓÑÈÍÕ
“ÖÍÑÅÑÇÔÕÅÃ. šÎÈÐÞ ÈÉÇÖÐÃÓÑÇÐÑÌ ÔÈÕË ÓÃÔÔÏÑÕÓÈÎË Ë ÅÐÈÔÎË ÐÈÍÑÕÑÓÞÈ ËÊÏÈÐÈÐË ŠÒÓÑÈÍÕ
ÇÑÍÖÏÈÐÕà Ðà ÔÅÑÈÏ ÊÃÔÈÇÃÐËË, ÔÑÔÕÑÂÅÛÈÏÔ Š›ÅÈÙËË Å ÏÃÈ 2004 Æ. •ÈÍÔÕ “ÖÍÑÅÑÇÔÕÅà ÄÞÎ
ÊÃÕÈÏ ÅÐÑÅß ÑÕÓÈÇÃÍÕËÓÑÅÃÐ Ë ÒÓÈÇÔÕÃÅÎÈÐ Ðà ÒÑÅÕÑÓÐÑÈ ÓÃÔÔÏÑÕÓÈÐËÈ ÚÎÈÐÃÏ ÈÉÇÖÐÃÓÑÇÐÑÌ
ÔÈÕË. ‡ÑÍÖÏÈÐÕ, ÂÅËÅÛËÌÔ ÓÈÊÖÎßÕÃÕÑÏ ÒÓÑÇÈÎÃÐÐÑÌ ÓÃÄÑÕÞ, ÄÞÎ ÒÓÈÇÔÕÃÅÎÈÐ ¡ˆ”‘ ÇÎÂ
ËÔÒÑÎßÊÑÅÃÐË ŠÍÃÚÈÔÕÅÈ ÑÔÐÑÅÞ ÇΠÓÃÊÓÃÄÑÕÍË ÒÓÈÇÎÑÉÈÐËÌ ÒÑ ‡ÈÔÂÕËÎÈÕËá ÑÄÓÃÊÑÅÃÐË Å
ËÐÕÈÓÈÔÃØ ÖÔÕÑÌÚËÅÑÆÑ ÓÃÊÅËÕË ‘ÓÆÃÐËÊÃÙËË ‘ÄÝÈÇËÐÈÐÐÞØ ÃÙËÌ (‡‘–“‘‘).
… ÐÃÔÕÑÂÜÈÏ ÇÑÍÖÏÈÐÕÈ ÔÑÇÈÓÉÃÕÔ ÓÖÍÑÅÑÇÂÜËÈ ÖÍÃÊÃÐË ÒÑ ÒÈÓÈÑÓËÈÐÕÃÙËË
ÒÈÇÃÆÑÆËÚÈÔÍÑÆÑ ÑÄÓÃÊÑÅÃÐË Ðà ÓÈÛÈÐËÈ ÊÃÇÃÚ ÖÔÕÑÌÚËÅÑÆÑ ÓÃÊÅËÕËÂ. ÓÑÏÈ àÕÑÆÑ, Å ÐÈÏ
ËÊÎÑÉÈÐÞ ÓÈÍÑÏÈÐÇÃÙËË ÒÑ ÓÂÇÖ ÑÄÎÃÔÕÈÌ, ËÏÈáÜËØ ÓÈÛÃáÜÈÈ ÊÐÃÚÈÐËÈ ÇΠÖÔÒÈØà ÓÃÄÑÕÞ
ÒÑ ÒÈÓÈÑÓËÈÐÕÃÙËË ÒÈÇÃÆÑÆËÚÈÔÍÑÆÑ ÑÄÓÃÊÑÅÃÐËÂ ÐÃ ÓÈÛÈÐËÈ ÊÃÇÃÚ ÖÔÕÑÌÚËÅÑÆÑ ÓÃÊÅËÕËÂ. ÕË
ÓÈÍÑÏÈÐÇÃÙËË ÅÍÎáÚÃáÕ:
1. “ÈÍÑÏÈÐÇÃÙËË, ÍÃÔÃáÜËÈÔ ÖÚÃÔÕË ÏËÐËÔÕÈÓÔÕÅ Ë ÑÓÆÃÐËÊÃÙËÌ Ðà ÐÃÙËÑÐÃÎßÐÑÏ
ÖÓÑÅÐÈ
2. “ÈÍÑÏÈÐÇÃÙËË Å ÑÕÐÑÛÈÐËË ÖÚÃÔÕË ÑÄÜËÐ, ÓÈÆËÑÐÑÅ, ÒÓÑÅËÐÙËÌ
3. “ÈÍÑÏÈÐÇÃÙËË ÑÕÐÑÔËÕÈÎßÐÑ ËÊÏÈÐÈÐËÌ Å ÖÚÓÈÉÇÈÐËÂØ ÅÞÔÛÈÆÑ ÑÄÓÃÊÑÅÃÐËÂ
3A. “ÈÍÑÏÈÐÇÃÙËË ÑÕÐÑÔËÕÈÎßÐÑ ËÊÏÈÐÈÐËÌ ÅÑ ÅÔÈØ ÖÚÓÈÉÇÈÐËÂØ ÅÞÔÛÈÆÑ
ÑÄÓÃÊÑÅÃÐËÂ
3B. “ÈÍÑÏÈÐÇÃÙËË ÑÕÐÑÔËÕÈÎßÐÑ ËÊÏÈÐÈÐËÌ Å ÓÃÏÍÃØ ÒÈÇÃÆÑÆËÚÈÔÍËØ
×ÃÍÖÎßÕÈÕÑÅ
3C. “ÈÍÑÏÈÐÇÃÙËË ÑÕÐÑÔËÕÈÎßÐÑ ËÊÏÈÐÈÐËÌ, ÅÅÑÇËÏÞØ Å ÙÈÎÂØ ÒÑÅÞÛÈÐËÂ
ÊÃËÐÕÈÓÈÔÑÅÃÐÐÑÔÕË ÄÖÇÖÜËØ Ë ÓÃÄÑÕÃáÜËØ ÒÓÈÒÑÇÃÅÃÕÈÎÈÌ
3D. “ÈÍÑÏÈÐÇÃÙËË Ðà ÖÓÑÅÐÈ ËÐÇËÅËÇÖÃÎßÐÞØ ÒÓÈÇÔÕÃÅËÕÈÎÈÌ ÒÓÑ×ÈÔÔÑÓÔÍÑÒÓÈÒÑÇÃÅÃÕÈÎßÔÍÑÆÑ ÔÑÔÕÃÅÃ
4. “ÈÍÑÏÈÐÇÃÙËË, ÍÃÔÃáÜËÈÔ ×ËÐÃÐÔËÓÑÅÃÐËÂ Ë ÇÓÖÆËØ ÓÈÔÖÓÔÑÅ
5. “ÈÍÑÏÈÐÇÃÙËË, ÍÃÔÃáÜËÈÔ ÒÃÓÕÐÈÓÔÍËØ ÔÅÂÊÈÌ
6. “ÈÍÑÏÈÐÇÃÙËË, ÍÃÔÃáÜËÈÔ ËÔÔÎÈÇÑÅÃÐËÌ
7. “ÈÍÑÏÈÐÇÃÙËË, ÍÃÔÃáÜËÈÔ ÍÑÏÏÖÐËÍÃÙËË
8. “ÈÍÑÏÈÐÇÃÙËË, ÍÃÔÃáÜËÈÔ ÅÑÊÏÑÉÐÑÔÕÈÌ ËÐ×ÑÓÏÃÙËÑÐÐÞØ ÕÈØÐÑÎÑÆËÌ.
15
II.
Pуководство по переориентации
педагогического образования
на решение задач устойчивого
развития
‡Î ÕÑÆÑ ÚÕÑÄÞ ÒÈÓÈÑÓËÈÐÕËÓÑÅÃÕß ÒÈÇÃÆÑÆËÚÈÔÍÑÈ ÑÄÓÃÊÑÅÃÐËÈ Ðà ÓÈÛÈÐËÈ ÊÃÇÃÚ ÖÔÕÑÌÚËÅÑÆÑ
ÓÃÊÅËÕËÂ, ÐÃÏ ÐÈÑÄØÑÇËÏÑ ÓÃÔÔÏÑÕÓÈÕß ÑÔÐÑÅÐÞÈ ÒÓËÐÙËÒÞ ÖÔÕÑÌÚËÅÑÆÑ ÓÃÊÅËÕËÂ Ë ÒÓËÏÈÐËÕß
ËØ Í Ô×ÈÓÈ ÑÄÓÃÊÑÅÃÐËÂ Ë ÒÈÇÃÆÑÆËÚÈÔÍÑÆÑ ÑÄÓÃÊÑÅÃÐËÂ. ’Ñ ÏÈÓÈ ÓÃÔÔÏÑÕÓÈÐË ÐÃÏË ËÇÈÃÎÑÅ,
ÎÈÉÃÜËØ Å ÐÃÔÕÑÂÜÈÈ ÅÓÈÏ ŠÑÔÐÑÅÈ ÖÔÕÑÌÚËÅÑÆÑ ÓÃÊÅËÕËÂ, ÄÞÎË ÅÞÂÅÎÈÐÞ ÔÑÙËÃÎßÐÞÈ ÙÈÎË:
ÆÎÃÅÈÐÔÕÅÑ ÅÑÒÓÑÔÑÅ, ÔÅÂÊÃÐÐÞØ Ô ÑÍÓÖÉÃáÜÈÌ ÔÓÈÇÑÌ, ÔÑÙËÃÎßÐàÔÒÓÃÅÈÇÎËÅÑÔÕß, ÒÓÃÅÑÔÖÇËÈ
Ë ÕÈÓÒËÏÑÔÕß, ÍÃÚÈÔÕÅÑ ÉËÊÐË ÇΠÅÔÈØ ÎáÇÈÌ ÐÞÐÈÛÐÈÆÑ Ë ÄÖÇÖÜÈÆÑ ÒÑÍÑÎÈÐËÌ, ÍÑÕÑÓÞØ, ÔÍÑÓÈÈ
ÅÔÈÆÑ, Ë ÇÑÎÉÐÑ ÊÃÕÓÑÐÖÕß ‘–“. … ÇÈÏÑÍÓÃÕËÚÈÔÍËØ ÑÄÜÈÔÕÅÃØ ‘–“ ÅÐÈÇÓÂÈÕÔ ŠÒÓÑÙÈÔÔÈ ÖÚÃÔÕËÂ
ÑÄÜÈÔÕÅÃ Ë ËÏÈÈÕ ÐÈÒÑÔÓÈÇÔÕÅÈÐÐÑÈ ÑÕÐÑÛÈÐËÈ Í ÒÓËÐÂÕËá ÓÈÛÈÐËÌ ÐÃ ÄÃÊÈ ÑÄÜËÐ.
… ÒÓËÅÑÇËÏÑÌ ÐËÉÈ ÅÞÇÈÓÉÍÈ ËÊ ’ÓÑÆÓÃÏÏÞ ÇÈÌÔÕÅËÌ ÒÑ ÇÃÎßÐÈÌÛÈÏÖ
ÑÔÖÜÈÔÕÅÎÈÐËá ’ÑÅÈÔÕÍË ÇРÐà XXI ÅÈÍ, ÒÓËÐÂÕÑÌ Ðà …ÔÕÓÈÚÈ Ðà ÅÞÔÛÈÏ ÖÓÑÅÐÈ «’ÎÃÐÈÕà ŠÈÏλ
ÒÎáÔ 5, ÓÑÎß ÑÄÓÃÊÑÅÃÐËÂ Å ÇÈÎÈ ÔÑÇÈÌÔÕÅËÂ ÔÑÊÇÃÐËá ÄÑÎÈÈ ÖÔÕÑÌÚËÅÞØ ÑÄÜÈÔÕÅ ËÊÎÑÉÈÐÃ
ÔÎÈÇÖáÜËÏ ÑÄÓÃÊÑÏ:
«‘ÄÓÃÊÑÅÃÐËÈ ÔÒÑÔÑÄÔÕÅÖÈÕ ÒÑÅÞÛÈÐËá ÖÓÑÅРÄÎÃÆÑÔÑÔÕÑÂÐË ÎáÇÈÌ Ë ÂÅÎÂÈÕÔ ÑÇÐËÏ
ËÊ ÓÈÛÃáÜËØ ×ÃÍÕÑÓÑÅ ÔÑÊÇÃÐË ÖÔÎÑÅËÌ ÇΠÕÑÆÑ, ÚÕÑÄÞ ÎáÇË ÏÑÆÎË ÔÕÃÕß ÒÑÎÈÊÐÞÏË Ë
ÑÕÅÈÕÔÕÅÈÐÐÞÏË ÚÎÈÐÃÏË ÑÄÜÈÔÕÅÃ. ‘ÇÐËÏ ËÊ ÑÔÐÑÅÑÒÑÎÃÆÃáÜËØ ÖÔÎÑÅËÌ ÖÔÕÑÌÚËÅÑÆÑ
ÓÃÊÅËÕË ÂÅÎÂÈÕÔ ÐÃÎËÚËÈ ÇÑÔÕÖÒÐÑÌ ÇΠÅÔÈØ, ÃÇÈÍÅÃÕÐÞÏ ÑÄÓÃÊÑÏ ×ËÐÃÐÔËÓÖÈÏÑÌ Ë
à××ÈÍÕËÅÐÑÌ ÔËÔÕÈÏÞ ÑÄÓÃÊÑÅÃÐË Ðà ÅÔÈØ ÖÓÑÅÐÂØ, ÑÔÑÄÈÐÐÑ Ðà ÐÃÚÃÎßÐÑÏ Ë ÔÓÈÇÐÈÏ
ÖÓÑÅÐÂØ, ÔÒÑÔÑÄÔÕÅÖáÜÈÌ ÍÃÍ ÖÍÓÈÒÎÈÐËá ÒÑÕÈÐÙËÃÎà ÎáÇÈÌ, ÕÃÍ Ë ÒÑÅÞÛÈÐËá ÖÓÑÅРËØ
ÄÎÃÆÑÔÑÔÕÑÂÐËÂ.  ÚËÔÎÖ ÑÔÐÑÅÐÞØ ÕÈÏ ÑÄÓÃÊÑÅÃÐË ŠËÐÕÈÓÈÔÃØ ÑÄÈÔÒÈÚÈÐË ÖÔÕÑÌÚËÅÑÔÕË
ÑÕÐÑÔÂÕÔÂ ÒÓÑÇÑÎÉÈÐËÈ ÑÄÓÃÊÑÅÃÐËÂ Å ÕÈÚÈÐËÈ ÅÔÈÌ ÉËÊÐË, ÏÈÉÇËÔÙËÒÎËÐÃÓÐÑÈ ÑÄÓÃÊÑÅÃÐËÈ,
ÒÃÓÕÐÈÓÔÕÅÑ, ÒÑÎËÍÖÎßÕÖÓÐÑÈ ÑÄÓÃÊÑÅÃÐËÈ Ë ÓÃÔÛËÓÈÐËÈ ÅÑÊÏÑÉÐÑÔÕÈÌ. ’ÈÓÅÑÑÚÈÓÈÇÐÑÈ
ÅÐËÏÃÐËÈ ÔÎÈÇÖÈÕ ÖÇÈÎÂÕß ÑÄÈÔÒÈÚÈÐËá ÅÔÈÔÕÑÓÑÐÐÈÆÑ Ë ÓÃÅÐÑÆÑ ÇÑÔÕÖÒÃ ÉÈÐÜËÐ Ë ÇÈÅÑÚÈÍ
ÍÑ ÅÔÈÏ ÖÓÑÅÐÂÏ ÑÄÓÃÊÑÅÃÐËÂ Ë ÒÓÑ×ÈÔÔËÑÐÃÎßÐÑÌ ÒÑÇÆÑÕÑÅÍË. ‘ÔÑÄÑÈ ÅÐËÏÃÐËÈ ÔÎÈÇÖÈÕ
ÖÇÈÎÂÕß ÕÃÍÉÈ ÒÓÑ×ÈÔÔËÑÐÃÎßÐÑÌ ÒÑÇÆÑÕÑÅÍÈ ÒÓÈÒÑÇÃÅÃÕÈÎÈÌ, ÏÑÎÑÇÈÉÐÞØ ÎËÇÈÓÑÅ Ë ÇÓÖÆËØ
ÅÑÔÒËÕÃÕÈÎÈÌ. ‘ÄÓÃÊÑÅÃÐËÈ ÇÑÎÉÐÑ ÓÃÔÔÏÃÕÓËÅÃÕßÔ ÕÃÍÉÈ ÍÃÍ ÑÇÐÑ ËÊ ÔÓÈÇÔÕÅ ÓÃÔÛËÓÈÐËÂ
ÅÑÊÏÑÉÐÑÔÕÈÌ ÏÑÎÑÇÈÉË Ë ÇÓÖÆËØ ÖÂÊÅËÏÞØ Ë ÏÃÓÆËÐÃÎËÊËÓÑÅÃÐÐÞØ ÆÓÖÒÒ, Å ÕÑÏ ÚËÔÎÈ Å
ÔÈÎßÔÍËØ ÓÃÌÑÐÃØ, ÒÑÔÓÈÇÔÕÅÑÏ ÖÔÕÃÐÑÅÎÈÐËÂ ÑÕÐÑÛÈÐËÌ ÒÃÓÕÐÈÓÔÕÅÃ ÏÈÉÇÖ ÒÑÍÑÎÈÐËÂÏË Ë
ÅÊÃËÏÐÑÆÑ ÑÄÖÚÈÐËÂ. ‡ÃÉÈ Å ÔÕÓÃÐÃØ Ô à××ÈÍÕËÅÐÞÏË ÔËÔÕÈÏÃÏË ÑÄÓÃÊÑÅÃÐË ÑÜÖÜÃÈÕÔÂ
16
Р у к ов о д с т в о и р е к о м е нд а ц ии
ÐÈÑÄØÑÇËÏÑÔÕß ÒÈÓÈÑÓËÈÐÕÃÙËË ÑÄÓÃÊÑÅÃÐËÂ, ËÐ×ÑÓÏÃÙËÑÐÐÑ-ÒÓÑÒÃÆÃÐÇËÔÕÔÍÑÌ ÓÃÄÑÕÞ Ë
ÒÓÑ×ÈÔÔËÑÐÃÎßÐÑÌ ÒÑÇÆÑÕÑÅÍË Å ÙÈÎÂØ ÑÄÈÔÒÈÚÈÐË ÄÑÎÈÈ ÆÎÖÄÑÍÑÆÑ ÒÑÐËÏÃÐËÂ, ÍÓËÕËÚÈÔÍÑÆÑ
ÃÐÃÎËÊÃ Ë ÒÑÇÇÈÓÉÍË ÑÄÜÈÔÕÅÈÐÐÑÔÕßá ÍÑÐÙÈÒÙËË ÖÔÕÑÌÚËÅÑÆÑ ÓÃÊÅËÕËÂ.» (ÓÈÊÑÎáÙËÂ
†ÈÐÈÓÃÎßÐÑÌ ƒÔÔÃÏÄÎÈË ‘‘ A/RES/S-19/2 ÑÕ 19 ÔÈÐÕÂÄÓ 1997 Æ. ’ÓËÎÑÉÈÐËÈ «’ÓÑÆÓÃÏÏÃ
ÇÈÌÔÕÅËÌ ÒÑ ÇÃÎßÐÈÌÛÈÏÖ ÑÔÖÜÈÔÕÅÎÈÐËá ’ÑÅÈÔÕÍË ÇРÐà XXI ÅÈÍ», ÒÖÐÍÕ 105, ÔÕÓ. 33
ÓÖÔÔÍÑÆÑ ÕÈÍÔÕÃ).
šÕÑÄÞ ÐÃÚÃÕß ÒÓÑÙÈÔÔ ÒÈÓÈÑÓËÈÐÕÃÙËË ÒÈÇÃÆÑÆËÚÈÔÍÑÆÑ ÑÄÓÃÊÑÅÃÐË Ðà ÓÈÛÈÐËÈ
ÊÃÇÃÚ ÖÔÕÑÌÚËÅÑÆÑ ÓÃÊÅËÕËÂ, ÒÓÑ×ÈÔÔÑÓÔÍÑ-ÒÓÈÒÑÇÃÅÃÕÈÎßÔÍËÌ ÔÑÔÕÃÅ ÒÈÇÃÆÑÆËÚÈÔÍËØ ÖÚÈÄÐÞØ
ÊÃÅÈÇÈÐËÌ ÅÑ ÅÔÈØ ÔÕÓÃÐÃØ ÏËÓÃ ÇÑÎÉÈÐ ÓÃÊÓÃÄÑÕÃÕß ÔÅÑË ÔÑÄÔÕÅÈÐÐÞÈ ÕÈÏÃÕËÚÈÔÍËÈ ÓÖÍÑÅÑÇÔÕÅÃ, Å
ÑÔÐÑÅÖ ÍÑÕÑÓÞØ ÇÑÎÉÐÞ ÄÞÕß ÒÑÎÑÉÈÐÞ ÑÒÓÈÇÈÎÈÐËÂ Ë ËÇÈÃÎÞ, ÔÅÂÊÃÐÐÞÈ Ô ÖÔÕÑÌÚËÅÞÏ ÓÃÊÅËÕËÈÏ.
˜ÑÕÂ Ë ÔÖÜÈÔÕÅÖÈÕ ÄÑÎßÛÑÈ ÚËÔÎÑ ËÇÈÃÎËÔÕËÚÈÔÍËØ Ë ÙÈÎÑÔÕÐÞØ ÑÒËÔÃÐËÌ ÍÑÐÙÈÒÕÖÃÎßÐÑÌ ÑÔÐÑÅÞ
ÖÔÕÑÌÚËÅÑÔÕË Ë ÑÄÓÃÊÑÅÃÐË ŠËÐÕÈÓÈÔÃØ ÖÔÕÑÌÚËÅÑÆÑ ÓÃÊÅËÕËÂ, ÒÈÇÃÆÑÆËÚÈÔÍËÈ ×ÃÍÖÎßÕÈÕÞ
ÇÑÎÉÐÞ ÓÈÛËÕß, ÍÃÍËÏ ÕÈÏÃÏ ÔÎÈÇÖÈÕ ÖÇÈÎÂÕß ÐÃËÄÑÎßÛÈÈ ÅÐËÏÃÐËÈ Å ËØ ÖÚÈÄÐÞØ ÒÎÃÐÃØ,
ÒÓÑÆÓÃÏÏÃØ, ÒÓÃÍÕËÚÈÔÍËØ ÊÃÐÂÕËÂØ, Ã ÕÃÍÉÈ Å ÓÃÏÍÃØ ÒÑÎËÕËÍË, ÚÕÑÄÞ ÒÓÑÆÓÃÏÏÞ ÒÈÇÃÆÑÆËÚÈÔÍÑÆÑ
ÑÄÓÃÊÑÅÃÐË ÔÑÑÕÅÈÕÔÕÅÑÅÃÎË àÍÑÎÑÆËÚÈÔÍËÏ, ÔÑÙËÃÎßÐÞÏ Ë àÍÑÐÑÏËÚÈÔÍËÏ ÖÔÎÑÅËÂÏ Ë ÄÞÎË
ÔÑÊÅÖÚÐÞ ÙÈÎÂÏ, ÍÑÕÑÓÞÈ ÔÕÃÅÂÕÔÂ ÑÄÜËÐÃÏË, ÓÈÆËÑÐÃÏË Ë ÔÕÓÃÐÃÏË.
”ÖÜÈÔÕÅÖáÕ ÓÖÍÑÅÑÇÔÕÅà ÒÑ ÓÃÊÓÃÄÑÕÍÈ ÑÄÓÃÊÑÅÃÕÈÎßÐÞØ ÏÃÕÈÓËÃÎÑÅ ÒÑ
ÓÃÊÎËÚÐÞÏ ÇËÔÙËÒÎËÐÃÏ. ÕË ÓÖÍÑÅÑÇÔÕÅà ÏÑÆÖÕ ÄÞÕß ËÔÒÑÎßÊÑÅÃÐÞ Å ÍÃÚÈÔÕÅÈ ÑÕÒÓÃÅÐÑÌ
ÕÑÚÍË ÇΠÓÃÊÓÃÄÑÕÍË ÓÖÍÑÅÑÇÔÕÅ ÇΠÒÓÑÈÍÕÑÅ ‘–“. ÃÒÓËÏÈÓ, Ã×ÈÇÓà –‹•…‹/¡ˆ”‘ ÒÑ
ÒÈÓÈÑÓËÈÐÕÃÙËË ÒÈÇÃÆÑÆËÚÈÔÍÑÆÑ ÑÄÓÃÊÑÅÃÐËÂ ÐÃ ÓÈÛÈÐËÈ ÊÃÇÃÚ ÖÔÕÑÌÚËÅÑÆÑ ÓÃÊÅËÕËÂ ÑÒÓÈÇÈÎËÎÃ
ÍÓËÕÈÓËË ÇΠÓÃÊÓÃÄÑÕÍË ÈÈ ÒÓÑÈÍÕÑÅ ‘–“. ÃÉÇÞÌ ÐÑÅÞÌ ÒÓÑÈÍÕ ÓÃÊÓÃÄÃÕÞÅÃÈÕÔÂ Ë ÑÙÈÐËÅÃÈÕÔÂ
Ðà ÑÔÐÑÅÈ ÔÎÈÇÖáÜËØ ÔÈÏË ÍÓËÕÈÓËÈÅ:
v ‘–“ ÃÍÕÖÃÎßÐÑ Ô ÕÑÚÍË ÊÓÈÐË ÏÈÔÕÐÞØ ÖÔÎÑÅËÌ Ë ÍÖÎßÕÖÓÐÞØ ÑÔÑÄÈÐÐÑÔÕÈÌ.
v ‘–“ ËÔØÑÇËÕ ËÊ ÏÈÔÕÐÞØ ÒÑÕÓÈÄÐÑÔÕÈÌ, ÒÓÈÇÔÕÃÅÎÈÐËÌ Ë ÖÔÎÑÅËÌ, ÅÏÈÔÕÈ Ô ÕÈÏ
ÒÓËÊÐÃÈÕ, ÚÕÑ ÖÇÑÅÎÈÕÅÑÓÈÐËÈ ÏÈÔÕÐÞØ ÒÑÕÓÈÄÐÑÔÕÈÌ ÚÃÔÕÑ ËÏÈÈÕ ÆÎÑÄÃÎßÐÞÈ
ÓÈÊÖÎßÕÃÕÞ Ë ÒÑÔÎÈÇÔÕÅËÂ.
v ‘–“ ÑØÅÃÕÞÅÃÈÕ ×ÑÓÏÃÎßÐÑÈ, ÐÈ×ÑÓÏÃÎßÐÑÈ Ë ÐÈÑ×ËÙËÃÎßÐÑÈ ÑÄÓÃÊÑÅÃÐËÈ.
v ‘–“ ÂÅÎÂÈÕÔ ÇÈÂÕÈÎßÐÑÔÕßá, ÑØÅÃÕÞÅÃáÜÈÌ ÅÈÔß ÒÈÓËÑÇ ÉËÊÐË ÚÈÎÑÅÈÍÃ.
v ‘–“ ÔÕÓÑËÕÔÂ Ô ÖÚÈÕÑÏ ÓÃÊÅËÅÃáÜÈÆÑÔ ØÃÓÃÍÕÈÓà ÍÑÐÙÈÒÙËË ÖÔÕÑÌÚËÅÑÆÑ
ÓÃÊÅËÕËÂ.
v ‘–“ ÑØÅÃÕÞÅÃÈÕ ÔÑÇÈÓÉÃÐËÈ ÑÄÓÃÊÑÅÃÐËÂ, ÍÑÐÕÈÍÔÕ, ÒÈÇÃÆÑÆËÍÖ, ÆÎÑÄÃÎßÐÞÈ
ÒÓÑÄÎÈÏÞ Ë ÏÈÔÕÐÞÈ ÒÓËÑÓËÕÈÕÞ.
v ‘–“ ÑØÅÃÕÞÅÃÈÕ ÅÔÈ ÕÓË Ô×ÈÓÞ ÖÔÕÑÌÚËÅÑÆÑ ÓÃÊÅËÕËÂ: ÑÍÓÖÉÃáÜÖá ÔÓÈÇÖ,
ÑÄÜÈÔÕÅÑ Ë àÍÑÐÑÏËÍÖ.
Ã×ÈÇÓÑÌ ÄÞÎË ÕÃÍÉÈ ÒÓËÐÂÕÞ ÐÈÆÃÕËÅÐÞÈ ÍÓËÕÈÓËË (ÕÑ ÈÔÕß ÕÑÆÑ, ÚÈÆÑ ÐÈÑÄØÑÇËÏÑ
ËÊÄÈÆÃÕß), ÍÑÕÑÓÞÏË ÔÎÈÇÖÈÕ ÓÖÍÑÅÑÇÔÕÅÑÅÃÕßÔ ÒÓË ÓÃÊÓÃÄÑÕÍÈ ÒÓÑÈÍÕÑÅ ‘–“:
v ‘–“ ÐÈ ÒÓËÅÐÑÔËÕÔ ËÊ ÇÓÖÆÑÆÑ ÍÖÎßÕÖÓÐÑÆÑ, àÍÑÐÑÏËÚÈÔÍÑÆÑ ËÎË ÆÈÑÆÓÃ×ËÚÈÔÍÑÆÑ
ÓÈÆËÑÐÃ.
v ‘–“ ÐÈ ÂÅÎÂÈÕÔ «ÑÇÐÑÓÃÊÏÈÓÐÞÏ»: ÑÐÑ ÇÑÎÉÐÑ ÔÑÊÇÃÅÃÕßÔÂ Ô ÖÚÈÕÑÏ
ÓÈÆËÑÐÃÎßÐÞØ ÓÃÊÎËÚËÌ.
“ÃÊÓÃÄÑÕÚËÍË ÖÚÈÄÐÞØ ÒÎÃÐÑÅ, ÐÈ ÊÐÃÍÑÏÞÈ Ô ÏÈÔÕÐÞÏË àÍÑÎÑÆËÚÈÔÍËÏË, ÍÖÎßÕÖÓÐÞÏË
Ë àÍÑÐÑÏËÚÈÔÍËÏË ÖÔÎÑÅËÂÏË, ÐÈ ÇÑÎÉÐÞ ÊÃÐËÏÃÕßÔ ÐÃÒËÔÃÐËÈÏ ÏÃÕÈÓËÃÎÑÅ ËÎË ÒÓÑÆÓÃÏÏ ÒÑ
‘–“. –ÍÃÊÃÐÐÞÈ ÅÞÛÈ ÐÈÆÃÕËÅÐÞÈ ÍÓËÕÈÓËË ÐÈ ÑÊÐÃÚÃáÕ, ÚÕÑ ÐÈ ÔÎÈÇÖÈÕ ËÔÒÑÎßÊÑÅÃÕß ÒÈÓÈÇÑÅÑÌ
ÑÒÞÕ, ÐÃÍÑÒÎÈÐÐÞÌ Å ÓÃÊÐÞØ ÖÆÑÎÍÃØ ÏËÓÃ. ’ÈÓÈÇÑÅàÒÓÃÍÕËÍÃ, ÔÖÜÈÔÕÅÖáÜàŠÑÇÐÑÏ ÏÈÔÕÈ,
ÇÑÎÉÐà ÄÞÕß ÃÇÃÒÕËÓÑÅÃÐÃ Ë ÏÑÇË×ËÙËÓÑÅÃÐÃ, Ô ÕÈÏ ÚÕÑÄÞ ÑÐà ÔÕÃÎà ÃÍÕÖÃÎßÐÑÌ ÒÓËÏÈÐËÕÈÎßÐÑ
Í ÏÈÔÕÐÞÏ ÖÔÎÑÅËÂÏ Ë ÍÖÎßÕÖÓÐÞÏ ÑÔÑÄÈÐÐÑÔÕÂÏ.
Р у к ов о д с т в о и р е к о м е нд а ц ии п о п е р е о рие нт а ц ии
п е д а г о г иче с к о г о о б р а з ов ани я н а р е ше ние з а д ач у с т ойчи в о г о р а з в ит и я
17
’ÓË ÒÈÓÈÑÓËÈÐÕÃÙËË ÖÚÈÄÐÞØ ÒÓÑÆÓÃÏÏ ÏÞ, ÓÃÄÑÕÐËÍË Ã×ÈÇÓÞ, ËÔÒÑÎßÊÖÈÏ
ÓÃÏÍË, ÅÍÎáÚÃáÜËÈ ÒÂÕß ÍÑÏÒÑÐÈÐÕÑÅ ÒÈÓÈÑÓËÈÐÕËÓÑÅÃÐÐÑÌ ÖÚÈÄÐÑÌ ÒÓÑÆÓÃÏÏÞ: ÊÐÃÐËÂ,
ÒÓÑÄÎÈÏÞ, ÐÃÅÞÍË, ÒÈÓÔÒÈÍÕËÅÞ Ë ÙÈÐÐÑÔÕË, Ã ÕÃÍÉÈ ËØ ÅÊÃËÏÑÇÈÌÔÕÅËÈ (McKeown et al., 2002).
ÈÉÇÖÐÃÓÑÇÐàÔÈÕß ÔÕÓÈÏËÕÔÂ Í ÕÑÏÖ, ÚÕÑÄÞ ÒÈÓÈÑÓËÈÐÕËÓÑÅÃÐÐÑÈ ÒÈÇÃÆÑÆËÚÈÔÍÑÈ ÑÄÓÃÊÑÅÃÐËÈ
ÄÞÎÑ ÐÃÒÓÃÅÎÈÐÑ ÐÃ ÓÈÛÈÐËÈ ÊÃÇÃÚ ÖÔÕÑÌÚËÅÑÆÑ ÓÃÊÅËÕËÂ Å ÍÑÐÕÈÍÔÕÈ ÖÚÈÄÐÞØ ÒÎÃÐÑÅ, ÒÓÑÆÓÃÏÏ,
ÒÓÃÍÕËÚÈÔÍËØ ÊÃÐÂÕËÌ Ë ÒÑÎËÕËÍË (ÔÏ. ’ÓËÎÑÉÈÐËÈ ƒ).
’ÓËÇÈÓÉËÅÃÂÔß ÕÈÊËÔÃ Ñ ÕÑÏ, ÚÕÑ ÎáÄÑÈ ÑÄÓÃÊÑÅÃÐËÈ Å ËÐÕÈÓÈÔÃØ ÖÔÕÑÌÚËÅÑÆÑ
ÓÃÊÅËÕË ÇÑÎÉÐÑ ÑÕÓÃÉÃÕß àÍÑÎÑÆËÚÈÔÍËÈ, ÔÑÙËÈÕÃÎßÐÞÈ Ë àÍÑÐÑÏËÚÈÔÍËÈ ÖÔÎÑÅËÂ, Ë ÚÕÑ ÑÐÑ
ÇÑÎÉÐÑ ÄÞÕß ÃÍÕÖÃÎßÐÞÏ ÒÓËÏÈÐËÕÈÎßÐÑ Í ÍÖÎßÕÖÓÐÞÏ ÑÔÑÄÈÐÐÑÔÕÂÏ, ÏÞ ÑÔÕÃÅÎÂÈÏ Ðà ÖÔÏÑÕÓÈÐËÈ
×ÃÍÖÎßÕÈÕÑÅ ÑÄÓÃÊÑÅÃÐË ÓÈÛÈÐËÈ ÊÃÇÃÚË ÔÑÊÇÃÐË ËØ ÔÑÄÔÕÅÈÐÐÞØ ÓÖÍÑÅÑÇÔÕÅ Ë ÒÓËÐÂÕËÈ
ÍÓËÕÈÓËÈÅ ÒÑ ÓÃÊÓÃÄÑÕÍÈ ÒÓÑÈÍÕÑÅ, ÍÑÕÑÓÞÏË ÑÐË ÇÑÎÉÐÞ ÓÖÍÑÅÑÇÔÕÅÑÅÃÕßÔÂ Å ÔÅÑËØ ÖÔËÎËÂØ ÒÑ
ÒÈÓÈÑÓËÈÐÕÃÙËË ÒÈÇÃÆÑÆËÚÈÔÍÑÆÑ ÑÄÓÃÊÑÅÃÐËÂ ÐÃ ÓÈÛÈÐËÈ ÊÃÇÃÚ ÖÔÕÑÌÚËÅÑÆÑ ÓÃÊÅËÕËÂ.
19
III.
Инициативы,
предпринимаемые участниками
Международной сети
… ÔÅÑËØ ÖÔËÎËÂØ ÒÑ ÒÈÓÈÑÓËÈÐÕÃÙËË ÒÈÇÃÆÑÆËÚÈÔÍÑÆÑ ÑÄÓÃÊÑÅÃÐË Ðà ÓÈÛÈÐËÈ ÊÃÇÃÚ ÑÄÈÔÒÈÚÈÐËÂ
ÖÔÕÑÌÚËÅÑÔÕË Å ËØ ÔÑÄÔÕÅÈÐÐÞØ ÖÚÓÈÉÇÈÐËÂØ, ÒÓÑÅËÐÙËÂØ, ÔÕÓÃÐÃØ Ë ÐÃ ÏÈÉÇÖÐÃÓÑÇÐÑÏ ÖÓÑÅÐÈ
ÚÎÈÐÞ ÈÉÇÖÐÃÓÑÇÐÑÌ ÔÈÕË ÒÓÈÇÒÓËÐËÏÃÎË ÏÐÑÆÑ ÓÃÊÎËÚÐÞØ ËÐËÙËÃÕËÅ. ÕË ÏÈÓÞ ÍÃÔÃÎËÔß
ÖÚÈÄÐÞØ ÒÎÃÐÑÅ, ÒÓÑÆÓÃÏÏ, ÒÓËÏÈÐÂÈÏÑÌ ÒÓÃÍÕËÍË Ë ÒÑÎËÕËÍË Å ÓÃÏÍÃØ ËØ ÖÚÓÈÉÇÈÐËÌ, ÖÚËÕÞÅÃÂ
ÏÈÔÕÐÞÈ ÖÔÎÑÅËÂ Ë ÍÖÎßÕÖÓÐÞÈ ÃÔÒÈÍÕÞ. ‹Ø ÇÈÂÕÈÎßÐÑÔÕß ÔÕËÏÖÎËÓÑÅÃÎà ÓÃÊÅËÕËÈ ÐÃÙËÑÐÃÎßÐÞØ,
ÓÈÆËÑÐÃÎßÐÞØ Ë ÏÈÉÇÖÐÃÓÑÇÐÞØ ÔÈÕÈÌ. … ÙÈÎÂØ ÓÃÔÒÓÑÔÕÓÃÐÈÐË ËÇÈÌ ‘–“ ÑÐË ËÔÒÑÎßÊÑÅÃÎË
ÔÃÏÞÈ ÓÃÊÎËÚÐÞÈ ×ÑÓÖÏÞ, ÇÑÔÕÖÒÐÞÈ ÇΠÓÃÄÑÕÐËÍÑÅ ÔËÔÕÈÏÞ ÒÈÇÃÆÑÆËÚÈÔÍÑÆÑ ÑÄÓÃÊÑÅÃÐËÂ
(ÐÃÒÓËÏÈÓ, ÍÑÐ×ÈÓÈÐÙËË Ë ÒÈÚÃÕÐÞÈ ËÊÇÃÐËÂ). ‘Ä ÖÔÒÈØÃØ Ë ÐÈÖÇÃÚÃØ Ðà àÕÑÏ ÒÖÕË ÖÚÃÔÕÐËÍË
ÖÊÐÃÅÃÎË ÄÎÃÆÑÇÃÓÂ ÒÖÄÎËÍÃÙËÂÏ Å ÒÓÈÔÔÈ.
”ÎÈÇÖÈÕ ÑÕÏÈÕËÕß, ÚÕÑ ÇΠÒÑÇÇÈÓÉÍË ËØ ÇÈÂÕÈÎßÐÑÔÕË ÒÑ ÒÈÓÈÑÓËÈÐÕÃÙËË
ÒÈÇÃÆÑÆËÚÈÔÍÑÆÑ ÑÄÓÃÊÑÅÃÐË Ðà ÓÈÛÈÐËÈ ÊÃÇÃÚ ÖÔÕÑÌÚËÅÑÆÑ ÓÃÊÅËÕË ÚÎÈÐÞ ÈÉÇÖÐÃÓÑÇÐÑÌ ÔÈÕË
ÐÈ ÒÑÎÖÚÃáÕ ×ËÐÃÐÔËÓÑÅÃÐË ÔÑ ÔÕÑÓÑÐÞ Ã×ÈÇÓÞ ËÎË ÍÃÍÑÌ-ÎËÄÑ ÏÈÉÇÖÐÃÓÑÇÐÑÌ ÑÓÆÃÐËÊÃÙËË.
ÃÏ ËÊÅÈÔÕÐÑ, ÚÕÑ ÖÔÒÈÛÐÞÌ ÑÒÞÕ ØÑÓÑÛÑ ×ËÐÃÐÔËÓÖÈÏÞØ ÒËÎÑÕÐÞØ ÒÓÑÆÓÃÏÏ ÅÓÂÇ ÎË ÄÖÇÈÕ
ÒÑÅÕÑÓÂÕßÔÂ, ÑÇÐÃÍÑ Å ÖÔÒÈØ ÎËÚÐÑÌ ËÐËÙËÃÕËÅÞ Ë ÖÇÃÚÐÑÈ ËÔÒÑÎßÊÑÅÃÐËÈ ÅÐÖÕÓÈÐÐËØ ÓÈÔÖÓÔÑÅ
ÖÚÓÈÉÇÈÐË ÏÑÆÖÕ ÒÑÅÈÓËÕß Ë ÕÃÍÑÌ ÑÒÞÕ ÏÑÉÈÕ ËÔÒÑÎßÊÑÅÃÕßÔÂ.
“ÃÄÑÕàŠÑÄÎÃÔÕÂØ ÔÅÑÈÌ ÍÑÏÒÈÕÈÐÙËË, ÚÎÈÐÞ ÈÉÇÖÐÃÓÑÇÐÑÌ ÔÈÕË ÒÑÇÆÑÕÑÅËÎË
Ë ÑÔÖÜÈÔÕÅËÎË Å ÔÅÑËØ ÔÑÄÔÕÅÈÐÐÞØ ÖÚÓÈÉÇÈÐËÂØ ÑÇÐÑ ËÎË ÐÈÔÍÑÎßÍÑ ËÊ ÔÎÈÇÖáÜËØ ÅËÇÑÅ
ÏÈÓÑÒÓËÂÕËÌ, ÍÃÔÃáÜËØÔ ‘–“.
Разработка учебных планов/программ
v
“ÃÊÓÃÄÑÕÍà ÒÓÑÆÓÃÏÏ Å ÑÄÎÃÔÕË ‘–“ ÇΠÖÚÃÜËØÔ ÊÃÍÎáÚËÕÈÎßÐÞØ ÍÖÓÔÑÅ
ÏÃÆËÔÕÓÃÕÖÓ Ë ÇÑÍÕÑÓÃÐÕÖÓ;
v ÓÃÊÓÃÄÑÕÍà ÑÄÂÊÃÕÈÎßÐÑÆÑ ÍÖÓÔà ÒÑ ‘–“ ÇΠÒÓÑÆÓÃÏÏ ÏÃÆËÔÕÓÃÕÖÓ Å ÑÄÎÃÔÕË
ÆÈÑÆÓÃ×ËË Ë àÍÑÎÑÆËÚÈÔÍÑÆÑ ÑÄÓÃÊÑÅÃÐËÂ;
v ÔÑÊÇÃÐËÈ ÒÓÑÇÅËÐÖÕÞØ ÒÓÑÆÓÃÏÏ Å ÑÄÎÃÔÕË ‘–“ Ô ÅÞÇÃÚÈÌ ÔÑÑÕÅÈÕÔÕÅÖáÜËØ
ÇËÒÎÑÏÑÅ;
v ÑÓÆÃÐËÊÃÙË ÍÖÓÔÑÅ ÇËÔÕÃÐÙËÑÐÐÑÆÑ ÑÄÖÚÈÐË ŠÑÄÎÃÔÕË ‘–“;
20
v
v
v
Р у к ов о д с т в о и р е к о м е нд а ц ии
v
v
ÓÃÊÓÃÄÑÕÍà ÏÃÕÈÓËÃÎÑÅ ÒÑ àÍÑÎÑÆËÚÈÔÍÑÏÖ ÑÄÓÃÊÑÅÃÐËá ÇΠÏÃÆËÔÕÈÓÔÍÑÌ
ÒÓÑÆÓÃÏÏÞ ÒÈÇÃÆÑÆËÚÈÔÍÑÆÑ ÍÑÎÎÈÇÉÃ Å ÑÄÎÃÔÕË ÔÑÔÕÃÅÎÈÐËÂ ÖÚÈÄÐÞØ ÒÎÃÐÑÅ Ë
ÑÓÆÃÐËÊÃÙËË ÒÓÑÙÈÔÔÃ ÑÄÖÚÈÐËÂ;
ÑÄÊÑÓ Ë ÒÈÓÈÔÏÑÕÓ ÔÖÜÈÔÕÅÖáÜËØ ÍÖÓÔÑÅ ÇΠÑØÅÃÕà ÅÑÒÓÑÔÑÅ ÖÔÕÑÌÚËÅÑÔÕË;
ÅÍÎáÚÈÐËÈ ÅÑÒÓÑÔÑÅ ‘–“ ÅÑ ÅÔÈ ÖÚÈÄÐÞÈ ÍÖÓÔÞ ÒÑ ÏÃÕÈÏÃÕËÍÈ, ÈÔÕÈÔÕÅÈÐÐÞÏ
ÐÃÖÍÃÏ, ÆÈÑÆÓÃ×ËË Ë ÕÈØÐÑÎÑÆËË;
ÅÍÎáÚÈÐËÈ ÅÑÒÓÑÔÑÅ ‘–“ Å ÒÓÑÆÓÃÏÏÞ ÇÓÖÆËØ ÇËÔÙËÒÎËÐ Ðà ÖÓÑÅÐÈ ÔÓÈÇÐËØ
Ë ÔÕÃÓÛËØ ÖÐËÅÈÓÔËÕÈÕÔÍËØ ÍÖÓÔÑÅ, ÐÃÒÓËÏÈÓ ÒÑ ÔÈÎßÔÍÑÏÖ ØÑÊÂÌÔÕÅÖ, ÐÃÓÑÇÑÐÃÔÈÎÈÐËá Ë ÒÑÕÓÈÄËÕÈÎßÔÍÑÏÖ ÓÞÐÍÖ;
ÓÃÊÓÃÄÑÕÍà ÒÓÑÈÍÕà ŠÑÄÎÃÔÕË ‘–“ Ðà ÖÓÑÅÐÈ ÔÓÈÇÐÈÌ ÛÍÑÎÞ Ô ËÔÒÑÎßÊÑÅÃÐËÈÏ
ÕÃÍËØ ÇËÔÙËÒÎËÐ, ÍÃÍ ÎËÕÈÓÃÕÖÓÃ Ë ÂÊÞÍÑÊÐÃÐËÈ, ÇÎÂ ÓÈÛÈÐËÂ ÒÓÑÄÎÈÏÞ ÐÃÔËÎËÂ
ÔÓÈÇË ÒÑÇÓÑÔÕÍÑÅ Ë ÅÞÓÃÄÑÕÍË ÐÃÅÞÍÑÅ ÓÃÊÓÈÛÈÐË ÍÑÐ×ÎËÍÕÑÅ;
“ˆ›ˆ‹ˆ
’“‘„Žˆž ƒ”‹Ž‹¢
” ’‘‘œŸ¡ Ž‹•ˆ“ƒ•–“ž
”ÅÑË ÖÔËÎË ÒÑ ÅÍÎáÚÈÐËá ÅÑÒÓÑÔÑÅ ÑÄÓÃÊÑÅÃÐË ŠËÐÕÈÓÈÔÃØ ÖÔÕÑÌÚËÅÑÆÑ ÓÃÊÅËÕË Å
ÒÓÑÆÓÃÏÏÖ ÑÇÐÑÆÑ ËÊ ÍÓÖÒÐÈÌÛËØ ÒÈÇÃÆÑÆËÚÈÔÍËØ ÍÑÎÎÈÇÉÈÌ ¢ÏÃÌÍË ÏÞ ÐÃÚÃÎË Ô ÒÈÓÈÑÓËÈÐÕÃÙËË ÒÓÑÆÓÃÏÏÞ ÒÑ ÎËÕÈÓÃÕÖÓÈ ÇΠÄÖÇÖÜËØ ÖÚËÕÈÎÈÌ, ÍÑÕÑÓÞÈ ÆÑÕÑÅÂÕÔ Í
ÒÓÈÒÑÇÃÅÃÐËá ÃÐÆÎËÌÔÍÑÆÑ ÂÊÞÍÃ Ë ÎËÕÈÓÃÕÖÓÞ ÇÎÂ ÖÚÃÜËØÔÂ ÔÓÈÇÐÈÌ ÛÍÑÎÞ.
’ÓÑÈÍÕ ÒÑ ÎËÕÈÓÃÕÖÓÈ ÒÈÓÅÑÐÃÚÃÎßÐÑ ÊÃÕÓÃÆËÅÃÎ ÒÓÑÄÎÈÏÖ ÐÃÔËÎË ŠÑÄÜÈÔÕÅÈ Ðà ¢ÏÃÌÍÈ,
ÅÍÎáÚàŠÕÑ ÉÈ ÅÓÈÏÂ Ë ÇÓÖÆËÈ ÃÔÒÈÍÕÞ ÖÚÈÄÐÑÌ ÒÓÑÆÓÃÏÏÞ ÒÑ ‘–“. Þ ÅÞÄÓÃÎË ÒÓÑÄÎÈÏÖ
ÐÃÔËÎËÂ, ÒÑÔÍÑÎßÍÖ ÑÐà ÂÅÎÂÈÕÔ ÅÈÔßÏà ÔÈÓßÈÊÐÑÌ Å ÐÃÛÈÏ ÑÄÜÈÔÕÅÈ, ÇÃ Ë ÅÑ ÅÔÈÏ ÏËÓÈ.
‡Î ÐÃÚÃÎà ÏÞ ÓÃÔÔÏÑÕÓÈÎË Ô ÐÃÛËÏË ÔÕÖÇÈÐÕÃÏË ÍÑÐÙÈÒÙËá ÖÔÕÑÌÚËÅÑÆÑ ÓÃÊÅËÕËÂ,
ËÔÒÑÎßÊÖ ÇΠàÕÑÆÑ ÕÃÍËÈ ×ÑÓÏÞ ÓÃÄÑÕÞ, ÍÃÍ ÎÈÍÙËË, ÑÄÔÖÉÇÈÐËÂ Ë ÓÃÊÎËÚÐÞÈ ÒÓÑÈÍÕÞ.
’ÓË àÕÑÏ ÏÞ ÃÐÃÎËÊËÓÑÅÃÎË ÓÂÇ ÅÑÒÓÑÔÑÅ, ÍÃÔÃáÜËØÔ ÑÍÓÖÉÃáÜÈÌ ÔÓÈÇÞ, àÍÑÐÑÏËÍË Ë
ÑÄÜÈÔÕÅÃ, Ë ÒÑÑÜÓÂÎË ÔÕÖÇÈÐÕÑÅ Í ÒÓÑÅÈÇÈÐËá ÇÃÎßÐÈÌÛÈÌ ËÔÔÎÈÇÑÅÃÕÈÎßÔÍÑÌ ÓÃÄÑÕÞ Å
àÕÑÌ ÑÄÎÃÔÕË.
’ÞÕÃÂÔß Ô ÒÑÏÑÜßá ÎËÕÈÓÃÕÖÓÞ ËÊÏÈÐËÕß ÑÕÐÑÛÈÐËÈ Í ÐÃÔËÎËá Ë ÒÑÅÈÇÈÐÚÈÔÍËÈ ÏÑÇÈÎË,
ÑÕÎËÚÃáÜËÈÔ ÐÃÔËÎËÈÏ, ÏÞ ËÔÒÑÎßÊÑÅÃÎË ÓÂÇ ÎËÕÈÓÃÕÖÓÐÞØ ÕÈÍÔÕÑÅ, ÔÑÔÓÈÇÑÕÑÚËÅÃÂ
ÅÐËÏÃÐËÈ Ðà ËØ ÔÑÙËÃÎßÐÞØ, ËÔÕÑÓËÚÈÔÍËØ, àÍÑÐÑÏËÚÈÔÍËØ Ë àÍÑÎÑÆËÚÈÔÍËØ ÃÔÒÈÍÕÃØ.
•ÃÍËÏ ÑÄÓÃÊÑÏ, ÏÞ ËÊÖÚÃÎË (1) ÍÑÓÐË ÐÃÔËÎË ŠÃÓËÄÔÍÑÏ ÑÄÜÈÔÕÅÈ – ÍÑÆÇÃ, ÍÕÑ, ÚÕÑ,
ÒÑÚÈÏÖ; (2) ÅÑÊÇÈÌÔÕÅËÈ ÐÃÔËÎËÂ Å ÒÓÑÛÎÑÏ Ë Å ÐÃÔÕÑÂÜÈÈ ÅÓÈÏÂ; (3) ÃÎßÕÈÓÐÃÕËÅÞ
ÐÃÔËÎËá, ÇÓÖÆËÏË ÔÎÑÅÃÏË, – ÒÖÕß Í ÏËÓÖ. ÕË ÅÑÒÓÑÔÞ ÅÔÈÔÕÑÓÑÐÐÈ ËÊÖÚÈÐÞ ÍÃÓËÄÔÍËÏË
ÒËÔÃÕÈÎÂÏË, ÍÑÕÑÓÞÈ ÒÑÐËÏÃáÕ, ÚÕÑ, ÈÔÎË ÎáÇË ÑÕÍÓÑÅÈÐÐÑ ÐÈ ÒÓËÊÐÃáÕ Ë ÐÈ ÖÚÕÖÕ
ÒÓÑÄÎÈÏÖ ÔÍÓÞÕÑÆÑ ÐÃÔËÎËÂ Å ÐÃÛÈÏ ÑÄÜÈÔÕÅÈ, ÕÑ ÑÐÃ ÏÑÉÈÕ ÒÓÑÂÅËÕßÔÂ Å ÐÈÏÞÔÎËÏÞØ
×ÑÓÏÃØ.
•ÃÍËÏ ÑÄÓÃÊÑÏ, ÖÚÃÜËÈÔ ÓÃÔÔÏÃÕÓËÅÃÎË ÔÑÙËÃÎßÐÖá Ë ËÔÕÑÓËÚÈÔÍÖá ÇËÐÃÏËÍÖ ÐÃÔËÎËÂ,
ÅÍÎáÚÃÂ ÐÃÔËÎËÈ ÑÇÐÑÌ ÆÓÖÒÒÞ ÒÑ ÑÕÐÑÛÈÐËá Í ÇÓÖÆÑÌ Ë ÈÆÑ ÒÃÆÖÄÐÞÈ ÒÑÔÎÈÇÔÕÅËÂ ÇÎÂ
Р у к ов о д с т в о и р е к о м е нд а ц ии п о п е р е о рие нт а ц ии
п е д а г о г иче с к о г о о б р а з ов ани я н а р е ше ние з а д ач у с т ойчи в о г о р а з в ит и я
21
ÑÄÈËØ ÆÓÖÒÒ. ”ÑÑÕÅÈÕÔÕÅÖáÜËÈ ÕÈÍÔÕÞ ÍÃÔÃÎËÔß ÍÑÐÍÓÈÕÐÞØ ÍÃÓËÄÔÍËØ ÓÈÃÎËÌ,
ÔÑÙËÃÎßÐÑÆÑ Ë ËÔÕÑÓËÚÈÔÍÑÆÑ ÍÑÐÕÈÍÔÕà ÒÑÓÃÄÑÜÈÐËÂ, ÍÑÎÑÐËÃÎËÊÏà – ÍÑÐÕÈÍÔÕÃ, ØÃÓÃÍÕÈÓËÊÖáÜÈÆÑÔ ÐÈ ÕÑÎßÍÑ ÄÑÆÃÕÞÏ ÔÏÈÛÈÐËÈÏ ÓÃÊÎËÚÐÞØ ÍÖÎßÕÖÓ, ÒÓÑÙÈÔÔÑÏ ÍÓÈÑÎËÊÃÙËË,
ÐÑ Ë ÐÈÓÃÅÈÐÔÕÅÑÏ, ÔÑÒÓÑÕËÅÎÈÐËÈÏ Ë ÐÃÔËÎËÈÏ. •ÈÍÔÕÞ ÕÃÍÉÈ ÇÃÅÃÎË ÑÕÅÈÕÞ Ðà àÕÑÕ
ÍÑÐÕÈÍÔÕ, ÑÕÍÓÞÅÃÂ ÊÃÏÃÐÚËÅÞÈ ÃÎßÕÈÓÐÃÕËÅÐÞÈ ÒÈÓÔÒÈÍÕËÅÞ Å ÔÓÃÅÐÈÐËË Ô ÑÕÐÑÛÈÐËÂÏË,
ÑÔÐÑÅÃÐÐÞÏË ÐÃ ÐÃÔËÎËË.
ÃÒÓËÏÈÓ, ÒßÈÔà ‡ÈÐËÔà ”ÍÑÕÕà « ØÑ Å ÍÑÔÕÂØ» ÇÃÈÕ ÔÕÖÇÈÐÕÃÏ ÅÑÊÏÑÉÐÑÔÕß ËÊÖÚËÕß
ÔÍÓÞÕÞÈ ÚÖÅÔÕÅÃ ÐÃÔËÎËÂ. ÕÑ ÇÓÃÏÃÕËÚÈÔÍÑÈ ÒÓÑËÊÅÈÇÈÐËÈ ÒÑÍÃÊÞÅÃÈÕ ÚÖÅÔÕÅÃ
ÅÓÃÉÇÈÄÐÑÔÕË Ë ÆÐÈÅà – ÕÈ àÏÑÙËË, ÍÑÕÑÓÞÈ ÔÑØÓÃÐÂáÕÔ ŠÆÈÐÈÕËÚÈÔÍÑÌ ÒÃÏÂÕË ÍÃÍ
ÒÑÔÎÈÇÔÕÅË ÓÃÔËÊÏÃ, àÍÔÒÎÖÃÕÃÙËË Ë ÐÈÔÒÓÃÅÈÇÎËÅÑÔÕË. —ÃÍÕËÚÈÔÍË, ÒßÈÔà ÔÕÃÐÑÅËÕÔÂ
ÔÓÈÇÔÕÅÑÏ ÅÞÔÅÑÄÑÉÇÈÐË ÕÃÍËØ ÔÍÓÞÕÞØ àÏÑÙËÌ. ‡ÑÔÕËÆàÖÓÑÅРÓËÕÖÃÎÃ Ë ÒÑÇÚÈÓÍËÅÃÂ
ÐÈÑÄØÑÇËÏÑÔÕß ÒÓÑÜÈÐËÂ Ë ÒÓËÏËÓÈÐËÂ, ÑÐà ÕÃÍÉÈ ÔÑÊÇÃÈÕ ÑÜÖÜÈÐËÈ ÍÑÏ×ÑÓÕÃ Ë ÏËÓÃ.
–ÚÃÜËÈÔ ËÊÖÚÃÎË ÕÃÍÉÈ ÔÑÅÓÈÏÈÐÐÞÈ ÔËÕÖÃÙËË ÐÃÔËÎË Ðà ÑÔÐÑÅÈ ÇÓÖÆËØ ÕÈÍÔÕÑÅ. ‘ÐË
ÒÓËÛÎË Í ÒÑÐËÏÃÐËá ÔËÔÕÈÏÃÕËÚÈÔÍÑÆÑ ØÃÓÃÍÕÈÓÃ ÐÃÔËÎËÂ – ÕÑÆÑ, ÍÃÍËÏ ÑÄÓÃÊÑÏ ÅÔÈ
ÃÔÒÈÍÕÞ ÑÄÜÈÔÕÅà ÅÊÃËÏÑÔÅÂÊÃÐÞ Ë ÅÑÊÇÈÌÔÕÅÖáÕ ÇÓÖÆ Ðà ÇÓÖÆÃ. ÃÒÓËÏÈÓ, Å ÅÈÔßÏÃ
ÕÓÑÆÃÕÈÎßÐÑÏ ÔÕËØÑÕÅÑÓÈÐËË ŽÑÓÐà †ÑÓÇËÔÑÐà «‰ÈÐÜËÐÃ, ÆÑÅÑÓÂÜÃÂ Ô ÚÈÎÑÅÈÍÑÏ,
ÐÃÐÂÅÛËÏ Ðà ÓÃÄÑÕÖ ÈÈ ÔÞÐû, ÑÕÓÃÉÈÐà ÔËÕÖÃÙËÂ, ÍÑÆÇà ÑÕÔÖÕÔÕÅÖÈÕ ÑÕÈÙ, ËÏÈÈÕÔ ÏÃÕßÑÇËÐÑÚÍà ÔÑ ÔÍÖÇÐÞÏË ÔÓÈÇÔÕÅÃÏË, ÚÈÎÑÅÈÍ, ÊÃÏÈÐÂáÜËÌ ÑÕÙÃ, – ÒÓÈÇÅÑÇËÕÈÎß ÑÄÜËÐÞ,
ÆÑÕÑÅÂÜËÌ ÔÞÐÃ Í ÒÓÈÔÕÖÒÐÑÌ ÉËÊÐË, – Ë ÄÈÊÖÚÃÔÕÐÑÈ ÑÄÜÈÔÕÅÑ.
’ÃÓÃÎÎÈÎßÐÑ Ô ËÊÖÚÈÐËÈÏ ÎËÕÈÓÃÕÖÓÐÞØ ÕÈÍÔÕÑÅ ÏÞ ÓÃÄÑÕÃÎË Å «ÓÈÃÎßÐÑÏ ÅÓÈÏÈÐË».
‡ÓÖÆËÏ ÖÚÈÄÐÞÏ ÏÃÕÈÓËÃÎÑÏ ÔÕÃÎË ÇΠÐÃÔ ÐÈÒÑÔÓÈÇÔÕÅÈÐÐÞÈ ÔËÕÖÃÙËË ÐÃÔËÎË Å
ÑÍÓÖÉÃáÜÈÏ ÐÃÔ ÑÄÜÈÔÕÅÈ. ŽÈÍÕÑÓÞ ÒÑÑÜÓÂÎË ÔÕÖÇÈÐÕÑÅ Í ÒÓËÏÈÐÈÐËá Å ÑÕÐÑÛÈÐËË
ÓÈÃÎßÐÞØ ÔËÕÖÃÙËÌ, ØÃÓÃÍÕÈÓËÊÖáÜËØÔ ÒÓÑÂÅÎÈÐËÈÏ ÐÃÔËÎËÂ, ÕÈØ ÃÐÃÎËÕËÚÈÔÍËØ
ÐÃÅÞÍÑÅ, ÍÑÕÑÓÞÈ ËÔÒÑÎßÊÑÅÃÎËÔß ËÏË ÒÓË ËÊÖÚÈÐËË ÑÕÑÄÓÃÐÐÞØ ÕÈÍÔÕÑÅ. †ÃÊÈÕÐÞÈ ÔÕÃÕßË,
ÐÃ ÑÔÐÑÅÃÐËË ÍÑÕÑÓÞØ ÔÕÖÇÈÐÕÞ Ë ÎÈÍÕÑÓÞ ÑÄÔÖÉÇÃÎË ÔÅÑÌ ÑÒÞÕ Å ÑÕÐÑÛÈÐËË ÐÃÔËÎËÂ
Ë ÓÈÃÍÙËá Ðà ÐÃÔËÎËÈ, ÔÎÖÉËÎË ÏÑÜÐÞÏ ÔÓÈÇÔÕÅÑÏ ÃÐÃÎËÊÃ. È ÏÈÐÈÈ ÒÑÎÈÊÐÞÏ ÄÞÎ
ÑÄÏÈÐ ÆÃÊÈÕÐÞÏË ÔÕÃÕßÂÏË, ÚÕÑ ÒÑÊÅÑÎÂÎÑ ÖÚÃÜËÏÔ ÅÞÂÅÎÂÕß Ë ËÊÖÚÃÕß ÒÑÊËÕËÅÐÖá Ë
ÐÈÆÃÕËÅÐÖá ÓÈÃÍÙËá Ðà ÐÃÔËÎËÈ. ”ÕÃÐÑÅËÎÑÔß ÂÔÐÞÏ, ÚÕÑ ÐÃÔËÎËÈ ÐÈ ÕÑÎßÍÑ ÔÖÜÈÔÕÅÖÈÕ
Å ÑÄÜÈÔÕÅÈ ÊÃ ÔÕÈÐÃÏË ÖÚÈÄÐÑÆÑ ÊÃÅÈÇÈÐËÂ, ÐÑ Ë ÒÓËÔÖÕÔÕÅÖÈÕ Å ÒÔËØËÍÈ Ë ÏÞÛÎÈÐËË ÕÈØ,
ÍÕÑ ÐÃØÑÇËÕÔÂ Å «ÑÚËÜÈÐÐÑÏ» ÒÓÑÔÕÓÃÐÔÕÅÈ ÒÈÇÃÆÑÆËÚÈÔÍÑÆÑ ÍÑÎÎÈÇÉÃ.
ŠÃÕÓÃÆËÅààÕÖ ÒÓÑÄÎÈÏÖ, ÎÈÍÕÑÓÞ ÒÓËÄÈÆÃÎË Í ÖÔÎÖÆÃÏ ÔÒÈÙËÃÎËÔÕà ÒÑ ÓÃÊÓÈÛÈÐËá
ÍÑÐ×ÎËÍÕÑÅ Ë ËÔÒÑÎßÊÑÅÃÎË ÏÈÕÑÇËÍÖ ÒÓÃÍÕËÍÖÏÑÅ. ˜ÑÕ ÅÓÈÏ ÑÆÓÃÐËÚËÅÃÎÑÔß
ÓÃÔÒËÔÃÐËÈÏ ÍÖÓÔÃ, ÕÃÍËÈ ÊÃÐÂÕË ÄÞÎË ÍÑÐÔÕÓÖÍÕËÅÐÞÏË. ”ÕÖÇÈÐÕÑÅ ÊÐÃÍÑÏËÎË Ô
ÏËÓÐÞÏË ÔÒÑÔÑÄÃÏË ÖÓÈÆÖÎËÓÑÅÃÐË ÍÑÐ×ÎËÍÕÑÅ Ë ÊÃÔÕÃÅÎÂÎË ÊÃÇÖÏÃÕßÔÂ Ñ ÒÑÓÑÌ
ÔÍÓÞÕÞØ ÃÔÒÈÍÕÃØ ÍÑÐ×ÎËÍÕÑÅ. ÓÑÏÈ ÕÑÆÑ, ÑÐË ÖÚÃÔÕÅÑÅÃÎË Å ÓÃÊÓÃÄÑÕÍÈ ÃÎßÕÈÓÐÃÕËÅ
ÐÃÔËÎËá, ÔÑÔÕÃÅΠÏËÓÐÞÈ ÒÓÑÈÍÕÞ. ‡ÃÉÈ ÈÔÎË àÕË ÒÓÑÈÍÕÞ Ë ÐÈ ÓÈÃÎËÊÑÅÞÅÃÎËÔß,
ÖÚÃÜËÈÔÂ ÅÔÈ ÉÈ ÒÑÎÖÚÃÎË ÒÓÈÇÔÕÃÅÎÈÐËÈ Ñ ÅÑÊÏÑÉÐÑÔÕÂØ Ë ÔÓÈÇÔÕÅÃØ ÑÔÖÜÈÔÕÅÎÈÐËÂ
ËÊÏÈÐÈÐËÌ Å ËØ ÉËÊÐË Ë Å ÑÄÜÈÔÕÅÈ.
22
Р у к ов о д с т в о и р е к о м е нд а ц ии
•ÃÍàÇÈÂÕÈÎßÐÑÔÕß ÅÍÎáÚÃÎà ÕÃÍÉÈ ÒÓÑÅÈÇÈÐËÈ ÐÈÑ×ËÙËÃÎßÐÞØ ÇËÔÍÖÔÔËÌ Ô
ÔÑÕÓÖÇÐËÍÑÏ ÒÑÎËÙËË. †ÓÖÒÒà ÑÕÍÓÞÕÑ ÑÄÔÖÉÇÃÎà ÇÅÑÌÔÕÅÈÐÐÑÈ ÑÕÐÑÛÈÐËÈ ÏÐÑÆËØ
ÎáÇÈÌ Í ÒÑÎËÙËË. ”ÑÕÓÖÇÐËÍ ÒÑÎËÙËË ÕÃÍÉÈ ÄÞÎ ÑÕÍÓÑÅÈÐÐÞÏ, ÖÍÃÊÞÅÃÂ, ÍÃÍËÏ ÑÄÓÃÊÑÏ
ÆÓÃÉÇÃÐÈ ÒÓÈÒÂÕÔÕÅÖáÕ ÖÔËÎËÂÏ, ÐÃÒÓÃÅÎÈÐÐÞÏ Ðà ÑÄÈÔÒÈÚÈÐËÈ ÏËÓÃ. ˆÆÑ ÒÑÂÔÐÈÐË Å
ÑÕÐÑÛÈÐËË ÑÄÜËÐÐÑÌ ÒÑÎËÕËÍË, Å ÔÑÑÕÅÈÕÔÕÅËË Ô ÍÑÕÑÓÑÌ ÆÓÃÉÇÃÐÈ ÏÑÆÖÕ ÔÑÅÏÈÔÕÐÑ Ô
ÒÑÎËÙËÈÌ ÔÑÊÇÃÅÃÕß ÏËÓÐÞÈ ÔÑÑÄÜÈÔÕÅÃ, ÄÞÎË ÒÑÎÈÊÐÞÏË ÇÎÂ ÆÓÖÒÒÞ.
(Ç-Ó ŽÑÓÐà ‡ÃÖÐ, …ÈÔÕ-‹ÐÇÔÍËÌ ÖÐËÅÈÓÔËÕÈÕ,
’ÈÇÃÆÑÆËÚÈÔÍËÌ ÍÑÎÎÈÇÉ ËÍÑ, ¢ÏÃÌÍÃ)
v
ÑÓÆÃÐËÊÃÙËÂ ÒÓÑÆÓÃÏÏ ÒÑ ÕÃÍËÏ ÕÈÏÃÏ, ÍÃÍ ÉÈÐÔÍËÈ ËÔÔÎÈÇÑÅÃÐËÂ, ÉÈÐÜËÐÞ Å
ÑÄÜÈÔÕÅÈ, ÉÈÐÜËÐÞ Å ÔÈÎßÔÍÑÏ ØÑÊÂÌÔÕÅÈ Ë ÉÈÐÔÍÃÂ ÎËÕÈÓÃÕÖÓÃ;
‘ •‡ˆŽˆ‹ˆ
‰ˆ”‹˜ ‹””Žˆ‡‘…ƒ‹Œ
‹ –”•‘Œš‹…‘†‘ “ƒŠ…‹•‹¢
”ÈÆÑÇРÐà ÏÈÉÇÖÐÃÓÑÇÐÑÏ ÖÓÑÅÐÈ ÒÓËÊÐÃÐÑ, ÚÕÑ ÉÈÐÜËÐÞ ÐÈ ÕÑÎßÍÑ ÓÃÅÐÞ Ô
ÏÖÉÚËÐÃÏË, ÐÑ Ë ÅÑ ÏÐÑÆÑ ÓÃÊ ÒÓÈÅÑÔØÑÇÂÕ ËØ Å ÍÃÚÈÔÕÅÈ ÒÃÓÕÐÈÓÑÅ Å ÑÄÎÃÔÕË ÖÒÓÃÅÎÈÐË àÍÑÔËÔÕÈÏÃÏË. “ÃÔÛËÓÈÐËÈ ËØ ÒÓÃÅ Ë ÅÑÊÏÑÉÐÑÔÕÈÌ Ë ËÔÒÑÎßÊÑÅÃÐËÈ ËØ
ÊÐÃÐËÌ, ÍÃÔÃáÜËØÔ ÒÓËÓÑÇÐÞØ ÓÈÔÖÓÔÑÅ Ë ÖÔÕÑÌÚËÅÑÆÑ ÓÃÊÅËÕËÂ, ËÏÈáÕ ÄÑÎßÛÑÈ
ÊÐÃÚÈÐËÈ ÇΠÔÑØÓÃÐÈÐË ÐÃÛÈÌ ÒÎÃÐÈÕÞ. … ÕÃÍÑÌ ÔÕÓÃÐÈ, ÍÃÍ ’ÃÍËÔÕÃÐ, ÐÈ ÒÓÑÅÑÇËÕÔÂ
ÓÈÃÎËÔÕËÚÐÑÌ ÑÙÈÐÍË ÓÃÄÑÕÞ ÉÈÐÜËÐ Ë ËØ ÓÃÄÑÚËØ ÏÈÔÕ. ‘ÐË ÎËÛÈÐÞ ÏÐÑÆËØ
ÑÔÐÑÅÐÞØ ÒÓÃÅ ÚÈÎÑÅÈÍÃ, ÅÍÎáÚàÒÓÃÅÑ Ðà ÑÄÓÃÊÑÅÃÐËÈ. ‹ÏÈ ÐËÊÍËÌ ÖÓÑÅÈÐß
ÆÓÃÏÑÕÐÑÔÕË Ë ÑÄÎÃÇàÐÈÇÑÔÕÃÕÑÚÐÑÌ ËÐ×ÑÓÏÃÙËÈÌ, ÕÃÍËÈ ÉÈÐÜËÐÞ ÐÈ ÔÒÑÔÑÄÐÞ
à××ÈÍÕËÅÐÑ ÅÞÒÑÎÐÂÕß ÔÅÑá ÓÑÎß Ë ÅÐÑÔËÕß ÒÑÊËÕËÅÐÞÌ ÅÍÎÃÇ Å ÖÔÕÑÌÚËÅÑÈ ÓÃÊÅËÕËÈ.
‘ÕÇÈÎÈÐËÈ ÉÈÐÔÍËØ ËÔÔÎÈÇÑÅÃÐËÌ (‘‰‹) ’ÈÐÇÉÃÄÔÍÑÆÑ ÖÐËÅÈÓÔËÕÈÕà ÖÚÓÈÇËÎÑ
ÏÃÆËÔÕÈÓÔÍÖá ÒÓÑÆÓÃÏÏÖ, ÚÕÑ ÇÑÎÉÐÑ ÒÑÔÎÖÉËÕß ÍÃÕÃÎËÊÃÕÑÓÑÏ ÖÔÕÑÌÚËÅÑÆÑ
ÓÃÊÅËÕË ÄÎÃÆÑÇÃÓ ÒÑÇÆÑÕÑÅÍÈ ÑÄÎÃÇÃáÜËØ ÐÈÑÄØÑÇËÏÑÌ ÍÅÃÎË×ËÍÃÙËÈÌ ÏÖÉÚËÐ
Ë ÉÈÐÜËÐ, ÍÑÕÑÓÞÈ ÔÑÊÐÃáÕ ÅÊÃËÏÑÇÑÒÑÎÐÂÈÏÑÔÕß ÅÍÎÃÇÃ ÎËÙ ÑÄÑËØ ÒÑÎÑÅ, ÅÈÓÂÕ Å
ÓÃÔÛËÓÈÐËÈ àÍÑÐÑÏËÚÈÔÍËØ Ë ÔÑÙËÃÎßÐÞØ ÅÑÊÏÑÉÐÑÔÕÈÌ ÉÈÐÜËÐ Ë ÏÑÆÖÕ ÒÓËÐËÏÃÕß
ÃÍÕËÅÐÑÈ ÖÚÃÔÕËÈ Å ÖÔÕÑÌÚËÅÑÏ ÓÃÊÅËÕËË. … ÒÓÑÆÓÃÏÏÈ, ÍÑÕÑÓàÔÑÔÓÈÇÑÕÑÚÈÐÃ
Ðà ÓÑÎË ÉÈÐÜËÐ Å ÔÈÏßÈ Ë ÅÐÈ ÇÑÏÃ, ÖÚÃÔÕÅÖáÕ ÒÓÈÒÑÇÃÅÃÕÈÎË ÖÐËÅÈÓÔËÕÈÕÃ
Ë ÔÒÈÙËÃÎËÔÕÞ ËÊ ÓÃÊÎËÚÐÞØ ÏÈÉÇËÔÙËÒÎËÐÃÓÐÞØ ÑÄÎÃÔÕÈÌ, ÕÃÍËØ ÍÃÍ ÐÃÖÍË Ñ
ÊÇÑÓÑÅßÈ ÚÈÎÑÅÈÍÃ, ÇÈÎÑÅàÃÇÏËÐËÔÕÓÃÙËÂ, ÒÓÃÅÑ, àÍÑÎÑÆËÚÈÔÍËÈ ÒÓÑÆÓÃÏÏÞ Ë
ÏÃÎÞÈ ÒÓÈÇÒÓËÂÕËÂ. ”ÕÖÇÈÐÕÞ ‘‰‹ ÒÓÑØÑÇÂÕ ÔÕÃÉËÓÑÅÍÖ ÒÑÚÕË Å 30 ÓÃÊÎËÚÐÞØ
ÑÓÆÃÐËÊÃÙËÂØ. …ÞÒÖÔÍÐËÍË àÕÑÌ ÒÓÑÆÓÃÏÏÞ ÓÃÄÑÕÃáÕ Å ÒÓÃÅËÕÈÎßÔÕÅÈÐÐÞØ Ë
ÐÈÒÓÃÅËÕÈÎßÔÕÅÈÐÐÞØ ÑÓÆÃÐËÊÃÙËÂØ Ë ÑÓÆÃÐËÊÃÙËÂØ ÆÓÃÉÇÃÐÔÍÑÆÑ ÑÄÜÈÔÕÅÃ,
Р у к ов о д с т в о и р е к о м е нд а ц ии п о п е р е о рие нт а ц ии
п е д а г о г иче с к о г о о б р а з ов ани я н а р е ше ние з а д ач у с т ойчи в о г о р а з в ит и я
23
ÔÕÃÅÂÜËÈ ÒÈÓÈÇ ÔÑÄÑÌ ÏÐÑÆÑÆÓÃÐÐÞÈ ÊÃÇÃÚË, ÓÈÛÈÐËÈ ÍÑÕÑÓÞØ ÅÈÇÈÕ Í ÔÑÊÇÃÐËá
ÄÑÎÈÈ ÖÔÕÑÌÚËÅÑÆÑ ÑÄÜÈÔÕÅÃ. ’ÓÑÆÓÃÏÏà ‘‰‹ ÑÍÃÊÞÅÃÈÕ ÅÑÊÇÈÌÔÕÅËÈ ÐÈ ÕÑÎßÍÑ ÐÃ
ÔÕÖÇÈÐÕÑÅ, ÐÑ Ë ÐÃ ÔÒÈÙËÃÎËÔÕÑÅ, ÍÑÕÑÓÞÈ ÍÑÐÕÃÍÕËÓÖáÕ Ô ÐËÏË.
(Ç-Ó ÖÐÃÅÃÓ ËÓÊÃ, ’ÈÐÇÉÃÄÔÍËÌ ÖÐËÅÈÓÔËÕÈÕ, ’ÃÍËÔÕÃÐ)
v
ÔÑÇÈÌÔÕÅËÈ ÅÍÎáÚÈÐËá ÍÑÐÙÈÒÙËÌ ÖÔÕÑÌÚËÅÑÔÕË Å ÇËÔÔÈÓÕÃÙËË Ë ÐÃÖÚÐÖá
ÓÃÄÑÕÖ ÔÕÖÇÈÐÕÑÅ Å ÍÃÚÈÔÕÅÈ ÑÇÐÑÆÑ ËÊ ÅÃÓËÃÐÕÑÅ;
… Ž¡šˆ‹ˆ
…‘’“‘”‘…
‘–“
… ’‘”Žˆ–‹…ˆ“”‹•ˆ•”‹ˆ ’“‘†“ƒž ’ˆ‡ƒ†‘†‹šˆ”‘†‘ ‘„“ƒŠ‘…ƒ‹¢
–ÐËÅÈÓÔËÕÈÕ ŠÃÏÄËË (–Šƒ) ÐÈ ËÏÈÎ ÏÃÆËÔÕÈÓÔÍËØ ÒÓÑÆÓÃÏÏ Å ÑÄÎÃÔÕË àÍÑÎÑÆËÚÈÔÍÑÆÑ
ËÎË ÆÈÑÆÓÃ×ËÚÈÔÍÑÆÑ ÑÄÓÃÊÑÅÃÐË ÅÒÎÑÕß ÇÑ 2002 Æ., ÍÑÆÇà ÕÃÍËÈ ÒÓÑÆÓÃÏÏÞ ÅÒÈÓÅÞÈ
ÒÑÂÅËÎËÔß Ë ÒÓËÐÂÎË ÒÈÓÅÞÈ ÍÑÆÑÓÕÞ ÔÕÖÇÈÐÕÑÅ. ŠÃÇÃÚà ÄÞÎà ÐÈ ÒÓÑÔÕÑÌ. “ÃÊÓÃÄÑÕÍà àÕÑÌ
ÒÓÑÆÓÃÏÏÞ ÒÑÕÓÈÄÑÅÃÎÃ ÆÃÓÏÑÐËÊÃÙËË ÓÃÊÎËÚÐÞØ ÇÃÅÐÑ ÖÔÕÃÐÑÅËÅÛËØÔÂ ÒÓÈÇÔÕÃÅÎÈÐËÌ Ñ
ÏÈÉÇËÔÙËÒÎËÐÃÓÐÑÌ ÓÃÄÑÕÈ Å ÖÚÓÈÉÇÈÐËË, ÆÇÈ ÖÚÈÄÐÞÈ ÍÖÓÔÞ ÒÑ ÑÕÇÈÎßÐÞÏ ÇËÔÙËÒÎËÐÃÏ
ÇÎÂ ÖÚÃÜËØÔÂ ÍÃÍ ÔÕÃÓÛËØ, ÕÃÍ Ë ÏÎÃÇÛËØ ÍÖÓÔÑÅ ÄÞÎË ÒÑÒÖÎÂÓÐÑÌ ÃÍÃÇÈÏËÚÈÔÍÑÌ
ÕÓÃÇËÙËÈÌ.
‡Î ÓÃÊÓÃÄÑÕÍË Ë ÖÕÅÈÓÉÇÈÐË ÇÅÖØ ÏÃÆËÔÕÈÓÔÍËØ ÒÓÑÆÓÃÏÏ ÒÑÕÓÈÄÑÅÃÎÑÔß ÑÍÑÎÑ
ÛÈÔÕË ÎÈÕ. ÖÓÔ ÒÑ ‘–“ ÔÕÃÎ ÑÄÂÊÃÕÈÎßÐÞÏ ÇΠÒÓÑÆÓÃÏÏ ÍÃÍ àÍÑÎÑÆËÚÈÔÍÑÆÑ, ÕÃÍ Ë
ÆÈÑÆÓÃ×ËÚÈÔÍÑÆÑ ÑÄÓÃÊÑÅÃÐËÂ. ˜ÑÕ ÏÈÉÇËÔÙËÒÎËÐÃÓÐàÓÃÄÑÕà ÄÞÎà ÚÃÔÕßá ÖÚÈÄÐÑÆÑ
ÒÎÃÐÃ, ÑÇËÐ ËÊ ÔÕÃÓÛËØ ÒÓÈÒÑÇÃÅÃÕÈÎÈÌ ÐÃÔÕÑÂÕÈÎßÐÑ ÓÈÍÑÏÈÐÇÑÅÃÎ ÖÐËÅÈÓÔËÕÈÕÖ
ÔÇÈÎÃÕß ÍÖÓÔ ÒÑ ‘–“ ÑÄÂÊÃÕÈÎßÐÞÏ ÇΠÅÔÈØ ÃÔÒËÓÃÐÕÔÍËØ ÒÓÑÆÓÃÏÏ Å –Šƒ. …
ÔÕÖÇÈÐÚÈÔÍÑÏ ÆÑÓÑÇÍÈ ÏÈÉÇËÔÙËÒÎËÐÃÓÐÃÂ ÓÃÄÑÕÃ Ë ÅÑÒÓÑÔÞ ÖÔÕÑÌÚËÅÑÆÑ ÓÃÊÅËÕËÂ
ÐÃØÑÇÂÕ ÅÔÈ ÄÑÎßÛÈÈ ÒÓËÊÐÃÐËÈ.
(Ç-Ó šÃÓÎÊ ÃÏÃ×È, –ÐËÅÈÓÔËÕÈÕ ŠÃÏÄËË)
v
ÔÑÊÇÃÐËÈ ÍÓÃÕÍÑÔÓÑÚÐÞØ ÍÖÓÔÑÅ ÒÑÇÆÑÕÑÅÍË ÄÈÊ ÑÕÓÞÅÃ ÑÕ ÓÃÄÑÕÞ ÇÎÂ ÖÚËÕÈÎÈÌ;
ÑÔÖÜÈÔÕÅÎÈÐËÈ ÒÓÑÆÓÃÏÏÞ ËÔÔÎÈÇÑÅÃÐËÌ, ÍÃÔÃáÜËØÔ ÃÄÑÓËÆÈÐÑÅ, Ô ÖÇÈÎÈÐËÈ
ÑÔÐÑÅÐÑÆÑ ÅÐËÏÃÐË ÅÑÒÓÑÔÃÏ ‘–“ Ë ÕÓÃÇËÙËÑÐÐÞÏ àÍÑÎÑÆËÚÈÔÍËÏ ÊÐÃÐËÂÏ;
v ÑÔÖÜÈÔÕÅÎÈÐËÈ ËÔÔÎÈÇÑÅÃÕÈÎßÔÍËØ ÒÓÑÈÍÕÑÅ Å ÑÄÎÃÔÕË ‘–“.
v
24
Институциональные изменения
v
Р у к ов о д с т в о и р е к о м е нд а ц ии
”ÑÊÇÃÐËÈ ËÐÔÕËÕÖÕÑÅ Ë ÙÈÐÕÓÑÅ ÒÑ ÑÄÓÃÊÑÅÃÐËá Å ËÐÕÈÓÈÔÃØ ÖÔÕÑÌÚËÅÑÆÑ
ÓÃÊÅËÕËÂ;
v ×ÑÓÏËÓÑÅÃÐËÈ ÑÄÜÈÖÚÓÈÉÇÈÐÚÈÔÍËØ ÍÑÏËÕÈÕÑÅ Ë ÇËÔÍÖÔÔËÑÐÐÞØ ÆÓÖÒÒ ÒÑ ‘–“;
v ÔÑÊÇÃÐËÈ ÍËÄÈÓÐÈÕËÚÈÔÍÑÆÑ ËÐÔÕËÕÖÕà àÍÑÎÑÆËÚÈÔÍÑÆÑ ÑÄÓÃÊÑÅÃÐËÂ;
–ŽŸ•‹ˆ‡‹ŒžŒ
‹„ˆ“ˆ•‹šˆ”‹Œ ‹”•‹•–•
‘Ž‘†‹šˆ”‘†‘ ‘„“ƒŠ‘…ƒ‹¢
… 2001 Æ. ÒÓË ×ËÐÃÐÔÑÅÑÌ ÒÑÇÇÈÓÉÍÈ ÔÑ ÔÕÑÓÑÐÞ ËÐËÔÕÈÓÔÕÅà ÑÍÓÖÉÃáÜÈÌ ÔÓÈÇÞ Ë
‰ÈÐÔÍÑÆÑ ÖÐËÅÈÓÔËÕÈÕà ÅØà ÄÞÎ ÖÚÓÈÉÇÈÐ ÅØËÌÔÍËÌ ÏÖÎßÕËÏÈÇËÌÐÞÌ ËÐÔÕËÕÖÕ
àÍÑÎÑÆËÚÈÔÍÑÆÑ ÑÄÓÃÊÑÅÃÐË ( ˆ‹). ÕÑÕ ËÐÔÕËÕÖÕ, ÒÈÓÅÞÌ ÇЍÑÓÈË, ÔÑÔÕÑËÕ ËÊ ÒÂÕË
ÍÑÏÒÑÐÈÐÕÑÅ: ËÄÈÓÐÈÕËÚÈÔÍÑÆÑ ÒÈÇÃÆÑÆËÚÈÔÍÑÆÑ ËÐÔÕËÕÖÕà àÍÑÎÑÆËÚÈÔÍÑÆÑ ÑÄÓÃÊÑÅÃÐËÂ,
ËÄÈÓÐÈÕËÚÈÔÍÑÆÑ ÓÈÔÖÓÔÐÑÆÑ ÙÈÐÕÓà àÍÑÎÑÆËÚÈÔÍËØ ËÔÔÎÈÇÑÅÃÐËÌ, ËÄÈÓÐÈÕËÚÈÔÍÑÆÑ
ËÐÔÕËÕÖÕà ÒÑ ÑÄÓÃÊÑÅÃÐËá Å ÑÄÎÃÔÕË àÍÑÎÑÆËÚÈÔÍÑÌ ÒÑÎËÕËÍË, ËÄÈÓÐÈÕËÚÈÔÍÑÆÑ
ÙÈÐÕÓà ÒÑ ËÊÖÚÈÐËá ÑÒÞÕà ÑØÓÃÐÞ ÑÍÓÖÉÃáÜÈÌ ÔÓÈÇÞ Ë ËÄÈÓÐÈÕËÚÈÔÍÑÆÑ ÏÖÊÈÂ
ÈÔÕÈÔÕÅÈÐÐÑÌ ËÔÕÑÓËË. ÃÉÇÞÌ ÍÑÏÒÑÐÈÐÕ ËÏÈÈÕ ÑÔÑÄÖá ÒÓÑÆÓÃÏÏÖ Ë ÇÈÌÔÕÅÖÈÕ Å
ÔËÔÕÈÏÈ àÎÈÍÕÓÑÐÐÑÆÑ ÑÄÖÚÈÐËÂ.
’ÑÔÎÈ ÑÕÍÓÞÕË àÕÑÆÑ ËÐÔÕËÕÖÕà ÈÆÑ ÈÉÈÆÑÇÐÑ ÒÑÔÈÜÃÈÕ ÑÍÑÎÑ ÕÞÔÂÚË ÚÈÎÑÅÈÍ.
’ÑÔÍÑÎßÍÖ ×ËÐÃÐÔÑÅàÒÑÏÑÜß ËÐÔÕËÕÖÕÖ ÔÑ ÔÕÑÓÑÐÞ ÒÓÃÅËÕÈÎßÔÕÅà ÍÃÉÇÞÌ ÆÑÇ
ÔÑÍÓÃÜÃÈÕÔÂ, ÕÓÖÇÐÑ ÑÄÈÔÒÈÚËÕß ÈÉÈÆÑÇÐÑÈ ÔÑÅÈÓÛÈÐÔÕÅÑÅÃÐËÈ ÒÓÑÆÓÃÏÏÞ, ÇÎÂ ÚÈÆÑ
ÕÓÈÄÖáÕÔ ÊÐÃÚËÕÈÎßÐÞÈ ×ËÐÃÐÔÑÅÞÈ ÔÓÈÇÔÕÅÃ. •ÈÏ ÐÈ ÏÈÐÈÈ àÕà ÒÓÑÆÓÃÏÏà ÒÑÊÅÑÎËÎÃ
ÑÊÐÃÍÑÏËÕß Ô ÍÑÐÙÈÒÙËÈÌ ÖÔÕÑÌÚËÅÑÔÕË ÕÞÔÂÚË ÔÕÖÇÈÐÕÑÅ Å ÓÈÉËÏÈ «ÑÐ-ÎÃÌл.
(ÒÓÑ×. –Ð ”ËÍ šØÅÈ, ‰ÈÐÔÍËÌ ÖÐËÅÈÓÔËÕÈÕ ‹ÅØÃ, “ÈÔÒÖÄÎËÍà ÑÓÈÂ)
v
ÑÓÆÃÐËÊÃÙË ÔÕÃÉËÓÑÅÑÍ ÒÑ ‘–“ ÇΠÔÕÖÇÈÐÕÑÅ ËÊ ÇÓÖÆËØ ÔÕÓÃÐ;
v ÔÑÊÇÃÐËÈ ÏÈÉ×ÃÍÖÎßÕÈÕÔÍÑÆÑ ËÔÔÎÈÇÑÅÃÕÈÎßÔÍÑÆÑ ËÐÔÕËÕÖÕà ÒÑ ËÐÐÑÅÃÙËÂÏ Ë
ÅÑÒÓÑÔÃÏ ÖÔÕÑÌÚËÅÑÔÕË.
Повышение профессиональной квалификации
преподавательских кадров
v
ÅÞÒÖÔÍ ÏÈÉÇÖÐÃÓÑÇÐÑÆÑ ÔÒÈÙËÃÎËÊËÓÑÅÃÐÐÑÆÑ ÉÖÓÐÃÎà ÒÑ ‘–“;
v ÑÄÈÔÒÈÚÈÐËÈ ÇÃÎßÐÈÌÛÈÆÑ ×ËÐÃÐÔËÓÑÅÃÐË ÔÑ ÔÕÑÓÑÐÞ ˆÅÓÑÒÈÌÔÍÑÆÑ ÔÑáÊà ÇÎÂ
ÒÑÇÆÑÕÑÅÍË ÒÓÑ×ÈÔÔÑÓÑÅ Ë ÒÓÈÒÑÇÃÅÃÕÈÎÈÌ ÒÑ ÅÑÒÓÑÔÃÏ ‘–“;
Р у к ов о д с т в о и р е к о м е нд а ц ии п о п е р е о рие нт а ц ии
п е д а г о г иче с к о г о о б р а з ов ани я н а р е ше ние з а д ач у с т ойчи в о г о р а з в ит и я
25
‰–“ƒŽ
’‘ …‘’“‘”ƒ ’ˆ‡ƒ†‘†‹šˆ”‘†‘ ‘„“ƒŠ‘…ƒ‹¢ ‹ ’‘‡†‘•‘…‹
–ÚÃÔÕËÈ Å ÇÈÂÕÈÎßÐÑÔÕË ÈÉÇÖÐÃÓÑÇÐÑÌ ÔÈÕË ÒÑ ÒÈÓÈÑÓËÈÐÕÃÙËË ÒÈÇÃÆÑÆËÚÈÔÍÑÆÑ
ÑÄÓÃÊÑÅÃÐË Ðà ÓÈÛÈÐËÈ ÊÃÇÃÚ ÖÔÕÑÌÚËÅÑÆÑ ÓÃÊÅËÕË ÇÃÎÑ ‡ÃÖÆÃÅÒËÎÔÍÑÏÖ ÖÐËÅÈÓÔËÕÈÕÖ
ŽÃÕÅËË ÅÑÊÏÑÉÐÑÔÕß ÒÓÑÅÑÇËÕß ÄÑÎÈÈ ÛËÓÑÍËÌ Ë ÆÎÑÄÃÎßÐÞÌ ÇËÃÎÑÆ, ÑÔÑÄÈÐÐÑ Å
ÑÕÐÑÛÈÐËË ÙÈÎÈÐÃÒÓÃÅÎÈÐÐÞØ ËÔÔÎÈÇÑÅÃÕÈÎßÔÍËØ Ë ÇÈÏÑÐÔÕÓÃÙËÑÐÐÞØ ÒÓÑÈÍÕÑÅ,
ÍÃÔÃáÜËØÔ ‘–“. ƒÇÏËÐËÔÕÓÃÙË àÕÑÆÑ ÖÐËÅÈÓÔËÕÈÕà ÒÑÎÃÆÃÎÃ, ÚÕÑ ÒÈÓËÑÇËÚÈÔÍÑÈ
ËÊÇÃÐËÈ ÏÑÆÎÑ ÄÞ ÔÒÑÔÑÄÔÕÅÑÅÃÕß ÔÑÅÈÓÛÈÐÔÕÅÑÅÃÐËá ÒÓÈÒÑÇÃÅÃÕÈÎßÔÍËØ ÍÃÇÓÑÅ,
ÒÓÑÇÅËÆàËÇÈË Ë ÅÞÔÕÖÒà×ÑÓÖÏÑÏ ÇΠÒÓÈÇÔÕÃÅÎÈÐË ÏÑÎÑÇÞØ ËÔÔÎÈÇÑÅÃÕÈÎÈÌ.
” ÖÚÈÕÑÏ ÇÈÂÕÈÎßÐÑÔÕË ÈÉÇÖÐÃÓÑÇÐÑÌ ÔÈÕË Ë ÔÕÓÈÏÎÈÐË ÖÐËÅÈÓÔËÕÈÕà ÅÞÒÖÔÍÃÕß
ÏÈÉÇÖÐÃÓÑÇÐÞÌ ÉÖÓÐÃÎ Å 2002 Æ. ÄÞÎ ÖÚÓÈÉÇÈÐ ÉÖÓÐÃÎ ÒÑ ÅÑÒÓÑÔÃÏ ÒÈÇÃÆÑÆËÚÈÔÍÑÆÑ
ÑÄÓÃÊÑÅÃÐËÂ Ë ÒÑÇÆÑÕÑÅÍË. … 2003 Æ. àÕÑÕ ÉÖÓÐÃÎ ÄÞÎ ÒÓËÊÐÃÐ ŽÃÕÅËÌÔÍÑÌ ÃÍÃÇÈÏËÈÌ
ÐÃÖÍ Ë ÅÍÎáÚÈÐ Å ÔÒËÔÑÍ ÔÒÈÙËÃÎËÊËÓÑÅÃÐÐÞØ ÐÃÖÚÐÞØ ÒÖÄÎËÍÃÙËÌ. ‰ÖÓÐÃÎ ÑÒÖÄÎËÍÑÅÃÎ
ÚÈÕÞÓÈ ÅÞÒÖÔÍÃ. … ÐÃÔÕÑÂÜÈÈ ÅÓÈÏ ÓÈÇÃÍÙËÑÐÐÞÌ ÔÑÅÈÕ ÉÖÓÐÃÎà ÅÍÎáÚÃÈÕ 27 ÚÎÈÐÑÅ
ËÊ 12 ÔÕÓÃÐ.
” ÏÑÏÈÐÕà ÔÅÑÈÆÑ ÒÑÂÅÎÈÐË ÉÖÓÐÃÎ ÔÕÃÎ ÑÇÐËÏ ËÊ ËÐÔÕÓÖÏÈÐÕÑÅ ÇΠÔÑÊÇÃÐË ÏÈÔÕÐÞØ
Ë ÆÎÑÄÃÎßÐÞØ ÔÈÕÈÌ. … 2003 Æ. ÉÖÓÐÃÎ ÒÓÑÅÈÎ ÔÅÑá ÒÈÓÅÖá ÏÈÉÇÖÐÃÓÑÇÐÖá ÍÑÐ×ÈÓÈÐÙËá
«–ÔÕÑÌÚËÅÑÈ ÓÃÊÅËÕËÈ. ÖÎßÕÖÓÃ. ‘ÄÓÃÊÑÅÃÐËÈ». Ã àÕÑÌ ÍÑÐ×ÈÓÈÐÙËË ÄÞÎà ÖÚÓÈÉÇÈÐÃ
ˆÅÓÑÒÈÌÔÍàÓÈÆËÑÐÃÎßÐàÔÈÕß ÒÑ ÒÈÓÈÑÓËÈÐÕÃÙËË ÒÈÇÃÆÑÆËÚÈÔÍÑÆÑ ÑÄÓÃÊÑÅÃÐË ÐÃ
ÓÈÛÈÐËÈ ÊÃÇÃÚ ÖÔÕÑÌÚËÅÑÆÑ ÓÃÊÅËÕËÂ. ÑÐ×ÈÓÈÐÙË ÔÕÃÎà ÈÉÈÆÑÇÐÞÏ ÏÈÓÑÒÓËÂÕËÈÏ,
ÍÑÕÑÓÑÈ ÍÃÉÇÞÌ ÆÑÇ ÒÑÑÚÈÓÈÇÐÑ ÑÓÆÃÐËÊÖÈÕ ÑÇÐÑ ËÊ ÖÚÓÈÉÇÈÐËÌ – ÚÎÈÐÑÅ ˆÅÓÑÒÈÌÔÍÑÌ
ÓÈÆËÑÐÃÎßÐÑÌ ÔÈÕË (‡ÃÖÆÃÅÒËÎÔ, 2003 Æ.; •ÃÎÎËÐÐ, 2004 Æ.; —ÈØÕÃ, 2005 Æ.).
… 2004 Æ. —ÃÍÖÎßÕÈÕ ÒÑ ÅÑÒÓÑÔÃÏ ÑÄÓÃÊÑÅÃÐËÂ Ë ÖÒÓÃÅÎÈÐË ÖÚÓÈÇËÎ ‹ÐÔÕËÕÖÕ ÒÑ
ÑÄÓÃÊÑÅÃÐËá Å ËÐÕÈÓÈÔÃØ ÖÔÕÑÌÚËÅÑÆÑ ÓÃÊÅËÕËÂ, Ë ÖÍÃÊÃÐÐÞÌ ÉÖÓÐÃÎ ÔÕÃÎ ÒÈÓËÑÇËÚÈÔÍËÏ
ËÊÇÃÐËÈÏ àÕÑÆÑ ËÐÔÕËÕÖÕÃ.
(ÒÓÑ×. ‹ÎÆà ”ÃÎËÕÈ, ‡ÃÖÆÃÅÒËÎÔÔÍËÌ ÖÐËÅÈÓÔËÕÈÕ)
v
ÑÔÖÜÈÔÕÅÎÈÐËÈ ÒÓÃÍÕËÚÈÔÍËØ Ë ÕÈÑÓÈÕËÚÈÔÍËØ ËÔÔÎÈÇÑÅÃÕÈÎßÔÍËØ ÒÓÑÈÍÕÑÅ,
ÅÈÇÖÜËØ Í ÒÖÄÎËÍÃÙËË ÓÃÊÎËÚÐÞØ ÔÕÃÕÈÌ Ë ÍÐËÆ;
v ÔÑÊÇÃÐËÈ ÐÃÙËÑÐÃÎßÐÑÆÑ ÍÑÐÔÑÓÙËÖÏà ÒÑ ÒÑÅÞÛÈÐËá ÒÓÑ×ÈÔÔËÑÐÃÎßÐÑÌ
ÍÅÃÎË×ËÍÃÙËË Å ÑÄÎÃÔÕË ‘–“;
v ÒÓÑÅÈÇÈÐËÈ ÑÄÜÈËÐÔÕËÕÖÕÔÍËØ, ÐÃÙËÑÐÃÎßÐÞØ Ë ÏÈÉÇÖÐÃÓÑÇÐÞØ ÍÑÐ×ÈÓÈÐÙËÌ Ë
ÔÈÏËÐÃÓÑÅ ÒÑ ‘–“;
v ÓÃÊÅËÕËÈ ÏÈÉ×ÃÍÖÎßÕÈÕÔÍËØ ÑÄÏÈÐÑÅ Å ÔÅÂÊË Ô ‘–“ Å ÓÃÏÍÃØ ÔÑÕÓÖÇÐËÚÈÔÕÅÃ
ÓÃÊÎËÚÐÞØ ÖÐËÅÈÓÔËÕÈÕÑÅ.
26
Развитие сетей
v
”ÑÊÇÃÐËÈ ÚÈÕÞÓÈØ ÏÈÉÇÖÐÃÓÑÇÐÞØ Ë ÓÈÆËÑÐÃÎßÐÞØ ÔÈÕÈÌ ÒÈÇÃÆÑÆËÚÈÔÍËØ
×ÃÍÖÎßÕÈÕÑÅ, ÔÅÂÊÃÐÐÞØ Ô ÅÑÒÓÑÔÃÏË ‘–“, Ë ÒÈÓÈÑÓËÈÐÕÃÙË ÒÈÇÃÆÑÆËÚÈÔÍÑÆÑ
ÑÄÓÃÊÑÅÃÐËÂ Ô ÖÚÃÔÕËÈÏ ÒÓËÄÎËÊËÕÈÎßÐÑ 70 ×ÃÍÖÎßÕÈÕÑÅ.
Р у к ов о д с т в о и р е к о м е нд а ц ии
” ‘Š‡ƒ‹ˆ  ƒ“‹„”‘Œ
“ˆ†‹‘ƒŽŸ‘Œ ”ˆ•‹
… ÈÉÇÖÐÃÓÑÇÐÖá ÔÈÕß ÅØÑÇÂÕ ÑÍÑÎÑ 30 ÒÈÇÃÆÑÆËÚÈÔÍËØ ËÐÔÕËÕÖÕÑÅ ËÊ 28 ÔÕÓÃÐ. ”ÅÑá
ÊÃËÐÕÈÓÈÔÑÅÃÐÐÑÔÕß ÒÓËÔÑÈÇËÐËÕßÔÂ Í ÐÈÌ ÅÞÓÃÊËÎË ÏÐÑÆËÈ ÇÓÖÆËÈ ÒÈÇÃÆÑÆËÚÈÔÍËÈ
ËÐÔÕËÕÖÕÞ, ÑÇÐÃÍÑ ÈÉÇÖÐÃÓÑÇÐàÔÈÕß ÐÈ ÏÑÉÈÕ ÓÃÔÛËÓÂÕßÔ Êà ÒÓÈÇÈÎÞ ÑÔÐÑÅÐÑÌ ÆÓÖÒÒÞ
ÖÚÓÈÉÇÈÐËÌ, ÍÑÕÑÓÞÈ ÔÕÃÎË ÓÃÄÑÕÃÕß ÅÏÈÔÕÈ Å 2000 Æ. šÎÈÐÞ ÈÉÇÖÐÃÓÑÇÐÑÌ ÔÈÕË, ÅÍÎáÚÃÂ
ÍÃÓËÄÔÍËØ ÒÓÈÇÔÕÃÅËÕÈÎÈÌ, ÕÃÍÉÈ ÒÓÑÂÅÎÂÎË ÉÈÎÃÐËÈ ÄÑÎÈÈ ÕÈÔÐÑ ÔÑÕÓÖÇÐËÚÃÕß Ô ÇÓÖÆËÏË
ÒÈÇÃÆÑÆËÚÈÔÍËÏË ËÐÔÕËÕÖÕÃÏË Å ÔÅÑËØ ÆÈÑÆÓÃ×ËÚÈÔÍËØ ÓÈÆËÑÐÃØ ÇΠÓÈÛÈÐË ÓÈÆËÑÐÃÎßÐÞØ
ÅÑÒÓÑÔÑÅ.
‹Ê ÔÕÓÃÐ ÃÓËÄÔÍÑÆÑ ÄÃÔÔÈÌÐà ÕÑÎßÍÑ „ÃÓÄÃÇÑÔ Ë ¢ÏÃÌÍà ÂÅÎÂáÕÔ ÚÎÈÐÃÏË ÈÉÇÖÐÃÓÑÇÐÑÌ
ÔÈÕË. ” ÔÃÏÑÆÑ ÐÃÚÃÎà ÏÞ ËÔÒÞÕÞÅÃÎË ÒÑÕÓÈÄÐÑÔÕß Å ÄÑÎÈÈ ÛËÓÑÍÑÏ ÒÓÈÇÔÕÃÅËÕÈÎßÔÕÅÈ.
Ã ÔÑÅÈÜÃÐËË ÈÉÇÖÐÃÓÑÇÐÑÌ ÔÈÕË Å ¡ÉÐÑÌ ƒ×ÓËÍÈ Å 2002 Æ. ÚÎÈÐÞ Ã×ÈÇÓÞ Ë ”ÈÕË
ÔÑÆÎÃÔËÎËÔß Ô ËÇÈÈÌ ÔÑÊÇÃÐË ÓÈÆËÑÐÃÎßÐÞØ ÆÓÖÒÒ ÇΠÒÓÑÇÑÎÉÈÐË ÓÃÄÑÕÞ ÈÉÇÖÐÃÓÑÇÐÑÌ
ÔÈÕË. ŠÃÇÃÚà ÔÑÊÇÃÐË ÃÓËÄÔÍÑÌ ÓÈÆËÑÐÃÎßÐÑÌ ÔÈÕË ÄÞÎà ÒÑÔÕÃÅÎÈÐà ÒÈÓÈÇ „ÃÓÄÃÇÑÔÑÏ,
¢ÏÃÌÍÑÌ Ë —ÎÑÓËÇÑÌ (”›ƒ).
Ã ÔÑÅÈÜÃÐËË Å ÔÈÓÈÇËÐÈ ×ÈÅÓÃΠ2004 Æ., ÖÚÃÔÕÐËÍË ÍÑÕÑÓÑÆÑ ÔÑÔÓÈÇÑÕÑÚËÎË ÅÐËÏÃÐËÈ ÐÃ
ÅÑÒÓÑÔÃØ ÖÔÕÑÌÚËÅÑÆÑ ÓÃÊÅËÕË ŠÃÓËÄÔÍÑÏ ÓÈÆËÑÐÈ, ÒÓËÔÖÕÔÕÅÑÅÃÎË ÒÓÈÇÔÕÃÅËÕÈÎË ÒÂÕË
ÍÃÓËÄÔÍËØ ÔÕÓÃÐ, à ÕÃÍÉÈ ÖÐËÅÈÓÔËÕÈÕÑÅ ÅÑ —ÎÑÓËÇÈ. …ÞÔÕÖÒÃÅÛËÈ ÆÑÅÑÓËÎË Ñ ÅÑÒÓÑÔÃØ
ÖÔÕÑÌÚËÅÑÆÑ ÓÃÊÅËÕË ŠÃÓËÄÔÍÑÏ ÓÈÆËÑÐÈ, ‡ÈÔÂÕËÎÈÕËË ÑÄÓÃÊÑÅÃÐË ŠËÐÕÈÓÈÔÃØ ÖÔÕÑÌÚËÅÑÆÑ
ÓÃÊÅËÕË ‘ÓÆÃÐËÊÃÙËË ‘ÄÝÈÇËÐÈÐÐÞØ ÃÙËÌ Ë Ñ †ÎÑÄÃÎßÐÑÏ ÒÃÓÕÐÈÓÔÕÅÈ Å ÑÄÎÃÔÕË ÅÞÔÛÈÆÑ
ÑÄÓÃÊÑÅÃÐË ŠËÐÕÈÓÈÔÃØ ÑÄÈÔÒÈÚÈÐË ÖÔÕÑÌÚËÅÑÔÕË. –ÚÃÔÕÐËÍË ÔÑÄËÓÃÎËÔß Å ÇËÔÍÖÔÔËÑÐÐÞØ
ÆÓÖÒÒÃØ Ë ÒÓÑÅÑÇËÎË ÓÃÄÑÕÖ Å ÓÃÏÍÃØ ÔÈÏËÐÃÓÃ, ÒÑÔÅÂÜÈÐÐÑÆÑ ÑÏÒÎÈÍÕÖ ÖÚÈÄÐÞØ ÏÃÕÈÓËÃÎÑÅ
ÒÑ ÑÄÓÃÊÑÅÃÐËá Å ËÐÕÈÓÈÔÃØ ÖÔÕÑÌÚËÅÑÆÑ ÓÃÊÅËÕËÂ, ÍÑÕÑÓÞÌ ÄÞÎ ÒÑÇÆÑÕÑÅÎÈÐ –ÐËÅÈÓÔËÕÈÕÑÏ
•ÈÐÐÈÔË.
”ÎÈÇÖáÜÈÈ ÍÃÓËÄÔÍÑÈ ÓÈÆËÑÐÃÎßÐÑÈ ÔÑÅÈÜÃÐËÈ ÄÞÎÑ ÊÃÒÎÃÐËÓÑÅÃÐÑ Ðà ÔÈÐÕÂÄÓß 2005 Æ.
‘ÓÆÃÐËÊÃÕÑÓÞ ÔÕÓÈÏËÎËÔß Ë ÇÃÎÈÈ ÑÄÈÔÒÈÚËÅÃÕß ÄÑÎÈÈ ÛËÓÑÍÑÈ ÖÚÃÔÕËÈ ÒÓÈÇÔÕÃÅËÕÈÎÈÌ ÑÕ
ÇÓÖÆËØ ÔÕÓÃÐ ÃÓËÄÔÍÑÆÑ ÓÈÆËÑÐÃ.  ÚËÔÎÖ ÒÓÑÄÎÈÏ, ÍÑÕÑÓÞÈ ÐÈÑÄØÑÇËÏÑ ÒÓÈÑÇÑÎÈÕß Ðà àÕÑÏ
ÒÖÕË, ÑÕÐÑÔÂÕÔ ÐÈØÅÃÕÍà ×ËÐÃÐÔÑÅÞØ ÔÓÈÇÔÕÅ, ÑÆÓÃÐËÚÈÐÐÞÈ ÅÑÊÏÑÉÐÑÔÕË ÍÑÏÏÖÐËÍÃÙËË
ÏÈÉÇÖ ÍÑÎÎÈÇÉÃÏË Ë ÒÓÈÇÔÕÃÅÎÈÐËÈ Ñ ÕÑÏ, ÚÕÑ ÖÔÕÑÌÚËÅÑÈ ÓÃÊÅËÕËÈ, ÅÑÊÏÑÉÐÑ, ÐÈ ÂÅÎÂÈÕÔÂ
ÒÓËÑÓËÕÈÕÑÏ.
(˜ÈÐÇÈÓÔÑÐ ÁÓÔ – ÓÇËÔÕÑÐÔÍËÌ ÒÈÇÃÆÑÆËÚÈÔÍËÌ ÍÑÎÎÈÇÉ, „ÃÓÄÃÇÑÔ)
Р у к ов о д с т в о и р е к о м е нд а ц ии п о п е р е о рие нт а ц ии
п е д а г о г иче с к о г о о б р а з ов ани я н а р е ше ние з а д ач у с т ойчи в о г о р а з в ит и я
27
v
ÖÔÕÃÐÑÅÎÈÐËÈ ÔÅÂÊÈÌ ÒÑ ÅÑÒÓÑÔÃÏ ‘–“ Ô ÖÚÈÄÐÞÏË ÊÃÅÈÇÈÐËÂÏË Å ÇÓÖÆËØ ÔÕÓÃÐÃØ;
ÓÃÊÓÃÄÑÕÍà ÓÈÆËÑÐÃÎßÐÑÌ ÔÕÓÃÕÈÆËË ÇΠ‘–“;
v ÔÑÊÇÃÐËÈ ÔÈÕË ÒÑ ‘–“ Å ˆÅÓÑÒÈ Ë Ðà ÃÏÈÓËÍÃÐÔÍËØ ÍÑÐÕËÐÈÐÕÃØ Ðà ÄÃÊÈ ÕÃÍËØ
ÂÊÞÍÑÅ, ÍÃÍ ÃÐÆÎËÌÔÍËÌ, ËÔÒÃÐÔÍËÌ Ë ÒÑÓÕÖÆÃÎßÔÍËÌ.
v
ˆ‰‡–ƒ“‘‡ƒ¢
”ˆ•Ÿ
ƒ”ˆ”
‡Î ÇÑÔÕËÉÈÐË ÙÈÎÈÌ ÖÔÕÑÌÚËÅÑÔÕË ÅÃÉÐÑ ÒÓÑÅÑÇËÕß ÓÃÄÑÕÖ Å ÓÃÊÎËÚÐÞØ ÍÑÐÕÈÍÔÕÃØ Ë
ÇÑÄËÅÃÕßÔ ÓÈÃÎßÐÑÆÑ ÒÓÑÆÓÈÔÔà ŠÊÐÃÐËÂØ, ×ÑÓÏÖÎËÓÖÂ Ë ÓÃÊÓÃÄÃÕÞÅàÓÈÛÈÐËÂ, ÍÑÕÑÓÞÈ
ÎÈÆÍÑ ÏÑÆÖÕ ÒÓËÏÈÐÂÕßÔ ÅÑ ÅÔÈØ àÕËØ ÍÑÐÕÈÍÔÕÃØ Ë ÄÖÇÖÕ ÇÈÌÔÕÅÈÐÐÞÏË ÇΠÐËØ. ‰ËÓÑÐÔÍËÌ
ÖÐËÅÈÓÔËÕÈÕ Å ‹ÔÒÃÐËË ÍÑÑÓÇËÐËÓÖÈÕ ÇÈÂÕÈÎßÐÑÔÕß ÔÈÕË ƒ”ˆ” (ËÔÒÃÐÔÍËÌ ÃÍÓÑÐËÏ ÇÎÂ
ÐÃÊÅÃÐË «…ÍÎáÚÈÐËÈ àÍÑÎÑÆËÚÈÔÍËØ ÃÔÒÈÍÕÑÅ Å ÖÚÈÄÐÞÈ ÒÓÑÆÓÃÏÏÞ ÅÞÔÛÈÆÑ ÑÄÓÃÊÑÅÃÐË»),
Å ÍÑÕÑÓÖá ÅØÑÇÂÕ ÒÂÕß ÈÅÓÑÒÈÌÔÍËØ Ë ÛÈÔÕß ÎÃÕËÐÑÃÏÈÓËÍÃÐÔÍËØ ÔÕÓÃÐ.
… ÓÃÏÍÃØ àÕÑÌ ÔÈÕË ÑÔÖÜÈÔÕÅÎÂÎÔ ÒÓÑÈÍÕ «‘ÓËÈÐÕÃÙË ÖÚÈÄÐÑÌ ÒÓÑÆÓÃÏÏÞ ÅÞÔÛÈÆÑ
ÑÄÓÃÊÑÅÃÐË Ðà ÅÑÒÓÑÔÞ ÖÔÕÑÌÚËÅÑÔÕË: ÓÃÊÓÃÄÑÕÍà ÔÑÑÕÅÈÕÔÕÅÖáÜËØ ÏÈÓ Ë ÃÐÃÎËÊ ÇÑÔÕËÆÐÖÕÑÆÑ
ÒÓÑÆÓÈÔÔû (’ÓÑÆÓÃÏÏà ƒŽ—ƒ, ˆÅÓÑÒÈÌÔÍËÌ ÔÑáÊ, 2001-2003 ÆÆ.). ÕÑÕ ÏÐÑÆÑÇËÔÙËÒÎËÐÃÓÐÞÌ,
ÏÈÉÇËÔÙËÒÎËÐÃÓÐÞÌ Ë ËÐÕÈÆÓÃÙËÑÐÐÞÌ ÒÓÑÈÍÕ ÅÍÎáÚÃÈÕ ËÔÔÎÈÇÑÅÃÐËÂ Å ÔÃÏÞØ ÓÃÊÐÑÑÄÓÃÊÐÞØ
ÑÄÎÃÔÕÂØ: ÒÈÇÃÆÑÆËÚÈÔÍÑÈ ÑÄÓÃÊÑÅÃÐËÈ, ÆÈÑÆÓÃ×ËÂ, ÒÈÇÃÆÑÆËÍÃ, àÍÑÐÑÏËÍÃ, ÄËÑÎÑÆËÂ,
ÔÈÎßÔÍÑØÑÊÂÌÔÕÅÈÐÐÑÈ ÏÃÛËÐÑÔÕÓÑÈÐËÈ, ÕÖÓËÊÏ, ÒÎÃÐËÓÑÅÃÐËÈ Ë ÖÒÓÃÅÎÈÐËÈ ÑØÓÃÐÂÈÏÞÏË
ÓÃÌÑÐÃÏË Ë ÍÃÔÃÈÕÔÂ ÈÅÓÑÒÈÌÔÍËØ Ë ÎÃÕËÐÑÃÏÈÓËÍÃÐÔÍËØ ÓÈÃÎËÌ Ë ÍÑÐÕÈÍÔÕÑÅ.
“ÃÄÑÕà ÔÑÔÓÈÇÑÕÑÚÈÐà Ðà ÔÎÈÇÖáÜËØ ÅÑÒÓÑÔÃØ:
v ÓÃÊÓÃÄÑÕÍà ÍÑÐÙÈÒÙËË ÅÍÎáÚÈÐË àÍÑÎÑÆËÚÈÔÍËØ ÃÔÒÈÍÕÑÅ Å ÖÚÈÄÐÞÈ ÒÓÑÆÓÃÏÏÞ ÅÞÔÛÈÆÑ
ÑÄÓÃÊÑÅÃÐËÂ;
v ÑÒÓÈÇÈÎÈÐËÈ ØÃÓÃÍÕÈÓËÔÕËÍ ÖÐËÅÈÓÔËÕÈÕÔÍÑÌ ÖÚÈÄÐÑÌ ÒÓÑÆÓÃÏÏÞ, ÑÓËÈÐÕËÓÑÅÃÐÐÑÌ ÐÃ
ÅÑÒÓÑÔÞ ÖÔÕÑÌÚËÅÑÔÕË;
v ÒÓËÏÈÐÈÐËÈ àÕËØ ØÃÓÃÍÕÈÓËÔÕËÍ Í àÍÔÒÈÓËÏÈÐÕÃÎßÐÞÏ ËÔÔÎÈÇÑÅÃÐËÂÏ Å ÓÃÏÍÃØ ÒÓÑÈÍÕÃ
ÇΠÃÐÃÎËÊà à××ÈÍÕËÅÐÑÔÕË ËÊÏÈÐÈÐËÌ;
v ÓÃÊÓÃÄÑÕÍÃ Ë ÒÓËÏÈÐÈÐËÈ ÒÓÃÍÕËÚÈÔÍËØ ÏÈÓ, ÑÓËÈÐÕËÓÑÅÃÐÐÞØ ÐÃ ÅÍÎáÚÈÐËÈ ÅÑÒÓÑÔÑÅ
ÖÔÕÑÌÚËÅÑÔÕË Å ÒÓÑÆÓÃÏÏÞ ÅÞÔÛÈÆÑ ÑÄÓÃÊÑÅÃÐËÂ.
‹ÔÒÑÎßÊÖÈÏàÏÈÕÑÇÑÎÑÆË ÑÔÐÑÅÃÐà Ðà ÙÈÎÈÐÃÒÓÃÅÎÈÐÐÞØ ËÔÔÎÈÇÑÅÃÐËÂØ, à ÕÃÍÉÈ ÐÃ
ÒÓËÏÈÐÈÐËË ÒÑÇØÑÇÑÅ, ÒÓÈÇÖÔÏÃÕÓËÅÃáÜËØ ÛËÓÑÍÑÈ ÖÚÃÔÕËÈ Ë ÔÑÕÓÖÇÐËÚÈÔÕÅÑ. …ÞÄÑÓ àÕÑÌ
ÏÈÕÑÇÑÎÑÆËË ÐÃËÎÖÚÛËÏ ÑÄÓÃÊÑÏ ÑÕÅÈÚÃÈÕ ÊÃÇÃÚÃÏ: (i) ÇÈÏÑÍÓÃÕËÊÃÙËË ÒÓÑÈÍÕÃ Ë ÒÓËÇÃÐËá
ÓÃÅÐÑÆÑ ÊÐÃÚÈÐËÂ ÅÔÈÏ ÖÚÓÈÉÇÈÐËÂÏ; (ii) ÑÔÖÜÈÔÕÅÎÈÐËÂ ÏÈÉÇËÔÙËÒÎËÐÃÓÐÞØ ÒÓÑÈÍÕÑÅ;
(iii) ÅÐÈÔÈÐËá ÓÃÊÐÑÑÄÓÃÊË Š×ÑÓÏËÓÑÅÃÐËÈ ÄÃÊÞ ÊÐÃÐËÌ, ÒÓËÏÈÐËÏÞØ Å ÓÃÊÎËÚÐÞØ ÍÑÐÕÈÍÔÕÃØ
ÍÃÉÇÑÌ ÔÕÓÃÐÞ (ÔÏ. ÕÃÍÉÈ http://insma.udg.es/ambientalitzacio/web_alfastinas/angles/a_index.
htm)
(Ç-Ó ÈÓÔÈ ˜ÖÐßÈÐÕ Ë ÇÓ., ƒÐÐà †ÈÎË ÇÈ ”ËÖÓÃÐÃ,
‰ËÓÑÐÔÍËÌ ÖÐËÅÈÓÔËÕÈÕ, ‹ÔÒÃÐËÂ)
28
Партнерские связи/услуги на уровне общин
v
v
Р у к ов о д с т в о и р е к о м е нд а ц ии
v
v
v
v
v
v
v
—ÑÓÏËÓÑÅÃÐËÈ ÒÃÓÕÐÈÓÔÍËØ ÔÅÂÊÈÌ Ô ÏÈÔÕÐÞÏË/ÓÈÆËÑÐÃÎßÐÞÏË ÒÓÃÅËÕÈÎßÔÕÅÈÐÐÞÏË Ë ÐÈÒÓÃÅËÕÈÎßÔÕÅÈÐÐÞÏË ÑÓÆÃÐËÊÃÙËÂÏË (’‘);
ÒÓÑÅÈÇÈÐËÈ ËÔÔÎÈÇÑÅÃÐËÌ ÒÑ ÅÍÎáÚÈÐËá ÅÑÒÓÑÔÑÅ ‘–“ Å ÒÓÑÆÓÃÏÏÞ ÒÈÇÃÆÑÆËÚÈÔÍÑÆÑ ÑÄÓÃÊÑÅÃÐË Ðà ÐÃÙËÑÐÃÎßÐÑÏ ÖÓÑÅÐÈ;
ÓÃÊÓÃÄÑÕÍà ÒÓÑÆÓÃÏÏ, ÒÑÊÅÑÎÂáÜËØ ÒÓËÊÐÃÅÃÕß ÇÑÔÕËÉÈÐË ÛÍÑÎ Ë ËÐÔÕËÕÖÕÑÅ,
ÒÓÑÇÅËÆÃáÜËØ ËÇÈË ‘–“ (ÐÃÒÓËÏÈÓ, ÛÍÑÎßÐÑÈ ÇÅËÉÈÐËÈ Êà ÑØÓÃÐÖ ÑÍÓÖÉÃáÜÈÌ
ÔÓÈÇÞ);
×ÑÓÏËÓÑÅÃÐËÈ ÖÔÕÑÌÚËÅÞØ ÒÃÓÕÐÈÓÔÍËØ ÔÅÂÊÈÌ Ô ÇÈÎÑÅÞÏ ÔÈÍÕÑÓÑÏ ÇÎÂ
ÒÓÑÇÅËÉÈÐË ÍÑÐÙÈÒÙËË ‘–“;
ÓÃÊÓÃÄÑÕÍÃ ÒÓÑÈÍÕÑÅ ÒÈÇÃÆÑÆËÚÈÔÍÑÆÑ ÑÄÓÃÊÑÅÃÐËÂ, ÑÔÖÜÈÔÕÅÎÂÈÏÞØ ÐÃ ÄÃÊÈ
ÑÄÜËÐ Å ÐÃÔÈÎÈÐÐÞØ ÒÖÐÍÕÃØ ÅÐÈ ÖÐËÅÈÓÔËÕÈÕÔÍÑÌ ÔÓÈÇÞ Ô ÙÈÎßá ÎÖÚÛÈÆÑ
ÑÄÖÚÈÐËÂ ÏÑÎÑÇÈÉË, ÒÑÎÖÚËÅÛÈÌ ÐÈÇÑÔÕÃÕÑÚÐÑÈ ÑÄÓÃÊÑÅÃÐËÈ;
×ÑÓÏËÓÑÅÃÐËÈ ÓÈÆËÑÐÃÎßÐÞØ ÆÓÖÒÒ ÒÑ ÔÑÔÕÃÅÎÈÐËá ÖÚÈÄÐÞØ ÒÓÑÆÓÃÏÏ Å ÑÄÎÃÔÕË
‘–“;
ÖÔÕÃÐÑÅÎÈÐËÈ ÔÅÂÊË ÏÈÉÇÖ ÒÈÇÃÆÑÆËÚÈÔÍËÏ ×ÃÍÖÎßÕÈÕÑÏ Ë ÛÍÑÎÑÌ ÄËÊÐÈÔÃ Ô ÙÈÎßá
ÔÑÅÏÈÔÕÐÑÌ ÓÃÊÓÃÄÑÕÍË ÒÓÑÆÓÃÏÏ ÒÑÅÞÛÈÐË ÒÓÑ×ÈÔÔËÑÐÃÎßÐÑÌ ÒÑÇÆÑÕÑÅÍË Å
ÑÄÎÃÔÕË ‘–“ ÇΠÃÇÏËÐËÔÕÓÃÕËÅÐÞØ ÓÃÄÑÕÐËÍÑÅ ÑÄÓÃÊÑÅÃÐË ÔÕÃÓÛÈÆÑ ÖÓÑÅÐÂ;
ÅÞÒÖÔÍ ÖÚÈÄÐËÍÑÅ, ÕÈÍÔÕÑÅÞØ ÏÃÕÈÓËÃÎÑÅ, ÔÑÊÇÃÐËÈ ÅÈÄ-ÔÃÌÕÑÅ Ë ÇÓÖÆËØ
ÒÓÈÒÑÇÃÅÃÕÈÎßÔÍËØ ÓÈÔÖÓÔÑÅ ÒÑ ÅÑÒÓÑÔÃÏ ÖÔÕÑÌÚËÅÑÔÕË ÇΠÐÃÚÃÎßÐÞØ Ë ÔÓÈÇÐËØ
ÛÍÑÎ;
ÒÓËÏÈÐÈÐËÈ ÆÈÑÆÓÃ×ËÚÈÔÍËØ ËÐ×ÑÓÏÃÙËÑÐÐÞØ ÔËÔÕÈÏ Ë ÇÓÖÆËØ ÒÑÇØÑÇÑÅ,
ÑÔÐÑÅÃÐÐÞØ Ðà ËÔÒÑÎßÊÑÅÃÐËË ËÐ×ÑÓÏÃÙËÑÐÐÞØ ÕÈØÐÑÎÑÆËÌ, ÇΠÏÑÐËÕÑÓËÐÆÃ
ÅÑÒÓÑÔÑÅ, ÍÃÔÃáÜËØÔ ÖÔÕÑÌÚËÅÑÆÑ ÓÃÊÅËÕË ÑÄÜËÐ.
… Ž¡šˆ‹ˆ
…‘’“‘”‘…
‘–“
… ”–œˆ”•…–¡œ–¡ ‘„“ƒŠ‘…ƒ•ˆŽŸ–¡ ’“‘†“ƒ–
ÕÑÕ ÚÎÈÐ ÈÉÇÖÐÃÓÑÇÐÑÌ ÔÈÕË ÓÃÄÑÕÃÈÕ Å ÓÃÏÍÃØ ÒÓÑÆÓÃÏÏÞ †Ž‘–„ (GLOBE), ÒÑàÕÑÏÖ
ÑÐ ÅÞÔÕÖÒÃÎ Ô ÇÑÍÎÃÇÃÏË Ñ ÒÈÓÈÑÓËÈÐÕÃÙËË ÑÄÓÃÊÑÅÃÐËÂ ÐÃ ÓÃÔÔÏÑÕÓÈÐËÈ ÅÑÒÓÑÔÑÅ
ÖÔÕÑÌÚËÅÑÔÕË ÒÈÓÈÇ ËÐÔÕÓÖÍÕÑÓÃÏË, ÇËÓÈÍÕÑÓÃÏË Ë ÒÓÈÒÑÇÃÅÃÕÈÎÂÏË ÖÚÈÄÐÞØ ÊÃÅÈÇÈÐËÌ,
ÖÚÃÔÕÅÖáÜËØ Å ÒÓÑÆÓÃÏÏÈ †Ž‘–„, Å “ÑÔÔËÌÔÍÑÌ —ÈÇÈÓÃÙËË, ÃÊÃØÔÕÃÐÈ Ë –ÊÄÈÍËÔÕÃÐÈ.
‘Ð ÅÞÔÕÖÒÃÎ ÕÃÍÉÈ Ðà ÈÅÓÑÒÈÌÔÍËØ Ë ÆÎÑÄÃÎßÐÞØ ÔÑÅÈÜÃÐËÂØ ÔÕÓÃÐÑÅÞØ ÍÑÑÓÇËÐÃÕÑÓÑÅ
ÒÓÑÆÓÃÏÏÞ †Ž‘–„.
†Ž‘–„ ÂÅÎÂÈÕÔ ÅÔÈÏËÓÐÑÌ ÑÄÓÃÊÑÅÃÕÈÎßÐÑÌ Ë ÐÃÖÚÐÑÌ ÒÓÑÆÓÃÏÏÑÌ Ô ÑÓËÈÐÕÃÙËÈÌ ÐÃ
ÒÓËÑÄÓÈÕÈÐËÈ ÒÓÃÍÕËÚÈÔÍÑÆÑ ÑÒÞÕÃ, ÍÑÕÑÓàÑÔÖÜÈÔÕÅÎÂÈÕÔ Ðà ÄÃÊÈ ÐÃÚÃÎßÐÞØ Ë ÔÓÈÇÐËØ
ÛÍÑÎ. –ÚÃÜËÈÔ ÒÓÑÅÑÇÂÕ ÐÃÖÚÐÑ ÇÑÔÕÑÅÈÓÐÞÈ ËÊÏÈÓÈÐË ŠÕÃÍËØ ÑÄÎÃÔÕÂØ, ÍÃÍ ËÊÖÚÈÐËÈ
ÃÕÏÑÔ×ÈÓÞ, ÆËÇÓÑÎÑÆËÂ, ÒÑÚÅÑÅÈÇÈÐËÈ, ËÊÖÚÈÐËÈ ÓÃÔÕËÕÈÎßÐÑÆÑ ÒÑÍÓÑÅÃ Ë ×ÈÐÑÎÑÆËÂ
Å ÊÃÅËÔËÏÑÔÕË ÑÕ ÔÅÑËØ ÏÈÔÕÐÞØ ÖÚÈÄÐÞØ ÒÓÑÆÓÃÏÏ. –ÚÃÜËÈÔ ÔÑÑÄÜÃáÕ ÔÅÑË ÇÃÐÐÞÈ
ÚÈÓÈÊ ‹ÐÕÈÓÐÈÕ Ë ÔÑÊÇÃáÕ ÆÓÃ×ËÍË Ë ÍÃÓÕÞ Ðà ÄÈÔÒÎÃÕÐÑÏ ËÐÕÈÓÃÍÕËÅÐÑÏ ÅÈÄ-ÔÃÌÕÈ ÇÎÂ
ÃÐÃÎËÊà ÐÃÄÑÓÑÅ ÇÃÐÐÞØ. –ÚÃÜËÈÔ ËÏÈáÕ ÅÑÊÏÑÉÐÑÔÕß ÅÊÃËÏÑÇÈÌÔÕÅÑÅÃÕß Ô ÖÚÈÐÞÏË Ë Ô
ÇÓÖÆËÏË ÖÚÃÜËÏËÔ ŠÓÃÏÍÃØ ÒÓÑÆÓÃÏÏÞ †Ž‘–„ ÒÑ ÅÔÈÏÖ ÏËÓÖ.
Р у к ов о д с т в о и р е к о м е нд а ц ии п о п е р е о рие нт а ц ии
п е д а г о г иче с к о г о о б р а з ов ани я н а р е ше ние з а д ач у с т ойчи в о г о р а з в ит и я
29
… ÐÃÛÖ ÙË×ÓÑÅÖá àÒÑØÖ ÇΠÒÈÓÈÇÃÚË ËÇÈÌ ÐÃÏ, ÅÑÊÏÑÉÐÑ, ÐÖÉÐÑ ËÔÒÑÎßÊÑÅÃÕß
ËÊÑÄÓÃÉÈÐËÂ, à ÐÈ ÔÎÑÅÃ. ˜ÑÓÑÛËÏ ÅÈÄ-ÔÃÌÕÑÏ ÇΠÄÈÔÒÎÃÕÐÑÆÑ ÒÑÎÖÚÈÐË ÔÒÖÕÐËÍÑÅÞØ
ËÊÑÄÓÃÉÈÐËÌ ÂÅÎÂÈÕÔ ÔÃÌÕ ÃÙËÑÐÃÎßÐÑÌ ÃÇÏËÐËÔÕÓÃÙËË ÒÑ ÃàÓÑÐÃÅÕËÍÈ Ë ÍÑÔÏËÚÈÔÍÑÏÖ
ÒÓÑÔÕÓÃÐÔÕÅÖ ”›ƒ (modis.gsfc.nasa.gov/gallery/index.php). … ÕÑ ÅÓÈÏÂ, ÍÑÆÇà ÖÚÃÜËÈÔÂ
ÒÑÎÖÚÃáÕ ÊÐÃÚËÕÈÎßÐÖá ÚÃÔÕß ËÐ×ÑÓÏÃÙËË Ô ÒÑÏÑÜßá ÕÈÎÈÅËÊÑÓÃ, ÒÈÓÔÑÐÃÎßÐÑÆÑ
ÍÑÏÒßáÕÈÓà ËÎË àÍÓÃÐà ÔÑÕÑÅÑÆÑ ÕÈÎÈ×ÑÐÃ, ÖÚËÕÈΠÇÑÎÉÐÞ ËÔÒÑÎßÊÑÅÃÕß ÕÃÍÑÌ ÉÈ ÖÓÑÅÈÐß
ÕÈØÐÑÎÑÆËË ÇΠÑÊÐÃÍÑÏÎÈÐË ÖÚÈÐËÍÑÅ Ô ÍÑÐÙÈÒÙËÂÏË ÖÔÕÑÌÚËÅÑÆÑ ÓÃÊÅËÕËÂ. ‡Î ÐÃÚÃÎÃ
ØÑÓÑÛÑ ÄÞÎÑ ÄÞ ÒÑÍÃÊÃÕß ŠÈÏÎá ËÊ ÍÑÔÏÑÔà – ÍÃÍ ÑÐà ÏÃÎÃ Ë ÖÂÊÅËÏÃ.
(ÒÓÑ×. —ÈÇÑÓ ”ÖÓÍÑÅ, “ÑÔÕÑÅÔÍËÌ †ÑÔÖÇÃÓÔÕÅÈÐÐÞÌ ÖÐËÅÈÓÔËÕÈÕ,
“ÑÔÔËÌÔÍà—ÈÇÈÓÃÙËÂ)
v
’ÈÓÈÅÑÇ ÑÔÐÑÅÐÞØ ÏÃÕÈÓËÃÎÑÅ ÒÑ ‘–“, ÅÍÎáÚàÅÈÄ-ÔÃÌÕ «ÑÏÒÎÈÍÕ ÏÃÕÈÓËÃÎÑÅ
ÒÑ ÑÄÓÃÊÑÅÃÐËá Å ËÐÕÈÓÈÔÃØ ÖÔÕÑÌÚËÅÑÆÑ ÓÃÊÅËÕË» Ðà ÏÈÔÕÐÞÈ ÂÊÞÍË.
Содействие развитию ОУР
v
’ÓÈÇÑÔÕÃÅÎÈÐËÈ àÍÊÈÏÒÎÂÓÑÅ ’ÑÅÈÔÕÍË ÇРÐà XXI ÅÈÍ ÅÔÈÏ ÚÎÈÐÃÏ ÒÓÑ×ÈÔÔÑÓÔÍÑÒÓÈÒÑÇÃÅÃÕÈÎßÔÍÑÆÑ ÔÑÔÕÃÅà ÛÈÔÕË ÍÓÖÒÐÈÌÛËØ ÓÈÆËÑÐÃÎßÐÞØ ÖÐËÅÈÓÔËÕÈÕÑÅ;
“ƒ”’“‘”•“ƒˆ‹ˆ ’‘…ˆ”•‹
‡¢ ƒ
XXI …ˆ
‡Î ÔÑÇÈÌÔÕÅË ÖÔÕÑÌÚËÅÑÏÖ ÓÃÊÅËÕËá Ë ÑÍÃÊÃÐË ÒÑÇÇÈÓÉÍË ÒÈÓÈÑÓËÈÐÕÃÙËË ÑÄÓÃÊÑÅÃÐËÂ
Ðà ÓÃÔÔÏÑÕÓÈÐËÈ ÅÑÒÓÑÔÑÅ ÖÔÕÑÌÚËÅÑÔÕË ÄÞÎÑ ÑÕÒÈÚÃÕÃÐÑ 6 000 àÍÊÈÏÒÎÂÓÑÅ ’ÑÅÈÔÕÍË ÇÐÂ
Ðà XXI ÅÈÍ, ÓÃÔÒÓÑÔÕÓÃÐÈÐÐÞØ ÔÓÈÇË ÒÓÈÒÑÇÃÅÃÕÈÎÈÌ ÛÈÔÕË ÖÐËÅÈÓÔËÕÈÕÑÅ ÛÕÃÕà ’ÃÓÃÐà Å
„ÓÃÊËÎËË.
… 2001 Æ. Ô ÒÓÑÅÈÇÈÐË ÔÈÓËË ËÊ ÛÈÔÕË ÔÈÏËÐÃÓÑÅ ÖÔÒÈÛÐÑ ÐÃÚÃÎÑÔß ÑÔÖÜÈÔÕÅÎÈÐËÈ ÒÓÑÈÍÕÃ
«’ÑÅÈÔÕÍà ÇРÐà XXI ÅÈÍ ËÇÈÕ Å ÛÍÑÎÞ», ÍÑÕÑÓÞÌ ÒÑÊÅÑÎËÎ ÑÊÐÃÍÑÏËÕß Ô àÕËÏ ÇÑÍÖÏÈÐÕÑÏ
ÒÓÈÒÑÇÃÅÃÕÈÎÈÌ ÖÐËÅÈÓÔËÕÈÕÑÅ ÛÈÔÕË ÖÚÓÈÉÇÈÐËÌ ÅÞÔÛÈÆÑ ÑÄÓÃÊÑÅÃÐË ŠÛÕÃÕÈ ’ÃÓÃÐÃ:
(1) —ÈÇÈÓÃÎßÐÑÆÑ ÖÐËÅÈÓÔËÕÈÕà ÛÕÃÕà ’ÃÓÃÐÃ, ÖÓËÕÖÄÃ; (2) –ÐËÅÈÓÔËÕÈÕà ÃÓËÐÆË; (3) –ÐËÅÈÓÔËÕÈÕà ’ÑÐÕÃ-†ÓÑÔÔÞ; (4) –ÐËÅÈÓÔËÕÈÕà ŽÑÐÇÓËÐÞ; (5) ÖÐËÅÈÓÔËÕÈÕà –‹”ˆ•“‘
Å †ÖÃÓÃÒÖÃÅÈ; Ë (6) ÖÐËÅÈÓÔËÕÈÕà –‹‘ ”•ˆ Å ÃÔÍÃÅÈÎÈ. ‘ÔÐÑÅÐÞÈ ÙÈÎË àÕÑÌ ÔÈÓËË
ÔÈÏËÐÃÓÑÅ ÔÑÔÕÑÂÎË Å ÕÑÏ, ÚÕÑÄÞ: (a) ÔÑÇÈÌÔÕÅÑÅÃÕß ÓÃÔÒÓÑÔÕÓÃÐÈÐËá Ë ËÔÒÑÎßÊÑÅÃÐËá
’ÑÅÈÔÕÍË ÇРÐà XXI ÅÈÍ Å ÒÓÑÙÈÔÔÈ ÒÓÈÒÑÇÃÅÃÐËÂ, ÐÃÖÚÐÞØ ËÔÔÎÈÇÑÅÃÐËÌ Ë ÅÐÈÍÖÓÔÑÅÑÌ
ÇÈÂÕÈÎßÐÑÔÕË Å ÅÞÔÛËØ ÖÚÈÄÐÞØ ÊÃÅÈÇÈÐËÂØ ÛÕÃÕà ’ÃÓÃÐÃ; (b) ÒÑÄÖÇËÕß ÖÐËÅÈÓÔËÕÈÕÔÍËØ
ÒÓÈÒÑÇÃÅÃÕÈÎÈÌ Í ËÊÏÈÐÈÐËá ÖÚÈÄÐÞØ ÒÓÑÆÓÃÏÏ ÇÎÂ ÒÑÇÆÑÕÑÅÍË ÖÚÃÜËØÔÂ Í ÕÃÍÑÏÖ
ÒÎÃÐËÓÑÅÃÐËá ÔÅÑÈÌ ÍÃÓßÈÓÞ, ÍÑÕÑÓÑÈ ÑØÅÃÕÞÅÃÈÕ ÄÑÎÈÈ ÛËÓÑÍÑÈ ÅËÇÈÐËÈ àÍÑÎÑÆËÚÈÔÍËØ
ÒÓÑÄÎÈÏ Ë ÅÑÒÓÑÔÑÅ ÖÔÕÑÌÚËÅÑÔÕË; Ë (c) ÒÑÅÞÔËÕß ÑÔÅÈÇÑÏÎÈÐÐÑÔÕß Ë ÅÑÑÓÖÉËÕß ÊÐÃÐËÂÏË
ÄÖÇÖÜËØ ÔÒÈÙËÃÎËÔÕÑÅ (ÅÑ ÅÔÈØ ÑÄÎÃÔÕÂØ) ÇÎÂ ÅÊÃËÏÑÇÈÌÔÕÅËÂ Å ËÐÕÈÓÈÔÃØ ÔÑØÓÃÐÈÐËÂ
ÑÍÓÖÉÃáÜÈÌ ÔÓÈÇÞ Ë ÓÈÃÎËÊÃÙËË ÖÔÕÑÌÚËÅÑÆÑ ÓÃÊÅËÕËÂ.
Р у к ов о д с т в о и р е к о м е нд а ц ии
30
‘ÔÖÜÈÔÕÅÎÂÎÔ ÇÑÒÑÎÐËÕÈÎßÐÞÌ ÒÓÑÈÍÕ Ô ÙÈÎßá ÑÓËÈÐÕÃÙËË ÒÓÑÆÓÃÏÏ ÇÑÔÎÖÉÈÄÐÑÌ
ÒÑÇÆÑÕÑÅÍË Ë ÒÓÑÆÓÃÏÏ ÒÑÅÞÛÈÐË ÍÅÃÎË×ËÍÃÙËË ÖÚËÕÈÎÈÌ ÄÈÊ ÑÕÓÞÅà ÑÕ ÓÃÄÑÕÞ ÇÎÂ
ÓÃÔÒÓÑÔÕÓÃÐÈÐË ÐÑÅÑÌ ÔÑÙËÑ-àÍÑÎÑÆËÚÈÔÍÑÌ àÕËÍË Ë ÓÃÊÓÃÄÑÕÍË ÒÓÑÈÍÕÑÅ, ÍÃÔÃáÜËØÔÂ
ÔÑØÓÃÐÈÐË ÑÍÓÖÉÃáÜÈÌ ÔÓÈÇÞ Ë ÅÑÒÓÑÔÑÅ ÖÔÕÑÌÚËÅÑÔÕË, ÇΠÐÃÚÃÎßÐÞØ ÛÍÑÎ. ‡ÎÂ
ÔÑÇÈÌÔÕÅËÂ àÕËÏ ÖÔËÎËÂÏ ÔÓÈÇË ÓÃÄÑÕÐËÍÑÅ ÔËÔÕÈÏÞ ÒÑÇÆÑÕÑÅÍË ÖÚËÕÈÎÈÌ ÄÞÎ ÓÃÔÒÓÑÔÕÓÃÐÈÐ
ÄÖÍÎÈÕ «‡ÈÌÔÕÅÑÅÃÕß Å ÇÅÖØ ÐÃÒÓÃÅÎÈÐËÂØ: ÒÑÅÞÛÃÕß ÑÔÅÈÇÑÏÎÈÐÐÑÔÕß Ë ÓÃÊÅËÅÃÕß
àÍÑÎÑÆËÚÈÔÍÑÈ ÑÄÓÃÊÑÅÃÐËÈ Å ËÐÕÈÓÈÔÃØ ÖÔÕÑÌÚËÅÑÔÕË», ËÊÇÃÐÐÞÌ Š.Š. ÃÎßÂÇÃÛÈÏ, à ÕÃÍÉÈ
àÍÊÈÏÒÎÂÓÞ ’ÑÅÈÔÕÍË ÇРÐà XXI ÅÈÍ.
(ÒÓÑ×. ŠËÑÎÈ ŠÃÐÑÕÕÑ ÃÎßÂÇÖÛ,
—ÈÇÈÓÃÎßÐÞÌ ÖÐËÅÈÓÔËÕÈÕ ÛÕÃÕà ’ÃÓÃÐÃ, ÖÓËÕÖÄÃ, „ÓÃÊËÎËÂ)
v
v
v
v
v
ÔÑÊÇÃÐËÈ ÇÈÏÑÐÔÕÓÃÙËÑÐÐÞØ ÑÄÝÈÍÕÑÅ ÇÎÂ ÒÑÒÖÎÂÓËÊÃÙËË ÍÑÐÙÈÒÙËË ÖÔÕÑÌÚËÅÑÔÕË
Å ÕÃÍËØ ÑÄÎÃÔÕÂØ, ÍÃÍ àÐÈÓÆÑÔÄÈÓÈÉÈÐËÈ, ÅÈÇÈÐËÈ ÔÈÎßÔÍÑÆÑ ØÑÊÂÌÔÕÅÃ Ô ËÔÒÑÎßÊÑÅÃÐËÈÏ ÑÓÆÃÐËÚÈÔÍËØ ÒÓÑÇÖÍÕÑÅ, ÑÄÓÃÄÑÕÍà ÑÕØÑÇÑÅ Ë Õ.Ç.;
ÖÚÃÔÕËÈ Å ÓÃÄÑÕÈ ÐÃÙËÑÐÃÎßÐÞØ ÍÑÏËÕÈÕÑÅ ÇΠÒÈÓÈÔÏÑÕÓà ÕÓÈÄÑÅÃÐËÌ
ÔÈÓÕË×ËÍÃÙËË Å ÑÄÎÃÔÕË ÒÈÇÃÆÑÆËÚÈÔÍÑÆÑ ÑÄÓÃÊÑÅÃÐËÂ;
ÓÃÊÓÃÄÑÕÍà ÒÓÑÆÓÃÏÏ ÇΠÅÐÈÇÓÈÐË ÏÑÇÈÎÈÌ, ÑÕÓÃÉÃáÜËØ ÒÓÃÍÕËÍÖ ‘–“, Å
ÓÃÏÍÃØ ÖÚÓÈÉÇÈÐËÂ;
ËÔÒÑÎßÊÑÅÃÐËÈ ˜ÃÓÕËË ŠÈÏÎË Å ÍÃÚÈÔÕÅÈ ÑÔÐÑÅÞ ÇΠÒÑÇÆÑÕÑÅÍË ÇÑÍÎÃÇÑÅ Ë
ÔÈÏËÐÃÓÑÅ;
ÒÑÅÞÛÈÐËÈ ÖÓÑÅРÑÔÅÈÇÑÏÎÈÐÐÑÔÕË ÑÄ ‘–“ ÒÑÔÓÈÇÔÕÅÑÏ ÔÃÏÞØ ÓÃÊÎËÚÐÞØ
ÅËÇÑÅ ÇÈÂÕÈÎßÐÑÔÕË: ÒÑÇÆÑÕÑÅÍË ÔÕÃÕÈÌ ÇΠÉÖÓÐÃÎÑÅ Ë ÒÑÒÖÎÂÓÐÞØ ÏÃÕÈÓËÃÎÑÅ
ÇΠÒÓÈÔÔÞ, ÅÞÔÕÖÒÎÈÐËÂ Ô ËÐÕÈÓÅßá ÇΠÔÓÈÇÔÕÅ ËÐ×ÑÓÏÃÙËË, ÚÕÈÐË ÎÈÍÙËÌ,
ÒÓÈÇÔÕÃÅÎÈÐË ÇÑÍÎÃÇÑÅ Ðà ÍÑÐ×ÈÓÈÐÙËÂØ, ÖÔÕÃÐÑÅÎÈÐË ÍÑÐÕÃÍÕÑÅ Ô ÐÃÖÚÐÞÏË
ÓÃÄÑÕÐËÍÃÏË Ë ÒÓÈÒÑÇÃÅÃÕÈÎÂÏË ÅÑ ÏÐÑÆËØ ÇËÔÙËÒÎËÐÃØ Ë ÅÈÇÈÐËÂ ÇËÃÎÑÆÃ Ô
ÃÇÏËÐËÔÕÓÃÕÑÓÃÏË ÅÞÔÛÈÆÑ ÑÄÓÃÊÑÅÃÐËÂ ÓÃÊÎËÚÐÞØ ÔÕÓÃÐ.
“ƒŠ“ƒ„‘•ƒ
‘…ž˜ ‘‡ˆŽˆŒ ”Ž–‰ˆ„‘Œ ’‘‡†‘•‘…‹
‡Ž¢ ”•ƒ“›‹˜ “–‘…‘‡‹•ˆŽˆŒ ‘„“ƒŠ‘…ƒ•ˆŽŸž˜ –š“ˆ‰‡ˆ‹Œ
Ã×ÈÇÓà ¡ˆ”‘ Å ŒÑÓÍÈ ËÏÈÎà ÅÑÊÏÑÉÐÑÔÕß ÒÓËÐÂÕß ÖÚÃÔÕËÈ Å ÔÈÏËÐÃÓÈ «ƒÍÃÇÈÏËÂ
ÖÔÕÑÌÚËÅÑÆÑ ÒÓÈÇÒÓËÂÕË», ÍÑÕÑÓÞÌ ÄÞÎ ÑÓÆÃÐËÊÑÅÃÐ ÇΠÍÑÓÒÑÓÃÕËÅÐÞØ ÓÖÍÑÅÑÇËÕÈÎÈÌ
ÑÚÈÐß ÅÞÔÑÍÑÆÑ ÖÓÑÅÐÂ Ô ÙÈÎßá ÑÍÃÊÃÕß ËÏ ÒÑÏÑÜß Å ÔÑÔÕÃÅÎÈÐËË ÒÎÃÐÑÅ, ÍÃÔÃáÜËØÔÂ
ÅÑÒÓÑÔÑÅ ÖÔÕÑÌÚËÅÑÔÕË, Å ÓÃÏÍÃØ ËØ ÍÑÓÒÑÓÃÙËÌ. ”ÕÃÎÑ ÑÚÈÅËÇÐÞÏ, ÚÕÑ ÕÃÍàÉÈ
ÍÑÐÙÈÒÙË ÔÎÖÉÈÄÐÑÌ ÒÑÇÆÑÕÑÅÍË ÒÓËÏÈÐËÏÃ Í ÔÕÃÓÛËÏ ÓÖÍÑÅÑÇËÕÈÎÂÏ ÑÄÓÃÊÑÅÃÕÈÎßÐÞØ
ÖÚÓÈÉÇÈÐËÌ. … ÓÈÊÖÎßÕÃÕÈ ’ÈÇÃÆÑÆËÚÈÔÍËÌ ×ÃÍÖÎßÕÈÕ ÔÕÃÎ ÔÑÕÓÖÇÐËÚÃÕß ÔÑ ›ÍÑÎÑÌ
ÄËÊÐÈÔà (ËÐËÙËÃÕÑÓÑÏ ÃÍÃÇÈÏËË ÄËÊÐÈÔÃ), ÑÓÆÃÐËÊÃÙËÈÌ « ÐÅÃÌÓÑÐÏÈÐÕ ÃÐÃÇû
Ë ÐÃÙËÑÐÃÎßÐÑÌ ’“ «‘ÄÖÚÈÐËÈ Å ËÐÕÈÓÈÔÃØ ÖÔÕÑÌÚËÅÑÆÑ ÄÖÇÖÜÈÆÑ» ÇΠÔÑÊÇÃÐËÂ
ƒÍÃÇÈÏËË ÑÄÓÃÊÑÅÃÐË ÒÑ ÅÑÒÓÑÔÃÏ ÖÔÕÑÌÚËÅÑÔÕË. ’Ñ ÊÃÏÞÔÎÖ, àÕà ƒÍÃÇÈÏË ÇÑÎÉÐÃ
ÓÃÔÔÏÃÕÓËÅÃÕß ÅÑÒÓÑÔÞ ÖÔÕÑÌÚËÅÑÔÕË Å ÓÃÏÍÃØ ÔËÔÕÈÏ ÐÃÚÃÎßÐÑÆÑ Ë ÔÓÈÇÐÈÆÑ
ÑÄÓÃÊÑÅÃÐË ÃÐÃÇÞ. … ÒÓÑÆÓÃÏÏÈ ÄÖÇÈÕ ËÔÒÑÎßÊÑÅÃÕßÔ ÙÈÎÑÔÕÐÞÌ ÒÑÇØÑÇ Ô ÙÈÎßá
Р у к ов о д с т в о и р е к о м е нд а ц ии п о п е р е о рие нт а ц ии
п е д а г о г иче с к о г о о б р а з ов ани я н а р е ше ние з а д ач у с т ойчи в о г о р а з в ит и я
31
ÒÑÇÆÑÕÑÅÍË ÇËÓÈÍÕÑÓÑÅ Ë ÓÖÍÑÅÑÇËÕÈÎÈÌ ÇÎÂ ÒÑÇÇÈÓÉÍË Å ÑÕÐÑÔÂÜËØÔÂ Í ËØ ÅÈÇÈÐËá
ÓÃÌÑÐÃØ ËÐËÙËÃÕËÅ, ËÔØÑÇÂÜËØ ÔÐËÊÖ. Ã ÑÇÐÑÇÐÈÅÐÑÌ ÍÑÐÔÖÎßÕÃÙËË ÒÓËÔÖÕÔÕÅÑÅÃÎÑ
ÑÍÑÎÑ 40 ÔÕÃÓÛËØ ÓÖÍÑÅÑÇËÕÈÎÈÌ ÑÄÓÃÊÑÅÃÕÈÎßÐÞØ ÖÚÓÈÉÇÈÐËÌ. „ÞÎË ÑÒÓÈÇÈÎÈÐÞ ÕÈ
ÅÑÒÓÑÔÞ, ÍÑÕÑÓÞÈ, ÒÑ ÏÐÈÐËá ÓÖÍÑÅÑÇËÕÈÎÈÌ, ÇÑÎÉÐà ÓÃÔÔÏÃÕÓËÅÃÕß ÕÃÍàƒÍÃÇÈÏËÂ.
… ÍÓÖÆ ÒÓÈÇÎÑÉÈÐÐÞØ ÕÈÏ, ÔÓÈÇË ÒÓÑÚÈÆÑ, ÅØÑÇËÎË ÅÅÈÇÈÐËÈ Å ÍÑÐÙÈÒÙËá ÖÔÕÑÌÚËÅÑÔÕË,
ÃÔÒÈÍÕÞ ÖÔÕÑÌÚËÅÑÔÕË Å ÖÒÓÃÅÎÈÐËË ÎáÇÔÍËÏË ÓÈÔÖÓÔÃÏË, ÊÃÍÖÒÍË, ÒÑÔÎÈÇÔÕÅË ÇÎÂ
ÖÚÈÄÐÞØ ÒÎÃÐÑÅ, ÒÓÑÈÍÕËÓÑÅÃÐËÈ ÊÇÃÐËÌ, ÒÈÓÈÅÑÊÍà ÖÚÃÜËØÔÂ, ËÔÒÑÎßÊÑÅÃÐËÈ àÐÈÓÆËË,
ÅÑÇÑÒÑÎßÊÑÅÃÐËÈ Ë ÖÇÃÎÈÐËÈ ÑÕØÑÇÑÅ. ‘ÄÓÃÊÑÅÃÕÈÎßÐàÅÈÓÔË ƒÍÃÇÈÏËË ÄÖÇÈÕ ÔÑÊÇÃÐà Å
2006 Æ. Ë ÒÑÎÖÚËÕ ÓÃÔÒÓÑÔÕÓÃÐÈÐËÈ ÒÑ ÅÔÈÌ ÃÐÃÇÈ.
(ŒÑÓÍÔÍËÌ ÖÐËÅÈÓÔËÕÈÕ, ÃÐÃÇÃ)
‘ÔÕÃÎßÐàÚÃÔÕß àÕÑÆÑ ÇÑÍÖÏÈÐÕà ÒÑÇÆÑÕÑÅÎÈÐà Ðà ÑÔÐÑÅÈ ÑÒÞÕà ÚÎÈÐÑÅ ÈÉÇÖÐÃÓÑÇÐÑÌ ÔÈÕË Ë ÒÈÓÈÚËÔÎÈÐÐÞØ ÅÞÛÈ ÏÈÓÑÒÓËÂÕËÌ. ÕÑÕ ÇÑÍÖÏÈÐÕ ÑÕÓÃÉÃÈÕ ÒÓÃÍÕËÍÖ,
ÒÑÇÍÓÈÒÎÈÐÐÖá ÕÈÑÓËÈÌ.
33
IV.
З адачи, стоящие перед ОУР
и пропагандистами
этой концепции
˜ÑÕÂ Í ÒÑÐËÏÃÐËá ÐÈÑÄØÑÇËÏÑÔÕË ÔÑÊÇÃÐË ÑÄÓÃÊÑÅÃÕÈÎßÐÑÆÑ ÒÑÕÈÐÙËÃÎà ÇÎÂ
ÇÑÔÕËÉÈÐËÂ ÖÔÕÑÌÚËÅÑÔÕË ÒÓËÛÎË ÏÐÑÆËÈ ÔÕÓÃÐÞ, Å àÕÑÌ ÑÄÎÃÔÕË ÄÞÎ ÇÑÔÕËÆÐÖÕ ÎËÛß ÑÆÓÃÐËÚÈÐÐÞÌ
ÒÓÑÆÓÈÔÔ, ÒÓËÚÈÏ Ðà ÅÔÈØ ÖÓÑÅÐÂØ. ’ÓËÚËÐ ÐÈÇÑÔÕÃÕÑÚÐÑÆÑ ÒÓÑÆÓÈÔÔà ÏÐÑÆÑ. … ÐÈÍÑÕÑÓÞØ ÔÎÖÚÃÂØ
ÒÓÑÆÓÈÔÔ ÔÇÈÓÉËÅÃÎÑ ÑÕÔÖÕÔÕÅËÈ ÚÈÕÍÑÆÑ ÒÓÈÇÔÕÃÅÎÈÐËÂ ËÎË ÑÔÑÊÐÃÐËÂ ÕÑÌ ÓÑÎË, ÍÑÕÑÓÖá ÏÑÉÈÕ
ËÆÓÃÕß ÑÄÓÃÊÑÅÃÐËÈ Å ÇÑÔÕËÉÈÐËË ÖÔÕÑÌÚËÅÑÔÕË. … ÇÓÖÆËØ ÔÎÖÚÃÂØ ÒÓËÚËÐÃÏË ÄÞÎË ÑÕÔÖÕÔÕÅËÈ
ÔÑÑÕÅÈÕÔÕÅÖáÜÈÌ ÒÑÎËÕËÍË ËÎË ÓÈÔÖÓÔÑÅ, ÕÃÍËØ ÍÃÍ ×ËÐÃÐÔÑÅÞÈ ÔÓÈÇÔÕÅÃ. Ã×ÈÇÓà –‹•…‹/
¡ˆ”‘ Ë ÚÎÈÐÞ ÈÉÇÖÐÃÓÑÇÐÑÌ ÔÈÕË ÑÒÓÈÇÈÎËÎË ÓÂÇ ×ÃÍÕÑÓÑÅ, ÍÑÕÑÓÞÈ ÑÆÓÃÐËÚËÅÃáÕ ÒÓÑÆÓÈÔÔ
Å ÑÄÎÃÔÕË ‘–“. ÃÒÓËÏÈÓ, ÑÇËÐ ËÊ ÚÎÈÐÑÅ ”ÈÕË ÒËÔÃÎ: «‘ÔÐÑÅÐÞÏË ÒÓÑÄÎÈÏÃÏË, Ô ÍÑÕÑÓÞÏË Â
ÔÕÃÎÍËÅÃÎÔÂ, ÒÞÕÃÂÔß ÒÓÑÅÈÔÕË ÍÃÍÖá-ÎËÄÑ ÓÃÄÑÕÖ Å ÑÄÎÃÔÕË ÑÄÓÃÊÑÅÃÐËÂ Ë ÑÄÖÚÈÐËÂ ÒÑ ÅÑÒÓÑÔÃÏ
ÖÔÕÑÌÚËÅÑÔÕË Å ÐÃÛËØ ËÐÔÕËÕÖÕÃØ, ÄÞÎË ÐÈÇÑÔÕÃÕÑÚÐÃÂ ÑÔÅÈÇÑÏÎÈÐÐÑÔÕß Ë ÑÕÔÖÕÔÕÅËÈ ÒÑÐËÏÃÐËÂ
ÍÑÐÙÈÒÙËË ÖÔÕÑÌÚËÅÑÆÑ ÓÃÊÅËÕË ÔÓÈÇË ÚÎÈÐÑÅ ÒÓÑ×ÈÔÔÑÓÔÍÑ-ÒÓÈÒÑÇÃÅÃÕÈÎßÔÍÑÆÑ ÔÑÔÕÃÅû. ‡ÓÖÆËÈ
ÖÍÃÊÞÅÃÎË Ðà ÕÑ, ÚÕÑ ËÏÈÈÕÔ ÔÎËÛÍÑÏ ÏÐÑÆÑ ÑÕÇÈÎßÐÞØ ËÐËÙËÃÕËÅ Ë ÏÃÎÑ ÅÓÈÏÈÐË ÇΠÑÄÇÖÏÞÅÃÐËÂ
ÐÑÅÞØ ËÇÈÌ Ë ÔÎËÛÍÑÏ ÏÃÎÑ ÔÕËÏÖÎÑÅ ÇΠÕÑÆÑ, ÚÕÑÄÞ ÃÐÃÎËÊËÓÑÅÃÕß ËØ «ÅÐÈ ÖÚÓÈÉÇÈÐË» ËÎË
ÖÔÕÃÐÃÅÎËÅÃÕß ÔÅÂÊË ÏÈÉÇÖ ËÐËÙËÃÕËÅÃÏË, ÑÔÑÄÈÐÐÑ ÍÑÆÇÃ Å ÑÒÓÈÇÈÎÈÐËË ÍÖÎßÕÖÓÐÞØ ÐÑÓÏ ËÎË
ÖÔÕÃÐÑÅÎÈÐÐÞØ ÒÑÎÐÑÏÑÚËÌ ÐÈ ÖÒÑÏËÐÃÈÕÔÂ ÖÔÕÑÌÚËÅÑÔÕß.
ËÚÕÑ ËÊ àÕÑÆÑ ÐÈ ÖÇËÅÎÂÈÕ ÕÈØ, ÍÕÑ ÓÃÄÑÕÃÈÕ Å ÖÚÓÈÉÇÈÐËË ÅÞÔÛÈÆÑ ÑÄÓÃÊÑÅÃÐË (–…‘)
Ë ÖÚÃÔÕÅÑÅÃÎ Å ÒÓÑÙÈÔÔÈ ËÊÏÈÐÈÐËÌ. ÃÉÇÞÌ, ÍÕÑ ÕÈÏ ËÎË ËÐÞÏ ÑÄÓÃÊÑÏ ÄÞÎ ÒÓËÚÃÔÕÈÐ Í ËÊÏÈÐÈÐËÂÏ
Å ÕÃÍËØ ÖÚÓÈÉÇÈÐËÂØ, ÊÐÃÈÕ, ÚÕÑ ËÊÏÈÐÈÐËÈ ÅÑÊÏÑÉÐÑ Ë ÒÓÑËÔØÑÇËÕ. ”ÅËÇÈÕÈÎßÔÕÅà ÑÄ ËÊÏÈÐÈÐËÂØ
ÒÓËÅÑÇÂÕÔ ŠÓÃÊÇÈÎÈ III «‹ÐËÙËÃÕËÅÞ, ÒÓÈÇÒÓËÐËÏÃÈÏÞÈ ÖÚÃÔÕÐËÍÃÏË ÈÉÇÖÐÃÓÑÇÐÑÌ ÔÈÕË» ÒÓË
ÑÒËÔÃÐËË ËÐÐÑÅÃÙËÑÐÐÞØ ÒÓÃÍÕËÚÈÔÍËØ ÏÈÕÑÇÑÅ, ÓÃÊÓÃÄÑÕÃÐÐÞØ Å ÓÃÏÍÃØ ÈÉÇÖÐÃÓÑÇÐÑÌ ÔÈÕË.
’ÑÔÍÑÎßÍÖ ÖÚÓÈÉÇÈÐË ÅÞÔÛÈÆÑ ÑÄÓÃÊÑÅÃÐË ÒÓÑÇÅËÆÃáÕ ÊÐÃÐËÂ, ÑÐË ÔÒÑÔÑÄÔÕÅÖáÕ
ËÊÏÈÐÈÐËÂÏ. ƒÍÃÇÈÏËÚÈÔÍàÔÅÑÄÑÇà ÕÃÍËØ ÖÚÓÈÉÇÈÐËÌ ÒÑÊÅÑÎÂÈÕ ÒÓÑÅÑÇËÕß ÍÓËÕËÚÈÔÍÑÈ ÑÄÔÖÉÇÈÐËÈ
ÔÖÜÈÔÕÅÖáÜËØ ÊÐÃÐËÌ Ë ÒÓÃÍÕËÚÈÔÍËØ ÏÈÕÑÇÑÅ. šÎÈÐÞ ÈÉÇÖÐÃÓÑÇÐÑÌ ÔÈÕË ÑÕÏÈÚÃÎË ÔÎÈÇÖáÜÈÈ:
«Þ ÂÅÎÂÈÏÔ ÒÓÈÒÑÇÃÅÃÕÈÎÂÏË Ë ËÔÔÎÈÇÑÅÃÕÈÎÂÏË ÍÑÎÎÈÇÉÈÌ Ë ÖÐËÅÈÓÔËÕÈÕÑÅ Ë ÍÃÍ ÖÚÈÐÞÈ,
ÒÈÇÃÆÑÆË Ë ÒÓÑÒÃÆÃÐÇËÔÕÞ, ÇÃÅàÍÓËÕËÚÈÔÍÖá ÑÙÈÐÍÖ, ÇÑÎÉÐÞ ÖÚÃÔÕÅÑÅÃÕß Å ËÐÕÈÎÎÈÍÕÖÃÎßÐÑÌ
ÉËÊÐË ÐÃÛËØ ×ÃÍÖÎßÕÈÕÑÅ, ËÐÔÕËÕÖÕÑÅ Ë ÄÑÎÈÈ ÛËÓÑÍÑÆÑ ÔÑÑÄÜÈÔÕÅÃ. ÕÑ ÕÓÈÄÖÈÕ ÍÓËÕËÚÈÔÍÑÆÑ
ÒÑÇØÑÇÃ Í ÕÈÏ ÑÄÎÃÔÕÂÏ, Å ÍÑÕÑÓÞØ ÏÞ ÓÃÄÑÕÃÈÏ, Ã ÕÃÍÉÈ ÍÓËÕËÚÈÔÍÑÆÑ ÓÃÔÔÏÑÕÓÈÐËÂ ÒÓÈÇÒÑÎÑÉÈÐËÌ
Ë ÒÓÈÇÎÑÉÈÐËÌ, ÅÑÊÐËÍÃáÜËØ Å àÕËØ ÑÄÎÃÔÕÂØ». Õà ÔÅÑÄÑÇà ÑÄÔÖÉÇÈÐËÌ ÇÈÎÃÈÕ ÅÑÊÏÑÉÐÞÏ
ËÊÏÈÐÈÐËÂ, ÐÈÑÄØÑÇËÏÞÈ ÇΠÒÈÓÈÑÓËÈÐÕÃÙËË ÑÄÓÃÊÑÅÃÐË Ðà ÓÈÛÈÐËÈ ÅÑÒÓÑÔÑÅ ÖÔÕÑÌÚËÅÑÔÕË. ‘ÐÃ
ÒÑÊÅÑÎÂÈÕ ÚÎÈÐÃÏ ÒÓÑ×ÈÔÔÑÓÔÍÑ-ÒÓÈÒÑÇÃÅÃÕÈÎßÔÍÑÆÑ ÔÑÔÕÃÅà ÕÜÃÕÈÎßÐÑ ÃÐÃÎËÊËÓÑÅÃÕß ÖÚÈÄÐÞÈ
ÒÎÃÐÞ, ÒÓÑÆÓÃÏÏÞ, ÒÓÃÍÕËÚÈÔÍËÈ ÏÈÕÑÇÞ Ë ÒÑÎËÕËÍÖ ÔÅÑËØ ÖÚÓÈÉÇÈÐËÌ Ë ÑÍÓÖÉÃáÜÈÆÑ ËØ ÑÄÜÈÔÕÅà Ë
ÒÓÑËÊÅÑÇËÕß ÐÈÄÑÎßÛËÈ ËÎË ÆÎÖÄÑÍËÈ ËÊÏÈÐÈÐËÂ.
Р у к ов о д с т в о и р е к о м е нд а ц ии
34
‡ÅÖÏ ÇÓÖÆËÏË ×ÃÍÕÑÓÃÏË ËÊÏÈÐÈÐËÌ Å ÖÚÓÈÉÇÈÐËÂØ ÅÞÔÛÈÆÑ ÑÄÓÃÊÑÅÃÐË ÂÅÎÂáÕÔÂ
ÅÓÈÏÂ Ë ×ËÐÃÐÔËÓÑÅÃÐËÈ. …ÞÔÅÑÄÑÉÇÈÐËÈ ÅÓÈÏÈÐË, ÑÕÅÑÇËÏÑÆÑ Ðà ÅÞÒÑÎÐÈÐËÈ ÕÓÃÇËÙËÑÐÐÞØ
ÑÄÂÊÃÐÐÑÔÕÈÌ – ÒÓÈÒÑÇÃÅÃÐËÈ, ÍÑÐÔÖÎßÕËÓÑÅÃÐËÈ, ÐÃÄÎáÇÈÐËÈ Êà ÓÃÄÑÕÑÌ ÔÕÖÇÈÐÕÑÅ, ÍÑÕÑÓÞÈ ÆÑÕÑÅÂÕÔÂ
Í ÒÓÑ×ÈÔÔËË ÖÚËÕÈÎÂ, ÖÚÃÔÕËÈ Å ÇÈÂÕÈÎßÐÑÔÕË ÓÃÊÎËÚÐÞØ ÍÑÏËÕÈÕÑÅ, – ÒÑÊÅÑÎÂÈÕ ÒÓÑ×ÈÔÔÑÓÃÏ
Ë ÒÓÈÒÑÇÃÅÃÕÈÎÂÏ ÔÑÔÓÈÇÑÕÑÚËÕß ÅÐËÏÃÐËÈ ÐÃ ÒÎÃÐËÓÑÅÃÐËË Ë ÑÔÖÜÈÔÕÅÎÈÐËË ËÊÏÈÐÈÐËÌ.
—ËÐÃÐÔËÓÑÅÃÐËÈ ÕÃÍÉÈ ÒÑÊÅÑÎÂÈÕ ÒÓÑÅÑÇËÕß ËÊÏÈÐÈÐËÂ. —ËÐÃÐÔÑÅÞÈ ÔÓÈÇÔÕÅÃ, ÅÞÇÈÎÂÈÏÞÈ ÇÎÂ
ÅÞÔÅÑÄÑÉÇÈÐËÂ ÅÓÈÏÈÐË ÒÓÈÒÑÇÃÅÃÕÈÎÈÌ, ÒÑÊÅÑÎÂáÕ ËÏ ÔÑÔÓÈÇÑÕÑÚËÕß ÔÅÑË ÖÔËÎËÂ ÐÃ ÒÎÃÐËÓÑÅÃÐËË
Ë ÒÓÑÅÈÇÈÐËË ËÊÏÈÐÈÐËÌ. —ËÐÃÐÔËÓÑÅÃÐËÈ ÑÄÈÔÒÈÚËÅÃÈÕ ÕÃÍÉÈ ÓÈÔÖÓÔÞ (ÐÃÒÓËÏÈÓ, ÒÖÄÎËÍÃÙËË,
ÇÑÔÕÖÒ Å ‹ÐÕÈÓÐÈÕ Ë ÓÃÊÎËÚÐÞÈ ÏÃÕÈÓËÃÎÞ), ÍÑÕÑÓÞÈ ÑÄÎÈÆÚÃáÕ ÓÃÊÓÃÄÑÕÍÖ ÒÓÑÆÓÃÏÏ. Þ ÅÏÈÔÕÈ
Ô ÕÈÏ ÒÑÇÚÈÓÍËÅÃÈÏ, ÚÕÑ ËÊÏÈÐÈÐËÂ Å ÒÈÇÃÆÑÆËÚÈÔÍÑÏ ÑÄÓÃÊÑÅÃÐËË, ÑÒËÔÃÐÐÞÈ Å àÕÑÌ ÒÖÄÎËÍÃÙËË, Å
ÄÑÎßÛËÐÔÕÅÈ ÔÎÖÚÃÈÅ ÑÔÖÜÈÔÕÅÎÂÎËÔß ÄÈÊ ÅÐÈÛÐÈÆÑ ×ËÐÃÐÔËÓÑÅÃÐËÂ.
…ÔÈ ÖÚÓÈÉÇÈÐË ÅÞÔÛÈÆÑ ÑÄÓÃÊÑÅÃÐËÂ, ÐÈÊÃÅËÔËÏÑ ÑÕ ÕÑÆÑ ÍÖÎßÕÖÓÐÑÆÑ ÍÑÐÕÈÍÔÕÃ,
Å ÍÑÕÑÓÑÏ ÑÐË ÐÃØÑÇÂÕÔÂ, ÇÑÎÉÐÞ ÓÈÃÆËÓÑÅÃÕß Ðà ÒÓÑÙÈÔÔÞ ËÊÏÈÐÈÐËÌ, ÔÑÊÇÃáÜËÈ ÍÃÍ ÐÑÅÞÈ
ÅÑÊÏÑÉÐÑÔÕË, ÕÃÍ Ë ÒÓÑÄÎÈÏÞ. “ÈÃÆËÓÖ Ðà àÕË ËÊÏÈÐÈÐËÂ, ÖÚÓÈÉÇÈÐË ÔÕÓÈÏÂÕÔ ÄÑÎÈÈ à××ÈÍÕËÅÐÑ
ÅÞÒÑÎÐÂÕß ÔÅÑá ÏËÔÔËá, ÍÑÐÍÖÓËÓÖ Êà ÒÑÎÖÚÈÐËÈ ÓÈÔÖÓÔÑÅ Å ÄÞÔÕÓÑ ÏÈÐÂáÜÈÏÔÂ Ë Å ÕÈØÐÑÎÑÆËÚÈÔÍÑÏ
ÑÕÐÑÛÈÐËË ÆÎÑÄÃÎËÊÑÅÃÐÐÑÏ ÏËÓÈ. ÃÍ ÒÑÍÃÊÞÅÃÈÕ ÑÄÛËÓÐàËÔÔÎÈÇÑÅÃÕÈÎßÔÍàÎËÕÈÓÃÕÖÓÃ,
ÏÃÎÑ ÚÕÑ ÒÓË àÕÑÏ ÒÓÑËÔØÑÇËÕ ÙÈÎÈÐÃÒÓÃÅÎÈÐÐÞÏ ÑÄÓÃÊÑÏ, ÇÃÉÈ ÈÔÎË ËÊÏÈÐÈÐËÂ ÒÓÑËÊÅÑÇÂÕÔÂ ÒÑ
ÖÍÃÊÃÐËá ÔÕÃÓÛËØ ÓÖÍÑÅÑÇËÕÈÎÈÌ. “ÃÊÅËÕËá ÏÑÆÖÕ ÒÓÈÒÂÕÔÕÅÑÅÃÕß ËÐÔÕËÕÖÙËÑÐÃÎßÐàÒÓÃÍÕËÍÃ,
ÍÖÎßÕÖÓÐÞÈ ÐÑÓÏÞ Ë ÃÍÃÇÈÏËÚÈÔÍËÈ ÔÅÑÄÑÇÞ. ‘ÇÐÃÍÑ, ÈÔÎË àÕË ×ÃÍÕÑÓÞ ÏÑÆÖÕ ÔÇÈÓÉËÅÃÕß ËÊÏÈÐÈÐËÂ,
ÑÐË ÔÒÑÔÑÄÐÞ ÕÃÍÉÈ ÑÕÍÓÞÅÃÕß ÐÑÅÞÈ ÅÑÊÏÑÉÐÑÔÕË Ë ÒÑÊÅÑÎÂáÕ ÖÔÕÃÐÃÅÎËÅÃÕß ÒÑÎÈÊÐÞÈ ÍÑÐÕÃÍÕÞ Ô
ÕÈÏË, ÍÕÑ Å ÐËØ ÖÚÃÔÕÅÖÈÕ. ÑÆÇà ËÊÏÈÐÈÐË ÔÅÂÊÃÐÞ Ô ÒÑÂÅÎÈÐËÈÏ ÐÑÅÞØ ËÇÈÌ ËÎË ÍÑÐÙÈÒÙËÌ (ÍÑÕÑÓÞÈ,
ÒÑÇÑÄÐÑ ‘–“, ×ÑÓÏËÓÖáÕÔ ÅÐÈ ÖÐËÅÈÓÔËÕÈÕà Ë, ÅÑÊÏÑÉÐÑ, ÅÐÈ ÑÔÐÑÅÐÑÆÑ ÐÃÒÓÃÅÎÈÐË ÕÈÑÓÈÕËÚÈÔÍÑÌ
ÏÞÔÎË), ÐÈËÊÄÈÉÐÑ ÅÑÊÐËÍÃáÕ ÒÓÑÄÎÈÏÞ. ‘ÇÐÃÍÑ ÏÑÜÐÞÈ ÔËÎÞ, ÅÞÊÞÅÃáÜËÈ ËÊÏÈÐÈÐËÈ, ÍÑÕÑÓÞÈ
ËÊÐÃÚÃÎßÐÑ ÔÖÜÈÔÕÅÖáÕ Å ÓÃÏÍÃØ ÖÚÓÈÉÇÈÐËÂ, ÏÑÆÖÕ ÐÃÒÓÃÅÎÂÕß ÓÃÊÖÏÐÞÌ ØÑÇ ÇÈÌÔÕÅËÌ, ÔÅÑÇ Í
ÏËÐËÏÖÏÖ ÒÓÑÄÎÈÏÞ Ë ÑÒÕËÏËÊËÓÖÂ ÅÑÊÏÑÉÐÑÔÕË.
’ÑÇÇÈÓÉËÅÃÐËÈ ÇËÃÎÑÆÃ Ô ÒÈÇÃÆÑÆËÚÈÔÍËÏË ËÐÔÕËÕÖÕÃÏË ÑÕÐÑÔËÕÈÎßÐÑ ‘–“ ËÏÈÈÕ
ÄÑÎßÛÑÈ ÊÐÃÚÈÐËÈ ÇΠÒÓÑÆÓÈÔÔÃ, ÔÅÂÊÃÐÐÑÆÑ Ô ËÊÏÈÐÈÐËÂÏË, ËÎË ÑÕÔÖÕÔÕÅË ÕÃÍÑÅÑÆÑ. ’ÓÑ×ÈÔÔÑÓÃ
Ë ÒÓÈÒÑÇÃÅÃÕÈÎË ÊÃÚÃÔÕÖá ËÏÈáÕ ÑÒÓÈÇÈÎÈÐÐÞÈ ÒÓÈÇÔÕÃÅÎÈÐËÂ ÑÄ ÖÔÕÑÌÚËÅÑÔÕË, ÍÑÕÑÓÞÈ ÏÑÆÖÕ
ÏÈÐÂÕßÔÂ, ÔÎÈÇÖ àÅÑÎáÕËÅÐÑÏÖ ØÃÓÃÍÕÈÓÖ àÕÑÌ ÍÑÐÙÈÒÙËË, ËÎË ÑÔÕÃÅÃÕßÔ ÒÓÈÉÐËÏË. –ÅÂÊÞÅÃÐËÈ
ÊÃÇÃÚ ‘–“ Ô ÕÈÍÖÜËÏË ÃÍÃÇÈÏËÚÈÔÍËÏË ÒÓÑÆÓÃÏÏÃÏË ÕÓÈÄÖÈÕ ÄÑÎÈÈ ÛËÓÑÍÑÆÑ ÒÑÐËÏÃÐËÂ
ÍÑÐÙÈÒÙËË ÖÔÕÑÌÚËÅÑÔÕË Ë ÏÈÔÕÐÞØ ÙÈÎÈÌ ÖÔÕÑÌÚËÅÑÔÕË. ÓÑÏÈ ÕÑÆÑ, ÇΠÕÃÍÑÌ ÖÅÂÊÍË ÐÈÑÄØÑÇËÏÞ
ÚÈÕÍËÈ, ÍÑÐÍÓÈÕÐÞÈ ÔÒÑÔÑÄÞ ÓÃÔÒÓÑÔÕÓÃÐÈÐË ËÐ×ÑÓÏÃÙËË ÑÄ ‘–“. •ÃÍàËÐ×ÑÓÏÃÙË ÇÑÎÉÐÃ
ÄÞÕß ÅÔÈÑÄÝÈÏÎáÜÈÌ, ÇÑÎÉÐà ÊÃÕÓÃÆËÅÃÕß ÔÑÑÕÅÈÕÔÕÅÖáÜËÈ ÅÑÒÓÑÔÞ Ë ÇÑÔÕËÆÃÕß ÐÈÑÄØÑÇËÏÖá
ÃÖÇËÕÑÓËá.
‹Ð×ÑÓÏÃÙËÂ, ÍÑÕÑÓÖá ÒÑÎÖÚÃáÕ ÃÇÏËÐËÔÕÓÃÕÑÓÞ, ÇÑÎÉÐà ÒÑÊÅÑÎËÕß ËÏ ÒÑÐÂÕß
ÍÑÐÙÈÒÙËá ‘–“, ÖÅËÇÈÕß ÒÑÕÈÐÙËÃÎ ‘–“ ÇΠÔÅÑËØ ÖÚÓÈÉÇÈÐËÌ Ë ÊÃËÐÕÈÓÈÔÑÅÃÕß Å ÐÈÌ ÇÓÖÆËØ. •ÃÍÃÂ
ËÐ×ÑÓÏÃÙË ÇÑÎÉÐà ÕÃÍÉÈ ÒÑÏÑÚß ÃÇÏËÐËÔÕÓÃÕÑÓÃÏ ÊÃÓÖÚËÕßÔ ÒÑÇÇÈÓÉÍÑÌ Å ÑÕÐÑÛÈÐËË ‘–“
Å ÔÅÑËØ ÖÚÓÈÉÇÈÐËÂØ. È ÅÔÈ ÃÇÏËÐËÔÕÓÃÕÑÓÞ ÔÚËÕÃáÕ ÐÈÑÄØÑÇËÏÞÏ ËÏÈÕß ÇÑÔÕÖÒ Í ÏÃÕÈÓËÃÎÃÏ
ÐÃËÄÑÎÈÈ ÒÑÊÇÐËØ ÇËÔÍÖÔÔËÌ Å ÛËÓÑÍÑÏ ÔÒÈÍÕÓÈ ÔÒÈÙËÃÎËÊËÓÑÅÃÐÐÞØ ÉÖÓÐÃÎÑÅ ËÎË Í ÇÑÍÖÏÈÐÕÃÏ
ÓÃÊÎËÚÐÞØ ÍÑÐ×ÈÓÈÐÙËÌ Å ÙÈÎÂØ ÔÑÇÈÌÔÕÅË ÓÃÊÅËÕËá ‘–“. •ÈÏ ÐÈ ÏÈÐÈÈ ÃÇÏËÐËÔÕÓÃÕÑÓÃÏ
ÐÈÑÄØÑÇËÏà ËÐ×ÑÓÏÃÙËÂ, ÍÑÕÑÓàÒÑÏÑÆÃÈÕ ËÏ ÅÞÒÑÎÐÂÕß ÊÃÇÃÚÖ ÒÈÓÈÑÓËÈÐÕÃÙËË ÔÅÑËØ ËÐÔÕËÕÖÕÑÅ ÐÃ
ÓÈÛÈÐËÈ ÅÑÒÓÑÔÑÅ ÖÔÕÑÌÚËÅÑÔÕË. “ÃÊÓÃÄÑÕÍà ÍÑÏÏÖÐËÍÃÙËÑÐÐÞØ ÔÕÓÃÕÈÆËÌ Å ÑÄÎÃÔÕË ‘–“ ÇΠÔÕÃÓÛËØ
ÃÇÏËÐËÔÕÓÃÕÑÓÑÅ ÂÅÎÂÈÕÔ ÑÇÐËÏ ËÊ ÍÑÏÒÑÐÈÐÕÑÅ ÔÑÇÈÌÔÕÅË ËÐÔÕËÕÖÙËÑÐÃÎßÐÞÏ ËÊÏÈÐÈÐËÂÏ.
”ÑÑÄÜÈÔÕÅÖ ÒÈÇÃÆÑÆËÚÈÔÍÑÆÑ ÑÄÓÃÊÑÅÃÐË ÐÈÑÄØÑÇËÏÑ ÓÃÊÓÃÄÑÕÃÕß ÍÑÐÍÓÈÕÐÞÈ ÍÑÏÏÖÐËÍÃÙËÑÐÐÞÈ
ÔÕÓÃÕÈÆËË Ë ÏÃÕÈÓËÃÎÞ ÇÎÂ ÙÈÎÈÅÞØ ÃÖÇËÕÑÓËÌ, ÍÑÕÑÓÞÈ ÒÓÈÇÔÕÃÅÎÂáÕ ÔÑÄÑÌ ÕÃÍËÈ ÃÇÏËÐËÔÕÓÃÕÑÓÞ.
ÑÆÇà ÒÓÈÒÂÕÔÕÅËÂÏË ÇΠÒÓÑÙÈÔÔà ËÊÏÈÐÈÐËÌ ÂÅÎÂáÕÔ ÒÓËÐÙËÒÞ ÃÍÍÓÈÇËÕÃÙËË Ë
ÔÈÓÕË×ËÍÃÙËË (ÚÕÑ ÚÃÔÕÑ ÒÓÑËÔØÑÇËÕ Å ÔÎÖÚÃÈ ‘–“), ÒÑÎÈÊÐÑ ÄÖÇÈÕ ÊÃÓÖÚËÕßÔ ËÐÔÕËÕÖÙËÑÐÃÎßÐÑÌ
ÒÑÇÇÈÓÉÍÑÌ Ë ÑÒÓÈÇÈÎËÕß ÍÑÐÕÈÍÔÕÞ ÖÚÈÄÐÞØ ÒÓÑÆÓÃÏÏ, Å ÍÑÕÑÓÞØ ÒÓÑËÔØÑÇÂÕ ËÊÏÈÐÈÐËÂ, ÒÖÔÕß ÇÃÉÈ
Р у к ов о д с т в о и р е к о м е нд а ц ии п о п е р е о рие нт а ц ии
п е д а г о г иче с к о г о о б р а з ов ани я н а р е ше ние з а д ач у с т ойчи в о г о р а з в ит и я
35
ËÊÑÎËÓÑÅÃÐÐÞÈ Ë ÑÆÓÃÐËÚÈÐÐÞÈ, Ë, ÅÑÊÏÑÉÐÑ, ÐÈ ÔÅÂÊÃÐÐÞÈ Ô ÖÚÃÔÕËÈÏ ÔÑÑÄÜÈÔÕÅÃ ËÎË ÅÐÈÛÐËØ
ÊÃËÐÕÈÓÈÔÑÅÃÐÐÞØ ÔÕÑÓÑÐ.
‡Î ÒÑÎÖÚÈÐË ËÐÔÕËÕÖÙËÑÐÃÎßÐÑÌ ÒÑÇÇÈÓÉÍË Ë ÇÑÔÕËÉÈÐË ÒÓÑÆÓÈÔÔà ÅÒÑÎÐÈ
ÏÑÉÈÕ ÒÑÕÓÈÄÑÅÃÕßÔ ËÔÒÑÎßÊÑÅÃÐËÈ ÒÓËÏÈÓÑÅ Ë ÒÓÑÅÈÇÈÐËÈ ÓÃÄÑÕÞ Ðà ÑÔÐÑÅÈ ÒËÎÑÕÐÑÆÑ,
àÍÔÒÈÓËÏÈÐÕÃÎßÐÑÆÑ Ë ÅÃÓËÃÐÕÐÑÆÑ ÒÓÑÆÓÃÏÏËÓÑÅÃÐËÂ. ÓÑÏÈ ÕÑÆÑ, ÏÑÉÐÑ ÒÓÑÇÅËÐÖÕßÔ ÅÒÈÓÈÇ,
ÒÑÍÃÊÃÅ, ÚÕÑ ‘–“ – àÕÑ ØÑÓÑÛÈÈ ÑÄÓÃÊÑÅÃÐËÈ Ë ÚÕÑ ÔÅÂÊÃÐÐÞÈ Ô ‘–“ ËÔÔÎÈÇÑÅÃÐË ËÏÈáÕ ÔÑÎËÇÐÖá
ÏÈÕÑÇÑÎÑÆËÚÈÔÍÖá ÑÔÐÑÅÖ Ë ÂÅÎÂáÕÔÂ ÅÃÉÐÑÌ ÐÃÖÚÐÑÌ ÓÃÄÑÕÑÌ.
Задачи и проблемы на пути переориентации
педагогического образования
ÈÍÑÕÑÓÞÈ ËÊ ÒÓÑÄÎÈÏ, ÍÑÕÑÓÞÈ ÐÃËÄÑÎÈÈ ÚÃÔÕÑ ÅÔÕÓÈÚÃáÕÔ Ðà ÒÖÕË ÒÈÓÈÑÓËÈÐÕÃÙËË ÒÈÇÃÆÑÆËÚÈÔÍÑÆÑ ÑÄÓÃÊÑÅÃÐË Ðà ÓÈÛÈÐËÈ ÅÑÒÓÑÔÑÅ ÖÔÕÑÌÚËÅÑÔÕË, Ñ ÍÑÕÑÓÞØ ÔÑÑÄÜÃÎË ÚÎÈÐÞ ÈÉÇÖÐÃÓÑÇÐÑÌ ÔÈÕË, ÑÕÐÑÔÂÕÔÂ Í ÑÇÐÑÌ ËÊ ÔÎÈÇÖáÜËØ ÍÃÕÈÆÑÓËÌ:
Понимание и поддержка на институциональном уровне и
ресурсы
v
v
v
v
v
v
v
„ˆŠ
… Ñ×ËÙËÃÎßÐÞÈ ÖÚÈÄÐÞÈ ÒÓÑÆÓÃÏÏÞ Ðà ÔÕÓÃÐÑÅÑÏ Ë ÒÓÑÅËÐÙËÃÎßÐÑÏ ÖÓÑÅÐÈ
ÅÑÒÓÑÔÞ ÖÔÕÑÌÚËÅÑÔÕË ÓÈÇÍÑ ÅÍÎáÚÃáÕÔ ŠÑÄÂÊÃÕÈÎßÐÑÏ ÒÑÓÂÇÍÈ.
… ÓÖÍÑÅÑÇÂÜËØ ÒÓËÐÙËÒÃØ ÔÈÓÕË×ËÍÃÙËË ÖÚËÕÈÎÈÌ ÐÈ ÖÒÑÏËÐÃÈÕÔ ÑÄ
ÖÔÕÑÌÚËÅÑÔÕË.
‘ÜÖÜÃÈÕÔ ÐÈØÅÃÕÍà ËÎË ÐÈÇÑÔÕÃÕÑÚÐàÒÑÇÆÑÕÑÅÍà ÔÒÈÙËÃÎËÔÕÑÅ, ÍÑÕÑÓÞÈ
ÊÐÃÍÑÏÞ Ô ÍÑÐÙÈÒÙËÈÌ ‘–“.
‘ÕÏÈÚÃÈÕÔ ÑÕÔÖÕÔÕÅËÈ ËÎË ÐÈÇÑÔÕÃÕÑÚÐÑÈ ÍÑÎËÚÈÔÕÅÑ ×ËÐÃÐÔÑÅÞØ ÔÓÈÇÔÕÅ Ë
ÏÃÕÈÓËÃÎßÐÞØ ÓÈÔÖÓÔÑÅ.
‘ÕÏÈÚÃÈÕÔ ÑÕÔÖÕÔÕÅËÈ ËÎË ÐÈÃÇÈÍÅÃÕÐÑÔÕß ÐÃÙËÑÐÃÎßÐÑÌ, ÒÓÑÅËÐÙËÃÎßÐÑÌ ËÎË
ÏÈÔÕÐÑÌ ÒÑÎËÕËÍË Å ÒÑÇÇÈÓÉÍÖ ‘–“.
‘ÕÔÖÕÔÕÅÖáÕ ËÎË ÂÅÎÂáÕÔ ÐÈÃÇÈÍÅÃÕÐÞÏË ÖÔÎÑÅËÂ, ÔÒÑÔÑÄÔÕÅÖáÜËÈ ÕÅÑÓÚÈÔÕÅÖ,
ËÐÐÑÅÃÙËÂÏ Ë ÒÓËÐÂÕËá ÐÈÍÑÕÑÓÞØ ÓËÔÍÑÅ, ÍÑÕÑÓÞÈ ÐÈÑÄØÑÇËÏÞ ÇÎÂ ÒÑÇÇÈÓÉÍË
ÒÓÈÑÄÓÃÊÑÅÃÕÈÎßÐÞØ ÖÔËÎËÌ ÒÑ ÒÈÓÈÑÓËÈÐÕÃÙËË ÑÄÓÃÊÑÅÃÐË Ðà ÓÈÛÈÐËÈ ÅÑÒÓÑÔÑÅ
ÖÔÕÑÌÚËÅÑÔÕË.
‘ÕÔÖÕÔÕÅÖÈÕ ËÎË ÂÅÎÂÈÕÔ ÐÈÃÇÈÍÅÃÕÐÞÏ ÅÑÊÐÃÆÓÃÉÇÈÐËÈ ÇΠËÐÔÕËÕÖÕÑÅ ËÎË
ÒÓÑ×ÈÔÔÑÓÑÅ Ë ÒÓÈÒÑÇÃÅÃÕÈÎÈÌ, ÍÑÕÑÓÞÈ ÑÔÖÜÈÔÕÅÎÂáÕ ÒÓÑÆÓÃÏÏÞ ‘–“.
†Ž‘„ƒŽŸ‘Œ ’‘Ž‹•‹‹ •“–‡‘ ‡ˆŒ”•…‘…ƒ•Ÿ ƒ ˆ”•‘ –“‘…ˆ:
‘†“ƒ‹š‹•ˆŽŸžˆ —ƒ•‘“ž ˆ”•‘Œ ‡ˆ¢•ˆŽŸ‘”•‹
… ‹•ˆ“ˆ”ƒ˜ –”•‘Œš‹…‘”•‹
… ÇËÐÄÖÓÆÔÍÑÏ ÖÐËÅÈÓÔËÕÈÕÈ ËÏÈÈÕÔ ÙÈÎÞÌ ÓÂÇ ÒÓÈÒÑÇÃÅÃÕÈÎÈÌ, ÒÓËÅÈÓÉÈÐÐÞØ ËÇÈË
ÅÍÎáÚÈÐË ÅÑÒÓÑÔÑÅ ÖÔÕÑÌÚËÅÑÔÕË Å ÖÚÈÄÐÖá ÒÓÑÆÓÃÏÏÖ. ” ÐÃÚÃÎà ÑÔÖÜÈÔÕÅÎÈÐË ÒÓÑÆÓÃÏÏÞ
¡ˆ”‘ ÏÞ ÇÑÔÕËÆÎË ÔÖÜÈÔÕÅÈÐÐÞØ ÖÎÖÚÛÈÐËÌ, ÑÇÐÃÍÑ ÐÈ ÏÈÐßÛÈÈ ÊÐÃÚÈÐËÈ, ÚÈÏ ÍÑÐÈÚÐÃÂ
ÙÈÎß, ËÏÈÈÕ Ë ÔÃÏ ÒÓÑÙÈÔÔ.
36
Р у к ов о д с т в о и р е к о м е нд а ц ии
ÈÇÃÅÐÑ ÏÞ ÓÃÔÛËÓËÎË ÔÅÑË ÏÃÆËÔÕÈÓÔÍËÈ ÈÔÕÈÔÕÅÈÐÐÑ-ÐÃÖÚÐÞÈ ÒÓÑÆÓÃÏÏÞ ÊÃÐÂÕËÌ ÐÃ
ÒÓËÓÑÇÈ, ÅÍÎáÚËÅ Å ÐËØ ÍÖÓÔÞ àÍÑÎÑÆËÚÈÔÍÑÆÑ ÑÄÓÃÊÑÅÃÐËÂ. ‘Äà ÐÃÒÓÃÅÎÈÐË ÑÄÖÚÈÐËÂ
ÔÑÇÈÓÉÃÕ ÊÐÃÚËÕÈÎßÐÞÌ àÎÈÏÈÐÕ ‘–“. ÕÑ ÔÕÃÎÑ ÅÑÊÏÑÉÐÞÏ ÆÎÃÅÐÞÏ ÑÄÓÃÊÑÏ ÄÎÃÆÑÇÃÓÂ
ÕÑÏÖ, ÚÕÑ ÐË ÑÇÐÑ ËÊ ÐËØ ÐÈ ÂÅÎÂÈÕÔ ÒÓÈÇÏÈÕÑÏ ÐÃÙËÑÐÃÎßÐÑÌ ÖÚÈÄÐÑÌ ÒÓÑÆÓÃÏÏÞ,
ÑÆÓÃÐËÚËÅÃÈÏÑÌ ÒÑÎËÕËÍÑÌ, Ë ÒÓÈÒÑÇÃÅÃÕÈÎË ÖÔÒÈÛÐÑ ÑÄÑÔÐÑÅÃÎË ËØ ÑÄÓÃÊÑÅÃÕÈÎßÐÖá
ÙÈÎÈÔÑÑÄÓÃÊÐÑÔÕß. ÈÔÏÑÕÓ Ðà àÐÕÖÊËÃÊÏ ÔÑÕÓÖÇÐËÍÑÅ ËÊÏÈÐÈÐË ÖÚÈÄÐÑÌ ÒÓÑÆÓÃÏÏÞ ÐÈ
ÄÞÎË ÒÑÇÍÓÈÒÎÈÐÞ ÇÑÒÑÎÐËÕÈÎßÐÞÏË ÓÈÔÖÓÔÃÏË; ÔÕÃÓÛËÈ ÓÖÍÑÅÑÇËÕÈÎË ÓÃÔÔÏÃÕÓËÅÃÎË àÕÑ
ÍÃÍ ÖÍÓÈÒÎÈÐËÈ ÏÈÉÇÖÐÃÓÑÇÐÑÌ ÓÈÒÖÕÃÙËË.
ÈÔÍÑÎßÍÑ ÎÈÕ ÅÐÖÕÓÈÐÐÈÆÑ ÎÑÄÄËÓÑÅÃÐËÂ Ë ÕÅÑÓÚÈÔÍÑÌ ÓÃÄÑÕÞ ÔÑÊÇÃÐÐÑÆÑ Å ÖÐËÅÈÓÔËÕÈÕÈ
ÑÐÔÖÎßÕÃÕËÅÐÑÆÑ ÍÑÏËÕÈÕà ÒÑ ÅÑÒÓÑÔÃÏ ÖÔÕÑÌÚËÅÑÔÕË Ë ÑØÓÃÐÞ ÑÍÓÖÉÃáÜÈÌ ÔÓÈÇÞ
ÒÓËÅÈÎË Í ÒÑÂÅÎÈÐËá ÐÑÅÑÆÑ ÑÄÜÈÖÐËÅÈÓÔËÕÈÕÔÍÑÆÑ ×ÃÍÖÎßÕÃÕËÅÐÑÆÑ ÍÖÓÔà ÒÑ ÕÈÏÃÕËÍÈ
«–ÔÕÑÌÚËÅÑÔÕß Ë ÑÄÜÈÔÕÅÑ» ÇΠÔÕÖÇÈÐÕÑÅ ÒÈÓÅÑÆÑ ÆÑÇà ÑÄÖÚÈÐËÂ. •Ñ, ÚÕÑ ÇΠàÕÑÆÑ
ÒÑÕÓÈÄÑÅÃÎÑÔß ÔÕÑÎßÍÑ ÅÓÈÏÈÐË, ÏÑÉÈÕ ÑÄÝÂÔÐÂÕßÔ ÑÕÔÖÕÔÕÅËÈÏ ÐÃÙËÑÐÃÎßÐÑÌ ÒÑÎËÕËÍË Ë
ÕÈÏ, ÚÕÑ ÑÕ ÖÐËÅÈÓÔËÕÈÕÃ ÐÈ ÑÉËÇÃÈÕÔÂ ÒÑÇÆÑÕÑÅÍË ÅÞÒÖÔÍÐËÍÑÅ ÒÑ ÅÑÒÓÑÔÃÏ ÖÔÕÑÌÚËÅÑÔÕË.
’ÑÎÖÚÈÐÐÑÈ ÐÃÏË ÓÃÊÓÈÛÈÐËÈ Ðà ÓÃÊÓÃÄÑÕÍÖ àÕÑÆÑ ÍÖÓÔà ŠÓÃÅÐÑÌ ÏÈÓÈ ÄÞÎÑ ÑÕÅÈÕÑÏ ÐÃ
ÏÑÓÃÎßÐÞÌ ËÏÒÈÓÃÕËÅ Ë ÓÈÊÖÎßÕÃÕÑÏ ÑÔÑÊÐÃÐË ÕÑÆÑ, ÚÕÑ ÇÓÖÆËÈ ÖÐËÅÈÓÔËÕÈÕÞ ÅÍÎáÚÃáÕ
ÅÑÒÓÑÔÞ ÖÔÕÑÌÚËÅÑÔÕË Å ÃÔÒËÓÃÐÕÔÍËÈ ÒÓÑÆÓÃÏÏÞ.
‘ÇÐÃÍÑ ÐÃÛÈ ÔÍÓÑÏÐÑÈ ÒÓÈÒÑÇÃÅÃÐËÈ ÅÑÒÓÑÔÑÅ ‘–“ Å ÓÃÏÍÃØ ÒÈÇÃÆÑÆËÚÈÔÍÑÆÑ ÑÄÓÃÊÑÅÃÐËÂ
ÐÈ ÄÞÎÑ ÓÃÔÛËÓÈÐÑ. ”ÕÓÖÍÕÖÓÞ ÒÓÑÆÓÃÏÏ, ÍÑÕÑÓÞÈ ÓÈÆÖÎËÓÖáÕÔ ÐÃÙËÑÐÃÎßÐÑÌ ÒÑÎËÕËÍÑÌ,
ÔÚËÕÃáÕÔ ÖÉÈ «ÐÃÔÞÜÈÐÐÞÏË», Ë ÅÍÎáÚÈÐËÈ ‘–“ ÐÈ ÕÓÈÄÖÈÕÔÂ.
•ÈÏ ÐÈ ÏÈÐÈÈ ÔÑÊÇÃÐËÈ ÔÑÅÏÈÔÕÐÑ Ô –ÐËÅÈÓÔËÕÈÕÑÏ ÆÑÓÑÇà ÃÐÚÈÔÕÈÓà ÒÓË ×ËÐÃÐÔÑÅÑÌ
ÒÑÇÇÈÓÉÍÈ ÔÑ ÔÕÑÓÑÐÞ ˆÅÓÑÒÈÌÔÍÑÆÑ ÔÑáÊà ÅÈÄ-ÔÃÌÕà (www.education.ed.ac.uk/esf)
ÒÑÊÅÑÎËÎÑ ÒÈÓÔÑÐÃÎÖ Ë ÓÃÄÑÕÃáÜËÏ ÒÓÈÒÑÇÃÅÃÕÈÎÂÏ ÒÑÎÖÚ,ËÕß ÇÑÔÕÖÒ Í ÛËÓÑÍÑÏÖ ÍÓÖÆÖ
ÏÃÕÈÓËÃÎÑÅ Å ÓÃÏÍÃØ ÔÕÓÖÍÕÖÓËÓÑÅÃÐÐÑÌ ÒÓÑÆÓÃÏÏÞ ÒÑ ‘–“.
•Ñ, ÚÕÑ ÄÞÎÑ ÒÑÇ ÐÃÛËÏ ÍÑÐÕÓÑÎÈÏ, ÏÞ ËÊÏÈÐËÎË. •Ñ, ÚÕÑ ÏÞ ÐÈ ÏÑÆÎË ËÊÏÈÐËÕß, ÄÞÎÑ
ÔÅÂÊÃÐÑ ÆÎÃÅÐÞÏ ÑÄÓÃÊÑÏ Ô ËÐÔÕËÕÖÙËÑÐÃÎßÐÞÏË ÔÕÓÖÍÕÖÓÃÏË Ë Ô ÍÑÐÕÈÍÔÕÑÏ ÐÃÙËÑÐÃÎßÐÑÌ
ÒÑÎËÕËÍË. ÕË ÑÆÓÃÐËÚÈÐËÂ Ë ÑÕÔÖÕÔÕÅËÈ ÇËÃÎÑÆÃ ÔÇÈÓÉËÅÃÎË ËÊÏÈÐÈÐËÂ.
ÈÔÏÑÕÓ Ðà ÕÑ, ÚÕÑ ÒÓÃÅËÕÈÎßÔÕÅà ÊÃÍÎáÚËÎË ÔÑÆÎÃÛÈÐË ÑÕÐÑÔËÕÈÎßÐÑ ‘–“, ÑÐË ÈÜÈ ÐÈ
ÑÔÖÜÈÔÕÅÎÂáÕÔ Ðà ÖÓÑÅÐÈ ÔÕÓÃÐ ËÎË ÏËÐËÔÕÈÓÔÕÅ ÑÄÓÃÊÑÅÃÐËÂ. ¡ˆ”‘ ÏÑÉÈÕ ËÆÓÃÕß
ÉËÊÐÈÐÐÑ ÅÃÉÐÖá ÓÑÎß, ÐÈ ÕÑÎßÍÑ ÐÃÒÑÏËÐàÒÓÃÅËÕÈÎßÔÕÅÃÏ ÑÄ àÕËØ ÑÄÂÊÃÕÈÎßÔÕÅÃØ, ÐÑ
ÕÃÍÉÈ Ë ÑÍÃÊÞÅàÒÑÇÇÈÓÉÍÖ ËÐÔÕËÕÖÕÃÏ Ë, ÑÔÑÄÈÐÐÑ, ÑÕÇÈÎßÐÞÏ ÎËÙÃÏ, ÍÑÕÑÓÞÈ ÒÓÑÅÑÇÂÕ
ÕÃÍÖá ÓÃÄÑÕÖ Ðà ÏÈÔÕÐÑÏ ÖÓÑÅÐÈ, ÐÈÔÏÑÕÓ Ðà ÅÑÊÐËÍÃáÜËÈ ÕÓÖÇÐÑÔÕË.
(ÒÓÑ×. ’ËÕÈÓ ˜ËÆÆËÐÊ, ÇËÐÄÖÓÆÔÍËÌ ÖÐËÅÈÓÔËÕÈÕ, ›ÑÕÎÃÐÇËÂ)
Р у к ов о д с т в о и р е к о м е нд а ц ии п о п е р е о рие нт а ц ии
п е д а г о г иче с к о г о о б р а з ов ани я н а р е ше ние з а д ач у с т ойчи в о г о р а з в ит и я
37
Уделение приоритетного внимания вопросам устойчивости в
образовательном сообществе
v
‘ÕÔÖÕÔÕÅÖÈÕ ËÎË ÂÅÎÂÈÕÔ ÐÈÇÑÔÕÃÕÑÚÐÞÏ ÒÑÐËÏÃÐËÈ ÅÃÉÐÑÔÕË ‘–“.
v ÈÇÑÔÕÃÕÑÚÐÑÈ ÊÐÃÐËÈ ÒÓÑÄÎÈÏÃÕËÍË ‘–“ ÔÑÒÓÑÅÑÉÇÃÈÕÔ ÑÕÔÖÕÔÕÅËÈÏ ÇÑÔÕÖÒà Í
ÒÑÇÆÑÕÑÅÍÈ ÒÑ ÅÑÒÓÑÔÃÏ ‘–“ ÄÈÊ ÑÕÓÞÅà ÑÕ ÓÃÄÑÕÞ.
v ‘ÕÔÖÕÔÕÅÖÈÕ ÒÑÇÇÈÓÉÍà ÔÑ ÔÕÑÓÑÐÞ ÏËÐËÔÕÈÓÔÕÅ ÑÄÓÃÊÑÅÃÐËÂ.
Реформирование систем и структур образования
v
v
‘–“ ÐÈ ÂÅÎÂÈÕÔ ÚÃÔÕßá ÕÈÍÖÜÈÌ ÑÄÓÃÊÑÅÃÕÈÎßÐÑÌ ÓÈ×ÑÓÏÞ.
’ÓÈÑÄÎÃÇÃÐËÈ ÕÓÃÇËÙËÑÐÐÞØ ÇËÔÙËÒÎËÐÃÓÐÞØ ÓÃÏÑÍ ÖÚÈÄÐÞØ ÒÓÑÆÓÃÏÏ ÇÈÎÃÈÕ
ÅÍÎáÚÈÐËÈ ÅÑÒÓÑÔÑÅ ÖÔÕÑÌÚËÅÑÔÕË, ÍÑÕÑÓÞÈ ÒÑ ÔÅÑÈÏÖ ØÃÓÃÍÕÈÓÖ ÂÅÎÂáÕÔÂ
ÕÓÃÐÔÇËÔÙËÒÎËÐÃÓÐÞÏË, ÕÓÖÇÐÑÌ ÊÃÇÃÚÈÌ.
Установление и поддержание партнерских связей
v
’ÓÑÆÓÃÏÏÞ ÒÑ ‘–“ ÊÃÚÃÔÕÖá ÓÃÊÓÃÄÃÕÞÅÃáÕÔ ÄÈÊ ÖÚÃÔÕË ÏÈÔÕÐÑÆÑ ÔÑÑÄÜÈÔÕÅÃ
ËÎË ÒÓËÅÎÈÚÈÐËÂ ÇÓÖÆËØ ÊÃËÐÕÈÓÈÔÑÅÃÐÐÞØ ÔÕÑÓÑÐ, ÚÕÑ ÎËÛÃÈÕ ÕÃÍËÈ ÒÓÑÆÓÃÏÏÞ
ÏÈÔÕÐÑÆÑ ÍÑÐÕÈÍÔÕà ËÎË ÃÍÕÖÃÎßÐÑÔÕË.
v ‘ÕÔÖÕÔÕÅÖÈÕ ÍÑÑÓÇËÐÃÙË ÖÔËÎËÌ ÏÈÉÇÖ ÏËÐËÔÕÈÓÔÕÅÃÏË ÑÍÓÖÉÃáÜÈÌ ÔÓÈÇÞ,
ÑÄÓÃÊÑÅÃÐËÂ, ÊÇÓÃÅÑÑØÓÃÐÈÐËÂ, ÔÈÎßÔÍÑÆÑ ØÑÊÂÌÔÕÅÃ Ë Õ.Ç.
39
V.
Рекомендации, касающиеся
учреждений педагогического
образования: практические
меры по переориентации
педагогического образования на
решение вопросов устойчивости
’ÈÓÈÑÓËÈÐÕÃÙË ÒÈÇÃÆÑÆËÚÈÔÍÑÆÑ ÑÄÓÃÊÑÅÃÐË Ðà ÓÈÛÈÐËÈ ÅÑÒÓÑÔÑÅ ÖÔÕÑÌÚËÅÑÔÕË ÒÑÕÓÈÄÖÈÕ ÖÔËÎËÌ
ÅÑ ÏÐÑÆËØ ÑÄÎÃÔÕÂØ Ë Å ÔÃÏÞØ ÓÃÊÎËÚÐÞØ ÏÃÔÛÕÃÄÃØ – ÑÕ ÏÈÔÕÐÑÆÑ ÇÑ ÐÃÙËÑÐÃÎßÐÑÆÑ. … ÇÃÐÐÑÏ ÓÃÊÇÈÎÈ
ÇÑÍÖÏÈÐÕà ÒÈÓÈÚËÔÎÈÐÞ ÓÈÍÑÏÈÐÇÃÙËË, ÍÑÕÑÓÞÈ ÅÞÕÈÍÃáÕ ËÊ ÓÈÃÎßÐÑÆÑ ÑÒÞÕà ÒÈÓÈÑÓËÈÐÕÃÙËË
ÒÈÇÃÆÑÆËÚÈÔÍÑÆÑ ÑÄÓÃÊÑÅÃÐËÂ ÐÃ ÅÑÒÓÑÔÞ ÖÔÕÑÌÚËÅÑÔÕË. ÕË ÓÈÍÑÏÈÐÇÃÙËË ÂÅÎÂáÕÔÂ ÍÑÎÎÈÍÕËÅÐÞÏ
ÖÍÃÊÃÐËÈÏ ÒÓÃÍÕËÚÈÔÍËØ ÓÃÄÑÕÐËÍÑÅ ÒÈÇÃÆÑÆËÚÈÔÍËØ ×ÃÍÖÎßÕÈÕÑÅ ÑÕÐÑÔËÕÈÎßÐÑ ÕÈØ ÛÃÆÑÅ, ÍÑÕÑÓÞÈ
ÐÈÑÄØÑÇËÏÑ ÒÓÈÇÒÓËÐÂÕß ÇÎÂ ÒÈÓÈÑÓËÈÐÕÃÙËË ÑÄÓÃÊÑÅÃÐËÂ ÐÃ ÓÈÛÈÐËÈ ÅÑÒÓÑÔÑÅ ÖÔÕÑÌÚËÅÑÔÕË.
“ÈÍÑÏÈÐÇÃÙËË ÊÃÕÓÃÆËÅÃáÕ ÙÈÎÞÌ ÓÂÇ ÕÈÏ Ë ÇÈÂÕÈÎßÐÑÔÕß Å ÓÃÊÎËÚÐÞØ ÏÃÔÛÕÃÄÃØ – ÑÕ ÑÕÇÈÎßÐÑÆÑ
ÚÈÎÑÅÈÍà ÇÑ ÐÃÙËÑÐÃÎßÐÑÆÑ ÖÓÑÅР– Ë ÍÃÔÃáÕÔ ÖÚÈÄÐÞØ ÒÎÃÐÑÅ, ÒÓÑÆÓÃÏÏ, ÒÑÎËÕËÍË Ë ÒÓÃÍÕËÍË,
ÍÑÕÑÓÞÈ ÔÅÂÊÃÐÞ Ô ÒÈÇÃÆÑÆËÚÈÔÍËÏ ÑÄÓÃÊÑÅÃÐËÈÏ. ‹ÊÎÃÆÃÈÏÞÈ ÐËÉÈ ËÇÈË ÂÅÎÂáÕÔ ÐÈ ÒÓÑÔÕÑ
ÓÃÊÏÞÛÎÈÐËÈÏ ÎáÇÈÌ, ÍÑÕÑÓÞÈ ÐÃÏÈÕËÎË ÒÖÕß ÇΠÒÓÑÇÅËÉÈÐË ÅÒÈÓÈÇ, à ÚÃÔÕËÙÃÏË ÏÖÇÓÑÔÕË,
ÔÑÄÓÃÐÐÞÏË ÒÑÔÓÈÇÔÕÅÑÏ àÍÔÒÈÓËÏÈÐÕÑÅ Ë ÐÃÒÓÂÉÈÐÐÑÌ ÓÃÄÑÕÞ ÔÑÕÓÖÇÐËÍÑÅ ÒÈÇÃÆÑÆËÚÈÔÍËØ
ÖÚÓÈÉÇÈÐËÌ, ÍÑÕÑÓÞÈ ÔÑÈÇËÐÂáÕ ÕÈÑÓËá Ô ÒÓÃÍÕËÍÑÌ.
1. Рекомендации, касающиеся участия
министерств и организаций на
национальном уровне
’ÑÔÍÑÎßÍÖ ÏÐÑÆËÈ ÖÚÈÄÐÞÈ ÒÓÑÆÓÃÏÏÞ ÐÃÚÃÎßÐÑÆÑ, àÎÈÏÈÐÕÃÓÐÑÆÑ, ÔÓÈÇÐÈÆÑ Ë ÒÈÇÃÆÑÆËÚÈÔÍÑÆÑ
ÑÄÓÃÊÑÅÃÐËÂ ÖÕÅÈÓÉÇÃáÕÔÂ ÐÃ ÖÓÑÅÐÈ ÒÓÑÅËÐÙËÌ, ÛÕÃÕÑÅ ËÎË ÐÃ ÔÕÓÃÐÑÅÑÏ ÖÓÑÅÐÈ, ÕÑ ÎËÙÃÏ,
ÅÞÔÕÖÒÃáÜËÏ Êà ÒÈÓÈÑÓËÈÐÕÃÙËá ÒÈÇÃÆÑÆËÚÈÔÍÑÆÑ ÑÄÓÃÊÑÅÃÐË Ðà ÓÈÛÈÐËÈ ÊÃÇÃÚ ÖÔÕÑÌÚËÅÑÔÕË,
ÚÃÔÕÑ ÒÓËØÑÇËÕÔ ÄÈÔÈÇÑÅÃÕß Ë ÓÃÄÑÕÃÕß Ô Ñ×ËÙËÃÎßÐÞÏË ÒÓÈÇÔÕÃÅËÕÈÎÂÏË ÏËÐËÔÕÈÓÔÕÅ
ÑÄÓÃÊÑÅÃÐËÂ. šÃÔÕÑ ÊÃÕÓÃÆËÅÃáÕÔ ÅÑÒÓÑÔÞ ÅÍÎáÚÈÐË ÒÓÑÄÎÈÏÃÕËÍË ÖÔÕÑÌÚËÅÑÔÕË Å ÖÚÈÄÐÞÈ
ÒÓÑÆÓÃÏÏÞ Ë ËÐÔÕÓÖÍÙËË, ÍÃÔÃáÜËÈÔ ÔÈÓÕË×ËÍÃÙËË ÖÚËÕÈÎÈÌ. ÑÆÇà ËÊÖÚÈÐËÈ ÅÑÒÓÑÔÑÅ
ÖÔÕÑÌÚËÅÑÔÕË ÂÅÎÂÈÕÔ ÑÄÂÊÃÕÈÎßÐÞÏ, ÕÑ ÊÐÃÚËÕÈÎßÐÑ ÎÈÆÚÈ ÒÈÓÈÑÓËÈÐÕËÓÑÅÃÕß ÖÚÈÄÐÖá
ÒÓÑÆÓÃÏÏÖ ÇΠÖÚÈÕà àÕÑÌ ÒÓÑÄÎÈÏÃÕËÍË, ÚÈÏ Å ÕÈØ ÔÎÖÚÃÂØ, ÍÑÆÇà ÅÍÎáÚÈÐËÈ ‘–“ Å ÖÚÈÄÐÞÈ ÒÎÃÐÞ
ÂÅÎÂÈÕÔ ×ÃÍÖÎßÕÃÕËÅÐÞÏ. ‘ÇÐÃÍÑ ÅÃÉÐÑÔÕß ‘–“ ÒÓËÊÐÃáÕ ÎËÛß ÐÈÏÐÑÆËÈ ÏËÐËÔÕÈÓÔÕÅÃ. šÎÈÐÞ
ÈÉÇÖÐÃÓÑÇÐÑÌ ÔÈÕË ÑÕÏÈÚÃáÕ ÔÎÈÇÖáÜÈÈ:
v «‘ÔÐÑÅÐÞÏ ÒÓÈÒÂÕÔÕÅËÈÏ [ÒÈÓÈÑÓËÈÐÕÃÙËË ÑÄÓÃÊÑÅÃÐË Ðà ÓÈÛÈÐËÈ ÅÑÒÓÑÔÑÅ
ÖÔÕÑÌÚËÅÑÔÕË] ÂÅÎÂÈÕÔÂ ÄÑÎßÛÑÈ ÚËÔÎÑ ÒÓËÑÓËÕÈÕÑÅ Å ÑÄÎÃÔÕË ÑÄÓÃÊÑÅÃÐËÂ,
ÖÔÕÃÐÃÅÎËÅÃÈÏÞØ ÇÎÂ ÒÓÑÆÓÃÏÏ ÇÑÔÎÖÉÈÄÐÑÌ ÒÈÇÃÆÑÆËÚÈÔÍÑÌ ÒÑÇÆÑÕÑÅÍË».
40
Р у к ов о д с т в о и р е к о м е нд а ц ии
v
«”ÖÜÈÔÕÅÖÈÕ ÒÑÐËÏÃÐËÈ ÕÑÆÑ, ÚÕÑ ÑÄÓÃÊÑÅÃÐËÈ ËÏÈÈÕ ÅÃÉÐÑÈ ÊÐÃÚÈÐËÈ ÇÎÂ
ÄÖÇÖÜÈÆÑ, ÐÑ àÕÑ ÐÈ ÑÊÐÃÚÃÈÕ, ÚÕÑ ËÏÈÈÕÔÂ Å ÅËÇÖ ÑÄÓÃÊÑÅÃÐËÈ Å ËÐÕÈÓÈÔÃØ
ÖÔÕÑÌÚËÅÑÆÑ ÄÖÇÖÜÈÆÑ. ƒÍÙÈÐÕ ÇÈÎÃÈÕÔ ŠÄÑÎßÛÈÌ ÏÈÓÈ Ðà ËÐÐÑÅÃÙËÂØ, ÍÑÕÑÓÞÈ
ÒÑÇÇÈÓÉËÅÃáÕ àÍÑÐÑÏËÍÖ».
v «… ÔÕÓÃÐÃØ ÓÃÔÒÓÑÔÕÓÃÐÈÐÑ ÏÐÈÐËÈ Ñ ÕÑÏ, ÚÕÑ ‘–“ ÐÈ ËÏÈÈÕ ÍÓËÕËÚÈÔÍÑÆÑ
ÊÐÃÚÈÐËÂ, ÒÑÔÍÑÎßÍÖ ÑÐÑ ÐÈ ÑÕÐÑÔËÕÔÂ Í ÚËÔÎÖ ÑÔÐÑÅÐÞØ ÑÄÎÃÔÕÈÌ ÑÄÖÚÈÐËÂ. ‡ÎÂ
ÕÑÆÑ ÚÕÑÄÞ ÇÑÄËÕßÔÂ ÑÒÓÈÇÈÎÈÐÐÑÆÑ ÇÑÅÈÓËÂ, ÅÃÉÐÑ ÖÔÕÃÐÑÅËÕß ÔÕÃÐÇÃÓÕÞ ÑÙÈÐÍË
‘–“».
v «… ÐÃÛÈÌ ÔËÔÕÈÏÈ ÑÄÓÃÊÑÅÃÐË ÖÒÑÓ ÒÑ-ÒÓÈÉÐÈÏÖ ÇÈÎÃÈÕÔ Ðà ÆÓÃÏÑÕÐÑÔÕß Ë
ÐÃÅÞÍË ÔÚÈÕà ÄÈÊ ÍÃÍÑÆÑ-ÎËÄÑ ÒÓËÊÐÃÐË ÓÑÎË [ÖÔÕÑÌÚËÅÑÔÕË] ËÎË ËÐÕÈÆÓÃÙËË ÅÞÓÃÄÑÕÍË ÐÃÅÞÍÑÅ ÔÚÈÕÃ Ô ÑÄÓÃÊÑÅÃÐËÈÏ Å ËÐÕÈÓÈÔÃØ ÖÔÕÑÌÚËÅÑÔÕË. ‘–“ ÑÄÈÔÒÈÚËÅÃÈÕ
ËÇÈÃÎßÐÞÌ ÍÑÐÕÈÍÔÕ ÇΠÑÄÖÚÈÐË ‘ÏÈØÃÐËÚÈÔÍËÏ’ ÐÃÅÞÍÃÏ ÆÓÃÏÑÕÐÑÔÕË Ë ÔÚÈÕû.
–ÚËÕÞÅàÓÃÊÑÚÃÓÑÅÃÐËÈ ÒÑ ÒÑÅÑÇÖ ÅÞÛÈÖÍÃÊÃÐÐÞØ ÅÑÒÓÑÔÑÅ, ÚÎÈÐÞ ÈÉÇÖÐÃÓÑÇÐÑÌ
ÔÈÕË ÇÑÄËÅÃÎËÔß ÖÅÂÊÍË ‘–“ Ô ÕÈÍÖÜËÏ ÒÓÑÙÈÔÔÑÏ ÓÈ×ÑÓÏÞ ÑÄÓÃÊÑÅÃÐËÂ. ‘ÐË ØÃÓÃÍÕÈÓËÊÑÅÃÎË
‘–“ ÍÃÍ ÚÃÔÕËÚÐÑÈ ÓÈÛÈÐËÈ ÐÞÐÈÛÐËØ ÒÓÑÄÎÈÏ ËÎË ÅÑÒÓÑÔÑÅ. ÓÑÏÈ ÕÑÆÑ, ÔÕÓÈÏÂÔß ÎËÍÅËÇËÓÑÅÃÕß
ÓÃÊÓÞÅ ÏÈÉÇÖ ÏËÐËÔÕÈÓÔÕÅÃÏË, ÑÐË ÖÔÕÃÐÑÅËÎË ÔÅÂÊË Ô ÏËÐËÔÕÈÓÔÕÅÃÏË ÑÄÓÃÊÑÅÃÐËÂ, ÑÍÓÖÉÃáÜÈÌ
ÔÓÈÇÞ, ÊÇÓÃÅÑÑØÓÃÐÈÐËÂ, ÔÈÎßÔÍÑÆÑ ØÑÊÂÌÔÕÅÃ, ÎÈÔÐÑÆÑ ØÑÊÂÌÔÕÅÃ, ÕÑÓÆÑÅÎË Ë ÄÎÃÆÑÔÑÔÕÑÂÐË ÎáÇÈÌ.
ŠÐàÕÃÍÉÈ, ÚÕÑ Ö ÍÃÉÇÑÆÑ ÏËÐËÔÕÈÓÔÕÅà ËÏÈÈÕÔ ÄáÇÉÈÕ Ðà ËÐ×ÑÓÏËÓÑÅÃÐËÈ ÑÄÜÈÔÕÅÈÐÐÑÔÕË Ë
ÚÕÑ ËÏ ÐÈÑÄØÑÇËÏÑ ËÎË ÒÑÓÖÚÈÐÑ ÑÄÈÔÒÈÚËÅÃÕß ×ÑÓÏÃÎßÐÑÈ ÑÄÓÃÊÑÅÃÐËÈ, ÚÎÈÐÞ ”ÈÕË ÔÕÓÈÏËÎËÔß
ÊÃÓÖÚËÕßÔÂ ËØ ÒÑÇÇÈÓÉÍÑÌ.
Рекомендуется:
1.1
1.2
1.3
1.4
1.5
1.6
1.7
”ÑÕÓÖÇÐËÚÃÕß Ô ÏËÐËÔÕÈÓÔÕÅÃÏË ÑÄÓÃÊÑÅÃÐË ÇΠÕÑÆÑ, ÚÕÑÄÞ ÔÇÈÎÃÕß ‘–“
ÑÄÂÊÃÕÈÎßÐÑÌ ÚÃÔÕßá ÐÃÚÃÎßÐÑÆÑ Ë ÔÓÈÇÐÈÆÑ ÑÄÓÃÊÑÅÃÐË Ðà ÐÃÙËÑÐÃÎßÐÑÏ Ë
ÒÓÑÅËÐÙËÃÎßÐÑÏ ÖÓÑÅÐÂØ.
”ÑÕÓÖÇÐËÚÃÕß Ô ÏËÐËÔÕÈÓÔÕÅÃÏË ÑÄÓÃÊÑÅÃÐË ÇΠÒÈÓÈÔÏÑÕÓà ÕÓÈÄÑÅÃÐËÌ,
ÒÓÈÇÝÂÅÎÂÈÏÞØ Í ÒÈÇÃÆÑÆËÚÈÔÍÑÏÖ ÑÄÓÃÊÑÅÃÐËá Ë ÔÈÓÕË×ËÍÃÙËË, Ô ÙÈÎßá ÅÍÎáÚÈÐËÂ
ÅÑÒÓÑÔÑÅ ‘–“ Ë ÔÑÆÎÃÔÑÅÃÐË ÅÐÑÔËÏÞØ ËÊÏÈÐÈÐËÌ ÇΠÑÄÈÔÒÈÚÈÐË ÔÑÑÕÅÈÕÔÕÅËÂ
ÍÑÏÒÑÐÈÐÕÑÅ ‘–“ Å ÒÓÑÆÓÃÏÏÃØ ÐÃÚÃÎßÐÑÆÑ Ë ÔÓÈÇÐÈÆÑ ÑÄÓÃÊÑÅÃÐËÂ.
”ÑÅÏÈÔÕÐÑ Ô ÏËÐËÔÕÈÓÔÕÅÃÏË ÑÄÓÃÊÑÅÃÐË ÓÃÊÓÃÄÃÕÞÅÃÕß ÒÑÎËÕËÍÖ ÒÑÇÇÈÓÉÍË ‘–“.
”ÑÅÏÈÔÕÐÑ Ô ÏËÐËÔÕÈÓÔÕÅÃÏË ÑÄÓÃÊÑÅÃÐË ÔÑÊÇÃÅÃÕß ÒÓÑÆÓÃÏÏÞ ÒÑÅÞÛÈÐËÂ
ÍÅÃÎË×ËÍÃÙËË ÒÑ ÅÑÒÓÑÔÃÏ ‘–“ ÇΠÒÓÈÒÑÇÃÅÃÕÈÎÈÌ ÒÈÇÃÆÑÆËÚÈÔÍËØ ÖÚÓÈÉÇÈÐËÌ.
’ÓËÅÎÈÍÃÕß ÖÚËÕÈÎßÔÍËÈ ÒÓÑ×ÔÑáÊÞ Ë ÐÃÙËÑÐÃÎßÐÞÈ ÔÑÅÈÕÞ ÒÑ ÔÈÓÕË×ËÍÃÙËË Í
ÍÑÐÙÈÒÕÖÃÎßÐÑÌ ÓÃÊÓÃÄÑÕÍÈ Ë ÓÈÃÎËÊÃÙËË ÒÓËÐÙËÒÑÅ ‘–“.
”×ÑÓÏËÓÑÅÃÕß ÔËÎßÐÖá ÐÃÙËÑÐÃÎßÐÖá ÍÑÑÓÇËÐÃÙËÑÐÐÖá ÆÓÖÒÒÖ ÒÑ ‘–“, Å ÔÑÔÕÃÅ
ÍÑÕÑÓÑÌ ÅÑÌÇÖÕ ÒÓÑ×ÈÔÔËÑÐÃÎßÐÞÈ ÑÓÆÃÐËÊÃÙËË Ë ÔÑÑÕÅÈÕÔÕÅÖáÜËÈ ÑÄÓÃÊÑÅÃÕÈÎßÐÞÈ
ÑÓÆÃÐËÊÃÙËË (ÊÃÐËÏÃáÜËÈÔÂ, ÐÃÒÓËÏÈÓ, ÕÃÍËÏË ÅÑÒÓÑÔÃÏË, ÍÃÍ ÒÑÕÓÈÄËÕÈÎßÔÍÑÈ
ÑÄÓÃÊÑÅÃÐËÈ, àÍÑÎÑÆËÚÈÔÍÑÈ ÑÄÓÃÊÑÅÃÐËÈ, ÑÄÓÃÊÑÅÃÐËÈ Å ÇÖØÈ ÓÃÅÈÐÔÕÅÃ) Ô
ÙÈÎßá ËÐÕÈÆÓÃÙËË ËØ ÓÃÄÑÕÞ Ô ËÐÔÕËÕÖÙËÑÐÃÎßÐÞÏË ËÐËÙËÃÕËÅÃÏË Å ÑÄÎÃÔÕË ‘–“
ÒÑÔÓÈÇÔÕÅÑÏ ÔÑÕÓÖÇÐËÚÈÔÕÅÃ, ÅÊÃËÏÑÇÈÌÔÕÅËÂ Ë ÑÄÏÈÐÃ ËÇÈÂÏË.
”ÑÅÏÈÔÕÐÑ Ô ÐÃÙËÑÐÃÎßÐÞÏË ËÊÇÃÕÈÎßÔÕÅÃÏË Ë ÍÑÏËÕÈÕÃÏË ÒÑ ÒÑÇÆÑÕÑÅÍÈ ÖÚÈÄÐËÍÑÅ
ÒÓÑÅÑÇËÕß ÓÃÄÑÕÖ Ô ÙÈÎßá ÅÍÎáÚÈÐËÂ ÅÑÒÓÑÔÑÅ ÖÔÕÑÌÚËÅÑÔÕË Å ÖÚÈÄÐÞÈ ÒÑÔÑÄËÂ ÐÃ
ÅÔÈØ ÖÓÑÅÐÂØ.
Р у к ов о д с т в о и р е к о м е нд а ц ии п о п е р е о рие нт а ц ии
п е д а г о г иче с к о г о о б р а з ов ани я н а р е ше ние з а д ач у с т ойчи в о г о р а з в ит и я
41
”…¢ŠŸ
” ƒ™‹‘ƒŽŸž ’“ƒ…‹•ˆŽŸ”•…‘
’ÑÔÎÈ ÒÓÑÅÑÊÆÎÃÛÈÐË Š2004 Æ. ‡ÈÔÂÕËÎÈÕË ŠËÐÕÈÓÈÔÃØ ÖÔÕÑÌÚËÅÑÆÑ ÓÃÊÅËÕË ‘ÓÆÃÐËÊÃÙËË
‘ÄÝÈÇËÐÈÐÐÞØ ÃÙËÌ ÃÐÃÇà ÕÃÍÉÈ ÒÑÇÆÑÕÑÅËÎÃÔß Í ÑÔÖÜÈÔÕÅÎÈÐËá ÐÃÙËÑÐÃÎßÐÑÌ
ÔÕÓÃÕÈÆËË àÕÑÆÑ ‡ÈÔÂÕËÎÈÕËË. ’ÈÓÅÑÐÃÚÃÎßÐÑ ÒÑÇ ÓÖÍÑÅÑÇÔÕÅÑÏ ‡ÈÒÃÓÕÃÏÈÐÕà ËÐÑÔÕÓÃÐÐÞØ
ÇÈÎ Ë ÏÈÉÇÖÐÃÓÑÇÐÑÌ ÕÑÓÆÑÅÎË (‡—ƒ‹•) ÓÃÊÎËÚÐÞÈ ÒÓÃÅËÕÈÎßÔÕÅÈÐÐÞÈ ÏËÐËÔÕÈÓÔÕÅÃ,
’‘, ÖÐËÅÈÓÔËÕÈÕÞ Ë ÊÃËÐÕÈÓÈÔÑÅÃÐÐÞÈ ÑÕÇÈÎßÐÞÈ ÎËÙà ÅÔÕÓÈÕËÎËÔß Å ÔÕÑÎËÙÈ ÇΠÕÑÆÑ,
ÚÕÑÄÞ ËÊÖÚËÕß ÅÑÊÏÑÉÐÞÈ ÇÈÌÔÕÅË ÃÐÃÇÞ. ’ÑÊÇÐÈÈ ‡ÈÒÃÓÕÃÏÈÐÕ ÑÍÓÖÉÃáÜÈÌ ÔÓÈÇÞ
ÃÐÃÇÞ ×ËÐÃÐÔËÓÑÅÃÎ ÒÓÑÅÈÇÈÐËÈ ÐÃÙËÑÐÃÎßÐÑÌ ÍÑÐÔÖÎßÕÃÙËË ÒÑ ‡ÈÔÂÕËÎÈÕËá Ë ÔÑÊÇÃÎ
ÒÑÎÐÖá ÔÈÕß Ô ÒÑÇÍÑÏËÕÈÕÃÏË. Ã×ÈÇÓà ¡ˆ”‘ ÒÑ ÒÈÓÈÑÓËÈÐÕÃÙËË ÒÈÇÃÆÑÆËÚÈÔÍÑÆÑ
ÑÄÓÃÊÑÅÃÐË Ðà ÓÈÛÈÐËÈ ÅÑÒÓÑÔÑÅ ÖÔÕÑÌÚËÅÑÔÕË ÒÓË ŒÑÓÔÍÑÏ ÖÐËÅÈÓÔËÕÈÕÈ ÔÕÃÎà ÅÞÒÑÎÐÂÕß
ÓÑÎß ÔÑÒÓÈÇÔÈÇÃÕÈÎÂ Ë ÄÖÇÈÕ ÒÓÑÇÑÎÉÃÕß ÅÞÔÕÖÒÃÕß Å àÕÑÏ ÍÃÚÈÔÕÅÈ ÇÑ ÕÈØ ÒÑÓ, ÒÑÍÃ
ÒÑÎÐÑÏÃÔÛÕÃÄÐàÔÈÕß ÐÈ ÓÃÊÓÃÄÑÕÃÈÕ ÔÅÑÈÆÑ ÍÓÖÆà ÅÈÇÈÐËÂ, ÑÍÑÐÚÃÕÈÎßÐÑ ÐÈ ÑÒÓÈÇÈÎËÕ
ÔÅÑá ÔÕÓÖÍÕÖÓÖ ÖÒÓÃÅÎÈÐËÂ Ë ÐÈ ÒÑÒÑÎÐËÕÔÂ ÚÎÈÐÃÏË ËÊ ÕÈØ ÔÈÍÕÑÓÑÅ, ÍÑÕÑÓÞÈ, ÒÑ ÏÐÈÐËá
ÔÈÕË, ÂÅÎÂáÕÔÂ ÐÈÇÑÒÓÈÇÔÕÃÅÎÈÐÐÞÏË, ÕÃÍËÏË ÍÃÍ ÚÃÔÕÐÞÌ ÔÈÍÕÑÓ Ë ÆÓÃÉÇÃÐÔÍÑÈ ÑÄÜÈÔÕÅÑ.
ÑÏËÔÔË ÃÐÃÇÞ ÒÑ ÇÈÎÃÏ ¡ˆ”‘ ÂÅÎÂÈÕÔ ÙÈÐÐÞÏ ÒÃÓÕÐÈÓÑÏ Å ÑÄÎÃÔÕÂØ ÒÎÃÐËÓÑÅÃÐË Ë
ÐÃÄÑÓÃ ÍÃÇÓÑÅ, ÍÑÕÑÓÞÈ ÑÄÞÚÐÑ ÐÈ ÅËÇÂÕ ÔÅÑÈÌ ÓÑÎË Å ÖÔÕÑÌÚËÅÑÏ ÓÃÊÅËÕËË.
ƒ ‡ƒ’•ƒ™‹¢ ‘–“
ƒ ˆ”•‘ –“‘…ˆ
‡Ž¢ ”‘‘•…ˆ•”•…‹¢ ‘…‘– Šƒ‘‘‡ƒ•ˆŽŸ”•…– ‹ ’‘Ž‹•‹ˆ
’ÈÇÃÆÑÆËÚÈÔÍËÌ ÍÑÎÎÈÇÉ . ŠÃÅÈÔà ÂÅÎÂÈÕÔ ÈÇËÐÔÕÅÈÐÐÞÏ ÍÑÎÎÈÇÉÈÏ ‡ÃÐËË, Å ÍÑÕÑÓÑÏ
ËÊÖÚÈÐËÈ ÔÒÈÙËÃÎßÐÑÌ ÕÈÏÃÕËÍË ÖÔÕÑÌÚËÅÑÆÑ ÓÃÊÅËÕË ÑÄÂÊÃÕÈÎßÐÑ ÇΠÅÔÈØ ÖÚÃÜËØÔÂ.
ËÐËÔÕÈÓÔÕÅÑ ÑÄÓÃÊÑÅÃÐË ÒÑÇÆÑÕÃÅÎËÅÃÈÕ ÐÑÅÞÌ ÊÃÍÑÐ Ñ ÒÈÇÃÆÑÆËÚÈÔÍÑÏ ÑÄÓÃÊÑÅÃÐËË,
ÍÑÕÑÓÞÌ ÄÖÇÈÕ ÑÄÔÖÉÇÃÕßÔÂ Ë ÇÑÓÃÄÃÕÞÅÃÕßÔ Š2005/2006 ÆÆ. … ÓÈÊÖÎßÕÃÕÈ ÒÑÇÒËÔÃÐËÂ
‡ÃÐËÈÌ ËÈÅÔÍÑÌ ÇÈÍÎÃÓÃÙËË 2004 Æ. Ë ÏÑÈÆÑ ÖÚÃÔÕË ŠÓÃÄÑÕÈ ÒÑÇÍÑÏËÕÈÕà ËÐËÔÕÈÓÔÕÅÃ
ÑÍÓÖÉÃáÜÈÌ ÔÓÈÇÞ, ÍÑÕÑÓÞÌ ÊÃÐËÏÃÈÕÔ ÅÑÒÓÑÔÃÏË ÑÄÓÃÊÑÅÃÐË ŠËÐÕÈÓÈÔÃØ ÖÔÕÑÌÚËÅÑÆÑ
ÓÃÊÅËÕË (‘–“),  ÔÑÕÓÖÇÐËÚÃá Ô àÕËÏ ÏËÐËÔÕÈÓÔÕÅÑÏ Ô ÙÈÎßá ËÐÕÈÆÓÃÙËË ‘–“ Å àÕÑÕ ÐÑÅÞÌ
ÊÃÍÑÐÑÇÃÕÈÎßÐÞÌ ÃÍÕ. ’ÑÍà ÓÃÄÑÕà ÐÃÇ ÊÃÍÑÐÑÏ Ñ ÒÈÇÃÆÑÆËÚÈÔÍÑÏ ÑÄÓÃÊÑÅÃÐËË ÒÓÑÇÑÎÉÃÈÕÔÂ,
 ÄÖÇÖ ÒÓËÅÎÈÍÃÕß Í àÕËÏ ÅÑÒÓÑÔÃÏ ÅÐËÏÃÐËÈ ÚÎÈÐÑÅ ÍÑÏËÕÈÕÃ, à ÕÃÍÉÈ ÇÓÖÆËØ ÒÓËÚÃÔÕÐÞØ
Í àÕÑÏÖ ÒÓÑÙÈÔÔÖ ÎËÙ, ÑÓÆÃÐËÊÃÙËÌ Ë ÔÓÈÇÔÕÅ ËÐ×ÑÓÏÃÙËË Ë ÔÒÑÔÑÄÔÕÅÑÅÃÕß ÒÓÑÅÈÇÈÐËá
ÏÈÉÇÖ ÐËÏË ÔÑÑÕÅÈÕÔÕÅÖáÜËØ ÇËÔÍÖÔÔËÌ. ˜ÑÕ ÏÐÑÆËÈ – ÇÃÉÈ Å ÏËÐËÔÕÈÓÔÕÅÃØ – ÔÑÆÎÃÔÐÞ Ô
ÐÈÑÄØÑÇËÏÑÔÕßá ÔÑÔÓÈÇÑÕÑÚËÕß ÅÐËÏÃÐËÈ Ðà ‘–“, ËÐËÔÕÈÓÔÕÅÖ ÑÄÓÃÊÑÅÃÐË ÑÚÈÐß ÕÓÖÇÐÑ
ÒÓÈÇÒÓËÐÂÕß ÍÑÐÍÓÈÕÐÞÈ ÇÈÌÔÕÅËÂ.
(ÒÓÑ×. ÎÃÖÔ „ÓÖÖÐ, ’ÈÇÃÆÑÆËÚÈÔÍËÌ ÍÑÎÎÈÇÉ ËÏ. . ŠÃÎÈÔ, ‡ÃÐËÂ)
42
ƒ™‹‘ƒŽŸƒ¢
’“‘†“ƒƒ ’‘…ž›ˆ‹¢ ’“‘—ˆ””‹‘ƒŽŸ‘Œ …ƒŽ‹—‹ƒ™‹‹
Р у к ов о д с т в о и р е к о м е нд а ц ии
… ÑÅÑÌ ŠÈÎÃÐÇËË ÑÄÓÃÊÑÅÃÐËÈ Å ËÐÕÈÓÈÔÃØ ÖÔÕÑÌÚËÅÑÆÑ ÓÃÊÅËÕË (‘–“) ÓÃÔÔÏÃÕÓËÅÃáÕ ÐÃ
ÑÔÐÑÅÈ ÍÑÐÙÈÒÙËË àÍÑÎÑÆËÚÈÔÍÑÆÑ ÑÄÓÃÊÑÅÃÐË ( ‘) Ë ÑÄÖÚÈÐËÂ Ë ÑÄÓÃÊÑÅÃÐË ÒÑ ÅÑÒÓÑÔÃÏ
ÖÔÕÑÌÚËÅÑÔÕË. ÓÑÏÈ ÕÑÆÑ, ‘–“ ÑÒÓÈÇÈÎÈÐÑ Å ÍÃÚÈÔÕÅÈ ÒÑÎËÕËÚÈÔÍÑÌ ÔÕÓÃÕÈÆËË ÅÑ ÏÐÑÆËØ
ÐÃÙËÑÐÃÎßÐÞØ Ë ÏÈÔÕÐÞØ ÇÑÍÖÏÈÐÕÃØ ÒÓÃÅËÕÈÎßÔÕÅÃ, ÄËÊÐÈÔÃ Ë ÚÃÔÕÐÑÆÑ ÔÈÍÕÑÓÃ.
ÓËÔÚÈÓÕÔÍËÌ ÒÈÇÃÆÑÆËÚÈÔÍËÌ ÍÑÎÎÈÇÉ ÖÔÒÈÛÐÑ ÅÞËÆÓÃÎ ÍÑÐÍÖÓÔ ËÐËÔÕÈÓÔÕÅà ÑÄÓÃÊÑÅÃÐËÂ
Ðà ÅÞÒÑÎÐÈÐËÈ ÐÃÙËÑÐÃÎßÐÑÆÑ ÍÑÐÕÓÃÍÕà ÒÑ ÒÑÅÞÛÈÐËá ÒÓÑ×ÈÔÔËÑÐÃÎßÐÑÌ ÍÅÃÎË×ËÍÃÙËË
Å ÑÄÎÃÔÕË àÍÑÎÑÆËÚÈÔÍÑÆÑ ÑÄÓÃÊÑÅÃÐËÂ. ’ÓÑÆÓÃÏÏà ÒÑÅÞÛÈÐË ÒÓÑ×ÈÔÔËÑÐÃÎßÐÑÌ
ÍÅÃÎË×ËÍÃÙËË ÑØÅÃÕÞÅÃÈÕ ÕÓË ÍÎáÚÈÅÞÈ ËÐËÙËÃÕËÅÞ. …Ñ-ÒÈÓÅÞØ, ÑÐà ÑÄÈÔÒÈÚËÅÃÈÕ
×ËÐÃÐÔËÓÑÅÃÐËÈ ÒÑÇÆÑÕÑÅÍË 75 ÐÃÙËÑÐÃÎßÐÞØ ËÐÔÕÓÖÍÕÑÓÑÅ Å 17 ÓÃÊÎËÚÐÞØ ÓÈÆËÑÐÃØ
ÑÅÑÌ ŠÈÎÃÐÇËË. ‡Î ÔÒÈÙËÃÎßÐÑÌ ÖÚÈÄÐÑÌ ÒÓÑÆÓÃÏÏÞ ÒÑ àÍÑÎÑÆËÚÈÔÍÑÏÖ ÑÄÓÃÊÑÅÃÐË ÇÎÂ
ÏÃÑÓË ÆÑÕÑÅËÕÔ ÈÜÈ 18 ËÐÔÕÓÖÍÕÑÓÑÅ ÏÃÑÓË. …ÕÑÓàËÐËÙËÃÕËÅà ÍÃÔÃÈÕÔ ÓÈÆËÑÐÃÎßÐÞØ
ÖÚÈÄÐÞØ ÒÓÑÆÓÃÏÏ, ÑÓÆÃÐËÊÖÈÏÞØ ÐÃÙËÑÐÃÎßÐÞÏË ËÐÔÕÓÖÍÕÑÓÃÏË ÇΠÒÓÈÒÑÇÃÅÃÕÈÎÈÌ.
… ÓÃÏÍÃØ ÓÈÆËÑÐÃÎßÐÞØ ÒÓÑÆÓÃÏÏ ÒÑÇÆÑÕÑÅÍË ÍÃÇÓÑÅ ÒÓÑÅÑÇËÕÔ ÇÈÕÃÎßÐÑÈ ËÊÖÚÈÐËÈ
ÓÖÍÑÅÑÇÂÜËØ ÒÓËÐÙËÒÑÅ àÍÑÎÑÆËÚÈÔÍÑÆÑ ÑÄÓÃÊÑÅÃÐË ÇΠÛÍÑÎ ÑÅÑÌ ŠÈÎÃÐÇËË. ’ÑÅÞÛÈÐËÈ
ÒÓÑ×ÈÔÔËÑÐÃÎßÐÑÌ ÍÅÃÎË×ËÍÃÙËË ÒÑÑÜÓÂÈÕ ÖÚËÕÈÎÈÌ Í ËÔÒÑÎßÊÑÅÃÐËá ÐÑÅÃÕÑÓÔÍËØ
ÔÒÑÔÑÄÑÅ ÒÓÈÒÑÇÃÅÃÐË ÅÑÒÓÑÔÑÅ ‘–“/ ‘ Å ÓÃÏÍÃØ ÐÞÐÈÛÐËØ ÛÍÑÎßÐÞØ ÒÓÑÆÓÃÏÏ Ë
ÒÑÄÖÉÇÃÈÕ ÖÚÃÔÕÐËÍÑÅ Í ÓÃÔÔÏÑÕÓÈÐËá ÃÎßÕÈÓÐÃÕËÅÐÞØ ÒÖÕÈÌ ÓÃÊÓÃÄÑÕÍË ÐÑÅÞØ ÛÍÑÎßÐÞØ
ÒÓÑÆÓÃÏÏ, ÍÑÕÑÓÞÈ ÔÑÔÓÈÇÑÕÑÚËÅÃáÕ ÅÐËÏÃÐËÈ Ðà ‘–“/ ‘. •ÓÈÕß ËÐËÙËÃÕËÅà ÐÃÒÓÃÅÎÈÐÃ
Ðà ÑÒÓÈÇÈÎÈÐËÈ ÖÚËÕÈÎÈÌ Ë ÛÍÑÎ, ÒÓËÅÈÓÉÈÐÐÞØ ËÇÈÂÏ ‘–“/ ‘, Ë ÑÍÃÊÃÐËÈ ÕÃÍËÏ ÛÍÑÎÃÏ
ÇÑÒÑÎÐËÕÈÎßÐÑÌ ÒÑÇÇÈÓÉÍË Ë ÒÑÏÑÜË ÇΠÕÑÆÑ, ÚÕÑÄÞ ÑÐË ÏÑÆÎË ËÆÓÃÕß ÓÑÎß ÒËÎÑÕÐÞØ
ÖÚÓÈÉÇÈÐËÌ. ‘ÔÐÑÅÐÑÈ ÅÐËÏÃÐËÈ Å ËÐËÙËÃÕËÅÈ ÒÑ ÒËÎÑÕÐÞÏ ÛÍÑÎÃÏ ÖÇÈÎÂÈÕÔ ÔÑÊÇÃÐËá ÓÂÇÃ
«àÍÑÛÍÑλ ËÎË «ÏÑÇÈÎßÐÞØ ÛÍÑλ, ÍÑÕÑÓÞÈ ÏÑÆÖÕ ÒÓÑÇÈÏÑÐÔÕÓËÓÑÅÃÕß ÒÓËÏÈÐÈÐËÈ Å ÖÚÈÄÐÑÌ
ÒÓÑÆÓÃÏÏÈ ÔÄÃÎÃÐÔËÓÑÅÃÐÐÑÆÑ ÒÑÇØÑÇÃ ÇÎÂ ÇÑÔÕËÉÈÐËÂ ÙÈÎÈÌ ÑÄÓÃÊÑÅÃÐËÂ Å ËÐÕÈÓÈÔÃØ
ÖÔÕÑÌÚËÅÑÆÑ ÄÖÇÖÜÈÆÑ. ÐÑÆËÈ ËÊ ÐÃÙËÑÐÃÎßÐÞØ ÒËÎÑÕÐÞØ ÛÍÑÎ Å ÐÃÔÕÑÂÜÈÈ ÅÓÈÏ ÖÚÃÔÕÅÖáÕ
Å ÐÃÙËÑÐÃÎßÐÑÌ ÒÓÑÆÓÃÏÏÈ àÍÑÛÍÑÎ.
(ÒÓÑ×. „ÃÓÓË ŽÑ, ÒÈÇÃÆÑÆËÚÈÔÍËÌ ÍÑÎÎÈÇÉ Å ÆÑÓÑÇÈ ÓÃÌÔÕÚÈÓÚ, ÑÅàŠÈÎÃÐÇËÂ)
2. Рекомендации
в отношении участия общин,
регионов, провинций
‡Î ÒÓÑÇÅËÉÈÐË ËÇÈÌ ‘–“ ÓÃÄÑÕà Ðà ÓÈÆËÑÐÃÎßÐÑÏ, ÒÓÑÅËÐÙËÃÎßÐÑÏ Ë ÑÄÜËÐÐÑÏ ÖÓÑÅÐÈ ÔÕÑÎß
ÉÈ ÅÃÉÐÃ, ÍÃÍ Ë ÓÃÄÑÕà Ðà ÐÃÙËÑÐÃÎßÐÑÏ ÖÓÑÅÐÈ. … ÖÔËÎËÂØ Ðà ÐÃÙËÑÐÃÎßÐÑÏ ÖÓÑÅÐÈ ÚÃÔÕÑ
ÑÄÑÄÜÃáÕÔ ÓÈÛÃÈÏÞÈ ÒÓÑÄÎÈÏÞ Ë ÓÃÔÔÏÃÕÓËÅÃáÕÔ ÔÓÈÇÐËÈ ÐÃÙËÑÐÃÎßÐÞÈ ÒÑÍÃÊÃÕÈÎË. ‘ÇÐÃÍÑ
ÏÐÑÆËÈ ÔÕÓÃÐÞ ÑÕÎËÚÃáÕÔ ÄÑÎßÛËÏ ÆÈÑÆÓÃ×ËÚÈÔÍËÏ, ÍÖÎßÕÖÓÐÞÏ Ë àÍÑÐÑÏËÚÈÔÍËÏ ÓÃÊÐÑÑÄÓÃÊËÈÏ,
ÍÑÕÑÓÑÈ ÐÈ ÏÑÉÈÕ ÄÞÕß ÑØÅÃÚÈÐÑ Å ÓÃÏÍÃØ ÍÃÍÑÌ-ÕÑ ÑÇÐÑÌ ÐÃÙËÑÐÃÎßÐÑÌ ÖÚÈÄÐÑÌ ÒÓÑÆÓÃÏÏÞ. …
ÓÈÊÖÎßÕÃÕÈ àÕÑÆÑ ÍÑÐÍÓÈÕÐÞÈ ÖÔÎÑÅËÂ Ë ÍÑÐÕÈÍÔÕÞ ÐÈÑÄØÑÇËÏÑ ÓÃÔÔÏÃÕÓËÅÃÕß Ðà ÓÈÆËÑÐÃÎßÐÑÏ Ë
ÏÈÔÕÑÏ ÖÓÑÅÐÂØ.
Р у к ов о д с т в о и р е к о м е нд а ц ии п о п е р е о рие нт а ц ии
п е д а г о г иче с к о г о о б р а з ов ани я н а р е ше ние з а д ач у с т ойчи в о г о р а з в ит и я
43
… ÔÑÑÄÜÈÔÕÅÃØ, ÔÖÜÈÔÕÅÖáÜËØ ÅÑÍÓÖÆ ÖÚÓÈÉÇÈÐËÌ ÒÈÇÃÆÑÆËÚÈÔÍÑÆÑ ÑÄÓÃÊÑÅÃÐËÂ,
ÑÔÖÜÈÔÕÅÎÂÈÕÔ ÏÐÑÆÑ ÏÈÓÑÒÓËÂÕËÌ Ë ÒÓÑÈÍÕÑÅ, ÔÅÂÊÃÐÐÞØ Ô àÍÑÎÑÆËÚÈÔÍËÏË, ÔÑÙËÃÎßÐÞÏË Ë
àÍÑÐÑÏËÚÈÔÍËÏË ÃÔÒÈÍÕÃÏË ÖÔÕÑÌÚËÅÑÔÕË. “ÃÔÔÏÑÕÓÈÐËÈ ÏÈÔÕÐÞØ ÅÑÒÓÑÔÑÅ ÖÔÕÑÌÚËÅÑÔÕË ÏÑÉÈÕ
ÒÓËÇÃÕß ÃÍÕÖÃÎßÐÑÔÕß ÖÚÈÄÐÑÌ ÒÓÑÆÓÃÏÏÈ Ë ÔÒÑÔÑÄÔÕÅÑÅÃÕß ÎÖÚÛÈÏÖ ÒÑÐËÏÃÐËá ÔÎÑÉÐÑÔÕË àÕÑÌ
ÒÓÑÄÎÈÏÞ Ë ÈÈ ÅÑÊÇÈÌÔÕÅË Ðà ÑÄÜËÐÖ Ë ÓÈÆËÑÐ. ÓÑÏÈ ÕÑÆÑ, ÖÚÃÜËÈÔ ÚÃÔÕÑ ÑÕÏÈÚÃáÕ, ÚÕÑ ÊÐÃÐËÂ,
ÒÓËÑÄÓÈÕÃÈÏÞÈ ËÏË Å ØÑÇÈ ÍÎÃÔÔÐÞØ ÊÃÐÂÕËÌ Ë ËÊ ÖÚÈÄÐËÍÑÅ, ÒÓÈÇÔÕÃÅÎÂáÕÔÂ ËÏ ÑÕÑÓÅÃÐÐÞÏË ÑÕ
ËØ ÓÈÃÎßÐÑÌ ÉËÊÐË. “ÃÔÔÏÑÕÓÈÐËÈ ÑÔÑÄÈÐÐÑÔÕÈÌ ÏÈÔÕÐÞØ ÔÑÑÄÜÈÔÕÅ Ë ËØ ÒÓÑÄÎÈÏ ÖÔÕÑÌÚËÅÑÔÕË
ÒÑÊÅÑÎÂÈÕ ÒÑÅÞÔËÕß ÃÍÕÖÃÎßÐÑÔÕß ÑÄÖÚÈÐËÂ. ’ÓÑÄÎÈÏÞ ÖÔÕÑÌÚËÅÑÔÕË Ðà ÖÓÑÅÐÈ ÑÄÜËÐ, ÅÑÊÏÑÉÐÑ,
ËÏÈáÕ ÄÑÎÈÈ ÅÔÈÑÄÝÈÏÎáÜËÌ ØÃÓÃÍÕÈÓ, ÚÈÏ ÆÎÑÄÃÎßÐÞÈ ÅÑÒÓÑÔÞ Å ÔËÎÖ ÕÑÆÑ, ÚÕÑ ÑÐË ÔÅÂÊÃÐÞ Ô
ÍÑÐÍÓÈÕÐÞÏË ÖÔÎÑÅËÂÏË Ë ÕÓÈÄÖáÕ ÔÓÑÚÐÑÆÑ ÓÈÛÈÐËÂ. ÈÔÕÐÞÈ ÍÑÐÍÓÈÕÐÞÈ ÒÓËÏÈÓÞ, ÍÃÔÃáÜËÈÔÂ
ÑØÓÃÐÞ ÑÍÓÖÉÃáÜÈÌ ÔÓÈÇÞ, ÊÎÑÖÒÑÕÓÈÄÎÈÐËÌ, ÔÑÙËÃÎßÐÑÌ ÐÈÔÒÓÃÅÈÇÎËÅÑÔÕË ËÎË ÐÈÓÃÅÈÐÔÕÅÃ,
ÇÃáÕ ÏÃÕÈÓËÃÎ ÇÎÂ ËÊÖÚÈÐËÂ ÔÕÖÇÈÐÕÃÏË ÒÈÇÃÆÑÆËÚÈÔÍËØ ÅÖÊÑÅ Å ÓÃÏÍÃØ ËØ ÖÚÈÄÐÞØ ÒÓÑÆÓÃÏÏ,
ÍÑÕÑÓÞÌ ÑÐË ÊÃÕÈÏ ÏÑÆÖÕ ËÔÒÑÎßÊÑÅÃÕß Å ÓÃÄÑÕÈ ÔÑ ÔÅÑËÏË ÖÚÈÐËÍÃÏË. ÓÑÏÈ ÕÑÆÑ, ÒÓÈÒÑÇÃÅÃÕÈÎË
×ÃÍÖÎßÕÈÕÃ Ë ÔÕÖÇÈÐÕÞ, ÆÑÕÑÅÂÜËÈÔ ÔÕÃÕß ÖÚËÕÈÎÂÏË, ÏÑÆÖÕ Ðà ÇÑÄÓÑÅÑÎßÐÑÌ ÑÔÐÑÅÈ ÊÃÐËÏÃÕßÔÂ
ÒÓÑÔÅÈÕËÕÈÎßÔÍÑÌ ÓÃÄÑÕÑÌ Ë ÅÞÒÑÎÐÂÕß ÇÓÖÆËÈ ÑÄÂÊÃÐÐÑÔÕË Å ÏÈÔÕÐÑÌ ÑÄÜËÐÈ, ÖÆÎÖÄÎÂÂ ÕÃÍËÏ
ÑÄÓÃÊÑÏ ÔÅÑÈ ÒÑÐËÏÃÐËÈ ÒÓÑÄÎÈÏ ÖÔÕÑÌÚËÅÑÔÕË Ë ÐÃÍÃÒÎËÅàÑÒÞÕ Å àÕÑÌ ÑÄÎÃÔÕË. …ÒÑÔÎÈÇÔÕÅËË
ÏÑÎÑÇÞÈ ÒÓÈÒÑÇÃÅÃÕÈÎË ÄÖÇÖÕ ËÔÒÑÎßÊÑÅÃÕß àÕÑÕ ÑÒÞÕ Å ÔÅÑËØ ÍÎÃÔÔÐÞØ ÊÃÐÂÕËÂØ.
“ÃÔÒÓÑÔÕÓÃÐÈÐËÈ ÍÑÐÙÈÒÙËË ‘–“ ÅÐÈ ÔÕÖÇÈÐÚÈÔÍÑÌ ÔÓÈÇÞ Ðà ÑÄÜËÐÐÑÏ Ë
ÒÓÑÅËÐÙËÃÎßÐÑÏ ÖÓÑÅÐÈ ÕÓÈÄÖÈÕ ËÐÑÆÑ ÐÃÄÑÓà ÐÃÅÞÍÑÅ Ë ËÐÑÌ ÄÃÊÞ ÊÐÃÐËÌ, ÚÈÏ ÕÈ, ÍÑÕÑÓÞÈ
ÐÈÑÄØÑÇËÏÞ ÇΠÓÃÄÑÕÞ Ðà ÐÃÙËÑÐÃÎßÐÑÏ ÖÓÑÅÐÈ ËÎË Å ÖÐËÅÈÓÔËÕÈÕÃØ. ÃÒÓËÏÈÓ, ÑÇËÐ ËÊ
ÚÎÈÐÑÅ ”ÈÕË ÓÈÍÑÏÈÐÇÖÈÕ ÔÎÈÇÖáÜÈÈ: «ÖÇÑÔÕÑÅÈÓßÕÈÔß Å ÕÑÏ, ÚÕÑ ËÇÈË ‘–“ ÐÃÓÂÇÖ Ô ÒÑÎËÕËÍÃÏË
ÒÓÑÇÅËÆÃáÕ ÔÕÃÓÛËÈ ÆÓÃÉÇÃÐÔÍËÈ ÔÎÖÉÃÜËÈ». ’ÑÎËÕËÍË, ÑÄÎÃÇàÄÑÎßÛËÏ ÅÎËÂÐËÈÏ, ÚÃÜÈ
ÏÈÐÂáÕÔÂ ÐÃ ÔÅÑËØ ÒÑÔÕÃØ, Å ÓÈÊÖÎßÕÃÕÈ ÚÈÆÑ ÕÓÈÄÖÈÕÔÂ ÒÓÑÅÑÇËÕß ÄÑÎßÛÈ ÓÃÄÑÕÞ – ÒÑ
ÑÊÐÃÍÑÏÎÈÐËá Ô ÅÑÒÓÑÔÃÏË ‘–“ ÐÑÅÞØ ÒÑÎËÕËÍÑÅ – ÇΠÕÑÆÑ, ÚÕÑÄÞ ÒÓÑÇÑÎÉÃÕß ÑÔÖÜÈÔÕÅÎÈÐËÈ
ÒÓÑÈÍÕÑÅ Ë ÒÑÇÇÈÓÉËÅÃÕß ÒÓÑÆÓÈÔÔ. ÓÑÏÈ ÕÑÆÑ, ÒÑÎËÕËÍË ÚÃÔÕÑ ÔÕÓÈÏÂÕÔ «ÐÃÚÃÕß ÐÑÅÑÈ ÇÈÎÑ», Ã
ÐÈ ÔÅÂÊÞÅÃÕß ÔÈÄÂ Ô ÒÓÈÇÞÇÖÜÈÌ ËÐËÙËÃÕËÅÑÌ.
Рекомендуется:
2.1
2.2
2.3
2.4
‹ÔÒÑÎßÊÑÅÃÕß ÑÄÜËÐÐÞÈ ÓÈÔÖÓÔÞ (ÐÃÒÓËÏÈÓ, ’‘, ÖÚÓÈÉÇÈÐËÂ, ÍÎÖÄÞ, ÓÈÎËÆËÑÊÐÞÈ
ÑÓÆÃÐËÊÃÙËË, ÒÓÃÅËÕÈÎßÔÕÅÈÐÐÞÈ ÃÆÈÐÕÔÕÅÃ, ÄËÊÐÈÔ Ë Õ.Ç.) Å ÒÓÑÆÓÃÏÏÃØ ÒÈÇÃÆÑÆËÚÈÔÍÑÆÑ ÑÄÓÃÊÑÅÃÐËÂ ÍÃÍ Å ÓÃÏÍÃØ, ÕÃÍ Ë ÅÐÈ ÍÎÃÔÔÐÞØ ÊÃÐÂÕËÌ ÇÎÂ ÑÊÐÃÍÑÏÎÈÐËÂ
ÖÚÃÜËØÔÂ Ô ÏÈÔÕÐÞÏË ÅÑÒÓÑÔÃÏË ÖÔÕÑÌÚËÅÑÔÕË, ÖÔËÎËÂÏË ÒÑ ÓÈÛÈÐËá àÕËØ ÅÑÒÓÑÔÑÅ,
ÅËÇÃÏË ÖÔÕÑÌÚËÅÑÌ ÒÓÃÍÕËÍË Ë ÖÔÕÑÌÚËÅÞÏ ÅÈÇÈÐËÈÏ ÄËÊÐÈÔÃ.
”ÑÊÇÃÅÃÕß ÐÑÅÞÈ ÏÑÇÈÎË ÒÑÅÞÛÈÐË ÒÓÑ×ÈÔÔËÑÐÃÎßÐÑÌ ÍÅÃÎË×ËÍÃÙËË Å ÑÄÎÃÔÕË
‘–“, ÑÄÝÈÇËÐÂáÜËÈ Å ÔÈÄÈ ÑÄÖÚÈÐËÈ ÅÃÉÐÈÌÛËÏ ÐÃÅÞÍÃÏ Ë ÒÓËÏÈÐÈÐËÈ ÔÍÅÑÊÐÞØ
ÒÑÇØÑÇÑÅ Å ÖÚÈÄÐÞØ ÒÓÑÆÓÃÏÏÃØ, Ã ÕÃÍÉÈ ÏÑÇÈÎË ÑÄÖÚÈÐËÂ, ÑÓËÈÐÕËÓÑÅÃÐÐÑÆÑ ÐÃ
ÍÑÐÍÓÈÕÐÖá ÇÈÂÕÈÎßÐÑÔÕß, Ô ÕÈÏ ÚÕÑÄÞ ÄÖÇÖÜËÈ Ë ÖÉÈ ÓÃÄÑÕÃáÜËÈ ÒÓÈÒÑÇÃÅÃÕÈÎË
ÏÑÆÎË ÔÑÅÏÈÔÕÐÑ ÖÚÃÔÕÅÑÅÃÕß Å ÒÓÑÈÍÕÃØ, ËÏÈáÜËØ ÃÍÕÖÃÎßÐÑÈ Ë ÄÑÎßÛÑÈ ÊÐÃÚÈÐËÈ
ÇÎÂ ÄÖÇÖÜÈÆÑ ÄÎÃÆÑÔÑÔÕÑÂÐËÂ ËØ ÑÄÜËÐ.
”ÑÊÇÃÅÃÕß ÓÈÆËÑÐÃÎßÐÞÈ ÆÓÖÒÒÞ ÒÑ ÒÈÇÃÆÑÆËÚÈÔÍÑÏÖ ÑÄÓÃÊÑÅÃÐËá ÇΠÓÃÊÓÃÄÑÕÍË
ÏÑÇÖÎÈÌ ÒÑ ÅÑÒÓÑÔÃÏ ÖÔÕÑÌÚËÅÑÔÕË Ë ÔÑÑÕÅÈÕÔÕÅÖáÜËØ ÖÚÈÄÐÞØ ÏÃÕÈÓËÃÎÑÅ, ÍÑÕÑÓÞÈ
ÇÑÎÉÐÞ ÄÞÕß ÇÑÔÕÖÒÐÞÏË Å ÓÈÆËÑÐÃÎßÐÑÏ ÏÃÔÛÕÃÄÈ.
—ÑÓÏËÓÑÅÃÕß Ðà ÓÈÆËÑÐÃÎßÐÑÏ ÖÓÑÅÐÈ ÔËÎßÐÞÈ ÍÑÐÔÑÓÙËÖÏÐÞÈ ÆÓÖÒÒÞ, ÒÑÊÅÑÎÂáÜËÈ
ÒÈÇÃÆÑÆÃÏ ËÊ ÓÂÇà ÔÈÍÕÑÓÃÎßÐÞØ ÆÓÖÒÒ ÅÐÈ ÅÃÛÈÌ ÑÓÆÃÐËÊÃÙËË, ÊÃÐËÏÃáÜËØÔÂ
ÅÑÒÓÑÔÃÏË ÖÔÕÑÌÚËÅÑÔÕË, ÑÄÝÈÇËÐÂÕß ÔÅÑË ÖÔËÎËÂ, ÚÕÑÄÞ ÒÑÇÇÈÓÉËÅÃÕß ËÐËÙËÃÕËÅÞ
Å ÑÄÎÃÔÕË ÒÈÇÃÆÑÆËÚÈÔÍÑÆÑ ÑÄÓÃÊÑÅÃÐËÂ.
44
2.5
–ÔÕÃÐÃÅÎËÅÃÕß ÒÃÓÕÐÈÓÔÍËÈ ÔÅÂÊË ÏÈÉÇÖ ÖÐËÅÈÓÔËÕÈÕÃÏË ÇΠÑÄÈÔÒÈÚÈÐË ÕÑÆÑ,
ÚÕÑÄÞ ‘–“ ÔÕÃÎÑ ÐÑÓÏÑÌ, à ÐÈ ÑÔÕÃÅÃÎÑÔß àÍÔÒÈÓËÏÈÐÕÑÏ ËÎË ËÊÑÎËÓÑÅÃÐÐÞÏ
ÔÎÖÚÃÈÏ, ÍÑÕÑÓÞÌ ÎÈÆÍÑ ËÔÍÑÓÈÐËÕß.
’‘‡†‘•‘…ƒ
–š‹•ˆŽˆŒ ‡Ž¢ “ƒ„‘•ž … ›‘Žƒ˜ ,
Р у к ов о д с т в о и р е к о м е нд а ц ии
“ƒ”’‘Ž‘‰ˆž˜ … ‘’ƒ•ž˜ ’‘”ˆŽˆ‹¢˜
‡Î ÖÐËÍÃÎßÐÑÆÑ ÔÎÖÚàÒÓÈÒÑÇÃÅÃÐË ŠÖÔÎÑÅËÂØ ÍÑÏÒÃÍÕÐÞØ ÒÑÔÈÎÈÐËÌ ŒÑÓÍÔÍËÌ
ÖÐËÅÈÓÔËÕÈÕ ÔÑÊÇÃÎ ÔÒÈÙËÃÎËÊËÓÑÅÃÐÐÖá ÒÓÑÆÓÃÏÏÖ ÒÑÇÆÑÕÑÅÍË ÖÚËÕÈÎÈÌ. ÕÃ ÒÓÑÆÓÃÏÏÃ,
ÒÓÈÇÖÔÏÃÕÓËÅÃáÜàÕÈÔÐÑÈ ÔÑÕÓÖÇÐËÚÈÔÕÅÑ Ô ÓÑÇËÕÈÎÂÏË Ë ÖÚËÕÈÎÂÏË ÛÍÑÎ, ÑÔÖÜÈÔÕÅÎÂÈÕÔÂ
ÐÃ ÄÃÊÈ ÑÄÜËÐÐÑÆÑ ÙÈÐÕÓÃ ÍÓÖÒÐÑÆÑ, àÕÐËÚÈÔÍË ÓÃÊÐÑÑÄÓÃÊÐÑÆÑ ÉËÎËÜÐÑÆÑ ÓÃÌÑÐÃ ÒÑÇ
ÐÃÊÅÃÐËÈÏ «“ÈÆÈÐÕ-ÒÃÓÍ», ÔÑÊÇÃÐÐÑÆÑ ÒÓË ÒÑÇÇÈÓÉÍÈ ÔÑ ÔÕÑÓÑÐÞ ÒÓÃÅËÕÈÎßÔÕÅÃ.
’ÑÔÎÈ ÐÈÑÇÐÑÍÓÃÕÐÞØ ÑÄÓÃÜÈÐËÌ, ÍÑÕÑÓÞÈ ÐÃÒÓÃÅÎÂÎËÔß Å ÕÈÚÈÐËÈ ÏÐÑÆËØ ÎÈÕ, ÆÑÓÑÇ •ÑÓÑÐÕÑ
ÐÈÇÃÅÐÑ ÔÑÆÎÃÔËÎÔ ÒÓÑÅÈÔÕË ÓÈÍÑÐÔÕÓÖÍÙËá “ÈÆÈÐÕ-ÒÃÓÍà ÇΠ12 000 ÉËÕÈÎÈÌ, ÑÕÐÑÔÂÜËØÔÂ
Í ÓÃÄÑÚÈÏÖ ÍÎÃÔÔÖ, Ë ËØ ÔÈÏÈÌ. ÑÅÞÌ ÒÓÑÈÍÕ ÑÔÐÑÅÃÐ Ðà ÒÓÑÙÈÔÔÈ ÛËÓÑÍËØ ÑÄÜËÐÐÞØ
ÍÑÐÔÖÎßÕÃÙËÌ. ”ÕÖÇÈÐÕÞ-ÄÖÇÖÜËÈ ÒÈÇÃÆÑÆË, ÒÓÑØÑÇÂÜËÈ ÒÓÃÍÕËÍÖ Å àÕÑÏ ÒÑÔÈÎÈÐËË, ÒÑÐËÏÃÎË,
ÚÕÑ àÕÑÕ ÍÑÐÔÖÎßÕÃÕËÅÐÞÌ ÒÓÑÙÈÔÔ ÔÃÏÞÏ ÐÈÒÑÔÓÈÇÔÕÅÈÐÐÞÏ ÑÄÓÃÊÑÏ ÔÅÂÊÃÐ Ô ÉËÊÐßá ËØ
ÖÚÈÐËÍÑÅ Ë ÚÕÑ ÑÐË ÏÑÆÖÕ ÖÎÖÚÛËÕß ÍÎÃÔÔÐÖá ÓÃÄÑÕÖ, ÅÍÎáÚËÅ ÈÆÑ Å ÖÚÈÄÐÖá ÒÓÑÆÓÃÏÏÖ. …
ÓÃÏÍÃØ ÔÅÑËØ ÒÓÃÍÕËÚÈÔÍËØ ÊÃÐÂÕËÌ Å ÛÍÑÎÃØ “ÈÆÈÐÕ-ÒÃÓÍà ÏÑÎÑÇÞÈ ÖÚËÕÈΠÑÄÔÖÉÇÃÎË
àÕÑÕ ÒÓÑÈÍÕ ÔÑ ÔÅÑËÏË ÖÚÈÐËÍÃÏË Ë ÒÓÑÔËÎË ËØ ÐÃÓËÔÑÅÃÕß ÍÃÓÕËÐÖ ÉËÎËÜ, Ñ ÍÑÕÑÓÞØ ÑÐË
ÏÈÚÕÃáÕ, ËÆÓÑÅÞØ ÒÎÑÜÃÇÑÍ Ë ÓÃÊÎËÚÐÞØ ÒÑÎÈÊÐÞØ ÔÑÑÓÖÉÈÐËÌ Å ÔÅÑÈÌ ÑÄÜËÐÈ. ÕË ÖÚÃÜËÈÔÂ
ÔÑÔÕÃÅÎÂÎË ÏÑÇÈÎË, ÒÑÇÆÑÕÃÅÎËÅÃÎË ÇÑÍÎÃÇÞ Ñ ÒÓÑÅÑÇËÏÞØ ËÏË ÑÄÔÎÈÇÑÅÃÐËÂØ Ë ËÐÕÈÓÅßá Ë
ÒÓÈÇÔÕÃÅÎÂÎË ÓÈÊÖÎßÕÃÕÞ ÔÅÑÈÌ ÓÃÄÑÕÞ ÃÖÇËÕÑÓËË ËÊ ÐÈÔÍÑÎßÍËØ ÔÑÕÈÐ ÚÈÎÑÅÈÍ Å ÑÄÜËÐÐÑÏ
ÙÈÐÕÓÈ. ŒÑÓÍÔÍàÑÄÓÃÊÑÅÃÕÈÎßÐàËÐËÙËÃÕËÅà ÒÑÊÅÑÎËÎà ÒÑÇÆÑÕÑÅËÕß ÖÚËÕÈÎÈÌ ÇΠÓÃÄÑÕÞ
Ô ÖÚÃÜËÏËÔÂ, ÍÑÕÑÓÞÈ ÕÓÃÇËÙËÑÐÐÑ ÔÚËÕÃáÕÔÂ ÕÓÖÇÐÞÏË, Ë ÔÒÑÔÑÄÔÕÅÑÅÃÎÃ ÑÄÈÔÒÈÚÈÐËá
ÇÑÎÆÑÔÓÑÚÐÑÌ ÖÔÕÑÌÚËÅÑÔÕË ÑÄÜËÐÞ.
(ÒÓÑ×. †ÃÓÓË ”ÏÑÎÎÈÓ, ŒÑÓÍÔÍËÌ ÖÐËÅÈÓÔËÕÈÕ, ÃÐÃÇÃ)
–‡‘…Žˆ•…‘“ˆ‹ˆ
“ˆ†‹‘ƒŽŸž˜ ’‘•“ˆ„‘”•ˆŒ
… ÓÈÊÖÎßÕÃÕÈ ÖÔËÎËÌ ÏÐÑÆËØ ÏÈÔÕÐÞØ ÏÐÑÆÑàÕÐËÚÈÔÍËØ Ë ÍÑÓÈÐÐÞØ ÔÑÑÄÜÈÔÕÅ Å 1995 Æ. ÄÞÎ
ÑÔÐÑÅÃÐ –ÐËÅÈÓÔËÕÈÕ ÃÅÕÑÐÑÏÐÞØ ÓÃÌÑÐÑÅ ÐËÍÃÓÃÆÖÃÐÔÍÑÆÑ ÒÑÄÈÓÈÉß ÃÓËÄÔÍÑÆÑ ÏÑÓÂ
(–“ƒƒ). ‘Ð ÄÞÎ ÊÃÇÖÏÃÐ ÍÃÍ ÓÈÆËÑÐÃÎßÐÑÈ ÅÞÔÛÈÈ ÖÚÈÄÐÑÈ ÊÃÅÈÇÈÐËÈ, ÔÒÑÔÑÄÐÑÈ
ÔÑÇÈÌÔÕÅÑÅÃÕß àÍÑÐÑÏËÚÈÔÍÑÌ, ÔÑÙËÃÎßÐÑÌ, ÍÖÎßÕÖÓÐÑÌ, ÎËÐÆÅËÔÕËÚÈÔÍÑÌ Ë àÍÑÎÑÆËÚÈÔÍÑÌ
ÖÔÕÑÌÚËÅÑÔÕË. … ÓÃÏÍÃØ ÔÅÑÈÆÑ ÏÃÐÇÃÕà –ÐËÅÈÓÔËÕÈÕ ÑÓÆÃÐËÊÑÅÃÎ Å 2000 Æ. ÒÓÑÅÈÇÈÐËÈ
ÛËÓÑÍÑÌ ÍÑÐÔÖÎßÕÃÙËË, ÐÃÒÓÃÅÎÈÐÐÑÌ ÐÃ ÒÈÓÈÔÏÑÕÓ ÙÈÐÕÓÃÎËÊÑÅÃÐÐÑÌ ÔËÔÕÈÏÞ ÑÄÓÃÊÑÅÃÐËÂ
ÒÑÔÓÈÇÔÕÅÑÏ ÓÃÊÓÃÄÑÕÍË ÐÑÅÑÌ ÏÑÇÈÎË, ÍÑÕÑÓÃÂ ÏÑÆÎÃ ÄÞ ÎÖÚÛÈ ÔÑÑÕÅÈÕÔÕÅÑÅÃÕß ÒÑÕÓÈÄÐÑÔÕÂÏ
Ë ÔÑÙËÃÎßÐÑ-ÍÖÎßÕÖÓÐÞÏ ØÃÓÃÍÕÈÓËÔÕËÍÃÏ ÓÃÊÐÑÑÄÓÃÊÐÑÆÑ ÐÃÔÈÎÈÐË ÒÑÄÈÓÈÉß ÃÓËÄÔÍÑÆÑ
ÏÑÓÂ.
Р у к ов о д с т в о и р е к о м е нд а ц ии п о п е р е о рие нт а ц ии
п е д а г о г иче с к о г о о б р а з ов ани я н а р е ше ние з а д ач у с т ойчи в о г о р а з в ит и я
45
… ÓÈÊÖÎßÕÃÕÈ àÕÑÆÑ ÒÓÑÙÈÔÔà ÄÞÎà ÔÑÊÇÃÐà “ÈÆËÑÐÃÎßÐàÃÅÕÑÐÑÏÐàÔËÔÕÈÏà ÑÄÓÃÊÑÅÃÐËÂ
(“ƒ”‘), ÒÑÎÖÚËÅÛàÑÇÑÄÓÈÐËÈ ÓÈÆËÑÐÃÎßÐÞØ ÔÑÅÈÕÑÅ. ˆÈ ÙÈÎßá ÂÅÎÂÈÕÔ «ÍÑÏÒÎÈÍÔÐÃÂ
ÒÑÇÆÑÕÑÅÍÃ ÏÖÉÚËÐ Ë ÉÈÐÜËÐ, ÑÕÐÑÔÂÜËØÔÂ Í ÍÑÓÈÐÐÞÏ ÐÃÓÑÇÃÏ Ë àÕÐËÚÈÔÍËÏ ÔÑÑÄÜÈÔÕÅÃÏ,
ÐÃ ÑÔÐÑÅÈ ÒÓËÐÙËÒÑÅ ÃÅÕÑÐÑÏËË, ÏÈÉÍÖÎßÕÖÓÐÑÆÑ ÑÄÓÃÊÑÅÃÐËÂ, ÔÑÎËÇÃÓÐÑÔÕË Ë ÆÈÐÇÈÓÐÑÆÑ
ÓÃÅÈÐÔÕÅÃ Ô ÖÚÈÕÑÏ ÓÈÆËÑÐÃÎßÐÞØ Ë ÐÃÙËÑÐÃÎßÐÞØ ÍÖÎßÕÖÓÐÞØ ÕÓÃÇËÙËÌ, ÔÒÑÔÑÄÔÕÅÖáÜËØ
ÚÈÎÑÅÈÚÈÔÍÑÏÖ Ë ÖÔÕÑÌÚËÅÑÏÖ ÓÃÊÅËÕËá».
”Ñ ÔÅÑÈÌ ÔÕÑÓÑÐÞ, –“ƒƒ ÑÕÅÈÕËÎ Ðà àÕÖ ËÐËÙËÃÕËÅÖ ÖÚÓÈÉÇÈÐËÈÏ Ë ÓÈÃÎËÊÃÙËÈÌ
ÄÃÍÃÎÃÅÓÔÍÑÌ ÒÓÑÆÓÃÏÏÞ (Licenciatura) Å ÑÄÎÃÔÕË ÏÈÉÍÖÎßÕÖÓÐÑÆÑ ÇÅÖÂÊÞÚÐÑÆÑ ÑÄÓÃÊÑÅÃÐËÂ, ÍÑÕÑÓàÄÖÇÈÕ ÇÑÔÕÖÒÐà ÖÚËÕÈÎÂÏ ÐÃÚÃÎßÐÞØ Ë ÔÓÈÇÐËØ ÛÍÑÎ, ÓÃÄÑÕÃáÜËÏ ÅÑ
ÏÐÑÆËØ ÔÈÎßÔÍËØ ÛÍÑÎÃØ Ë ÛÍÑÎÃØ, ÓÃÔÒÑÎÑÉÈÐÐÞØ Å ÖÇÃÎÈÐÐÞØ ÓÃÌÑÐÃØ àÕÑÆÑ ÓÈÆËÑÐÃ. …
ÐÃÔÕÑÂÜÈÈ ÅÓÈÏ ÑÔÖÜÈÔÕÅÎÈÐËÈ àÕÑÌ ÒÓÑÆÓÃÏÏÞ ËÇÈÕ ÒÑÎÐÞÏ ØÑÇÑÏ, Ë ÖÚÃÔÕÅÖáÜËÈ Å
ÐÈÌ ÖÚËÕÈÎÂ ÖÉÈ ÒÓËÏÈÐÂáÕ ÔÅÑË ÐÑÅÞÈ ÏÈÕÑÇËÍË, ÅÍÎáÚÃÂ ÒÓÈÒÑÇÃÅÃÐËÈ ÊÐÃÐËÌ, ÐÃÅÞÍÑÅ
Ë ÙÈÐÐÑÔÕÈÌ, ÍÃÔÃáÜËØÔ ÖÔÕÑÌÚËÅÑÔÕË, Å ÒÓÑÆÓÃÏÏÖ ÔÅÑËØ ÔÑÑÕÅÈÕÔÕÅÖáÜËØ ÊÃÐÂÕËÌ Å
ÍÎÃÔÔÃØ.
(–ÐËÅÈÓÔËÕÈÕ ÃÅÕÑÐÑÏÐÞØ ÓÃÌÑÐÑÅ ÐËÍÃÓÃÆÖÃÐÔÍÑÆÑ ÒÑÄÈÓÈÉßÂ
ÃÓËÄÔÍÑÆÑ ÏÑÓÂ, ËÍÃÓÃÆÖÃ)
3. Рекомендации относительно изменений в
учреждениях высшего образования
ÕÑÕ ÓÃÊÇÈÎ, ÍÃÔÃáÜËÌÔ ÖÚÓÈÉÇÈÐËÌ ÅÞÔÛÈÆÑ ÑÄÓÃÊÑÅÃÐË (–…‘), ÔÑÔÕÑËÕ ËÊ ÚÈÕÞÓÈØ
ÒÑÇÓÃÊÇÈÎÑÅ, ÔÑÇÈÓÉÃÜËØ ÓÈÍÑÏÈÐÇÃÙËË. …ÔÈ ÚÈÕÞÓÈ ÒÑÇÓÃÊÇÈÎà ÍÃÔÃáÕÔ ËÊÏÈÐÈÐËÌ Å ÓÃÏÍÃØ
ÕÃÍËØ ÖÚÓÈÉÇÈÐËÌ Ðà ÕÑÏ ËÎË ËÐÑÏ ÍÑÐÍÓÈÕÐÑÏ ÖÓÑÅÐÈ: ÅÔÈÆÑ ÖÚÓÈÉÇÈÐËÂ, ×ÃÍÖÎßÕÈÕà (Õ.È.
ÑÕÇÈÎÈÐËÂ), ÑØÅÃÕÞÅàÔÕÖÇÈÐÕÑÅ Ë ÑÕÇÈÎßÐÞØ ÒÓÑ×ÈÔÔÑÓÑÅ Ë ÒÓÈÒÑÇÃÅÃÕÈÎÈÌ.
3A. Рекомендации относительно изменений во всех
учреждениях высшего образования
’ÈÓÈÑÓËÈÐÕÃÙË ÒÈÇÃÆÑÆËÚÈÔÍÑÆÑ ÑÄÓÃÊÑÅÃÐË Ðà ÓÈÛÈÐË ÅÑÒÓÑÔÑÅ ÖÔÕÑÌÚËÅÑÔÕË ÊÃÕÓÑÐÈÕ
ÒÓÑ×ÈÔÔÑÓÑÅ, ÒÓÈÒÑÇÃÅÃÕÈÎÈÌ Ë ÃÇÏËÐËÔÕÓÃÕËÅÐÞØ ÓÃÄÑÕÐËÍÑÅ ÐÈ ÕÑÎßÍÑ ÒÈÇÃÆÑÆËÚÈÔÍËØ
×ÃÍÖÎßÕÈÕÑÅ. ÃÍ ÐÃÏ ËÊÅÈÔÕÐÑ ËÊ ËÔÔÎÈÇÑÅÃÐËÌ Å ÑÄÎÃÔÕË àÍÑÎÑÆËË Ë ÔÑÙËÑÎÑÆËË, ËÊÏÈÐÈÐËÈ
ÑÇÐÑÌ ÚÃÔÕË ÔËÔÕÈÏÞ ÅÈÇÈÕ Í ËÊÏÈÐÈÐËÂÏ Å ÇÓÖÆËØ ÚÃÔÕÂØ àÕÑÌ ÔËÔÕÈÏÞ. ÕÑÕ ÑÄÜËÌ ÒÓËÐÙËÒ
ÒÓÑÂÅÎÂÈÕÔ ÕÃÍÉÈ Å ÖÚÓÈÉÇÈÐËÂØ ÅÞÔÛÈÆÑ ÑÄÓÃÊÑÅÃÐËÂ. ’ÑÇÇÈÓÉÍÃ, ÑÍÃÊÞÅÃÈÏàÐà ÐÃËÄÑÎÈÈ
ÅÞÔÑÍËØ ËÐÔÕËÕÖÙËÑÐÃÎßÐÞØ ÖÓÑÅÐÂØ, ÒÑÅÞÛÃÈÕ ÖÔÒÈØ ÒÈÓÈÑÓËÈÐÕÃÙËË ÒÈÇÃÆÑÆËÚÈÔÍÑÆÑ
ÑÄÓÃÊÑÅÃÐË Ðà ÓÈÛÈÐËÈ ÅÑÒÓÑÔÑÅ ÖÔÕÑÌÚËÅÑÔÕË. ÃÒÓËÏÈÓ, ÔÕÃÓÛËÌ ÖÒÓÃÅÎÈÐÚÈÔÍËÌ ÒÈÓÔÑÐÃÎ
ÏÑÉÈÕ ÔÒÑÔÑÄÔÕÅÑÅÃÕß ÖÔÒÈØÖ ÒÖÕÈÏ ËÊÏÈÐÈÐË ÔÕÓÖÍÕÖÓÞ ÔËÔÕÈÏ ÒÑÑÜÓÈÐË ÒÓÑ×ÈÔÔÑÓÑÅ Ë
ÒÓÈÒÑÇÃÅÃÕÈÎÈÌ Å ÒÎÃÐÈ ÒÓÑÇÅËÉÈÐËÂ ÒÑ ÔÎÖÉÄÈ Ë ÒÓÈÄÞÅÃÐËÂ Å ÇÑÎÉÐÑÔÕË ÕÃÍËÏ ÑÄÓÃÊÑÏ,
ÚÕÑÄÞ ÖÚËÕÞÅÃÕß ÒÓÈÒÑÇÃÅÃÐËÈ, ËÔÔÎÈÇÑÅÃÕÈÎßÔÍÖá ÓÃÄÑÕÖ Ë ÖÔÎÖÆË, ÔÅÂÊÃÐÐÞÈ Ô ‘–“. ”ÕÃÓÛËÈ
ÃÇÏËÐËÔÕÓÃÕËÅÐÞÈ ÓÃÄÑÕÐËÍË ÏÑÆÖÕ ÕÃÍÉÈ ÔÕÓÈÏËÕßÔÂ ÒÓËÏÈÐÂÕß Å ÖÒÓÃÅÎÈÐËË ÖÚÈÄÐÞÏË
ÊÃÅÈÇÈÐËÂÏË ÏÈÕÑÇÞ, ÑÔÐÑÅÃÐÐÞÈ ÐÃ ÒÓËÐÙËÒÃØ ÖÔÕÑÌÚËÅÑÔÕË, ÑÕÓÃÉÃÂ ÕÈÏ ÔÃÏÞÏ ÕÑ ÊÐÃÚÈÐËÈ,
ÍÑÕÑÓÑÈ ÖÚÓÈÉÇÈÐËÈ ÒÓËÇÃÈÕ ÖÔÕÑÌÚËÅÑÏÖ ÓÃÊÅËÕËá. ÑÇÈÎËÓÑÅÃÐËÈ Ë ÅÍÎáÚÈÐËÈ àÎÈÏÈÐÕÑÅ
Р у к ов о д с т в о и р е к о м е нд а ц ии
46
ÖÔÕÑÌÚËÅÑÔÕË Å ÒÓÃÍÕËÍÖ Ë ÒÑÎËÕËÍÖ, ÍÃÔÃáÜËÈÔ ÑÄÈÔÒÈÚÈÐË ÔÑÙËÃÎßÐÑÆÑ ÓÃÅÈÐÔÕÅà Ë
ÄÈÓÈÉÐÑÆÑ ÑÕÐÑÛÈÐËÂ Í ÒÓËÓÑÇÈ, ÄÖÇÈÕ ÔÒÑÔÑÄÔÕÅÑÅÃÕß ÖÍÓÈÒÎÈÐËá ÕÈÏÃÕËÚÈÔÍËØ ÍÖÓÔÑÅ ÒÑ
ÅÑÒÓÑÔÃÏ ÖÔÕÑÌÚËÅÑÔÕË, ÒÓÈÒÑÇÃÅÃÈÏÞØ Å ÓÃÏÍÃØ ÃÍÃÇÈÏËÚÈÔÍËØ ÒÓÑÆÓÃÏÏ Ë ÒÓÑÆÓÃÏÏ Å ÑÄÎÃÔÕË
ÒÓÑ×ÈÔÔËÑÐÃÎßÐÑÆÑ ÑÄÓÃÊÑÅÃÐËÂ.
‘ÇËÐ ËÊ ×ÃÍÕÑÓÑÅ, ÍÑÕÑÓÞÌ ÚÎÈÐÞ ÈÉÇÖÐÃÓÑÇÐÑÌ ÔÈÕË ÐÈ ÖÚËÕÞÅÃÎË Ô
ÔÃÏÑÆÑ ÐÃÚÃÎÃ, ÄÞÎà ÚÃÔÕàÔÏÈÐà ÃÇÏËÐËÔÕÓÃÕÑÓÑÅ. ”ÓÈÇË ÓÃÄÑÕÐËÍÑÅ, ÊÃÐËÏÃáÜËØ ÔÕÃÓÛËÈ
ÃÇÏËÐËÔÕÓÃÕËÅÐÞÈ ÇÑÎÉÐÑÔÕË, ÊÃÚÃÔÕÖá ÒÓÑËÔØÑÇËÕ ÓÑÕÃÙË ÍÃÉÇÞÈ 3-5 ÎÈÕ. … ÓÈÊÖÎßÕÃÕÈ àÕÑÆÑ
ÎËÙÃÏ, ÒÓÑÇÅËÆÃáÜËÏ ËÇÈË ‘–“, ÒÓËØÑÇËÕÔ ÔÐÑÅÃ Ë ÔÐÑÅà ÅÔÕÓÈÚÃÕßÔÂ Ô ÃÇÏËÐËÔÕÓÃÕÑÓÃÏË Ë
ÖÄÈÉÇÃÕß ËØ Å ÅÃÉÐÑÔÕË ‘–“. ”ÕÑÓÑÐÐËÍË ‘–“ ÇÑÎÉÐÞ ÄÞÕß ÆÑÕÑÅÞ Í ÕÑÏÖ, ÚÕÑÄÞ ÒÑÅÞÛÃÕß
ÑÔÅÈÇÑÏÎÈÐÐÑÔÕß ÑÄ àÕËØ ÅÑÒÓÑÔÃØ Ë ËØ ÒÑÐËÏÃÐËÈ Å ÔÅÑÈÌ ÔÑÄÔÕÅÈÐÐÑÌ ÖÐËÅÈÓÔËÕÈÕÔÍÑÌ ÔÓÈÇÈ
Ë Å ÇÓÖÆËØ ÖÚÈÄÐÞØ ÊÃÅÈÇÈÐËÂØ ÇΠÔÑØÓÃÐÈÐË ÃÍÕÖÃÎßÐÑÔÕË ÍÑÐÙÈÒÙËË ‘–“ Ë ÈÈ ÖÔÒÈÛÐÑÌ
ÓÈÃÎËÊÃÙËË Å ÓÃÏÍÃØ ÔÅÑËØ ×ÃÍÖÎßÕÈÕÑÅ.
’ÓËÅÑÇËÏÞÈ ÐËÉÈ ÓÈÍÑÏÈÐÇÃÙËË ÑÔÐÑÅÃÐÞ Ðà ÑÒÞÕÈ ÎáÇÈÌ, ÍÑÕÑÓÞÈ ÊÃÐËÏÃáÕÔ ÒÓÑÇÅËÉÈÐËÈÏ
ÍÑÐÙÈÒÙËË ‘–“ Å ÔÅÑËØ ÖÚÈÄÐÞØ ÊÃÅÈÇÈÐËÂØ.
Рекомендации:
3A.1
3A.2
3A.3
3A.4
3A.5
3A.6
”ÑÇÈÌÔÕÅÑÅÃÕß ÒÓÑÙÈÔÔÖ ÒÈÓÈÑÓËÈÐÕÃÙËË ÑÄÓÃÊÑÅÃÐËÂ, ÂÅÎÂáÜÈÏÖÔ à××ÈÍÕËÅÐÞÏ
ÔÓÈÇÔÕÅÑÏ ÐÃÖÚÐÑÌ Ë ÒÓÈÒÑÇÃÅÃÕÈÎßÔÍÑÌ ÓÃÄÑÕÞ Å ÖÚÓÈÉÇÈÐËÂØ ÅÞÔÛÈÆÑ
ÑÄÓÃÊÑÅÃÐËÂ.
ŠÃÓÖÚËÕßÔ ÒÑÇÇÈÓÉÍÑÌ ÔÕÃÓÛËØ ÃÇÏËÐËÔÕÓÃÕÑÓÑÅ Å ×ÑÓÏÈ ÒÓÈÇÑÔÕÃÅÎÈÐÐÞØ
ÒÑÎÐÑÏÑÚËÌ Ë ÓÈÔÖÓÔÑÅ ÇΠÑÍÃÊÃÐË ÒÑÇÇÈÓÉÍË ÕÈÏ, ÍÕÑ ÓÃÄÑÕÃÈÕ Å ÑÄÎÃÔÕË ‘–“ ÐÃ
ÄÑÎÈÈ ÐËÊÍËØ ÖÓÑÅÐÂØ.
’ÓËÅÎÈÍÃÕß ÚÎÈÐÑÅ ÒÓÑ×ÈÔÔÑÓÔÍÑ-ÒÓÈÒÑÇÃÅÃÕÈÎßÔÍÑÆÑ ÔÑÔÕÃÅÃ, ËÔÔÎÈÇÑÅÃÕÈÎÈÌ Ë
ÖÒÓÃÅÎÈÐÙÈÅ ÖÚÓÈÉÇÈÐËÂ ÇÎÂ ÒÑÇÇÈÓÉÍË ËÊÏÈÐÈÐËÌ, ÍÑÕÑÓÞÈ ÑÕÓÃÉÃáÕ ÒÓËÐÙËÒÞ
ÖÔÕÑÌÚËÅÑÔÕË, Ë ÅÑÊÐÃÆÓÃÉÇÃÕß ÊÃ ÖÚÃÔÕËÈ Å ÕÃÍËØ ÖÔËÎËÂØ.
‘ÄÈÔÒÈÚËÅÃÕß ÔÑÑÕÅÈÕÔÕÅËÈ ÏÈÉÇËÔÙËÒÎËÐÃÓÐÞØ ÍÖÓÔÑÅ ÒÑ ÅÑÒÓÑÔÃÏ ÖÔÕÑÌÚËÅÑÔÕË
ÕÓÈÄÑÅÃÐËÂÏ, ÍÃÔÃáÜËÏÔ ÒÓËÔÖÉÇÈÐË ÖÚÈÐÞØ ÔÕÈÒÈÐÈÌ, ÍÑÕÑÓÞÈ ÒÓËÏÈÐÂáÕÔÂ
×ÃÍÖÎßÕÈÕÃÏË ÒÑ ÓÃÊÎËÚÐÞÏ ÇËÔÙËÒÎËÐÃÏ.
“ÃÊÓÃÄÑÕÃÕß ÖÐËÅÈÓÔËÕÈÕÔÍÖá ÒÑÎËÕËÍÖ Å ÑÕÐÑÛÈÐËË ÖÔÕÑÌÚËÅÑÔÕË Ë ÒÓÑÅÑÇËÕß
ÓÃÊÝÂÔÐËÕÈÎÐÞÈ ÏÈÓÑÒÓËÂÕËÂ, ÖÍÓÈÒÎÂáÜËÈ ÖÔËÎË ÖÚÈÄÐÑÆÑ ÊÃÅÈÇÈÐË ÒÑ ÓÈÃÎËÊÃÙËË
àÕÑÌ ÒÑÎËÕËÍË (ÐÃÒÓËÏÈÓ, ÒÑÇÒËÔÃÐËÈ •ÃÎÎÖÃÓÔÍÑÌ ÇÈÍÎÃÓÃÙËË, ÇÑÔÕËÉÈÐËÈ ÙÈÎÈÌ ÒÑ
àÐÈÓÆÑÔÄÈÓÈÉÈÐËá Ë ÙÈÎÈÌ Å ÑÕÐÑÛÈÐËË ÓÃÊÐÑÑÄÓÃÊËÂ).
’ÓËÅÎÈÍÃÕß Í àÕÑÌ ÓÃÄÑÕÈ ÆÓÖÒÒÞ ÔÕÖÇÈÐÕÑÅ Ë ÓÃÊÎËÚÐÞÈ ÑÓÆÃÐËÊÃÙËË.
•“‹
ƒ’“ƒ…Žˆ‹¢ –”‹Ž‹Œ
–
‘‡ƒ ™ˆŽŸ: –”•‘Œš‹…‘”•Ÿ
—ÎÑÓËÇÔÍËÌ ÖÐËÅÈÓÔËÕÈÕ Ðà ÒÑÄÈÓÈÉßÈ ÈÍÔËÍÃÐÔÍÑÆÑ ÊÃÎËÅà (—†–) ÑÓÆÃÐËÊÖÈÕ ÕÓË ÅËÇÃ
ÏÈÓÑÒÓËÂÕËÌ, ÂÅÎÂáÜËØÔ ÅÃÉÐÞÏ ÅÍÎÃÇÑÏ Å ÔÑÇÈÌÔÕÅËÈ ÅÍÎáÚÈÐËá ÅÑÒÓÑÔÑÅ ‘–“ Å
ÒÓÑÆÓÃÏÏÞ ÅÞÔÛÈÆÑ ÑÄÓÃÊÑÅÃÐËÂ Å ÙÈÎÑÏ Ë ÒÈÇÃÆÑÆËÚÈÔÍÑÆÑ ÑÄÓÃÊÑÅÃÐËÂ Å ÚÃÔÕÐÑÔÕË.
1. ›ÅÈÌÙÃÓÔÍàÏÈÉÇÖÐÃÓÑÇÐàÖÚËÕÈÎßÔÍàÒÓÑÆÓÃÏÏÃ
ŽÈÕÑÏ 2005 Æ. ’ÈÇÃÆÑÆËÚÈÔÍËÌ ÍÑÎÎÈÇÉ —†– ÔÑÄÓÃÎ Ö ÔÈÄ ÖÚËÕÈÎÈÌ ËÊ ›ÅÈÌÙÃÓËË,
„ÓÃÊËÎËË, ¡ÉÐÑÌ ƒ×ÓËÍË, ÃÐÃÇÞ Ë ”ÑÈÇËÐÈÐÐÞØ ›ÕÃÕÑÅ. •ÃÍÑÈ ÏÈÓÑÒÓËÂÕËÈ ÒÓÑÅÑÇËÕÔÂ
Р у к ов о д с т в о и р е к о м е нд а ц ии п о п е р е о рие нт а ц ии
п е д а г о г иче с к о г о о б р а з ов ани я н а р е ше ние з а д ач у с т ойчи в о г о р а з в ит и я
47
ÅÑÕ ÖÉÈ ÛÈÔÕÑÌ ÆÑÇ ÒÑÇÓÂÇ. … ÕÈÚÈÐËÈ ÚÈÕÞÓÈØ ÐÈÇÈÎß ÖÚËÕÈΠÉËÅÖÕ ÅÏÈÔÕÈ Å ÉËÎÞØ
ÍÑÓÒÖÔÃØ ÔÕÖÇÈÐÚÈÔÍÑÆÑ ÆÑÓÑÇÍÃ, ÒÓËÑÄÓÈÕàÐÑÅÞÈ ÐÃÅÞÍË, ÑÄÏÈÐËÅÃÂÔß ËÐ×ÑÓÏÃÙËÈÌ Ë
×ÑÓÏËÓÖÂ Ö ÔÈÄ ÒÓÈÇÔÕÃÅÎÈÐËÈ Ë ÒÑÐËÏÃÐËÈ ÅÊÃËÏÑÊÃÅËÔËÏÑÔÕË ÎáÇÈÌ, ÔÑÑÄÜÈÔÕÅ Ë ÐÃÙËÌ
Å ÒÎÃÐÈ ÔÑÊÇÃÐË ÖÔÕÑÌÚËÅÑÆÑ ÄÖÇÖÜÈÆÑ. –ÚÃÔÕÐËÍË ËÊÖÚÃáÕ, ÒÓËÑÄÓÈÕàÔÑÑÕÅÈÕÔÕÅÖáÜËÌ
ÑÒÞÕ, àÍÑÎÑÆËÚÈÔÍËÈ, àÍÑÐÑÏËÚÈÔÍËÈ Ë ÔÑÙËÃÎßÐÞÈ ÃÔÒÈÍÕÞ ÖÔÕÑÌÚËÅÑÔÕË, ËÔÒÑÎßÊÖ ÇÎÂ
àÕÑÆÑ ËÏËÕÃÙËÑÐÐÖá ÍÑÏÒßáÕÈÓÐÖá ÏÑÇÈÎß ECOSYS. … ÓÃÏÍÃØ ÒÓÑÆÓÃÏÏÞ ÒÓÈÇÖÔÏÑÕÓÈÐÑ
ÕÃÍÉÈ ÒÓÑÅÈÇÈÐËÈ ÖÚÃÔÕÐËÍÃÏË ÔÑÄÈÔÈÇÑÅÃÐËÌ Ô ÒÓÈÇÔÕÃÅËÕÈÎÂÏË ÑÓÆÃÐÑÅ ÖÒÓÃÅÎÈÐËÂ,
ÇÈÎÑÅÞØ ÍÓÖÆÑÅ, ÓÖÍÑÅÑÇËÕÈÎÂÏË ÐÈÍÑÏÏÈÓÚÈÔÍËØ ÑÓÆÃÐËÊÃÙËÌ Ë ÚÎÈÐÃÏË ÔÈÏÈÌ áÆÑ-ÊÃÒÃÇÐÑÌ
—ÎÑÓËÇÞ, ÍÑÕÑÓÞÈ ÊÃÐËÏÃáÕÔ ÅÑÒÓÑÔÃÏË ÑØÓÃÐÞ ÑÍÓÖÉÃáÜÈÌ ÔÓÈÇÞ Ë àÍÑÐÑÏËÚÈÔÍÑÆÑ ÓÑÔÕÃ
Å ÑÇÐÑÏ ËÊ ÐÃËÄÑÎÈÈ ÇËÐÃÏËÚÐÑ ÓÃÊÅËÅÃáÜËØÔ ÓÃÌÑÐÑÅ ”ÑÈÇËÐÈÐÐÞØ ›ÕÃÕÑÅ.
2. ÑÎÎÑÍÅËÖÏ
—†– ÑÓÆÃÐËÊÖÈÕ ÑÄÂÊÃÕÈÎßÐÞÌ ÍÖÓÔ ÒÑ ÅÑÒÓÑÔÃÏ ÖÔÕÑÌÚËÅÑÔÕË ÇΠÅÔÈØ ÔÕÖÇÈÐÕÑÅ,
ÑÄÖÚÃáÜËØÔ ÒÑ ÄÃÍÃÎÃÅÓÔÍÑÌ ÒÓÑÆÓÃÏÏÈ. ÕÑÕ ÖÚÈÄÐÞÌ ÍÖÓÔ ÔÑÔÓÈÇÑÕÑÚÈÐ Ðà àÍÑÎÑÆËÚÈÔÍËØ,
àÍÑÐÑÏËÚÈÔÍËØ Ë ÔÑÙËÃÎßÐÞØ ÃÔÒÈÍÕÃØ ÖÔÕÑÌÚËÅÑÔÕË Ë ÓÃÔÔÏÃÕÓËÅÃÈÕ ÔÕÖÇÈÐÚÈÔÍËÌ ÆÑÓÑÇÑÍ
ÖÐËÅÈÓÔËÕÈÕà ÍÃÍ àÍÑÔËÔÕÈÏÖ. … ÓÃÏÍÃØ àÕÑÆÑ ÍÖÓÔà ÒÓÈÇÖÔÏÑÕÓÈÐÞ ÒÑÎÈÅÞÈ ÊÃÐÂÕË Å
ÓÃÊÎËÚÐÞØ ÊÃÒÑÅÈÇÐËÍÃØ Å ËÐÕÈÓÈÔÐÞØ Ô àÍÑÎÑÆËÚÈÔÍÑÌ ÕÑÚÍË ÊÓÈÐË ÏÈÔÕÃØ ¡ÆÑ-ŠÃÒÃÇÐÑÌ
—ÎÑÓËÇÞ. … ÍÃÚÈÔÕÅÈ ÖÚÈÄÐÞØ ÏÃÕÈÓËÃÎÑÅ Å ÐÈÏ ËÔÒÑÎßÊÖáÕÔ ÒÖÄÎËÍÃÙË «”ÑÔÕÑÂÐËÈ
ÏËÓû («State of the World») Ë ÇÓÖÆËÈ ËÊÇÃÐËÂ, ÒÑÔÅÂÜÈÐÐÞÈ àÍÑÎÑÆËÚÈÔÍËÏ ÅÑÒÓÑÔÃÏ. ‡ÎÂ
ÑÊÐÃÍÑÏÎÈÐËÂ Ô ÒÈÇÃÆÑÆËÚÈÔÍËÏË ÃÔÒÈÍÕÃÏË ÖÔÕÑÌÚËÅÑÔÕË ÒÓÈÇÎÃÆÃÈÕÔ ÍÐËÆà ‡ÉÑÐà ‡ßáË
«‘ÒÞÕ Ë ÑÄÓÃÊÑÅÃÐËÈ» («Experience and Education», John Dewey).
3. ™ÈÐÕÓ àÍÑÎÑÆËÚÈÔÍÑÆÑ ÑÄÓÃÊÑÅÃÐËÂ Ë ËÊÖÚÈÐË ÅÑÒÓÑÔÑÅ ÖÔÕÑÌÚËÅÑÔÕË
—†– ÐÈÇÃÅÐÑ ÔÑÊÇÃÎ ÙÈÐÕÓ, ÇÈÂÕÈÎßÐÑÔÕß ÍÑÕÑÓÑÆÑ ÔÑÔÓÈÇÑÕÑÚÈÐà Ðà ÏÈÉÇËÔÙËÒÎËÐÃÓÐÑÏ
ËÊÖÚÈÐËË ÅÑÒÓÑÔÑÅ àÍÑÎÑÆËÚÈÔÍÑÆÑ ÑÄÓÃÊÑÅÃÐËÂ Ë ÑÄÖÚÈÐË ÒÑ ÒÓÑÄÎÈÏÃÏ ÖÔÕÑÌÚËÅÑÔÕË. …
ØÑÇÈ ÖÚÈÄÐÑÆÑ ÆÑÇà ™ÈÐÕÓ ÑÓÆÃÐËÊÖÈÕ ÕÃÍÉÈ ÔÈÓËá ÎÈÍÙËÌ Ë ÇÓÖÆËÈ ÏÈÓÑÒÓËÂÕËÂ.
(ÒÓÑ×. ŽÃÓË „ÈÓÐÔ, —ÎÑÓËÇÔÍËÌ ÖÐËÅÈÓÔËÕÈÕ Ðà ÒÑÄÈÓÈÉßÈ ÈÍÔËÍÃÐÔÍÑÆÑ ÊÃÎËÅÃ,
”ÑÈÇËÐÈÐÐÞÈ ›ÕÃÕÞ ƒÏÈÓËÍË)
3B. Рекомендации относительно изменений в рамках
педагогических факультетов
ÐÑÆËÈ ÖÚÃÔÕÐËÍË ÈÉÇÖÐÃÓÑÇÐÑÌ ÔÈÕË ÔÚËÕÃÎË, ÚÕÑ Í ÚËÔÎÖ ÕÈØ ÏÈÔÕ, ÆÇÈ ÑÐË ÏÑÆÖÕ ÒÓÑÅÑÇËÕß
ÔÑÑÕÅÈÕÔÕÅÖáÜÖá ÓÃÄÑÕÖ (Ë, ÅÑÊÏÑÉÐÑ, ÐÃËÄÑÎÈÈ à××ÈÍÕËÅÐÑ) ÑÕÐÑÔÂÕÔ ËØ ÔÑÄÔÕÅÈÐÐÞÈ ÍÎÃÔÔÞ
Ë ÕÈ ÑÄÎÃÔÕË ÖÚÈÄÐÑÌ ÒÓÑÆÓÃÏÏÞ, Êà ÍÑÕÑÓÞÈ ÑÐË ÐÈÒÑÔÓÈÇÔÕÅÈÐÐÑ ÑÕÅÈÚÃáÕ. „ÑÎßÛËÐÔÕÅÑ ËÊ
ÐËØ ÐÃÚËÐÃÎË Ô ÒÈÓÈÑÓËÈÐÕÃÙËË ÔÅÑËØ ÍÎÃÔÔÐÞØ ÊÃÐÂÕËÌ, ÅÍÎáÚàÍÃÍ ÔÑÇÈÓÉÃÐËÈ, ÕÃÍ Ë ×ÑÓÏÖ
ÒÓÑÅÈÇÈÐË ÕÃÍËØ ÊÃÐÂÕËÌ. ‘ÇÐÃÍÑ ÓÈÃÎßÐàÙÈÎß àÕËØ ÖÔËÎËÌ ÔÑÔÕÑÂÎà ŠÕÑÏ, ÚÕÑÄÞ ÅÞÌÕË ÊÃ
ÒÓÈÇÈÎÞ àÕÑÆÑ ÒÈÓÅÑÐÃÚÃÎßÐÑÆÑ ÖÓÑÅÐÂ. –ÚÃÔÕÐËÍË ÇÑÎÉÐÞ ÄÞÎË ÓÃÔÒÓÑÔÕÓÃÐËÕß àÕÖ ÒÓÃÍÕËÍÖ Å
ÓÃÏÍÃØ ÅÔÈÆÑ ÖÚÈÄÐÑÆÑ ÊÃÅÈÇÈÐËÂ, ÔÕÓÈÏÂÔß Í ÓÃÔÛËÓÈÐËá ÏÃÔÛÕÃÄÑÅ ÒÓÑÙÈÔÔÃ ÒÈÓÈÑÓËÈÐÕÃÙËË.
–ÚÃÔÕÐËÍË ”ÈÕË ÑÄÐÃÓÖÉËÎË, ÚÕÑ Ðà ÏÐÑÆËØ ×ÃÍÖÎßÕÈÕÃØ ÍÑÐÙÈÒÙË ‘–“ ÐÈ ÒÑÎÖÚËÎÃ
ÛËÓÑÍÑÆÑ ÓÃÔÒÓÑÔÕÓÃÐÈÐËÂ. … ÔÅÂÊË Ô àÕËÏ ÑÐË ÓÃÊÅÈÓÐÖÎË ÇËÔÍÖÔÔËË ÒÑ ÅÑÒÓÑÔÃÏ ‘–“ Ô ÖÚÃÔÕËÈÏ
ÒÓÑ×ÈÔÔÑÓÑÅ, ÒÓÈÒÑÇÃÅÃÕÈÎÈÌ Ë ÇÓÖÆËØ ÔÑÕÓÖÇÐËÍÑÅ. ’ÑÔÍÑÎßÍÖ ÅÑ ÏÐÑÆËØ ÖÐËÅÈÓÔËÕÈÕÃØ
ËÔØÑÇÂÜËÈ ÔÅÈÓØÖ ËÐËÙËÃÕËÅÞ Ë ÓÃÔÒÑÓÂÉÈÐË ÐÈ ÂÅÎÂáÕÔ à××ÈÍÕËÅÐÞÏË Å ÒÎÃÐÈ ÑÔÖÜÈÔÕÅÎÈÐËÂ
Р у к ов о д с т в о и р е к о м е нд а ц ии
48
ËÊÏÈÐÈÐËÌ, ÖÔËÎËÂ Å ÑÄÎÃÔÕË ÒÈÓÈÑÓËÈÐÕÃÙËË ÒÑÓÑÌ ÊÃÅËÔÂÕ ÑÕ ÔÑÆÎÃÔËÂ Ô ÕÃÍËÏË ËÊÏÈÐÈÐËÂÏË
ÒÓÈÒÑÇÃÅÃÕÈÎÈÌ Ë ÇÓÖÆËØ ÚÎÈÐÑÅ ÒÈÓÔÑÐÃÎÃ. ŠÃÓÖÚËÅÛËÔß ÕÃÍÑÌ ÒÑÇÇÈÓÉÍÑÌ, ÔÕÑÓÑÐÐËÍË ‘–“
ÔÕÓÈÏËÎËÔß ÒÓËÅÎÈÚß ËØ Í ÖÚÃÔÕËá Å àÕÑÌ ÇÈÂÕÈÎßÐÑÔÕË. ‘ÐË ÑÄÐÃÓÖÉËÎË, ÚÕÑ ØÑÓÑÛËÌ ÔÒÑÔÑÄ
ÒÓËÅÎÈÚÈÐË ÖÚÃÔÕÐËÍÑÅ ÊÃÍÎáÚÃÈÕÔ ŠÕÑÏ, ÚÕÑÄÞ ÔÕÓÑËÕß ÔÑÑÕÅÈÕÔÕÅÖáÜÖá ÓÃÄÑÕÖ Ô ÖÚÈÕÑÏ
ÏÈÔÕÐÞØ Ë ÐÃÙËÑÐÃÎßÐÞØ ÒÓÑÄÎÈÏ Ë ÒÓËÑÓËÕÈÕÑÅ Å ÑÄÎÃÔÕË ÖÔÕÑÌÚËÅÑÔÕË, ÍÃÍ ËØ ÒÑÐËÏÃÈÕ
ÛËÓÑÍàÒÖÄÎËÍà (ÐÃÒÓËÏÈÓ, ÒÓÑÄÎÈÏ ÔÑÙËÃÎßÐÑÆÑ ÓÃÅÈÐÔÕÅà ËÎË ÇÈÆÓÃÇÃÙËË ÑÍÓÖÉÃáÜÈÌ ÔÓÈÇÞ).
‡ÓÖÆËÏ ÔÒÑÔÑÄÑÏ ÒÓËÅÎÈÚÈÐË ÐÑÅÞØ ÖÚÃÔÕÐËÍÑÅ ÂÅÎÂÈÕÔ ÑÄÔÖÉÇÈÐËÈ Ë ÇÈÏÑÐÔÕÓÃÙË ÕÑÆÑ, ÍÃÍ
ÅÍÎáÚÈÐËÈ ÅÑÒÓÑÔÑÅ ‘–“ Å ÖÚÈÄÐÖá ÒÓÑÆÓÃÏÏÖ ÒÑÊÅÑÎÂÈÕ ÖÚËÕÞÅÃÕß ÒÓÑÄÎÈÏÞ Ë ÒÓËÑÓËÕÈÕÞ
ÖÚËÕÈÎÈÌ Ë ÛÍÑÎ (ÐÃÒÓËÏÈÓ, ÖÎÖÚÛÈÐËÈ ÇÑÔÕÖÒÃ Í ÍÃÚÈÔÕÅÈÐÐÑÏÖ ÑÄÓÃÊÑÅÃÐËá, ÔÑÍÓÃÜÈÐËÈ ÑÕÔÈÅÃ
ÖÚÃÜËØÔÂ, ÏÑÕËÅÃÙËÂ Ë ÃÍÕÖÃÎßÐÑÔÕß ÖÚÈÄÐÑÌ ÒÓÑÆÓÃÏÏÞ ÇΠÒÑÅÔÈÇÐÈÅÐÑÌ ÉËÊÐË).
‘ÇÐËÏ ËÊ à××ÈÍÕËÅÐÞØ ÔÒÑÔÑÄÑÅ, ËÔÒÑÎßÊÑÅÃÅÛËØÔ ÍÃ×ÈÇÓÑÌ ÇΠÑÄÈÔÒÈÚÈÐËÂ
ÇÑÄÓÑÅÑÎßÐÑÆÑ ÖÚÃÔÕËÂ, ÄÞÎÑ ÇÑÔÕÃÕÑÚÐÑ ÒÑÇÓÑÄÐÑÈ ÑÒËÔÃÐËÈ ÒÓÑÆÓÃÏÏ ‘–“ ÇΠÕÑÆÑ, ÚÕÑÄÞ
ÒÓÑ×ÈÔÔÑÓÃ Ë ÒÓÈÒÑÇÃÅÃÕÈÎË ÒÑÎÖÚËÎË ÑÄ àÕÑÏ ÒÓÈÇÔÕÃÅÎÈÐËÈ Ë ÖÅËÇÈÎË ÔÅÑá ÓÑÎß Å ÖÔËÎËÂØ
Å ÑÄÎÃÔÕË ‘–“. ÈÑÄØÑÇËÏÑ, ÚÕÑÄÞ ×ÑÓÏËÓÖáÜÈÈÔÂ Ö ÐËØ ÅËÇÈÐËÈ àÕÑÌ ÒÓÑÄÎÈÏÞ ÑØÅÃÕÞÅÃÎÑ
ÛËÓÑÍËÌ ÍÓÖÆ ÏÈÓÑÒÓËÂÕËÌ (ÐÃÒÓËÏÈÓ, ÒÈÓÈÑÓËÈÐÕÃÙËÂ ÖÚÈÄÐÞØ ÍÖÓÔÑÅ, ÖÚÃÔÕËÈ Å ÓÃÄÑÕÈ
ÒÓÑÅËÐÙËÃÎßÐÞØ ËÎË ÐÃÙËÑÐÃÎßÐÞØ ÍÑÏËÕÈÕÑÅ ÒÑ ÒÈÓÈÔÏÑÕÓÖ ÖÚÈÄÐÞØ ÒÓÑÆÓÃÏÏ, ÒÑÇÆÑÕÑÅÍÃ
ÖÚÈÄÐÞØ ÏÃÕÈÓËÃÎÑÅ ËÎË ÖÚÈÄÐËÍÑÅ, ÐÃÄÎáÇÈÐËÈ Êà ÓÃÄÑÕÑÌ ÔÕÖÇÈÐÕÑÅ, ÒÓÑØÑÇÂÜËØ ÖÚËÕÈÎßÔÍÖá
ÔÕÃÉËÓÑÅÍÖ, ÓÃÊÓÃÄÑÕÍà ÔÓÈÇÔÕÅ àÍÊÃÏÈÐËÓÑÅÃÐËÂ Ë ÑÙÈÐÍË, ÓÃÔÒÓÑÔÕÓÃÐÈÐËÈ ÒÑÎËÕËÍË
ÖÐËÅÈÓÔËÕÈÕà Ðà ÐÃÙËÑÐÃÎßÐÑÏ ÖÓÑÅÐÈ), Å ÍÑÕÑÓÞØ ÑÐË ÖÉÈ ÖÚÃÔÕÅÖáÕ. •ÈÏ ÔÃÏÞÏ ÒÓÑ×ÈÔÔÑÓÃ
Ë ÒÓÈÒÑÇÃÅÃÕÈÎË ÏÑÆÖÕ ÒÑÎÖÚËÕß ÒÓÈÇÔÕÃÅÎÈÐËÈ Ñ ÕÑÏ, ÍÃÍËÏ ÑÄÓÃÊÑÏ ËØ ÍÑÐÍÓÈÕÐÞÈ ÐÃÅÞÍË
ËÎË ÊÐÃÐË ÏÑÆÖÕ ÒÓËÐÈÔÕË ÒÑÎßÊÖ ÐÑÅÑÌ ÒÓÑÆÓÃÏÏÈ Å ÑÄÎÃÔÕË ‘–“. ‘–“ ÔÎÈÇÖÈÕ ÒÓÈÇÔÕÃÅÎÂÕß
ÍÃÍ ÒÓËÑÓËÕÈÕ ÇΠÄÖÇÖÜÈÌ ÓÈ×ÑÓÏÞ ÖÚÈÄÐÑÌ ÒÓÑÆÓÃÏÏÞ. ‘ÇÐÃÍÑ ÒÓÑ×ÈÔÔÑÓÃ Ë ÒÓÈÒÑÇÃÅÃÕÈÎË
ÇÑÎÉÐÞ ÓÈÛÃÕß ÒÓËÑÓËÕÈÕÐÞÈ ÊÃÇÃÚË ‘–“ ÒÑ-ÔÅÑÈÏÖ, ËÔÒÑÎßÊÖ ÔÅÑË ÔÑÄÔÕÅÈÐÐÞÈ ÊÐÃÐË Ë
ÒÓÑ×ÈÔÔËÑÐÃÎßÐÞÌ ÑÒÞÕ.
’ÓÑÒÃÆÃÐÇËÔÕÃÏ ‘–“ Ðà ÒÈÇÃÆÑÆËÚÈÔÍËØ ×ÃÍÖÎßÕÈÕÃØ ÕÓÈÄÖÈÕÔ ÛËÓÑÍÑÈ ÒÓËÊÐÃÐËÈ
ÒÎÃÐÑÅ ÇÈÌÔÕÅËÌ ÒÑ ÒÈÓÈÑÓËÈÐÕÃÙËË ÒÈÇÃÆÑÆËÚÈÔÍÑÆÑ ÑÄÓÃÊÑÅÃÐËÂ ÐÃ ÓÈÛÈÐËÈ ÅÑÒÓÑÔÑÅ
ÖÔÕÑÌÚËÅÑÔÕË, ÑÇÐÃÍÑ ÔÃÏË ÕÃÍËÈ ÒÎÃÐÞ ÏÑÆÖÕ ÑÔÖÜÈÔÕÅÎÂÕßÔÂ ÐÈÄÑÎßÛÑÌ ÆÓÖÒÒÑÌ ÒÓÈÇÃÐÐÞØ
ÇÈÎÖ ÒÓÑ×ÈÔÔÑÓÑÅ Ë ÒÓÈÒÑÇÃÅÃÕÈÎÈÌ. Ã ÔÕÃÇËË ÑÔÖÜÈÔÕÅÎÈÐË ÑÄÈÔÒÈÚÈÐËÈ ÕÓÃÐÔÒÃÓÈÐÕÐÑÔÕË
ÖÔËÎËÌ Ë ÑÕÚÈÕ ÒÈÓÈÇ ÅÔÈÏ ÒÓÑ×ÈÔÔÑÓÔÍÑ-ÒÓÈÒÑÇÃÅÃÕÈÎßÔÍËÏ ÔÑÔÕÃÅÑÏ ÒÑÊÅÑÎÂáÕ ÔÑØÓÃÐËÕß
ÛËÓÑÍÖá ÒÑÇÇÈÓÉÍÖ Ô ÈÆÑ ÔÕÑÓÑÐÞ Ë ÕÈÓÒËÏÑÈ ÑÕÐÑÛÈÐËÈ Í ÇÈÂÕÈÎßÐÑÔÕË Å ÑÄÎÃÔÕË ‘–“. ËÉÈ
ÒÓËÅÑÇÂÕÔ ÍÑÐÍÓÈÕÐÞÈ ÓÈÍÑÏÈÐÇÃÙËË ÚÎÈÐÑÅ ÈÉÇÖÐÃÓÑÇÐÑÌ ÔÈÕË Å ÑÕÐÑÛÈÐËË ÔÑÕÓÖÇÐËÚÈÔÕÅÃ
Ô ÒÈÇÃÆÑÆËÚÈÔÍËÏË ×ÃÍÖÎßÕÈÕÃÏË ÇΠÒÈÓÈÑÓËÈÐÕÃÙËË ÒÈÇÃÆÑÆËÚÈÔÍÑÆÑ ÑÄÓÃÊÑÅÃÐË Ðà ÓÈÛÈÐËÈ
ÅÑÒÓÑÔÑÅ ÖÔÕÑÌÚËÅÑÔÕË.
Рекомендуется:
3B.1
‡ÑÄËÅÃÕßÔ ÑÔÑÊÐÃÐË ÃÇÏËÐËÔÕÓÃÙËÈÌ Ë ÓÖÍÑÅÑÇËÕÈÎÂÏË ×ÃÍÖÎßÕÈÕà ÐÈÑÄØÑÇËÏÑÔÕË
ÒÈÓÈÑÓËÈÐÕÃÙËË ÒÓÑÆÓÃÏÏ ÒÈÇÃÆÑÆËÚÈÔÍÑÆÑ ÑÄÓÃÊÑÅÃÐËÂ.
3B.2 ‘ÄÈÔÒÈÚËÕß ÑÄÓÃÊÑÅÃÕÈÎßÐÞÈ ÅÑÊÏÑÉÐÑÔÕË ÇΠÕÑÆÑ, ÚÕÑÄÞ ÍÃÉÇÞÌ ÒÓÈÒÑÇÃÅÃÕÈÎß
ÒÈÇÃÆÑÆËÚÈÔÍÑÆÑ ÖÚÈÄÐÑÆÑ ÊÃÅÈÇÈÐË ÒÑÐÂÎ ÐÈÑÄØÑÇËÏÑÔÕß ‘–“, ÈÆÑ ÃÍÕÖÃÎßÐÑÔÕß ÇÎÂ
ÒÈÇÃÆÑÆËÚÈÔÍÑÆÑ ÑÄÓÃÊÑÅÃÐËÂ Å ÒÎÃÐÈ ÍÃÍ ÒÑÅÞÛÈÐËÂ ÍÃÚÈÔÕÅÃ ÄÃÊÑÅÑÆÑ ÑÄÓÃÊÑÅÃÐËÂ,
ÕÃÍ Ë ÒÈÓÈÑÓËÈÐÕÃÙËË ÔÖÜÈÔÕÅÖáÜËØ ÔËÔÕÈÏ, Ë ÍÃÍËÏ ÑÄÓÃÊÑÏ ÍÃÉÇÞÌ ÒÓÈÒÑÇÃÅÃÕÈÎß
ÏÑÉÈÕ ÔÒÑÔÑÄÔÕÅÑÅÃÕß ÑÄÜËÏ ÖÔËÎËÂÏ.
3B.3 “ÃÊÅÈÓÐÖÕß ÇÈÏÑÍÓÃÕËÚÈÔÍËÌ ÒÓÑÙÈÔÔ Ðà ÑÔÐÑÅÈ ÛËÓÑÍÑÆÑ ÖÚÃÔÕËÂ Ô ÑØÅÃÕÑÏ ÅÔÈØ
ÍÑÏÒÑÐÈÐÕÑÅ ÒÈÇÃÆÑÆËÚÈÔÍÑÆÑ ÒÓÑÙÈÔÔà (ÐÃÒÓËÏÈÓ, ÒÓÑ×ÈÔÔÑÓÔÍÑ-ÒÓÈÒÑÇÃÅÃÕÈÎßÔÍÑÆÑ
ÔÑÔÕÃÅÃ, ÇÓÖÆÑÆÑ ÒÈÓÔÑÐÃÎÃ, ÃÇÏËÐËÔÕÓÃÙËË, ÎËÙ, ÑÕÅÈÚÃáÜËØ Êà ÔÅÂÊË ÖÚÈÄÐÑÆÑ
ÊÃÅÈÇÈÐËÂ, ÔÕÖÇÈÐÕÑÅ Ë Õ. Ç.) Ô ÙÈÎßá ÒÈÓÈÑÓËÈÐÕÃÙËË ÒÈÇÃÆÑÆËÚÈÔÍÑÆÑ ÑÄÓÃÊÑÅÃÐËÂ
ÐÃ ÓÈÛÈÐËÈ ÅÑÒÓÑÔÑÅ ÖÔÕÑÌÚËÅÑÔÕË.
Р у к ов о д с т в о и р е к о м е нд а ц ии п о п е р е о рие нт а ц ии
п е д а г о г иче с к о г о о б р а з ов ани я н а р е ше ние з а д ач у с т ойчи в о г о р а з в ит и я
49
3B.4 ÃÍ ÏÑÉÐÑ ÔÍÑÓÈÈ ÒÑÔÕÃÅËÕß ÐÑÅÞÈ ÒÓÑÈÍÕÞ Ðà ËÐÔÕËÕÖÙËÑÐÃÎßÐÖá ÑÔÐÑÅÖ, ÚÕÑÄÞ
ÑÄÈÔÒÈÚËÕß ÒÓÑÇÑÎÉÈÐËÈ ÒÓÑÆÓÈÔÔÃ, ÐÈÔÏÑÕÓ Ðà ÚÃÔÕÞÈ ËÊÏÈÐÈÐË ŠÒÓÑ×ÈÔÔÑÓÔÍÑÒÓÈÒÑÇÃÅÃÕÈÎßÔÍÑÏ ÔÑÔÕÃÅÈ, ÃÇÏËÐËÔÕÓÃÙËË Ë ×ËÐÃÐÔËÓÑÅÃÐËË, ÍÑÕÑÓÞÈ ÔÕÃÅÂÕ ÒÑÇ
ÖÆÓÑÊÖ ÐÑÅÞÈ ÒÓÑÈÍÕÞ Ë ËÐÐÑÅÃÙËÑÐÐÞÈ ÐÃÚËÐÃÐËÂ.
3B.5 ’ÓÑÅÑÇËÕß ÎÑÄÄËÓÑÅÃÐËÈ Å ÒÑÎßÊÖ ‘–“ ÔÓÈÇË ÒÓÑ×ÈÔÔÑÓÑÅ Ë ÒÓÈÒÑÇÃÅÃÕÈÎÈÌ Å
ÒÈÓËÑÇÞ ÒÈÓÈÔÏÑÕÓÃ Ë ÑÄÐÑÅÎÈÐËÂ ÒÓÑÆÓÃÏÏ.
3B.6 ‘ÄÈÔÒÈÚËÅÃÕß ÒÓËÊÐÃÐËÈ ÃÍÃÇÈÏËÚÈÔÍËØ ÖÔËÎËÌ Ë ÊÃÔÎÖÆ ÃÇÏËÐËÔÕÓÃÕËÅÐÑÆÑ
ÓÖÍÑÅÑÇÔÕÅÃ, à ÕÃÍÉÈ ÔÑÑÕÅÈÕÔÕÅÖáÜÈÈ ÅÑÊÐÃÆÓÃÉÇÈÐËÈ Êà àÕË ÖÔËÎËÂ, ÑÔÑÄÈÐÐÑ ÈÔÎË
ÕÃÍàÓÃÄÑÕà ÒÓÑÅÑÇËÕÔ ÇÑÄÓÑÅÑÎßÐÑ Ë ÔÅÈÓØ ÅÞÒÑÎÐÈÐË ÑÄÞÚÐÞØ ÑÄÂÊÃÐÐÑÔÕÈÌ.
3B.7 ’ÑÍÃÊÞÅÃÕß ÒÓÈÒÑÇÃÅÃÕÈÎÂÏ, ÍÃÍÖá ÒÑÎßÊÖ ÒÓÑÙÈÔÔ ÒÈÓÈÑÓËÈÐÕÃÙËË ÏÑÉÈÕ ÒÓËÐÈÔÕË
ËØ ÅÞÒÖÔÍÐËÍÃÏ.
… ‘’“‘”ž,
ƒ”ƒ¡œ‹ˆ”¢ “ƒŠ‘‘„“ƒŠ‹¢
… ÔÈÓÈÇËÐÈ 1980-Ø ÆÑÇÑÅ ’ÈÇÃÆÑÆËÚÈÔÍËÌ ×ÃÍÖÎßÕÈÕ ŒÑÓÍÔÍÑÆÑ ÖÐËÅÈÓÔËÕÈÕà ÐÃÒÑÏËÐÃÎ
ÏÐÑÆËÈ ÇÓÖÆËÈ ÒÈÇÃÆÑÆËÚÈÔÍËÈ ×ÃÍÖÎßÕÈÕÞ ÃÐÃÇÞ. „ÑÎßÛËÐÔÕÅÑ ÒÓÈÒÑÇÃÅÃÕÈÎÈÌ ×ÃÍÖÎßÕÈÕÃ
ÓÃÄÑÕÃÎË ÓÃÐÈÈ Å ÐÃÚÃÎßÐÞØ Ë ÔÓÈÇÐËØ ÛÍÑÎÃØ Ë ÄÞÎË ÅÞØÑÇÙÃÏË ËÊ ˆÅÓÑÒÞ. Ã ×ÃÍÖÎßÕÈÕÈ
ÑÄÖÚÃÎËÔß ÔÕÖÇÈÐÕÞ, ÍÑÕÑÓÞÈ Å ÄÑÎßÛËÐÔÕÅÈ ÔÎÖÚÃÈÅ ËÏÈÎË ÑÚÈÐß ØÑÓÑÛËÈ ÓÈÊÖÎßÕÃÕÞ Å ÛÍÑÎÈ
Ë ÕÃÍÉÈ ÄÞÎË ÈÅÓÑÒÈÌÔÍÑÆÑ ÒÓÑËÔØÑÉÇÈÐËÂ. ’ÈÇÃÆÑÆËÚÈÔÍËÌ ×ÃÍÖÎßÕÈÕ ÒÓÈÇÎÃÆÃÎ ÒÓÑÆÓÃÏÏÖ
ÇÑÔÎÖÉÈÄÐÑÌ ÒÑÇÆÑÕÑÅÍË, ÔÑÔÓÈÇÑÕÑÚÈÐÐÖá ÆÎÃÅÐÞÏ ÑÄÓÃÊÑÏ ÐÃ ÖÚÈÄÐÑÌ ÒÓÑÆÓÃÏÏÈ ÒÓÑÅËÐÙËË,
Ë ÖÇÈÎÂÎ ÑÔÑÄÑÈ ÅÐËÏÃÐËÈ ÒÓÑ×ÈÔÔËÑÐÃÎËÊÏÖ Å ÒÑÇØÑÇÃØ Í ÒÓÈÒÑÇÃÅÃÐËá Ë ÑÄÖÚÈÐËá.
”ÈÆÑÇРÍÑÐÕËÐÆÈÐÕ ÔÕÖÇÈÐÕÑÅ ŒÑÓÍÔÍÑÆÑ ÒÈÇÃÆÑÆËÚÈÔÍÑÆÑ ×ÃÍÖÎßÕÈÕà ÂÅÎÂÈÕÔ ÓÃÊÐÑÑÄÓÃÊÐÞÏ Ë ÑÕÓÃÉÃÈÕ ÔÑÔÕÃÅ ÐÃÔÈÎÈÐË •ÑÓÑÐÕÑ, Å ÍÑÕÑÓÑÏ ÒÓÈÇÔÕÃÅÎÈÐÞ ÏÐÑÆËÈ ÍÖÎßÕÖÓÞ.
˜ÑÕ ŠÇÑÔÎÖÉÈÄÐÑÌ ÒÓÑÆÓÃÏÏÈ ŒÑÓÍÔÍÑÆÑ ÖÐËÅÈÓÔËÕÈÕà ÖÒÑÓ ÒÑ-ÒÓÈÉÐÈÏÖ ÔÇÈÎÃÐ ÐÃ
ÖÚÈÄÐÖá ÒÓÑÆÓÃÏÏÖ ÒÓÑÅËÐÙËË, ÑÐÃ ÑÕÎËÚÃÈÕÔÂ ÑÕ ÇÓÖÆËØ ÒÓÑÆÓÃÏÏ ÕÈÏ, ÚÕÑ Å ÐÈÌ ÖÇÈÎÂÈÕÔÂ
ÑÔÑÄÑÈ ÅÐËÏÃÐËÈ ÅÑÒÓÑÔÃÏ ÓÃÅÈÐÔÕÅÃ ÅÑ ÅÔÈØ ÃÔÒÈÍÕÃØ ÖÚÈÄÐÑÆÑ ÒÎÃÐÃ Ë ÅÑ ÅÔÈØ ÒÑÇØÑÇÃØ Í
ÒÓÈÒÑÇÃÅÃÐËá Ë ÑÄÖÚÈÐËá. •ÃÍÑÈ ÒÓÈÑÄÓÃÊÑÅÃÐËÈ ÒÓÑËÊÑÛÎÑ Å ÓÈÊÖÎßÕÃÕÈ ÖÔËÎËÌ ÑÔÐÑÅÐÑÌ
ÆÓÖÒÒÞ ÒÓÈÒÑÇÃÅÃÕÈÎÈÌ ×ÃÍÖÎßÕÈÕÃ, ÍÑÕÑÓÞÈ, ÒÓÑÅÑÇ ÓÃÄÑÕÖ Å ÓÃÏÍÃØ ÓÃÊÎËÚÐÞØ ÍÑÏËÕÈÕÑÅ,
ÔÕÓÈÏËÎËÔß ÇÑÔÕËÚß ÍÑÐÔÈÐÔÖÔÃ Å ÑÕÐÑÛÈÐËË ËÊÏÈÐÈÐËÌ Å ÖÚÈÄÐÞØ ÒÎÃÐÃØ Ë ÒÓÑÆÓÃÏÏÃØ.
… ÐÃÔÕÑÂÜÈÈ ÅÓÈÏ ËÊÖÚÈÐËÈ ÅÑÒÓÑÔÑÅ ÖÔÕÑÌÚËÅÑÔÕË ÒÑÊÅÑÎÂÈÕ ’ÈÇÃÆÑÆËÚÈÔÍÑÏÖ ×ÃÍÖÎßÕÈÕÖ
ÓÃÔÛËÓËÕß ÓÃÔÔÏÃÕÓËÅÃÈÏÖá ËÏ ÒÓÑÄÎÈÏÃÕËÍÖ ÓÃÅÈÐÔÕÅÃ Ë ÑØÅÃÕËÕß ÒÓÑÄÎÈÏÞ ÑÄÈÔÒÈÚÈÐËÂ
ÔÑÙËÃÎßÐÑÌ ÔÒÓÃÅÈÇÎËÅÑÔÕË, ÔÅÂÊÃÐÐÞÈ Ô ÕÃÍËÏË ×ÃÍÕÑÓÃÏË, ÍÃÍ ÐËÜÈÕÃ, ÐÃÔËÎËÈ, ÏËÎËÕÃÓËÊÏ,
ÆÎÑÄÃÎËÊÃÙËÂ, àÍÑÓÃÔËÊÏ Ë ÇÈÆÓÃÇÃÙË ÑÍÓÖÉÃáÜÈÌ ÔÓÈÇÞ. ”ÑÅÓÈÏÈÐÐÞÈ ÊÃÇÃÚË Ë ÒÓÑÄÎÈÏÞ
ÍÑÓÈÐÐÞÏ ÑÄÓÃÊÑÏ ÑÕÎËÚÃáÕÔÂ ÑÕ ÕÈØ, ÍÑÕÑÓÞÈ ÔÕÑÂÎË ÒÈÓÈÇ ÔÕÑÓÑÐÐËÍÃÏË ÑÄÈÔÒÈÚÈÐËÂ
ÓÃÅÈÐÔÕÅÃ, ÓÃÄÑÕÃÅÛËÏË Ðà ’ÈÇÃÆÑÆËÚÈÔÍÑÏ ×ÃÍÖÎßÕÈÕÈ ŒÑÓÍÔÍÑÆÑ ÖÐËÅÈÓÔËÕÈÕà ÇÅÃÇÙÃÕß
ÎÈÕ ÐÃÊÃÇ. ”ÈÆÑÇРÊÃÇÃÚà ÔÑÔÕÑËÕ Å ÕÑÏ, ÚÕÑÄÞ ÐÃÌÕË ÔÒÑÔÑÄÞ, ÒÑÊÅÑÎÂáÜËÈ ÇÑÔÕËÚß
ÒÑÐËÏÃÐËÂ, ÇÑÄËÕßÔ ÒÓËÅÈÓÉÈÐÐÑÔÕË Ë ÅÞÊÅÃÕß àÐÕÖÊËÃÊÏ Å ÑÕÐÑÛÈÐËË ÍÑÐÙÈÒÕÖÃÎßÐÑÌ
ÑÔÐÑÅÞ Ë ÒÈÇÃÆÑÆËÚÈÔÍËØ ËÏÒÈÓÃÕËÅÑÅ, ÍÑÕÑÓÞÈ ÒÑÇÓÃÊÖÏÈÅÃÈÕ ÑÄÓÃÊÑÅÃÐËÈ ÒÑ ÅÑÒÓÑÔÃÏ
ÖÔÕÑÌÚËÅÑÔÕË.
(ÒÓÑ×. ‡ÑÐ ‡ËÒÒÑ, ŒÑÓÍÔÍËÌ ÖÐËÅÈÓÔËÕÈÕ, ÃÐÃÇÃ)
50
‹Š–šˆ‹ˆ
–šˆ„‘Œ ’“‘†“ƒž ‹ ”ˆ‹ƒ“ž ’‘ ’ˆ“ˆ‘“‹ˆ•ƒ™‹‹
Р у к ов о д с т в о и р е к о м е нд а ц ии
’ˆ‡ƒ†‘†‹šˆ”‘†‘ ‘„“ƒŠ‘…ƒ‹¢
… ÓÃÏÍÃØ ËÐËÙËÃÕËÅÞ ÃÙËÑÐÃÎßÐÑÆÑ ÖÐËÅÈÓÔËÕÈÕà ŽÈÔÑÕÑ (–Ž) Ë ’ÈÇÃÆÑÆËÚÈÔÍÑÆÑ
ÍÑÎÎÈÇÉà ŽÈÔÑÕÑ (’Ž), ÐÃÒÓÃÅÎÈÐÐÑÌ Ðà ÓÈÛÈÐËÈ ÒÓÑÄÎÈÏÞ ÇÈÆÓÃÇÃÙËË ÑÍÓÖÉÃáÜÈÌ
ÔÓÈÇÞ, ÄÞÎà ÒÓÑÅÈÇÈÐà ÓÈÅËÊË ÒÈÇÃÆÑÆËÚÈÔÍËØ ÍÖÓÔÑÅ. ƒÐÃÎËÊ ÑÔÐÑÅÞÅÃÎÔ ÐÃ
27 ÖÚÈÄÐÞØ ÍÖÓÔÃØ, ÅÞÄÓÃÐÐÞØ Å ÒÓÑÆÓÃÏÏÈ ’Ž, Ë ÇÃÐÐÞØ, ÒÑÎÖÚÈÐÐÞØ Å ÓÈÊÖÎßÕÃÕÈ
ÔÑÄÈÔÈÇÑÅÃÐËÌ Ô ÎÈÍÕÑÓÃÏË 27 ÍÖÓÔÑÅ ’ÈÇÃÆÑÆËÚÈÔÍÑÆÑ ×ÃÍÖÎßÕÈÕà –Ž. ’ÑÚÕË Å
ÒÑÎÑÅËÐÈ ÖÚÈÄÐÞØ ÍÖÓÔÑÅ àÍÑÎÑÆËÚÈÔÍËÈ ÍÑÐÙÈÒÙËË Ë ÒÓÑÄÎÈÏÞ ÐÃØÑÇËÎË ÑÕÓÃÉÈÐËÈ, ÐÑ
ÎËÛß Å ÓÃÏÍÃØ ÐÈÏÐÑÆËØ ÍÖÓÔÑÅ ÕÃÍËÈ ÅÑÒÓÑÔÞ ËÊÖÚÃÎËÔß.
… ÓÈÊÖÎßÕÃÕÈ ÒÓÑÅÈÇÈÐÐÑÆÑ ÑÄÊÑÓà ÄÞÎÑ ÑÓÆÃÐËÊÑÅÃÐÑ ÇÅà ÔÈÏËÐÃÓÃ Ô ÖÚÃÔÕËÈÏ
ÎÈÍÕÑÓÑÅ ËÊ ÑÄÑËØ ËÐÔÕËÕÖÕÑÅ ÇΠÃÐÃÎËÊà ÏÈÔÕÐÞØ àÍÑÎÑÆËÚÈÔÍËØ ÅÑÒÓÑÔÑÅ Ë ÒÓÑÄÎÈÏ
Ë ÒÈÓÈÔÏÑÕÓà ÔÑÇÈÓÉÃÐË ËØ ÍÖÓÔÑÅ, Ô ÕÈÏ ÚÕÑÄÞ ÑÕÓÃÊËÕß ÅÃÉÐÞÈ àÍÑÎÑÆËÚÈÔÍËÈ
ÍÑÐÙÈÒÙËË Ë ÅÑÒÓÑÔÞ, ÐÃÇÎÈÉÃÜËÈ ÔÕÓÃÕÈÆËË ÑÄÖÚÈÐËÂ, ÕÓÈÄÑÅÃÐËÂ Í ÊÐÃÐËÂÏ
ÖÚÃÜËØÔÂ Ë ÔÑÑÕÅÈÕÔÕÅÖáÜÖá ÑÙÈÐÍÖ. ’ÓÈÇÅÃÓËÕÈÎßÐÞÈ ÅÃÓËÃÐÕÞ ÑÄÐÑÅÎÈÐÐÞØ
ÍÖÓÔÑÅ ÔÅËÇÈÕÈÎßÔÕÅÖáÕ Ñ ÕÑÏ, ÚÕÑ, ØÑÕ ÒÓËÏÈÐÈÐËÈ ÔÑÑÕÅÈÕÔÕÅÖáÜËØ ÍÓËÕÈÓËÈÅ Å
ÒÓÑÙÈÔÔÈ ÕÃÍÑÆÑ ÒÈÓÈÔÏÑÕÓÃ ÏÑÉÈÕ ÄÞÕß ÒÑÎÈÊÐÞÏ ÒÈÓÅÞÏ ÛÃÆÑÏ ÐÃ ÒÖÕË Í ÓÈÛÈÐËá
ÒÓÑÄÎÈÏÞ ÇÈÆÓÃÇÃÙËË ÑÍÓÖÉÃáÜÈÌ ÔÓÈÇÞ, àÕà ÒÓÑÙÈÇÖÓà ÊÃÔÕÃÅÎÂÈÕ ÖÚÃÔÕÐËÍÑÅ
ÑÆÓÃÐËÚËÅÃÕßÔ ÕÑÎßÍÑ ÐÈÍÑÕÑÓÞÏË ÃÔÒÈÍÕÃÏË ËÎË ÕÈÏÃÏË ÍÖÓÔÑÅ. …ÏÈÔÕÈ Ô ÕÈÏ ÒÑÎÐÑÌ
ÒÈÓÈÑÓËÈÐÕÃÙËË ÖÚÈÄÐÞØ ÍÖÓÔÑÅ ÏÑÉÐÑ ÇÑÔÕËÚß Ô ÒÑÏÑÜßá ÓÃÔÛËÓÈÐÐÑÌ ÍÑÎÎÈÍÕËÅÐÑÌ
ÍÑÐÙÈÒÕÖÃÎËÊÃÙËË àÍÑÎÑÆËÚÈÔÍËØ ÒÓÑÄÎÈÏ Ë ÅÑÒÓÑÔÑÅ ÖÔÕÑÌÚËÅÑÔÕË Ë ÄÑÎÈÈ ÕÜÃÕÈÎßÐÑÆÑ
ËÊÖÚÈÐË ÔÑÇÈÓÉÃÐË ÒÈÇÃÆÑÆËÚÈÔÍËØ ÍÖÓÔÑÅ. ŠÃÒÎÃÐËÓÑÅÃÐÞ Ë ÇÓÖÆËÈ ÏÈÓÑÒÓËÂÕËÂ, Ë Ô
àÕÑÌ ÙÈÎßá ÔÑÊÇÃÐÃ ÔÈÕß ÒÑ ÒÈÇÃÆÑÆËÚÈÔÍÑÏÖ ÑÄÓÃÊÑÅÃÐËá.
(Ç-Ó •ÔÈÒÑ ÑÍÖÍÖ, ÃÙËÑÐÃÎßÐÞÌ ÖÐËÅÈÓÔËÕÈÕ ŽÈÔÑÕÑ,
Ë Æ-Éà ÃÐÕÑÈÕÔÈ ‡ÉÑÄÑ, ’ÈÇÃÆÑÆËÚÈÔÍËÌ ÍÑÎÎÈÇÉ ŽÈÔÑÕÑ)
3C. Рекомендации относительно изменений, вводимых в целях
повышения заинтересованности будущих и работающих
преподавателей
’ÓÑØÑÇÂÜËØ ÒÈÇÃÆÑÆËÚÈÔÍÖá ÒÑÇÆÑÕÑÅÍÖ ÖÚÃÜËØÔ ÒÓËÐÂÕÑ ÐÃÊÞÅÃÕß ÒÑ-ÓÃÊÐÑÏÖ – ÄÖÇÖÜËÏË
ÖÚËÕÈÎÂÏË, ÍÃÐÇËÇÃÕÃÏË Å ÖÚËÕÈÎÂ Ë Õ.Ç. ‡Î ÒÓÑÔÕÑÕÞ Ë ÚÈÕÍÑÔÕË ÃÅÕÑÓÞ ÐÃÔÕÑÂÜÈÆÑ ÇÑÍÖÏÈÐÕÃ
ÒÓÑØÑÇÂÜËØ ÒÈÇÃÆÑÆËÚÈÔÍÖá ÒÑÇÆÑÕÑÅÍÖ ÖÚÃÜËØÔÂ ÐÃÊÞÅÃáÕ ÄÖÇÖÜËÏË ÖÚËÕÈÎÂÏË.
„ÖÇÖÜËÈ ÖÚËÕÈΠÑÄÓÃÕÂÕ ÅÐËÏÃÐËÈ Ðà ÔÎÖÚÃË ÐÃÛÈÆÑ ÎËÙÈÏÈÓË – Ðà ÕÃÍËÈ
ÒÓÑÆÓÃÏÏÞ, ÒÓÃÍÕËÚÈÔÍËÈ ÏÈÓÞ Ë ×ÑÓÏÞ ÒÑÎËÕËÍË, ÍÑÕÑÓÞÈ ÐÈ ÑÕÓÃÉÃáÕ ÒÓËÐÙËÒÑÅ ÖÔÕÑÌÚËÅÑÔÕË,
ÍÑÕÑÓÞÏ ÖÚËÕ ÖÚÈÄÐàÒÓÑÆÓÃÏÏÃ. ÃÍ ÑÕÏÈÚÃáÕ ÚÎÈÐÞ ”ÈÕË, ÖÚÃÜËÈÔ Ðà ÅÔÈØ ÔÕÖÒÈÐÂØ
ÑÄÓÃÊÑÅÃÐËÂ ÒÓÈÍÓÃÔÐÑ ÒÑÐËÏÃáÕ ÓÃÊÐËÙÖ ÏÈÉÇÖ ÕÈÏ, ÚÕÑ ÆÑÅÑÓËÕÔÂ Å ÍÎÃÔÔÈ, Ë ÕÈÏ, ÍÃÍ ÅÈÇÖÕ
ÔÈÄ ÑÕÇÈÎßÐÞÈ ÎËÙÃ, ÖÚÓÈÉÇÈÐËÂ, ÑÄÜËÐÞ.
Р у к ов о д с т в о и р е к о м е нд а ц ии п о п е р е о рие нт а ц ии
п е д а г о г иче с к о г о о б р а з ов ани я н а р е ше ние з а д ач у с т ойчи в о г о р а з в ит и я
51
‘ÇÐà ËÊ ÅÃÉÐÈÌÛËØ ÊÃÇÃÚ ‘–“ ÔÑÔÕÑËÕ Å ÕÑÏ, ÚÕÑÄÞ ÅÑÔÒËÕÃÕß Å ÄÖÇÖÜËØ ÖÚËÕÈÎÂØ
ÒÑÐËÏÃÐËÈ ÅÊÃËÏÑÔÅÂÊÃÐÐÑÔÕË ÑÍÓÖÉÃáÜÈÌ ÔÓÈÇÞ, ÑÄÜÈÔÕÅÃ Ë àÍÑÐÑÏËÍË ÅÏÈÔÕÈ Ô ÖÏÈÐËÈÏ
ÇÈÏÑÐÔÕÓËÓÑÅÃÕß àÕÖ ÅÊÃËÏÑÔÅÂÊÃÐÐÑÔÕß Å ÔÅÑÈÌ ÒÓÈÒÑÇÃÅÃÕÈÎßÔÍÑÌ ÇÈÂÕÈÎßÐÑÔÕË Ë Å ÔÅÑÈÌ
ÉËÊÐË Å ÍÃÚÈÔÕÅÈ ÚÎÈÐà ÑÄÜÈÔÕÅÃ. ’ÑÔÍÑÎßÍÖ ‘–“ ÂÅÎÂÈÕÔ ÑÇÐËÏ ËÊ ÔÓÈÇÔÕÅ ÅÑÔÒËÕÃÐË ÊÇÓÃÅÑÆÑ
ÎËÚÐÑÆÑ Ë ÔÑÙËÃÎßÐÑÆÑ ÑÕÐÑÛÈÐËÂ Í ÑÍÓÖÉÃáÜÈÌ ÔÓÈÇÈ, ÑÐÑ ÇÑÎÉÐÑ ÄÞÕß ÔÅÂÊÃÐÑ Ô ÅÑÒÓÑÔÃÏË
ÎáÇÔÍËØ ÔÑÑÄÜÈÔÕÅ Ë Ô ØÃÓÃÍÕÈÓÑÏ ËØ ÅÊÃËÏÑÇÈÌÔÕÅËÂ Ô ÏÈÔÕÐÑÌ ÔÓÈÇÑÌ. ’ÑÎÈÊÐÞÏ ÒÈÓÅÞÏ ÛÃÆÑÏ
ÂÅÎÂÈÕÔÂ ËÊÖÚÈÐËÈ ÕÑÆÑ, ÍÃÍ àÕÑ ÒÓÑËÔØÑÇËÕ Å ÔÕÖÇÈÐÚÈÔÍÑÌ ÔÓÈÇÈ.
‹ÊÖÚÈÐËÈ ÅÑÒÓÑÔÑÅ ‘–“ ÒÑÕÓÈÄÖÈÕ ÑÕ ÄÖÇÖÜËØ ÖÚËÕÈÎÈÌ ÑÔÏÞÔÎÈÐË ÔÅÑÈÌ ÒÓÑ×ÈÔÔËË
Ô ËÐÑÆÑ ÖÆÎÃ ÊÓÈÐËÂ Ë ÑÅÎÃÇÈÐËÂ ÐÃÅÞÍÃÏË, ÍÑÕÑÓÞÏË ÖÚËÕÈÎÂ Å ÒÓÈÉÐÈÈ ÅÓÈÏÂ, ÏÑÉÈÕ ÄÞÕß, Ë
ÐÈ ÅÎÃÇÈÎË ËÎË ÐÈ ÒÑÎßÊÑÅÃÎËÔß. … ÓÈÊÖÎßÕÃÕÈ àÕÑÆÑ ÄÖÇÖÜËÏ ÖÚËÕÈÎÂÏ ÒÑÕÓÈÄÖáÕÔ ÒÓÃÍÕËÍÃ
Ë ÒÑÇÇÈÓÉÍà ÒÑ ÏÈÓÈ ÑÅÎÃÇÈÐË ËÏË ÐÑÅÞÏË ÒÑÇØÑÇÃÏË Í ÑÄÓÃÊÑÅÃÐËá. ËÉÈ ÒÓËÅÑÇÂÕÔÂ
ÓÈÍÑÏÈÐÇÃÙËË ÒÓÈÒÑÇÃÅÃÕÈÎÈÌ ÒÈÇÃÆÑÆËÚÈÔÍËØ ÖÚÈÄÐÞØ ÊÃÅÈÇÈÐËÌ, ÓÃÄÑÕÃáÜËØ Å ÈÉÇÖÐÃÓÑÇÐÑÌ
ÔÈÕË, ÍÃÔÃáÜËÈÔ ÄÖÇÖÜËØ ÖÚËÕÈÎÈÌ.
Рекомендуется:
3C.1
3C.2
3C.3
3C.4
3C.5
3C.6
3C.7
3C.8
3C.9
3C.10
‘ÓÆÃÐËÊÑÅÞÅÃÕß ÇΠÄÖÇÖÜËØ ÖÚËÕÈÎÈÌ ÏÈÉÇËÔÙËÒÎËÐÃÓÐÞÈ ÍÖÓÔÞ ÒÑ ÅÑÒÓÑÔÃÏ
ÖÔÕÑÌÚËÅÑÔÕË Ë ÒÓÈÇÑÔÕÃÅÎÂÕß Å ËØ ÓÃÔÒÑÓÂÉÈÐËÈ ÏÃÕÈÓËÃÎÞ ÒÑ ÅÑÒÓÑÔÃÏ ÖÔÕÑÌÚËÅÑÆÑ
ÓÃÊÅËÕË Ðà ÏÈÔÕÐÑÏ Ë ÆÎÑÄÃÎßÐÑÏ ÖÓÑÅÐÂØ.
‡ÈÏÑÐÔÕÓËÓÑÅÃÕß ÕÃÍÖá ÒÈÇÃÆÑÆËÚÈÔÍÖá ÏÈÕÑÇËÍÖ, ÍÑÕÑÓàÔÑÇÈÌÔÕÅÖÈÕ ×ÑÓÏËÓÑÅÃÐËá ÐÃÅÞÍÑÅ ÏÞÛÎÈÐË ÄÑÎÈÈ ÅÞÔÑÍÑÆÑ ÖÓÑÅÐÂ, ÒÓËÐÂÕËá ÓÈÛÈÐËÌ, ÑÄÖÚÈÐËá ÐÃ
ÑÔÐÑÅÈ ÃÍÕËÅÐÑÆÑ ÖÚÃÔÕËÂ Ë ÒÓÃÅËÎßÐÑÌ ÒÑÔÕÃÐÑÅÍÈ ÅÑÒÓÑÔÑÅ.
‘ÄÓÃÜÃÕß ÑÔÑÄÑÈ ÅÐËÏÃÐËÈ ÄÖÇÖÜËØ ÖÚËÕÈÎÈÌ Ðà ÕÑ, ÚÕÑ ÆÓÃÉÇÃÐÔÍàÒÑÊËÙËÂ
Å ÖÔÕÑÌÚËÅÑ ÓÃÊÅËÅÃáÜÈÏÔ ÔÑÑÄÜÈÔÕÅÈ ÕÓÈÄÖÈÕ ÃÍÕËÅÐÑÆÑ ÖÚÃÔÕËÂ Ë ÒÓËÐÂÕËÂ
ÓÈÛÈÐËÌ; ÒÑÑÜÓÂÕß ËØ Í ÕÑÏÖ, ÚÕÑÄÞ ÑÐË ÓÃÊÓÃÄÃÕÞÅÃÎË ÒÖÕË ÅÍÎáÚÈÐËÂ ÔÅÂÊÃÐÐÞØ Ô
àÕËÏ ÅÑÒÓÑÔÑÅ Å ÒÓÃÍÕËÍÖ ÔÅÑÈÌ ÓÃÄÑÕÞ Å ÍÎÃÔÔÈ Ë Å ÖÚÈÄÐÞÈ ÒÓÑÆÓÃÏÏÞ.
‘ÄÔÖÉÇÃÕß Ô ÄÖÇÖÜËÏË ÖÚËÕÈÎÂÏË ÅÑÒÓÑÔÞ ÔÑÙËÃÎßÐÑÆÑ ÓÃÅÈÐÔÕÅà (ÐÃÒÓËÏÈÓ, ÏÈÉÇÖ
ÒÑÎÃÏË, ÓÃÔÃÏË, àÕÐËÚÈÔÍËÏË ÆÓÖÒÒÃÏË Ë ÒÑÍÑÎÈÐËÂÏË) Ë ÅÞÂÅÎÂÕß ÒÖÕË, ÒÑÔÓÈÇÔÕÅÑÏ
ÍÑÕÑÓÞØ Å ÏÈÔÕÐÞØ ÑÄÜËÐÃØ ÒÓÑÂÅÎÂáÕÔ ÔÑÙËÃÎßÐàÕÈÓÒËÏÑÔÕß, ÔÑÙËÈÕÃÎßÐÃÂ
ÐÈÕÈÓÒËÏÑÔÕß Ë ÇËÔÍÓËÏËÐÃÙËÂ.
•ÓÈÄÑÅÃÕß, ÚÕÑÄÞ ÄÖÇÖÜËÈ ÖÚËÕÈΠÒÓÑÅÑÇËÎË ÃÐÃÎËÊ ÑÄÂÊÃÕÈÎßÐÑÌ ÖÚÈÄÐÑÌ ÒÓÑÆÓÃÏÏÞ, ÒÑ ÍÑÕÑÓÑÌ ÑÐË ÄÖÇÖÕ ÓÃÄÑÕÃÕß, ÇΠÅÞÂÅÎÈÐË ÅÑÒÓÑÔÑÅ Ë ÒÓÑÄÎÈÏ, ÍÃÔÃáÜËØÔ ÖÔÕÑÌÚËÅÑÔÕË Ë ÕÈÏ ÔÃÏÞÏ ÔÅÂÊÃÐÐÞØ Ô ÏÈÔÕÐÑÌ ÒÓÑÄÎÈÏÃÕËÍÑÌ ÖÔÕÑÌÚËÅÑÆÑ
ÓÃÊÅËÕËÂ.
’ÓÈÇÑÔÕÃÅÎÂÕß ÄÖÇÖÜËÏ ÖÚËÕÈÎÂÏ ÅÑÊÏÑÉÐÑÔÕß ÑÒÓÈÇÈÎÈÐË ÔÅÑËØ ÔÑÄÔÕÅÈÐÐÞØ
ÙÈÐÐÑÔÕÐÞØ ÔÖÉÇÈÐËÌ Ë ÉËÊÐÈÐÐÞØ ÖÔÕÃÐÑÅÑÍ Å ÑÕÐÑÛÈÐËË ÒÓÑÄÎÈÏÃÕËÍË ÖÔÕÑÌÚËÅÑÆÑ
ÓÃÊÅËÕËÂ ÔÅÑÈÌ ÑÄÜËÐÞ Ë ÓÈÆËÑÐÃ.
“ÃÊÅËÅÃÕß ÒÑÐËÏÃÐËÈ ÆÎÑÄÃÎßÐÞØ ÅÑÒÓÑÔÑÅ ÖÔÕÑÌÚËÅÑÔÕË Ô ÙÈÎßá ÒÑÑÜÓÈÐËÂ
ÍÓËÕËÚÈÔÍÑÆÑ ÏÞÛÎÈÐËÂ Ë ÒÓËÐÂÕË ÓÈÛÈÐËÌ, ÅÎËÂáÜËØ Ðà ÔÅÑÌ ÔÑÄÔÕÅÈÐÐÞÌ ÑÄÓÃÊ
ÉËÊÐË Ë àÍÑÐÑÏËÚÈÔÍËÌ ÅÞÄÑÓ.
“ÃÊÓÃÄÃÕÞÅÃÕß ÔÒÈÙËÃÎËÊËÓÑÅÃÐÐÞÈ ÒÓÑÆÓÃÏÏÞ Å ÑÄÎÃÔÕË ‘–“ ÇΠÄÖÇÖÜËØ ÖÚËÕÈÎÈÌ
(ÐÃÒÓËÏÈÓ, «ÏËÐËÍÖÓÔÞ») Ô ÅÞÇÃÚÈÌ ÔÅËÇÈÕÈÎßÔÕÅ ÑÄ ËØ ÊÃÅÈÓÛÈÐËË, Ô ÕÈÏ ÚÕÑÄÞ
ÄÖÇÖÜËÈ ÖÚËÕÈÎÂ ÏÑÆÎË ÔÔÞÎÃÕßÔÂ ÐÃ ÐËØ Å ÔÅÑËØ ÃÐÍÈÕÃØ ÒÓË ÒÑËÔÍÈ ÓÃÄÑÕÞ.
’ÑÑÜÓÂÕß ÅÞÒÖÔÍÐËÍÑÅ, ÔÒÈÙËÃÎËÊËÓÖáÜËØÔ ŠÑÄÎÃÔÕË ‘–“, ÍÑÕÑÓÞÈ ÇÑÄËÎËÔß
ÖÔÒÈØÑÅ Å ÖÚÈÄÈ Ë ÒÑÐËÏÃáÕ ÓÑÎß ‘–“ Å ÉËÊÐË ÑÄÜÈÔÕÅÃ.
ÃÒÓÃÅÎÂÕß ÅÞÒÖÔÍÐËÍÑÅ, ÒÓÑÛÈÇÛËØ ÍÖÓÔÞ ÒÑ ‘–“, Ðà ÍÎáÚÈÅÞÈ ÇÑÎÉÐÑÔÕË Å
ÛÍÑÎÃØ Ë ÏËÐËÔÕÈÓÔÕÅÃØ, Ô ÕÈÏ ÚÕÑÄÞ ÑÐË Å ÔÅÑÈÌ ÓÃÄÑÕÈ ÏÑÆÎË ÑÍÃÊÞÅÃÕß ÅÎËÂÐËÈ
ÐÃ ÒÓÑÅÈÇÈÐËÈ ÐÈÑÄØÑÇËÏÞØ ÒÓÈÑÄÓÃÊÑÅÃÐËÌ.
52
Р у к ов о д с т в о и р е к о м е нд а ц ии
‘ „ˆ”’ˆšˆ‹ˆ
–”•‘Œš‹…‘”•‹ … ƒ’–”ˆ
” 2004 Æ. ÒÓÑ×ÈÔÔÑÓÔÍÑ-ÒÓÈÒÑÇÃÅÃÕÈÎßÔÍËÌ ÔÑÔÕÃÅ Ë ÔÕÖÇÈÐÕÞ ÓÃÄÑÕÃáÕ ÐÃÇ ÒÓÈÅÓÃÜÈÐËÈÏ ÔÕÃÓÑÆÑ ÃÇÏËÐËÔÕÓÃÕËÅÐÑÆÑ ÊÇÃÐËÂ Ë ÒÓËÎÈÆÃáÜÈÆÑ ÛÍÑÎßÐÑÆÑ ÔÃÇà Š«–ÔÕÑÌÚËÅÞÌ ÍÃÏÒÖÔ» (–) ÒÓË ÃÙËÑÐÃÎßÐÑÏ ÕÃÌÅÃÐßÔÍÑÏ ÒÈÇÃÆÑÆËÚÚÈÔÍÑÏ ÖÐËÅÈÓÔËÕÈÕÈ
(•’–). ÕÑ ÒÑÊÅÑÎËÕ ÔÑÊÇÃÕß ÒÎÃÕ×ÑÓÏÖ ÇΠÐÈÒÑÔÓÈÇÔÕÅÈÐÐÑÌ ÇÈÂÕÈÎßÐÑÔÕË ÒÑ ÒÓÈÒÑÇÃÅÃÐËá Ë ÑÄÖÚÈÐËá Å ÑÄÎÃÔÕË ÒÓÑÄÎÈÏÃÕËÍË ÖÔÕÑÌÚËÅÑÔÕË. –, ×ËÐÃÐÔËÓÑÅÃÐËÈ ÍÑÕÑÓÑÆÑ
ÑÄÈÔÒÈÚËÅÃáÕ ÏËÐËÔÕÈÓÔÕÅÑ ÑÄÓÃÊÑÅÃÐËÂ, ÇÈÒÃÓÕÃÏÈÐÕ ÅÐÖÕÓÈÐÐËØ ÇÈÎ Ë •’–, ÒÑÔÕÈÒÈÐÐÑ
ÔÕÃÐÑÅËÕÔ ÇÈÏÑÐÔÕÓÃÙËÑÐÐÑÌ ÄÃÊÑÌ ÇΠÏÐÑÆËØ ÅËÇÑÅ ÖÐËÅÈÓÔËÕÈÕÔÍËØ ÍÖÓÔÑÅ. ’ÑÏËÏÑ
àÕÑÆÑ, ÃÔÒËÓÃÐÕÔÍÑÈ ÑÕÇÈÎÈÐËÈ àÍÑÎÑÆËÚÈÔÍÑÆÑ ÑÄÓÃÊÑÅÃÐË •’– ÓÃÊÓÃÄÑÕÃÎÑ ÖÚÈÄÐÞÈ
ÏÃÕÈÓËÃÎÞ Ë ÒÑÒÖÎÂÓËÊÃÕÑÓÔÍËÈ ÔÓÈÇÔÕÅà ÒÑ ‘–“ ÇΠÖÚÃÜËØÔÂ Ë ÖÚËÕÈÎÈÌ ÔÑÔÈÇÐËØ
ÐÃÚÃÎßÐÞØ ÛÍÑÎ Ë ÏÈÔÕÐÞØ ÉËÕÈÎÈÌ. ‘ÔÐÑÅÐàÓÃÄÑÕà ŠÓÃÏÍÃØ – ÅÍÎáÚÃÈÕ:
1. ”ËÔÕÈÏÖ ÔÄÑÓà ÇÑÉÇÈÅÑÌ ÅÑÇÞ Ë ÑÄÓÃÄÑÕÍË Ë ÒÑÅÕÑÓÐÑÆÑ ËÔÒÑÎßÊÑÅÃÐË ÔÕÑÚÐÞØ ÅÑÇ
• Дождевая вода, стекающая с крыши административного здания, собирается
и используется для смыва в туалетах. Это позволило резко уменьшить
потребление воды из городского водопровода.
• Сточные воды сначала проходят септическую обработку, а затем направляются
на специально подготовленный заболоченный участок. Обработанная вода
используется для полива школьного сада.
2. “ÃÔÛËÓÈÐËÈ ÄËÑÓÃÊÐÑÑÄÓÃÊËÂ
• Разбивка заболоченного участка и пруда диверсифицировала среду обитания для земных и водных биологических видов, благодаря чему число
представителей флоры и фауны в УК увеличилось.
• На крыше здания был разбит огород, который служит для демонстрации
методов ведения сельского хозяйства с использованием органических удобрений. Он также служит своеобразным звеном между сельской и городской
жизнью и одновременно помогает уменьшить потребление электричества
системой кондиционирования воздуха в летние месяцы.
3. ”ËÔÕÈÏÞ àÍÑÐÑÏËË àÎÈÍÕÓÑàÐÈÓÆËË
• На крыше здания были установлены солнечные батареи и система подогрева
воды путем использования солнечной энергии, благодаря чему в УК снизилось
потребление энергии из электросети.
• Благодаря разработке и установке защитного козырька, который не пропускает прямые солнечные лучи и отражает внутрь здания дневной свет,
уменьшилось потребление электроэнергии для внутреннего освещения.
4. ”ËÔÕÈÏà àÍÑÎÑÆËÚÈÔÍÑÆÑ ÑÄÓÃÊÑÅÃÐËÂ Ë ÒÑÒÖÎÂÓËÊÃÙËË
• УК теперь открыт для всех факультетов и представителей всех дисциплин
в НТПУ, выступая в качестве платформы для проведения занятий и
для демонстрации возможностей обеспечения образа жизни на основе
устойчивости.
Р у к ов о д с т в о и р е к о м е нд а ц ии п о п е р е о рие нт а ц ии
п е д а г о г иче с к о г о о б р а з ов ани я н а р е ше ние з а д ач у с т ойчи в о г о р а з в ит и я
53
• Благодаря разработке и внедрению популяризаторских средств (восьми
стендов, экспериментального самоучителя и плаката) посетители и учащиеся
имеют возможность ознакомления с объектом и с вопросами обеспечения
устойчивости.
• Наряду с этим УК располагает комплектом учебных материалов для учителей и учащихся начальных школ, который включает четыре тщательно
разработанных учебных модуля по ОУР, использующих УК в качестве основы
для преподавания.
(Ç-Ó ™ÊáÚÃÖ šÃÐ Ë Ç-Ó ™ÊáÌ šÑÖ – ÃÙËÑÐÃÎßÐÞÌ ÕÃÌÅÃÐßÔÍËÌ
ÒÈÇÃÆÑÆËÚÈÔÍËÌ ÖÐËÅÈÓÔËÕÈÕ, •ÃÌÅÃÐß, ËÕÃÌ)
‹‹™‹ƒ•‹…ƒ
… ‘„Žƒ”•‹ ’‘…ž›ˆ‹¢ …ƒŽ‹—‹ƒ™‹‹ –š‹•ˆŽˆŒ
†ÓÖÒÒà ÒÑ àÍÑÎÑÆËÚÈÔÍÑÏÖ ÑÄÓÃÊÑÅÃÐËá Ë ÖÔÕÑÌÚËÅÑÏÖ ÓÃÊÅËÕËá –ÐËÅÈÓÔËÕÈÕà “ÑÇÔà (¡ÉÐÃÂ
ƒ×ÓËÍÃ) ÓÃÊÓÃÄÑÕÃÎà ÃÍÍÓÈÇËÕÑÅÃÐÐÞÌ ÏÑÇÖÎß ÇΠÒÑÅÞÛÈÐË ÍÅÃÎË×ËÍÃÙËË ÓÃÄÑÕÃáÜËØ
ÖÚËÕÈÎÈÌ ÒÑÇ ÐÃÊÅÃÐËÈÏ «›ÍÑÎÞ Ë ÅÑÒÓÑÔÞ ÖÔÕÑÌÚËÅÑÔÕË». Õà ÒÓÑÆÓÃÏÏà ÑÒËÓÃÈÕÔÂ
ÐÃ ÓÃÄÑÕÖ, ÒÓÑÇÈÎÃÐÐÖá ÓÃÐÈÈ Å ÍÑÐÕÈÍÔÕÈ ÓÂÇÃ ÖÚÈÄÐÞØ ÍÖÓÔÑÅ, ÖÚÃÔÕÐËÍÃÏ ÍÑÕÑÓÞØ
ÅÞÇÃÅÃÎÑÔß ÔÑÑÕÅÈÕÔÕÅÖáÜÈÈ ÔÅËÇÈÕÈÎßÔÕÅÑ. … ÔÅÂÊË Ô ÅÅÈÇÈÐËÈÏ ÐÑÅÑÌ ÖÚÈÄÐÑÌ ÒÓÑÆÓÃÏÏÞ
Ë ÅÍÎáÚÈÐËÈÏ Å ÐÈÈ ÅÑÒÓÑÔÑÅ, ÔÅÂÊÃÐÐÞØ Ô ÑÍÓÖÉÃáÜÈÌ ÔÓÈÇÑÌ Ë ÖÔÕÑÌÚËÅÞÏ ÓÃÊÅËÕËÈÏ,
ÅÑÊÐËÍÎà ÐÈÑÄØÑÇËÏÑÔÕß ÒÑÅÞÛÈÐË ÍÅÃÎË×ËÍÃÙËË ÖÚËÕÈÎÈÌ. –ÐËÅÈÓÔËÕÈÕ ÔÑÕÓÖÇÐËÚÃÎ ÐÃ
ÏÈÔÕÐÑÏ ÖÓÑÅÐÈ Ô ÖÚËÕÈÎÂÏË ÛÍÑÎ Å ÑÍÓÖÆÈ ÃÍÃÐÃ, ÓÃÐÈÈ ÐÃØÑÇËÅÛËØÔ ŠÐÈÄÎÃÆÑÒÓËÂÕÐÑÏ
ÒÑÎÑÉÈÐËË, Å ÅÑÒÓÑÔÃØ ÓÃÊÓÃÄÑÕÍË ÖÚÈÄÐÞØ ÒÎÃÐÑÅ Ë ÍÎÃÔÔÐÞØ ÏÈÓÑÒÓËÂÕËÌ Ô ÃÍÙÈÐÕÑÏ ÐÃ
ÒÓÑÄÎÈÏÃØ ÑÍÓÖÉÃáÜÈÌ ÔÓÈÇÞ Ë ÖÔÕÑÌÚËÅÑÔÕË. „ÞÎà ÒÑÇÆÑÕÑÅÎÈÐà ÏÑÇÈÎß ÇΠÒÑÅÞÛÈÐËÂ
ÍÅÃÎË×ËÍÃÙËË ÖÚËÕÈÎÈÌ, ÔÕÓÑÂÜÃÂÔ Ðà ÒÓËÐÙËÒÃØ «ÓÃÄÑÕÃÈÏ ÅÏÈÔÕÈ» Ë «ÒÓÑÇÑÎÉÃÈÏ ÓÃÄÑÕÃÕß
ËÐÇËÅËÇÖÃÎßÐÑ» Ë ÒÑÊÅÑÎÂáÜàÒÓËÏÈÐÂÕß ÒÑÎÖÚÈÐÐÞÈ ÊÐÃÐË Ðà ÒÓÃÍÕËÍÈ. Ã ÒÓÑÕÂÉÈÐËË
ÇÅÖØ ÎÈÕ ÖÚËÕÈÎÂ ÒÓËÐËÏÃÎË ÖÚÃÔÕËÈ Å ÓÈÆÖÎÂÓÐÞØ ÍÎÃÔÕÈÓÐÞØ ÔÑÅÈÜÃÐËÂØ, Å ØÑÇÈ ÍÑÕÑÓÞØ ÑÐË
ÒÓÑÅÈÎË ÒÓÑÅÈÓÍÖ ÓÃÄÑÕÞ ÔÅÑËØ ÛÍÑÎ Ë ÑÄÜËÐ, ÓÃÊÓÃÄÑÕÃÎË ÒÑÎËÕËÍÖ Å ÑÄÎÃÔÕË ÑÍÓÖÉÃáÜÈÌ
ÔÓÈÇÞ Ë ÖÒÓÃÅÎÈÐÚÈÔÍËÈ ÒÎÃÐÞ ÇÎÂ ÔÅÑËØ ÛÍÑÎ, Ã ÕÃÍÉÈ ÑÔÖÜÈÔÕÅËÎË ÒÑÇÆÑÕÑÅÍÖ, ÅÐÈÇÓÈÐËÈ
Å ÒÓÈÒÑÇÃÅÃÕÈÎßÔÍÖá ÇÈÂÕÈÎßÐÑÔÕß Ë ÃÐÃÎËÕËÚÈÔÍÑÈ ÑÔÏÞÔÎÈÐËÈ ÒÎÃÐÑÅ ÒÓÑÅÈÇÈÐË ÖÓÑÍÑÅ
Ë ÖÚÈÄÐÞØ ÏÃÕÈÓËÃÎÑÅ. “ÃÄÑÕà ÖÚËÕÈÎÈÌ ÄÞÎà ÑÓÆÃÐËÊÑÅÃÐà ÒÑ ÆÓÖÒÒÃÏ Ë ÒÓÑÛÎà ÑÙÈÐÍÖ.
’ÓËÐÂÅÛËÈ ÖÚÃÔÕËÈ Å àÕÑÌ ÓÃÄÑÕÈ ÖÚËÕÈΠÒÑÎÖÚËÎË ÒÑ 24 ÄÃÎÎà ŠÊÃÚÈÕ ÚÈÕÞÓÈØÎÈÕÐÈÌ
ÒÓÑÆÓÃÏÏÞ ÒÑÅÞÛÈÐË ÍÅÃÎË×ËÍÃÙËË ÖÚËÕÈÎÈÌ, à ËØ ÛÍÑÎÃÏ ÄÞÎÑ ÒÓËÔÅÑÈÐÑ ÊÅÃÐËÈ «àÍÑÛÍÑλ.
” ÕÈØ ÒÑÓ ÒÓÑËÔØÑÇËÎÑ ÓÃÔÛËÓÈÐËÈ àÕÑÌ ËÐËÙËÃÕËÅÞ Ô ÑØÅÃÕÑÏ ÅÔÈ ÄÑÎßÛÈÆÑ ÚËÔÎà ÖÚËÕÈÎÈÌ Å
ÑÍÓÖÆÈ ÃÍÃÐÃ, Ë ÕÈÒÈÓß Ðà ÈÈ ÑÔÐÑÅÈ ÓÃÊÅÑÓÃÚËÅÃÈÕÔ ÐÃÙËÑÐÃÎßÐàÒÓÑÆÓÃÏÏÃ, ÒÑÎÖÚÃáÜÃÂ
ÒÑÇÇÈÓÉÍÖ ÔÑ ÔÕÑÓÑÐÞ ‡ÈÒÃÓÕÃÏÈÐÕà ÅÑÇÐÞØ ÓÈÔÖÓÔÑÅ Ë ÎÈÔÐÑÆÑ ØÑÊÂÌÔÕÅÃ, à ÕÃÍÉÈ ÓÃÊÎËÚÐÞØ
àÍÑÎÑÆËÚÈÔÍËØ ÆÓÖÒÒ.
(ÒÓÑ×. ˜ÈÌÎà ŽÑÕÊ-”ËÊËÕÍà – –ÐËÅÈÓÔËÕÈÕ “ÑÇÔÃ, ¡ÉÐàƒ×ÓËÍÃ)
54
Р у к ов о д с т в о и р е к о м е нд а ц ии
 ‹‰ƒ¢
”ˆ“‹¢
«‘ „“ƒŠ‘…ƒ‹ˆ
… ‹•ˆ“ˆ”ƒ˜ –”•‘Œš‹…‘†‘ “ƒŠ…‹•‹¢»
” ÕÈÏ ÚÕÑÄÞ ÊÃÎÑÉËÕß ÑÔÐÑÅÖ ÇΠÔÑÇÈÌÔÕÅË ÓÃÊÅËÕËá Ë ÅÐÈÇÓÈÐËá ‘–“ Å ËÕÃÈ, ÖÚÈÐÞÈ
Ë ÒÓÈÒÑÇÃÅÃÕÈÎË ÓÂÇÃ ÖÚÈÄÐÞØ ÊÃÅÈÇÈÐËÌ ÐÃÒËÔÃÎË Ë ÑÒÖÄÎËÍÑÅÃÎË ÔÈÓËá ÍÐËÆ, Å ÍÑÕÑÓÞØ –
ÅÒÈÓÅÞÈ Å ËÕÃÈ – ËÊÎÃÆÃÈÕÔ ÍÑÐÙÈÒÙË ‘–“, ÈÆÑ ÑÔÐÑÅÐÞÈ ÒÓËÐÙËÒÞ Ë ÈÆÑ ÔÕÃÐÑÅÎÈÐËÈ ÐÃ
ÏÈÉÇÖÐÃÓÑÇÐÑÌ ÃÓÈÐÈ, ÔÅÂÊÃÐÐÞÈ Ô ÐËÏ ÒÓÃÍÕËÚÈÔÍËÈ ÏÈÓÞ, ÒÓÑÈÍÕÞ Ë ÏÈÕÑÇÞ ÒÓÑÅÈÇÈÐËÂ
ÑÙÈÐÍË. … àÕÖ ÔÈÓËá, ÑÒÖÄÎËÍÑÅÃÐÐÖá ËÊÇÃÕÈÎßÔÕÅÑÏ China Geological Press, ÅÑÛÎË ÔÈÏß
ÍÐËÆ:
•
•
•
•
Панорама образования в интересах устойчивого развития
«Зеленый университет» и образование в интересах устойчивого развития
Практика образования в интересах устойчивого развития
Исследовательские проекты и сравнительный международный анализ в области
образования в интересах устойчивого развития
• Оценка образования в интересах устойчивого развития
• Пособие по педагогической подготовке в области образования в интересах
устойчивого развития
• Комплект материалов по образованию в интересах устойчивого развития
(переведенные труды).
ŠÃ ÑÇÐËÏ ËÔÍÎáÚÈÐËÈÏ, ÃÅÕÑÓÞ ÒÓÈÇÔÕÃÅÎÂáÕ ’ÈÍËÐÔÍËÌ ÒÈÇÃÆÑÆËÚÈÔÍËÌ ÖÐËÅÈÓÔËÕÈÕ,
’ÈÍËÐÔÍÖá ÃÍÃÇÈÏËá ÒÈÇÃÆÑÆËÚÈÔÍËØ ÐÃÖÍ, ’ÈÍËÐÔÍËÌ ÍÑÏËÕÈÕ ÒÑ ÑÄÓÃÊÑÅÃÐËá Ë •ÂÐßÙÊËÐßÔÍËÌ
ÍÑÏËÕÈÕ ÒÑ ÑÄÓÃÊÑÅÃÐËá. ÑÏÒÎÈÍÕ ÏÃÕÈÓËÃÎÑÅ ÒÑ ÑÄÓÃÊÑÅÃÐËá Å ËÐÕÈÓÈÔÃØ ÖÔÕÑÌÚËÅÑÆÑ
ÓÃÊÅËÕË ÒÑÇÆÑÕÑÅËÎà Ç-Ó “ÑÊÃÎËÐ ÃÍßáËÐ ËÊ ÖÐËÅÈÓÔËÕÈÕà •ÈÐÐÈÔË Ë ÒÈÓÈÅÈÎË …ÃÐ ËÐß,
…àÌ ‡ÖÐËÐ Ë ÇÓÖÆËÈ ÔÑÕÓÖÇÐËÍË ’ÈÍËÐÔÍÑÆÑ ÒÈÇÃÆÑÆËÚÈÔÍÑÆÑ ÖÐËÅÈÓÔËÕÈÕÃ. ’ÓÑ×. …ÃÐ ËÐß
ÕÃÍÉÈ ÅÞÔÕÖÒËÎ Å ÍÃÚÈÔÕÅÈ ÆÎÃÅÐÑÆÑ ÓÈÇÃÍÕÑÓÃ àÕÑÌ ÔÈÓËË.
(ÒÓÑ×. …ÃÐ ËÐß – ’ÈÍËÐÔÍËÌ ÒÈÇÃÆÑÆËÚÈÔÍËÌ ÖÐËÅÈÓÔËÕÈÕ, ËÕÃÌ)
ƒ ŽŸ•ˆ“ƒ•‹…žˆ
Šƒˆž
… ’ˆ‡ƒ†‘†‹šˆ”‘ ‘„“ƒŠ‘…ƒ‹‹
‘ÇËÐ ËÊ ÐÑÅÞØ ÍÖÓÔÑÅ ÇΠÄÖÇÖÜËØ ÖÚËÕÈÎÈÌ Å –ÒÔÃÎßÔÍÑÏ ÖÐËÅÈÓÔËÕÈÕÈ ÒÓÈÇÖÔÏÃÕÓËÅÃÈÕ
ÒÓÑÅÈÇÈÐËÈ ÃÎßÕÈÓÐÃÕËÅÐÑÌ ×ÑÓÏÞ àÍÊÃÏÈÐÑÅ. ’ÑÔÎÈ ÊÃÐÂÕËÌ Ðà ÎÈÍÙËÂØ Ë ÔÈÏËÐÃÓÃØ,
ÅÐÈÍÎÃÔÔÐÑÌ ÓÃÄÑÕÞ Ë ÒÓÑØÑÉÇÈÐËÂ ÒÓÃÍÕËÍË ÄÖÇÖÜËÈ ÖÚËÕÈÎÂ ÇÑÎÉÐÞ ÒÓÑÇÈÏÑÐÔÕÓËÓÑÅÃÕß
ÔÅÑÈ ÒÑÐËÏÃÐËÈ ÖÔÕÑÌÚËÅÑÆÑ ÓÃÊÅËÕË ÒÖÕÈÏ ÒÑÇÓÑÄÐÑÌ ÓÃÊÓÃÄÑÕÍË ÑÇÐÑÆÑ ËÊ ÔÑÑÕÅÈÕÔÕÅÖáÜËØ
ÒÓËÏÈÓÑÅ. •ÃÍÑÈ ÑÄÖÚÈÐËÈ Ðà ÑÔÐÑÅÈ ÍÑÐÍÓÈÕÐÞØ ÒÓËÏÈÓÑÅ ÒÑÏÑÆÃÈÕ ÔÕÖÇÈÐÕÃÏ ÅÞÓÃÄÃÕÞÅÃÕß
Ö ÔÈÄÂ ÐÃÅÞÍË, ÔÅÂÊÃÐÐÞÈ Ô ÓÈÛÈÐËÈÏ ÒÓÑÄÎÈÏ Ë ÒÓËÐÂÕËÈÏ ÓÈÛÈÐËÌ Å ÔÎÑÉÐÞØ
ÔËÕÖÃÙËÂØ. ŠÐÃÍÑÏÂÔß Ô ÓÃÔÔÍÃÊÃÏË Ñ ÎáÇÂØ, ÔÕÑÂÜËØ ÒÈÓÈÇ ÐÈÑÄØÑÇËÏÑÔÕßá ÒÓËÐÂÕËÂ
ÓÈÛÈÐË ËÎË ÒÈÓÈÇ ÕÑÌ ËÎË ËÐÑÌ ÇËÎÈÏÏÑÌ, ÔÕÖÇÈÐÕÞ ÐÃÚËÐÃáÕ ÒÑÐËÏÃÕß àÕËØ ÎáÇÈÌ Ë
Р у к ов о д с т в о и р е к о м е нд а ц ии п о п е р е о рие нт а ц ии
п е д а г о г иче с к о г о о б р а з ов ани я н а р е ше ние з а д ач у с т ойчи в о г о р а з в ит и я
55
ÑÄÔÕÑÂÕÈÎßÔÕÅÃ, Å ÍÑÕÑÓÞÈ ÑÐË ÒÑÔÕÃÅÎÈÐÞ, ÖÆÎÖÄÎÂáÕÔÂ Å ÕÈÏÖ Ô ÙÈÎßá ÑÊÐÃÍÑÏÎÈÐËÂ Ô
ÍÑÐÍÓÈÕÐÞÏË ×ÃÍÕÃÏË, ÙÈÐÐÑÔÕÂÏË, ÍÑÐÕÈÍÔÕÑÏ Ë ÓÈÛÈÐËÂÏË, Ñ ÍÑÕÑÓÞØ ËÇÈÕ ÓÈÚß Å ÕÃÍÑÏ
ÒÑÅÈÔÕÅÑÅÃÐËË, Ë ÔÅÂÊÞÅÃáÕ ÈÆÑ ÔÏÞÔÎ Ô ÓÈÃÎËÂÏË ÔÅÑÈÌ ÔÑÄÔÕÅÈÐÐÑÌ ÉËÊÐË.
’ÓÈÒÑÇÃÅÃÕÈÎË ÊÐÃÍÑÏÂÕ ÔÕÖÇÈÐÕÑÅ Ô ÏÈÕÑÇÑÎÑÆËÈÌ ÓÃÊÓÃÄÑÕÍË ÕÃÍËØ ÔËÕÖÃÙËÌ Ë ÒÓËÅÑÇÂÕ
ÓÂÇ ÒÓËÏÈÓÑÅ. Ã ÑÇÐÑÌ ËÊ ÎÈÍÙËÌ ÑÐË ÓÃÔÔÍÃÊÞÅÃáÕ Ñ ÒËÎÑÕÐÑÏ ÒÓÑÈÍÕÈ Ô ËÔÒÑÎßÊÑÅÃÐËÈÏ
ÓÃÊÎËÚÐÞØ ÔËÕÖÃÙËÌ, ÚÕÑ ÒÑÏÑÆÃÈÕ ÎÖÚÛÈ ÒÑÐÂÕß ÇÃÐÐÖá ÒÓÑÄÎÈÏÃÕËÍÖ. ”ÕÖÇÈÐÕÃÏ ÒÓÈÇÎÃÆÃáÕ
ÓÃÊÓÃÄÑÕÃÕß ÒÓËÏÈÓ àÍÑÎÑÆËÚÈÔÍÑÌ ÒÓÑÄÎÈÏÞ Å ÔÑÑÕÅÈÕÔÕÅÖáÜÈÏ ÍÑÐÕÈÍÔÕÈ.
”ÕÖÇÈÐÕÞ ÒÓËÅÈÕÔÕÅÑÅÃÎË ÒÑÂÅÎÈÐËÈ ÕÃÍÑÌ ×ÑÓÏÞ àÍÊÃÏÈÐÑÅ. “ÃÊÓÃÄÑÕÃÐÐÞÈ ËÏË ÒÓËÏÈÓÞ
ÅÍÎáÚÃÎË ÛËÓÑÍËÌ ÍÓÖÆ ÔËÕÖÃÙËÌ, ÑÕ ÒÓÑÄÎÈÏÞ ÒÑÂÅÎÈÐËÂ ËÊÄÞÕÑÚÐÑÆÑ ÅÈÔÃ Ö ÐÃÔÈÎÈÐËÂ
ÔÕÓÃÐ ŠÃÒÃÇà ÇÑ ÅÞÔÞØÃÐË ƒÓÃÎßÔÍÑÆÑ ÏÑÓ ŠƒÊËË.
(Ç-Ó …ÃÎßÇË ŽËÐÇØÈ – –ÒÔÃÎßÔÍËÌ ÖÐËÅÈÓÔËÕÈÕ, ›ÅÈÙËÂ)
3D. Рекомендации на уровне индивидуальных представителей
профессорско-преподавательского состава
“ÑÎß ÒÈÓÅÑÒÓÑØÑÇÙà ŠÓÃÏÍÃØ ÒÓÑÅÈÇÈÐË ÐÑÅÑÌ ÖÚÈÄÐÑÌ ÇÈÂÕÈÎßÐÑÔÕË ËÎË ÓÈ×ÑÓÏÞ ÐÈÒÓÑÔÕà Ë
ÕÓÈÄÖÈÕ ÄÑÎßÛËØ ÖÔËÎËÌ. šÎÈÐÞ ÈÉÇÖÐÃÓÑÇÐÑÌ ÔÈÕË ÔÕÃÎÍËÅÃÎËÔß ÔÑ ÏÐÑÆËÏË ÕÓÖÇÐÑÔÕÂÏË, ÒÑÇÚÃÔ
ÐÈÑÇÐÑÍÓÃÕÐÑ, ÒÞÕÃÂÔß ÒÓËÅÎÈÚß ÔÅÑËØ ÍÑÎÎÈÆ Í ÒÈÓÈÑÓËÈÐÕÃÙËË ÒÈÇÃÆÑÆËÚÈÔÍÑÆÑ ÑÄÓÃÊÑÅÃÐËÂ ÐÃ
ÅÑÒÓÑÔÞ ÖÔÕÑÌÚËÅÑÔÕË. ” ÕÈÏ ÚÕÑÄÞ ÒÑÏÑÚß ÇÓÖÆËÏ ÔÑØÓÃÐËÕß ÙÈÎÈÖÔÕÓÈÏÎÈÐÐÑÔÕß Å ÓÃÄÑÕÈ, ÔËÎÞ
Ë ÇÑÄÓÖá ÅÑÎá ÒÓË ÓÈÛÈÐËË àÕÑÌ ÕÓÖÇÐÑÌ ÊÃÇÃÚË Å ÄÖÇÖÜÈÏ, ÑÐË ÒÓÈÇÎÃÆÃáÕ ÐËÉÈÔÎÈÇÖáÜËÈ
ÓÈÍÑÏÈÐÇÃÙËË.
Рекомендуется:
3D.1
3D.2
3D.3
3D.4
3D.5
ÃÚËÐÃÕß Ô ÓÃÄÑÕÞ Ô ÕÈÏË, ÍÕÑ ÐÃØÑÇËÕÔ ŠÔ×ÈÓÈ ÅÃÛÈÆÑ ÅÎËÂÐËÂ, Ë ÔÕÓÈÏËÕßÔÂ
ÒÓÈÉÇÈ ÅÔÈÆÑ Í ÒÓÑÅÈÇÈÐËá ÒÓÈÑÄÓÃÊÑÅÃÐËÌ Å ÕÈØ ÑÄÎÃÔÕÂØ, ÍÑÕÑÓÞÈ ÅÞ ÔÃÏË
ÍÑÐÕÓÑÎËÓÖÈÕÈ.
–ÔÕÃÐÃÅÎËÅÃÕß ÒÃÓÕÐÈÓÔÍËÈ ÔÅÂÊË, ÕÈÔÐÑ ÔÑÕÓÖÇÐËÚÃÕß ÒÑ ÍÓÃÌÐÈÌ ÏÈÓÈ Ô ÑÇÐËÏ ËÊ
ÍÑÎÎÈÆ Å ËÐÕÈÓÈÔÃØ ÑÄÈÔÒÈÚÈÐËÂ ÒÓÈÈÏÔÕÅÈÐÐÑÔÕË Ë ÅÊÃËÏÐÑÌ ÒÑÇÇÈÓÉÍË.
‡ÑÍÖÏÈÐÕËÓÑÅÃÕß ÓÃÄÑÕÖ, ÚÕÑÄÞ ËÏÈÕß ÅÑÊÏÑÉÐÑÔÕß ÒÑÔÕÑÂÐÐÑÆÑ ÃÐÃÎËÊÃ Ë ÑÙÈÐÍË.
…ÏÈÔÕÈ Ô ÍÑÎÎÈÆÃÏË, ÄÖÇÖÜËÏË ÖÚËÕÈÎÂÏË Ë ÅÞÒÖÔÍÐËÍÃÏË ÖÚÃÔÕÅÑÅÃÕß Å ÍÑÐ×ÈÓÈÐÙËÂØ
ÒÑ ‘–“ Å ÙÈÎÂØ ÑÄÐÑÅÎÈÐË ÊÐÃÐËÌ Ë ÒÑÇÇÈÓÉÃÐË àÐÕÖÊËÃÊÏà ŠÑÕÐÑÛÈÐËË ÒÓÑÈÍÕÑÅ
Å ÑÄÎÃÔÕË ‘–“.
‘ÅÎÃÇÈÕß ÄÃÊÑÅÞÏË ÐÃÅÞÍÃÏË ÔÑÔÕÃÅÎÈÐË ÊÃÂÅÑÍ Ðà ÒÓÈÇÑÔÕÃÅÎÈÐËÈ ÆÓÃÐÕÑÅ.
56
Р у к ов о д с т в о и р е к о м е нд а ц ии
’ˆ“ˆ‘“‹ˆ•ƒ™‹¢
’‘‡†‘•‘…‹ –š‹•ˆŽˆŒ ‘„œˆ”•…ˆž˜ ƒ– ‹ †ˆ‘†“ƒ—‹‹
ÐÑÆËÈ ÖÚÃÔÕÐËÍË ÈÉÇÖÐÃÓÑÇÐÑÌ ÔÈÕË ÓÈÍÑÏÈÐÇÖáÕ ÔÅÑËÏ ÍÑÎÎÈÆÃÏ Å ÒÈÇÃÆÑÆËÚÈÔÍËØ
ÖÚÈÄÐÞØ ÊÃÅÈÇÈÐËÂØ: «ÃÚËÐÃÌÕÈ Ô ÓÃÄÑÕÞ Ô ÕÈÏË, ÍÕÑ ÐÃØÑÇËÕÔ ŠÔ×ÈÓÈ ÅÃÛÈÆÑ ÅÎËÂÐËÂ,
Ë ÔÕÓÈÏËÕÈÔß ÒÓÈÉÇÈ ÅÔÈÆÑ Í ÒÓÑÅÈÇÈÐËá ÒÓÈÑÄÓÃÊÑÅÃÐËÌ Å ÕÈØ ÑÄÎÃÔÕÂØ, ÍÑÕÑÓÞÈ ÅÞ ÔÃÏË
ÍÑÐÕÓÑÎËÓÖÈÕÈ». ’ÓËÅÑÇËÏÞÌ ÊÇÈÔß ÒÓËÏÈÓ, ÍÃÔÃáÜËÌÔ –ÐËÅÈÓÔËÕÈÕà †ÓË××ËÕà (ƒÅÔÕÓÃÎËÂ),
ËÎÎáÔÕÓËÓÖÈÕ ÇÈÂÕÈÎßÐÑÔÕß ÒÑ ÖÔÒÈÛÐÑÌ ÒÈÓÈÑÓËÈÐÕÃÙËË ÒÈÇÃÆÑÆËÚÈÔÍÑÌ ÒÑÇÆÑÕÑÅÍË ÄÖÇÖÜËØ
ÛÍÑÎßÐÞØ ÖÚËÕÈÎÈÌ ÑÄÜÈÔÕÅÈÐÐÞØ ÐÃÖÍ Ë ÆÈÑÆÓÃ×ËË. Õà ÒÈÓÈÑÓËÈÐÕÃÙË ÄÞÎà ÐÃÒÓÃÅÎÈÐà ÐÃ
ÒÑÎÖÚÈÐËÈ ÇÅÖØ ÍÑÐÍÓÈÕÐÞØ ÓÈÊÖÎßÕÃÕÑÅ.
’ÈÓÅÞÌ ÓÈÊÖÎßÕÃÕ àÕÑ ÄÑÎÈÈ ÆÎÖÄÑÍÑÈ ÒÑÐËÏÃÐËÈ ÅÑÒÓÑÔÑÅ àÍÑÎÑÆËÚÈÔÍÑÌ ÖÔÕÑÌÚËÅÑÔÕË,
ÅÍÎáÚÃÂ ÔÅÑÈ ÔÑÄÔÕÅÈÐÐÑÈ ÒÑÅÈÇÈÐËÈ Ë ÇÈÌÔÕÅËÂ, ÔÑ ÔÕÑÓÑÐÞ ÍÃÍ ÄÖÇÖÜËØ ÖÚËÕÈÎÈÌ, ÕÃÍ Ë
ËØ ÄÖÇÖÜËØ ÖÚÈÐËÍÑÅ. ÕÃ ÓÃÄÑÕÃ ÄÞÎÃ ÔÑÔÓÈÇÑÕÑÚÈÐÃ ÐÃ ÕÃÍËØ ÍÑÐÍÓÈÕÐÞØ ÔÕÓÃÕÈÆËÂØ, ÍÃÍ
ÕÑÚÐÑÈ ÑÒÓÈÇÈÎÈÐËÈ ÔÅÑÈÆÑ ÔÑÄÔÕÅÈÐÐÑÆÑ ÅÑÊÇÈÌÔÕÅË Ðà ÑÍÓÖÉÃáÜÖá ÔÓÈÇÖ, ÒÓÑÅÈÓÍÃ
×ÑÓÏ ÔÅÑÈÆÑ ÔÑÄÔÕÅÈÐÐÑÆÑ ÒÑÕÓÈÄÎÈÐË àÐÈÓÆËË, ÖÔÕÃÐÑÅÎÈÐËÈ ÙÈÎÈÌ ÒÑ ÈÆÑ ÖÏÈÐßÛÈÐËá Ë
ÏÑÐËÕÑÓËÐÆ ÒÓÑÆÓÈÔÔà Ðà ÒÖÕË Í ËØ ÇÑÔÕËÉÈÐËá. ’ÑÏËÏÑ àÕÑÆÑ, ÔÕÖÇÈÐÕÞ ÑÔÅÃËÅÃáÕ ÔÕÓÃÕÈÆËË,
ÐÃÒÓÃÅÎÈÐÐÞÈ ÐÃ: (1) ÔÑÊÇÃÐËÈ àÍÑÎÑÆËÚÈÔÍË ÖÔÕÑÌÚËÅÞØ ÛÍÑÎ ÒÖÕÈÏ ÔÑÑÕÅÈÕÔÕÅÖáÜËØ
ÒÓÃÍÕËÚÈÔÍËØ ÇÈÌÔÕÅËÌ; Ë (2) ÔÑÇÈÌÔÕÅËÈ ÔÕÃÐÑÅÎÈÐËá ÖÔÕÑÌÚËÅÞØ ÑÄÜËÐ ÒÑÔÓÈÇÔÕÅÑÏ ÖÚÃÔÕËÂ
Å ÇÈÂÕÈÎßÐÑÔÕË ÒÓÈÇÔÕÃÅÎÂáÜËØ ËØ ÆÓÖÒÒ.
…ÕÑÓÑÌ ÓÈÊÖÎßÕÃÕ ÔÑÔÕÑËÕ Å ÓÃÔÛËÓÈÐÐÑÏ ÒÑÐËÏÃÐËË Ë ËÔÒÑÎßÊÑÅÃÐËË ÅÔÒÑÏÑÆÃÕÈÎßÐÞØ
ÔÕÓÖÍÕÖÓ Å ÒÑÇÇÈÓÉÍÖ ÖÚËÕÈÎÈÌ ÑÄÜÈÔÕÅÈÐÐÞØ ÐÃÖÍ Ë ÆÈÑÆÓÃ×ËË, ÅÍÎáÚàÏÐÑÆÑÑÄÓÃÊÐÞÈ
ÙÈÐÕÓÞ àÍÑÎÑÆËÚÈÔÍÑÆÑ ÑÄÓÃÊÑÅÃÐËÂ Ë ËÐ×ÑÓÏÃÙËá Å ‹ÐÕÈÓÐÈÕÈ. ” àÕËÏ ÔÅÂÊÃÐÑ ÄÑÎßÛÑÈ
ÚËÔÎÑ ÒÑÔÈÜÈÐËÌ ÕÃÍËØ ÙÈÐÕÓÑÅ Ë ÒÑÔÎÈÇÖáÜàÓÃÄÑÕà ŠÖÐËÅÈÓÔËÕÈÕÔÍËØ ÔÈÏËÐÃÓÃØ, ÍÑÕÑÓÞÈ
ÒÑÔÅÂÜÈÐÞ ÕÃÍËÏ ÅÑÒÓÑÔÃÏ, ÍÃÍ ØÃÓÃÍÕÈÓ ÅÑÊÏÑÉÐÑÆÑ ËÔÒÑÎßÊÑÅÃÐË ÄÖÇÖÜËÏË ÖÚËÕÈÎÂÏË
àÕËØ ÙÈÐÕÓÑÅ Å ÓÃÏÍÃØ ÖÚÈÄÐÑÌ ÒÓÑÆÓÃÏÏÞ Ë ÔÑÑÕÅÈÕÔÕÅÖáÜÈÈ ËÔÒÑÎßÊÑÅÃÐËÈ ÅÈÄ-ÔÃÌÕÑÅ
ÇΠÑÙÈÐÍË ÅÑÒÓÑÔÑÅ, ÍÃÔÃáÜËØÔ ÔËÔÕÈÏ ÃÅÔÕÓÃÎËÌÔÍËØ ÓÈÍ, ÄÈÓÈÆÑÅÞØ ÓÃÌÑÐÑÅ, ÄÖÛÎàÐÇÃ
Ë ÆÑÓÑÇÑÅ.
’ÓÑÅÈÇÈÐÐÞÈ ÑÙÈÐÍË ËÔÒÑÎßÊÖÈÏÞØ ÔÕÓÃÕÈÆËÌ Ë ÒÑÎÖÚÈÐÐÞØ ÓÈÊÖÎßÕÃÕÑÅ ÔÅËÇÈÕÈÎßÔÕÅÖáÕ,
ÚÕÑ Ö ÄÖÇÖÜËØ ÖÚËÕÈÎÈÌ ÅÞÓÃÄÑÕÃÎÑÔß ÄÑÎÈÈ ÆÎÖÄÑÍÑÈ ÒÑÐËÏÃÐËÈ àÍÑÎÑÆËÚÈÔÍÑÌ ÒÓÑÄÎÈÏÃÕËÍË
Ë ÒÑÂÅËÎÃÔß ÖÅÈÓÈÐÐÑÔÕß Å ÕÑÏ, ÚÕÑ ÑÐË ÔÏÑÆÖÕ ËÔÒÑÎßÊÑÅÃÕß àÕË ÔÕÓÃÕÈÆËË Å ÔÅÑÈÌ
ÒÓÈÒÑÇÃÅÃÕÈÎßÔÍÑÌ ÇÈÂÕÈÎßÐÑÔÕË.
(ÒÓÑ×. –àÌÐ áÎÎÈÓ – –ÐËÅÈÓÔËÕÈÕ †ÓË××ËÕÃ, ƒÅÔÕÓÃÎËÂ)
4. Рекомендации, касающиеся
финансирования и других ресурсов
 ÔÑÉÃÎÈÐËá, Å ÄÑÎßÛËÐÔÕÅÈ ÔÕÓÃÐ Ðà ÙÈÎË ‘–“ ÅÞÇÈÎÂáÕÔ ÑÆÓÃÐËÚÈÐÐÞÈ ÓÈÔÖÓÔÞ, Å ÓÈÊÖÎßÕÃÕÈ
ÚÈÆÑ ÒÓÑÆÓÈÔÔ ÊÃÅËÔËÕ ÑÕ ÇÑÄÓÑÅÑÎßÐÞØ ÖÔËÎËÌ ÒÓÈÇÃÐÐÞØ ÔÅÑÈÏÖ ÇÈÎÖ ÎáÇÈÌ Ë ÑÕ ÐÃÎËÚËÂ Ö ÖÚÈÄÐÞØ
ÊÃÅÈÇÈÐËÌ ÔÑÑÕÅÈÕÔÕÅÖáÜËØ ÏÃÕÈÓËÃÎÑÅ. Ã ÖÓÑÅÐÈ ÒËÎÑÕÐÑÆÑ ÒÓÑÈÍÕà ÅÃÉÐÑ ÄÞÎÑ ÒÑÍÃÊÃÕß, ÚÕÑ
ÒÈÓÈÑÓËÈÐÕÃÙËÂ ÒÈÇÃÆÑÆËÚÈÔÍÑÆÑ ÑÄÓÃÊÑÅÃÐËÂ ÐÃ ÅÑÒÓÑÔÞ ÖÔÕÑÌÚËÅÑÔÕË ÐÈ ÕÓÈÄÖÈÕ ÄÑÎßÛËØ ÊÃÕÓÃÕ
Ë àÍÑÐÑÏËÚÈÔÍË à××ÈÍÕËÅÐÃ. ‘ÇÐÃÍÑ ÔÈÌÚÃÔ, ÍÑÆÇà ÒËÎÑÕÐÞÌ ÒÓÑÈÍÕ ÊÃÅÈÓÛÈÐ, ÒÓÃÅËÕÈÎßÔÕÅÃÏ Ë
ÖÚÓÈÉÇÈÐËÂÏ ÒÑÓÃ ÒÓËÔÕÖÒÃÕß Í ÅÞÇÈÎÈÐËá ÔÓÈÇÔÕÅ ÇÎÂ ÒÈÓÈÑÓËÈÐÕÃÙËË ÑÄÓÃÊÑÅÃÐËÂ ÐÃ ÅÑÒÓÑÔÞ
Р у к ов о д с т в о и р е к о м е нд а ц ии п о п е р е о рие нт а ц ии
п е д а г о г иче с к о г о о б р а з ов ани я н а р е ше ние з а д ач у с т ойчи в о г о р а з в ит и я
57
ÖÔÕÑÌÚËÅÑÔÕË. ™ÈÎÈÐÃÒÓÃÅÎÈÐÐÞÈ ÔÓÈÇÔÕÅÃ, ÒÈÓÔÑÐÃÎ Ë ÓÈÔÖÓÔÞ ÑÄÈÔÒÈÚÃÕ ËÐÔÕËÕÖÙËÑÐÃÎËÊÃÙËá Ë
ÅÑÔÒÓÑËÊÅÑÇÔÕÅÑ àÕËØÒËÎÑÕÐÞØÒÓÑÆÓÃÏÏËÅÑÊÏÑÉÐÑÔÕßÒÓËÔÕÖÒËÕßÍÑÔÖÜÈÔÕÅÎÈÐËá ÇÓÖÆËØÒÓÑÈÍÕÑÅ
Å ÆÑÓÃÊÇÑ ÄÑÎÈÈ ÍÓÖÒÐÞØ ÏÃÔÛÕÃÄÃØ. †ÎÖÒÑ ÄÞÎÑ ÄÞ ÇÖÏÃÕß, ÚÕÑ ÒÓË ÓÃÊÓÃÄÑÕÍÈ Ë ÑÔÖÜÈÔÕÅÎÈÐËË ÕÑÌ ËÎË
ËÐÑÌ ÑÄÓÃÊÑÅÃÕÈÎßÐÑÌ ÒÓÑÆÓÃÏÏÞ ÏÑÉÐÑ ÑÄÑÌÕËÔß ÄÈÊ ×ËÐÃÐÔËÓÑÅÃÐËÂ Ë ÖÍÑÏÒÎÈÍÕÑÅÃÐË ÍÃÇÓÃÏË.
Рекомендуется:
4.1
4.2
4.3
4.4
“ÃÄÑÕÃÕß Ô ÏËÐËÔÕÈÓÔÕÅÃÏË ÑÄÓÃÊÑÅÃÐË ÐÃÇ ÅÑÒÓÑÔÃÏË ÒÈÓÈÑÓËÈÐÕÃÙËË ÔÖÜÈÔÕÅÖáÜËØ ÔÓÈÇÔÕÅ Ðà ‘–“.
‹ÊÞÔÍËÅÃÕß ÐÑÅÞÈ ËÔÕÑÚÐËÍË ×ËÐÃÐÔËÓÑÅÃÐË ÒÑÔÓÈÇÔÕÅÑÏ ÆÓÃÐÕÑÅ, ÍÑÐÕÓÃÍÕÑÅ Ë
ÔÒÑÐÔËÓÖÈÏÞØ ËÔÔÎÈÇÑÅÃÐËÌ.
”ÑÕÓÖÇÐËÚÃÕß Ô ’‘ Ë àÍÑÎÑÆËÚÈÔÍËÏË Ë ÔÑÙËÃÎßÐÞÏË ×ÑÐÇÃÏË.
‹ÊÞÔÍËÅÃÕß ÒÑÏÑÜß ÔÑ ÔÕÑÓÑÐÞ ËÐÔÕËÕÖÙËÑÐÃÎßÐÞØ ÒÑÇÓÃÊÇÈÎÈÐËÌ, ÑÍÃÊÞÅÃáÜËØ
ÒÑÇÇÈÓÉÍÖ ÒÑÎÖÚÈÐËá ÆÓÃÐÕÑÅ Ë ÍÑÐÕÓÃÍÕÑÅ.
”‹•ˆŠ
Šƒ‹Œ ‹ ƒ…ž‘…
… ‡ÈÄÓÈÙÈÐÔÍÑÏ ÖÐËÅÈÓÔËÕÈÕÈ ÕÃÍÑÌ ÖÚÈÄÐÞÌ ÒÓÈÇÏÈÕ, ÍÃÍ ÖÔÕÑÌÚËÅÑÔÕß, ÒÓÈÇÖÔÏÑÕÓÈÐ
Å ÓÃÏÍÃØ ÒÈÓÈÒÑÇÆÑÕÑÅÍË ÒÓÈÒÑÇÃÅÃÕÈÎÈÌ ÄËÑÎÑÆËË, ÕÑ ÈÔÕß Å ÔÅÂÊË Ô àÍÑÎÑÆËÚÈÔÍËÏ
ÑÄÓÃÊÑÅÃÐËÈÏ. ‡Åà ÆÑÇà ÐÃÊÃÇ ÒÓÃÅËÕÈÎßÔÕÅÑ …ÈÐÆÓËË ÒÑÔÕÃÅËÎÑ ÒÈÓÈÇ ÛÍÑÎÃÏË ÊÃÇÃÚÖ
ÓÃÊÓÃÄÑÕÍË ÒÓÑÆÓÃÏÏ ÒÑ ÑÄÓÃÊÑÅÃÐËá Å ÑÄÎÃÔÕË ÑØÓÃÐÞ ÊÇÑÓÑÅßÂ Ë ÑÍÓÖÉÃáÜÈÌ ÔÓÈÇÞ, Ë ÏÞ
ÒÓËÛÎË Í ÅÞÅÑÇÖ Ñ ÐÈÑÄØÑÇËÏÑÔÕË ËÐÕÈÆÓÃÙË ŠàÕË ÒÓÑÆÓÃÏÏÞ ‘–“. ‘ÄÓÃÊÑÅÃÕÈÎßÐÞÈ ÙÈÎË
‘–“ ÅÍÎáÚÃáÕ ÒÓËÑÄÓÈÕÈÐËÈ ÊÐÃÐËÌ Å ÈÔÕÈÔÕÅÈÐÐÞØ Ë ÔÑÙËÃÎßÐÞØ ÐÃÖÍÃØ Ë ×ÑÓÏËÓÑÅÃÐËÈ
ÐÃÅÞÍÑÅ, ÒÑÐËÏÃÐËÂ Ë ÑÄÜËØ ÒÑÇØÑÇÑÅ Í ÅÑÒÓÑÔÃÏ ÐÃÛÈÆÑ ÄÖÇÖÜÈÆÑ Ë ÐÃÛËØ ÙÈÐÐÑÔÕÈÌ.
˜ÑÕ ‘–“ ÑÔÕÃÈÕÔ ÐÑÅÑÌ ÑÄÜÈÌ ÍÑÐÙÈÒÙËÈÌ, ÒÑÍà ÚÕÑ ÇÃÎÈÍÑÌ ÑÕ ÛËÓÑÍÑÌ ÓÃÊÓÃÄÑÕÍË
Ë ÅÐÈÇÓÈÐËÂ, ‡ÈÄÓÈÙÈÐÔÍËÌ ÖÐËÅÈÓÔËÕÈÕ ÖÉÈ ÖÇÈÎÂÈÕ ÒÓËÔÕÃÎßÐÑÈ ÅÐËÏÃÐËÈ ÏÐÑÆÑ- Ë
ÕÓÃÐÔÇËÔÙËÒÎËÐÃÓÐÑÏÖ ËÊÖÚÈÐËá ÅÑÒÓÑÔÑÅ ÑÍÓÖÉÃáÜÈÌ ÔÓÈÇÞ, àÍÑÐÑÏËÍË Ë ÑÄÜÈÔÕÅÃ.
„ÑÎßÛÖá ÒÑÏÑÜß ÑÍÃÊÃÎà ÇÈÂÕÈÎßÐÑÔÕß ÐÃÛËØ ÍÑÎÎÈÆ Ô ×ÃÍÖÎßÕÈÕÑÅ ÒÈÇÃÆÑÆËÍË Ë ÔÑÙËÑÎÑÆËË,
ÅÏÈÔÕÈ Ô ÍÑÕÑÓÞÏË ÐÃÏ ÖÇÃÎÑÔß ÎËÍÅËÇËÓÑÅÃÕß ÓÃÊÓÞÅ ÏÈÉÇÖ ÒÓËÓÑÇÐÞÏË Ë ÔÑÙËÃÎßÐÞÏË
ÐÃÖÍÃÏË.
ŠÃÐÂÕË ÒÑ ‘–“ ÇÃáÕ ÑÒÓÈÇÈÎÈÐÐÞÈ ÒÓÈÇÔÕÃÅÎÈÐË ŠÑÄÎÃÔÕË àÍÑÎÑÆËË Ë ÒÑÏÑÆÃáÕ
×ÑÓÏËÓÑÅÃÐËá ÕÃÍÑÆÑ ÑÄÓÃÊà ÏÞÛÎÈÐËÂ, ÍÑÕÑÓÞÌ ÑÓËÈÐÕËÓÑÅÃÐ Ðà ÉËÅÖá ÔÓÈÇÖ,
ÚÕÑ ÔÒÑÔÑÄÔÕÅÖÈÕ ÔÑÊÇÃÐËá ÆÃÓÏÑÐËË ÏÈÉÇÖ ÔÑÙËÃÎßÐÑÌ Ë ÒÓËÓÑÇÐÑÌ ÔÓÈÇÑÌ ÒÖÕÈÏ
ÓÈÔÕÓÖÍÕÖÓËÊÃÙËË ËÐ×ÑÓÏËÓÑÅÃÐÐÑÔÕË ÑÄ ÑÍÓÖÉÃáÜÈÌ ÔÓÈÇÈ.
‘–“ Å ÍÃÚÈÔÕÅÈ ÔÃÏÑÔÕÑÂÕÈÎßÐÑÆÑ ÒÓÈÇÏÈÕà ÑÄÈÔÒÈÚËÅÃÈÕ ÔËÐÕÈÊ ÐÃÅÞÍÑÅ Ë ÊÐÃÐËÌ,
ÒÓËÑÄÓÈÕÃÈÏÞØ Å ØÑÇÈ ËÊÖÚÈÐËÂ ÇÓÖÆËØ ÇËÔÙËÒÎËÐ, Ë ÒÑÄÖÉÇÃÈÕ Í ÍÓËÕËÚÈÔÍÑÏÖ ÑÔÏÞÔÎÈÐËá
ÅÑÒÓÑÔÑÅ ÑÍÓÖÉÃáÜÈÌ ÔÓÈÇÞ. •ÃÍËÈ ÊÃÐÂÕËÂ, ÍÃÍ ÒÓÈÇÔÕÃÅÎÂÈÕÔÂ, ÇÃÎË ÒÓÈÒÑÇÃÅÃÕÈÎÂÏ
ÒÑÎÈÊÐÞÈ ÊÐÃÐËÂ, ÍÑÕÑÓÞÈ ÑÐË ÆÑÕÑÅÞ ÒÓËÏÈÐÂÕß Å ÔÅÑÈÌ ÒÓÃÍÕËÚÈÔÍÑÌ ÓÃÄÑÕÈ.
(ÒÓÑ×. ‡ßáÎà ŽÃÍÃÕÑÛ – ‡ÈÄÓÈÙÈÐÔÍËÌ ÖÐËÅÈÓÔËÕÈÕ, …ÈÐÆÓËÂ)
58
Р у к ов о д с т в о и р е к о м е нд а ц ии
5. Рекомендации, касающиеся
партнерских связей
“ÃÄÑÕà ÒÑ ÒÈÓÈÑÓËÈÐÕÃÙËË ÒÈÇÃÆÑÆËÚÈÔÍÑÆÑ ÑÄÓÃÊÑÅÃÐË Ðà ÅÑÒÓÑÔÞ ÖÔÕÑÌÚËÅÑÔÕË ÔÕÑÎß ÑÆÓÑÏÐÃ,
ÚÕÑ ÇÎÂ ÈÈ ÛËÓÑÍÑÏÃÔÛÕÃÄÐÑÆÑ ÖÔÒÈØÃ Å ÇÑÎÆÑÔÓÑÚÐÑÏ ÒÎÃÐÈ ÅÃÉÐÈÌÛÈÈ ÊÐÃÚÈÐËÈ ËÏÈÈÕ
ÖÍÓÈÒÎÈÐËÈ ÛËÓÑÍÑÆÑ ÔÑÕÓÖÇÐËÚÈÔÕÅÃ Ë ÒÓËÅÎÈÚÈÐËÈ ÒÑÏÑÜË ÔÑ ÔÕÑÓÑÐÞ. ‘ÇËÐ ËÊ ÚÎÈÐÑÅ ”ÈÕË
ÒËÔÃÎ: « ÕÑÕ ÒÈÓËÑÇ ÔÑÕÓÖÇÐËÚÈÔÕÅÃ ÑÕÎËÚÃÈÕÔÂ ÑÕ ÒÈÓËÑÇÃ ÔÑÒÈÓÐËÚÈÔÕÅÃ ÏÈÉÇÖ ÖÚÓÈÉÇÈÐËÂÏË
Ë ÒÑÔÕÑÂÐÐÑÆÑ ÒÑÅÕÑÓÈÐËÂ ÓÈÔÖÓÔÐÞØ ÊÃÕÓÃÕ, ÖÚÈÄÐÞØ ÍÖÓÔÑÅ Ë ÒÓÑÆÓÃÏÏ Å ÔÕÓÈÏÎÈÐËË ÇÑÍÃÊÃÕß,
ÚÕÑ ÑÇÐÑ ÖÚÓÈÉÇÈÐËÈ ÎÖÚÛÈ ÇÓÖÆÑÆÑ. ”ÈÌÚÃÔ ÏÞ ÓÃÄÑÕÃÈÏ ÍÃÍ ÐÃÙËÑÐÃÎßÐàÔÄÑÓÐÃÂ, ÚÕÑÄÞ
ÇÑÄËÕßÔ ÅÔÈÆÑ ÕÑÆÑ, Ðà ÚÕÑ ÏÞ ÅÔÈ ÅÏÈÔÕÈ ÔÒÑÔÑÄÐÞ». ‘ÇÐÃÍÑ ÖÔÕÃÐÑÅÎÈÐËÈ ÒÃÓÕÐÈÓÔÍËØ ÔÅÂÊÈÌ
ÔÓÈÇË ÒÓÈÒÑÇÃÅÃÕÈÎßÔÍÑÆÑ ÔÑÔÕÃÅÃ ÏÑÉÈÕ ÑÍÃÊÃÕßÔÂ ÐÈÒÓÑÔÕÞÏ ÇÈÎÑÏ, Å ÔÅÂÊË Ô ÚÈÏ ÐÈÑÄØÑÇËÏÃ
ÓÃÊÓÃÄÑÕÍà ÔÑÑÕÅÈÕÔÕÅÖáÜËØ ÓÖÍÑÅÑÇÂÜËØ ÒÓËÐÙËÒÑÅ, ÈÔÎË ÕÃÍÑÅÞÈ ÒÑÍà ÚÕÑ ÐÈ Ô×ÑÓÏÖÎËÓÑÅÃÐÞ.
Рекомендуется:
5.1
5.2
5.3
5.4
–ÍÓÈÒÎÂÕß ÒÃÓÕÐÈÓÔÍËÈ ÔÅÂÊË ÏÈÉÇÖ ÒÈÇÃÆÑÆËÚÈÔÍËÏË ÖÚÈÄÐÞÏË ÊÃÅÈÇÈÐËÂÏË Ë
ÐÃÚÃÎßÐÞÏË Ë ÔÓÈÇÐËÏË ÛÍÑÎÃÏË, à ÕÃÍÉÈ ÕÃÍËÏË ÒÓÑÔÅÈÕËÕÈÎßÔÍËÏË ÖÚÓÈÉÇÈÐËÂÏË,
ÍÃÍ ÏÖÊÈË, ÅÐÈÛÍÑÎßÐÞÈ ÑÄÓÃÊÑÅÃÕÈÎßÐÞÈ ÙÈÐÕÓÞ, ÙÈÐÕÓÞ ÑØÓÃÐÞ ÒÓËÓÑÇÞ.
–ÍÓÈÒÎÂÕß ÏÈÔÕÐÞÈ, ÓÈÆËÑÐÃÎßÐÞÈ Ë ÏÈÉÇÖÐÃÓÑÇÐÞÈ ÔÈÕË ÒÖÕÈÏ ÑÄÏÈÐà ËÇÈÂÏË,
ÑÒÞÕÑÏ Ë ÏÃÕÈÓËÃÎÃÏË Ë ÒÓÑÒÃÆÃÐÇÞ ÍÑÐÙÈÒÙËË ÖÔÕÑÌÚËÅÑÆÑ ÏËÓÃ.
“ÃÄÑÕÃÕß Ô ÐÃÙËÑÐÃÎßÐÞÏË Ë ÏÈÉÇÖÐÃÓÑÇÐÞÏË ÔÈÕÂÏË Å ÙÈÎÂØ ÒÓÈÑÇÑÎÈÐËÂ
ÕÓÖÇÐÑÔÕÈÌ Ë ÄÃÓßÈÓÑÅ Ðà ËÐÔÕËÕÖÙËÑÐÃÎßÐÑÏ Ë ÆÑÔÖÇÃÓÔÕÅÈÐÐÑÏ ÖÓÑÅÐÂØ.
”ÑÊÇÃÅÃÕß ÏÈØÃÐËÊÏÞ ÔÑÕÓÖÇÐËÚÈÔÕÅÃ Ë ÔÑÎËÇÃÓÐÑÔÕË ÒÑ ÅÑÒÓÑÔÃÏ ‘–“ Å ÙÈÎÂØ
ÑÄÏÈÐà ÑÒÞÕÑÏ ÒÑ ÎËÐËÂÏ ”ÈÅÈÓ-¡Æ Ë ¡Æ-¡Æ.
… Ž¡šˆ‹ˆ ‘–“
… ‘”‘…‘ˆ “–”Ž‘ ‡ˆ¢•ˆŽŸ‘”•‹
•ÈÏ, ÍÕÑ ÊÃÐËÏÃÈÕÔ ÔÅÑÈÌ ÔÒÈÙËÃÎËÊËÓÑÅÃÐÐÑÌ ÑÄÎÃÔÕßá, ÐÃÒÓËÏÈÓ ‘–“, ÎÈÆÍÑ Ë ÖÇÑÄÐÑ
ÇËÔÍÖÕËÓÑÅÃÕß ÇÓÖÆ Ô ÇÓÖÆÑÏ, ÑÄÏÈÐËÅÃÕßÔ ÔÕÃÕßÂÏË, ÏÞ àÕÑ ÇÈÎÃÈÏ ÒÑÔÕÑÂÐÐÑ Ë ÒÓË àÕÑÏ
ÔÒÑÓËÏ Ñ ÏÈÎßÚÃÌÛËØ ÇÈÕÃÎÂØ. †ÑÓÃÊÇÑ ÕÓÖÇÐÈÈ ÅÍÎáÚËÕß ‘–“ Å ÑÔÐÑÅÐÑÈ ÓÖÔÎÑ ÇÈÂÕÈÎßÐÑÔÕË,
ÐÑ àÕÑ ËÏÈÈÕ ÉËÊÐÈÐÐÑ ÅÃÉÐÑÈ ÊÐÃÚÈÐËÈ, ÒÑÔÍÑÎßÍÖ ÑÕ àÕÑÆÑ ÊÃÅËÔËÕ ÅÑÒÓÑÔ ÅÎËÂÐËÂ.
’ÑàÕÑÏÖ, ÍÑÆÇà ÅÃÏ ÒÓÈÇÎÃÆÃáÕ ÒÓÈÇÔÕÃÅËÕß ÍÃÍÑÌ-ÐËÄÖÇß ÏÃÕÈÓËÃÎ Ðà ÔÈÏËÐÃÓÈ ÒÑ ÕÈÏÈ
«ÑÅÑÈ ÑÒÓÈÇÈÎÈÐËÈ ÒÓÑÙÅÈÕÃÐË – ÒÖÕË ÑÄÈÔÒÈÚÈÐË ÄÎÃÆÑÔÑÔÕÑÂÐË», ÑÓÆÃÐËÊÖÈÏÑÏ
ËÐËÔÕÈÓÔÕÅÑÏ ×ËÐÃÐÔÑÅ ÅÏÈÔÕÈ Ô ÃÐÙÈÎÂÓËÈÌ ÒÓÈÏßÈÓ-ÏËÐËÔÕÓÃ Ë ‹ÐÔÕËÕÖÕÑÏ ÒÑÎËÕËÚÈÔÍËØ
ËÔÔÎÈÇÑÅÃÐËÌ, ÅÞ ÒÓËÐËÏÃÈÕÈ àÕÑ ÒÓÈÇÎÑÉÈÐËÈ, ÒÑÔÍÑÎßÍÖ ÑÐÑ ÇÃÈÕ ÅÃÏ ÅÑÊÏÑÉÐÑÔÕß
ÓÃÔÔÍÃÊÃÕß Ñ ÒÓÑÈÍÕÈ «’ÓËÔÎÖÛËÅÃÂÔß Í ÆÑÎÑÔÖ ÇÈÕÈÌ», ÒÓÈÇÔÕÃÅÎÂáÜÈÏ ÔÑÄÑÌ ÒÓÑÅÑÇËÏÑÈ
Ðà ÒÓÑÕÂÉÈÐËË 12 ÏÈÔÂÙÈÅ ËÔÔÎÈÇÑÅÃÐËÈ ÅÑÔÒÓËÂÕË àÍÑÎÑÆËÚÈÔÍÑÌ ÒÓÑÄÎÈÏÃÕËÍË ÇÈÕßÏË Å
ÅÑÊÓÃÔÕÈ 11-13 ÎÈÕ – ÚÕÑ ÑÐË ÇÖÏÃáÕ Ñ ÓÃÌÑÐÃØ, Å ÍÑÕÑÓÞØ ÑÐË ÉËÅÖÕ, ÍÃÍ ÑÐË ÉËÅÖÕ, ÍÃÍ àÕÑ
ÏÑÉÈÕ ÐÃÌÕË ÔÅÑÈ ÑÕÓÃÉÈÐËÈ Å ÓÃÄÑÕÈ ÖÚËÕÈÎÈÌ Ë Å ÒÓÑÆÓÃÏÏÈ ÑÄÖÚÈÐËÂ.
ÕÑÕ ÒÓÑÈÍÕ ×ËÐÃÐÔËÓÑÅÃÎÔ ”ÑÅÈÕÑÏ ÔÑÙËÃÎßÐÑ-àÍÑÐÑÏËÚÈÔÍËØ ËÔÔÎÈÇÑÅÃÐËÌ ”ÑÈÇËÐÈÐÐÑÆÑ
ÑÓÑÎÈÅÔÕÅà ŠÓÃÏÍÃØ ÈÆÑ ÒÓÑÆÓÃÏÏÞ ‘ÍÓÖÉÃáÜàÔÓÈÇÃ Ë ÒÑÅÈÇÈÐËÈ ÚÈÎÑÅÈÍà (20032004 ÆÆ.).
Р у к ов о д с т в о и р е к о м е нд а ц ии п о п е р е о рие нт а ц ии
п е д а г о г иче с к о г о о б р а з ов ани я н а р е ше ние з а д ач у с т ойчи в о г о р а з в ит и я
59
’ÓÑÈÍÕ ÑÔÐÑÅÞÅÃÎÔ Ðà ÇÅÖØ ÍÎáÚÈÅÞØ ÙÈÎÂØ:
• взрослые, как правило, не знакомы с детским опытом и знаниями в отношении мест их проживания;
• учителя и школы часто не принимают этот опыт во внимание при концептуальной разработке и подготовке учебной программы.
˜ÃÓÃÍÕÈÓ ÅÑÔÒÓËÂÕË ÇÈÕßÏË ÅÊÃËÏÑÔÅÂÊÈÌ ÏÈÉÇÖ ÇÑÏÑÏ, ÛÍÑÎÑÌ Ë ÑÄÜËÐÑÌ Ë ×ÑÓÏÞ ËØ
ÅÊÃËÏÑÇÈÌÔÕÅËÂ Ô ÒÓÑÉËÅÃáÜËÏË ÊÇÈÔß ÇÓÖÆËÏË ÇÈÕßÏË Ë ÅÊÓÑÔÎÞÏË, ÔÖÇ ÒÑ ÅÔÈÏÖ, ÓÈÇÍÑ
ÅÞÊÞÅÃáÕ ËÐÕÈÓÈÔ Ö ÖÚËÕÈÎÈÌ Ë ÛÍÑÎ, Ö ÍÑÕÑÓÞØ ÖÔÕÃÐÑÅËÎÔÂ ÔÅÑÌ ÔÑÄÔÕÅÈÐÐÑÌ ÅÊÆÎÂÇ ÐÃ
ÕÑ, ÚÈÏÖ ÔÎÈÇÖÈÕ ÖÚËÕß ÓÈÄÈÐÍÃ. … ÓÃÏÍÃØ ÒÓÑÈÍÕà ÒÓÑÅÑÇËÎÑÔß ËÊÖÚÈÐËÈ ÑÒÞÕà ÓÈÄÈÐÍÃ
Å ÈÆÑ ÑÄÜËÐÈ Ë ÑÍÓÖÉÃáÜÈÌ ÈÆÑ ÔÓÈÇÈ, à ÕÃÍÉÈ ÒÑÕÈÐÙËÃÎßÐÑÆÑ ÅÍÎÃÇà ÇÈÕÔÍÑÆÑ ÖÚÃÔÕËÂ
Å ÑÄÜËÐÐÞØ ËÔÔÎÈÇÑÅÃÐËÂØ Å ÔÕÃÐÑÅÎÈÐËÈ ËØ àÍÑÎÑÆËÚÈÔÍÑÌ ÔÑÊÐÃÕÈÎßÐÑÔÕË Ë ÃÍÕËÅÐÑÌ
ÆÓÃÉÇÃÐÔÕÅÈÐÐÑÔÕË, Ô ÕÈÏ ÚÕÑÄÞ ÇÈÕË ËÏÈÎË ÅÑÊÏÑÉÐÑÔÕß ËÆÓÃÕß ÔÅÑá ÓÑÎß Å ÑÄÈÔÒÈÚÈÐËË
ÍÃÍ ÔÅÑÈÆÑ ÔÑÄÔÕÅÈÐÐÑÆÑ ÄÎÃÆÑÔÑÔÕÑÂÐËÂ, ÕÃÍ Ë ÄÎÃÆÑÔÑÔÕÑÂÐËÂ ÑÄÜËÐÞ.
(ÒÓÑ×. –ËÎßÂÏ ”ÍÑÕÕ – „ÃÕÔÍËÌ ÖÐËÅÈÓÔËÕÈÕ, ”ÑÈÇËÐÈÐÐÑÈ ÑÓÑÎÈÅÔÕÅÑ)
6. Рекомендации, касающиеся исследований
‡Î ÑÄÈÔÒÈÚÈÐË ÇÑÎÆÑÔÓÑÚÐÑÆÑ ÖÔÒÈØà ‘–“ ÐÈÑÄØÑÇËÏÑ ÓÃÊÓÃÄÑÕÃÕß ÒÓÑÆÓÃÏÏÖ ËÔÔÎÈÇÑÅÃÐËÌ
Å ÒÑÇÇÈÓÉÍÖ ÖÔËÎËÌ ÕÈØ, ÍÕÑ ËÏ ÊÃÐËÏÃÈÕÔÂ. ÕÃ ÒÓÑÆÓÃÏÏÃ ÇÑÎÉÐÃ ÒÓÈÇÖÔÏÃÕÓËÅÃÕß ÔËÔÕÈÏÖ
ÒÑÇÑÕÚÈÕÐÑÔÕË Ë ÑÙÈÐÍË ÇΠÑÒÓÈÇÈÎÈÐË ÈÈ ÅÑÊÇÈÌÔÕÅË Ðà ÖÚÃÜËØÔÂ. ’ÈÓÅÑÒÓÑØÑÇÙÃÏ ‘–“
ÐÈÑÄØÑÇËÏÑ ÓÃÔÒÑÎÃÆÃÕß ÇÃÐÐÞÏË, ÒÑÇÕÅÈÓÉÇÃáÜËÏË ËØ ÖÕÅÈÓÉÇÈÐË ÑÄ à××ÈÍÕËÅÐÑÔÕË
ÕÃÍÑÆÑ ÓÑÇà ÑÄÓÃÊÑÅÃÐËÂ. ‘ÇÐËØ ÆÑÎÑÔÎÑÅÐÞØ ÖÕÅÈÓÉÇÈÐËÌ Ñ ÅÃÉÐÑÔÕË ËÎË à××ÈÍÕËÅÐÑÔÕË
‘–“ ÄÖÇÈÕ ÐÈÇÑÔÕÃÕÑÚÐÑ ÇΠÕÑÆÑ, ÚÕÑÄÞ ÖÄÈÇËÕß Å àÕÑÏ ÔÑÄÈÔÈÇÐËÍÑÅ Å ÏËÐËÔÕÈÓÔÕÅÃØ Ë
ÃÍÃÇÈÏËÚÈÔÍËØ ÖÚÓÈÉÇÈÐËÂØ. ‡Î ÒÑÇÍÓÈÒÎÈÐË àÕÑÌ ÃÓÆÖÏÈÐÕÃÙËË, à ÕÃÍÉÈ ÇΠÕÑÆÑ, ÚÕÑÄÞ ÐÑÅÃÂ
ÒÑÎËÕËÍÃ Ë ÒÓÑÆÓÃÏÏÞ ‘–“ ËÏÈÎË ÒÑÇ ÔÑÄÑÌ ËÐ×ÑÓÏÃÙËÑÐÐÖá ÑÔÐÑÅÖ, ÐÈÑÄØÑÇËÏÑ ÒÓÑÅÈÇÈÐËÈ
ÏÈÉÇËÔÙËÒÎËÐÃÓÐÞØ ËÔÔÎÈÇÑÅÃÐËÌ Ë ÔÑÅÏÈÔÕÐÑÌ ÓÃÄÑÕÞ.
ÃÍ Ë Å ÑÕÐÑÛÈÐËË ÎáÄÑÌ ÅÑÊÐËÍÃáÜÈÌ ÑÄÎÃÔÕË ËÔÔÎÈÇÑÅÃÐËÌ, ÊÇÈÔß ÅÃÉÐÑ,
ÚÕÑÄÞ ÃÍÃÇÈÏËÚÈÔÍËÈ ÖÚÓÈÉÇÈÐË ÅÑÔÒÓËÐËÏÃÎË ‘–“ Å ÍÃÚÈÔÕÅÈ ÒÑÎÐÑÒÓÃÅÐÑÆÑ ÐÃÒÓÃÅÎÈÐËÂ
ÇÈÂÕÈÎßÐÑÔÕË Ë ÒÓÈÇÖÔÏÃÕÓËÅÃÎË ÔÑÑÕÅÈÕÔÕÅÖáÜÈÈ ÅÑÊÐÃÆÓÃÉÇÈÐËÈ ÇΠËÔÔÎÈÇÑÅÃÕÈÎÈÌ,
ÓÃÄÑÕÃáÜËØ Å àÕÑÌ ÑÄÎÃÔÕË. ’ÑÔÎÈÇÐËÈ ÇÑÎÉÐÞ ÄÞÕß ÖÄÈÉÇÈÐÞ Å ÕÑÏ, ÚÕÑ ËØ ÐÑÅÃÕÑÓÔÍÃÂ
ÏÈÉÇËÔÙËÒÎËÐÃÓÐàÓÃÄÑÕà ŠàÕÑÌ Ô×ÈÓÈ ÒÑÎÖÚÃÈÕ ÇÑÎÉÐÖá ÑÙÈÐÍÖ Å ÓÃÏÍÃØ ÃÍÃÇÈÏËÚÈÔÍÑÌ
ÔËÔÕÈÏÞ (ÐÃÒÓËÏÈÓ, Å ÙÈÎÂØ ÒÓËÊÐÃÐËÂ ËØ ÔÕÃÉÃ Ë ÒÑÅÞÛÈÐËÂ ÒÑ ÔÎÖÉÄÈ).
Рекомендуется:
6.1
6.2
6.3
“ÃÊÓÃÄÃÕÞÅÃÕß ÒÓÑÆÓÃÏÏÖ ËÔÔÎÈÇÑÅÃÐËÌ ÒÑ ÅÃÉÐÞÏ ÅÑÒÓÑÔÃÏ, ÕÃÍËÏ ÍÃÍ à××ÈÍÕËÅÐÑÔÕß ÇÈÂÕÈÎßÐÑÔÕË ÖÚÓÈÉÇÈÐËÌ ÒÑ ÒÈÓÈÑÓËÈÐÕÃÙËË ÑÄÓÃÊÑÅÃÐË Ðà ÅÑÒÓÑÔÞ ÖÔÕÑÌÚËÅÑÔÕË.
’ÓÑÅÑÇËÕß ÑÄÊÑÓ Ë ÒÈÓÈÔÏÑÕÓ ÕÈÑÓÈÕËÚÈÔÍÑÌ ÑÔÐÑÅÞ ‘–“ ÒÑ ÏÈÓÈ àÅÑÎáÙËË ÑÄÜÈÔÕÅÃ
Ë ÍÑÐÙÈÒÙËË ÖÔÕÑÌÚËÅÑÆÑ ÓÃÊÅËÕËÂ.
“ÃÔÛËÓÂÕß ËÔÔÎÈÇÑÅÃÐË ŠÑÄÎÃÔÕË ÒÑÇØÑÇÑÅ Í ‘–“ Ðà ÑÔÐÑÅÈ ÅÞÔÑÍÑÍÃÚÈÔÕÅÈÐÐÑÆÑ
ÒÓÈÒÑÇÃÅÃÐËÂ Ë ÑÄÖÚÈÐËÂ, Ô ÕÈÏ ÚÕÑÄÞ ÔÒÑÔÑÄÔÕÅÑÅÃÕß ÔÕÃÐÑÅÎÈÐËá ‘–“ Å ÍÃÚÈÔÕÅÈ
ÐÑÔËÕÈÎÂ ÒÈÓÈÏÈÐ Å ÑÄÜÈÔÕÅÈ.
60
6.4
6.5
Р у к ов о д с т в о и р е к о м е нд а ц ии
6.6
6.7
6.8
6.9
6.10
6.11
’ÓÑÅÑÇËÕß ËÔÔÎÈÇÑÅÃÐË ŠÑÄÎÃÔÕË ÔÕÃÐÇÃÓÕÑÅ Ë ×ÑÓÏ ÑÙÈÐÍË ÇÈÌÔÕÅÈÐÐÑÔÕË ‘–“ Å
ÙÈÎÂØ ÒÑÅÞÛÈÐË ÈÆÑ ÊÐÃÚÈÐËÂ Ë ÃÅÕÑÓËÕÈÕà ŠÓÃÏÍÃØ ÔËÔÕÈÏÞ ËÐÔÕËÕÖÙËÑÐÃÎßÐÑÌ
ÑÙÈÐÍË.
“ÃÊÓÃÄÃÕÞÅÃÕß ÖÄÈÇËÕÈÎßÐÖá ÐÃÖÚÐÖá ÃÓÆÖÏÈÐÕÃÙËá ÇΠÈÈ ÒÓÈÇÔÕÃÅÎÈÐËÂ
ÃÍÃÇÈÏËÚÈÔÍËÏ ÔÑÅÈÕÃÏ Å ÙÈÎÂØ ÇÈÏÑÐÔÕÓÃÙËË ÕÑÆÑ, ÚÕÑ ‘–“ ÒÓÈÇÔÕÃÅÎÂÈÕ ÔÑÄÑÌ
ÅÃÉÐÈÌÛÖá ÑÔÐÑÅÖ ÇÎÂ ÒÈÓÈÑÓËÈÐÕÃÙËË ÑÄÓÃÊÑÅÃÐËÂ Å ËÐÕÈÓÈÔÃØ ÄÖÇÖÜÈÆÑ.
’ÓÑÅÑÇËÕß ËÔÔÎÈÇÑÅÃÐË ŠÑÄÎÃÔÕË àÍÑÐÑÏËÚÈÔÍËØ ÊÃÕÓÃÕ Ë ÒÓÈËÏÖÜÈÔÕÅ, ÔÅÂÊÃÐÐÞØ Ô
ÒÈÓÈÑÓËÈÐÕÃÙËÈÌ ÇÑÔÎÖÉÈÄÐÑÌ ÒÈÇÃÆÑÆËÚÈÔÍÑÌ ÒÑÇÆÑÕÑÅÍË ÐÃ ÅÑÒÓÑÔÞ ÖÔÕÑÌÚËÅÑÔÕË,
à ÕÃÍÉÈ Ô ÒÈÓÈÒÑÇÆÑÕÑÅÍÑÌ ÓÃÄÑÕÃáÜËØ ÖÚËÕÈÎÈÌ.
’ÓÑÅÑÇËÕß ËÔÔÎÈÇÑÅÃÐË ŠÑÄÎÃÔÕË àÍÑÐÑÏËÚÈÔÍËØ ÊÃÕÓÃÕ Ë ÒÓÈËÏÖÜÈÔÕÅ, ÔÅÂÊÃÐÐÞØ Ô
ÅÐÈÇÓÈÐËÈÏ ‘–“ Å ÒÓÑÆÓÃÏÏÖ ÐÃÚÃÎßÐÑÌ Ë ÔÓÈÇÐÈÌ ÛÍÑÎÞ, ÒÑ ÔÓÃÅÐÈÐËá Ô ÊÃÕÓÃÕÃÏË
Ë ÒÓÈËÏÖÜÈÔÕÅÃÏË, ÔÅÂÊÃÐÐÞÏË Ô ÇÓÖÆËÏË ÓÈ×ÑÓÏÃÏË ÑÄÓÃÊÑÅÃÐËÂ.
“ÃÊÓÃÄÃÕÞÅÃÕß ÕÃÍËÈ ÒÎÃÐÞ, ÒÓËÈÏÞ Ë ÏÈÕÑÇÞ ÐÃÖÚÐÞØ ËÔÔÎÈÇÑÅÃÐËÌ, Å ÙÈÐÕÓÈ
ÅÐËÏÃÐËÂ ÍÑÕÑÓÞØ ÐÃØÑÇÂÕÔÂ ÖÚÈÄÐÞÈ ÓÈÊÖÎßÕÃÕÞ Ë ÍÑÕÑÓÞÈ ÒÑÊÅÑÎÂáÕ ÇÈÎÃÕß
ÒÓËÏÈÐËÏÞÈ ÐÃ ÒÓÃÍÕËÍÈ ÅÞÅÑÇÞ.
’ÓÑÅÑÇËÕß Ðà ÄÃÊÈ ÛÍÑÎ ÇÑÎÆÑÔÓÑÚÐÞÈ ËÔÔÎÈÇÑÅÃÐËÂ Ô ËÔÒÑÎßÊÑÅÃÐËÈÏ ÅÞÄÑÓÑÍ
ÓÃÄÑÕ ÖÚÃÜËØÔÂ Ô ÙÈÎßá ÑÒÓÈÇÈÎÈÐË ÅÑÊÇÈÌÔÕÅË ÖÚÈÄÐÑÌ ÒÓÑÆÓÃÏÏÞ ÒÑ ‘–“ ÐÃ
ÑÄÓÃÊÑÅÃÕÈÎßÐÞÈ ÓÈÊÖÎßÕÃÕÞ.
’ÓÑÅÑÇËÕß ËÔÔÎÈÇÑÅÃÐËÂ Ô ÙÈÎßá ÓÃÊÓÃÄÑÕÍË Ë ÖÍÓÈÒÎÈÐË ÆËÄÍÑÌ ÒÓÑÆÓÃÏÏÞ
ËÊÞÔÍÃÐËÌ Å ÙÈÎÂØ ËÐ×ÑÓÏÃÙËÑÐÐÑÆÑ ÑÄÈÔÒÈÚÈÐËÂ Ë ÖÔËÎÈÐË ÑÔÐÑÅÐÞØ ÑÄÎÃÔÕÈÌ
‘–“ Å ÓÃÏÍÃØ ÒÈÇÃÆÑÆËÚÈÔÍÑÌ ÒÑÇÆÑÕÑÅÍË, ÅÍÎáÚàËÊÏÈÐÈÐË ŠÖÚÈÄÐÑÌ ÒÓÑÆÓÃÏÏÈ,
ËÔÔÎÈÇÑÅÃÐË Ðà ÑÔÐÑÅÈ ÖÚÃÔÕË ŠÛËÓÑÍÑÌ ÒÓÃÍÕËÚÈÔÍÑÌ ÇÈÂÕÈÎßÐÑÔÕË, ÒÓÑÅÈÓÍÖ
ËÐÔÕËÕÖÙËÑÐÃÎßÐÑÌ ÒÓÃÍÕËÍË ÖÒÓÃÅÎÈÐË ÓÈÔÖÓÔÃÏË Ë ÑÄÈÔÒÈÚÈÐË ÖÔÕÑÌÚËÅÑÔÕË Ë
Õ.Ç.
’ÓÑÅÑÇËÕß ËÔÔÎÈÇÑÅÃÐËÂ Ô ÙÈÎßá ÔÑÊÇÃÐËÂ Ë ÖÍÓÈÒÎÈÐË ÃÍÕËÅÐÑÆÑ «ÔÑÑÄÜÈÔÕÅÃ
ÒÓÃÍÕËÚÈÔÍËØ ÇÈÌÔÕÅËÌ» Å ÒÈÇÃÆÑÆËÚÈÔÍÑÏ ÑÄÓÃÊÑÅÃÐËË, ÍÑÕÑÓÑÈ ÖÔËÎËÅÃÎÑ ÄÞ
ÒÓÈÒÑÇÃÅÃÕÈÎßÔÍËÌ Ë ÐÃÖÚÐÞÌ ÒÑÕÈÐÙËÃÎ ÕÈØ ÒÓÈÇÔÕÃÅËÕÈÎÈÌ ÒÈÇÃÆÑÆËÚÈÔÍËØ ÖÚÈÄÐÞØ
ÊÃÅÈÇÈÐËÌ, ÍÑÕÑÓÞÈ ÓÃÄÑÕÃáÕ Å ÑÄÎÃÔÕË ‘–“.
‹””Žˆ‡‘…ƒ‹¢
ƒ ‘”‘…ƒ ‡Ž¢ ’“ˆ‘„“ƒŠ‘…ƒ‹Œ
’ÓË ÃÓÎÑÅÑÏ ÖÐËÅÈÓÔËÕÈÕÈ ÇÈÌÔÕÅÖÈÕ ÍÑÎÑÆËÚÈÔÍËÌ ÙÈÐÕÓ, ÊÃÇÃÚà ÍÑÕÑÓÑÆÑ ÔÑÔÕÑËÕ
Å ÏÑÇÈÓÐËÊÃÙËË ÒÓÃÍÕËÍË ÑÄÓÃÊÑÅÃÐËÂ ÐÃ ÑÔÐÑÅÈ ÐÑÅÈÌÛËØ ÊÐÃÐËÌ, ÒÑÎÖÚÃÈÏÞØ Å
ÓÈÊÖÎßÕÃÕÈ ÐÃÖÚÐÞØ ËÔÔÎÈÇÑÅÃÐËÌ Å ÑÄÎÃÔÕË ÖÔÕÑÌÚËÅÑÆÑ ÓÃÊÅËÕËÂ, Ë ÑÇÐÑÅÓÈÏÈÐÐÑ
Å ÔÑÇÈÌÔÕÅËË ÒÓÈÑÄÓÃÊÑÅÃÐËá ÒÓËÅÞÚÐÞØ ÖÚÈÄÐÞØ ÔØÈÏ, Ô ÕÈÏ ÚÕÑÄÞ ÅÞÅÑÇÞ àÕËØ
ËÔÔÎÈÇÑÅÃÐËÌ ÈÔÕÈÔÕÅÈÐÐÞÏ ÑÄÓÃÊÑÏ ÖÚËÕÞÅÃÎËÔß Å ÓÃÏÍÃØ ÔËÔÕÈÏÞ ÑÄÓÃÊÑÅÃÐËÂ Ë Å
ÖÚÈÄÐÞØ ÒÓÑÆÓÃÏÏÃØ.
ÈÔÏÑÕÓ Ðà ÕÑ, ÚÕÑ ÔËÔÕÈÏÞ ÑÄÓÃÊÑÅÃÐËÂ, ÑÔÐÑÅÞÅÃáÜËÈÔ Ðà ÓÃÊÄËÅÍÈ ÒÑ ÇËÔÙËÒÎËÐÃÏ,
×ÑÓÏÃÎßÐÑ ÔÑÆÎÃÛÃáÕÔÂ Ô ÒÓÈÇÏÈÕÃÏË, ÑÓËÈÐÕËÓÑÅÃÐÐÞÏË Ðà àÍÑÎÑÆËá, ÒÑÔÎÈÇÐËÈ
ÑÍÃÊÞÅÃáÕÔ ŠËÊÑÎÂÙËË Å ÓÃÏÍÃØ ÓÃÊÇÓÑÄÎÈÐÐÑÌ ÏÑÊÃËÍË ÊÐÃÐËÌ. Ã ÒÓÃÍÕËÍÈ
ÏÈÉÇËÔÙËÒÎËÐÃÓÐÑÔÕß ÊÃÅËÔËÕ ÑÕ ËÐÇËÅËÇÖÃÎßÐÑÆÑ ÅÞÄÑÓà ÍÃÉÇÑÆÑ ÒÓÈÒÑÇÃÅÃÕÈÎÂ. ‡ÎÂ
ÕÑÆÑ ÚÕÑÄÞ ÖÔÒÈÛÐÑ ÔÑÒÈÓÐËÚÃÕß Ô ÕÓÃÇËÙËÑÐÐÞÏ ÔÑÇÈÓÉÃÐËÈÏ ÖÚÈÄÐÑÌ ÒÓÑÆÓÃÏÏÞ Ë
Р у к ов о д с т в о и р е к о м е нд а ц ии п о п е р е о рие нт а ц ии
п е д а г о г иче с к о г о о б р а з ов ани я н а р е ше ние з а д ач у с т ойчи в о г о р а з в ит и я
61
ÏÈÕÑÇËÍÑÌ ÒÈÇÃÆÑÆËÚÈÔÍËØ ÖÚÈÄÐÞØ ÊÃÅÈÇÈÐËÌ, ‘–“ ÒÑÕÓÈÄÖÈÕÔ «ÎÑÏÍà ÒÓËÅÞÚÐÞØ
ÔØÈÏ», ÚÕÑ ÐÈÅÑÊÏÑÉÐÑ ÄÈÊ ÒÓÑÅÈÇÈÐËÂ ÖÐËÅÈÓÔËÕÈÕÔÍËØ ËÔÔÎÈÇÑÅÃÐËÌ Å ÑÄÎÃÔÕÂØ
ÒÈÇÃÆÑÆËÚÈÔÍÑÌ ÕÈÑÓËË Ë ÒÓÃÍÕËÍË Ë ÔÑÅÓÈÏÈÐÐÑÌ ÍÑÐÙÈÒÕÖÃÎßÐÑÌ ÑÔÐÑÅÞ
ÑÄÓÃÊÑÅÃÐËÂ.
ÍÑÎÑÆËÚÈÔÍËÌ ÙÈÐÕÓ ÃÓÎÑÅà ÖÐËÅÈÓÔËÕÈÕÈ ÊÃÐËÏÃÈÕÔ ÕÃÍÑÌ ÇÈÂÕÈÎßÐÑÔÕßá,
ÍÃÍ: ÑÒÓÈÇÈÎÈÐËÈ ËÔÔÎÈÇÑÅÃÕÈÎßÔÍÑÌ ÒÓÑÄÎÈÏÃÕËÍË ÐÃ ÑÔÐÑÅÈ ÑÒÞÕÃ ÓÃÄÑÕÞ
Ô ÔÖÜÈÔÕÅÖáÜËÏË ÏÑÇÖÎÂÏË ÒÓÈÒÑÇÃÅÃÐËÂ, ÑÓËÈÐÕËÓÑÅÃÐÐÞÏË Ðà ÅÑÒÓÑÔÞ
ÖÔÕÑÌÚËÅÑÔÕË; ÑÄÓÃÜÈÐËÈ Ô ÒÓÑÔßÄÑÌ Ñ ÒÓÈÇÑÔÕÃÅÎÈÐËË ÆÓÃÐÕÑÅ Í ÓÃÊÎËÚÐÞÏ
ÖÚÓÈÉÇÈÐËÂÏ Ô ÙÈÎßá ÑÄÈÔÒÈÚÈÐËÂ ÕÃÍÑÌ ËÔÔÎÈÇÑÅÃÕÈÎßÔÍÑÌ ÓÃÄÑÕÞ; ÒÖÄÎËÍÃÙËÂ
ÈÈ ÓÈÊÖÎßÕÃÕÑÅ Å ÐÃÙËÑÐÃÎßÐÞØ ËÊÇÃÐËÂØ, à ÕÃÍÉÈ ËØ ÒÓÈÇÔÕÃÅÎÈÐËÈ ÐÃ
ÕÃÍËØ ÍÑÐ×ÈÓÈÐÙËÂØ, ÍÃÍ —ÑÓÖÏ ÒÓÈÒÑÇÃÅÃÕÈÎÈÌ ÖÐËÅÈÓÔËÕÈÕÑÅ; ÒÓËÏÈÐÈÐËÈ
ÓÈÊÖÎßÕÃÕÑÅ ËÔÔÎÈÇÑÅÃÐËÌ Å ÔÅÑÈÌ ÔÑÄÔÕÅÈÐÐÑÌ ÒÓÈÒÑÇÃÅÃÕÈÎßÔÍÑÌ ÇÈÂÕÈÎßÐÑÔÕË.
•ÈÏÞ ËÔÔÎÈÇÑÅÃÐËÌ ÅÍÎáÚÃáÕ ÑÒÓÈÇÈÎÈÐËÈ ‘–“ Å ÓÃÏÍÃØ ÐÃÙËÑÐÃÎßÐÑÌ ÓÈ×ÑÓÏÞ
ÖÚÈÄÐÑÌ ÒÓÑÆÓÃÏÏÞ, ÇËÔÍÖÓÔÐÞÌ ÃÐÃÎËÊ, ÑÄÜÖá ÕÈÑÓËá ÔËÔÕÈÏ Ë ÒÓÃÍÕËÍÖ
ÑÄÓÃÊÑÅÃÐËÂ, Ã ÕÃÍÉÈ ÕÈÓÏËÐÑÎÑÆËá Å ÑÄÎÃÔÕË ÏÈÉÇËÔÙËÒÎËÐÃÓÐÑÔÕË.
(Ç-Ó ¢Ðà ‡ÎÖØà – ÃÓÎÑÅ ÖÐËÅÈÓÔËÕÈÕ, šÈÛÔÍà“ÈÔÒÖÄÎËÍÃ)
7. Рекомендации, касающиеся коммуникации
•ÈÏ, ÍÕÑ ÓÃÄÑÕÃÈÕ Å ËÐÕÈÓÈÔÃØ ‘–“, ÒÓËØÑÇËÕÔ ÒÓÈÑÇÑÎÈÅÃÕß ÐÈÏÃÎÑ ÒÓÑÄÎÈÏ Ë ÒÓÈÒÂÕÔÕÅËÌ.
… ÐÃÔÕÑÂÜÈÏ ÓÃÊÇÈÎÈ ÐÃÛÎË ÔÅÑÈ ÑÕÓÃÉÈÐËÈ ÊÐÃÐËÂ Ë ÑÒÞÕ ÚÎÈÐÑÅ ÈÉÇÖÐÃÓÑÇÐÑÌ ÔÈÕË,
ÐÃÍÑÒÎÈÐÐÞÈ ËÏË ÒÑ ÏÈÓÈ ÒÓÈÑÇÑÎÈÐË àÕËØ ÒÓÈÒÂÕÔÕÅËÌ. …Ñ ÅÔÈÏ ÏËÓÈ ÍÑÐÙÈÒÙËá ÖÔÕÑÌÚËÅÑÆÑ
ÓÃÊÅËÕË ÒÓËÐËÏÃáÕ ÒÑ-ÓÃÊÐÑÏÖ. … ÐÈÍÑÕÑÓÞØ ÔÕÓÃÐÃØ Ë ÔÑÑÄÜÈÔÕÅÃØ ÈÌ ÑÕÅÑÇÂÕ ÅÃÉÐÈÌÛÈÈ
ÏÈÔÕÑ Å ÍÃÚÈÔÕÅÈ ÔÓÈÇÔÕÅÃ ÑÄÈÔÒÈÚÈÐËÂ ÎÖÚÛÈÆÑ ÄÖÇÖÜÈÆÑ, ÓÃÄÑÕÃÂ ÐÃÇ ÈÈ ÓÈÃÎËÊÃÙËÈÌ ÖÉÈ
ÔÈÆÑÇÐÂ, ÕÑÆÇÃ ÍÃÍ Å ÇÓÖÆËØ ÓÃÌÑÐÃØ àÕÖ ÍÑÐÙÈÒÙËá ÐÈ ÒÓËÐËÏÃáÕ Ë ÐÈ ÓÃÔÔÏÃÕÓËÅÃáÕ Å ÍÃÚÈÔÕÅÈ
ÙÈÐÐÑÌ ÒÃÓÃÇËÆÏÞ ÇΠÑÔÏÞÔÎÈÐË ÄÖÇÖÜÈÆÑ. ‘ÇÐË ÖÚÓÈÉÇÈÐË ÔÚËÕÃáÕ ÑÒÕËÏÃÎßÐÞÏ ÓÃÄÑÕÃÕß
ÐÃÇ ÅÑÒÓÑÔÃÏË ÖÔÕÑÌÚËÅÑÔÕË Ë ‘–“ ÐÈÒÑÔÓÈÇÔÕÅÈÐÐÑ ÅÏÈÔÕÈ Ô ÒÓÈÒÑÇÃÅÃÕÈÎßÔÍËÏ ÔÑÔÕÃÅÑÏ,
ÕÑÆÇÃ ÍÃÍ ÇÓÖÆËÈ ÔÚËÕÃáÕ ÄÑÎÈÈ ÙÈÎÈÔÑÑÄÓÃÊÐÞÏ ÒÓËÅÎÈÍÃÕß ÒÓÈÒÑÇÃÅÃÕÈÎÈÌ ËÐÞÏ ÒÖÕÈÏ,
ÐÃÒÓËÏÈÓ, ÑÄÔÖÉÇàÅÊÃËÏÑÔÅÂÊß ÏÈÉÇÖ ÕÓÈÏ Ô×ÈÓÃÏË ÖÔÕÑÌÚËÅÑÔÕË – ÑÍÓÖÉÃáÜÈÌ ÔÓÈÇÑÌ,
ÑÄÜÈÔÕÅÑÏ Ë àÍÑÐÑÏËÍÑÌ. ‘ÇËÐ ËÊ ÒÓÈÒÑÇÃÅÃÕÈÎÈÌ, ÂÅÎÂáÜËÌÔ ÚÎÈÐÑÏ ÈÉÇÖÐÃÓÑÇÐÑÌ ÔÈÕË,
ÑÕÏÈÕËÎ:
‘ÇÐà ËÊ ÕÓÖÇÐÑÔÕÈÌ, Ô ÍÑÕÑÓÞÏË ÏÞ ÔÕÃÎÍËÅÃÈÏÔÂ, ÔÑÔÕÑËÕ Å ÕÑÏ, ÚÕÑ ‘–“ ÐÈ
ÅÑÔÒÓËÐËÏÃáÕ ÍÃÍ ÍÑÐÙÈÒÕÖÃÎßÐÑ ËÎË ÕÈÑÓÈÕËÚÈÔÍË ËÐÕÈÓÈÔÐÖá ÍÑÐÙÈÒÙËá. ‘Ðà ÐÈ ÐÃÔÕÑÎßÍÑ
ÒÓËÅÎÈÍÃÕÈÎßÐÃ, ÍÃÍ ÑÄÔÖÉÇÈÐËÈ ÅÑÒÓÑÔÑÅ ÆÎÑÄÃÎËÊÃÙËË, ×ÑÓÏËÓÑÅÃÐË ÔÃÏÑÄÞÕÐÑÔÕË ËÎË
ÒÑÎËÕËÍË ÔÃÏÑÄÞÕÐÑÔÕË, ÐÑÅÞØ ×ÑÓÏ ÖÓÄÃÐËÊÏÃ Ë Õ.Ç. ˆÈ ÚÃÔÕÑ ÒÓÈÇÔÕÃÅÎÂáÕ ÍÃÍ ÛËÓÑÍËÌ
ÖÐË×ËÙËÓÖáÜËÌ ÒÑÇØÑÇ, ÍÑÕÑÓÞÌ ÐÑÔËÕ ËÊÎËÛÐÈ ÑÄÑÄÜÃáÜËÌ ØÃÓÃÍÕÈÓ Ë ÒÓËÐËÉÃÈÕ
ÊÐÃÚÈÐËÈ ÍÑÐÍÓÈÕÐÞØ ÒÓÑÄÎÈÏ. ’ÑÏËÏÑ àÕÑÆÑ, Å ÏÃÔÔÑÅÑÏ ÑÄËØÑÇÈ ÑÄ ‘–“ ÆÑÅÑÓÂÕ ÕÃÍ, ÚÕÑ
àÕà ÍÑÐÙÈÒÙËÂ, Å ÑÕÎËÚËË ÑÕ ÕÑÌ, ÚÕÑ ÔÖÜÈÔÕÅÖÈÕ Å ÐÃÛÈÏ ÒÑÐËÏÃÐËË, ÅÞÆÎÂÇËÕ ÕÓËÅËÃÎßÐÑÌ
ËÎË ÐÈÖÄÈÇËÕÈÎßÐÑÌ. … àÕÑÏ ÍÑÐÕÈÍÔÕÈ ÄÑÎÈÈ ÒÓÑÇÖÍÕËÅÐÞÌ ÒÑÇØÑÇ ÏÑÆ ÄÞ ÔÑÔÕÑÂÕß Å
62
Р у к ов о д с т в о и р е к о м е нд а ц ии
ÃÍÕËÅÐÑÏ ÒÓÑÅÈÇÈÐËË ÕÃÍÑÆÑ ÃÐÃÎËÊÃ, ÍÑÕÑÓÞÌ ÑÔÐÑÅÐÑÈ ÅÐËÏÃÐËÈ ÖÇÈÎÂÎ ÄÞ ÅÊÃËÏÑÔÅÂÊÂÏ
ÏÈÉÇÖ ÑÄÜÈÔÕÅÑÏ, ÑÍÓÖÉÃáÜÈÌ ÔÓÈÇÑÌ Ë àÍÑÐÑÏËÍÑÌ. ‘ÕÍÃÊ ÑÕ ÃÍÙÈÐÕÑÅ ÒÓË ÓÃÊÆÑÅÑÓÃØ ÑÄ
ÖÔÕÑÌÚËÅÑÔÕË Ë ÔÑÔÓÈÇÑÕÑÚÈÐËÈ Ðà ÕÃÍÑÏ ÃÐÃÎËÊÈ ÏÑÆÎÑ ÄÞ ÊÐÃÚËÕÈÎßÐÑ ÒÑÏÑÚß ÇÑÔÕËÉÈÐËá
ÙÈÎÈÌ ‘–“.
ÑÏÏÖÐËÍÃÙË ŠÅÑÒÓÑÔÃØ ÖÔÕÑÌÚËÅÑÔÕË Ë ÑÄÓÃÊÑÅÃÐË ŠËÐÕÈÓÈÔÃØ ÖÔÕÑÌÚËÅÑÔÕË
ËÏÈÈÕ ÅÃÉÐÈÌÛÈÈ ÊÐÃÚÈÐËÈ ÇÎÂ ÒÓËÅÎÈÚÈÐËÂ ÒÑÇÇÈÓÉÍË Ë ÓÈÔÖÓÔÑÅ, ÐÈÑÄØÑÇËÏÞØ ÇÎÂ ÒÓÑÇÅËÉÈÐËÂ
ÅÒÈÓÈÇ Å ÇÈÎÈ ÒÈÓÈÑÓËÈÐÕÃÙËË ÑÄÓÃÊÑÅÃÐË Ðà ÅÑÒÓÑÔÞ ÖÔÕÑÌÚËÅÑÔÕË. ËÉÈ ÒÓËÅÑÇËÕÔ ÐÈÔÍÑÎßÍÑ
ÔÅÂÊÃÐÐÞØ Ô àÕËÏ ÓÈÍÑÏÈÐÇÃÙËÌ ÑÄÜÈÆÑ ØÃÓÃÍÕÈÓÃ, ÑÔÐÑÅÞÅÃáÜËØÔ Ðà ÑÒÞÕÈ, ÐÃÍÑÒÎÈÐÐÑÏ
ÈÉÇÖÐÃÓÑÇÐÑÌ ÔÈÕßá Ë ÍÃ×ÈÇÓÃÏË.
Используйте лексику вашей аудитории при разъяснении
концепции ОУР
’ÑÔÍÑÎßÍÖ ÍÑÐÙÈÒÙË ‘–“ ÇΠÏÐÑÆËØ ÂÅÎÂÈÕÔ ÐÑÅÑÌ, ÔÒÈÙËÃÎËÔÕÞ, ÍÑÕÑÓÞÈ ÊÃÐËÏÃáÕÔ àÕËÏË
ÅÑÒÓÑÔÃÏË, ÇÑÎÉÐÞ ÓÃÊÓÃÄÑÕÃÕß ÎÈÍÔËÍÖ ÇΠÍÑÏÏÖÐËÍÃÙËË ÒÑ ÅÑÒÓÑÔÃÏ ÍÑÐÙÈÒÙËË ‘–“ ÔÑ ÏÐÑÆËÏË
ÃÖÇËÕÑÓËÂÏË – ÑÕ ÔÑÕÓÖÇÐËÍÑÅ ÏËÐËÔÕÈÓÔÕÅ ÇÑ ÓÑÇËÕÈÎÈÌ ÇÈÕÈÌ, ÍÑÕÑÓÞÈ ÉËÅÖÕ Å ÖÔÎÑÅËÂØ ÐËÜÈÕÞ
Ë ÐÈ ÊÐÃÍÑÏÞ Ô ÔËÔÕÈÏÃÏË ÑÄÓÃÊÑÅÃÐËÂ. ”ÒÈÙËÃÎËÔÕÞ ÇÑÎÉÐÞ ÓÃÊÝÂÔÐÂÕß ÅÃÉÐÑÔÕß ÅÐÈÇÓÈÐËÂ
‘–“ Å ÐÃÛËØ ÛÍÑÎÃØ Å ËÐÕÈÓÈÔÃØ ÄÎÃÆÑÔÑÔÕÑÂÐË ÐÃÛËØ ÑÄÜËÐ, ÓÈÆËÑÐÑÅ, ÐÃÙËÌ Ë ÐÃÛÈÌ ÒÎÃÐÈÕÞ.
‘ÐË ÕÃÍÉÈ ÇÑÎÉÐÞ ÐÃÖÚËÕßÔ ÓÃÊÝÂÔÐÂÕß, ÐÃÔÍÑÎßÍÑ ÅÃÉÐÑ ×ÑÓÏËÓÑÅÃÐËÈ ÒÑÍÑÎÈÐË ÖÚÃÜËØÔÂ,
ÔÒÑÔÑÄÐÞØ ÑÄÈÔÒÈÚËÕß ÖÔÕÑÌÚËÅÑÔÕß ÐÃÛÈÆÑ ÄÖÇÖÜÈÆÑ.
Увязка сильных сторон и интересов собеседников с вопросами
устойчивости
…ÞÂÔÐËÕÈ, ÚÈÏ ËÐÕÈÓÈÔÖÈÕÔÂ, ÚÈÏ ÖÅÎÈÍÃÈÕÔ ÅÃÛà ÃÖÇËÕÑÓËÂ, à ÊÃÕÈÏ ÒÓÑÇÈÏÑÐÔÕÓËÓÖÌÕÈ, ÍÃÍ àÕÑ
ÔÅÂÊÃÐÑ Ô ÅÑÒÓÑÔÃÏË ÖÔÕÑÌÚËÅÑÔÕË. ’ÓÑÒÃÆÃÐÇËÓÖÌÕÈ ‘–“, ÓÃÔÔÍÃÊÞÅÃÂ Ñ ÕÈØ ÍÑÐÙÈÒÙËÂØ, ÍÑÕÑÓÞÈ
ÅÃÉÐÞ ÇΠÅÃÛÈÌ ÃÖÇËÕÑÓËË, Ë ÖÅÂÊÞÅàËØ Ô ÅÑÒÓÑÔÃÏË ÖÔÕÑÌÚËÅÑÔÕË Ë ‘–“. ÕÑ ÑÄÈÔÒÈÚËÕ ÅÃÏ
ÄÑÎßÛÈ ÒÑÇÇÈÓÉÍË, ÔÑÆÎÃÔËÂ, ÕÈÓÒËÏÑÔÕË. ÑÅàÃÖÇËÕÑÓË ÒÑÕÓÈÄÖÈÕ ÐÑÅÞØ ËÐËÙËÃÕËÅ Ë ÒÑÇØÑÇÑÅ.
‘ÄÂÊÃÕÈÎßÐÑ ÒÓËÅÈÕÔÕÅÖÌÕÈ Ë ÑÕÏÈÚÃÌÕÈ ÕÃÍÖá ÓÃÄÑÕÖ.
Представляйте ОУР как решение существующей
образовательной проблемы
„ÖÇßÕÈ ÒÑÔÕÑÂÐÐÑ Å ÍÖÓÔÈ ÐÃÙËÑÐÃÎßÐÑÌ ÒÑÎËÕËÍË Ë ÒÓÑÄÎÈÏÃÕËÍË, à ÇΠàÕÑÆÑ ÚËÕÃÌÕÈ Ñ×ËÙËÃÎßÐÞÈ
ÇÑÍÖÏÈÐÕÞ. ’ÓË ÒÈÓÈÒËÔÍÈ Ô ÓÃÊÎËÚÐÞÏË ÅÈÇÑÏÔÕÅÃÏË ËÔÒÑÎßÊÖÌÕÈ Ñ×ËÙËÃÎßÐÖá ÎÈÍÔËÍÖ Ë
ÕÈÓÏËÐÑÎÑÆËá, ÚÕÑÄÞ ÑÄÜÃÕßÔÂ Ô ÆÑÔÖÇÃÓÔÕÅÈÐÐÞÏË ÔÎÖÉÃÜËÏË Ë Ñ×ËÙËÃÎßÐÞÏË ÎËÙÃÏË ÐÃ
ÊÐÃÍÑÏÑÏ ËÏ ÂÊÞÍÈ Ë ÑÄÔÖÉÇÃÕß Ô ÐËÏË ÊÐÃÍÑÏÖá ËÏ ÒÓÑÄÎÈÏÃÕËÍÖ. •ÑÆÇà ÑÐË ÖÅËÇÂÕ ÅÊÃËÏÑÔÅÂÊß
ÏÈÉÇÖ ‘–“ Ë ÕÈÏË ÅÑÒÓÑÔÃÏË, ÍÑÕÑÓÞÈ ËØ ÏËÐËÔÕÈÓÔÕÅÑ ÔÚËÕÃÈÕ ÒÓËÑÓËÕÈÕÐÞÏË. ’ÑÎßÊÖÂÔß àÕËÏ
ÒÓËÈÏÑÏ, ‘–“ Å ËÇÈÃÎßÐÑÏ ÔÎÖÚÃÈ ÏÑÉÐÑ ÖÅÂÊÃÕß Ô ÒÓÑÆÓÃÏÏÑÌ ÓÃÄÑÕÞ ÓÃÊÎËÚÐÞØ ÏËÐËÔÕÈÓÔÕÅ.
‘ÚÈÐß ÅÃÉÐÑ, ÚÕÑÄÞ ÅÞ, ÒÓËÏÈРÕÃÍÑÌ ÏÈÕÑÇ, ÒÓÈÇÎÃÆÃÎË ÔÑÇÈÌÔÕÅËÈ Å ÓÈÛÈÐËÈ ÔÖÜÈÔÕÅÖáÜËØ
ÒÓÑÄÎÈÏ, Ã ÐÈ ÔÕÃÅËÎË ÐÑÅÖá ÒÓÑÄÎÈÏÖ, ÍÑÕÑÓÃÂ ÒÑÕÓÈÄÖÈÕ ÑÕ ÅÈÇÑÏÔÕÅÃ ÅÓÈÏÈÐË, ÔÓÈÇÔÕÅ Ë ÖÔËÎËÌ.
Для пропаганды ОУР используйте все три его сферы
‡ÑÄËÅÃÌÕÈÔß ÕÑÆÑ, ÚÕÑÄÞ ÍÑÐÙÈÒÙË ‘–“, ÍÑÕÑÓÖá ÅÞ ÒÓÑÒÃÆÃÐÇËÓÖÈÕÈ, ÑØÅÃÕÞÅÃÎà ÛËÓÑÍËÌ ÍÓÖÆ
ÅÑÒÓÑÔÑÅ Ë ÅÍÎáÚÃÎà ÕÓË Ô×ÈÓÞ ÖÔÕÑÌÚËÅÑÔÕË – ÑÄÜÈÔÕÅÑ, àÍÑÐÑÏËÍÖ Ë ÑÍÓÖÉÃáÜÖá ÔÓÈÇÖ, – Ã
ÕÃÍÉÈ ÅÊÃËÏÑÔÅÂÊË ÏÈÉÇÖ ÐËÏË. ‹ÔÒÑÎßÊÑÅÃÐËÈ ÔÄÃÎÃÐÔËÓÑÅÃÐÐÑÆÑ ÒÑÇØÑÇà ÒÑÊÅÑÎËÕ ÒÓËÅÎÈÚß
ÄÑÎßÛÈ ÔÒÈÙËÃÎËÔÕÑÅ. ÃÒÓËÏÈÓ, ÖÚÓÈÉÇÈÐËÈ Å ÑÇÐÑÌ ËÊ ÏÖÔÖÎßÏÃÐÔÍËØ ÔÕÓÃÐ ÔÑÊÇÃÎÑ ÑÕÇÈÎ
Р у к ов о д с т в о и р е к о м е нд а ц ии п о п е р е о рие нт а ц ии
п е д а г о г иче с к о г о о б р а з ов ани я н а р е ше ние з а д ач у с т ойчи в о г о р а з в ит и я
63
ÒÑ ÉÈÐÔÍËÏ ËÔÔÎÈÇÑÅÃÐËÂÏ, Å ÓÃÏÍÃØ ÍÑÕÑÓÑÆÑ ÑÐÑ ÃÍÕËÅÐÑ ÒÓÑÅÑÇËÎÑ ÓÃÄÑÕÖ ÒÑ àÍÑÎÑÆËÚÈÔÍËÏ
Ë àÍÑÐÑÏËÚÈÔÍËÏ ÅÑÒÓÑÔÃÏ, ÔÅÂÊÃÐÐÞÏ Ô ÒÓÑÄÎÈÏÃÕËÍÑÌ ÖÔÕÑÌÚËÅÑÔÕË. ”ÑÊÇÃÐËÈ ÑÕÇÈÎà ËÏÈÈÕ
ÔÈÓßÈÊÐÞÈ ÒÑÔÎÈÇÔÕÅË ÇΠÔ×ÈÓÞ ÑØÅÃÕÃ Ë ÐÃÒÓÃÅÎÈÐÐÑÔÕË ‘–“. Ñ ËÏÈÌÕÈ Å ÅËÇÖ: ÑÄÓÃÊÑÅÃÐËÈ Å
ÑÄÎÃÔÕË ÑÍÓÖÉÃáÜÈÌ ÔÓÈÇÞ, ÑÄÓÃÊÑÅÃÐËÈ Å ÑÄÎÃÔÕË àÍÑÐÑÏËÍË, ÑÄÓÃÊÑÅÃÐËÈ Å ÑÄÎÃÔÕË ÔÑÙËÃÎßÐÞØ
ÐÃÖÍ ÅÐÑÔÂÕ ÊÐÃÚËÕÈÎßÐÞÌ ÅÍÎÃÇ Å ‘–“, ÐÑ ÍÃÉÇÞÌ àÕÑÕ ÍÑÏÒÑÐÈÐÕ Å ÑÕÇÈÎßÐÑÔÕË ‘–“ ÐÈ ÊÃÏÈÐÂÈÕ.
Пропаганда ОУР: приоритет на ближайшие годы
„ÖÇßÕÈ ÆÑÕÑÅÞ Í ÕÑÏÖ, ÚÕÑ ÒÓÑÙÈÔÔ ÒÈÓÈÑÓËÈÐÕÃÙËË ÑÄÓÃÊÑÅÃÐË ÑÍÃÉÈÕÔ ÇÎËÕÈÎßÐÞÏ – Ðà ÈÆÑ
ÒÖÕË ÅÔÕÃÐÖÕ Ë ÃÇÏËÐËÔÕÓÃÕËÅÐÞÈ ËÊÏÈÐÈÐËÂ, Ë ÐÑÅÞÈ ÒÓËÑÓËÕÈÕÞ, Ë ÄáÇÉÈÕÐÞÈ ÔÑÍÓÃÜÈÐËÂ, Ë
ÒÓÑÙÈÔÔÞ ÒÓÑÅÈÇÈÐË ÑÙÈÐÑÍ. ’ÈÇÃÆÑÆË, ÖÔÒÈÛÐÑ ÑÔÖÜÈÔÕÅËÅÛËÈ ÒÑÇÑÄÐÞÈ ËÐËÙËÃÕËÅÞ, ÆÑÅÑÓÂÕ,
ÚÕÑ ÑÐË ÐÃ ÒÓÑÕÂÉÈÐËË ÏÐÑÆËØ ÎÈÕ ÄÈÔÒÓÈÓÞÅÐÑ ÊÃÐËÏÃÎËÔß ÎÑÄÄËÓÑÅÃÐËÈÏ, Ô ÕÈÏ ÚÕÑÄÞ ÔÑØÓÃÐËÕß
ÄáÇÉÈÕ, ÍÃÇÓÞ Ë ÏÈÔÕÑ Å ÖÚÈÄÐÑÌ ÒÓÑÆÓÃÏÏÈ. ‘–“ ÒÑÕÓÈÄÖÈÕ ÐÈ ÏÈÐßÛËØ ÖÔËÎËÌ.
ÑÇÈÎË ÒÈÇÃÆÑÆËÚÈÔÍËØ ÖÚÈÄÐÞØ ÊÃÅÈÇÈÐËÌ, Å ÍÑÕÑÓÞØ ÒÓÑÙÈÔÔ ÒÈÓÈÑÓËÈÐÕÃÙËË ÄÞÎ
ÖÔÒÈÛÐÑ ÑÔÖÜÈÔÕÅÎÈÐ, ÔÎÈÇÖÈÕ ÓÃÔÒÓÑÔÕÓÃÐÂÕß ÔÓÈÇË ÚÎÈÐÑÅ ”ÈÕË ËÎË, Å ÕÑÌ ËÎË ËÐÑÌ ×ÑÓÏÈ, ÔÓÈÇË
ÖÚÓÈÉÇÈÐËÌ ÏËÓÃ. ÕÑ ÒÑÊÅÑÎËÕ ÔÑÑÄÜÈÔÕÅÖ ÒÈÇÃÆÑÆÑÅ ÑÒËÓÃÕßÔÂ ÐÃ ÖÔÒÈÛÐÞÌ ÑÒÞÕ ÔÅÑËØ ÍÑÎÎÈÆ
Ë ËÊÄÈÆÃÕß ÐÈÐÖÉÐÞØ ÊÃÕÓÃÕ Ë ÒÑÅÕÑÓÈÐË ÑÛËÄÑÍ. ‡Î àÕÑÆÑ ÔÒÈÙËÃÎËÔÕÃÏ ÒÑ ‘–“ ÐÈÑÄØÑÇËÏÑ
ÔÑÊÇÃÅÃÕß ÐÑÅÞÈ ÔÈÕË ËÎË ËÔÒÑÎßÊÑÅÃÕß ÖÉÈ ÔÖÜÈÔÕÅÖáÜËÈ, ÚÕÑÄÞ ÑÄÜÃÕßÔ ÇÓÖÆ Ô ÇÓÖÆÑÏ Ë Ô
ÄÑÎÈÈ ÛËÓÑÍËÏ ÒÈÇÃÆÑÆËÚÈÔÍËÏ ÔÑÑÄÜÈÔÕÅÑÏ.
Рекомендуется:
7.1
7.2
7.3
7.4
7.5
‡ÑÍÖÏÈÐÕËÓÑÅÃÕß ÖÔÒÈÛÐÞÈ ÒÓÑÆÓÃÏÏÞ ‘–“ ÒÑ ÒÈÓÈÑÓËÈÐÕÃÙËË ÒÈÇÃÆÑÆËÚÈÔÍÑÆÑ
ÑÄÓÃÊÑÅÃÐËÂ ÐÃ ÅÑÒÓÑÔÞ ÖÔÕÑÌÚËÅÑÔÕË, Ã ÕÃÍÉÈ ÒÖÄÎËÍÑÅÃÕß Ë ÓÃÔÒÓÑÔÕÓÃÐÂÕß àÕÖ
ÓÃÄÑÕÖ.
“ÃÊÓÃÄÑÕÃÕß ÔËÔÕÈÏÖ ÒÓËÊÐÃÐË ÇΠÒÈÇÃÆÑÆËÚÈÔÍËØ ÖÚÈÄÐÞØ ÊÃÅÈÇÈÐËÌ Ë ÐÃÚÃÎßÐÞØ
Ë ÔÓÈÇÐËØ ÛÍÑÎ, ÔÅÂÊÃÐÐÞØ Ô ‘–“.
ÃÒÓÃÅÎÂÕß ÔÕÃÕßË ÒÑ ‘–“ Å ÉÖÓÐÃÎÞ, ÍÑÕÑÓÞÈ ÑÄÞÚÐÑ ÐÈ ÊÃÐËÏÃáÕÔ ÅÑÒÓÑÔÃÏË
ÖÔÕÑÌÚËÅÑÔÕË.
’ÓÈÇÔÕÃÅÎÂÕß ÇÑÍÎÃÇÞ ÑÄ ËÔÔÎÈÇÑÅÃÐËÂØ Ë ÒÓÑÈÍÕÃØ ÑÓÆÃÐËÊÃÙËÂÏ ÔÒÈÙËÃÎËÔÕÑÅ Å
ÓÃÊÎËÚÐÞØ ÇËÔÙËÒÎËÐÃØ Ë ÒÈÇÃÆÑÆËÚÈÔÍËÏ ÑÓÆÃÐËÊÃÙËÂÏ Ðà ÏÈÔÕÐÞØ, ÓÈÆËÑÐÃÎßÐÞØ Ë
ÐÃÙËÑÐÃÎßÐÞØ ÍÑÐ×ÈÓÈÐÙËÂØ.
“ÃÄÑÕÃÕß ÔÑ ÔÓÈÇÔÕÅÃÏË ÏÃÔÔÑÅÑÌ ËÐ×ÑÓÏÃÙËË Å ÙÈÎÂØ ÓÃÔÒÓÑÔÕÓÃÐÈÐË ÖÔÒÈÛÐÑÆÑ
ÑÒÞÕà ŠÑÄÎÃÔÕË ‘–“ Ë ÍÑÐÙÈÒÙËÌ ÖÔÕÑÌÚËÅÑÆÑ ÓÃÊÅËÕËÂ.
“ˆ†‹‘ƒŽŸžˆ
™ˆ•“ž ”’ˆ“•ž˜ Šƒ‹Œ
… ÓÃÏÍÃØ ÔÅÑÈÆÑ ÅÍÎÃÇà ŠÒÓÑÅÑÊÆÎÃÛÈÐÐÑÈ ‘‘ ‡ÈÔÂÕËÎÈÕËÈ ÑÄÓÃÊÑÅÃÐË ŠËÐÕÈÓÈÔÃØ
ÖÔÕÑÌÚËÅÑÆÑ ÓÃÊÅËÕË –ÐËÅÈÓÔËÕÈÕ ‘‘ ÓÃÊÓÃÄÑÕÃÎ ÒÓÑÆÓÃÏÏÖ ÓÈÆËÑÐÃÎßÐÞØ ÙÈÐÕÓÑÅ
àÍÔÒÈÓÕÐÞØ ÊÐÃÐËÌ Å ÑÄÎÃÔÕË ‘–“ (“™ ), ÔÑÆÎÃÔÐÑ ÍÑÕÑÓÑÌ ÅÞÔÛËÏ ÖÚÈÄÐÞÏ ÊÃÅÈÇÈÐËÂÏ
ÒÓÈÇÎÃÆÃÈÕÔ ÅÊÂÕß Ðà ÔÈÄ ÓÖÍÑÅÑÇÂÜÖá ÓÑÎß Å ÔÑÊÇÃÐËË Ðà ÓÈÆËÑÐÃÎßÐÑÏ ÖÓÑÅÐÈ ÆÓÖÒÒ ÒÑ
ÅÑÒÓÑÔÃÏ ‘–“ Å ÙÈÎÂØ ÑÍÃÊÃÐË ÒÑÇÇÈÓÉÍË ÑÄÜËÐÐÞÏ ÒÎÃÐÃÏ Ë ÔÕÓÃÕÈÆËÂÏ ÒÑ ÑÄÈÔÒÈÚÈÐËá
ÖÔÕÑÌÚËÅÑÔÕË. … ÍÃÚÈÔÕÅÈ ÒÈÓÅÑÆÑ ÛÃÆà ÕÃÍËÈ ÖÚÓÈÉÇÈÐËÂ, ÍÃÍ ÊÑÑÒÃÓÍË, ÏÖÊÈË, ’‘,
ÍÑÓÒÑÓÃÕËÅÐÞÈ ÖÚÈÄÐÞÈ ÙÈÐÕÓÞ, ÍÑÐ×ÈÔÔËÑÐÃÎßÐÞÈ ÆÓÖÒÒÞ, ÛÍÑÎÞ Ë ÖÐËÅÈÓÔËÕÈÕÞ,
ÔÑÊÇÃáÕ ÔÕÓÃÕÈÆËÚÈÔÍËÌ ÃÎßÂÐÔ, ÒÓËÅÎÈÍàŠÐÈÆÑ ÒÈÇÃÆÑÆÑÅ ÓÈÆËÑÐÃ, ÒÓÈÇÔÕÃÅÎÂáÜËØ
64
Р у к ов о д с т в о и р е к о м е нд а ц ии
Ô×ÈÓÞ ×ÑÓÏÃÎßÐÑÆÑ, ÐÈ×ÑÓÏÃÎßÐÑÆÑ Ë ÐÈÑ×ËÙËÃÎßÐÑÆÑ ÑÄÓÃÊÑÅÃÐËÂ. …ÕÑÓÑÌ
ÛÃÆ ÔÑÔÕÑËÕ Å ÒÑËÔÍÈ ËÐ×ÑÓÏÃÙËË, ÍÃÔÃáÜÈÌÔ ÏÈÔÕÐÞØ ÓÈÃÎËÌ, ÔÅÂÊÃÐÐÞØ Ô
ÅÑÒÓÑÔÃÏË ÖÔÕÑÌÚËÅÑÔÕË, ÅÍÎáÚÃÂ ÓÃÊÓÃÄÑÕÃÐÐÞÈ ÓÃÊÎËÚÐÞÏË ÔÕÑÓÑÐÃÏË ÒÎÃÐÞ
ÒÑ ÄÑÓßÄÈ Ô ÑÒÃÔÐÑÔÕÂÏË, ÖÆÓÑÉÃáÜËÏË ÖÔÕÑÌÚËÅÑÔÕË ÑÄÜËÐ. ÕË ÔÕÑÓÑÐÞ ÏÑÆÖÕ
ÅÍÎáÚÃÕß ÏÈÔÕÐÞÈ, ÓÈÆËÑÐÃÎßÐÞÈ Ë ×ÈÇÈÓÃÎßÐÞÈ ÑÓÆÃÐÞ ÅÎÃÔÕË, ÚÃÔÕÐÞÌ ÔÈÍÕÑÓ,
ÖÐËÅÈÓÔËÕÈÕÞ Ë ÇÓÖÆËÈ ÖÚÓÈÉÇÈÐËÂ, ÊÃÐËÏÃáÜËÈÔ ËÔÔÎÈÇÑÅÃÐËÂÏË Ë ÅÑÒÓÑÔÃÏË
ËÐ×ÑÓÏÃÙËË Ë ÒÎÃÐËÓÑÅÃÐËÂ.
„ÎÃÆÑÇÃÓ ÔÅÈÇÈÐËá ÅÑÈÇËÐÑ àÕËØ ÇÅÖØ ÍÃÕÈÆÑÓËÌ – ÒÈÇÃÆÑÆÑÅ Ë ËÔÕÑÚÐËÍÑÅ
ÃÍÕÖÃÎßÐÑÌ ÏÈÔÕÐÑÌ ËÐ×ÑÓÏÃÙËË – ÒÑÅÞÛÃÈÕÔ ÍÃÚÈÔÕÅÑ ÑÄÓÃÊÑÅÃÐËÂ, à ÏÈÔÕÐÞÈ
ÑÓÆÃÐÞ ÅÎÃÔÕË ÒÑÎÖÚÃáÕ ÅÑÊÏÑÉÐÑÔÕß ÓÃÄÑÕÃÕß Ô ÄÑÎÈÈ ËÐ×ÑÓÏËÓÑÅÃÐÐÞÏË Ë
ÆÑÕÑÅÞÏË ÒÓËÌÕË Ðà ÒÑÏÑÜß ÆÓÃÉÇÃÐÃÏË. ÈÔÍÑÎßÍÑ ×ÃÍÖÎßÕÈÕÑÅ, ÖÚÃÔÕÅÖáÜËØ Å
ÓÃÄÑÕÈ ÐÃÛÈÌ ÔÈÕË, ÖÉÈ ÑÍÃÊÞÅÃáÕ ÒÑÇÇÈÓÉÍÖ –‘‘ Å ÒÓÑÅÈÇÈÐËË àÕÑÌ ÒËÎÑÕÐÑÌ
×ÃÊÞ, ÕÑÆÇà ÍÃÍ ÇÓÖÆËÈ ÒÓËÔÑÈÇËÐÂÕÔÂ Í ÐËÏ Å ÄÎËÉÃÌÛÈÏ ÄÖÇÖÜÈÏ.
(“ÈÆËÑÐÃÎßÐÞÌ ÙÈÐÕÓ àÍÔÒÈÓÕÐÞØ ÊÐÃÐËÌ, •ÑÓÑÐÕÑ, ÃÐÃÇà )
ƒ™‹‘ƒŽŸžŒ –šˆ„‘ - ’“ƒ•‹šˆ”‹Œ ”ˆ‹ƒ“
’‘ …‘’“‘”ƒ ‘–“ ‹ ’ˆ‡ƒ†‘†‹šˆ”‘Œ ’‘‡†‘•‘…‹
’ÈÓÅàËÐËÙËÃÕËÅà ‹ÐÔÕËÕÖÕà ÅÞÔÛËØ ÒÈÇÃÆÑÆËÚÈÔÍËØ ËÔÔÎÈÇÑÅÃÐËÌ ‹ÐÇËË (‹ƒ”ˆ)
(–ÐËÅÈÓÔËÕÈÕ «‡ÉÃÏËà ËÎÎËà ‹ÔÎÃÏËû) ÔÑÔÕÑÂÎà ŠÑÓÆÃÐËÊÃÙËË ÐÃÙËÑÐÃÎßÐÑÆÑ
ÖÚÈÄÐÑ-ÒÓÃÍÕËÚÈÔÍÑÆÑ ÔÈÏËÐÃÓà ÒÑ ÅÑÒÓÑÔÃÏ ‘–“, ÐÃÒÓÃÅÎÈÐÐÑÆÑ Ðà ÓÃÔÒÓÑÔÕÓÃÐÈÐËÈ
ÔÓÈÇË ÒÓÈÒÑÇÃÅÃÕÈÎÈÌ ÊÐÃÐËÌ Å ÑÄÎÃÔÕË ÖÔÕÑÌÚËÅÑÆÑ ÓÃÊÅËÕËÂ. … ØÑÇÈ ÒÑÔÎÈÇÖáÜËØ
ÔÈÏËÐÃÓÑÅ Ë ÔÑÅÈÜÃÐËÌ Å ÓÃÏÍÃØ ‹ƒ”ˆ ÒÓÈÒÑÇÃÅÃÕÈÎË ÓÃÊÓÃÄÑÕÃÎË ÛËÓÑÍÖá
ÒÓÑÆÓÃÏÏÖ ÒÈÓÈÑÓËÈÐÕÃÙËË ÒÈÇÃÆÑÆËÚÈÔÍÑÆÑ ÑÄÓÃÊÑÅÃÐËÂ ÐÃ ÅÑÒÓÑÔÞ ÖÔÕÑÌÚËÅÑÔÕË.
„ÞÎ ÑÒÓÈÇÈÎÈÐ ÓÂÇ ÛËÓÑÍËØ ÑÄÎÃÔÕÈÌ, Å ÕÑÏ ÚËÔÎÈ: ÍÑÐÙÈÒÙË ÖÔÕÑÌÚËÅÑÆÑ ÓÃÊÅËÕËÂ,
ÑÄÓÃÊÑÅÃÐËÈ Å ËÐÕÈÓÈÔÃØ ÖÔÕÑÌÚËÅÑÆÑ ÓÃÊÅËÕËÂ, ÑÄÓÃÊÑÅÃÐËÈ Å ÑÄÎÃÔÕË ÒÑÕÓÈÄÎÈÐËÂ,
ÑÄÓÃÊÑÅÃÐËÈ Å ÑÄÎÃÔÕË ÐÃÓÑÇÑÐÃÔÈÎÈÐËÂ, ÖÔÕÑÌÚËÅÑÈ ÅÈÇÈÐËÈ ÔÈÎßÔÍÑÆÑ ØÑÊÂÌÔÕÅÃ,
ÔÑØÓÃÐÈÐËÈ ÑÍÓÖÉÃáÜÈÌ ÔÓÈÇÞ, ÖÒÓÃÅÎÈÐËÈ ÓÈÔÖÓÔÃÏË, ÅÎËÂÐËÈ ÕÈØÐÑÎÑÆËÌ ÐÃ
ÑÍÓÖÉÃáÜÖá ÔÓÈÇÖ, ÑÄÓÃÊÑÅÃÐËÈ ÉÈÐÜËÐ Ë ÅÑÒÓÑÔÞ ÖÔÕÑÌÚËÅÑÔÕË. ÕË ÕÈÏÞ ÄÞÎË
ÅÍÎáÚÈÐÞ Å ÐÈÍÑÕÑÓÞÈ ÇÑÍÖÏÈÐÕÞ, Ã ÕÃÍÉÈ Å ÒÓÈÒÑÇÃÅÃÐËÈ ÓÂÇÃ ÒÓÈÇÏÈÕÑÅ Å ÓÃÏÍÃØ
ÒÑÇÆÑÕÑÅÍË ÄÃÍÃÎÃÅÓÑÅ ÒÈÇÃÆÑÆËÚÈÔÍËØ ÐÃÖÍ.
‹ƒ”ˆ ÕÃÍÉÈ ÑÓÆÃÐËÊÑÅÃÎ ÒÓÑÆÓÃÏÏÖ ÒÈÓÈÒÑÇÆÑÕÑÅÍË ÒÓÈÒÑÇÃÅÃÕÈÎÈÌ ÇÓÖÆËØ
ÒÈÇÃÆÑÆËÚÈÔÍËØ ÖÚÈÄÐÞØ ÊÃÅÈÇÈÐËÌ Å ÓÈÆËÑÐÈ ‡ÈÎË. … ÍÃÚÈÔÕÅÈ ÍÑÐÔÖÎßÕÃÐÕÑÅ ÄÞÎË
ÒÓËÅÎÈÚÈÐÞ ÔÒÈÙËÃÎËÔÕÞ-ÒÓÈÇÏÈÕÐËÍË Ô ÇÓÖÆËØ ×ÃÍÖÎßÕÈÕÑÅ, à ÕÃÍÉÈ ËÊ ÇÓÖÆËØ
ÏÈÔÕÐÞØ ÖÐËÅÈÓÔËÕÈÕÑÅ.
65
ÃÚËÐÃÂ Ô ÖÚÈÄÐÑÆÑ ÆÑÇà 2002/03 ÆÆ., ÒÓÑÆÓÃÏÏà ÒÑÇÆÑÕÑÅÍË ÄÃÍÃÎÃÅÓÑÅ ÒÈÇÃÆÑÆËÚÈÔÍËØ
ÐÃÖÍ ØÃÓÃÍÕÈÓËÊÑÅÃÎÃÔß ÔÎÈÇÖáÜËÏË ËÊÏÈÐÈÐËÂÏË:
• ИАСЕ укрепил связи с другими университетами и НПО в Дели и обеспечил возможности для более тесной совместной работы с коллегами,
представляющими такие же дисциплины;
• своевременно были достигнуты цели, связанные с институционализацией
пересмотренной учебной программы;
• ИАСЕ организовал программу переподготовки по вопросам устойчивого
развития для преподавателей Дели;
• преподаватели ремесел стали использовать изготовленную ручным способом
бумагу наряду с утилизацией отходов;
• будущие учителя работают над проектами, посвященными экологической
проблематике их общин.
(ÒÓÑ×. ŠÈÈÐÃÕ ËÇÅÃË – –ÐËÅÈÓÔËÕÈÕ «‡ÉÃÏËà ËÎÎËà ‹ÔÎÃÏËû, ‹ÐÇËÂ)
«ŠˆŽˆžŒ
—Žƒ†»
—ÑÐÇ «ŠÃ ÚËÔÕÑÕÖ ›ÅÈÙËË» ÒÑÏÑÆÃÈÕ ×ÑÓÏËÓÑÅÃÐËá ÑÄÜÈÔÕÅÈÐÐÑÆÑ ÏÐÈÐË ŠÅÑÒÓÑÔÃØ
àÍÑÎÑÆËË, ÅÞÔÕÖÒÃÈÕ Êà ÖÕËÎËÊÃÙËá ÑÕØÑÇÑÅ Ë ÄÑÓÈÕÔ Êà ËÊÄÃÅÎÈÐËÈ ÑÕ ÏÖÔÑÓà ÒÖÕÈÏ
ÒÓÑÅÈÇÈÐË ÍÃÏÒÃÐËÌ Å ÑÄÎÃÔÕË ËÐ×ÑÓÏËÓÑÅÃÐË ÑÄÜÈÔÕÅÈÐÐÑÔÕË Ë àÍÑÎÑÆËÚÈÔÍÑÆÑ
ÑÄÓÃÊÑÅÃÐËÂ. …ÑÊÇÈÌÔÕÅÖ Ðà ÖÏÞ Ë ÒÑÅÈÇÈÐËÈ ÎáÇÈÌ, ×ÑÐÇ ÒÑÑÜÓÂÈÕ ÖÔÕÑÌÚËÅÑÈ
àÍÑÎÑÆËÚÈÔÍÑÈ ÓÃÊÅËÕËÈ.
—ÑÐÇ ÕÃÍÉÈ ÑÄÈÔÒÈÚËÅÃÈÕ ÖÚÈÄÐÑ-ÏÈÕÑÇËÚÈÔÍËÈ ÏÃÕÈÓËÃÎÞ ÒÑ àÍÑÎÑÆËÚÈÔÍËÏ ÅÑÒÓÑÔÃÏ
ÇΠÒÓÈÒÑÇÃÅÃÕÈÎÈÌ Ë ÊÃÐËÏÃÈÕÔ ÍÑÑÓÇËÐÃÙËÈÌ ÛÅÈÇÔÍÑÌ ÒÓÑÆÓÃÏÏÞ «àÍÑÛÍÑλ,
ÐÃÒÓÃÅÎÈÐÐÑÌ ÐÃ ÓÃÔÒÓÑÔÕÓÃÐÈÐËÈ ÔÓÈÇË ÖÚÃÜËØÔÂ ÊÐÃÐËÌ Å ÑÄÎÃÔÕË ÖÔÕÑÌÚËÅÑÆÑ
ÓÃÊÅËÕËÂ. Õà ÒÓÑÆÓÃÏÏÃ, ÍÑÕÑÓàÄÞÎà ÔÑÊÇÃÐà ŠˆÅÓÑÒÈ Å ÐÃÚÃÎÈ 1990-Ø ÆÑÇÑÅ
Ë ÅÅÈÇÈÐà Š›ÅÈÙËË Å 1996 Æ., ÕÃÍÉÈ ÒÓÈÇÔÕÃÅÎÂÈÕ ÔÑÄÑÌ ÔËÔÕÈÏÖ àÍÑÎÑÆËÚÈÔÍÑÆÑ
ÖÒÓÃÅÎÈÐË ŠÛÍÑÎÃØ, Å ÑÔÐÑÅÈ ÍÑÕÑÓÑÌ ÎÈÉËÕ ÒÑÇØÑÇ ISO14001/EMAS. ’ÓÑÆÓÃÏÏÃ
ÑÔÖÜÈÔÕÅÎÂÈÕÔÂ Å ÐÃÔÕÑÂÜÈÈ ÅÓÈÏÂ Å 31 ÈÅÓÑÒÈÌÔÍÑÌ ÔÕÓÃÐÈ.
… ›ÅÈÙËË ÇΠÖÚÃÔÕË ŠàÕÑÌ ÒÓÑÆÓÃÏÏÈ ÛÍÑÎà ÇÑÎÉÐà ÑÄÓÃÕËÕßÔ Š×ÑÐÇ «ŠÃ ÚËÔÕÑÕÖ
›ÅÈÙËË» Ë ÊÃÕÈÏ ÒÑÔÕÃÅËÕß ÒÈÓÈÇ ÔÑÄÑÌ ÒÂÕß ÙÈÎÈÌ Å ÑÇÐÑÌ ËÊ ÔÎÈÇÖáÜËØ ÒÓËÑÓËÕÈÕÐÞØ
ÑÄÎÃÔÕÈÌ: ÅÑÇÐÞÈ ÓÈÔÖÓÔÞ, ÖÕËÎËÊÃÙË ÑÕØÑÇÑÅ, àÐÈÓÆÈÕËÍÃ, ÎÈÔÐÑÈ ØÑÊÂÌÔÕÅÑ ËÎË ÑØÓÃÐÃ
ÊÇÑÓÑÅßÂ Ë ÑÄÓÃÊ ÉËÊÐË. ›ÍÑÎÃ, ÍÑÕÑÓàÇÑÄËÎÃÔß ÖÔÒÈÛÐÑÆÑ ÇÑÔÕËÉÈÐË ÔÅÑËØ ÒÂÕË
ÙÈÎÈÌ Ë ÇÑÍÎÃÇ ÍÑÕÑÓÑÌ ÄÞÎ ÑÇÑÄÓÈÐ ÍÑÑÓÇËÐÃÕÑÓÑÏ, ÒÑÎÖÚÃÈÕ «ŠÈÎÈÐÞÌ ×ÎÃÆ àÍÑÛÍÑÎÞ».
šÕÑÄÞ ÔÑØÓÃÐËÕß ÈÆÑ, ÛÍÑÎà ÇÑÎÉÐà ÔÕÃÅËÕß ÒÈÓÈÇ ÔÑÄÑÌ ÐÑÅÞÈ ÙÈÎË Ë ÒÓÈÇÔÕÃÅÎÂÕß
ÇÑÍÎÃÇÞ Ñ ÔÅÑÈÌ ÓÃÄÑÕÈ. «ŠÈÎÈÐÞÌ ×ÎÃÆ» ÒÑÎÖÚËÎ ÏÈÉÇÖÐÃÓÑÇÐÖá ËÊÅÈÔÕÐÑÔÕß Ë
ÒÓËÊÐÃÐËÈ Å ÍÃÚÈÔÕÅÈ ÔËÏÅÑÎà ÑÄÓÃÊÑÅÃÐËÂ Ë ÇÈÂÕÈÎßÐÑÔÕË Å ÑÄÎÃÔÕË ÑÍÓÖÉÃáÜÈÌ
ÔÓÈÇÞ. „ÑÎÈÈ ÒÑÇÓÑÄÐÖá ËÐ×ÑÓÏÃÙËá ÑÄ àÍÑÎÑÆËÚÈÔÍÑÏ ÑÄÓÃÊÑÅÃÐËË Å ›ÅÈÙËË ÏÑÉÐÑ
ÒÑÎÖÚËÕß Ðà ÔÃÌÕÈ ›ÅÈÇÔÍÑÆÑ ÃÆÈÐÕÔÕÅà ÒÑ ÑØÓÃÐÈ ÑÍÓÖÉÃáÜÈÌ ÔÓÈÇÞ ÒÑ ÃÇÓÈÔÖ:
www.internat.environ.se.
66
Р у к ов о д с т в о и р е к о м е нд а ц ии
8. Рекомендации, касающиеся возможностей
информационных технологий
˜ÑÕ ÑÄÓÃÊÑÅÃÐËÈ Å ËÐÕÈÓÈÔÃØ ÖÔÕÑÌÚËÅÑÆÑ ÓÃÊÅËÕË (‘–“) ÒÑÍà ÈÜÈ ÛËÓÑÍÑ ÐÈ ÒÓËÊÐÃÐÑ Ðà ÐËÊÑÅÑÏ
ÖÓÑÅÐÈ, ÑÐÑ ÅÔÈ ÚÃÜÈ ÓÃÔÔÏÃÕÓËÅÃÈÕÔ ŠÍÃÚÈÔÕÅÈ ÅÑÊÐËÍÃáÜÈÌ ÒÓÑÄÎÈÏÞ. ‘–“ ÔÃÏÑ ÒÑ ÔÈÄÈ
ÓÃÊÅËÅÃÈÕÔÂ ÄÞÔÕÓÞÏË ÕÈÏÒÃÏË ÍÃÍ Ô ÕÑÚÍË ÊÓÈÐËÂ ÔÅÑÈÆÑ ÔÑÇÈÓÉÃÐËÂ, ÕÃÍ Ë ÔÒÑÔÑÄÑÅ ÅÐÈÇÓÈÐËÂ.
ÈÍÑÕÑÓÞÈ ÖÉÈ ÐÃÏÈÕËÅÛËÈÔ ËÐÕÈÓÈÔÐÞÈ ÐÑÅÑÅÅÈÇÈÐË ÑÍÃÉÖÕ ÅÑÊÇÈÌÔÕÅËÈ Ðà ÒÈÇÃÆÑÆËÚÈÔÍÑÈ
ÑÄÓÃÊÑÅÃÐËÈ. ‘ÇÐà ËÊ ÏÐÑÆÑÑÄÈÜÃáÜËØ ÑÄÎÃÔÕÈÌ ÍÃÔÃÈÕÔ ËÔÒÑÎßÊÑÅÃÐË ÍÑÏÒßáÕÈÓÑÅ Ë ÅÔÈÏËÓÐÑÌ
ÔÈÕË ‹ÐÕÈÓÐÈÕ. ÑÏÒßáÕÈÓÐÞÈ ÕÈØÐÑÎÑÆËË ÔÑÑÕÅÈÕÔÕÅÖáÕ ÒÓËÐÙËÒÃÏ ÖÔÕÑÌÚËÅÑÔÕË, ÕÃÍ ÍÃÍ
ÖÏÈÐßÛÃáÕ ËÔÒÑÎßÊÑÅÃÐËÈ ÓÈÔÖÓÔÑÅ, ÐÈÑÄØÑÇËÏÞØ ÇΠÒÈÚÃÕÐÞØ ÏÃÕÈÓËÃÎÑÅ, ÖÏÈÐßÛÃáÕ ÑÄÝÈÏ
ÑÕØÑÇÑÅ Ë ÒÓÈÇÑÔÕÃÅÎÂáÕ ËÐ×ÑÓÏÃÙËá Ë ÒÓÑÆÓÃÏÏÞ ÖÚÈÄÐÞÏ ÃÖÇËÕÑÓËÂÏ, ÐÃØÑÇÂÜËÏÔ ŠÓÃÌÑÐÃØ,
ÓÃÔÒÑÎÑÉÈÐÐÞØ ÇÃÎÈÍÑ ÑÕ ÒÈÇÃÆÑÆËÚÈÔÍËØ ÖÚÈÄÐÞØ ÊÃÅÈÇÈÐËÌ. ‹• ÏÑÆÖÕ ÒÑÏÑÚß ÖÚÃÜËÏÔÂ, ÐÃÇÈÎÂÂ
ËØ ÑÕÅÈÕÔÕÅÈÐÐÑÔÕßá Êà ÒÑËÔÍ ËÐ×ÑÓÏÃÙËË Ë ÈÈ ÑÙÈÐÍÖ, à ÕÃÍÉÈ Å ÍÑÐÈÚÐÑÏ ËÕÑÆÈ ÐÃÇÈΠËØ
ÑÕÅÈÕÔÕÅÈÐÐÑÔÕßá Êà ÃÔÒÈÍÕÞ, ÔÅÂÊÃÐÐÞÈ Ô ËØ ÔÑÄÔÕÅÈÐÐÞÏ ÑÄÖÚÈÐËÈÏ. …ÈÄ-ÔÃÌÕ ÖÚÈÄÐÞØ ÐÃÄÑÓÑÅ
ÒÑ ÑÄÓÃÊÑÅÃÐËá Å ËÐÕÈÓÈÔÃØ ÖÔÕÑÌÚËÅÑÆÑ ÓÃÊÅËÕË (www.esdtoolkit.org), à ÕÃÍÉÈ ÅÈÄ-ÔÃÌÕ ¡ˆ”‘ ÒÑ
ÑÄÓÃÊÑÅÃÐËá ÒÓÈÒÑÇÃÅÃÕÈÎÈÌ, ÒÓÈÒÑÇÃÅÃÐËá Ë ÑÄÖÚÈÐËá Å ÙÈÎÂØ ÑÄÈÔÒÈÚÈÐËÂ ÖÔÕÑÌÚËÅÑÆÑ ÄÖÇÖÜÈÆÑ
(www.unesco.org/education/tlsf) ÂÅÎÂáÕÔ ÇÅÖÏ ÒÓËÏÈÓÃÏË ÛËÓÑÍÑ ËÔÒÑÎßÊÖÈÏÞØ ËÔÕÑÚÐËÍÑÅ,
ÔÖÜÈÔÕÅÖáÜËØ Å ÐÃÔÕÑÂÜÈÈ ÅÓÈÏÂ. †ÎÑÄÃÎßÐÑÈ ÒÃÓÕÐÈÓÔÕÅÑ Å ÑÄÎÃÔÕË ÅÞÔÛÈÆÑ ÑÄÓÃÊÑÅÃÐË Å
ËÐÕÈÓÈÔÃØ ÑÄÈÔÒÈÚÈÐËÂ ÖÔÕÑÌÚËÅÑÔÕË (GHESP) ÕÃÍÉÈ ÒÎÃÐËÓÖÈÕ ÔÑÊÇÃÕß ÔÅÑÌ ÅÈÄ-ÔÃÌÕ, ÍÑÕÑÓÞÌ ÄÖÇÈÕ
ÒÓËÐÑÔËÕß ÄÑÎßÛÖá ÒÑÎßÊÖ ÅÞÔÛËÏ ÖÚÈÄÐÞÏ ÊÃÅÈÇÈÐËÂÏ ÒÓË ÒÓÑÈÍÕËÓÑÅÃÐËË Ë ÓÃÊÓÃÄÑÕÍÈ ÒÓÑÈÍÕÑÅ
‘–“, ÚÕÑ ÒÓËÅÈÇÈÕ Í ÔÑÊÇÃÐËá ÄÑÎÈÈ ÖÔÕÑÌÚËÅÞØ ÔÕÖÇÈÐÚÈÔÍËØ ÆÑÓÑÇÍÑÅ.
Рекомендуется:
8.1
8.2
8.3
8.4
“ÃÊÓÃÄÑÕÃÕß ÓÖÍÑÅÑÇÔÕÅà ÒÑ ËÔÒÑÎßÊÑÅÃÐËá ËÐ×ÑÓÏÃÙËÑÐÐÞØ ÕÈØÐÑÎÑÆËÌ, ÔÅÂÊÃÐÐÞØ
Ô ‘–“.
“ÃÊÓÃÄÑÕÃÕß ÓÖÍÑÅÑÇÔÕÅà ÒÑ ÅÍÎáÚÈÐËá ‘–“ Å ÑÐÎÃÌÐÑÅÞÈ Ë ÇËÔÕÃÐÙËÑÐÐÞÈ ÖÚÈÄÐÞÈ
ÍÖÓÔÞ.
’ÓÈÇÑÔÕÃÅËÕß ÔÒÈÙËÃÎËÔÕÃÏ ÒÑ ÒÈÇÃÆÑÆËÚÈÔÍÑÏÖ ÑÄÓÃÊÑÅÃÐËá ÅÑÊÏÑÉÐÑÔÕË
ÒÑÅÞÛÈÐË ÒÓÑ×ÈÔÔËÑÐÃÎßÐÑÌ ÒÑÇÆÑÕÑÅÍË Å ÑÄÎÃÔÕË ËÔÒÑÎßÊÑÅÃÐË ÐÑÅÞØ
ËÐ×ÑÓÏÃÙËÑÐÐÞØ Ë ÍÑÏÏÖÐËÍÃÙËÑÐÐÞØ ÕÈØÐÑÎÑÆËÌ (‹•) Ô ÙÈÎßá ÒÑÅÞÛÈÐË ÄÈÊ
ÑÕÓÞÅà ÑÕ ÓÃÄÑÕÞ ÖÓÑÅРÒÓÑ×ÈÔÔËÑÐÃÎßÐÑÌ ÒÑÇÆÑÕÑÅÍË ÒÓÈÒÑÇÃÅÃÕÈÎÈÌ ÒÑ ÅÑÒÓÑÔÃÏ,
ÔÅÂÊÃÐÐÞÏ Ô ‘–“, ÓÃÄÑÕÃáÜËØ Å ÏÈÔÕÃØ, ÓÃÔÒÑÎÑÉÈÐÐÞØ ÇÃÎÈÍÑ ÑÕ ÖÚÈÄÐÞØ ÙÈÐÕÓÑÅ.
‹ÊÖÚËÕß ÅÑÒÓÑÔÞ, ÔÅÂÊÃÐÐÞÈ Ô ËÔÒÑÎßÊÑÅÃÐËÈÏ ‹•, ÍÑÕÑÓÞÈ ÑÕÅÈÚÃÎË ÄÞ ÔÕËÎá Ë
×ÑÓÏÃÏ ÑÄÖÚÈÐËÂ, ÍÑÕÑÓÞÏ ÖÚÃÜËÈÔ ÑÕÇÃáÕ ÒÓÈÇÒÑÚÕÈÐËÈ (ÐÃÒÓËÏÈÓ ÑÔÑÄÈÐÐÑ ÒÑ
ÑÕÐÑÛÈÐËá Í ÖÚÃÜËÏÔÂ, ÂÅÎÂáÜËÏÔ ÅÞØÑÇÙÃÏË ËÊ ÍÖÎßÕÖÓÐÑÌ ÔÓÈÇÞ, ÄÃÊËÓÖáÜÈÌÔÂ
Ðà ÖÔÕÐÞØ ÕÓÃÇËÙËÂØ, ÍÑÕÑÓÞÈ ÒÓÈÇÒÑÚËÕÃáÕ ÕÃÍÖá ×ÑÓÏÖ ÑÄÖÚÈÐËÂ, ÍÃÍ ÔÎÖÛÃÐËÈ, Ã
ÐÈ ÚÕÈÐËÈ).
“ƒ”’“‘”•“ƒˆ‹ˆ ‘–“
” ’‘‘œŸ¡ ”ˆ‹ƒ“‘… ‹ ‘ŽƒŒ‘…ž˜ –“”‘…
ÃËÄÑÎÈÈ ÅÃÉÐàÑÄÎÃÔÕß ÇÈÂÕÈÎßÐÑÔÕË ÃÙËÑÐÃÎßÐÑÆÑ ÖÐËÅÈÓÔËÕÈÕà “ÑÊÃÓËÑ
ÊÃÍÎáÚÃÎÃÔß Å ÒÓÑÅÈÇÈÐËË ÔÈÏËÐÃÓÑÅ Ë ÍÖÓÔÑÅ ÒÑ ÒÓÑÄÎÈÏÃÏ, ÔÅÂÊÃÐÐÞÏ Ô ÖÔÕÑÌÚËÅÞÏ
ÓÃÊÅËÕËÈÏ, ÖÚÃÔÕÐËÍÃÏË ÍÑÕÑÓÑÆÑ ÂÅÎÂÎËÔß ÒÓÈÒÑÇÃÅÃÕÈÎË àÕÑÆÑ ÖÐËÅÈÓÔËÕÈÕÃ, ÚÕÑ,
ÕÈÏ ÔÃÏÞÏ, ÒÑÊÅÑÎÂÎÑ ËÏ ÓÃÄÑÕÃÕß Ô ÖÚÃÜËÏËÔÂ, Ã ÕÃÍÉÈ Ô ÃÇÏËÐËÔÕÓÃÕËÅÐÞÏ Ë
ÅÔÒÑÏÑÆÃÕÈÎßÐÞÏ ÒÈÓÔÑÐÃÎÑÏ.
Р у к ов о д с т в о и р е к о м е нд а ц ии п о п е р е о рие нт а ц ии
п е д а г о г иче с к о г о о б р а з ов ани я н а р е ше ние з а д ач у с т ойчи в о г о р а з в ит и я
67
… ÇÑÄÃÅÎÈÐËÈ Í àÕÑÏÖ Ñ×ËÙËÃÎßÐÞÈ ÎËÙÃ, ÒÓÈÇÔÕÃÅÎÂáÜËÈ ÓÈÆËÑÐÃÎßÐÞÈ ÖÚÓÈÉÇÈÐË Ë
ÑÓÆÃÐÞ ÅÎÃÔÕË, ÒÑÇÒËÔÃÎË ÔÑÆÎÃÛÈÐËÈ, ÒÓÈÇÖÔÏÃÕÓËÅÃáÜÈÈ ÑÄÔÖÉÇÈÐËÈ Ë ÓÃÔÒÓÑÔÕÓÃÐÈÐËÈ
ËÐ×ÑÓÏÃÙËË ÒÑ ÅÑÒÓÑÔÃÏ ÖÔÕÑÌÚËÅÑÆÑ ÓÃÊÅËÕË ŠÑÄÜËÐÃØ. ‘ÇÐËÏ ËÊ ÒÑÔÎÈÇÐËØ Å ÔÈÓËË
ÕÃÍËØ ÔÑÆÎÃÛÈÐËÌ ÄÞÎÑ ÔÑÆÎÃÛÈÐËÈ, ÒÑÇÒËÔÃÐÐÑÈ Ô ÏÖÐËÙËÒÃÎËÕÈÕÑÏ ÃÔËÎßÇÃ.
‘ÇÐËÏ ËÊ ÊÃÏÈÕÐÞØ ÇÑÔÕËÉÈÐËÌ àÕÑÆÑ ÖÐËÅÈÓÔËÕÈÕà ŠÑÄÎÃÔÕË ‘–“ ÔÕÃÎà ÑÓÆÃÐËÊÃÙËÂ
ÍÖÓÔÑÅ ÇΠÒÓÈÒÑÇÃÅÃÕÈÎÈÌ Ðà ÄÃÊÈ ‹ÐÕÈÓÐÈÕÃ. … ÏÃÓÕÈ 2003 Æ. ÍÖÓÔ «‘ÄÓÃÊÑÅÃÐËÈ Å
ËÐÕÈÓÈÔÃØ ÖÔÕÑÌÚËÅÑÆÑ ÓÃÊÅËÕË» ÄÞÎ ÊÃÆÓÖÉÈÐ Ðà ÅÈÄ-ÔÃÌÕ ÅËÓÕÖÃÎßÐÑÆÑ ÖÚÈÄÐÑÆÑ
ÆÑÓÑÇÍà ÖÍÃÊÃÐÐÑÆÑ ÖÐËÅÈÓÔËÕÈÕà (www.puntoedu.edu.ar ËÎË www.puntoedu.net). „ÑÎÈÈ
ÔÕà ÖÚÃÜËØÔÂ, ÆÎÃÅÐÞÏ ÑÄÓÃÊÑÏ ËÊ ÚËÔÎà ÒÓÈÒÑÇÃÅÃÕÈÎÈÌ ÐÃÚÃÎßÐÞØ Ë ÔÓÈÇÐËØ ÛÍÑÎ ËÊ
ÓÃÊÎËÚÐÞØ ÓÈÆËÑÐÑÅ ÔÕÓÃÐÞ, ÄÞÎË ÑØÅÃÚÈÐÞ àÕËÏË ÑÐÎÃÌÐÑÅÞÏË ÍÖÓÔÃÏË.
( ÇÖÃÓÇÑ ”ÒËÃÇÉË – ÃÙËÑÐÃÎßÐÞÌ ÖÐËÅÈÓÔËÕÈÕ “ÑÊÃÓËÑ, ƒÓÆÈÐÕËÐÃ)
69
VI.
Выводы
„ÑÎßÛÑÈ ÚËÔÎÑ ÑØÅÃÚÈÐÐÞØ ÑÄÊÑÓÑÏ ÓÈÔÒÑÐÇÈÐÕÑÅ ÒÑÔÕÑÂÐÐÑ ÆÑÅÑÓËÎË Ñ ÐÈÑÄØÑÇËÏÑÔÕË
ÐÈÑÕÎÑÉÐÞØ ÇÈÌÔÕÅËÌ Ë ÆÎÖÄÑÍËØ ÒÈÓÈÏÈÐ. ’ÓÑÄÎÈÏà ÍÃÚÈÔÕÅÈÐÐÑÆÑ ÑÄÓÃÊÑÅÃÐË ŠÛÍÑÎÃØ ÔÕÓÃÐ
ÓÃÊÅËÅÃáÜÈÆÑÔ ÏËÓà ÍÑÐÍÖÓËÓÑÅÃÎà ÒÑ ÔÅÑÈÏÖ ÊÐÃÚÈÐËá Ô ÄÑÎÈÈ ÛËÓÑÍËÏ ÅÑÒÓÑÔÑÏ – «ÃÍÑÈ
ÑÄÓÃÊÑÅÃÐËÈ ÎÖÚÛÈ ÅÔÈÆÑ ÔÎÖÉËÎÑ ÄÞ ÚÈÎÑÅÈÚÈÔÕÅÖ Å ÄÖÇÖÜÈÏ?» ’ÞÕÃÂÔß ÑÕÅÈÕËÕß Ðà àÕË
ÅÑÒÓÑÔÞ, ÖÚÃÔÕÐËÍË ÒÓËÛÎË Í ÈÇËÐÑÏÖ ÏÐÈÐËá, ÚÕÑ ÒÈÓÈÑÓËÈÐÕÃÙËÂ ÐÃÛËØ ÐÞÐÈÛÐËØ ÔËÔÕÈÏ
ÑÄÓÃÊÑÅÃÐË – ÑÔÑÄÈÐÐÑ Å ÔÕÓÃÐÃØ ”ÈÅÈÓà – ÂÅÎÂÈÕÔ ÑÔÐÑÅÐÑÌ ÊÃÇÃÚÈÌ. … ÔÈÓÇÙÈÅËÐÈ àÕÑÌ
ÊÃÇÃÚË ÔÕÑËÕ ÅÑÒÓÑÔ Ñ ÒÈÓÈÑÓËÈÐÕÃÙËË ÒÈÇÃÆÑÆËÚÈÔÍÑÆÑ ÑÄÓÃÊÑÅÃÐËÂ. ÃÍ ÄÞÎÑ ÔÍÃÊÃÐÑ ÑÇÐËÏ
ËÊ ÖÚÃÔÕÐËÍÑÅ ÈÉÇÖÐÃÓÑÇÐÑÌ ÔÈÕË, «ÇΠÇÑÔÕËÉÈÐË ÙÈÎÈÌ ‘–“ Ë à××ÈÍÕËÅÐÑÆÑ ÒÓÈÒÑÇÃÅÃÐËÂ
ÒÓÈÇÏÈÕà ÐÈÑÄØÑÇËÏà ÒÑÎÐàÕÓÃÐÔ×ÑÓÏÃÙË ÐÃÛËØ ÒÓÑÆÓÃÏÏ ÒÈÇÃÆÑÆËÚÈÔÍÑÌ ÒÑÇÆÑÕÑÅÍË». ‡ÓÖÆÑÌ
ÖÚÃÔÕÐËÍ ÊÃÂÅËÎ:
”ÖÜÈÔÕÅÖÈÕ ÔÓÑÚÐàÐÈÑÄØÑÇËÏÑÔÕß ÅÐÑÅß ÒÈÓÈÔÏÑÕÓÈÕß ØÃÓÃÍÕÈÓ Ë ÔÕÓÖÍÕÖÓÖ
ÛÍÑÎßÐÑÆÑ ÑÄÓÃÊÑÅÃÐËÂ, ÒÑÇÑÌÇÂ Í ÐÈÌ ÄÑÎÈÈ ÍÓËÕËÚÈÔÍË, Ô ÕÈÏ ÚÕÑÄÞ ÊÃÐÂÕßÔÂ
ÓÈÛÈÐËÈÏ ÒÓÑÄÎÈÏÞ ‘–“ Å ÈÈ ÔÃÏÑÏ ÛËÓÑÍÑÏ ÍÑÐÕÈÍÔÕÈ (Å ÕÑÏ ÚËÔÎÈ ÒÓËÐÙËÒÞ
ÑÓÆÃÐËÊÃÙËË ÓÃÄÑÕÞ ÛÍÑÎÞ, ÑÒÈÓÃÕËÅÐàÇÈÂÕÈÎßÐÑÔÕß, ÖÒÓÃÅÎÈÐËÈ ÛÍÑÎßÐÞÏË
ÊÇÃÐËÂÏË Ë ÕÈÓÓËÕÑÓËÂÏË, ÔÑÇÈÓÉËÏÑÈ ÖÚÈÄÐÞØ ÒÎÃÐÑÅ). Þ ÔÕÃÎÍËÅÃÈÏÔ Ô
ÒÃÓÃÇÑÍÔÑÏ: ÂÅÎÂÈÕÔ ÎË ÑÄÓÃÊÑÅÃÐËÈ Å ÐÃÛÈÏ ÔÕÓÈÏÎÈÐËË Í ÔÕÃÄËÎßÐÑÏÖ ÄÖÇÖÜÈÏÖ
ÒÓÑÄÎÈÏÑÌ ËÎË ÒÖÕÈÏ ÈÈ ÓÈÛÈÐËÂ? ÞÐÈÛÐËÈ ÖÓÑÅÐË ÐÈÖÔÕÑÌÚËÅÑÌ ÒÓÃÍÕËÍË Ë
ÚÓÈÊÏÈÓÐÑÆÑ ÒÑÕÓÈÄÎÈÐËÂ ÊÃÔÕÃÅÎÂáÕ ÐÃÔ ÒÓËÌÕË Í ÅÞÅÑÇÖ, ÚÕÑ ÑÄÓÃÊÑÅÃÐËÈ ÂÅÎÂÈÕÔÂ
ÚÃÔÕßá ÄÑÎÈÈ ÑÄÜÈÌ ÒÓÑÄÎÈÏÞ. ˆÔÎË ÑÄÓÃÊÑÅÃÐËÈ ÂÅÎÂÈÕÔ ÓÈÛÈÐËÈÏ ÒÓÑÄÎÈÏÞ, ÕÑ
Í ÐÈÏÖ ÐÃÇÑ ÒÑÇÑÌÕË ÈÜÈ ÄÑÎÈÈ ÍÓËÕËÚÈÔÍË Ë Å ÄÑÎÈÈ ÛËÓÑÍÑÌ ÒÈÓÔÒÈÍÕËÅÈ ÄÖÇÖÜÈÆÑ.
•ÃÍËÏ ÑÄÓÃÊÑÏ ÅÔá ÒÓÑÄÎÈÏÖ, ÔÅÂÊÃÐÐÖá Ô ÒÈÓÈÇÈÎÍÑÌ ÔËÔÕÈÏ, ÔÎÈÇÖÈÕ ÓÃÔÔÏÃÕÓËÅÃÕß
ÇΠÕÑÆÑ, ÚÕÑÄÞ ÒÑÔÕÃÅËÕß ÒÑÇ ÅÑÒÓÑÔ ÔÖÜÈÔÕÅÖáÜËÈ ÓÃÏÍË Ë ÒÈÓÈÍÎáÚËÕß ÐÃÛË
ÏÞÔÎË Ðà ÄÖÇÖÜÈÈ, ÖÌÕË ÑÕ ÕÈÍÖÜÈÌ ÒÓÃÍÕËÍË Ë ÔÕÃÕß Ðà ÒÖÕß, ÅÈÇÖÜËÌ Í ÔÕÃÄËÎßÐÑÏÖ
ÄÖÇÖÜÈÏÖ.
˜ÑÕ ÏÐÑÆËÈ ÆÑÅÑÓËÎË Ñ ÕÑÏ, ÚÕÑ àÕà ÊÃÇÃÚà ÂÅÎÂÈÕÔ ÆËÆÃÐÕÔÍÑÌ, ÅÔÈ
ÖÚÃÔÕÐËÍË àÕÑÆÑ ÏÈÓÑÒÓËÂÕËÂ ÔÏÑÆÎË ÐÃÏÈÕËÕß ÔÖÜÈÔÕÅÈÐÐÑ ÅÃÉÐÞÈ Ë ÒÑÊËÕËÅÐÞÈ ÒÑÇØÑÇÞ.
ŠÃËÐÕÈÓÈÔÑÅÃÐÐÞÈ ÎËÙÃ, ÇÈÌÔÕÅÖáÜËÈ Å Ô×ÈÓÃØ ÔÑÄÔÕÅÈÐÐÑÆÑ ÍÑÐÕÓÑΠ(ÐÃÒÓËÏÈÓ ÕÈ, ÍÕÑ ÔÏÑÆ
ÅÍÎáÚËÕß ÕÈÏÞ, ÔÅÂÊÃÐÐÞÈ Ô ÖÔÕÑÌÚËÅÞÏ ÓÃÊÅËÕËÈÏ, Å ÖÚÈÄÐÞÈ ÒÎÃÐÞ ÔÅÑËØ ÛÍÑÎ), ÔÇÈÎÃÎË
Р у к ов о д с т в о и р е к о м е нд а ц ии
70
ÄÑÎßÛÑÌ ÛÃÆ ÅÒÈÓÈÇ Ðà ÒÖÕË ÒÈÓÈÑÓËÈÐÕÃÙËË ÔÅÑËØ ÒÓÑÆÓÃÏÏ. •ÑÚÐÑ ÕÃÍËÏ ÉÈ ÑÄÓÃÊÑÏ ÏÐÑÆËÈ
ÖÚÓÈÉÇÈÐËÂ ÔÏÑÆÎË ÓÃÊÓÃÄÑÕÃÕß ÐÑÅÞÈ ÍÖÓÔÞ ÍÃÍ ÇÎÂ ÖÚÃÜËØÔÂ, ÕÃÍ Ë ÇÎÂ ÔÅÑËØ ÅÞÒÖÔÍÐËÍÑÅ.
’ÓÑÄÎÈÏÞ ÔÕÃÎË ÅÑÊÐËÍÃÕß, ÍÑÆÇà ÖÚÃÔÕÐËÍË ÈÉÇÖÐÃÓÑÇÐÑÌ ÔÈÕË, ÅÞÔÕÖÒÃÎË ÊÃ
ÒÈÓÈÏÈÐÞ, ÅÞØÑÇÂÜËÈ Êà ÒÓÈÇÈÎÞ Ô×ÈÓÞ ËØ ÐÈÒÑÔÓÈÇÔÕÅÈÐÐÑÆÑ ÍÑÐÕÓÑÎÂ. ‘ÕÔÖÕÔÕÅËÈ ÒÑÎÐÑÏÑÚËÌ
ÔÑ ÔÕÑÓÑÐÞ ÖÚÈÄÐÞØ ÊÃÅÈÇÈÐËÌ Ë ÏËÐËÔÕÈÓÔÕÅ ÒÈÓÈÅÈÎË ËØ ËÐËÙËÃÕËÅÖ Å ÒÎÑÔÍÑÔÕß ÅÞÄÑÓÃ
ÅÑÊÏÑÉÐÞØ ÅÃÓËÃÐÕÑÅ, ÕÑ ÈÔÕß Å ÕÖ ÑÄÎÃÔÕß, ÆÇÈ ÄÞÎÑ ÕÂÉÈÎÑ ÐÃÌÕË ÔÑÕÓÖÇÐËÍÑÅ Ë ÒÓÈÒÑÇÃÅÃÕÈÎÈÌ
ÍÃ×ÈÇÓ, Ë ÕÃÍ ÖÉÈ ÒÈÓÈÆÓÖÉÈÐÐÞØ ÕÈÍÖÜÈÌ ÓÃÄÑÕÑÌ. „ÑÎÈÈ ÕÑÆÑ, ÑÕÔÖÕÔÕÅËÈ ÕÃÍËØ ÓÈÔÖÓÔÑÅ, ÍÃÍ
ÔÖÜÈÔÕÅÖáÜàÒÓÑÆÓÃÏÏà ËÔÔÎÈÇÑÅÃÐËÌ Å ÑÄÎÃÔÕË ‘–“, ÕÃÍÉÈ ÊÃÕÓÖÇÐÂÎÑ ÓÃÊÓÃÄÑÕÍÖ ‘–“ Å
ËÐÔÕËÕÖÙËÑÐÃÎßÐÞØ ÓÃÏÍÃØ.
ÃÍ Ë ÑÉËÇÃÎÑÔß, Å ÒÈÇÃÆÑÆËÚÈÔÍËØ ÖÚÈÄÐÞØ ÊÃÅÈÇÈÐËÂØ ‘–“ Å ÐÃÔÕÑÂÜÈÈ
ÅÓÈÏ ÒÓËÐÂÕÑ ÈÆÑ ÔÕÑÓÑÐÐËÍÃÏË. ‘ÇÐÃÍÑ ÕÓÈÄÖáÕÔ ÔÑÅÏÈÔÕÐÞÈ ÖÔËÎËÂ Ë ÓÈÔÖÓÔÞ ÇΠÕÑÆÑ,
ÚÕÑÄÞ ÅÑÒÎÑÕËÕß ‘–“ Å ÒÓÑÆÓÃÏÏÞ, ÕÈÍÖÜÖá ÒÓÃÍÕËÍÖ ÓÃÄÑÕÞ Ë ÒÑÎËÕËÚÈÔÍËÈ ÓÈÛÈÐËÂ, à ÕÃÍÉÈ
ÓÈÃÎËÊÑÅÃÕß ÈÆÑ Å ÓÃÏÍÃØ ÅÔÈÌ ÖÚÈÄÐÑÌ ÒÓÑÆÓÃÏÏÞ ÇÎÂ ÒÈÇÃÆÑÆËÚÈÔÍËØ ÖÚÈÄÐÞØ ÊÃÅÈÇÈÐËÌ.
‡Î ÐÃÔ, ÊÃÐËÏÃáÜËØÔ ÒÈÇÃÆÑÆËÚÈÔÍÑÌ ÒÑÇÆÑÕÑÅÍÑÌ ÒÓÈÒÑÇÃÅÃÕÈÎÈÌ, ÊÃÅËÔËÕ: ÒÓËÐÂÕß ËÎË ÐÈ ÒÓËÐÂÕß àÕÑÕ ÅÞÊÑÅ. –ÔÒÈØ ËÎË ÐÈÖÇÃÚÃ, ÑÇÐÃÍÑ, ÄÖÇÖÕ ÊÃÅËÔÈÕß ÑÕ ÕÑÆÑ
ÅÐËÏÃÐËÂ, ÍÑÕÑÓÑÈ ÄÖÇÈÕ ÖÇÈÎÈÐÑ àÕËÏ ÒÓÑÄÎÈÏÃÏ ÓÈÆËÑÐÃÎßÐÞÏË Ë ÐÃÙËÑÐÃÎßÐÞÏË ÑÓÆÃÐÃÏË
ÅÎÃÔÕË, ÑÒÓÈÇÈÎÂáÜËÏË Ë ÑÔÖÜÈÔÕÅÎÂáÜËÏË ×ËÐÃÐÔËÓÑÅÃÐËÈ ÒÓËÑÓËÕÈÕÐÞØ ÊÃÇÃÚ Å ÑÄÎÃÔÕË
ÑÄÓÃÊÑÅÃÐËÂ.
71
VII.
И збранные публикации
и веб-сайты членов
Международной сети
Книги
ARBAT, E. et GELI, A.M. (dir. publ.) 2003. Aspectos Ambientales de las Universidades. Girona : Universitat
de Girona/Red ACES.
GELI, A.M. ; JUNYENT, M. et SÁNCHEZ, S. (dir. publ.) 2004. Acciones de Intervención y Balance Final del
Proyecto de Ambientalización Curricular de los Estudios Superiores. Girona : Universitat de Girona/
Red ACES.
GELI, A.M. ; JUNYENT, M. et SÁNCHEZ, S. (dir. publ.). 2004. Diagnóstico de la Ambientalización Curricular de
los Estudios Superiores. Girona : Universitat de Girona/Red ACES.
HIGGINS , P. et NICOL, R. (dir. publ.). 2002. Outdoor Education : Authentic Learning in the Context of
Landscapes (Volume 2). Kinda Education Centre : Suède. 106 p. ISBN : 91-63-2904-3.
JUNYENT M. ; GELI, A.M. et ARBAT, E. (dir. publ.). 2003. Proceso de Caracterización de la Ambientalización
Curricular de los Estudios Universitarios. Girona : Universitat de Girona/Red ACES.
JUNYENT, Mercè. 2002. Educació Ambiental : Un Enfocament Metodològic en Formació Inicial del Professorat
d’Educació Primària. Thèse de doctorat. Girona : Publicacions de la Universitat de Girona.
KIDWAI, Zeenat. 2004. Environmental Approach in Geography Teaching. New Delhi : Sarup & Sons.
KIDWAI, Zeenat (dir. publ.). 2002. Environmental Education. New Delhi : IASE, Jamia Millia Islamia.
LOTZ-SISITKA , Heila. 2005. National Environmental Education Project for General Education and
Training. A Critical Dialogues Monograph. Building Capacity for Environmental Learning in South
Africa’s Educational System: Openings for the UN Decade of Education for Sustainable Development.
Department of Education/Share-Net. Howick, KZN. Accessible en ligne à www.thutong.org.za.
MALHADAS , Z.Z. 2002. A Qualidade do AR: Educação Ambiental para a Sustentabilidade. UFPR, CuritibaPR, Brésil.
MALHADAS , Z.Z. 2001. Dupla Ação: Conscientização e Educação Ambiental para Sustentabilidade: A Agenda
21 Vai à Escola, 2e éd. UFPR, Curitiba-PR, Brésil.
MALHADAS , Z.Z. 2001. A Qualidade do AR : Saúde ou Poluição - A Escolha é Sua! 2e éd. UFPR, Curitiba-PR,
Brésil.
SCOTT, W.A.H. et GOUGH, S.R. 2003. Sustainable Development and Learning : Framing the Issues. Londres/
New York : RoutledgeFalmer.
SCOTT, W.A.H. et GOUGH, S.R., (dir. publ.). 2004. Sustainable Development and Learning: A Critical Review.
Londres : RoutledgeFalmer.
72
TILBURY, D. ; JUNYENT, M ; MEDIR, R.M. ; GELI, A.M. ; ARBAT, E. et COLL, M. 2000. Marc de Desenvolupament
del Seminari d’Ambientalització Curricular Seminaris d’Ambientalització Curricular de les Facultats de
Ciències de l’Educació de Catalunya-Universitat de Girona 1999. Barcelone: Departament de Medi
Ambient/Universitat de Girona.
Р у к ов о д с т в о и р е к о м е нд а ц ии
Главы в книгах
GELI, A.M. 2000. « La Orientación Educativa en las Universidades » Dans H. Salmerón et V. López
Palomo (dir. publ.). La Orientación Educativa en las Universidades. p. 15-24. Granada: Grupo
Editorial Universitario.
GELI, A.M. 2000. « La Evaluación de los Procesos y los Resultados de la Enseñanza de las Ciencias »
Dans Perales, F.J. et Cañal, P. (dir. publ.). Didáctica de las Ciencias Experimentales. p. 187-206.
Alcoy : Marfil.
GOUGH, S.R. et SCOTT, W.A.H. 2005. « Promoting Environmental Citizenship through Learning:
Towards a Theory of Change » Dans Dobson, A. et Bell, D. (dir. publ.). Environmental Citizenship:
Getting from Here to There. Cambridge, MA: MIT Press.
GOUGH, S.R. ; WALKER, K.E. et SCOTT, W.A.H. 2000. « Lifelong Learning: Towards a Theory of Practice
for Formal and Non-Formal Environmental Education and Training ». Dans Schnack, K., et
Bruun-Jensen, B. (dir. publ.). Critical Environmental and Health Education. Copenhague: Royal
Danish School of Educational Studies. p. 285-298.
GOUGH, S.R. et SCOTT, W.A.H. 2005. « The Politics of Learning and Développement durable ». Dans
Farrell, R.V. (dir. publ.). Education for Sustainabilityin Encyclopedia of Life Support Systems (EOLSS).
Étude réalisée sous les auspices de l’UNESCO. Oxford, UK: EOLSS Publishers [http://www.
eolss.net].
GOUGH, S.R. et SCOTT, W.A.H. Sous presse. « Education and Training for Sustainable Tourism: Problems,
Possibilities and Cautious First Steps ». Dans Winnett, A. (dir. publ.). Towards a Collaborative
Environmental Research Agenda: A Second Selection of Papers. Basingstoke: Palgrave MacMillan Ltd.
JUNYENt, Mercè. 2003. « Presentación Red ACES: Ambientalización Curricular de los Estudios
Superiores ». Dans Junyent, M. ; Geli, A.M. ; et Rabat, E. (dir. publ.). Proceso de Caracterización de
la Ambientalización Curricular de los Estudios Universitarios. p. 9-12. Girona: Universitat de Girona/
Red ACES.
LOTZ-SISITKA , H. 2004. « Curriculum Deliberation Amongst Adult Learners in South African Community
Contexts at Rhodes University ». Dans Corcoran, P. et Wals, A. 2004. Higher Education and
the Challenge of Sustainability. Problematics, Promise and Practice. Dordrecht: Kluwer Academic
Publishers. p. 319-334.
MOKUKU, T. 2002. « Sustainable Development durable in a Post-colonial Context: The Potential
for Emancipatory Research ». Dans van Rensburg, E. Janse ; Hattingh, J. ; Lotz-Sisitka, H. et
O’Donoghue, R. Environmental Education, Ethics and Action in Southern Africa. Monographie,
p. 135-145. Pretoria: Human Sciences Research Council.
NAMAFEE, Charles. Sous presse. « Postgraduate Course Development Processes in Geography and
Environmental Education at the University of Zambia ». Dans Lotz-Sistika, Heila (dir. publ.). Case
Studies of Environmental Education Course Development Process in Southern Africa.
REID, A.D. et SCOTT, W.A.H. 2002. « Cross-curricular Objectives in National Curricula: Metaphorical
and Pedagogic Understanding and Issues ». Dans Colpaert, K. (dir. publ.). Cross curricular Themes.
Bruxelles : Ministère de l’éducation de la Communauté flamande.
SCOTT, W.A.H. et GOUGH, S.R. 2004. « Education and Sustainable Development in UK Universities :
A Critical Exploration post-Rio ». Dans Corcoran, P. Blaze et Wals, A.E.J. (dir. publ.). Higher
Education and the Challenge of Sustainability : Problematics, Practice, and Promise. Dordrecht: Kluwer.
Р у к ов о д с т в о и р е к о м е нд а ц ии п о п е р е о рие нт а ц ии
п е д а г о г иче с к о г о о б р а з ов ани я н а р е ше ние з а д ач у с т ойчи в о г о р а з в ит и я
73
STABLES , A. 2003. « Environmental Education and the Arts/Science Divide : The Case for a Disciplined
Environmental Literacy ». Dans Winnett, A. et Warhurst, A. (dir. publ.). Towards a Collaborative
Environmental Research Agenda : A Second Selection of Papers. Basingstoke/New York: Palgrave.
TEAMEY, K. ; DILLON, J. ; SCOTT, W.A.H. et Gough, S.R. 2002. « Linking Education, the Environment and
Livelihoods ». Dans Commonwealth Education Partnerships 2003. Londres : The Stationery Office.
p. 129-138. ISBN 011 7031712.
Статьи в журналах
DILLON, J. et SCOTT, W.A.H. 2002. « Perspectives on Environmental Education-Related Research in
Science Education ». International Journal of Science Education 24 (11): 1111-1117.
DIPPO, Don. 1998. « An Ethic of Sustainable Development for Work Education ». Journal of Vocational
Education Research 23 (4): 325-338.
DOWN, Lorna. 2003. « Infusing Key Issues of Sustainability in the Teaching of Literature ». Institute of
Education Annual 4: 90-104.
FIEN, J. ; SCOTT, W.A.H. et TILBURY, D. 2001. « Education and Conservation: Lessons from an Evaluation ».
Environmental Education Research. 7(4) : 379-395.
FIEN, J. ; SCOTT, W.A.H. et TILBURY, D. 2002. « Exploring Principles of Good Practice: Learning from a
Meta-analysis of Case Studies on Education within Conservation across the WWF Network ».
Applied Environmental Education and Communication 1 (3): 153-162.
GOUGH, S.R. et SCOTT, W.A.H. 2001. « Curriculum Development and Sustainable Development:
Practices, Institutions and Literacies ». Educational Philosophy and Theory 33 (2): 137-152.
GOUGH, S.R. ; SCOTT, W.A.H. et STABLES , A.W.G. 2000. « Beyond O’Riordan: Balancing
Anthropocentrism and Ecocentrism ». International Research in Geographical and Environmental
Education 9(1) : 36-47.
GOUGH, S.R. ; WALKER, K.E. et SCOTT, W.A.H. 2001. « Lifelong Learning: Towards a Theory of Practice
for Formal and Non-Formal Environmental Education and Training ». Canadian Journal of
Environmental Education 6: 178-196.
HIGGINS , P. et KIRK, G. Sous presse. « Sustainability Education in Scotland : The Impact of National and
International Initiatives on Teacher Education and Outdoor Education ». Journal of Geography and
Higher Education.
HIGGINS , P. et Kirk, G. 2002. « Teacher Education, Outdoor Education and Sustainable Development
in Scotland ». Joint Russian and British Symposium on Education for Sustainable Development.
Planet: Journal of the Learning and Teaching Support Network (Earth and Environmental Sciences).
Édition spéciale 4: 8-11.
HIGGINS , P., KIRK, G. et PERFECT, H. 2003. « Sustainability Education and Teacher Training in Scotland ».
Journal of Teacher Education and Training 2: 15-24.
HIGGINS , P., KIRK, G. et PERFECT, H. 2001. « Sustainability Education and Teacher Training in Scotland ».
Environmental Education. 68: 25 - 29.
JUNYENT, M. 2000. « De què Parlem quan Parlem d’Educació Ambiental? : Hàbitats ». Revista del Centre
de Biodiversitat (IEA) 1: 14-17. Andorre.
JUNYENT, M. ; MEDIR, R.M. et GELI, A.M. 2001. « Environmental Education in the Initial Teacher Education:
A Proposal of Innovation ». Papers of the 25th ATEE Annual Conference. p. 121-124. Barcelone:
Collegi Oficial de Doctors i Llicenciats/ATEE.
JUNYENT, M. ; MEDIR, R.M. et GELI, A.M. 2001. « Educación Ambiental en la Formación Inicial: Una
Propuesta Metodológica Basada en la Investigación y la Reflexión ». Actas del Congreso
Nacional de Didácticas Específicas-Universidad de Granada 2: 1281-1286. Grenade : Université de
Grenade.
Р у к ов о д с т в о и р е к о м е нд а ц ии
74
JUNYENT, M. ; MEDIR, R.M. et GELI, A.M. 2000. « Educación Ambiental en la Formación Inicial del Profesorado
de Primaria : Una Propuesta de Innovación ». Simposi Sobre la FormacióIinicial dels Professionals de
l’Educació. p. 109-112. Girona : Universitat de Girona/Institut de Ciències de l’Educació.
LOTZ-SISITKA , H. (dir. publ.). 2004. « Special Issue: Environmental Education Research and Social Change:
Southern African Perspectives ». Environmental Education Research 10 (3).
MALHADAS , Z.Z. Sous presse. « Is It Possible To Benefit From The Decade Of Education For Sustainable
Development? ». International Journal of Environmental Education and Communication.
MALHADAS , Z.Z. 2004. « Higher Education, Research and Sustainable Development: An Overview
of Research on Higher Education and Research and Their Contribution to Sustainable
Development ». Forum UNESCO, documents divers. Paris.
MALHADAS , Z.Z. 2002. « In-service and Pre-service Teacher Training to Address Sustainable
Development in Paraná, Brazil ». Journal of Teacher Education and Training, 1.
MALHADAS , Z.Z. 2002. « Networking to Foster Environmental Education for Sustainable Development
in Universities ». Conference Proceedings, North American Association for Environmental Education.
Brésil.
MALHADAS , Z.Z. 2002. « Re-orienting Education for Sustainable Development in Universities of
Paraná, Brazil ». Conference Proceedings, Environmental Management for Sustainable Universities.
Grahamstown, Afrique du Sud.
MALHADAS , Z.Z. 2002. « Seeding Education for Sustainable Development in Paraná Universities ».
Conference Procedings, International Conference: Person, Color, Nature, Music. Université de
Daugavpils, Lettonie.
MALHADAS , Z.Z. 2002. « Solidarity Generating Community Participation in Environmental Education
for Sustainable Development ». Actes de la conférence EECOM Communaut’ERE. Culture,
Solidarité, Action. Université du Québec, Montréal.
MALHADAS , Z.Z. 2001. « Teacher Education - PROJETO ProAR: Educação Ambiental e a Qualidade do
AR, Curitiba ». UFPR, 2001 [CD-ROM].
MENENDEZ, L. ; MOTTURA , A ; Vera, L. ; DI MARCO, A. ; KOLODZINSKY, J. ; GROSSO, E. ; SPIAGGI, R. ; BIASATTI,
R. ; FUNES , N. ; VIGO, W. ; MANDOLINI, G. ; PEDLOG, W. ; L ANAS , H. ; et SERENELLi, V. 2002. « Learning
to live in a world for all ». Journal on Education Research. Septembre.
MOKUKU, T. et MOKUKU, C. 2004. « The Role of Indigenous Knowledge in Biodiversity Conservation
in the Lesotho Highlands: Exploring Indigenous Epistemology ». Southern African Journal of
Environmental Education 21: 37-49.
O’DONOGHUE, R. et RUSSO, V. 2004. « Emerging Patterns of Abstraction in Environmental Education:
A Review of Materials, Methods and Professional Development Perspectives ». Environmental
Education Research 10 (3): 331-351.
REID, A.D. ; SCOTT, W.A.H. et GOUGH, S.R. 2002. « Education and Sustainable Development in the UK:
An Exploration of Progress since Rio ». Geography 87(3) : 247-255.
REID, A.D. et SCOTT, W.A.H. Sous presse. « Cross-curricularity in the National Curriculum: Reflections
on Metaphor and Pedagogy in Citizenship Education through School Geography ». Pedagogy,
Culture and Society 13(2).
SCOTT, W.A.H. 2002. « Education and Sustainable Development: Challenges, Responsibilities and
Frames of Mind ». The Trumpeter Journal of Ecosophy 18 (1): 101-112.
SCOTT, W.A.H. 2002. « Achieving Conservation Goals: Evaluating Education’s Contribution ». CEEMail 4
(mai): 12.
SCOTT, W.A.H. 2001. « Securing Commitment to Sustainable Development: Ethical and Curriculum
Paradoxes ». Development Education Journal 8 (1): 13-14.
SCOTT, W.A.H. 2001. « Co-evolutionary Change Strategies for Sustainable Development: Towards
an Analysis of Significant Factors ». International Research in Geographical and Environmental
Education 10(4) : 15-19.
Р у к ов о д с т в о и р е к о м е нд а ц ии п о п е р е о рие нт а ц ии
п е д а г о г иче с к о г о о б р а з ов ани я н а р е ше ние з а д ач у с т ойчи в о г о р а з в ит и я
75
SCOTT, W.A.H. ; BRUUN-JENSEN, B. et PEREIRA , P. 2000. « Issues Arising from a Meta-Analysis of EUfunded Environmental Education Projects ». Dans Schnack, K., et Bruun-Jensen, B. (dir. publ.)
Critical Environmental and Health Education. Copenhague: Royal Danish School of Educational
Studies. p. 67-92.
SCOTT, W.A.H. et GOUGH, S.R. Sous presse. « Education and Sustainable Development: A Political
Analysis ». Educational Review 58(3).
SCOTT, W.A.H. et GOUGH, S.R. 2003. « Rethinking Relationships between Education and
Capacity building: Remodeling the Learning Process ». Applied Environmental Education and
Communication 2(4): 213-220.
SCOTT, W.A.H. et GOUGH, S.R. 2002. « Reorienting Teacher Education to Address Sustainable
Development: Reporting on a Unesco Initiative ». Planet (Special Edition Four: Education
Sustainable Development: Ideas for Learning and Teaching in Geography and the Environmental
Sciences.) En ligne à http://www.gees.ac.uk/planet/index.htm. Décembre: 7-8.
SCOTT, W.A.H. ; REID, A.D. et GOUGH, S.R. 2002. « Sustainable Development in the UK: Exploring
Education Initiatives since Rio ». Planet (Special Edition Four: Education for Sustainable
Development: ideas for learning and teaching in Geography and the environmental sciences.) En
ligne http://www.gees.ac.uk/planet/index.htm. Décembre : 12-15.
STABLES , A. 2004. « Can Education Save the World? A Response to David A. Gruenewald ». Curriculum
Inquiry. 34 (2): 233-240.
STABLES , A. et BISHOP, K.N. 2001. « Weak and Strong Conceptions of Environmental Literacy:
Implications for Environmental Education ». Environmental Education Research. 7(1) : 89-97.
STABLES , A.W.G., and SCOTT, W.A.H. 2002. « The Quest for Holism in Education for Sustainable
Development ». Environmental Education Research 8(1) : 53-61.
STABLES , A.W.G. et SCOTT, W.A.H. 2001. « Disciplined Environmental Literacies ». Environmental
Education 68: 14-16.
STABLES , A.W.G. et SCOTT, W.A.H. 2001. « Post-humanist Liberal Pragmatism: Environmental Education
out of Modernity ». Journal of Philosophy of Education 35(2) : 269-280.
Веб-сайты
“Ambientalización Curricular de los Estudios Superiores.” ACES Network. http://insma.udg.es/
ambientalitzacio/web_alfastinas/portada.htm
“Directory of Environmental Education Research in Southern Africa,” by Pat Irwin of Rhodes University.
http://www.ru.ac.za/eesu
“Educating for a Sustainable Future.” University of Edinburgh in conjunction with Manchester
Metropolitan University. http://www.education.ed.ac.uk/esf
National University of Rosario. Virtual Campus: www.puntoedu.edu.ar
Outdoor Education, University of Edinburgh: http://www.education.ed.ac.uk/outdoored
Rhodes University Environmental Education and Sustainability Unit: http://www.ru.ac.za/eesu
77
VIII.
Справочные материалы
BECKHARD, RICHARD et RUEBEN T. HARRIS. 1987. Organizational Transitions: Managing Complex Change,
deuxième édition. Reading, Massachusetts : Addison-Wesley.
BERNARD, A.K. 2000. Éducation pour tous. Bilan à l’an 2000. Études thématiques, L’éducation pour tous
et les enfants exclus. Dakar, Sénégal : Forum mondial sur l’éducation, avril 2000.
Commission du développement durable 1998. Éducation, sensibilisation du public et formation.
Additif au rapport du Secrétaire général, Document de l’ONU E/CN.17/1998/5/Add.2 and
CL3552.
Commission mondiale de l’environnement et du développement 1989. Notre avenir à tous, Montréal :
Éditions du fleuve.
Département de l’information de l’ONU, DPI/1344/Rev.1-97-01888-février 1997-5m, Sommet planète
Terre - Action 21 : Les programmes d’action des Nations Unies adoptés à Rio.
Département de l’information de l’ONU. 1997. Sommet planète Terre + 5 : Programme relatif à la
poursuite de la mise en œuvre d’Action 21.
FIEN, John, et Rupert MACLEAN. 2000 Teacher Education for Sustainability: Two Teacher Education
Projects from Asia and the Pacific. Dans Education for a Sustainable Future: A Paradigm of Home
for the 21st Century. Keith A. Wheeler et Anne Perraca Bijur. eds. New York : Kluwer Academic/
Plenum Publishers.
HOPKINS , C., J. DAMLAMIAN et G. LOPEZ Ospina. 1996. Evolving towards Education for Sustainable
Development: An International Perspective. Nature and Resources, 32(3) 2-11.
HOPKINS , Charles et Rosalyn MCKEOWN. 2002. Education for Sustainable Development: An International
Perspective. Dans Environmental Education for Sustainability: Responding to the Global Challenge,
D. Tilbury, R.B. Stevenson, J. Fien et D. Schreuder, (dir. publ.). Gland, Suisse et Cambridge,
Royaune-Uni : IUCN Commission on Education and Communication.
HUCKLE, John. 1996. Teacher Education. Dans Education for Sustainability. John Huckle et Stephen Sterling
(dir. publ.). Londres : Earthscan Publications Ltd.
HYDE, Karin A.L. et Shirley MISKE. 2000. L’Éducation pour tous. Bilan à l’an 2000. Études thématiques :
L’éducation des filles. Dakar, Sénégal : Forum mondial sur l’éducation.
JICKLING, Robert. 1992. Why I Don’t Want my Children to be Educated for Sustainable Development.
Journal of Environmental Education. 24 (4) : 5 - 8.
Р у к ов о д с т в о и р е к о м е нд а ц ии
78
KEATING, Michael. 1993. Sommet de la Terre 1992 : un programme d’action. Version pour le grand public de
l’Agenda 21 et des autres accords de Rio, Genève : Centre pour notre avenir à tous.
MCCLAREN, M. 1989. Environmental Literacy. A Critical Element of a Liberal Education for the
21st Century. Education Manitoba, 17 (1).
MCCLAREN, Milton. 1993. Education, not ideology. Green Teacher Magazine. 35 : 17-18.
MCKENZIE-MOHR, Doug, et William SMITH. 1999. Gabriola Island, British Columbia : New Society
Publishers.
MCKEOWN, Rosalyn, et Charles A. HOPKINS. 2003. EE  EDD : Diffusing the Worry. Environmental
Education Research. 9 (1) : 117 – 128.
MCKEOWN, Rosalyn, Charles HOPKINS , et Regina RIZZI. 2000. Education for Sustainable Development
Toolkit. Knoxville : Waste Management Research and Education Institution.
MCKEOWN, Rosalyn, Charles HOPKINs, Regina RIZZI et Maryanne CHRYSTALBRIDGE. 2002. Education
for Sustainable Development Toolkit, version 2. Knoxville : Waste Management Research and
Education Institution.
MCKEOWN, Rosalyn et Charles HOPKINS. 2002. Weaving Sustainability into Pre-Service Teacher
Education. Dans Teaching Sustainability at Universities : Toward Greening the Curriculum.
Walter Leal Fihlo, (dir. publ.). Allemagne : Lange Scientific.
MEADOWS , Donella H., DENNIS L. MEADOWS , Jorgen R ANDERS et William W. BEHRENS III. 1974. Limits to
Growth : a Report for the Club of Rome’s Project on the Predicament of Mankind. New York :
Universe Books.
MEADOWS , Donella. 1991 The Global Citizen. Washington, DC : Island Press.
MEADOWS , Donnella H., DENNIS L. MEADOWS et Jorgen R ANDERS. 1992. Beyond the Limits : Confronting
Global Collapse, Envisioning a Sustainable Future. Londres : Earthscan.
SINISCALCO, Maria Teresa. 2000. Éducation pour tous. Bilan à l’an 2000. Études thématiques :
Réaliser l’éducation pour tous : les défis démographiques. Dakar, Sénégal : Forum mondial sur
l’éducation.
UNESCO. 1997. Éduquer pour un avenir viable : une vision transdisciplinaire pour l’action concertée. EPD97/Conf.401/CLD.1.
UNESCO. 1999. Annuaire statistique Paris, UNESCO ; Lanham, MD : Bernan Press.
UNESCO. 2000b. Rapport mondial sur l’éducation : Le droit à l’éducation, vers l’éducation pour tous, tout au
long de la vie, 2000. Paris, publication de l’UNESCO.
UNESCO. 2002. Éducation, sensibilisation du public et formation pour un développement durable.
Contribution au rapport du Secrétaire général pour la deuxième session de la Commission du
développement durable constituée en Comité préparatoire du Sommet mondial pour le développement
durable. Paris : UNESCO
Отдельные веб-сайты
Charte de la Terre. http://www.chartedelaterre.org
Education for Sustainable Development Toolkit, version 2. Knoxville : http://www.EDDtoolkit.org
Paris21. 2000 A Better World for All. http://www.paris21.org/betterworld/home.htm
Déclaration de Rio sur l’environnement et le développement http://www.un.org/documents/ga/conf151/
french/aconf15126-1annex1f.htm
UNESCO. Enseigner et apprendre pour un avenir viable. http://www.unesco.org/education/tlsf
79
Приложение A :
Основы образования в интересах
устойчивого развития
I. История образования в интересах
устойчивого развития
ÑÆÇà Š1987 Æ. ËÇÈ ÖÔÕÑÌÚËÅÑÆÑ ÓÃÊÅËÕË ÒÑÎÖÚËÎà ÑÇÑÄÓÈÐËÈ †ÈÐÈÓÃÎßÐÑÌ ƒÔÔÃÏÄÎÈË ‘‘,
ÒÃÓÃÎÎÈÎßÐÑ ÐÃÚÃÎà ÔÍÎÃÇÞÅÃÕßÔ ÍÑÐÙÈÒÙË ÑÄÓÃÊÑÅÃÐË ŠÒÑÇÇÈÓÉÍÖ ÖÔÕÑÌÚËÅÑÏÖ ÓÃÊÅËÕËá. ”
1987 Æ. ÒÑ 1992 Æ. ÍÑÐÙÈÒÙËÂ ÖÔÕÑÌÚËÅÑÆÑ ÓÃÊÅËÕËÂ ÒÑÎÖÚÃÎÃ ÅÔÈ ÄÑÎÈÈ ÚÈÕÍËÈ ÑÚÈÓÕÃÐËÂ ÒÑ ÏÈÓÈ
ÕÑÆÑ, ÍÃÍ ÓÃÊÎËÚÐÞÈ ÍÑÏËÕÈÕÞ ÓÃÔÔÏÃÕÓËÅÃÎË, ÑÄÔÖÉÇÃÎË Å ØÑÇÈ ÒÈÓÈÆÑÅÑÓÑÅ Ë ÔÑÔÕÃÅÎÂÎË 40 ÆÎÃÅ
’ÑÅÈÔÕÍË ÇРÐà XXI ÅÈÍ. ’ÈÓÅÑÐÃÚÃÎßÐÞÈ ÔÑÑÄÓÃÉÈÐËÂ, ÍÃÔÃáÜËÈÔ ÑÄÓÃÊÑÅÃÐË ŠËÐÕÈÓÈÔÃØ
ÖÔÕÑÌÚËÅÑÆÑ ÓÃÊÅËÕË (‘–“), ÐÃÛÎË ÔÅÑÈ ÑÕÓÃÉÈÐËÈ Å †ÎÃÅÈ 36 ’ÑÅÈÔÕÍË ÇРÐà XXI ÅÈÍ ÒÑÇ
ÐÃÊÅÃÐËÈÏ «”ÑÇÈÌÔÕÅËÈ ÒÓÑÔÅÈÜÈÐËá, ËÐ×ÑÓÏËÓÑÅÃÐËá ÐÃÔÈÎÈÐËÂ Ë ÒÑÇÆÑÕÑÅÍÈ ÍÃÇÓÑÅ».
… ÑÕÎËÚËÈ ÑÕ ÄÑÎßÛËÐÔÕÅà ÇÅËÉÈÐËÌ Å ÑÄÎÃÔÕË ÑÄÓÃÊÑÅÃÐËÂ, ‘–“ ÒÓËÇÖÏÃÎË ÐÈ
ÒÈÇÃÆÑÆË. ÑÜÐÞÌ ËÏÒÖÎßÔ Å ÒÑÇÇÈÓÉÍÖ ‘–“ ÒÓËÛÈÎ ÔÑ ÔÕÑÓÑÐÞ ÏÈÉÇÖÐÃÓÑÇÐÞØ ÒÑÎËÕËÚÈÔÍËØ
Ë àÍÑÐÑÏËÚÈÔÍËØ ×ÑÓÖÏÑÅ (ÐÃÒÓËÏÈÓ, ‘ÓÆÃÐËÊÃÙËË ‘ÄÝÈÇËÐÈÐÐÞØ ÃÙËÌ, ‘ÓÆÃÐËÊÃÙËË àÍÑÐÑÏËÚÈÔÍÑÆÑ ÔÑÕÓÖÇÐËÚÈÔÕÅÃ Ë ÓÃÊÅËÕËÂ Ë ‘ÓÆÃÐËÊÃÙËË ÃÏÈÓËÍÃÐÔÍËØ ÆÑÔÖÇÃÓÔÕÅ). ’Ñ ÏÈÓÈ ÑÄÔÖÉÇÈÐËÂ
Ë ×ÑÓÏËÓÑÅÃÐË ÍÑÐÙÈÒÙËË ÖÔÕÑÌÚËÅÑÆÑ ÓÃÊÅËÕË ÔÕÃÎÑ ÂÔÐÑ, ÚÕÑ ÍÎáÚÑÏ Í ÖÔÕÑÌÚËÅÑÔÕË ÂÅÎÂÈÕÔÂ
ÑÄÓÃÊÑÅÃÐËÈ. Ã ÒÓÑÕÂÉÈÐËË ÒÓËÏÈÓÐÑ ÇÈÔÂÕËÎÈÕË ÏÐÑÆËÈ ÑÔÑÊÐÃÎË, ÚÕÑ ÑÄÓÃÊÑÅÃÐËÈ ËÆÓÃÈÕ
ÅÃÉÐÖá ÓÑÎß Å ÎáÄÞØ ÖÔËÎËÂØ ÒÑ ÑÄÈÔÒÈÚÈÐËá ÄÑÎÈÈ ÖÔÕÑÌÚËÅÑÆÑ ÄÖÇÖÜÈÆÑ, ÑÇÐÃÍÑ ÒÓÑÆÓÈÔÔ
Å ÐÃÒÓÃÅÎÈÐËË ‘–“ ÄÞÎ ÔÍÓÑÏÐÞÏ. ’Ñ ÔÖÕË, ÏÐÑÆËÈ ÓÃÔÙÈÐËÅÃÎË ÑÄÓÃÊÑÅÃÐËÈ ÍÃÍ ÊÃÄÞÕÞÌ
ÒÓËÑÓËÕÈÕ, ÐÈÍÑÆÇà ÖÔÕÃÐÑÅÎÈÐÐÞÌ Å “ËÑ-ÇÈ-‰ÃÐÈÌÓÑ. …ÃÉÐÑÔÕß ‘–“ ÅÐÑÅß ÄÞÎà ÒÑÇÕÅÈÓÉÇÈÐÃ
ÅÔÈÏÖ ÏËÓÖ, ÍÑÆÇà ŠÇÈÍÃÄÓÈ 2002 Æ. ‘ÓÆÃÐËÊÃÙË ‘ÄÝÈÇËÐÈÐÐÞØ ÃÙËÌ ÒÓÑÅÑÊÆÎÃÔËÎà 2005-2014 ÆÆ.
‡ÈÔÂÕËÎÈÕËÈÏ ÑÄÓÃÊÑÅÃÐË ŠËÐÕÈÓÈÔÃØ ÖÔÕÑÌÚËÅÑÆÑ ÓÃÊÅËÕËÂ. ”ÈÆÑÇРÒÑ ÅÔÈÏÖ ÏËÓÖ ÏÐÑÆËÈ
ÑÓÆÃÐËÊÃÙËË ÒÑ ÅÑÒÓÑÔÃÏ ÑÄÓÃÊÑÅÃÐËÂ ËÊÞÔÍËÅÃáÕ ÒÖÕË ÒÈÓÈÑÓËÈÐÕÃÙËË ÔÅÑËØ ÖÚÈÄÐÞØ ÒÎÃÐÑÅ Ë
ÒÓÑÆÓÃÏÏ ÐÃ ÓÈÛÈÐËÈ ÅÑÒÓÑÔÑÅ ÖÔÕÑÌÚËÅÑÆÑ ÓÃÊÅËÕËÂ.
II. Всеобъемлющие концепции ОУР
Что такое ОУР?
†ÎÃÅà 36 ’ÑÅÈÔÕÍË ÇРÐà XXI ÅÈÍ ÔÕÃÎà ÒÈÓÅÞÏ ÇÑÍÖÏÈÐÕÑÏ, Å ÍÑÕÑÓÑÏ ÇÃÈÕÔ ØÃÓÃÍÕÈÓËÔÕËÍÃ
‘–“. … àÕÑÌ ÆÎÃÅÈ ÐÃÊÅÃÐÞ ÚÈÕÞÓÈ ÑÔÐÑÅÐÞØ ÐÃÒÓÃÅÎÈÐË ÇÈÂÕÈÎßÐÑÔÕË, ÒÑ ÍÑÕÑÓÞÏ ÇÑÎÉÐÃ
ÐÃÚËÐÃÕßÔ ÓÃÄÑÕà ŠÒÑÇÇÈÓÉÍÖ ‘–“: (1) ÖÎÖÚÛÈÐËÈ ÄÃÊÑÅÑÆÑ ÑÄÓÃÊÑÅÃÐËÂ; (2) ÒÈÓÈÑÓËÈÐÕÃÙËÂ
80
ÔÈÆÑÇÐÂÛÐÈÆÑ ÑÄÓÃÊÑÅÃÐË Ðà ÅÑÒÓÑÔÞ ÖÔÕÑÌÚËÅÑÆÑ ÓÃÊÅËÕËÂ; (3) ÓÃÔÛËÓÈÐËÈ ËÐ×ÑÓÏËÓÑÅÃÐÐÑÔÕË
ÐÃÔÈÎÈÐËÂ Ë ÖÆÎÖÄÎÈÐËÈ ÒÑÐËÏÃÐËÂ ÅÑÒÓÑÔÑÅ ÖÔÕÑÌÚËÅÑÔÕË; Ë (4) ÑÄÈÔÒÈÚÈÐËÈ ÒÑÇÆÑÕÑÅÍË ÍÃÇÓÑÅ
ÅÑ ÅÔÈØ ÔÈÍÕÑÓÃØ ÑÄÜÈÔÕÅÃ, ÅÍÎáÚÃÂ ÇÈÎÑÅÞÈ ÍÓÖÆË, ÒÓÑÏÞÛÎÈÐÐÑÔÕß Ë ÑÓÆÃÐÞ ÖÒÓÃÅÎÈÐËÂ.
Р у к ов о д с т в о и р е к о м е нд а ц ии
Актуальность ОУР в отношении местных условий и
культурных особенностей
… ‘–“ ÊÃÎÑÉÈÐà ËÇÈ ÑÔÖÜÈÔÕÅÎÈÐË ÒÓÑÆÓÃÏÏ, ÍÑÕÑÓÞÈ ÃÍÕÖÃÎßÐÞ Å ÑÕÐÑÛÈÐËË ÏÈÔÕÐÞØ ÖÔÎÑÅËÌ
Ë ÍÖÎßÕÖÓÐÞØ ÑÔÑÄÈÐÐÑÔÕÈÌ. …ÔÈ ÒÓÑÆÓÃÏÏÞ ÖÔÕÑÌÚËÅÑÆÑ ÓÃÊÅËÕËÂ, ÅÍÎáÚà‘–“, ÇÑÎÉÐÞ ÖÚËÕÞÅÃÕß
ÏÈÔÕÐÞÈ àÍÑÎÑÆËÚÈÔÍËÈ, àÍÑÐÑÏËÚÈÔÍËÈ Ë ÔÑÙËÃÎßÐÞÈ ÖÔÎÑÅËÂ. … ÓÈÊÖÎßÕÃÕÈ àÕÑÆÑ ‘–“ ÑÄÓÈÕÃÈÕ
ÏÐÑÆËÈ ×ÑÓÏÞ ÒÑ ÅÔÈÏÖ ÏËÓÖ. ’ÑÔÍÑÎßÍÖ ÍÃÉÇÞÌ ÓÃÌÑÐ ØÃÓÃÍÕÈÓËÊÖÈÕÔ ÔÅÑËÏË ÐÈÒÑÅÕÑÓËÏÞÏË
ÏÈÔÕÐÞÏË àÍÑÎÑÆËÚÈÔÍËÏË, ÔÑÙËÃÎßÐÞÏË Ë àÍÑÐÑÏËÚÈÔÍËÏË ×ÃÍÕÑÓÃÏË, ÏÑÇÈÎË ‘–“ ÐÃÇÎÈÉËÕ
ÓÃÊÓÃÄÃÕÞÅÃÕß ÐÃ ÏÈÔÕÃØ, Ã ÐÈ ÒÓËÅÐÑÔËÕß ËÊÅÐÈ.
Модель опоры на имеющиеся силы
”ÕÑËÏÑÔÕß ÒÈÓÈÑÓËÈÐÕÃÙËË ÑÄÓÃÊÑÅÃÐË Ðà ÅÑÒÓÑÔÞ ÖÔÕÑÌÚËÅÑÔÕË ÔÕÑÎß ÅÈÎËÍÃ, ÚÕÑ ÆÑÔÖÇÃÓÔÕÅà ÐÈ
ÏÑÆÖÕ ÒÑÊÅÑÎËÕß ÔÈÄÈ ÑÔÖÜÈÔÕÅÎÈÐËÈ ÍÑÓÓÈÍÕËÓÖáÜËØ ÏÑÇÈÎÈÌ ÇΠÒÈÓÈÒÑÇÆÑÕÑÅÍË ÅÔÈØ ÖÚËÕÈÎÈÌ,
ÍÑÕÑÓÞØ Å ÏËÓÈ ÐÃÔÚËÕÞÅÃÈÕÔ 59 ÏËÎÎËÑÐÑÅ. …ÏÈÔÕÑ ËÊÐÃÚÃÎßÐÑÌ ÒÈÓÈÒÑÇÆÑÕÑÅÍË ÓÃÄÑÕÃáÜËØ
ÖÚËÕÈÎÈÌ ÇÎÂ ÒÓÈÒÑÇÃÅÃÐËÂ ÅÑÒÓÑÔÑÅ ÖÔÕÑÌÚËÅÑÔÕË ÐÃÏ ÐÈÑÄØÑÇËÏÑ ÓÃÊÓÃÄÑÕÃÕß ÐÑÅÞÈ ÒÑÇØÑÇÞ
Í ÇÑÔÎÖÉÈÄÐÑÌ Ë ÔÎÖÉÈÄÐÑÌ ÒÑÇÆÑÕÑÅÍÈ, Ô ÕÈÏ ÚÕÑÄÞ ÑÐË ÖÚËÕÞÅÃÎË ÅÑÒÓÑÔÞ ÖÔÕÑÌÚËÅÑÔÕË. ‘ÇËÐ
ËÊ ÕÃÍËØ ÐÑÅÃÕÑÓÔÍËØ ÒÑÇØÑÇÑÅ ÔÑÔÕÑËÕ Å «ÏÑÇÈÎË ÑÒÑÓÞ Ðà ËÏÈáÜËÈÔ ÔËÎÞ», Å ÓÃÏÍÃØ ÍÑÕÑÓÑÌ
ÍÃÉÇÃÂ ÇËÔÙËÒÎËÐÃ Ë ÍÃÉÇÞÌ ÖÚËÕÈÎß ÏÑÆÖÕ ÅÐÈÔÕË ÔÅÑÌ ÅÍÎÃÇ Å ÑÄÓÃÊÑÅÃÐËÈ Å ËÐÕÈÓÈÔÃØ
ÖÔÕÑÌÚËÅÑÆÑ ÓÃÊÅËÕËÂ.
ÐÑÆËÈ ÅÑÒÓÑÔÞ, ÊÃÎÑÉÈÐÐÞÈ Å ‘–“, ÖÉÈ ÅÍÎáÚÈÐÞ Å ÒÓÑÆÓÃÏÏÞ ×ÑÓÏÃÎßÐÑÆÑ
ÑÄÓÃÊÑÅÃÐËÂ, ÑÇÐÃÍÑ Å ÍÃÚÈÔÕÅÈ ÍÑÐÍÓÈÕÐÞØ ÕÈÏ ‘–“ Å ÐËØ ÐÈ ÑÄÑÊÐÃÚÈÐÞ ËÎË ÔÚËÕÃáÕÔ ÅÐÑÔÂÜËÏË
ÔÅÑÌ ÅÍÎÃÇ Å ÄÑÎÈÈ ÛËÓÑÍÖá ÍÑÐÙÈÒÙËá ÖÔÕÑÌÚËÅÑÔÕË. …ÞÂÅÎÈÐËÈ Ë ÒÓËÊÐÃÐËÈ ÍÑÏÒÑÐÈÐÕÑÅ ‘–“
ÂÅÎÂÈÕÔ ÍÎáÚÑÏ Í ÒÓÑÆÓÈÔÔÖ.  ÔÚÃÔÕßá, ÒÈÓÅÞÌ ÛÃÆ Å àÕÑÏ ÐÃÒÓÃÅÎÈÐËË ÒÓÑÔÕ Ë àÍÑÐÑÏËÚÈÔÍË
ÅÒÑÎÐÈ ÇÑÔÕÖÒÈÐ.
“ÈÃÎËÊÃÙËá ÏÑÇÈÎË ÑÒÑÓÞ Ðà ËÏÈáÜËÈÔ ÔËÎÞ ÔÎÈÇÖÈÕ ÐÃÚËÐÃÕß Ô ÑÄÈÔÒÈÚÈÐË ÕÃÍÑÆÑ
ÒÑÎÑÉÈÐËÂ, ÒÓË ÍÑÕÑÓÑÏ ÒÈÇÃÆÑÆË Ë ÃÇÏËÐËÔÕÓÃÕÑÓÞ ÄÖÇÖÕ ÒÑÐËÏÃÕß ÍÑÐÙÈÒÙËá ÖÔÕÑÌÚËÅÑÔÕË Ë
ÈÈ ÒÓËÐÙËÒÞ. ÕÑ ÒÑÊÅÑÎËÕ ÒÈÇÃÆÑÆÃÏ, ÒÓÈÇÔÕÃÅÎÂáÜËÏ ÍÃÉÇÖá ÇËÔÙËÒÎËÐÖ, ÒÓÑÃÐÃÎËÊËÓÑÅÃÕß
ÔÅÑá ÖÚÈÄÐÖá ÒÓÑÆÓÃÏÏÖ Ë ÛÍÑÎßÐÖá ÇÈÂÕÈÎßÐÑÔÕß Ô ÕÑÚÍË ÊÓÈÐË ËØ ÅÍÎÃÇà Š‘–“. ŠÃÕÈÏ
ÒÈÇÃÆÑÆË ÔÏÑÆÖÕ ÅÞÂÅËÕß ÕÃÍËÈ ÑÄÎÃÔÕË Å ÔÈÆÑÇÐÂÛÐÈÌ ÖÚÈÄÐÑÌ ÒÓÑÆÓÃÏÏÈ, ÍÖÇÃ ÏÑÉÐÑ ÄÞÎÑ ÄÞ
ÅÍÎáÚËÕß ÒÓËÏÈÓÞ, ËÎÎáÔÕÓËÓÖáÜËÈ ÅÑÒÓÑÔÞ ÖÔÕÑÌÚËÅÑÔÕË, ËÎË ÒÓÈÇÖÔÏÑÕÓÈÕß ÓÃÔÒÓÑÔÕÓÃÐÈÐËÈ
ÇÑÒÑÎÐËÕÈÎßÐÞØ ÊÐÃÐËÌ ÅÏÈÔÕÈ Ô ÅÑÒÓÑÔÃÏË, ÒÈÓÔÒÈÍÕËÅÃÏË, ÐÃÅÞÍÃÏË Ë ÙÈÐÐÑÔÕÂÏË, ÔÅÂÊÃÐÐÞÏË
Ô ÖÔÕÑÌÚËÅÑÔÕßá.
’ÑÔÎÈ ÅÞÂÅÎÈÐË ÔÖÜÈÔÕÅÖáÜËØ Ë ÒÑÕÈÐÙËÃÎßÐÞØ ÅÑÊÏÑÉÐÑÔÕÈÌ ÖÚÈÄÐÑÌ ÒÓÑÆÓÃÏÏÞ Å
ÑÕÐÑÛÈÐËË ‘–“ Ô ÐËÏË ÏÑÉÐÑ ÑÊÐÃÍÑÏËÕß ÔÅÑËØ ÍÑÎÎÈÆ, ÒÑÍÃÊÃÅ, ÍÃÍ àÕË ÅÑÊÏÑÉÐÑÔÕË ÅÒËÔÞÅÃáÕÔÂ
Å ÄÑÎÈÈ ÛËÓÑÍÖá ÍÃÓÕËÐÖ ‘–“, à ÊÃÕÈÏ, ÔÅÈÇ ËØ ÅÑÈÇËÐÑ, ÏÑÉÐÑ ÓÃÊÓÃÄÑÕÃÕß ÒÓÑÆÓÃÏÏÞ ÒÑ
‘–“, ÒÑ ÍÑÕÑÓÞÏ ÄÖÇÈÕ ÑÔÖÜÈÔÕÅÎÂÕßÔ ÍÑÐÍÓÈÕÐÑÈ ÑÄÖÚÈÐËÈ ÛÍÑÎßÐËÍÑÅ Ë ÔÕÖÇÈÐÕÑÅ. ’ÓË ÕÃÍÑÏ
ÒÑÇØÑÇÈ ÑÄÝÈÇËÐÈÐÐÞÈ ÖÔËÎËÂ Å ÓÃÏÍÃØ ÓÃÊÎËÚÐÞØ ÖÚÈÄÐÞØ ÇËÔÙËÒÎËÐ ÔÒÑÔÑÄÐÞ ÑÄÈÔÒÈÚËÕß
ÔËÐÈÓÆÈÕËÚÈÔÍËÌ à××ÈÍÕ ÇΠÒÈÓÈÇÃÚË ÊÐÃÐËÌ, ÒÓÑÄÎÈÏÃÕËÍË, ÐÃÅÞÍÑÅ, ÍÑÐÙÈÒÙËÌ Ë ÙÈÐÐÑÔÕÈÌ,
ÔÅÂÊÃÐÐÞØ Ô ‘–“.
Ë ÑÇÐà ÇËÔÙËÒÎËÐà ÐÈ ÏÑÉÈÕ Ë ÐÈ ÇÑÎÉÐà ÒÓÈÕÈÐÇÑÅÃÕß Ðà ÏÑÐÑÒÑÎËÊÃÙËá ‘–“,
ÍÑÕÑÓÑÈ ÅÍÎáÚÃÈÕ ÔÕÑÎß ÛËÓÑÍËÌ Ë ÅÔÈÑØÅÃÕÞÅÃáÜËÌ ÔÒÈÍÕÓ ÊÃÇÃÚ Ë ÒÓÑÄÎÈÏ, ÚÕÑ ÕÓÈÄÖÈÕ
ÒÓËÅÎÈÚÈÐË ÏÐÑÆËØ ÇËÔÙËÒÎËÐ. ÃÒÓËÏÈÓ, ÓÃÔÔÏÑÕÓËÏ ÅÍÎÃÇ ÔÎÈÇÖáÜËØ ÇËÔÙËÒÎËÐ Å ‘–“.
Р у к ов о д с т в о и р е к о м е нд а ц ии п о п е р е о рие нт а ц ии
п е д а г о г иче с к о г о о б р а з ов ани я н а р е ше ние з а д ач у с т ойчи в о г о р а з в ит и я
81
v
v
v
v
v
ÃÕÈÏÃÕËÍà ÒÑÏÑÆÃÈÕ ÖÚÃÜËÏÔ ÒÑÐËÏÃÕß ÍÓÃÌÐÈ ÏÃÎÞÈ ÚËÔÎà (ÐÃÒÓËÏÈÓ, ÔÑÕÞÈ,
ÕÞÔÂÚÐÞÈ Ë ÏËÎÎËÑÐÐÞÈ ÇÑÎË), ÚÕÑ ÒÑÊÅÑÎÂÈÕ ËÏ ËÐÕÈÓÒÓÈÕËÓÑÅÃÕß ÇÃÐÐÞÈ Ñ
ÊÃÆÓÂÊÐÈÐËË ÑÍÓÖÉÃáÜÈÌ ÔÓÈÇÞ.
‹ÊÖÚÈÐËÈ ÂÊÞÍÃ, Å ÑÔÑÄÈÐÐÑÔÕË ÑÅÎÃÇÈÐËÈ ÆÓÃÏÑÕÐÑÔÕßá Å ÑÄÎÃÔÕË ÔÓÈÇÔÕÅ
ËÐ×ÑÓÏÃÙËË, ÒÑÏÑÆÃÈÕ ×ÑÓÏËÓÑÅÃÐËá «ËÐ×ÑÓÏËÓÑÅÃÐÐÞØ ÒÑÕÓÈÄËÕÈÎÈÌ»,
ÔÒÑÔÑÄÐÞØ ÃÐÃÎËÊËÓÑÅÃÕß ËÇÈË, ÒÓÈÇÎÃÆÃÈÏÞÈ ÓÈÍÎÃÏÑÌ, Ë ÊÇÓÃÅÑ ËØ
ÅÑÔÒÓËÐËÏÃÕß.
‹ÔÕÑÓË ÊÐÃÍÑÏËÕ Ô ÍÑÐÙÈÒÙËÈÌ ÆÎÑÄÃÎßÐÑÆÑ ËÊÏÈÐÈÐËÂ, ÒÑÏÑÆàÖÚÃÜËÏÔ ÒÑÐÂÕß,
ÚÕÑ ÑÐÑ ÒÓÑËÔØÑÇËÕ ÐÃ ÒÓÑÕÂÉÈÐËË ÔÕÑÎÈÕËÌ.
šÕÈÐËÈ ÓÃÊÅËÅÃÈÕ ÔÒÑÔÑÄÐÑÔÕß ÒÓÑÅÑÇËÕß ÆÓÃÐß ÏÈÉÇÖ ×ÃÍÕÑÏ Ë ÔÖÉÇÈÐËÈÏ Ë
ÒÑÏÑÆÃÈÕ ÖÚÃÜËÏÔÂ ÍÓËÕËÚÈÔÍË ÚËÕÃÕß ÏÃÕÈÓËÃÎÞ ÒÑÎËÕËÚÈÔÍËØ ÍÃÏÒÃÐËÌ.
‘ÄÜÈÔÕÅÈÐÐÞÈ ÐÃÖÍË ÒÑÏÑÆÃáÕ ÖÚÃÜËÏÔ ÒÑÐËÏÃÕß àÕÐÑÙÈÐÕÓËÊÏ, ÓÃÔËÊÏ Ë
ÆÈÐÇÈÓÐÑÈ ÐÈÓÃÅÈÐÔÕÅÑ, Ã ÕÃÍÉÈ ØÃÓÃÍÕÈÓ ËØ ÒÓÑÂÅÎÈÐËÌ Å ÏÈÔÕÐÑÌ ÑÄÜËÐÈ Ë Å
ÆÑÔÖÇÃÓÔÕÅÃØ ÒÑ ÅÔÈÏÖ ÏËÓÖ.
” ÍÃÉÇÑÌ ÇËÔÙËÒÎËÐÑÌ ÕÃÍÉÈ ÔÅÂÊÃÐà ÑÒÓÈÇÈÎÈÐÐàÒÈÇÃÆÑÆËÚÈÔÍàÏÈÕÑÇÑÎÑÆËÂ. ”ÑÅÑÍÖÒÐÑÈ
ËÔÒÑÎßÊÑÅÃÐËÈ ÒÈÇÃÆÑÆËÚÈÔÍÑÌ ÏÈÕÑÇÑÎÑÆËË Ë ÔÕÓÃÕÈÆËÌ, ÒÓËÔÖÜËØ ÍÃÉÇÑÌ ÇËÔÙËÒÎËÐÈ, ÕÃÍÉÈ
ÅÐÑÔËÕ ÔÅÑÌ ÅÍÎÃÇ Å ÓÃÔÛËÓÈÐËÈ ÍÃÓÕËÐÞ ÕÑÆÑ, ÍÃÍËÏ ÒÖÕÈÏ ÔÎÈÇÖÈÕ ÅÈÔÕË ÒÓÈÒÑÇÃÅÃÐËÈ, ÚÕÑÄÞ
ÒÓËÅËÕß ÕÅÑÓÚÈÔÍËÌ ÒÑÇØÑÇ, ÍÓËÕËÚÈÔÍÑÈ ÏÞÛÎÈÐËÈ Ë ÉÈÎÃÐËÈ ÖÚËÕßÔÂ ÐÃ ÒÓÑÕÂÉÈÐËË ÅÔÈÌ ÉËÊÐË,
ÕÑ ÈÔÕß ÏÈÐÕÃÎËÕÈÕ, ÍÑÕÑÓÞÌ ÎÈÉËÕ Å ÑÔÐÑÅÈ ÖÔÕÑÌÚËÅÞØ ÑÄÜÈÔÕÅ.
…ÍÎÃÇ ÒÈÇÃÆÑÆÑÅ, ÊÃÐËÏÃáÜËØÔ àÍÑÎÑÆËÚÈÔÍËÏ Ë ÈÔÕÈÔÕÅÈÐÐÑ-ÐÃÖÚÐÞÏ ÑÄÓÃÊÑÅÃÐËÈÏ, Å àÍÑÎÑÆËÚÈÔÍËÌ ÍÑÏÒÑÐÈÐÕ ‘–“ ÛËÓÑÍÑ ÑÕÓÃÉÈÐ Å ÎËÕÈÓÃÕÖÓÈ, ÑÇÐÃÍÑ ÔÑÙËÃÎßÐÑÏÖ Ë
àÍÑÐÑÏËÚÈÔÍÑÏÖ ÍÑÏÒÑÐÈÐÕÖ ÖÇÈÎÈÐÑ ÏÈÐßÛÈÈ ÅÐËÏÃÐËÈ. •ÈÏ ÐÈ ÏÈÐÈÈ ÖÔËÎË ÛÍÑÎ ÒÑ ÔÑÊÇÃÐËá
ÄÑÎÈÈ ÔÒÓÃÅÈÇÎËÅÞØ, ÏËÓÐÞØ Ë ÓÃÅÐÑÒÓÃÅÐÞØ ÑÄÜÈÔÕÅ ÒÓÈÇÒÑÎÃÆÃáÕ, ÚÕÑ ÔÑÙËÃÎßÐÞÌ ÍÑÏÒÑÐÈÐÕ
ÒÑÎÖÚËÎ ÔÈÓßÈÊÐÑÈ ÓÃÊÅËÕËÈ ÅÑ ÏÐÑÆËØ ÔÕÓÃÐÃØ. ›ÍÑÎÞ, ÍÑÕÑÓÞÈ ÓÃÔÒÑÎÃÆÃáÕ ÒÓÑÆÓÃÏÏÃÏË Å
ÑÄÎÃÔÕË ÒÑÎËÍÖÎßÕÖÓÐÑÆÑ ÑÄÓÃÊÑÅÃÐËÂ, ÃÐÕËÓÃÔËÔÕÔÍÑÆÑ ÑÄÓÃÊÑÅÃÐËÂ, ÆÈÐÇÈÓÐÑÆÑ ÓÃÅÈÐÔÕÅÃ,
ÒÓÈÇÑÕÅÓÃÜÈÐË ÃÆÓÈÔÔËÅÐÑÔÕË Ë ÑÄÓÃÊÑÅÃÐË ŠÑÄÎÃÔÕË ÏËÓà ÅÐÑÔÂÕ ÊÐÃÚËÕÈÎßÐÞÌ ÅÍÎÃÇ Å
ÔÑÙËÃÎßÐÞÌ ÍÑÏÒÑÐÈÐÕ ‘–“.
‹ÔÒÑÎßÊÑÅÃÐËÈ àÕÑÌ ÏÑÇÈÎË ÑÒÑÓÞ Ðà ËÏÈáÜËÈÔ ÔËÎÞ ÕÓÈÄÖÈÕ, ÚÕÑÄÞ ÍÑÐÕËÐÆÈÐÕ
ÒÈÇÃÆÑÆÑÅ Ë ÃÇÏËÐËÔÕÓÃÕÑÓÑÅ, ÇÑÔÕÃÕÑÚÐÑ ØÑÓÑÛÑ ÅÎÃÇÈáÜËØ ÕÓÃÐÔÇËÔÙËÒÎËÐÃÓÐÞÏË ÍÑÐÙÈÒÙËÂÏË,
Ðà ÍÑÕÑÓÞØ ÔÕÓÑËÕÔ ‘–“, ÔÅÈÎË ÅÑÈÇËÐÑ ÓÃÄÑÕÖ Å ÓÃÏÍÃØ ÓÃÊÐÞØ ÇËÔÙËÒÎËÐ Ë ÒÈÇÃÆÑÆËÚÈÔÍËØ
ÏÈÕÑÇËÍ Ô ÙÈÎßá ×ÑÓÏËÓÑÅÃÐË ÅÔÈÑÄÝÈÏÎáÜÈÌ ÒÓÑÆÓÃÏÏÞ ‘–“. •ÃÍÑÌ ËÐÕÈÆÓÃÙËÑÐÐÞÌ ÒÓÑÙÈÔÔ
ÒÑÊÅÑÎËÕ ËÊÄÈÉÃÕß ÖÒÖÜÈÐËÌ Ë ÇÖÄÎËÓÑÅÃÐË ÖÔËÎËÌ. šÕÑÄÞ ÔÑÊÇÃÕß ÒÑÍÑÎÈÐËÈ ÒÈÇÃÆÑÆÑÅ Ë
ÃÇÏËÐËÔÕÓÃÕÑÓÑÅ, ÒÑÐËÏÃáÜËØ ÏÑÇÈÎß ÑÒÑÓÞ Ðà ËÏÈáÜËÈÔ ÔËÎÞ, ÈÈ ÇÑÎÉÐÞ ËÔÒÑÎßÊÑÅÃÕß
ÒÈÇÃÆÑÆËÚÈÔÍËÈ ÖÚÈÄÐÞÈ ÊÃÅÈÇÈÐËÂ ÇÎÂ ÍÑÐÍÓÈÕÐÑÆÑ ÑÄÖÚÈÐËÂ ÄÖÇÖÜËØ ÖÚËÕÈÎÈÌ (McKeown, et al.,
2002, ÔÕÓ. 18-22).
Образование в области устойчивого развития или
образование в интересах устойчивого развития
ÈÉÇÖ ÑÄÓÃÊÑÅÃÐËÈÏ Å ÑÄÎÃÔÕË ÖÔÕÑÌÚËÅÑÆÑ ÓÃÊÅËÕËÂ Ë ÑÄÓÃÊÑÅÃÐËÈÏ Å ËÐÕÈÓÈÔÃØ ÖÔÕÑÌÚËÅÑÆÑ
ÓÃÊÅËÕË ÔÖÜÈÔÕÅÖÈÕ ÄÑÎßÛàÓÃÊÐËÙÃ. ’ÈÓÅÞÌ ÅËÇ ÑÄÓÃÊÑÅÃÐË – àÕÑ ËÐ×ÑÓÏÃÙË ËÎË
ÕÈÑÓÈÕËÚÈÔÍàÇËÔÍÖÔÔËÂ. …ÕÑÓÑÌ ÅËÇ – àÕÑ ÔÓÈÇÔÕÅÑ ÇΠÑÄÈÔÒÈÚÈÐË ÄÑÎÈÈ ÖÔÕÑÌÚËÅÑÆÑ ÄÖÇÖÜÈÆÑ.
ÑÏËÔÔË ‘‘ ÒÑ ÖÔÕÑÌÚËÅÑÏÖ ÓÃÊÅËÕËá ÒÓËÊÅÃÎÃ Í ÕÑÏÖ, ÚÕÑÄÞ ÑÄÓÃÊÑÅÃÐËÈ Å àÕÑ ÔÖÇßÄÑÐÑÔÐÑÈ
ÅÓÈÏÂ ÐÈ ÑÆÓÃÐËÚËÅÃÎÑÔß ÕÈÑÓÈÕËÚÈÔÍËÏ ÑÄÔÖÉÇÈÐËÈÏ ÅÑÒÓÑÔÑÅ ÖÔÕÑÌÚËÅÑÔÕË.
’ÈÓÈÑÓËÈÐÕÃÙË ÒÈÇÃÆÑÆËÚÈÔÍÑÆÑ ÑÄÓÃÊÑÅÃÐË ÒÑÇÓÃÊÖÏÈÅÃÈÕ ÒÓÈÑÄÓÃÊÑÅÃÐËÈ
ËÐÔÕËÕÖÙËÑÐÃÎßÐÞØ ÒÓÑÆÓÃÏÏ, ÒÓÃÍÕËÍË Ë ÒÑÎËÕËÍË. –ÚÈÄÐÞÈ ÊÃÅÈÇÈÐËÂ, ÅÑÅÎÈÚÈÐÐÞÈ Å
ÒÈÓÈÑÓËÈÐÕÃÙËá ÒÈÇÃÆÑÆËÚÈÔÍÑÆÑ ÑÄÓÃÊÑÅÃÐËÂ ÐÃ ÅÑÒÓÑÔÞ ÖÔÕÑÌÚËÅÑÔÕË, ÇÑÎÉÐÞ «ÒÓÃÍÕËÍÑÅÃÕß»
82
ÕÑ, ÚÈÏÖ ÑÐË ÖÚÃÕ, ÒÓÑØÑÇÂ ÚÈÓÈÊ ÅÔÈ àÕÃÒÞ, ÐÈÑÄØÑÇËÏÞÈ ÇÎÂ ÇÑÔÕËÉÈÐËÂ ÒÓÑÆÓÈÔÔÃ Å ÇÈÎÈ
ÒÓÈÅÓÃÜÈÐËÂ Å ÕÃÍÑÈ ÊÃÅÈÇÈÐËÈ, ÍÑÕÑÓÑÈ ÉËÅÈÕ ÔÑÆÎÃÔÐÑ ÒÓÈÒÑÇÃÅÃÈÏÞÏ ËÏ ÒÓËÐÙËÒÃÏ.
Р у к ов о д с т в о и р е к о м е нд а ц ии
III. Обеспечение качества в области ОУР
“ÂÇ ÅÈÔßÏà ÔÈÓßÈÊÐÞØ ×ÃÍÕÑÓÑÅ ÅÞÊÞÅÃÈÕ ÑÄÈÔÒÑÍÑÈÐÐÑÔÕß ÅÑÒÓÑÔÃÏË ÍÃÚÈÔÕÅà ÒÓË ÑÄÈÔÒÈÚÈÐËË
‘–“. ˜ÑÕ ÍÑÐÙÈÒÙËá ÍÃÚÈÔÕÅÃ Ë ÈÆÑ ÑÄÈÔÒÈÚÈÐË ÚÃÔÕÑ ÔÚËÕÃáÕ ÅÈÔßÏà ÑÕÐÑÔËÕÈÎßÐÑÌ, à ÈÈ
ÒÓÃÍÕËÚÈÔÍÑÈ ËÔÒÑÎßÊÑÅÃÐËÈ ÑÔÒÃÓËÅÃáÕ, ÚÎÈÐÞ ”ÈÕË, ÑÄÏÈÐËÅÃÂÔß ÔÅÑËÏ ÑÒÞÕÑÏ, ÒÑÇÐÂÎË
ÙÈÎÞÌ ÓÂÇ ÅÑÒÓÑÔÑÅ, ÍÃÔÃáÜËØÔ ÍÃÚÈÔÕÅà ‘–“. ‘ÐË ÐÈÑÕÝÈÏÎÈÏÑ ÔÅÂÊÃÐÞ Ô ÑÄÜËÏ àÐÕÖÊËÃÊÏÑÏ,
ÐÃØÑÇÂÜËÏ ÑÕÓÃÉÈÐËÈ Å ÓÃÊÎËÚÐÞØ ÒÎÃÐÃØ ÇÈÌÔÕÅËÌ Å ÑÄÎÃÔÕË ‘–“ Ðà ÔÃÏÑÏ ÓÃÊÐÑÏ ÖÓÑÅÐÈ,
ÑÕ ËÐÔÕËÕÖÙËÑÐÃÎßÐÑÆÑ ÇÑ ÏÈÔÕÐÑÆÑ, ÐÃÙËÑÐÃÎßÐÑÆÑ Ë ÏÈÉÇÖÐÃÓÑÇÐÑÆÑ. … ÔÅÂÊË Ô àÕËÏ ÅÑÒÓÑÔÞ
ÍÃÚÈÔÕÅÃ, ÍÃÍ Ë ÔÎÈÇÑÅÃÎÑ ÑÉËÇÃÕß, ÊÃÅËÔÂÕ ÑÕ ÍÑÐÍÓÈÕÐÞØ ÖÔÎÑÅËÌ Ë ÒÓÃÍÕËÍË ÑÓÆÃÐËÊÃÙËË
‘–“. ÃÒÓËÏÈÓ, ÅÑ ÏÐÑÆËØ ÔÎÖÚÃÂØ ÎáÇË ÅÞÄËÓÃÎË ÒÓÑ×ÈÔÔËá ÒÓÈÒÑÇÃÅÃÕÈΠŠÒÑÔÎÈÇÐáá
ÑÚÈÓÈÇß, ÍÑÆÇà ÅÔÈ ÇÓÖÆËÈ ÍÃÓßÈÓÐÞÈ ÒÈÓÔÒÈÍÕËÅÞ ÄÞÎË ËÔÚÈÓÒÃÐÞ. … ÇÓÖÆËØ ÔÎÖÚÃÂØ Ë ÔËÕÖÃÙËÂØ
ÒÓÑ×ÈÔÔË ÒÓÈÒÑÇÃÅÃÕÈΠÑÒÎÃÚËÅÃÈÕÔ ØÖÉÈ, ÚÈÏ ÇÓÖÆËÈ ÒÓÑ×ÈÔÔËË, ÐÃÒÓËÏÈÓ, ËÐÉÈÐÈÓÃ. ÓÑÏÈ
ÕÑÆÑ, ÖÚËÕÈÎÂ ÐÈÓÈÇÍÑ ÒÈÓÈÆÓÖÉÈÐÞ ÓÃÄÑÕÑÌ Å ÔÅÂÊË ÍÃÍ Ô ÖÚÈÄÐÑÌ ÒÓÑÆÓÃÏÏÑÌ, ÕÃÍ Ë ÔÎËÛÍÑÏ
ÄÑÎßÛËÏË ÕÓÈÄÑÅÃÐËÂÏË, ÒÓÈÇÝÂÅÎÂÈÏÞÏË Í ÐËÏ ÑÄÜÈÔÕÅÑÏ. ÕË Ë ÏÐÑÆËÈ ÇÓÖÆËÈ ÒÓÑÄÎÈÏÞ
ÏÑÆÖÕ ÄÞÕß ËÔÕÑÚÐËÍÑÏ ÇÈÏÑÓÃÎËÊÃÙËË Ë ÒÑÇÓÞÅÃ ÏÑÕËÅÃÙËË ÖÚËÕÈÎÈÌ, ÍÑÕÑÓÞÈ Å ÍÑÐÈÚÐÑÏ ÔÚÈÕÈ
ÊÃÐËÉÃáÕ ÙÈÐÐÑÔÕß ‘–“, ÓÃÔÔÏÃÕÓËÅàÈÆÑ Å ÍÃÚÈÔÕÅÈ ×ÃÍÖÎßÕÃÕËÅÐÑÌ ÐÃÆÓÖÊÍË ËÎË ÚÈÆÑ-ÕÑ
ËÊÐÃÚÃÎßÐÑ ÐÈÉÈÎÃÕÈÎßÐÑÆÑ Å ÓÃÏÍÃØ ÔÅÑÈÌ «ÅÞÐÖÉÇÈÐÐÑÌ» ÒÓÈÒÑÇÃÅÃÕÈÎßÔÍÑÌ ÍÃÓßÈÓÞ. …ÍÖÒÈ
ÅÔÈ àÕË ÒÓÑÄÎÈÏÞ ÏÑÆÖÕ ÒÑÇÓÞÅÃÕß ÍÃÚÈÔÕÅÑ ‘–“.
‡ÓÖÆËÈ ÒÓÑÄÎÈÏÞ ÍÃÚÈÔÕÅà ÔÅÂÊÃÐÞ Ô ÅÑÒÓÑÔÃÏË ÑÒÕËÏÃÎßÐÑÌ ÑÙÈÐÍË ÇÈÂÕÈÎßÐÑÔÕË
ÒÑ ‘–“, Ô ÕÈÏ ÚÕÑÄÞ ÑÐÃ, Å ÔÅÑá ÑÚÈÓÈÇß, ÑÕÅÈÚÃÎà ÕÓÈÄÑÅÃÐËÂÏ ÍÃÚÈÔÕÅà ÉËÊÐË, ÓÃÇË ÍÑÕÑÓÑÌ ÑÐÃ
ÑÔÖÜÈÔÕÅÎÂÈÕÔÂ.
IV. Компоненты переориентированной
учебной программы
’ÓËÅÑÇËÏÞÌ ÐËÉÈ ÑÕÓÞÅÑÍ ËÊ ÃÄÑÓà ÏÈÕÑÇËÚÈÔÍËØ ÏÃÕÈÓËÃÎÑÅ ÒÑ ÑÄÓÃÊÑÅÃÐËá Å ËÐÕÈÓÈÔÃØ
ÖÔÕÑÌÚËÅÑÆÑ ÓÃÊÅËÕËÂ ÇÃÈÕ ÒÓÈÇÔÕÃÅÎÈÐËÈ ÑÄ ÑÇÐÑÏ ËÊ ÒÑÇØÑÇÑÅ Í ÒÈÓÈÑÓËÈÐÕÃÙËË ÖÚÈÄÐÑÌ
ÒÓÑÆÓÃÏÏÞ ÐÃ ÅÑÒÓÑÔÞ ÖÔÕÑÌÚËÅÑÆÑ ÓÃÊÅËÕËÂ (McKeown, et al., 2002).
‘–“ – àÕÑ ÐÈ ÒÓÑÔÕÑ ÄÃÊà ÇÃÐÐÞØ, ÔÅÂÊÃÐÐÞØ Ô ÑÍÓÖÉÃáÜÈÌ ÔÓÈÇÑÌ, àÍÑÐÑÏËÍÑÌ Ë
ÑÄÜÈÔÕÅÑÏ. ‘ÐÑ ÕÃÍÉÈ ÔÅÂÊÃÐÑ Ô ÅÑÒÓÑÔÃÏË ÖÚÈÄÐÞØ ÐÃÅÞÍÑÅ, ÒÈÓÔÒÈÍÕËÅ Ë ÙÈÐÐÑÔÕÈÌ,
ÍÑÕÑÓÞÈ ÐÃÒÓÃÅÎÂáÕ Ë ÏÑÕËÅËÓÖáÕ ÎáÇÈÌ Å ËØ ÒÑËÔÍÈ ÒÖÕÈÌ ÑÄÈÔÒÈÚÈÐË ÖÔÕÑÌÚËÅÑÆÑ
ÑÄÓÃÊÃ ÉËÊÐË Ë ÖÚÃÔÕËÂ Å ÇÈÏÑÍÓÃÕËÚÈÔÍËØ ÑÄÜÈÔÕÅÈÐÐÞØ ÒÓÑÙÈÔÔÃØ, Ô ÕÈÏ ÚÕÑÄÞ ËØ
ÉËÊÐß ËÏÈÎà ÒÑÇ ÔÑÄÑÌ ÖÔÕÑÌÚËÅÞÈ ÑÔÐÑÅÞ. ‘–“ ÕÃÍÉÈ ÔÅÂÊÃÐÑ Ô ËÊÖÚÈÐËÈÏ ÏÈÔÕÐÞØ,
à ÒÑÇÚÃÔ Ë ÆÎÑÄÃÎßÐÞØ ÒÓÑÄÎÈÏ. •ÃÍËÏ ÑÄÓÃÊÑÏ, àÕË ÒÂÕß ÍÑÏÒÑÐÈÐÕÑÅ (ÕÑ ÈÔÕß ÊÐÃÐËÂ,
ÐÃÅÞÍË, ÒÈÓÔÒÈÍÕËÅÞ, ÙÈÐÐÑÔÕË Ë ÒÓÑÄÎÈÏÞ) [Ã ÕÃÍÉÈ ÅÊÃËÏÑÔÅÂÊß ÏÈÉÇÖ ÐËÏË]
ÕÓÈÄÖáÕ ËÊÖÚÈÐË ŠÓÃÏÍÃØ Ñ×ËÙËÃÎßÐÑÌ ÖÚÈÄÐÑÌ ÒÓÑÆÓÃÏÏÞ, ÍÑÕÑÓàÇÑÎÉÐà ÄÞÕß
ÒÈÓÈÑÓËÈÐÕËÓÑÅÃÐà Ðà ÅÑÒÓÑÔÞ ÖÔÕÑÌÚËÅÑÔÕË. ’ÓÑÔÕÑÈ ÓÃÔÛËÓÈÐËÈ ÖÚÈÄÐÑÌ ÒÓÑÆÓÃÏÏÞ
Å ÄÑÎßÛËÐÔÕÅÈ ÛÍÑÎ ÐÈÅÑÊÏÑÉÐÑ, ÑÐË Ë ÕÃÍ ÖÉÈ ÊÃÆÓÖÉÈÐÞ àÕÑÌ ÒÓÑÆÓÃÏÏÑÌ ÇÑ
ÒÓÈÇÈÎÃ. ’ÓËÐÂÕËÈ ÓÈÛÈÐËÂ Ñ ÕÑÏ, ÑÕ ÍÃÍËØ àÎÈÏÈÐÕÑÅ – ÐÈ ÅÐÑÔÂÜËØ ÔÅÑÈÆÑ ÅÍÎÃÇÃ
Å ÖÔÕÑÌÚËÅÑÔÕß ËÎË ÒÓÑÔÕÑ ÖÔÕÃÓÈÅÛËØ – ÔÎÈÇÖÈÕ ÑÕÍÃÊÃÕßÔÂ, ÂÅÎÂÈÕÔÂ ÐÈÑÕÝÈÏÎÈÏÑÌ
ÚÃÔÕßá ÒÈÓÈÑÓËÈÐÕÃÙËË àÕÑÆÑ ÒÓÑÙÈÔÔÃ. ‡ÃÅÃÌÕÈ ÄÑÎÈÈ ÄÎËÊÍÑ ÒÑÊÐÃÍÑÏËÏÔÂ Ô àÕËÏË
ÒÂÕßá ÍÑÏÒÑÐÈÐÕÃÏË ÑÄÓÃÊÑÅÃÐËÂ, ÒÈÓÈÑÓËÈÐÕËÓÑÅÃÐÐÑÆÑ ÐÃ ÅÑÒÓÑÔÞ ÖÔÕÑÌÚËÅÑÔÕË
(ÔÕÓ. 10-11).
Р у к ов о д с т в о и р е к о м е нд а ц ии п о п е р е о рие нт а ц ии
п е д а г о г иче с к о г о о б р а з ов ани я н а р е ше ние з а д ач у с т ойчи в о г о р а з в ит и я
83
Знания
–ÔÕÑÌÚËÅÑÈ ÓÃÊÅËÕËÈ ÑØÅÃÕÞÅÃÈÕ ÕÃÍËÈ ÑÄÎÃÔÕË, ÍÃÍ ÑÍÓÖÉÃáÜàÔÓÈÇÃ, àÍÑÐÑÏËÍÃ Ë ÑÄÜÈÔÕÅÑ.
’ÑàÕÑÏÖ ÎáÇÂÏ ÕÓÈÄÖáÕÔ ÄÃÊÑÅÞÈ ÊÐÃÐË ÒÑ ÈÔÕÈÔÕÅÈÐÐÞÏ, ÔÑÙËÃÎßÐÞÏ Ë ÆÖÏÃÐËÕÃÓÐÞÏ ÐÃÖÍÃÏ
Å ÙÈÎÂØ ÒÑÐËÏÃÐËÂ ÒÓËÐÙËÒÑÅ ÖÔÕÑÌÚËÅÑÆÑ ÓÃÊÅËÕËÂ, ØÃÓÃÍÕÈÓÃ ËØ ÑÔÖÜÈÔÕÅÎÈÐËÂ, ÔÅÂÊÃÐÐÞØ Ô ÐËÏ
ÙÈÐÐÑÔÕÈÌ Ë ÏÐÑÆÑÑÄÓÃÊÐÞØ ÒÖÕÈÌ ËØ ÅÑÒÎÑÜÈÐË ŠÉËÊÐß. ’ÑÇÇÈÓÉÍà ÑÄÓÃÊÑÅÃÐË ŠËÐÕÈÓÈÔÃØ
ÖÔÕÑÌÚËÅÑÆÑ ÓÃÊÅËÕË ÒÓËØÑÇËÕ ÔÑ ÔÕÑÓÑÐÞ ÊÐÃÐËÌ, ÑÔÐÑÅÞÅÃáÜËØÔ Ðà ÕÓÃÇËÙËÑÐÐÞØ ÇËÔÙËÒÎËÐÃØ
(ÔÕÓ. 11).
Проблемы
‘–“ Å ÑÔÐÑÅÐÑÏ ÔÑÔÓÈÇÑÕÑÚÈÐÑ Ðà ÍÓÖÒÐÞØ ÔÑÙËÃÎßÐÞØ, àÍÑÐÑÏËÚÈÔÍËØ Ë àÍÑÎÑÆËÚÈÔÍËØ ÒÓÑÄÎÈÏÃØ,
ÍÑÕÑÓÞÈ ÖÆÓÑÉÃáÕ ÖÔÕÑÌÚËÅÑÔÕË ÒÎÃÐÈÕÞ. ÐÑÆËÈ ËÊ àÕËØ ÍÎáÚÈÅÞØ ÒÓÑÄÎÈÏ ÄÞÎË ÅÞÂÅÎÈÐÞ ÐÃ
ÔÃÏÏËÕÈ Å “ËÑ-ÇÈ-‰ÃÐÈÌÓÑ Ë ÑÕÓÃÉÈÐÞ Å ’ÑÅÈÔÕÍÈ ÇРÐà XXI ÅÈÍ. ’ÑÐËÏÃÐËÈ Ë ËÊÖÚÈÐËÈ àÕËØ
ÒÓÑÄÎÈÏ ÔÑÔÕÃÅÎÂÈÕ ÔÖÕß ‘–“, ÒÓËÚÈÏ ÏÈÔÕÐàÊÎÑÄÑÇÐÈÅÐàÒÓÑÄÎÈÏÃÕËÍà ÇÑÎÉÐà ÅÍÎáÚÃÕßÔÂ
ÅÑ ÅÔÈ ÒÓÑÆÓÃÏÏÞ ÑÄÓÃÊÑÅÃÐËÂ Å ËÐÕÈÓÈÔÃØ ÖÔÕÑÌÚËÅÑÔÕË (ÔÕÓ. 12).
Навыки
‡Î ÑÄÈÔÒÈÚÈÐË à××ÈÍÕËÅÐÑÔÕË ‘–“ ÐÃÇÑ ÅÞØÑÇËÕß Êà ÓÃÏÍË ÒÓÈÒÑÇÃÅÃÐË ÏÈÔÕÐÑÌ Ë
ÆÎÑÄÃÎßÐÑÌ ÒÓÑÄÎÈÏÃÕËÍË. ‘–“ ÇÑÎÉÐÑ ÒÓËÅËÅÃÕß ÎáÇÂÏ ÒÓÃÍÕËÚÈÔÍËÈ ÐÃÅÞÍË, ÍÑÕÑÓÞÈ ÒÑÊÅÑÎÂÕ
ËÏ ÒÓÑÇÑÎÉÃÕß ÑÄÖÚÈÐËÈ Ë ÒÑÔÎÈ ÑÍÑÐÚÃÐËÂ ÛÍÑÎÞ, ÑÄÈÔÒÈÚÃÕ ÖÔÕÑÌÚËÅÞÌ ÑÄÓÃÊ ÉËÊÐË Ë ÒÑÇÅÈÇÖÕ
ÒÑÇ ÐÈÈ ÐÃÇÈÉÐÖá ÑÔÐÑÅÖ. ÕË ÐÃÅÞÍË ÄÖÇÖÕ ÑÕÎËÚÃÕßÔ ÑÕ ÖÔÎÑÅËÌ ÉËÊÐË ÑÄÜËÐÞ. ”ÎÈÇÖÈÕ
ÑÕÏÈÕËÕß, ÚÕÑ ÕÃÍËÈ ÐÃÅÞÍË ÑÕÐÑÔÂÕÔÂ Í ÑÇÐÑÌ ËÎË ÐÈÔÍÑÎßÍËÏ ÑÄÎÃÔÕÂÏ ÖÔÕÑÌÚËÅÑÆÑ ÓÃÊÅËÕË –
àÍÑÎÑÆËÚÈÔÍÑÌ, àÍÑÐÑÏËÚÈÔÍÑÌ Ë ÔÑÙËÃÎßÐÑÌ... ’ÑÏËÏÑ àÕÑÆÑ, ÖÚÃÜËÏÔ ÒÑÕÓÈÄÖÈÕÔ ÑÅÎÃÇÈÕß
ÐÃÅÞÍÃÏË, ÍÑÕÑÓÞÈ ÒÑÊÅÑÎÂÕ ËÏ ÓÃÙËÑÐÃÎßÐÑ ËÔÒÑÎßÊÑÅÃÕß ÏÈÔÕÐÖá ÔÓÈÇÖ Ë ÅÊÃËÏÑÇÈÌÔÕÅÑÅÃÕß
Ô ÐÈÌ (ÔÕÓ. 14).
Перспективы
’ÈÓÔÒÈÍÕËÅÞ, Ô ÍÑÕÑÓÞÏË ÔÅÂÊÃÐÑ ‘–“, ËÏÈáÕ ÅÃÉÐÑÈ ÊÐÃÚÈÐËÈ ÇΠÒÑÐËÏÃÐË ÆÎÑÄÃÎßÐÑÌ
ÒÓÑÄÎÈÏÃÕËÍË, à ÕÃÍÉÈ ÏÈÔÕÐÑÌ ÒÓÑÄÎÈÏÃÕËÍË Å ÆÎÑÄÃÎßÐÑÏ ÍÑÐÕÈÍÔÕÈ. ÃÉÇàÒÓÑÄÎÈÏà ËÏÈÈÕ ÔÅÑá
ËÔÕÑÓËá Ë ÔÅÑÈ ÄÖÇÖÜÈÈ. ‹ÊÖÚÈÐËÈ ÈÈ ÍÑÓÐÈÌ Ë ÒÓÑÆÐÑÊËÓÑÅÃÐËÈ ÈÈ ÅÑÊÏÑÉÐÑÆÑ ÄÖÇÖÜÈÆÑ Ðà ÑÔÐÑÅÈ
ÓÃÊÐÞØ ÔÙÈÐÃÓËÈÅ ÂÅÎÂÈÕÔ ÑÇÐËÏ ËÊ àÎÈÏÈÐÕÑÅ ‘–“, ÍÃÍ Ë ÒÑÐËÏÃÐËÈ ÕÑÆÑ, ÚÕÑ ÏÐÑÆËÈ ÆÎÑÄÃÎßÐÞÈ
ÒÓÑÄÎÈÏÞ ÅÊÃËÏÑÔÅÂÊÃÐÞ... …ÃÉÐÖá ÓÑÎß Å ‘–“ ËÆÓÃÈÕ ÖÏÈÐËÈ ÓÃÔÔÏÃÕÓËÅÃÕß ÕÖ ËÎË ËÐÖá ÒÓÑÄÎÈÏÖ
Ô ÕÑÚÍË ÊÓÈÐË ÓÃÊÎËÚÐÞØ ÊÃËÐÕÈÓÈÔÑÅÃÐÐÞØ ÔÕÑÓÑÐ. ”ÒÑÔÑÄÐÑÔÕß ÔÏÑÕÓÈÕß Ðà ÒÓÑÄÎÈÏÖ Ô ÒÑÊËÙËË
ÇÓÖÆÑÆÑ ÚÈÎÑÅÈÍà ÒÑÊÅÑÎÂÈÕ ÅÞÓÃÄÃÕÞÅÃÕß ÏÈÉÐÃÙËÑÐÃÎßÐÑÈ Ë ÏÈÉÇÖÐÃÓÑÇÐÑÈ ÅÊÃËÏÑÒÑÐËÏÃÐËÈ,
ÍÑÕÑÓÑÈ ÔÖÜÈÔÕÅÈÐÐÑ ÅÃÉÐÑ ÇΠ×ÑÓÏËÓÑÅÃÐË ÇÖØà ÔÑÕÓÖÇÐËÚÈÔÕÅÃ, ÍÑÕÑÓÞÌ ÑÄÈÔÒÈÚËÅÃÈÕ
ÒÑÇÇÈÓÉÍÖ ÖÔÕÑÌÚËÅÑÏÖ ÓÃÊÅËÕËá (ÔÕÓ. 15).
Ценности
‘ÐË ÕÑÉÈ ÔÑÔÕÃÅÎÂáÕ ÐÈÑÕÝÈÏÎÈÏÖá ÚÃÔÕß ‘–“. … ÐÈÍÑÕÑÓÞØ ÍÖÎßÕÖÓÃØ ÙÈÐÐÑÔÕË ÍÑÐÍÓÈÕÐÞÏ
ÑÄÓÃÊÑÏ ÒÓÈÒÑÇÃáÕ Å ÛÍÑÎÈ. … ÇÓÖÆËØ ÍÖÎßÕÖÓÃØ, ÇÃÉÈ ÈÔÎË ÍÑÐÍÓÈÕÐÑÆÑ ÒÓÈÒÑÇÃÅÃÐË ÙÈÐÐÑÔÕÈÌ
ÐÈ ÅÈÇÈÕÔÂ, ËØ ÕÈÏ ÐÈ ÏÈÐÈÈ ÏÑÇÈÎËÓÖáÕ, ÓÃÊÝÂÔÐÂáÕ, ÃÐÃÎËÊËÓÖáÕ ËÎË ÑÄÔÖÉÇÃáÕ. … ÑÄÑËØ
ÔÎÖÚÃÂØ ÒÑÐËÏÃÐËÈ ÙÈÐÐÑÔÕÈÌ ÂÅÎÂÈÕÔ ÔÖÜÈÔÕÅÈÐÐÑ ÅÃÉÐÞÏ àÎÈÏÈÐÕÑÏ ÒÑÐËÏÃÐË ÅÃÛÈÆÑ
ÔÑÄÔÕÅÈÐÐÑÆÑ ÏËÓÑÅÑÊÊÓÈÐËÂ Ë ÏËÓÑÅÑÊÊÓÈÐË ÇÓÖÆËØ ÎáÇÈÌ. ’ÑÐËÏÃÐËÈ ÔÅÑËØ ÔÑÄÔÕÅÈÐÐÞØ
Р у к ов о д с т в о и р е к о м е нд а ц ии
84
ÙÈÐÐÑÔÕÈÌ, ÙÈÐÐÑÔÕÈÌ ÑÄÜÈÔÕÅÃ, Å ÍÑÕÑÓÑÏ ÅÞ ÉËÅÈÕÈ, Ë ÙÈÐÐÑÔÕÈÌ ÇÓÖÆËØ ÎáÇÈÌ ÒÑ ÅÔÈÏÖ ÏËÓÖ
ÔÑÔÕÃÅÎÂÈÕ ÑÇËÐ ËÊ ÆÎÃÅÐÞØ ÍÑÏÒÑÐÈÐÕÑÅ ÑÄÓÃÊÑÅÃÐËÂ Å ËÐÕÈÓÈÔÃØ ÖÔÕÑÌÚËÅÑÆÑ ÓÃÊÅËÕËÂ (ÔÕÓ. 15).
–ÚÈÄÐàÒÓÑÆÓÃÏÏÃ, ÒÈÓÈÑÓËÈÐÕËÓÑÅÃÐÐàÐà ÅÑÒÓÑÔÞ ÖÔÕÑÌÚËÅÑÔÕË, ÄÖÇÈÕ ÅÍÎáÚÃÕß
ÒÓËÐÙËÒÞ ÖÔÕÑÌÚËÅÑÆÑ ÓÃÊÅËÕËÂ, ÍÑÕÑÓÞÈ ÒÈÓÈÚËÔÎÂáÕÔ Š‡ÈÍÎÃÓÃÙËË “ËÑ-ÇÈ-‰ÃÐÈÌÓÑ ÑÄ
ÑÍÓÖÉÃáÜÈÌ ÔÓÈÇÈ Ë ÓÃÊÅËÕËË (ÔÏ. www.un.org/documents/ga/conf151/aconf15126-1annex1.htm).
’ÓËÇÈÓÉËÅÃÂÔß àÕËØ ÒÓËÐÙËÒÑÅ, ÖÚÈÄÐÞÈ ÒÓÑÆÓÃÏÏÞ, ÒÈÓÈÑÓËÈÐÕËÓÑÅÃÐÐÞÈ ÐÃ
ÅÑÒÓÑÔÞ ÖÔÕÑÌÚËÅÑÔÕË, ÊÃÚÃÔÕÖá ÔÕÃÅÂÕ ÒÈÓÈÇ ÆÓÃÉÇÃÐÔÍËÏ ÑÄÜÈÔÕÅÑÏ ÅÔÈÑÄÝÈÏÎáÜËÈ ÙÈÎË,
ÐÃÒÓÃÅÎÈÐÐÞÈ Ðà ÒÑÅÞÛÈÐËÈ ÖÓÑÅРÓÃÙËÑÐÃÎßÐÑÆÑ ËÔÒÑÎßÊÑÅÃÐË ÑÍÓÖÉÃáÜÈÌ ÔÓÈÇÞ, ÔÑÙËÃÎßÐÑÌ
ÕÈÓÒËÏÑÔÕË Ë ÓÃÅÈÐÔÕÅÃ, ÍÑÎÎÈÍÕËÅÐÑÆÑ ÒÓËÐÂÕË ÓÈÛÈÐËÌ Ë ÍÃÚÈÔÕÅà ÉËÊÐË. ’ÈÓÈÑÓËÈÐÕËÓÑÅÃÐÐÃÂ
ÒÓÑÆÓÃÏÏÃ ÕÃÍÉÈ ÒÑÏÑÆÃÈÕ ÔÑÊÇÃÐËá ÕÃÍÑÌ ÓÃÄÑÚÈÌ ÔËÎÞ, ÍÑÕÑÓÃÂ ÓÃÔÛËÓÂÈÕ ÒÈÓÔÒÈÍÕËÅÞ ÐÃÙËË
Å ÅÑÒÓÑÔÃØ ÑÄÈÔÒÈÚÈÐË ÐÃÙËÑÐÃÎßÐÑÌ àÍÑÐÑÏËÚÈÔÍÑÌ ÖÔÕÑÌÚËÅÑÔÕË (McKeown, et al., 2002, ÔÕÓ. 3).
V. Программы, политика и практическая
деятельность
’ÈÓÈÑÓËÈÐÕÃÙË ÒÈÇÃÆÑÆËÚÈÔÍÑÆÑ ÑÄÓÃÊÑÅÃÐË Ðà ÅÑÒÓÑÔÞ ÖÔÕÑÌÚËÅÑÔÕË ÏÑÉÈÕ Ë ÇÑÎÉÐà ÅÞØÑÇËÕß
ÊÃ ÒÓÈÇÈÎÞ ÒÓÑÔÕÑÆÑ ÅÐÈÔÈÐËÂ ËÊÏÈÐÈÐËÌ Å ÖÚÈÄÐÖá ÒÓÑÆÓÃÏÏÖ. ÕÑ ÑÊÐÃÚÃÈÕ, ÚÕÑ ÐÃ ÅÑÒÓÑÔÞ
ÖÔÕÑÌÚËÅÑÔÕË ÇÑÎÉÐÞ ÄÞÕß ÒÈÓÈÑÓËÈÐÕËÓÑÅÃÐÞ ÒÓÑÆÓÃÏÏÞ, ÒÑÎËÕËÍÃ Ë ÒÓÃÍÕËÚÈÔÍàÇÈÂÕÈÎßÐÑÔÕß
ÒÈÇÃÆÑÆËÚÈÔÍËØ ÖÚÈÄÐÞØ ÊÃÅÈÇÈÐËÌ. ‹ÊÏÈÐÈÐË ŠÖÚÈÄÐÑÌ ÓÃÄÑÕÈ ÄÑÎÈÈ à××ÈÍÕËÅÐÞ ÕÑÆÇÃ, ÍÑÆÇÃ
ÅÐÖÕÓË ÖÚÈÄÐÞØ ÊÃÅÈÇÈÐËÌ ÒÓÑËÔØÑÇÂÕ ËÊÏÈÐÈÐËÂ, ÑÄÈÔÒÈÚËÅÃáÜËÈ ÒÑÇÇÈÓÉÍÖ Ë ÑÒÑÓÖ ÇΠàÕËØ
ËÊÏÈÐÈÐËÌ Å ÖÚÈÄÐÑÌ ÒÓÑÆÓÃÏÏÈ.
Программы
… ÖÚÈÄÐÞØ ÊÃÅÈÇÈÐËÂØ ËÊÏÈÐÈÐË ŠÖÚÈÄÐÖá ÒÓÑÆÓÃÏÏÖ ÚÃÔÕÑ ÅÐÑÔÂÕÔ Ðà ÖÓÑÅÐÈ ËÐÇËÅËÇÖÃÎßÐÑÆÑ
ÖÚÈÄÐÑÆÑ ÍÖÓÔÃ, ÍÑÕÑÓÞÌ ÒÓÑ×ÈÔÔÑÓÃ Ë ÒÓÈÒÑÇÃÅÃÕÈÎË ÒÈÓÈÑÓËÈÐÕËÓÖáÕ, ÅÍÎáÚàŠÐÈÆÑ
ÕÈÏÞ ÖÔÕÑÌÚËÅÑÔÕË. ˆÔÎË àÕË ÖÔËÎË ÒÓËÐÑÔÂÕ ÖÔÒÈØ, ÅÑÊÏÑÉÐÞ Ë ÄÑÎÈÈ ÛËÓÑÍËÈ ËÊÏÈÐÈÐË Å
ÒÓÑÆÓÃÏÏÈ. ’ÓËÏÈÓÞ ÕÃÍËØ ËÊÏÈÐÈÐËÌ, ÐÃÒÓÃÅÎÈÐÐÞØ Ðà ÑÄÓÃÜÈÐËÈ Í ÅÑÒÓÑÔÃÏ ÖÔÕÑÌÚËÅÑÔÕË,
ÏÑÆÖÕ ÅÍÎáÚÃÕß Å ÔÈÄÂ: ÒÓÑÅÈÇÈÐËÈ ÇÑÄÓÑÅÑÎßÐÑÌ ÓÃÄÑÕÞ ÔÕÖÇÈÐÕÑÅ Å ÏÈÔÕÐÑÌ ÐÈÍÑÏÏÈÓÚÈÔÍÑÌ
ÑÓÆÃÐËÊÃÙËË ÔÑÙËÃÎßÐÑÆÑ ËÎË àÍÑÎÑÆËÚÈÔÍÑÆÑ ÒÓÑ×ËΠŠÍÃÚÈÔÕÅÈ ÒÈÇÃÆÑÆËÚÈÔÍÑÌ ÒÓÃÍÕËÍË;
ÑÓÆÃÐËÊÃÙËá ÃÍÕËÅÐÑÌ ÓÃÄÑÕÞ ÔÕÖÇÈÐÕÑÅ ÅÞÒÖÔÍÐÑÆÑ ÍÖÓÔÃ ÐÃ ÖÚÈÄÐÑ-ÒÓÃÍÕËÚÈÔÍËØ ÔÈÏËÐÃÓÃØ ÒÑ
‘–“; ÕÓÈÄÑÅÃÐËÈ ÍÑ ÅÔÈÏ ÄÖÇÖÜËÏ ÖÚËÕÈÎÂÏ ÐÃÍÑÒËÕß ÑÒÞÕ Å ÑÄÎÃÔÕË àÍÑÎÑÆËÚÈÔÍÑÆÑ ÑÄÓÃÊÑÅÃÐËÂ
ÅÐÈ ÊÃÅËÔËÏÑÔÕË ÑÕ ËØ ÇËÔÙËÒÎËÐÞ ËÎË ÔÒÈÙËÃÎßÐÑÔÕË; ÒÑÏÈÜÈÐËÈ ÔÕÖÇÈÐÕÑÅ Å ÕÃÍÖá ÔÑÙËÃÎßÐÑàÍÑÐÑÏËÚÈÔÍÖá ËÎË ÍÖÎßÕÖÓÐÖá ÔÓÈÇÖ, ÍÑÕÑÓàÑÕÎËÚÃÈÕÔ ÑÕ ËØ ÔÑÄÔÕÅÈÐÐÑÌ, ÚÕÑÄÞ ÑÐË ÔÏÑÆÎË
ÐÃÍÑÒËÕß ÒÓÃÍÕËÚÈÔÍËÌ ÑÒÞÕ ÇÎÂ ÓÃÄÑÕÞ ÐÃ ÏÈÔÕÃØ.
’ÓËÅÑÇËÏÞÈ ÐËÉÈ ÑÕÓÞÅÍË ËÊ ÃÄÑÓà ÏÈÕÑÇËÚÈÔÍËØ ÏÃÕÈÓËÃÎÑÅ ÒÑ ÑÄÓÃÊÑÅÃÐËá Å
ËÐÕÈÓÈÔÃØ ÖÔÕÑÌÚËÅÑÆÑ ÓÃÊÅËÕË ÔÑÇÈÓÉÃÕ ØÃÓÃÍÕÈÓËÔÕËÍÖ ÒÓÃÍÕËÚÈÔÍÑÌ ÇÈÂÕÈÎßÐÑÔÕË Ë ÒÑÎËÕËÍË,
ÔÅÂÊÃÐÐÑÌ Ô ‘–“ (McKeown, et al., 2002).
Практическая деятельность
‡Î ÕÑÆÑ ÚÕÑÄÞ ËÊÏÈÐÈÐË ŠÒÑÎËÕËÍÈ ÒÓÑÚÐÑ ÖÍÑÓÈÐËÎËÔß, ÑÐË ÇÑÎÉÐÞ ÑÒËÓÃÕßÔ Ðà ÔÕÃÐÇÃÓÕÐÖá
ÒÓÃÍÕËÍÖ Å ÓÃÏÍÃØ ÔÕÓÖÍÕÖÓÞ (ÔÕÓ. 39).
’ÓÃÍÕËÚÈÔÍËÈ ÏÈÓÞ, ÒÓËÐËÏÃÈÏÞÈ Å ÑÕÐÑÛÈÐËË ‘–“ Å ÔÕÖÇÈÐÚÈÔÍËØ ÆÑÓÑÇÍÃØ,
ÇÑÎÉÐÞ ÄÞÕß ÍÑÐÍÓÈÕÐÑ ÐÃÙÈÎÈÐÞ Ðà ÄÖÇÖÜËØ ÖÚËÕÈÎÈÌ. ’ÑÔÎÈÇÐËÈ Å ËÇÈÃÎßÐÑÏ ÔÎÖÚÃÈ ÇÑÎÉÐÞ
ËÏÈÕß ÅÑÊÏÑÉÐÑÔÕß ÑÊÐÃÍÑÏÎÈÐË ÔÑ ÊÇÃÐËÈÏ, Å ÍÑÕÑÓÑÏ ÔÎÈÇÑÅÃÐËÈ àÍÑÎÑÆËÚÈÔÍË ÖÔÕÑÌÚËÅÑÌ
ÒÓÃÍÕËÍÈ ÂÅÎÂÈÕÔ ÐÑÓÏÑÌ. ÃÄÎáÇÈÐËÈ Êà ÙËÍÎÃÏË ÖÕËÎËÊÃÙËË ÑÕØÑÇÑÅ, ÊÃÍÖÒÍÃ Ë ËÔÒÑÎßÊÑÅÃÐËÈ
àÍÑÎÑÆËÚÈÔÍË ÖÔÕÑÌÚËÅÞØ ÚËÔÕÂÜËØ ÔÓÈÇÔÕÅ, ÒÑÅÕÑÓÐÑÈ ËÔÒÑÎßÊÑÅÃÐËÈ ÄÖÏÃÆË, àÍÑÐÑÏËÂ
Р у к ов о д с т в о и р е к о м е нд а ц ии п о п е р е о рие нт а ц ии
п е д а г о г иче с к о г о о б р а з ов ани я н а р е ше ние з а д ач у с т ойчи в о г о р а з в ит и я
85
àÎÈÍÕÓÑàÐÈÓÆËË Ë ÅÑÇÞ – ÅÔÈ àÕÑ ÒÑÏÑÉÈÕ ÄÖÇÖÜËÏ ÖÚËÕÈÎÂÏ ÑÔÏÞÔÎËÕß ×ÑÓÏÞ ÒÓÃÍÕËÚÈÔÍÑÌ
ÇÈÂÕÈÎßÐÑÔÕË, ÍÑÕÑÓÞÈ ÅÐÑÔÂÕ ÔÅÑÌ ÅÍÎÃÇ Å ÑÄÈÔÒÈÚÈÐËÈ ÄÑÎßÛÈÌ ÖÔÕÑÌÚËÅÑÔÕË ÍÎÃÔÔÐÞØ ÍÑÏÐÃÕ Ë
ÛÍÑÎßÐÞØ ÊÇÃÐËÌ (ÔÕÓ. 39-40).
Политика
’ÑÇ ÒÑÎËÕËÍÑÌ ÒÑÐËÏÃÈÕÔ ÛËÓÑÍËÌ ÒÎÃÐ ÇÈÌÔÕÅËÌ, ÑØÅÃÕÞÅÃáÜËÌ ÑÄÜËÈ ÙÈÎË Ë ÇÑÒÖÔÕËÏÞÈ
ÒÓÑÙÈÇÖÓÞ ÆÑÔÖÇÃÓÔÕÅÈÐÐÑÆÑ ÑÓÆÃÐà ËÎË ÔÑÑÕÅÈÕÔÕÅÖáÜÈÌ ÖÒÑÎÐÑÏÑÚÈÐÐÑÌ ÆÓÖÒÒÞ. ’ÑÎËÕËÍÃ
ÂÅÎÂÈÕÔ ÔÎÈÇÖáÜËÏ ÛÃÆÑÏ ÒÑÔÎÈ ÕÑÆÑ, ÍÃÍ ÒÑÇÕÅÈÓÇËÎÑÔß, ÚÕÑ ÐÑÅÃÕÑÓÔÍËÈ ÏÈÓÞ ÑÒÓÃÅÇÃÐÞ Ô ÕÑÚÍË
ÊÓÈÐË ÊÃÕÓÃÕ ÅÓÈÏÈÐË, ÖÔËÎËÌ Ë ÔÓÈÇÔÕÅ. ’Ñ ÏÈÓÈ ÒÓËÊÐÃÐË ÅÔÈ ÄÑÎßÛËÏ ÚËÔÎÑÏ ÎáÇÈÌ ÕÑÆÑ, ÚÕÑ
ÐÑÅÃÕÑÓÔÍàÒÓÑÆÓÃÏÏà ÑÕÅÈÚÃÈÕ ÑÄÓÃÊÑÅÃÕÈÎßÐÞÏ ËÎË ÒÑÎËÕËÚÈÔÍËÏ ÙÈÎÂÏ, ÓÖÍÑÅÑÇÔÕÅÑ ÐÃÚËÐÃÈÕ
ËÔÍÃÕß ÒÖÕË ÈÈ ÓÃÔÛËÓÈÐËÂ. ÎáÚÑÏ Í àÕÑÏÖ ÂÅÎÂÈÕÔ ÅÅÈÇÈÐËÈ ÔÑÑÕÅÈÕÔÕÅÖáÜÈÌ ÒÑÎËÕËÍË, ÍÑÕÑÓÃÂ
ÅÞÔÕÖÒÃÈÕ Å ÍÃÚÈÔÕÅÈ «ÄÎÃÆÑÔÎÑÅÈÐË» ÔÑ ÔÕÑÓÑÐÞ ÅÞÛÈÔÕÑÂÜÈÆÑ ÓÖÍÑÅÑÇÔÕÅÃ Ë ÑÄÈÔÒÈÚËÅÃÈÕ
ÔÑÊÇÃÐËÈ ËÐÔÕËÕÖÙËÑÐÃÎßÐÑÌ ËÐ×ÓÃÔÕÓÖÍÕÖÓÞ, àÕÑ «ÄÎÃÆÑÔÎÑÅÈÐËÈ» ÔÑÒÓÑÅÑÉÇÃáÜÈÈ. ’ÑÔÎÈ ÕÑÆÑ
ÍÃÍ ÐÑÅÃÕÑÓÔÍËÈ ÏÈÓÞ ÅÑÒÎÑÜÃáÕÔÂ Å ÒÑÎËÕËÍÖ, ÒÓÑÅÑÊÅÈÔÕÐËÍË àÕËØ ÏÈÓ ÒÑÎÖÚÃáÕ ÒÓËÊÐÃÐËÈ
ÔÅÑËØ ÖÔËÎËÌ, Ã ÕÑÕ, ÍÕÑ ÑÔÕÃÅÃÎÔÂ ÑÕ ÐËØ Å ÔÕÑÓÑÐÈ, ÇÑÎÉÈÐ ÎËÄÑ ÒÓËÐÂÕß Å ÐËØ ÖÚÃÔÕËÈ, ÎËÄÑ ÄÞÕß
ÆÑÕÑÅÞÏ Í ÕÑÏÖ, ÚÕÑ ÈÏÖ ÒÓËÇÈÕÔÂ ÇÃÅÃÕß ÑÄÝÂÔÐÈÐËÂ, ÒÑÚÈÏÖ ÑÐ ÐÈ ÒÓËÇÈÓÉËÅÃÈÕÔÂ ÅÅÈÇÈÐÐÑÌ
ÒÑÎËÕËÍË. ’ÑÔÍÑÎßÍÖ ÅÔÈÏ ÖÚËÕÈÎÂÏ Ë ÃÇÏËÐËÔÕÓÃÕÑÓÃÏ Å ÔÅÑÈÌ ÔÎÖÉÈÄÐÑÌ ÇÈÂÕÈÎßÐÑÔÕË ÒÓËÇÈÕÔÂ
ÔÕÑÎÍÐÖÕßÔÂ Ô ÑÄÓÃÊÑÅÃÕÈÎßÐÑÌ ÒÑÎËÕËÍÑÌ, ÐÈÑÄØÑÇËÏÑ, ÚÕÑÄÞ ÒÓË ÑÍÑÐÚÃÐËË ÖÚÈÄÐÑÆÑ ÊÃÅÈÇÈÐËÂ
ÑÐË ËÏÈÎË ÑÄÜÈÈ ÒÓÈÇÔÕÃÅÎÈÐËÈ Ñ ÕÑÏ, ÍÃÍ Ë ÒÑÚÈÏÖ ÕÃÍàÒÑÎËÕËÍà ÓÃÊÓÃÄÃÕÞÅÃÈÕÔÂ. ’ÑÐËÏÃÐËÈ
ÒÖÕÈÌ ÓÃÊÓÃÄÑÕÍË ÒÑÎËÕËÍË ÇÃÈÕ ÒÈÇÃÆÑÆÃÏ ÅÑÊÏÑÉÐÑÔÕß ÒÓÑÅÑÇËÕß Å ÔÅÑËØ ÛÍÑÎÃØ ÒÓÈÑÄÓÃÊÑÅÃÐËÂ,
ÑÕÅÈÚÃáÜËÈ ÊÃÇÃÚÃÏ ‘–“.
’ÑÎËÕËÍà ÔÃÏà ÒÑ ÔÈÄÈ Í ËÊÏÈÐÈÐËÂÏ ÐÈ ÒÓËÅÑÇËÕ. ÃÄÎáÇàÐà ÒÓÑÕÂÉÈÐËË
ÏÐÑÆËØ ÎÈÕ Êà ËÊÏÈÐÈÐËÂÏË, ÒÓÑËÔØÑÇÂÜËÏË Å ÒÑÎËÕËÍÈ Å ÓÈÊÖÎßÕÃÕÈ ÅÞÄÑÓÑÅ Ë ÒÑÔÎÈÇÖáÜÈÌ
ÔÏÈÐÞ ÆÑÔÖÇÃÓÔÕÅÈÐÐÑÌ ÃÇÏËÐËÔÕÓÃÙËË, ÑÄÜÈÔÕÅÑ ÒÑÐËÏÃÈÕ, ÚÕÑ ÒÑÎËÕËÍÃ ÊÃÚÃÔÕÖá ÐÈ ÅÈÇÈÕ Í
ÏÑÇË×ËÍÃÙËË ÒÓÑÆÓÃÏÏ ËÎË ÒÓÃÍÕËÚÈÔÍÑÌ ÇÈÂÕÈÎßÐÑÔÕË, ÑÔÑÄÈÐÐÑ ÒÓË ÑÕÔÖÕÔÕÅËË ×ËÐÃÐÔÑÅÞØ
ÔÓÈÇÔÕÅ ËÎË ÔÑÆÎÃÔËÂ ÔÑ ÔÕÑÓÑÐÞ ÕÈØ, ÍÕÑ ÑÔÖÜÈÔÕÅÎÂÈÕ àÕÖ ÒÑÎËÕËÍÖ (ÔÕÓ. 38-39).