МИНИСТЕРСТВО ОБРАЗОВАНИЯ РЕСПУБЛИКИ БЕЛОРУССКИЙ ГОСУДАРСТВЕННЫЙ УНИВЕРСИТЕТ ИНСТИТУТ ЖУРНАЛИСТИКИ Кафедра стилистики и литературного редактирования БАРАНОВА Надежда Валерьевна РАСКРЫТИЕ ЛИЧНОСТИ ЧЕЛОВЕКА В ТЕКСТЕ-ПОРТРЕТЕ (НА ПРИМЕРЕ СЦЕНАРИЕВ ТЕЛЕВИЗИОННЫХ ПЕРЕДАЧ) Дипломная работа Научный руководитель: доктор филологических наук профессор Ивченков В.И. Допущена к защите протоколом от “_26_” _мая___2015 г. заведующий кафедрой стилистики и литературного редактирования, доктор филологических наук, профессор В.И. Ивченков Минск, 2015 РЕФЕРАТ Дипломная работа состоит из введения, 2 глав, заключения и списка использованной литературы, общий объем – 57 страниц. Ключевые слова: ПОРТРЕТ, ПЕРСОНАЖ, КОМПОЗИЦИОННАЯ ПОЭТИКА, СТЕНДАП, СИНХРОН, ЗАКАДРОВЫЙ ТЕКСТ, СТЕРЕОТИП, ИМИДЖД, ОБРАЗ. Объект исследования: портрет, его разновидности в области телевизионной журналистики. Цель работы: описать композиционные и жанровые особенности портрета на примере сценариев телевизионных передач. Актуальность исследования – в неизменном интересе аудитории к материалам-портретам.Многие жанры публицистики в последнее время оказались ненужными и нежизнеспособными. Очерки, аналитические корреспонденции и интервью, памфлеты практически не встречаются сейчас на печатных полосах. А портретный очерк и портретное интервью на телевидении выжили и собирают большую зрительскую аудиторию. Почему? Какие характеристики позволяют ему десятилетиями быть востребованным? Чем портрет отличается от других жанров телевизионной публицистики и как он может быть рассмотрен с точки зрения композиционной стилистики? На эти вопросы мы попытаемся ответить в дипломной работе. В работе анализировались разноплановые телевизионные сюжеты: специальный репортаж, портретное интервью, портрет-зарисовка, документальный биографический фильм и новостной сюжет-некролог. В работе использованы методы: дескриптивный, дискурсного анализа, семантико-стилистический, синхронный, дедукции и индукции. Анализ показал, что при помощи композиции создается система, упорядочивается информация, а также распределяется внимание зрителя. Тип героя в портрете может видоизменяться на протяжении материала и трансформироваться к финалу, воплощаясь в нечто, не поддающееся известной классификации. Журналист в портрете – не только мощнейшее композиционное начало, он может становится второстепенным героем материала и даже принимать на себя роль главного героя, если таковой не может выступить в кадре (при «холодном» способе написания). Результаты исследования по настоящей дипломной работе могут быть использованы при подготовке будущих журналистов. Как теоретическая, так и практическая часть дипломной работы может быть полезна в практической деятельности в сфере телевизионной журналистики, в частности для совершенствования личного опыта вТелерадиообъединении Союзного государства. РЭФЕРАТ Дыпломная праца складаецца з ўвядзення, 2 кіраўнікоў, заключэння і спісу выкарыстанай літаратуры, агульны аб'ём - 57 старонак. Ключавыя словы: ПАРТРЭТ, ПЕРСАНАЖ, КАМПАЗІЦЫЙНАЯ ПАЭТЫКА, СТЭНДАП, СІНХРОН, ПА-ЗАКАДРАВЫ ТЭКСТ, СТЭРЭАТЫП, ІМІДЖ, ВОБРАЗ. Аб'ект даследавання: партрэт, яго разнавіднасці ў галіне тэлевізійнай журналістыкі. Мэта працы: апісаць кампазіцыйныя і жанравыя асаблівасці партрэта на прыкладзе сцэнарыяў тэлевізійных перадач. Актуальнасць даследавання – у нязменнай цікавасці аўдыторыі да партрэтных жанраў. Многія жанры публіцыстыкі ў апошні час апынуліся непатрэбнымі і нежыццяздольнымі. Нарысы, аналітычныя карэспандэнцыі і інтэрв'ю, памфлеты практычна не сустракаюцца цяпер на друкаваных палосах. А партрэтны нарыс і партрэтнае інтэрв'ю на тэлебачанні выжылі і збіраюць вялікую аўдыторыю гледачоў. Чаму? Якія характарыстыкі дазваляюць яму дзесяцігоддзямі быць запатрабаваным? Чым партрэт адрозніваецца ад іншых жанраў тэлевізійнай публіцыстыкі і як ён можа быць разгледжаны з пункту гледжання кампазіцыйнай стылістыкі? На гэтыя пытанні мы паспрабуем адказаць у дыпломнай працы. У працы аналізаваліся разнапланавыя тэлевізійныя сюжэты: спецыяльны рэпартаж, партрэтнае інтэрв'ю, партрэт-замалёўка, дакументальны біяграфічны фільм і навіновы сюжэт-некралог. У працы выкарыстаныя метады: дэскрыптыўны, дыскурснага аналізу, семантыка-стылістычны, сінхронны, дэдукцыі і індукцыі. Аналіз паказаў, што пры дапамозе кампазіцыі ствараецца сістэма, упарадкоўваецца інфармацыя, а таксама размяркоўваецца увага гледача. Тып героя ў партрэце можа відазмяняцца на працягу матэрыялу і трансфармавацца да фіналу, увасабляючыся ў новы тып, які не паддаецца вядомай класіфікацыі. Журналіст у партрэце – не толькі наймагутны кампазіцыйны пачатак, ён можа становіцца другарадным героем матэрыялу і нават прымаць на сябе ролю галоўнага героя, калі такі не можа выступіць у кадры (пры «халодным» спосабе напісання). Вынікі даследавання па дыпломнай працы могуць быць выкарыстаны пры падрыхтоўцы будучых журналістаў. Як тэарэтычная, так і практычная частка дыпломнай працы можа быць карысная ў практычнай дзейнасці ў сферы тэлевізійнай журналістыкі, у прыватнасці для ўдасканалення асабістага вопыту ў Тэлерадыёаб'яднання Саюзнай дзяржавы. ABSTRACT Thesis consists of an introduction, two chapters, conclusion and bibliography, total volume - 57 pages. Keywords: PORTREIT, CHARACTERS, COMPOSITIONAL POETICS, STAND-UP, SYNCHRONISED, NARRATION, STEREOTYPES IMIDZHD, IMAGE. The object of study: the portrait, the variety in the field of television journalism. Objective: to describe the composite portrait and genre features the example scenarios telecasts. The relevance of the study - in the continued interest of the audience to the portrait genre. Many genres of journalism recently proved unnecessary and unsustainable. Essays, analytical correspondence and interviews, pamphlets almost never occur now printed bands. A portrait sketch and portrait television interview survivors and collect a large audience. Why is that? What characteristics allow it to be claimed for decades? The portrait differs from other genres of TV journalism and how it can be considered in terms of compositional style? These are the questions we try to answer in the research paper. The paper analyzes the diverse television programs: special report, interviews portrait, portrait-sketching documentary biopic and a news story obituary. We used methods: descriptive, discourse analysis, semantic and stylistic, synchronous, induction and deduction. The analysis showed that the composition is created with the help of the system, organize information, and distributed the viewer's attention. Type in the portrait of the hero can be modified for the material and transform to the final, embodied in something that defies classification known. Journalist in the portrait not only a powerful compositional principle, it can become a secondary character of material and even take on the role of the protagonist, if any, can not act in the frame (with the "cold" way of writing). The findings of this research paper can be used in the preparation of future journalists. Both theoretical and practical part of the thesis can be useful in practical work in the field of television journalism, in particular for the improvement of personal experience in TV and radio confederation of Union State.