РЫНКИ. ПРОТИВОПОЖАРНЫЕ ТРЕБОВАНИЯ СН РК 2.02

РЫНКИ. ПРОТИВОПОЖАРНЫЕ ТРЕБОВАНИЯ
СН РК 2.02-08-2002
ПРИНЯТЫ И ВВЕДЕНЫ
В ДЕЙСТВИЕ:
Приказом Комитета по делам строительства МИТ РК от
26.05.2004 г . № 251
с 1 сентября 2004 г.
СОДЕРЖАНИЕ
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
9.1
9.2
9.3
9.4
9.5
9.6
9.7
9.8
9.10
9.11
Общие положения
Генеральный план
Объемно-планировочные решения
Эвакуация людей из зданий и сооружений
Водоснабжение
Отопление, вентиляция и кондиционирование воздуха
Электрооборудование
Пожарная сигнализация, автоматическое пожаротушение и оповещение о пожаре
Обеспечение пожарной безопасности при эксплуатации рынков
Общие положения
Содержание территории
Содержание зданий, павильонов, помещений, киосков
Пути эвакуации
Требования пожарной безопасности к электроустановкам
Требования пожарной безопасности к системам отопления и вентиляции
Содержание сетей противопожарного водопровода
Содержание установок пожарной сигнализации и пожаротушения,систем
противодымной защиты, оповещения людей о пожаре и управления эвакуацией
Требования пожарной безопасности на авторынках
Порядок действия при пожаре
Приложение 1 Термины и определения
Приложение 2 Нормы положенности первичных средств пожаротушения
1. ОБЩИЕ ПОЛОЖЕНИЯ
1.1. Настоящие нормы должны соблюдаться при проектировании, строительстве,
реконструкции рынков и перепрофилировании зданий и сооружений под них, а также при их
эксплуатации на территории Республики Казахстан.
1.2. Нормы не распространяются на торговые киоски и лотки, размещаемые внутри
зданий и сооружений.
1.3. При проектировании торговых павильонов дополнительно необходимо руководствоваться другими нормативными документами, применительно к зданиям для
предприятий торговли.
2. ГЕНЕРАЛЬНЫЙ ПЛАН
2.1. При площади рынка более 0,5 га территория должна быть огорожена и иметь 2
въезда. Въезд должен быть шириной 3,5 м и высотой 4,25 м. Проезды на территории рынка, а
также подъездные дороги соединяющие с дорогами общего пользования, должны быть
шириной не менее 3,5 м и иметь твердое покрытие. Ко всем зданиям, группам павильонов и
киосков, стоянкам автотранспорта должны быть обеспечены проезды для пожарных
автомобилей.
2.2. Тупиковые проезды должны быть протяженностью не более 150 м и
заканчиваться разворотными площадками 12х12 м.
2.3. На прилегающих к рынку территориях следует предусматривать площадки для
временного хранения легковых автомобилей не менее чем для 15 % расчетной вместимости
рынка.
2.4. Размеры земельных участков для стоянки легковых автомобилей следует
принимать 25 м2 на одно машино-место. Автостоянки до 50 автомашин
должны располагаться на расстоянии не менее 15 м от территории рынков, более 50 –
на расстоянии 25 м.
2.5. Противопожарные расстояния от территории рынков до промышленных и
гражданских зданий и сооружений должны быть:
I и II степени огнестойкости
I I I степени огнестойкости
I I Iа, I I Iб, IV
15 м
9м
12 м
Примечание: Классификацию зданий по степени огнестойкости следует принимать в
соответствии с требованиями СНиП “Противопожарные нормы”.
2.6. Площадки для сбора горючих отходов, приготовления пищи с использованием
источников открытого огня следует разместить на расстоянии не менее 15 м от зданий и
сооружений рынка.
2.7. Расстояния от открытых складов лесоматериалов до зданий и сооружений, а
также между указанными и другими складами следует принимать: при емкости складов до
10 000 плотных м3 по СНиП “Генеральные планы промышленных предприятий”; свыше 10
000 плотных м3 по обязательному приложению 1 СНиП “Склады лесных материалов.
Противопожарные нормы проектирования”.
2.8. На территории рынков и складов лесоматериалов по всей длине группы штабелей
должен быть обеспечен проезд пожарных машин: с одной стороны при ширине группы
штабелей до 18 м и с двух сторон – при ширине более 18.
29. По периметру групп штабелей лесоматериалов должен быть обеспечен проезд
пожарных машин. Расстояние от края пожарного проезда до основания штабелей
лесоматериалов следует принимать не менее 8 и не более 25 м.
2.10. В местах пересечения проездов для пожарных машин с железнодорожными
путями рынка следует предусматривать устройство переездов.
2.11. Закрытые склады пиломатериалов, как правило, следует размещать по периметру
рынка.
Расстояния от закрытых складов до штабелей пиломатериалов следует принимать, м:
от зданий I, II, III a степени огнестойкости
<<
II
>>
15;
<<
II , IV >>
20;
IV a, V
25.
2.12. Перед воротами основного въезда на
авторынок следует предусматривать накопительную площадку вместимостью не
менее 10-ти процентов от максимального количества автомобилей.
2.13. На авторынках с количеством 50 и более мест для автомобилей, движение
автотранспорта следует предусматривать в одном направлении без встречных и
пересекающихся потоков.
2.14. Расстояния между автомобилями, а также между автомобилями и сооружениями
рынка, в том числе ограждением, принимаются по таблице 1.
Таблица1
№
п/п
1
2
3
4
Автомобили и сооружения, между которыми
устанавливаются расстояния
Автомобили (между продольными сторонами);
автомобиль, стоящий параллельно сооружению
Передняя сторона автомобиля и сооружение при
расстановке автомобилей:
а) прямоугольной
б) косоугольной
Задняя сторона автомобиля и сооружение при
расстановке автомобилей:
а) прямоугольной
б) косоугольной
Автомобили, стоящие один за другим
Расстояния в м при
категории автомобилей
I
II
0,5
0,6
0,7
0,5
0,7
0,5
0,5
0,4
0,4
0,5
0,4
0,5
Примечание:
1. При проектировании расстановки автомобилей необходимо учитывать возможность
открывания дверей кабин для входа и выхода водителей.
2. Проезды на авторынках должны предусматриваться с учетом следующих габаритов
приближения маневрируемых (устанавливаемых на место хранения или выезжающих с него)
автомобилей к конструкциям зданий и сооружений рынка и к автомобилям на местах
хранения:
а) до соседних автомобилей или до конструкций зданий и сооружений рынка у места
хранения маневрируемого автомобиля – 0,2 м при автомобилях I категории; 0,3 м – при
автомобилях II категории;
б) до автомобилей или конструкций зданий и сооружений рынка на другой стороне
проезда от места хранения маневрируемого автомобиля – 0,7 м при автомобилях I категории;
0,8 м – при автомобилях II категории;
в) проезды, предусмотренные в соответствии с нормами настоящего пункта, должны
быть постоянно свободны по всей ширине.
2.15. Количество ворот для въезда и выезда на авторынок следует принимать при
количестве автомобилей:
- до 25 – одни ворота;
- от 25 до 1000 – двое ворот;
- более 100 – двое ворот и дополнительно одни ворота на каждые последующие
полные или неполные 100 автомобилей.
2.16. Расположение ворот должно быть рассредоточенным, минимальное расстояние
между воротами следует определять по формуле:
L > 1,5 V П, где П- периметр авторынка.
3. ОБЪЕМНО-ПЛАНИРОВОЧНЫЕ РЕШЕНИЯ
3.1. Открытые рынки должны делиться на отсеки. В каждом отсеке должно быть не
более 20 торговых мест. Расстояние между отсеками должно быть не менее 2,5 метра.
3.2. Размещение рынков в части зданий иного назначения или в пристройках к ним не
допускается.
3.3. Торговые залы крытых рынков без естественного освещения должны быть
обеспечены устройствами для дымоудаления. Площадь сечения дымовых люков в покрытии
здания определяется расчетом или принимается равной 0,2 % площади пола помещения.
3.4. Камеры хранения (кладовые) горючих товаров или негорючих товаров в горючей
упаковке, как правило, размещают у наружных стен крытых рынков, отделяя их
противопожарными перегородками 1-го типа от торгового зала площадью 250 м2 и более.
Кладовые следует разделять на отсеки площадью не более 700 м2, допуская в
пределах каждого отсека установку сетчатых или не доходящих до потолка перегородок.
Дымоудаление в этом случае предусматривается на отсек в целом.
Из кладовых площадью более 50 м2 следует предусматривать дымоудаление через
оконные проемы или специальные шахты, а при размещении таких кладовых в подвалах
следует предусматривать окна с приямками, с размером окна 1,2 на 0,9 м.
Из кладовых площадью до 50 м2, имеющих выходы в коридоры длинной не более 25
м, дымоудаление допускается предусматривать через окна, расположенные в конце
коридоров.
3.5. Торговые столы, прилавки, лотки на рынках должны быть выполнены из
негорючих материалов.
3.6. Навесы над торговыми рядами открытых рынков должны быть выполнены из
негорючих материалов.
Обрешетку покрытия навеса допускается выполнять из древесины обработанной
огнезащитными составами.
Накрывать открытые проходы между торговыми рядами тканями, бумагой, пленками
не допускается.
3.7. Площадь этажа между противопожарными стенами 1-го типа в зависимости от
степени огнестойкости и этажности рынков должно быть не менее указанной в таблице 2.
Таблица 2
Степень
огнестойкости
Наибольшее
число этажей
I–П
Ш
Ша, Шб
IV, IVа, V
5
2
1
1
Площадь, м2 этажа между противопожарными
Стенами в здании
Одноэтажные
2-х этажные
3-х- 5-и этажные
3500
3000
2500
2000
1000
1000
500
-
Примечание: Наибольшую площадь этажа между противопожарными стенами зданий
I и П степеней огнестойкости допускается увеличивать не более чем в 2 раза при условии
оборудования помещений установками автоматического пёожаротушения.
3.8. Входы и лестницы для обслуживающего персонала должны быть отдельными от
входов и лестниц для покупателей.
Входы в кладовые и другие не торговые помещения следует располагать со стороны
производственных групп помещений.
3.9. В зданиях всех степеней огнестойкости за исключением V степени огнестойкости,
внутренняя отделка торговых залов, других помещений и путей эвакуации должна
выполняться из несгораемых материалов.
3.10. Количество и грузоподъемность грузовых лифтов следует определять расчетом и
принимать по действующим нормам оснащения с учетом вертикального перемещения.
Малые грузовые лифты с двумя остановками и высотой подъема не более 5,2 м,
поставляемые в комплекте с незащищенной
металлокаркасной шахтой, могут устанавливаться без устройства противопожарных
перегородок и перекрытий; вход в эти лифты в подвале следует предусматривать через
тамбур-шлюз.
3.11. Кладовые легковоспламеняющихся товаров и горючих жидкостей следует
размещать у наружных стен с оконными проемами и отделять их противопожарными
перегородками 1-го типа и перекрытиями 3-го типа, предусматривая вход через тамбуршлюз.
3.12. Положение противопожарной перегородки, отделяющей кладовые от торгового
зала, определяется с учетом возможного расширения торгового зала. Для кладовых
несгораемых товаров без упаковки размещаемых на площади, предназначенной для
последующего расширения торгового зала, допускается не предусматривать перегородку,
отделяющую от торгового зала.
3.13. Павильоны и киоски, предназначенные для торговли горючими жидкостями,
дезодорантами, сжатыми газами следует выполнять I, П, Ша степени огнестойкости, как
правило отделяющими или в группе с киосками торгующими аналогичным товаром.
3.14. Установка киосков и павильонов площадью до 20 м2 каждый на территории
рынков может осуществляться группами. В одной группе допускается размещать не более 20
киосков и павильонов I, II, III, IIIа степени огнестойкости или 10 – IIIб, IV, IVа и V степеней
огнестойкости. Расстояние между киосками и павильонами в группе не нормируется.
3.15. Расстояние между группами павильонов и киосков, между отдельностоящими
зданиями и сооружениями, а также между специализированными павильонами и киосками,
предназначенными для продажи горючих жидкостей и сжатых газов (независимо от
площади), следует принимать в соответствии с таблицей 3.
Таблица 3
Степень огнестойкости киосков и
павильонов в группе или отдельностоящих
зданий и сооружений
I, II, III
Расстояние (м) между группами или
отдельностоящими зданиями и
сооружениями при их степени
огнестойкости
I, II, III
IIIа
IIIб, IV, IVа и V
6
8
10
IIIа
8
10
12
IIIб, IV, IVа и V
10
12
15
Примечание: При наличии в группе киосков и павильонов различных степеней
огнестойкости расстояние от группы до соседних зданий принимается по сооружению,
имеющему наиболее низкую степень огнестойкости.
Расстояние от отдельностоящих киосков и павильонов, групп сооружений, указанных
в пункте, до жилых, общественных и вспомогательных зданий промышленных предприятий
и до производственных зданий, принимается по СНиП “Градостроительство. Планировка и
застройка городских и сельских поселений”.
Помещения для хранения упаковочных материалов и инвентаря предусматривать не
более 5 м2.
3.16. Площадь группы пакетных штабелей пиломатериалов не должна превышать
2
1200 м , рядовых – 900 м2.
3.17. Площадь групп пакетных штабелей должна быть не более 2,5 га, рядовых – не
более 2 га.
3.18. Площадь группы штабелей круглых лесоматериалов не должна превышать 1,5
га, а ширина каждой группы – 70 м.
3.19. Группы штабелей следует отделять между собой продольными и поперечными
проездами шириной соответственно 20 и 10 м. По указанным проездам должен быть
обеспечен проезд пожарных машин.
3.20. Площадь группы штабелей пиломатериалов в закрытых складах не должна
превышать 180 м2, высота – штабелей 5,5 м.
3.21. Категории автомобильного транспорта в зависимости от габаритных размеров
автомобилей следует принимать по таблице 4.
Таблица 4
№
п/п
1
2
Категория автомобильного
транспорта
I
II
Размеры автомобиля, м
Длина
Ширина
До 6 включительно
До 2, 1 включительно
Свыше 6 до 8
Свыше 2,1 до 2,5
Примечание: Для автомобилей с длиной и шириной, отличающихся от размеров,
указанных в таблице, категория автомобильного транспорта устанавливается по
наибольшему размеру.
4. ЭВАКУАЦИЯ ЛЮДЕЙ ИЗ ЗДАНИЙ И СООРУЖЕНИЙ
4.1. Эвакуационные выходы должны обеспечивать безопасную эвакуацию всех людей,
находящихся на территории и в помещении рынков.
4.2. В зданиях I и II степени огнестойкости в торговых залах допускаются открытые
главные лестницы (или пандусы) с первого до второго или из цокольного до первого этажа.
Эти лестницы или пандусы допускается учитывать в расчете путей эвакуации только для
половины количества покупателей, находящихся в соответствующем торговом зале, а для
эвакуации остальных покупателей – предусматривать не менее двух закрытых лестничных
клеток.
Длину открытой лестницы (или пандуса) следует включать в расстояние от наиболее
удаленной точки пола до эвакуационного выхода наружу, но ее площадь не следует
учитывать в составе площади основных эвакуационных проходов.
4.3. Из торгового зала должно быть предусмотрено не менее 2-х рассредоточенных
эвакуационных выходов непосредственно наружу или в закрытые лестничные клетки.
Расстояния от наиболее удаленной точки торгового зала до ближайшего
эвакуационного выхода и ширину последнего следует определять согласно СНиП
“Общественные здания”, но не менее 1,2 м.
4.4. Для расчета путей эвакуации число одновременно находящихся в помещениях и
на территории рынков, следует принимать из расчета 1,6 м2 торговой площади на человека.
4.5. При расчете эвакуационных выходов допускается учитывать служебные
лестничные клетки и выходы из здания, связанные прямым проходом (коридором) с
торговым залом, при условии, что расстояние от наиболее удаленной точки торгового зала
до ближайшей служебной лестницы или выхода из здания не более указанного в СНиП
“Общественные здания”.
4.6. Ширина основных эвакуационных проходов между торговыми рядами
принимается в зависимости от площади рынка и должна быть не менее:
1,4 м при торговой площади - 100 м2;
1,6 м свыше 100 до 150 м2;
2,0 м 50 до 400 м2;
2,5 м свыше 400 м2.
Примечание: площадь проходов между турникетами, кабинами контролеровкассиров и проходов с наружной стороны торгового зала вдоль расчетного узла, в площадь
основных эвакуационных проходов не включается.
4.7. В зоне неторговых помещений допускается предусматривать внутренние
лестничные клетки для технологической связи между первым и подвальным (цокольным)
этажами, не учитываемые в расчете эвакуации.
4.8. Для торговых залов, расположенных на четырех и более этажах, следует
предусматривать
эскалаторы. При площади торгового зала на каждом этаже менее 1000 м2 допускается
заменять эскалаторы пассажирскими лифтами.
В расчете путей эвакуации эскалаторы и лифты не учитываются.
49. Ширина эвакуационных проходов открытых рынков при расположении торговых
мест с двух сторон должна быть не менее 2,5 м, при торговых местах с одной стороны – 1,4
м.
4.10. Выходы в кладовые и другие неторговые помещения крытых рынков следует
располагать со стороны производственных групп помещений.
4.11. Полы на путях перемещения товаров и эвакуации крытых рынков должны быть
негорючими и не иметь порогов.
4.12. При расчете путей эвакуации из зданий рынков допускается учитывать
служебные лестничные клетки и выходы из здания связанные с торговым залом
непосредственно или прямым проходом.
Устройство эвакуационных выходов через разгрузочные помещения не допускается.
4.13. В качестве эвакуационных выходов могут быть использованы ворота на
авторынках, при наличии в них калиток без порогов или с порогами высотой не более 0,1 м.
размеры калиток и их размещение должны отвечать требованиям, предъявляемым к
эвакуационным выходам.
5. ВОДОСНАБЖЕНИЕ
5.1. В зданиях крытых рынков, павильонов и т.д. следует предусматривать
хозяйственно-питьевое, противопожарное и горячее водоснабжение в соответствии со СНиП
“Внутренний водопровод и канализация зданий”.
5.2. Расходы воды на наружное пожаротушение крытых рынков определяется в
соответствии со СНиП “Водоснабжение. Наружные сети и сооружения”.
Расход воды для целей пожаротушения открытых рынков следует принимать - 20 л/
сек.
5.3. На открытых складах лесоматериалов емкостью свыше 10 000 плотных м3 следует
предусматривать противопожарный водопровод высокого давления с кольцевой
водопроводной сетью без тупиков.
На открытых складах лесоматериалов емкостью до 10 000 плотных м3 допускается
предусматривать противопожарный водопровод низкого давления.
5.4. Расчетное число одновременных пожаров на открытых рынках лесоматериалов
следует принимать один пожар.
5.5. Продолжительность тушения пожара на открытых рынках пиломатериалов
следует принимать не менее 5 ч.
5.6. Расход воды на пожаротушение открытых рынков лесоматериалов на один пожар
следует принимать не менее 45 л/с при емкости склада лесоматериалов до 10 000 плотных м3,
свыше по СНиП “Склады лесных материалов. Противопожарные нормы проектирования”.
5.7. Противопожарный водопровод следует рассчитывать из условия орошения
каждой точки штабеля лесоматериалов не менее чем двумя компактными струями из
лафетных стволов. При расходе воды на пожаротушение от 150 до 180 л/с противопожарный
водопровод должен обеспечивать одновременную работу трех, и при расходе от 180 л/с и
более – четырех лафетных стволов.
5.8. Расход воды на наружное и внутреннее пожаротушение закрытых складов
пиломатериалов следует принимать соответственно не менее 45 и 15 л/с.
59. Расстановка пожарных гидрантов на водопроводной сети должна обеспечивать
пожаротушение каждого обслуживаемого данной сетью штабеля, здания, сооружения рынка
лесоматериалов не менее чем от двух гидрантов в радиусе не более 100 м. Расстояния от
пожарных гидрантов до оснований штабелей лесоматериалов следует принимать не менее 8
м. К гидрантам должен быть обеспечен подъезд.
6. ОТОПЛЕНИЕ, ВЕНТИЛЯЦИЯ И КОНДИЦИОНИРОВАНИЕ ВОЗДУХА
6.1. Проектирование отопления, вентиляции и кондиционирования воздуха крытых
рынков (базаров), ярмарок, павильонов и т.д. следует производить в соответствии со СНиП
“Отопление, вентиляция и кондиционирование” и с учетом требований настоящего раздела.
6.2. Из расположенных в наземных и цокольных этажах и не имеющих естественного
освещение коридоров крытых рынков (базаров), ярмарок должна быть предусмотрена
вытяжная вентиляция независимо от площади последних.
6.3. Естественную вентиляцию следует предусматривать в торговых залах крытых
рынков (базаров), ярмарок площадью до 600 м2 или при объеме помещения на одного
человека не менее 20 м3 независимо от площади торгового зала.
В остальных случаях следует предусматривать приточно-вытяжную вентиляцию с
механическим побуждением и двукратным воздухообменом.
6.4. В помещениях камер хранения (кладовых) следует, как правило, предусматривает
естественную вытяжную систему вентиляции с раздельными каналами.
Общеобменные системы вытяжной вентиляции с механическим побуждением из
кладовых и подсобных помещений допускается проектировать общими при установке в
воздуховодах огнезадерживающих клапанов в местах пересечения стен и перегородок этих
помещений.
6.5. В торговых залах крытых рынков (базаров), ярмарок, павильонов следует, как
правило, предусматривать устройство воздушного отопления совмещенного с приточной
вентиляцией, и центрального водяного отопления во вспомогательных помещениях.
6.6. Отопление киосков, устанавливаемых в населенных пунктах, следует устраивать
электрическое (с применением масляных радиаторов, греющих панелей) или водяное.
7. ЭЛЕКТРООБОРУДОВАНИЕ
7.1. Категории электроприемников рынков, ярмарок, торговых павильонов в
отношении обеспечения надежности электроснабжения следует принимать:первой категории
– электродвигатели пожарных насосов, аварийное и эвакуационное освещение, питающие
устройства пожарной сигнализации;
второй категории - комплексы электроприемников рынков торговой площадью от 250
до 2000 м2;
третьей категории - комплексы электроприемников остальных рынков.
7.2. В крытых рынках, ярмарках, торговых павильонах площадью от 250 до 2000 м2
предусматриваются два ввода от разных источников питания.
7.3. На территории открытых рынков допускается только подземная прокладка
электрических линий.
7.4. Приборы электроснабжения, используемые для отопления помещений, должны
быть заводского изготовления и иметь терморегулятор или термовыключатель.
7.5. Расстояние между электронагревательными приборами и горючими
строительными конструкциями должно быть не менее 0,25 м.
7.6. Нагревательные приборы, используемые в системах электроотопления, должны
быть отгорожены негорючими решетками (экранами) и установлены на негорючем
основании.
7.7. Использование нагревательных приборов с непосредственным преобразованием
электрической энергии в тепловую в камерах хранения (кладовых) не допускается.
Указанные нагревательные приборы допускается использовать только в помещениях
для обслуживающего персонала.
Номинальная мощность одного отопительного прибора не должна превышать 2 кВт.
Питание приборов электроснабжения должно быть, как правило, независимым от
других электроприемников, начиная от ВРУ.
7.8. Во всех крытых рынках, ярмарках и торговых павильонах следует
предусматривать блокирование питания систем вентиляции с устройствами пожарной
сигнализации или централизованное отключение их из доступного места при отсутствии
устройства пожарной сигнализации.
7.9. Места установки кассовых аппаратов должны быть обеспечены аварийным
освещением.
7.10. Установка штепсельных розеток в камерах хранения (кладовых) и торговых
помещениях не допускается.
8. ПОЖАРНАЯ СИГНАЛИЗАЦИЯ, АВТОМАТИЧЕСКОЕ ПОЖАРОТУШЕНИЕ
И ОПОВЕЩЕНИЕ О ПОЖАРЕ
8.1. Установками автоматического пожаротушения должны быть оборудованы:
двухэтажные здания рынков торговой площадью свыше 3500 м2;
зданий рынков в три этажа и более – независимо от торговой площади.
8.2. Все помещения, независимо от площади подземных частей зданий, а также
одноэтажных и двухэтажных зданий крытых рынков (базаров), ярмарок при размещении
торгового зала в цокольном или подвальных этажах должны оборудоваться установками
автоматического пожаротушения.
При наличии систем автоматического пожаротушения следует предусматривать
присоединение к этим системам внутренних пожарных кранов.
8.3. Автоматической пожарной сигнализацией должны быть оборудованы:
помещения с пожароопасными товарами;
помещения непродовольственных товаров (при отсутствии в этих помещениях
установок автоматического пожаротушения);
помещения продовольственных товаров.
Допускается не предусматривать автоматическую пожарную сигнализацию в
помещениях уборных, душевых, моечных, охлаждаемых камер, в помещениях хранения и
подготовки к продаже мяса, рыбы, фруктов и овощей (в несгораемой упаковке),
металлической посуды, несгораемых строительных материалов.
8.4. Крытые рынки, ярмарки и торговые павильоны должны иметь систему
оповещения людей о пожаре, выполненную в соответствии с требованиями СН РК “Нормы
оборудования зданий, помещений и сооружений системами автоматической пожарной
сигнализации, автоматическими установками пожаротушения и оповещения людей о
пожаре”.
8.5. Киоски и контейнера следует оборудовать автоматической пожарной
сигнализацией с выводом звукового сигнала на фасад сооружения или непосредственно в
защищаемое помещение (автономные пожарные извещатели).
8.6. На путях эвакуации из зданий крытых рынков, ярмарок и торговых павильонов и
т.д. при их расчетной пропускной способности более 50 человек должно устраиваться
“эвакуационное” освещение.
9. ОБЕСПЕЧЕНИЕ ПОЖАРНОЙ БЕЗОПАСНОСТИ
ПРИ ЭКСПЛУАТАЦИИ РЫНКОВ
9.1. Общие положения
9.1.1. Настоящие требования пожарной безопасности являются обязательными для
исполнения всеми органами государственной власти, местными представительными и
исполнительными органами, органами местного самоуправления, предприятиями,
учреждениями и организациями, иными юридическими лицами (независимо от форм
собственности, вида деятельности и ведомственной принадлежности), их должностными
лицами, гражданами Республики Казахстан, иностранными гражданами и лицами без
гражданства.
9.1.2. На рынке должна быть обеспечена безопасность людей в случае возникновения
пожара, а также разработаны инструкции о мерах пожарной безопасности для каждого
павильона, площадки, киоска и т.п., которые согласовывают с местной противопожарной
службой и утверждается руководителем объекта.
9.1.3. Все вновь принимаемые на работу рабочие и служащие должны быть
проинструктированы о соблюдении установленного на рынке противопожарного режима. По
истечении одного года, а также при изменении специфики рынка проводится повторный
инструктаж или организуются занятия по пожарно-техническому минимуму. По окончании
прохождения пожарно-технического минимума принимаются зачеты.
9.1.4. Ответственность за обеспечение пожарной безопасности:
- рынка в целом, его структурных подразделений возлагается на первых
руководителей (предпринимателей, работодателей);
- отдельных территорий, зданий, сооружений, помещений, электросетей и т.п.
определяет руководитель предприятия (предприниматель, работодатель) своим приказом, с
ознакомлением под роспись ответственных лиц;
- при аренде территорий, зданий, сооружений, павильонов, помещений, киосков –
арендаторы, если иное не оговорено в договоре на аренду.
9.1.5. Руководители рынков, независимо от форм собственности, обязаны:
- соблюдать требования пожарной безопасности, а также выполнять предписания и
иные законные требования органов государственного пожарного надзора;
- разрабатывать и осуществлять меры по обеспечению пожарной безопасности;
проводить противопожарную пропаганду, а также обучать своих работников мерам
пожарной безопасности; создавать и содержать в соответствии с установленными нормами
подразделения противопожарной службы;
- содержать в исправном состоянии системы и средства пожаротушения, не допускать
их использования не по назначению;
- оказывать содействие противопожарной службе при тушении пожаров,
установления причин и условий их возникновения и развития;
- осуществлять меры по внедрению автоматических средств обнаружения и тушения
пожаров;
- обеспечивать доступ представителям государственной противопожарной службы
при осуществлении ими служебных обязанностей на территории рынка в установленном
законодательством порядке;
- предоставлять органам государственного пожарного надзора сведения и документы
о происшедших на территории рынка пожарах и их последствиях.
9.2. Содержание территории
9.2.1. Территория рынков в пределах противопожарных разрывов между зданиями и
сооружениями, открытыми складами должны своевременно очищаться от горючих отходов,
мусора, опавших листьев, сухой травы и т.п.
9.2.2. Противопожарные разрывы между зданиями и сооружениями, штабелями леса,
пиломатериалов, других материалов не допускается использовать под складирование
материалов, оборудования, тары, для стоянки транспорта.
9.2.3. Дороги, проезды, подъезды и проходы к зданиям, сооружениям, открытым
складам и водоисточникам, используемым для пожаротушения, подступы к пожарному
инвентарю должны быть всегда свободными, содержаться в исправном состоянии, а зимой
очищаться от снега и льда.
О закрытии дорог или проездов для их ремонта или по другим причинам,
препятствующим проезду пожарных машин, организация выполняющая эти работы должна
немедленно сообщать об этом в подразделения государственной противопожарной службы.
9.2.4. На территории рынков запрещается разведение костров, сжигание отходов и
тары. Сжигание отходов и тары в специально отведенных для этих целей местах должно
производиться под контролем обслуживающего персонала в дневное время.
9.2.5. Территория рынков должна иметь наружное освещение, достаточное для
быстрого нахождения противопожарных водоисточников, входов в здания и сооружения.
9.3. Содержание зданий, павильонов,
помещений, киосков
9.3.1. Рынки их павильоны, здания, сооружения и киоски (контейнеры) должны быть
обеспечены исправными первичными средствами пожаротушения (согласно Приложению 2),
средствами связи для вызова противопожарной службы и противопожарной автоматикой
согласно действующим нормам.
9.3.2. Противопожарные системы и установки (противодымная защита, средства
противопожарной
автоматики,
системы
противопожарного
водоснабжения,
противопожарные двери, клапаны, другие защитные устройства в противопожарных стенах и
перекрытиях и т.п.) рынков должны постоянно содержаться в исправном состоянии. Не
допускается устанавливать какие-либо приспособления, препятствующие нормальному
закрыванию противопожарных или противодымных дверей (устройств).
9.3.3. Нарушения огнезащитных покрытий (штукатурки, специальных красок, лаков,
обмазок и т.п.) строительных конструкций, горючих отделочных и теплоизоляционных
материалов, металлических материалов должны немедленно устраняться.
Обработанные (пропитанные) в соответствии с нормативными требованиями
деревянные конструкции и ткани по истечении срока действия обработки (пропитки)
испытываются и в случае потери огнезащитных свойств составов должны обрабатываться
(пропитываться) повторно.
Состояние огнезащитной обработки (пропитки) должно проверяться не реже двух раз
в год.
9.3.4. При перепланировке помещений, изменении их функционального назначения
или
установке нового технологического оборудования должны соблюдаться
противопожарные требования действующих норм строительного и технологического
проектирования.
9.3.5. В помещениях рынков, павильонов и сооружений запрещается:
-хранение и применение в подвалах и цокольных этажах ЛВЖ и ГЖ, пороха,
взрывчатых и пиротехнических веществ, баллонов с газами, товаров в аэрозольной упаковке,
целлулоида и других взрывчатых веществ и материалов;
- хранение веществ и материалов без учета их пожароопасных физико-химических
свойств (способность к окислению, самонагреванию и воспламенению при попадании влаги,
соприкосновению с воздухом и т.п.), признаков совместимости и однородности
огнетушащих веществ;
- использовать чердаки, технические этажи, венткамеры и другие технические
помещения для хранения товаров, оборудования, мебели и других предметов;
- размещать в лифтовых холлах кладовые, киоски, ларьки и т.п.;
- организовывать торговлю на путях эвакуации;
- снимать предусмотренные проектом двери вестибюлей и холлов, коридоров,
тамбуров и лестничных клеток;
- загромождать товаром, мебелью, оборудованием и другими предметами двери,
коридоры и выходы на наружные эвакуационные лестницы;
- проводить уборку помещений с применением бензина, керосина и других ЛВЖ и
ГЖ, а также производить отогревание замерзших труб паяльными лампами и другими
способами с применением открытого огня;
- устанавливать глухие решетки на окнах;
- проводить огневые работы во время нахождения покупателей в торговых залах;
- размещать отделы, секции по продаже пожароопасных товаров ближе 4 м от
выходов, лестничных клеток и других путей эвакуации;
- размещать на путях эвакуации и в лестничных клетках пункты ремонта часов,
граверные и другие мастерские, а также аптечные, газетные, книжные и другие киоски;
- устанавливать в торговых залах баллоны с ГГ для наполнения воздушных шаров и
других целей;
- размещать торговые, игровые аппараты и торговать товарами на площадках
лестничных клеток, в тамбурах и на других путях эвакуации;
- хранить более 15 000 аэрозольных упаковок;
- устраивать в лестничных клетках и коридорах кладовые, а также хранить под
маршами лестниц и на площадках товары, мебель и другие горючие материалы.
9.3.6. Временное хранение горючих материалов, отходов, упаковок и контейнеров в
торговых залах и на путях эвакуации не допускается. Они должны удаляться ежедневно по
мере их накопления. Не допускается складировать горючую тару вплотную к окнам зданий.
9.3.7. Организовывать хранение горючих товаров равно как и негорючих товаров в
горючей упаковке в помещениях, не имеющих оконных проемов или шахт дымоудаления, не
допускается.
9.3.8. Хранение спичек, одеколона, духов, аэрозольных упаковок и других опасных в
пожарном отношении товаров необходимо осуществлять отдельно от других товаров в
специально приспособленных помещениях.
9.39. При продаже товаров повышенного спроса руководитель (предприниматель)
обязан принять дополнительные меры по обеспечению безопасности покупателей
(ограничить доступ людей в торговые залы, выставить –дополнительных дежурных и т.п.).
9.3.10. Киоски и ларьки, устанавливаемые (если это не противоречит нормативным
документам) в зданиях и сооружениях, должны быть из негорючих материалов.
9.3.11. В рабочее время загрузка товаров и выгрузка тары должна осуществляться по
путям, не связанным с эвакуационными выходами покупателей.
9.3.12. Не допускается торговля товарами бытовой химии, лаками, красками и
другими ЛВЖ и ГЖ, расфасованными в стеклянную тару емкостью более 1 л каждая, а также
пожароопасными товарами без этикеток с предупреждающими надписями, такими как
“огнеопасно”, “не распылять вблизи огня” и т.п.
Расфасовка пожароопасных товаров должна осуществляться в специально
приспособленных для этой цели помещениях.
9.3.13. Хранить, продавать керосин с t всп < 61оС и другие ЛВЖ и ГЖ разрешается
только в отдельностоящих зданиях, выполненных из негорючих материалов. Уровень пола в
этих зданиях должен быть ниже примыкающей планировочной отметки с таким расчетом,
чтобы исключалось растекание жидкости при аварии, полы должны быть выполнены из
негорючих материалов. В указанных зданиях не допускается печное отопление.
9.3.14. Торговые залы должны быть отделены от кладовых где установлены емкости с
керосином с t всп < 61оС и другие ЛВЖ и ГЖ, противопожарными перегородками. Емкости
(резервуары, бочки) не должны быть объемом более 5 м3.
9.3.15. Прилавок для отпуска керосина с t всп < 61оС и других ЛВЖ и ГЖ следует
обивать металлическим листом, исключающим искрообразование при ударе.
9.3.16. Хранение упаковочных материалов (стружка, солома, бумага и т.д.) в
помещениях торговли керосином с t всп < 61оС и другими ЛВЖ и ГЖ не допускается.
9.3.17. Тара из-под керосина и других ЛВЖ и ГЖ должна храниться только на
специальных огражденных площадках.
9.3.18. Продажу боеприпасов (порох, капсюли, снаряженные патроны) и
пиротехнических изделий разрешается производить в специализированных отдельно
стоящих зданиях. Отопление этих магазинов должно быть централизованным.
9.3.19. Боеприпасы и пиротехнические изделия должны храниться в металлических
шкафах, установленных в помещениях выгороженных противопожарными перегородками.
Не допускается размещение указанных шкафов в подвальных помещениях.
9.4. Пути эвакуации
9.4.1. Количество эвакуационных выходов, их размеры, условия освещения и
обеспечения незадымляемости, а также протяженность путей эвакуации должны
соответствовать противопожарным нормам строительного проектирования.
9.4.2. Все двери эвакуационных выходов должны свободно открываться в сторону
выхода из помещений.
9.4.3. Запрещается:
- загромождать проходы, коридоры, тамбуры, лифтовые холлы, лестничные
площадки, марши лестниц товаром, мебелью, оборудованием, различными материалами, а
также забивать двери эвакуационных выходов;
- устраивать в тамбурах выходов хранение любого инвентаря и материалов;
- устраивать на путях эвакуации пороги, турникеты, раздвижные, подъемные и
вращающиеся двери и другие устройства, препятствующие свободной эвакуации людей;
применять на путях эвакуации (кроме зданий V степени огнестойкости) горючие
материалы для отделки, облицовки, окраски стен и потолков, а в лестничных клетках – также
ступеней и площадок;
- устраивать в световых карманах коридоров кабинеты и другие помещения.
9.4.4. В крытых рынках на случай отключения электроэнергии у обслуживающего
персонала должны быть электрические фонари. Количество фонарей определяется
руководителем, исходя из наличия дежурного персонала, количества людей в здании, но не
менее одного на каждого работника дежурного персонала, если не предусмотрено аварийное
освещение.
9.5. Требования пожарной безопасности
к электроустановкам
9.5.1. Электроустановки должны монтироваться и эксплуатироваться в соответствии с
Правилами устройства электроустановок (ПУЭ), Правилами технической эксплуатации
электроустановок (ПТЭ), Правилами техники безопасности при эксплуатации
электроустановок потребителей (ПТБ) и другими нормативными документами.
9.5.2. электрооборудование, электропроводки и кабельные линии должны иметь
исполнение и степень защиты, соответствующие классу зон по ПУЭ, а также иметь аппараты
защиты от токов короткого замыкания и перегрузок.
9.5.3. Все токоведущие части, распределительные устройства, а также
предохранительные устройства разрывного типа, рубильники, и все прочие пусковые
аппараты и приспособления должны монтироваться только на негорючих основаниях.
9.5.4. Во всех помещениях рынка (независимо от назначения), которые по окончании
работ закрываются и не контролируются дежурным персоналом, все электроустановки и
электроприборы должны быть обесточены (за исключением дежурного аварийного
освещения, автоматических установок пожаротушения, пожарной сигнализации, а также
электроустановок, работающих круглосуточно по требованию технологии).
9.5.5. При эксплуатации электроустановок запрещается:
использовать электроаппараты и приборы в условиях, не соответствующих
рекомендациям (инструкциям) предприятий – изготовителей, или имеющие неисправности,
могущие привести к пожару, а также эксплуатировать провода и кабели с поврежденной или
потерявшей защитные свойства изоляцией;
пользоваться
поврежденными
розетками,
рубильниками,
другими
электроустановочными изделиями;
- обертывать электролампы и светильники бумагой, тканью и другими горючими
материалами;
- применять нестандартные (самодельные) электронагревательные приборы,
использовать некалиброванные плавкие вставки или другие самодельные аппараты защиты
от перегрузки и короткого замыкания, не соответствующие проекту;
- применять электронагревательные приборы во взрывопожароопасных и
пожароопасных помещениях;
- использовать электросветильники с лампами накаливания без защитных плафонов.
9.5.6. Световые указатели “Выход” должны находиться в исправном состоянии и быть
постоянно включенными.
9.6. Требования пожарной безопасности
к системам отопления и вентиляции
9.6.1. Огнезадерживающие устройства (заслонки, шиберы, клапаны и др.) в
воздуховодах, устройства блокировки вентиляционных систем с автоматическими
установками пожарной сигнализации или пожаротушения, автоматические устройства
отключения вентиляции при пожаре должны проверяться в установленные сроки
содержаться в исправном состоянии.
9.6.2. При эксплуатации систем воздушного отопления, вентиляции и
кондиционирования воздуха запрещается:
- оставлять двери вентиляционных камер открытыми;
- закрывать вытяжные каналы, отверстия и решетки;
- подключать к воздуховодам газовые отопительные приборы;
- выжигать скопившиеся в воздуховодах жировые отложения, пыль и другие горючие
вещества.
9.6.3. Вентиляционные камеры, фильтры, циклоны, воздуховоды должны очищаться
от горючих пылей и отходов производства в сроки, определенные приказом руководителя
рынка.
9.7. Содержание сетей противопожарного
водопровода
9.7.1. Сети противопожарного водопровода рынков должны находиться в исправном
состоянии и обеспечивать требуемый по нормам расход воды на нужды пожаротушения.
Проверка их работоспособности должна осуществляться не реже двух раз в год (весной и
осенью). Пожарные гидранты должны находиться в исправном состоянии, а в зимнее время
должны быть утеплены и очищаться от снега и льда.
При отключении участков водопроводной и гидрантов или уменьшении давления в
сети ниже требуемого, необходимо извещать об этом подразделение государственной
противопожарной службы.
9.7.2. У гидрантов и водоемов (водоисточников), а также по направлению движения к
ним должны быть установлены соответствующие указатели (объемные со светильником или
плоские, выполненные с использованием светоотражающих покрытий). На них должны быть
четко нанесены цифры, указывающие расстояние до водоисточника. В ночное время
указатели пожарных гидрантов и водоемов должны освещаться.
9.7.3. Пожарные краны внутреннего противопожарного водопровода должны быть
установлены на высоте 1,35 м, укомплектованы рукавами и стволами и размещаться в
пожарном шкафу. На дверце шкафа должен быть указан буквенный индекс “ПК”,
порядковый номер и номер телефона ближайшей пожарной части. Внешнее оформление
дверцы шкафа должно включать красный цвет и отвечать требованиям СТ РК ГОСТ Р
12.4.026-2002. Пожарный рукав должен быть присоединен к крану и стволу. Необходимо не
реже одного раза в 6 месяцев производить ревизию “ПК”, пуск воды, перемотку рукавов на
новую скатку.
9.7.4. В помещениях насосной станции должны быть вывешены общая схема
противопожарного водоснабжения и схема обвязки насосов. На каждой задвижке и
пожарном насосе-повысителей должно быть указано их назначение. Порядок включения
насосов-повысителей должен определяться инструкцией.
9.7.5. Задвижки с электроприводом, установленные на обводных линиях водомерных
устройств, должны проверяться на работоспособность не реже двух раз в год, а пожарные
насосы - ежемесячно. Указанное оборудование должно находиться в исправном состоянии.
9.7.6. При наличии в близи рынков (в радиусе 200 м) естественных или искусственных
водоисточников к ним должны быть устроены подъезды с площадками (пирсами) из твердых
покрытий размерами не менее 12х12 м для установки пожарных автомобилей и забора воды
в любое время года. Подержание в постоянной готовности искусственных водоемов,
подъездов к водоисточникам и водозаборных устройств возлагается на администрацию
рынков.
9.8. Содержание установок пожарной сигнализации и пожаротушения, систем
противодымной защиты, оповещения людей о пожаре и управления
эвакуацией
9.8.1. Регламентные работы по техническому обслуживанию и плановопредупредительному ремонту (ТО и ППР) автоматических установок пожарной
сигнализации и пожаротушения, систем противодымной защиты, оповещения людей о
пожаре и управления эвакуацией должны осуществляться в соответствии с годовым планомграфиком, составленным с учетом технической документации заводов-изготовителей и
сроками проведения ремонтных работ. ТО и ППР должны выполняться специально
обученным обслуживающим персоналом или специализированной организацией, имеющими
лицензию на данные виды работ.
В период выполнения работ по ТО или ремонту, связанных с отключением установки
(отдельных линий, извещателей), руководитель (предприниматель) рынка обязан принять
необходимые меры по защите от пожаров зданий, павильонов, помещений, киосков,
технологического оборудования.
9.8.2. В помещениях диспетчерского пункта (пожарного поста) должна быть
вывешена инструкции о порядке действий оперативного (дежурного) персонала при
получении сигналов о пожаре и неисправности установок (систем) пожарной автоматики.
Диспетчерский пункт (пожарный пост) должен быть обеспечен телефонной связью и
исправными электрическими фонарями (не менее 3 штук).
9.8.3. Установки пожарной автоматики должны находиться в исправном состоянии и
постоянной готовности, соответствовать проектной документации.
Перевод установок с автоматического пуска на ручной не допускается, за
исключением случаев, оговоренных в нормах и правилах.
9.8.4. Баллоны и емкости установок пожаротушения, масса огнетушащего вещества и
давление в которых ниже расчетных значений на 19% и более, подлежат дозарядке или
перезарядке.
9.8.5. Оросители спринклерных (дренчерных) установок в местах, где имеется
опасность механического повреждения, должны быть защищены надежными ограждениями,
не влияющими на распространение тепла и не изменяющими карту орошения.
Устанавливать взамен вскрывшихся и неисправных оросителей пробки и заглушки не
допускается.
9.8.6. Станция пожаротушения должна быть обеспечена схемой обвязки и
инструкцией по управлению установкой при пожаре.
У каждого узла управления должна быть вывешена табличка с указанием
защищаемых помещений, типа и количества оросителей в секции установки. Задвижки и
краны должны быть пронумерованы в соответствии со схемой обвязки.
9.8.7. Системы оповещения о пожаре должны обеспечивать в соответствии с планами
эвакуации передачу сигналов оповещения одновременно по всему зданию рынка
(сооружению), его территории или выборочно в отдельные его части (этажи, секции,
павильоны и т.п.).
Порядок использования систем оповещения должен быть определен в инструкциях по
их эксплуатации и в планах эвакуации с указанием лиц, которые имеют право приводить
системы в действие.
9.8.8. В зданиях, павильонах, где не требуются технические средства оповещения
людей о пожаре, руководитель рынка должен определить порядок оповещения людей о
пожаре и назначить ответственных за это лиц.
9.8.9. Оповещатели (громкоговорители) должны быть без регулятора громкости и
подключены к сети без разъемных устройств.
Для обеспечения надежности передачи текстов оповещения и управления эвакуацией
допускается использовать внутренние радиотрансляционные сети и другие сети вещания,
имеющиеся на рынке.
9.9. Административные здания рынков
9.9.1. В каждом административном здании должен быть назначен специалист,
ответственный за общее состояние эксплуатации электрохозяйства.
9.9.2. При пользовании электроплитками, электрочайниками и другими
электронагревательными приборами должны быть выполнены следующие требования:
электронагревательные приборы должны быть установлены на негорючей подставке с
устойчивым основанием;
- расстояние от мест установки электронагревательных приборов до строительных
конструкций, мебели и других горючих материалов должны быть не менее 1 метра;
- в нерабочее время места подключения электронагревательных приборов должны
быть обесточены;
- электронагревательные приборы должны быть заводского исполнения. Применение
открытых нагревательных элементов в данных приборах не допускается.
9.9.3. Для успешной эвакуации служащих должны быть разработаны планы эвакуации
людей в случае возникновения пожара.
9.10. Требования пожарной безопасности
на авторынках
9.10.1. Для авторынков при размещении на них более 25 единиц должен быть
разработан план расстановки транспортных средств с описанием очередности и порядка их
эвакуации в случае пожара. При круглосуточном режиме работы авторынка, в плане должно
быть предусмотрено дежурство ответственных лиц, имеющих право на управление
автотранспортным средством в ночное время, а также определен порядок хранения ключей
зажигания.
9.10.2. Авторынки должны быть оснащены буксирными тросами или штангами из
расчета один трос (штанга) на 10 единиц техники.
9.10.3. На авторынках запрещается:
устанавливать транспортные средства в количестве, превышающем норму, нарушать
план их расстановки, расстояние между автомобилями, загромождать выездные ворота и
проезды;
- производить ремонтные, сварочные, малярные работы, а также промывку деталей с
использованием ЛВЖ и ГЖ;
- держать транспортные средства с открытыми горловинами топливных баков, а также
при наличии течи горючего и масла;
- заправлять транспортные средства горючим и сливать из них топливо;
- подзаряжать аккумуляторы непосредственно на транспортных средствах;
- подогревать двигатели открытым огнем (костры, факелы, паяльные лампы),
пользоваться открытыми источниками огня для освещения.
9.11. Порядок действия при пожаре
9.11.1. Каждый гражданин при обнаружении пожара или признаков горения
(задымление, запах гари, повышение температуры и т.п.) обязан:
- немедленно сообщить об этом по телефону в государственную противопожарную
службу (при этом необходимо назвать адрес объекта, место возникновения пожара, а также
сообщить свою фамилию);
- принять по возможности меры по эвакуации людей, тушению пожара и сохранности
материальных ценностей.
9.11.2. Руководитель рынка (другое должностное лицо), прибывший к месту пожара,
обязан:
- продублировать сообщение о возникновении пожара в государственную
противопожарную службу и поставить в известность вышестоящее руководство,
ответственного дежурного по рынку;
- в случае угрозы жизни людей немедленно организовать их спасение, используя для
этого имеющиеся силы и средства;
- проверить включение в работу автоматических систем противопожарной защиты
(оповещения людей о пожаре, пожаротушения, противодымной защиты);
- при необходимости отключить электроэнергию (за исключением систем
противопожарной защиты), остановить работу транспортирующих устройств, агрегатов,
аппаратов, остановить работу систем вентиляции в аварийном и смежном с ним помещениях,
выполнить другие мероприятия, способствующие предотвращению развития пожара и
задымлению помещений здания;
- осуществить общее руководство по тушению пожара до прибытия подразделения
государственной противопожарной службы;
- обеспечить соблюдение требований безопасности работниками, принимающими
участие в тушении пожара;
- одновременно с тушением пожара организовать эвакуацию и защиту материальных
ценностей;
- организовать встречу подразделений государственной противопожарной службы и
оказать помощь в выборе кратчайшего пути для подъезда к очагу пожара и
противопожарного водоснабжения.
9.11.3. По прибытии пожарного подразделения руководитель предприятия (или лицо
его заменяющее) обязан проинформировать руководителя тушения пожара о
конструктивных и технологических особенностях объекта, прилегающих строений и
сооружений, количестве опасных, взрывоопасных, взрывчатых веществ и материалов и
других сведениях необходимых для успешной ликвидации пожара и безопасности
участников тушения пожара, а также организовать привлечение сил и средств объекта к
осуществлению необходимых мероприятий, связанных с ликвидацией пожара и
предупреждением его развития.
9.11.4. По каждому произошедшему на рынке пожару администрация обязана
выяснить обстоятельства, способствовавшие возникновению и развитию пожара, и
осуществить необходимые профилактические мероприятия.
Приложение 1
ТЕРМИНЫ И ОПРЕДЕЛЕНИЯ
Киоск – одноэтажное сооружение общей площадью до 20 м2 , предназначенное для
оптовой или розничной торговли, осуществляемой без доступа покупателей внутрь
сооружения.
Крытый рынок – комплекс взаимосвязанных предприятий рыночной торговли с
предприятиями розничной торговли и предприятиями общественного питания, бытового и
коммунального обслуживания.
Павильон – сооружение, предназначенное для оптовой или розничной торговли с
обслуживанием покупателей внутри помещения.
Авторынок – наружная, огражденная площадка для хранения и реализации
автомобилей.
Этаж цокольный – этаж при отметке пола помещений ниже планировочной отметки
земли на высоту не более половины высоты помещений.
Этаж подвальный – этаж при отметке пола помещений ниже планировочной отметки
земли более чем на половину высоты помещения.
Кладовая – склад, в котором отсутствуют постоянные рабочие места.
Тамбур – проходное пространство между дверями, служащее для защиты от
проникания холодного воздуха, дыма и запахов при входе в здание, лестничную клетку или
другие помещения.
Постоянное рабочее место – место, где люди работают более 2 ч непрерывно или
более 50% рабочего времени.
Помещение, не имеющее естественного освещения – помещение, не имеющее окон
или световых проемов в наружных ограждениях
Приложение 2
НОРМЫ
положенности первичных средств пожаротушения
№
п/п
Наименование
объектов, зданий,
сооружений
Площадь
м2
1
1
2
Открытые рынки
2
Авторынки
3
На
каждые
100
На
каждые
100
100
3
4
5
Административное
здание
Здания крытых
рынков,
павильонов
Отдельно стоящие
киоски, павильоны,
контейнера
До 100
На
каждые
100
До 100
Наименование и потребное количество первичных
средств пожаротушения
Порошковые Углекислотные Ящик с песком 0,5
огнетушители, огнетушители,
м3 с лопатой и
шт.
шт.
противопожарным
одеялом
4
5
6
2-ОП-5 или 11 комплект
0П-10
2-ОП-5 или 10П-10
1 комплект
-
2-ОП-5 или 10П-10
2-ОП-5
-
-
2-ОП-5
-
-
1-ОП-5
-
-
ҚР ҚҰРЫЛЫС НОРМАЛАРЫ
БАЗАРЛАР. ӨРТКЕ ҚАРСЫ ТАЛАПТАР
РЫНКИ. ПРОТИВОПОЖАРНЫЕ ТРЕБОВАНИЯ
Енгізілген күні 2003.01.20
КIРIСПЕ
1 ЖАСАЛҒАН:
«Спецтехпроект» ҒЗБ ЖШС-і.
2 АУДАРЫЛҒАН:
3 ӘЗIРЛЕНГЕН:
«Геотехстройинновация» ЖШС-імен.
«KAZGOR»
Жобалау
академиясымен
мемлекеттік
тілге
аударылуына байланысты қайта басуға.
4 ҰСЫНЫЛҒАН:
Қазақстан Республикасы Индустрия және сауда министрлігінің (ҚР
ИСМ) Құрылыс істері жөніндегі комитетінің Құрылыстағы
техникалық нормалау және жаңа технологиялар басқармасымен.
5 ҚАБЫЛДАНҒАН ЖӘНЕ ҚР ИСМ Құрылыс істері жөніндегі комитетінің
ҚОЛДАНЫСҚА
26.05.2004 ж. № 251 бұйрығымен
ЕНГIЗIЛГЕН МЕРЗIМI: 01.09.2004 жылдан бастап.
6 Осы ҚР ҚН Қазақстан Республикасы аумағында ҚР ИСМ Құрылыс істері жөніндегі
комитетінің 20.01.2003 ж. № 18 бұйрығымен 20.01.2003 жылдан
бастап қолданысқа енгiзiлген орыс тiлiндегi «Базарлар. Өртке қарсы
талаптар» ҚР ҚН 2.02-08-2002-нің теңтүпнұсқалық мәтiні және
мемлекеттiк тiлдегi аудармасы болып табылады.
7 ОРНЫНА:
Бірінші рет.
МАЗМҰНЫ
1. Жалпы ережелер
2. Бас жоспар.
3. Көлемді-жобалау шешімдері
4. Үймереттер мен ғимараттардан адамдарды эвакуациялау
5. Сумен жабдықтау
6. Ауаны жылыту желдету және ауабаптағыш
7. Электр жабдығы
8. Өрт сигнализациясы автоматты өрт сөндіру және өрт туралы хабарлау
9. Базарларды пайдалану кезінде өрт қауіпсіздігімен қамтамасыз ету
9.1 Жалпы ережелер
9.2 Территорияның күтімі
9.3 Үймереттердің павильондардың бөлме жайлардың киоскілердің күтімі.
9.4 Эвакуациялаудың жолдары
9.5 Электр құрылғылардың өрт қауіпсіздігінің қойылатын талаптары.
9.6 Жылыту және желдету жүйелерінің өрт қауіпсіздігіне талаптары
9.7 Өртке қарсы су құбыры жүйелерінің күтімі
9.8 Өрт сигнализациясының құрылғылары мен өрт сөндіру түтінге қарсы
қорғаныс
жүйесінің өрт туралы адамдарға хабар ету және эвакуацияны басқару күтімі
9.9 Базарлардың әкімшілік үймереттері
9.10 Автобазарлардағы өрт қауіпсіздігінің талаптары
9.11 Өрт кезіндегі іс-қимылдар тәртібі
1-қосымша Терминдер мен анықтамалары
2-қосымша Өрт сөндірудің алғашқы саймандардың белгілі нормалары
1 ЖАЛПЫ ЕРЕЖЕЛЕР
1.1 Жобалауда, құрылыста, базарларды қайта құралымдау және ғимараттар мен
үймереттерді соларға ұқсатып қайта пішіндеуде, сондай-ақ Қазакстан Республикасының
территориясында оларды пайдалануда осы нормалар сақталуы тиіс.
1.2 Нормалар ғимараттар және үймереттердің ішінде орналасқан сауда киоскілер
мен лоттарға қолданылмайды.
1.3 Сауда павильондарын жобалау кезінде сауда кәсіпорындарына арналған
үймереттерге қатысты басқа нормативтік құжаттарды қосымша басшылыққа алу қажет.
2 БАС ЖОСПАР
2.1 Базардың 0,5 га артық ауданы бар территориясы қоршаулы және 2 кіретін есігі
болу керек. Кіретін есіктің ені 3,5 м және биіктігі 4,25 м болу керек. Базардың
территориясындағы жүріп өтуге, сондай-ақ жалпы пайдаланатын жолдармен байланысатын кіріс
жолдар ені 3,5м-ден кем болмауға және қатты жабыны болуы тиіс. Барлық үймереттерге,
павильондар мен киоскілер тобына, автокөліктердің тұрақтарының барлығына өрт сөндіру
автомобильдері жолдарымен қамтамасыз етілуі тиіс.
2.2 Тұйық жолдардың ұзындығы 150 м-ден артық болмауға тиіс және 12х12 м
бұрылыс алаңшалармен аяқталуы керек.
2.3 Базарға жақын территорияларда жеңіл автомобильдерді уақытша сақтауға
арналған алаңшалар базардың есептік сыйымдылығынан 15% кем болмайтындай есеппен
қарастырылуы керек.
2.4 Жеңіл автомобильдердің тұрақтарына арналған жер учаскесінің өлшемін бір
машиналық орынға 25 м2 етіп алу қажет. 50 автомашинаға дейінгі автотұрақ базалардың
территорияларына арақашықты 15 метрден аспайтын жерде орналастырылуы керек, ал
50-ден артық болса арақашықтығы 25 м.
2.5 Базар аумағынан өндірістік және азаматтық ғимараттар мен үймереттерге
дейінгі өртке қарсы ара қашықтық мынадай болуға тиіс:
I және II дәрежелі отқа төзімділігі - 9 м
III дәрежелі отқа төзімділігі
- 12 м
III а, III б, IV
- 15 м
Ескерту - ҚНжЕ-нің “Өртке қарсы нормаларының” талаптарына сәйкес
ғимараттың классификациясын отқа төзімділігі дәрежесі бойынша қабылдау керек.
2.6 Ашық от көздері пайдаланылатын жанар - жағар майдың қалдықтарын жинауға,
тамақ дайындауға арналған алаңдарды базардың ғимараттары мен үймереттерінен кем
дегенде 15 м қашықта орналастыру керек.
2.7 Ағаш материалдарының ашық қоймаларынан ғимараттар мен үймереттерге
дейінгі, сонымен бірге көрсетілген және басқа қоймалардың арасындағы ара
қашықтықтарды ҚНжЕ-нің “Өндірістік кәсіпорындардың бас жоспарлары” бойынша
қоймалардың сыйымдылығы 10000 тығыз м3-ге дейін; міндетті ереже 1 ҚНжЕ-нің “Ағаш
материалдарының қоймалары. Жобалаудың өртке қарсы нормалары” бойынша, 10000 тығыз
м3-ден жоғары болған кезде қабылдау керек.
2.8 Базарлардың және ағаш материалдардың қоймалар территорияларында
қатарлар тобының бар ұзындығы бойынша өрт сөндіруші машиналарды жолдан өткізу
қамтамасыз етілуі тиіс: бір жағынан -штабель топтарының ені 18 м-ге дейін және екі
жақтан ені - 18-ден артық.
2.9 Ағаш материалдарының штабельдер тобының периметрі бойынша өрт
сөндіруші машиналардың жолдан өтуі өрт жолдарының шетімен шетінен ағаш
материалдар штабельдерінің негізіне дейінгі ара қашықтықты 8-ден кем емес және 25 м
артық емес етіп алу керек.
2.10 Базардың өрт сөндіруші машиналар жолы мен теміржолдың қиылысқан
жерлерінде өткелдер (талаптардың) құрылысын қарастыру керек.
2.11 Араланатын материалдардың жабық қоймаларын әдеттегідей базардың
периметрі бойынша орналастыру керек. Жабық қоймалардан араланатын
материалдардың штабельдеріне дейінгі арақашықтықты метрмен алу керек.
I, II, IIIа дәрежелі отқа төзімді үймереттерден
«II»
15
«III,IV»
20
IV а, V
25
2.12 Автобазарға негізгі кіретін қақпалардың алдында автомобильдердің ең көп
санынан 10 % аспайтын жинау алаңын алдын ала қарастыру керек.
2.13 50 және одан да көп автомобильдерге арналған орынға есептелген
автобазарлардағы автокөліктің қозғалысын бір бағыттағы қарсы және қиылыс атын
ағындарсыз алдын ала қарастыру керек.
2.14 Автомобильдердің араларындағы, сондай-ақ автомобильдер мен базар
ғимараттарының арасындағы, оның ішінде қоршаулармен ара қашықтықтар 1 кесте
бойынша қабылданады.
1 кесте
№
Арасындағы ара
Автомобильдер
1
қашықтықтар анықталатын
санаттарындағы метрмен
автомобильдер мен ғимараттар
есептегендегі ара қашықтық
I
II
0,5
0,6
0,7
0,7
0,5
0,5
0,5
0,5
Автомобильдер (бойлық
жақтардың
арасындағы).
ғимараттарға қатарласа тұрған
автомобиль.
2
Автомобильдерді
қатарлап
қою
кезінде
автомобильдердің
алдыңғы
жағы және ғимарат.
А) тік бұрышты
В) қиғаш бұрышты
3
Автомобильдерді
қатарлап
қою
автомобильмен
артқы жағы
кезіндегі
ғимараттың
А) тік бұрышты
0,4
0,4
0,4
0,5
В) қиғаш бұрышты
Бірінен соң бірі тұрған
4
автомобильдер
Ескертулер
1 Автомобильдерді қатарлап қоюды жобалау кезінде жүргізушінің кіріп - шығуы
үшін кабина есіктерінің ашылу мүмкіндігін ескеру қажет.
2 Автобазарлардағы жүретін жолдарды үймереттер мен ғимараттардың
құрылымдарына және (сақтау орнына орналастырылатын немесе одан шығатын)
автомобильдердің жақындауын келесі габариттерді ескерумен қарастыру керек:
а) көрші тұрған автомобильге дейін немесе базардың үймереттері мен
ғимараттарының құралымдарына дейін маневр жасайтын автомобильді сақтау орнында 0,2 м, I санатты автомобильдерде, 0,3 м - II санатты автомобильдерде.
б) маневр жасайтын автомобильдерді сақтау орнынан жолдың басқа жағындағы
автомобильдерге және базардың үймереттері мен ғимараттарына дейін: I санатты
автомобильдерге - 0,7 м; II санатты автомобильдерге - 0,8 м.
в) осы тармақшадағы нормаларға сәйкес алдын ала қарастырылған жолдар, бар ені
бойынша әр кезде бос болуға тиісті.
2.15 Автобазарға кіріп - шығу қақпаларының санын автомобильдердің санымен
қабылдану керек:
- 25 дейін - бір қақпа:
- 25 - тен - 1000 дейін екі қақпа:
- 100 - ден аса, екі қақпа және қосымша бірыңғай қақпалар әр келесі толық және
толық емес 100 автомобильге.
2.16 Қақпалардың орналасуы бөлініп орналастырылуы тиіс, қақпалардың
арасындағы ең аз ара қашықтықты мына формула бойынша анықтау керек:
L>1,5 V П ,
мұндағы П - автобазардың периметрі.
3 КӨЛЕМДІ-ЖОБАЛАУ ШЕШІМДЕРІ
3.1 Ашық базарлар бөлімдерге бөлінуі тиіс. Әр бөлімде сауда орындарын 20-дан
аспауы керек. Бөлімдердің арасындағы ара қашықтық 2,5 метрден кем болмау керек.
3.2 Басқа мақсаттағы үймереттің бөлігінде немесе жапсаржайларда базарларды
орналастыруға рұқсат етілмейді.
3.3 Табиғи жарықсыз төбесі жабылған базарлардың сауда залдары түтінді шығару
құрылғыларымен қамтамасыз етілуі тиіс.
Үймереттің түтін люктарының қимасының ауданы есеппен анықталады немесе
бөлменің еденінің ауданы 0,2 % тең деп қабылданады.
3.4 Жанатын орамдағы жанатын тауарлардың немесе жанбайтын тауарларды сақтау
камераларын (қоймаларын) ауданы 250 м2 және одан артық сауда залынан 1 типті өртке
қарсы арақабырғалармен бөлім төбесі жабылған базарлардың сырттағы қабырғаларының
жанына орналастырады.
Қоймаларды әр бөлменің шегінде торлы немесе төбеге жетпейтін арақабырғаларды
орналастырып, ауданы 700 м2-тан аспайтын бөлмелерге бөлу керек. Бұл жағдайда түтінді
шығару жалпы бөлмеге қарастырылады.
Ауданы 50 м2-тан асатын қоймалардан түтінді терезе оймалары арқылы немесе
арнайы шахталар арқылы шығаруды қарастыру керек, ал осындай қоймаларды үй астында
орналастырған кезде, терезенің өлшемімен 1,2×0,9 м болатын шұңқыршалы терезелерді
ескеру қажет.
Ауданы 50 м2, ұзындығы 25 м-ден аспайтын коридорларға шығатын есіктері бар
қоймалардан түтінді коридордың соңында орналасқан терезелер арқылы шығаруды
қарастыруға рұқсат етіледі.
3.5 Базардағы сауда үстелдері, науалар жанбайтын материалдардан жасалынуы керек.
3.6 Ашық базарлардың сауда қатарлардың үстіндегі қалқалар жанбайтын
материалдардан жасалынуы керек.
Қалқаның торлауын оттан қорғайтын құраммен өңделген ағаштан жасауға рұқсат
етіледі .
3.7 От төзімділігінің дәрежесінен және базарлардың қабаттылығынан 1-ші типті өртке
қарсы қабырғалар арасындағы қабаттың ауданы 2-кестеде көрсетілгендерден кем болмауға
тиісті.
2 кесте
Отқа төзімділік Қабаттардың ең Үймереттегі өртке қарсы қабырғалар арасындағы
дәрежесі.
көп саны
қабаттың ауданы, м2
Бір қабатты
Екі қабатты
3-5 қабатты
I - II
3500
3000
2500
III
2000
1000
IV a, IIIб
1000
IV, IV a, V
500
Ескерту - Үймереттердің I-II дәрежелі өртке қарсы қабырғасының арасындағы
қабаттың ең үлкен ауданын, бөлмені автоматты өрт сөндіретін қондырғылармен жабдықтау
кезінде, екі еседен аспайтындай үлкейтуге рұқсат етіледі.
3.8 Персоналға қызмет көрсетуге арналған кіру есіктері мен баспалдақтар, сатып
алушыларға арналған кіру есіктері мен баспалдақтардан бөлек болуға тиіс.
Қоймаларға және басқа саудалық емес бөлмелерге кіру есіктері бөлменің (үйдің)
өндірістік топтарының жағынан орналастырылуы тиіс.
3.9 Отқа төзімділігі V дәрежеліні қоспағанда, барлық дәрежедегі отқа төзімділікті
ғимараттарда сауда залдарының, өзге бөлмелердің ішкі әрлеуі және эвакуация жолдары
жанбайтын материалдардан орындалуы тиіс.
3.10 Жүк лифтілерінің саны мен жүк көтерімділігін есептеумен анықтау және тігіннен
орын ауыстыруды ескерумен бірге қолданыстағы жабдықтау нормалары бойынша қабылдану
керек. Қоршалмаған металды - қаңқалы шахтамен комплектіде әкелінген, екі аялдамасы мен:
көтеруі биіктігі 5,2 м-ден аспайтын кіші жүк лифтілері өртке қарсы арақабырғалар мен
аражабындар құрылғыларынсыз орнатыла алады; үй астында бұл лифтілерге кіруді тамбур шлюз арқылы карастыру керек.
3.11 Тез өртенетін тауарлар мен жанатын сұйықтықтардың қоймаларын терезе
ойықтары бар сырттағы қабырғалардың жанына орналастыру керек және оларды өртке қарсы
сақтық 1 - типтегі арақабырғалар мен 3 - типтегі аражабындармен тамбур - шлюз арқылы
кіру есігін қарастырып бөлуі керек.
3.12 Қоймаларды сауда залынан бөліп тұратын өртке қарсы арақабырғалардың орны
сауда залын кеңейту мүмкіндігін ескерумен анықталады.
Кейінгі сауда залы ретінде кеңейтуге арналған алаңда орналастырылған ораусыз
жанбайтын тауарлар үшін сауда залынан бөліп тұратын арақабырғаларды қарастырмай-ақ
қоюға рұқсат етіледі.
3.13 Жанатын сұйықтықтардың, дезодоранттардың, сығылған газдардың саудасына
арналған павильондар мен киоскілерді I,II,III а дәрежелі отқа төзімділігі, бөліп тұратын
немесе сондай тауарларды сататын киоскілер тобында жасалуы тиіс.
3.14 Базардың ауданы 20 м2 дейін жететін территориясында әр киоскілер мен
павилондардың топпен орналастыруға болады. Бір топта I, II,III,III,а дәрежелі отқа
төзімділігі бар 20 - дан аспайтын киоскілер мен павилондарды немесе IIIб, IV Ivа және V
дәрежелі отқа төзімділігі бар - 10-нын орналастыруға рұқсат етіледі Топтағы киоскілер мен
павилондардың арасындағы арақашықтық нормаланбайды
315 Жанатын сұйықтықтары және сығылған газдарды сатуға арналған павильондар
мен киоскілер топтарының араларындағы бөлек тұрған үймераттермен ғимараттардың
араларындағы сондай-ақ арнайы бағытқа салынған киоскілер мен павилондардың
араларындағы арақашықтықтар 3 кестеге сәйкес қабылданады
3- кесте
Топтағы
киоскілермен
Топтардың немесе бөлек тұрған үймереттер мен
павилондардың немесе бөлек ғимараттардың араларындағы олардың отқа төзімділігі
тұрған
үймереттер
мен дәрежелері бар арақашықтары (м)
ғимараттардың
отқа
IIIа
I II III
IIIб IV IV а
төзімділігінің дәрежесі
және V
6
8
10
I II III
8
10
12
IIIа
10
12
15
IIIб IVIVа жәнеV
Ескерту - Топтағы киоскілер мен павильондардың әр түрлі отқа төзімділік дәрежелері
бар топтан көрші үймереттерге дейінгі ара қашықтық ең төменгі отқа төзімділік дәрежесі бар
ғимарат бойынша қабылданады Тармақта көрсетілген бөлек тұрған киоскілер мен
павильондардан өндірістік кәсіпорындардың ғимараттар тобына, тұрғын, қоғамдық және
қосымша үймереттерге дейінгі және өнеркәсіптік үймереттерге дейінгі арақашықтықтар
ҚНжЕ “Қалақұрылысы. Қалалық және ауылдық қоныстарын жобалау және салу” бойынша
қабылданады Ораулы заттарды (материалдарды) және инвентарьды сақтауға арналған
бөлмелер 5 м2-тан аспау керек
316 Кесілмелі материалдардың пакеттік штабельдер тобының ауданы 1200 м2-ден
қатарлық - 900 м2-ден аспау керек
317 Пакеттік штабельдер тобының ауданы 45 га-дан аспауы, қатарлық - 3 га-дан
аспауы тиіс
318 Дөңгелек ағаш материалдар тобының ауданы 15 га-дан аспау тиіс ал әр топтың
ені - 70 м
319 Штабель топтарын өзара ені 20 және 10 м болатын бойлық және көлденең
жолдармен бөлу керек Көрсетілген жолдар бойынша өрт сөндіретін машиналардың өту
қамтамасыз етілуі тиіс
320 Жабық қоймалардағы кесілмелі материалдар штабельдер тобының ауданы 180
м2-ден аспау керек, қатар биіктігі - 55 м2.
321 Автомобиль көліктерінің санатларын автомобильдердің габариттік өлшемдеріне
қарай 4-кесте бойынша қабылдау керек
4- кесте
№
п/п
1
2
Автомобильдердің өлшемдері м
Ұзындығы
Ені
6-ны қоса алғанға дейін
21 қоса алғанға дейін
6 аса 8 - дейін
21 - ден аса
25 - ға дейін
Автомобиль
көліктерінің санаты
I
II
Ескерту - Ұзындығы мен ені жағынан кестеде көрсетілген өлшемдерден
ерекшеленетін автомобильдерге арналған автомобилдік көліктің санаты ең үлкен өлшем
бойынша белгіленеді
4
ҮЙМЕРЕТТЕР
ЭВАКУАЦИЯЛАУ
МЕН
ҒИМАРАТТАРДАН
АДАМДАРДЫ
4.1 Эвакуациялық есіктер базардың территориясында және бөлмелерінде жүрген
адамдарды қауіпсіз эвакуациялаумен қамтамасыз етуі тиіс.
4.2 Отқа төзімділігі I және II дәрежелі үймереттердегі сауда залдарында
біріншіден екіншіге дейін немесе іргеліктен бірінші қабатқа дейін ашық бас
баспалдақтар немесе пандустар рұқсат етіледі Бұл баспалдақтар немесе пандустар тек
қана сол сауда залында жүрген сатып алушылардың санының жартысына арналған
эвакуациялау жолдарын есептеуде ескеруге рұқсат етіледі ал қалған сатып алушыларды
эвакуациялауға екіден аз емес жабық баспалдақ алаңы қарастырылады.
Ашық баспалдақтың ұзындығын еденнің ең алыс нүктесінен сыртқа шығатын
эвакуациялық өткелдердің ауданының құрамында есептемеу керек.
4.3 Сауда залынан 2-ден аз емес сыртқа немесе жабық басқыш алаңдарына
шығаратын бөлек орналасқан эвакуациялық шығу есіктері алдын-ала қарастырылуы
керек.
Сауда залының ең алыс нүктесінен нақты эвакуациялық шығу есігіне дейінгі ара
қашықтықты және соңғының енін қоғамдық ғимараттар жөніндегі құрылыс нормалары
және ережелеріне сәйкес анықтау керек бірақ 12 м-ден кем емес
4.4 Бір уақытта базардың бөлмелері мен территорияларында жүргендердің саны
эвакуациялық жолдарды есептегенде сауда ауданынан адам басына шаққанда 16 м2
есебінен аспау керек
4.5 Эвакуациялық шығу есіктерінің есептегенде сауда залымен тура өткел арқылы
байланысқан қызметтік басқыш алаңды және үймереттен шығуды ескеруге, егер сауда
залының ең алыс нүктесінен жақын қызметтік баспалдаққа немесе үймереттен шығуға
дейінгі арақашықтық қоғамдық ғимараттар жөніндегі құрылыс нормалары және
ережелерінде көрсетілгеннен көп емес болғанда рұқсат етіледі.
46 Сауда қатарларының араларындағы негізгі эвакуациялық өткелдердің ені
базардың ауданына қатысты алынады және мыналардан кем болмауға тиіс:
14 м........сауда алаңының ішінде - 100 м2
16 м100-ден 150 м2- дейін
20 м150-ден 400 м2-қа дейін
25 м400 м2-тан көп
Ескерту - Турникеттердің бақылаушы-кассирлердің және сауда залының сырт
жағынан өткелдердің аралығындағы өткелдер ауданы негізгі эвакуациялық өткелдер
ауданына қосылмайды
47 Саудалық емес бөлмелер аймағында эвакуациялық есепте ескерілмеген бірінші
және үйасты іргелік қабаттар арасындағы технологиялық байланысқа арналған ішкі
басқыш алаңын алдын-ала қарастыруға рұқсат етіледі
48 4 және одан да көп қабаттарда орналасқан сауда залдарына эскалаторлар
ескерілуі қажет Әр қабатта ауданы 1000м2-ден кем сауда залына эскалаторлардың
жолаушы лифтілерімен ауыстыруға болады
Эвакуациялау жолдарын есептегенде эскалаторлар мен лифтілер саналмайды
49 Ашық базарлардағы эвакуациялық өткелдердің ені сауда орындары екі жақтан
орналастырған кезде 25 м-ден кем болмау керек сауда орындарында бір жағынан - 14 м
410 Төбесі жабылған базарлардың қоймалары мен басқа саудалық емес
бөлмелерге кіреберістерді бөлменің өндірістік топтар жағынан орналастыру керек
411 Төбесі жабылған базарлардың тауарларды орын ауыстыру мен эвакуациялау
жолдарындағы едендер жанбайтын болу керек және табалдырығы болмау керек
412 Базар үймереттерінен эвакуациялау жолдарын есептеу кезінде қызметтік
басқыш алаңын және сауда залымен тікелей немесе тура өткелмен байланысқан
үймереттен шығуды есептеу керек
Жүк түсіретін бөлмелер арқылы эвакуациялық шығаберістерді орнатуға рұқсат
етіледі.
413 Эвакуациялық шығаберіс ретінде автобазарларда табалдырықсыз калитка
есік немесе табалдырықты есіктің өлшемінен 01 м-ден көп емес биіктіктегі қақпаны
пайдалануға болады және олардың орналастырылуы эвакуациялық шығуларға қойылған
талаптарға сай болу керек
5 СУМЕН ЖАБДЫҚТАУ
51 Төбесі жабылған базарлардың павильондардың және тб үймереттерінде
сумен жабдықтау және канализация жөніндегі құрылыс нормалар және ережелер
талаптарына сәйкес шаруашылық-ауыз сумен, өртке сөндіру және ыстық сумен
жабдықтауды алдын-ала қарастыру керек.
52 Төбесі жабылған базарлардың сыртындағы өртті сөндіруге кеткен судың
шығындары ҚНжЕ ”Сумен жабдықтау сыртқы желілер мен ғимараттары” сай
анықталады Ашық базарлардың өрт сөндіру мақсатына арналған судың шығынын - 20
л/сек ретінде қабылдау керек
53 Ағаш материалдарының ашық қоймаларында сыйымдылығы 10000 тығыз м3ден көп бөгеттерсіз айналмалы су өткізетін тораппен жоғары қысымды өртке қарсы су
құбырын алдын-ала қарастыру керек
Ағаш материалдарының ашық қоймаларында сыйымдылығы 10000 тығыз м3-ге
дейін төменгі қысымды өртке қарсы су құбырын қарастыруға рұқсат етіледі
54 Ағаш материалдардың ашық базарларындағы бір уақыттағы өрттің есептік
санын бір өрт ретінде қабылдау керек: базар ауданы 50 га дейін бір орын; 50 га жоғары екі өрт.
55 Кесілмелі материалдардың ашық базарларындағы өртті сөндіру уақытын 5
сағаттан кем емес етіп алу керек
56 Ағаш материалдардың ашық базарлардағы бір өртті сөндіруге кеткен судың
шығынын 10000 тығыз м3-ге дейінгі ағаш материалдар қоймасының сыйымдылығына
қарай жоғарыда құрылыс нормалары және ережелер, ағаш материалдар қоймаларын
жобалау жөніндегі өртке қарсы нормалар талаптарына сәйкес 45 л/с кем емес етіп
қабылдау керек
57 Өртке қарсы су құбырын лафеттік бағаннан шыққан 2-ден кем емес шағын
ағыстармен ағаш материалдар штабелінің әр нүктесін суландыру шартынан есептеу
керек. Өрт сөндіруге 150-ден 180 л/с-дейін суды шығындау кезінде өртке қарсы су
құбыры бір мезгілде үшеуінің жұмысын және 180 л/с-ден және одан көп шығындау
кезінде - 4 лафеттік бағаның жұмысын қамтамасыз етуі тиіс
58 Кесілмелі материалдардың жабық қоймаларының сыртқы және ішкі өртін
сөндіруге кеткен су шығынын 45-тен кем емес және 15 л/с-қа сай алу керек
59 Су құбырының желісінде өрт гидранттарының орналастырылуы үймеретті
ағаш материалдар базарының ғимаратын 100 м-ден аспайтын радиустағы 2 гидранттан әр
қызмет көрсетілетін белгілі желімен өрт сөндіруді қамтамасыз етуі тиіс Өрт
гидранттарынан ағаш материалдарының қатар штабель дейінгі ара қашықтықты 8 м-ден
кем емес етіп алу керек Гидранттарға кіру қамтамасыз етілуі тиіс
6 АУАНЫ ЖЫЛЫТУ ЖЕЛДЕТУ ЖӘНЕ
КОНДИЦИОНЕРЛЕУ
61 Төбесі жабылған базарлардың жәрмеңкелердің павильондардың және тб
ауасын жылыту желдету және кондиционерлеуді жобалауды жылыту және
кондиционерлеу жөніндегі құрылыс нормалары және ережелері талаптарына сәйкес және
осы бөлімнің талаптарын ескере отырып жүргізу керек
6.2 Төбесі жабылған базарлардың жәрмеңкелердің жер үсті және іргелік
қабаттарда орналасқан және табиғи жарық жоқ коридорларда, соңғылардың ауданына
қарамастан ауа соратын желдеткішті қарастыру керек
63 Табиғи желдетуді ауданы 600 м2-ге дейінгі төбесі жабылған базарлардың
жәрмеңкелердің сауда залдарында немесе бір адам басына шыққанда 20 м3-ден аз емес
етіп сауда залының ауданынан қарамастан бөлменің көлемінде қарастыру керек.
Қалған жағдайларда механикалық қозғалыспен және екі есе ауа ауыстырумен
ағынды-сорып желдетуді қарастыру керек
6.4 Сақтау (қойма) камералары бөлмелерінде, қағида бойынша, желдетудің
бөлінген каналдары бар табиғи сорғыш жүйесін қарастырады.
Қоймалардан және бөлмелерден механикалық сорып желдетудің жалпы
алмастыру жүйелері осы бөлмелердің қабырғаларының және арақабырғаларының
қиылысқан орындарында отты ұстап қалатын клапандарды орналастыру кезінде рұқсат
етіледі
65 Төбесі жабылған базарлардың жәрмеңкелердің павильондардың сауда
залдарында ағынды желдетумен біріккен ауа жылыту құрылғысы және қосалқы бөлмелерде
орталықтан суды жылытуды қарастыру керек
6.6 Елді мекендерде орналастырылып жатқан киоскілердің жылытуға электрлі
немесе сулы май радиаторларын қыздыратын панельдерді қолданумен бірге
орналастыру керек.
7 ЭЛЕКТР ЖАБДЫҒЫ
7.1
Базарлардың
жәрмеңкелердің
сауда
павильондардың
электр
қабылдағыштардың санатының электрмен жабдықтау сенімділігін қамтамасыз ету
қатысына қарай мына түрде қабылдау керек:
бірінші санаты - өрт сорғылардың электр двигательдері апаттық және эвакуациялық
жарық өрт сигнализациясын қоректендіретін қондырма;
базардағы электр қабылдағыш кешендерінің сауда ауданы 2000 м3-ден көп;
екінші санаты - базарлардағы электр қабылдағыш кешендерінің сауда ауданы 250-ден
2000 м3-ге дейін
үшінші санаты - қалған базарладың электр қабылдағыш кешендері.
7.2 Ауданы 250-ден 2000 м3-ге дейінгі төбесі жабылған базарларда
жәрмеңкелерде сауда павильондарында әртүрлі қоректендіру көздерінен екі кірме
қарастырылады.
7.3 Ашық базарлардың территорияларында электр желілердің тек қана жерасты
төсеміне рұқсат етіледі.
7.4 Бөлмені жылытуға пайдаланатын электрмен жабдықтау құралдары зауытта
жасалған және термореттеушісі немесе термосөндірушісі болуы керек.
7.5 Электрқыздырғыш құралдар мен жанатын құрылыс құрылымдардың
араларындағы ара қашықтықтар 025 м-ден кем болмауға тиісті.
7.6 Электр жылыту жүйелерінде пайдаланылатын қыздыру құралдары жанбайтын
керегеторлармен экрандармен қоршалануы тиіс және жанбайтын негізде
орналастырылуы керек.
7.7 Сақтау камераларында қоймаларда электр энергиясын жылуға тікелей
өзгертетін қыздыру құралдарын ғана пайдалануға рұқсат етілмейді.
Аталған қыздыру құралдарын қызмет көрсететін персоналға арналған бөлмелерде
пайдалануға рұқсат етіледі.
Бір жылыту құралының нақты қуаты 2 кВт-тан аспау керек.
Электрмен жабдықтау құралдарының қоректенуі ВРУ-дан бастап басқа электр
қабылдағыштардан тәуелсіз болуы керек.
7.8 Барлық төбесі жабылған базарларда жәрмеңкелерде және сауда
павильондарында өрт сигнализация құрылғылары бар желдету жүйелерінің қорек көзін
оқшаулауын немесе өрт сигнализация құрылғыларының болмау кезінде қол жететін
орындардан олардың орталықтандырылған сөндіруді алдын-ала қарастыру керек.
7.9 Касса ақпараттарын құру орындары апаттық жарықпен қамтамасыз етілуі тиіс.
7.10 Сақтау камераларында қоймаларда және сауда бөлмелерінде штепселдік
розеткаларды орындатуға рұқсат етілмейді.
8 ӨРТ СИГНАЛИЗАЦИЯСЫ АВТОМАТТЫҚ ӨРТ
СӨНДІРУ ЖӘНЕ ӨРТ ТУРАЛЫ ХАБАРЛАУ
8.1 Автоматтық өрт сөндіру қондырғыларымен жабдықталуға тиістілер:
сауда ауданы 3500 м3-ден көп екі қабатты үймереттер
сауда ауданына қарамастан үш және көп қабатты базар үймереттері.
8.2 Үймереттің жерасты бөлімдерінің аудандарына қарамастан барлық бөлмелер
сонымен бірге төбесі жабылған базарлардың бір қабатты және екі қабатты
үймереттердің жәрмеңкелердің іргелік немесе үй асты қабаттарында сауда залдарын
орналастырған кезде автоматтық өрт сөндіру қондырғыларымен жабдықталуы тиіс.
Автоматтық өрт сөндіру жүйесі болғанда осы жүйелерге ішкі өрт крандарын қосуды
қарастыру керек.
8.3 Автоматтық өрт сигнализациясымен жабдықталуға тиістілер:
өрт қауіпі бар тауарлар мен бөлмелер
азық-түлік емес тауарлар бөлмелері бұл бөлмелерде автоматты өрт сөндіру
қондырғылары болмаған кезде
азық-түлік тауарлар бөлмелері.
Киінетін бөлмелерде дәретханаларда душ жуатын салқындатылатын камералар
бөлмелерінде және сатуға дайындалған ет балық көкөніс пен жемістерді жанбайтын
ораулардағы металл ыдыс - аяқтарды жанбайтын құрылыс металдарды сақтау
бөлмелерінде автоматтық өрт сигнализациясын қарастырмауға рұқсат етіледі.
8.4 Төбесі жабылған базарлар жәрмеңкелер және сауда павильондары үймереттер
бөлмелер және ғимараттар автоматтық өрттік сигналдау жүйелерімен, өрт сөндірудің
автоматтық қондырғыларымен жабдықтаудың нормалары талаптарына сәйкес
орындалған өрт туралы адамдарға хабарлау жүйесін иеленуі тиіс.
8.5 Киоскілер мен контейнерлерді ғимараттың қасбетіне немесе тура қорғалатын
бөлмеге шығатын дыбыстық сигналы бар автоматтық өрт сигнализациясымен жабдықтау
керек автономдық өрт хабарлаушылары.
8.6 Төбесі жабылған базарлардың жәрмеңкелердің және павильондармен т.б.
үймереттерден шығаратын эвакуациялық жолдарда олардың 50-ден артық адам есептік
өткізу қабілетіне қарай “эвакуациялық” жарық орнатылуы тиіс.
9 БАЗАРЛАРДЫҢ ПАЙДАЛАНУ КЕЗІНДЕ ӨРТ
ҚАУІПСІЗДІГІМЕН ҚАМТАМАСЫЗ ЕТУ
9.1 Жалпы ережелер
9.1.1 Өрт қауіпсіздігінің осы талаптарын орындауға міндетті болып келетіндер:
барлық мемлекеттік басқару органдарына жергілікті өзіндік басқару органдарына
кәсіпорындарға мекемелер мен ұйымдарға басқа да заңды тұлғаларға меншік
формасынан қызмет түрінен және ведомстволық қатыстылығына тұлғаларға олардың
лауазымдарына қызметтік жақтарына Қазақстан Республикасының азаматтарына
шетел азаматтарына және азаматтығы жоқ кісілерге арналады.
9.1.2 Базарда өрт шыққан жағдайда адамдардың қауіпсіздігі қамтамасыз етілуі
тиіс сонымен бірге жергілікті өртке қарсы сақтық қызметімен келісетін және объектіні
басқарушымен бекітілетін әр павильонға алаңға киоскіге және т.с.с арналған өрт
қауіпсіздігінің шаралары туралы нұсқаулар әзірленуі тиіс.
913 Жұмысқа қайта қабылданатын барлық жұмысшылар мен қызметшілер базарда
белгіленген өртке қарсы тәртібін сақтау туралы нұсқаумен таныстырылуы тиіс. Бір жыл
өткен соң сонымен бірге базардың ерекшелігінің өзгеруі кезінде қайталама нұсқаулық
өткізіледі немесе өрт-техникалық минимум бойынша жаттығулар ұйымдастырылады. Өрттехникалық минимумын өтіп болған соң сынақ қабылданады
9.1.4 Өрт қауіпсіздігін қамтамасыз ету үшін жауапкершілік:
- базардан толықтай оның құрылымдық бөлімшелерінде бірінші басшыларға
кәсіпкеріне жұмыс берушілеріне артылады
- бөлек территориялардың үймереттердің ғимараттардың бөлмешелердің электр
жүйелердің және т.с.с. өзінің бұйрығымен кәсіпорын басқарушысы кәсіпкер жұмыс
беруші анықтайды
- территорияларды үймереттерді ғимараттарды павильондарды бөлшелерді
киоскілерді жалға алу кезінде жалдаушылар егер жалға алуға арналған келісім-шартта
басқасы айтылмаса.
915 Меншік нысанына қарамастан міндетті:
- өрт қауіпсіздігінің талаптарын сақтауға сонымен бірге ұйғарымды орындауға
және мемлекеттік өрт бақылау органдарының басқа да заңды талаптарын орындауға
- өрт қауіпсіздігін қамтамасыз ету бойынша шараларды әзірлеуге және жүзеге
асыруға
- өртке қарсы үгіт насихат жүргізуге сондай-ақ өздерінің жұмысшыларын өрт
қауіпсіздігінің шараларын үйретуге өртке қарсы қызметінің бөлімшелерін белгіленген
нормаларға сай құруға және ұстауға 
- өрт сөндіру жүйелері мен құралдарын жөнделген күйде күтіп ұстауға олардың
мақсатсыз қолданылуына рұқсат етілмейді
- өрт сөндіру кезінде себептерін анықтау мен олардың пайда болу мен даму
жағдайларының кезінде өртке қарсы қызметтері жәрдем көрсетуге
- өрттерді табу және сөндірудің автоматтық құралдарын енгізу шараларды жүзеге
асыруға
- базардың территориясында мемлекеттік өртке қарсы қызмет өкілдерінің заңмен
белгіленген тәртіп бойынша олардың қызметтік міндетін жүзеге асыру кезінде кіруге
болатынын қамтамасыз етуге
- мемлекеттік өртті бақылау органдарына базардың территориясында болған
өрттердің және олардың салдары туралы мәліметтер мен құжаттарды көрсетуге міндетті.
9.2 Территорияның күтімі
9.2.1 Базарлардың территориялары өртке қарсы ажыраулар көлеміндегі
үймереттер мен ғимараттардың ашық қоймалардың араларындағы жанатын
қалдықтардан қоқыстардан түскен жапырақтардан кепкен шөптерден және т.с.с.- дан
уақытында тазартылуы тиіс.
9.2.2 Өртке қарсы ажыраулар үймереттер мен ғимараттар ағаш штабельдері
кесілмелі материалдары басқа материалдар араларындағы материалдарды құралжабдықтарды тараларды қоймаға қоюға көліктердің тұрақтарына пайдалануға рұқсат
етілмейді
9.2.3 Үймереттерге ғимараттарға ашық қоймалар мен су көздеріне өрт сөндіруге
пайдаланатын жолдар жүру жолдары өткелдер мен кіреберістер өрт инвентарына
жақындау жолдары барлық уақытта бос болуға жөнделген күйде ұсталуға тиісті ал
қыста қар мен мұздан тазартылуға тиісті.
Өрт сөндіру машиналарының жүруіне кедергі жасайтын жолдардың немесе
өткелдің жөндеуге жабылуы туралы немесе басқа себептерге байланысты бұл
жұмыстарды қызметтің бөлімшелеріне тез арада хабарлауға тиісті.
9.2.4 Базарлардың территорияларында өртке қарсы су көздерін үймереттер мен
ғимараттарға кіруін тез табуға жеткілікті сыртқы жарығы болуға тиісті.
9.3 Үймереттердің павильондардың
бөлмелердің киоскілердің күтімі
9.3.1 Базарлардың павильондары үймереттері ғимараттары мен киоскілері
контейнерлері жөнделген бірінші өрт сөндіру құралдарымен 2-қосымшаға сәйкес,
өртке қарсы сақтық қызметін шақыруға арналған байланыс құралдарымен және күшіне
енген қызметтегі нормаларға сәйкес өртке қарсы автоматикасымен қамтамасыз етілуі
тиіс.
9.3.2 Базарлардың өртке қарсы жүйелері мен құрылымдары түтінге қарсы
қорғаныс өртке қарсы автоматиканың құралдары өртке қарсы есіктер клапандар өртке
қарсы қабырғалар мен аражабындағы басқа қорғаныс құрылғылары және т.с.с үнемі
жөнделген күйде ұсталынуы тиіс.
Өртке қарсы сақтық және түтінге қарсы есіктердің құрылымдардың дұрыс
жабылуына кедергі жасайтын қандай да болса құрал-жабдықтарды орнатуға рұқсат
етілмейді.
9.3.3 Құрылыс құрылымдарының жанатын әрлеуші және жылуоқшаулағыш
материалдардың металл материалдардың оттан қорғаушы жамылғыларын сылаулар,
арнайы бояулар лактар сылақтардың және т.с.с бұзу дереу тоқтатылуы керек.
Нормативтік талаптарға сәйкес өңделген ағаш құрылымдар мен маталар өңдеу
сіңу мерзімінің аяқталуына қарай сыналады және құрамының оттан қорғану
қасиеттерін жоғалтқан жағдайда қайтадан өңделуге сіңірілуге тиісті.
Оттан қорғаныс өңдеу сіңу күйі жылына кем дегенде екі рет тексерілуі тиіс.
9.3.4 Бөлмелердің қайта жобалау кезінде олардың функционалдық мақсатының
өзгеруінде немесе жаңа технологиялық жабдықты орнату кезінде өртке қарсы сақтық
талаптары сақталуы тиіс.
9.3.5 Базарлардың бөлмелерінде павильондарында және ғимараттарда тыйым
салынады.
- ЛВЖ және ГЖ-лардың үй астындағы және іргелік қабаттарындағы оқ-дәрілерді
жарылатын және пиротехникалық заттарды газы бар баллондарды аэрозольды
ораулардағы тауарларды целлулоидты және басқа жарылатын заттар мен материалдарды
сақтау мен пайдалануға
- заттар мен материалдардың өрт қауіпті физикалық-химиялық қасиеттерін
(тотығу қабілеттігі, өзінің қыздырылуы мен ылғал түскен кезде, ауамен жанасқанда
өртенетін және т.сс) өрт сөндіру заттарының сыйымдылық және біртектілік белгілері
барларды сақтауға;
- тауарларды жабдықтарды үй жиһаздары мен басқа заттарды сақтауға арналған
шатырларды техникалық қабаттарды желдету камераларды және басқа техникалық
бөлмелерді пайдалануға;
- лифттік холлдарда қоймаларды киоскілерді дүкендерді және тсс
орналастыруға;
- эвакуациялау жолдарында сауданы ұйымдастыруға;
- жобада қарастырылған вестибюльдердің және холлдардың коридорлардың
тамбурлардың және басқыш алаңдардың есіктерін алып тастауға;
- есіктерді коридорларды және сыртқы эвакуациялық баспалдақтарға
шығаберістегі тауарлармен жиһаздармен жабдықтармен және басқа заттармен үйіп
тастауға;
- бензинді керосинді және басқа ЛВЖ мен ГЖ пайдаланумен бөлмені жинау
жұмыстарын жүргізу, сондай - ақ қатып қалған - құбырларды жылытуды дәнекерлейтін
шамдармен және ашық отты пайдаланумен жасауға;
- терезелерде бітеу торларды орнатуға;
- сауда залдарында сатып алушылар жүргенде отты жұмыстарды жүргізуге;
- шығулардан басқыш алаңдардан және басқа эвакуациялық жолдардан 4м жақын
жерде өрт қауіпті тауарларды сату бойынша бөлімдерді бөлмелерді орналастыруға;
- эвакуациялау жолдарында және басқыш алаңдарда сағат жөндеу пункттерін
граберлі және басқа шеберханаларды, сонымен бірге дәріханалық газеттік, кітап сататын
және басқа киоскілерді орналастыруға;
- сауда қолдарында үрленетін шарларды толтыруға және басқа мақсаттарға
арналған ГГ бар баллондарды орнатуға;
- басқыш алаңдарда; тамбурларды және басқа эвакуациялау жолдарында сауда
жасауға;
- 15000-нан аса аэрозольдық орауларды сақтауға;
- басқыш алаңдарда және коридорда қойма жасауға сонымен бірге
баспалдақтардың белдеулерінің айында және алаңдарда тауарларды жиһаздарды және
басқа жанатын материалдарды сақтауға
936 Сауда залдарында және эвакуациялау жолдарында жанатын материалдарды
қалдықтарды орауларды және контейнерлерді уақытша сақтауға рұқсат етілмейді
937 Терезе ойығы жоқ немесе түтінді кетіру тақталары жоқ бөлмелерде жанатын
орауларды жанатын тауарлардай жанбайтын тауарларды сақтауларды ұйымдастыруға
рұқсат етілмейді
938 Сіріңкелерді иіссуларды, иісмайларды аэрозольдарды орауларды және
басқа қауіпті өртке қатысты тауарларды сақтау арнайы даярланған бөлмелерде басқа
тауарларды сақтау арнайы даярланған бөлмелерде, басқа тауарлардан бөлек жүзеге
асыру қажет
939 Жоғары сұранысқа ие тауарларды сату кезінде басқарушы (кәсіпкер) сатып
алушылардың қауіпсіздігін қамтамасыз ету бойынша қосымша шараларды (сауда
залдарына адамдардың кіруін шектеу қосымша кезекшілерді тұрғызу және тсс)
қабылдауға міндетті
9310
Үймереттер
мен
ғимараттарда
орналастырылатын
киоскілер
мен
дүкеншіктер (егер нормативтік құжаттарға қайшы келмесе) жанбайтын материалдардан
болуға тиісті
9311 Жұмыс уақытында тауарларды кіргізу мен тараларды шығару сатып
алушылардың эвакуациялық шығаберістермен байланыспаған жолдар бойынша жүзеге
асырылуы тиіс
9312 Тұрмыстық химиямен лактармен бояулармен және басқа ЕВЖ-мен ПЖмен әрқайсысы 1 л-ден астам сыйымдылығы бар әйнекті тараларға өлшенген тауарларды,
сондай-ақ “өртқауіпті” “оттың қасында шашуға болмайды” дегендей ескерту жазбалары
бар таңбасыз өртқауіпті тауарларды сатуға рұқсат етілмейді Өрт қауіпті тауарларды
белгілі нормалармен орату арнайы осы мақсатқа арналған бөлмелерде жүзеге
асырылады
9313 Жанбайтын материалдардан жасалған бөлек тұрған үймереттерде ғана
tвсп<61 0С керосиннің және басқа ЛВЖ мен ГЖ-ні сақтауға сатуға рұқсат етіледі Бұл
үймереттердегі
еденнің
деңгейі
апат
болған
кезде
сұйықтың
жайылуын
болдырмайтындай есеппен жанасатын жобалау белгісінен төмен болу керек едендер
жанбайтын материалдардан жасалынуы керек Көрсетілген үймереттерде пеш жағып
жылынуға рұқсат етілмейді
9314 Сауда залдары tвсп<61
0
С керосин және басқа ЛВЖ мен ГЖ бар
сыйымдылығы орнатылған қоймалардан өртке қарсы сақтық арақабырғалармен бөлініп
тұруы тиіс ыдыстар (резервуарлар бөшкелер) 5 м3-дан артық көлемде болмау керек
9315 tвсп<61 0С керосинді және басқа ЛВЖ мен ПЖ-ні босатуға арналған
сөрелерді ұрған кезде ұшқын атуды болдырмайтын металды табақпен қаптау керек
9316 Ораулы материалды (жаңқа, сабан қағаз және тб) tвсп<61 0С керосин және
ЛВЖ мен ГЖ сауда бөлмелерінде сақтауға рұқсат етілмейді
9317 Керосин және басқа ЛВЖ мен ГЖ болған таралар арнайы қоршалған
алаңдарда сақталады
9318 Оқ - дәрілерді (оқ - дәрі капсюлдар сайманданған патрондар) және
пиротехникалық бұйымдарды сату бөлек тұрған арнайы жабдықталған үймереттерде
жүзеге асыруға рұқсат етіледі Бұл дүкендердің жылыту орталықтандырылуы тиісті
9319 Өртке қарсы сақтық ара қабырғаларымен қоршалған бөлмелерде
орнатылған металды шкафтарда оқ - дәрілер мен пиротехникалық бұйымдар сақталуы
тиісті Көрсетілген шкафтарды үй асты бөлмелерде орналастыруға рұқсат етілмейді
9.4 Эвакуациялау жолдары
9.4.1 Эвакуациялық шығаберістердің саны олардың өлшемдері жарықтың
жағдайы және түтіндемеуді қамтамасыз ету сондай-ақ эвакуациялау жолдардың
ұзындығы құрылыс жобалаудың өртке қарсы нормаларына сәйкес болуы керек.
942 Барлық эвакуациялық шығулардың есіктері бөлмеден шығатын жаққа қарай
еркін ашылуға тиісті.
943 Тыйым салынады:
- өткелдерді коридорларды тамбурларды лифтік холлдарды басқыш алаңдарын
баспалдақ белдеулеріне тауарларды жиһаздарды жабдықтарды әр түрлі материалдарды
үйіп тастауға сондай-ақ эвакуациялық шығу есіктерін лық толтыруға
- тамбурлардың шығаберісінде басқа бір инвентарлардың және материалдардың
сақтауды ұйымдастыруға
- эвакуациялау жолдарында адамдарды еркін эвакуациялауына кедергі жасайтын
табалдырықтарды турникеттерді қозғалмалы көтермелі және айналмалы есіктерді және
басқа құрылғыларды орналастыруға
- эвакуациялау жолдарында отқа төзімділігі V дәрежелі үймереттен басқа
әрлеуге қаптауға қабырғалар мен төбелерді бояуға арналған ал басқыш алаңдарда баспалдақтарға және алаңдарға арналған жанатын материалдарды пайдалануға
- коридорлардың жарық қалталарында кабинеттер мен бөлмелерді орналастыруға;
944 Төбесі жабылған базарларда электр энергиясын сөндірген жағдайда қызмет
көрсетуші персоналдарда электр шамдары болуға тиісті Шамдардың саны кезекші
персоналдың санына үймереттегі адамдардың санына қарай бірақ егер апаттық жарық
алдын ала қарастырылмаса әр кезекші персоналдың жұмысшыларына кем дегенде
біреуден берілуін басқарушы анықтайды.
95 Электр қондырғыларына қойылатын өрт қауіпсіздігі талаптары
951 Электрқондырғылар электрқондырғыларды орнату ережелеріне ЭОЕ
Электрқондырғыларды техникалық пайдалану ережелеріне ЭТЕ Тұтынушылардың
электрқондырғыларды пайдалану кезіндегі қауіпсіздік техникасының ережелеріне ҚТЕ
және басқа нормативтік құжаттарға сәйкес құрастырылуға және пайдаланылуға тиісті.
952 Электржабдықтар электрөткізгіштер және кабельді желілер ЭОЕ бойынша
зоналардың тобына сәйкес келетін атқарулар мен қорғаныс дәрежесі болуға тиісті
сонымен бірге токтардың қысқа тұйықтанудан және шамадан артық салмақтардан
қорғаушы аппараттары болуға тиісті.
953 Барлық тоқ жүргізуші бөлімдер бөліп жіберіп тұратын құрылғылар сондайақ ажырату түрінің сақтық құрылғылары рубильниктер және басқа да барлық өткізу
аппараттары мен тетіктер құрылғылары тек қана жанбайтын негіздерде жөнделуге
құрастырылуға тиісті.
954 Жұмыс аяқталуына қарай жабылатын және кезекші персоналмен
бақыланбайтын базардың барлық бөлмелерінде мақсатына тәуелсіз барлық
электрқондырғылар мен электрқұралдары токтан айыру керек кезекші апаттық
жарықтан өрт сөндірудің автоматтық қондырғыларынан өрт сигнализациясынан
сондай-ақ технологияның талабы бойынша күні бойы жұмыс істейтін
электрқондырғылардан басқалары.
955 Электрқондырғыларды пайдалану кезінде тыйым салынады:
- кәсіпорын-жасаушылардың ұсыныстарына (нұсқауларына) дәл келмейтін
жағдайларда, немесе өрт шығуы мүмкін ақаулар болғанда электраппараттар мен
аспаптарды қолдануға, сонымен қатар оқшаулауы зақымданған немесе қорғаныш
қасиеттері жоғалған сымдар мен кабельдерді пайдалануға
- бүлінген розеткаларды рубильниктерді басқа электрқондырмалы бұйымдарды
пайдалануға
- электршамдарды және шырақтарды қағазбен матамен және басқа жанатын
материалдармен қаптауға
- стандартты емес қолмен жасалған электр қыздырғыш құрал - саймандарды
қолдануға калибрленбеген балқыған орнатымдарды немесе жобаға сәйкес келмейтін
токтардың қысқа тұйықталудан және шамадан артық салмақтардан басқа қолдан
жасалған қорғаныс аппараттарын қолдануға
- электрқыздырғыш құрал-саймандарды жарылыс -өрт қауіпті және өрт қауіпі бар
бөлмелерде қолдануға
- қорғаныс плафондарсыз қыздыру шамдары бар электршырақтарын пайдалануға.
956 “Шығу” деген жарық көрсеткіштері жөнделген күйде тұруға тиісті және үнемі
жанып тұруы керек.
96 Жылыту және желдету жүйелеріне
қойылатын өрт қауіпсіздігі талаптары
961 Ауа арналардағы отты ұстап қалатын құрылғылар жапқыштар шиберлер
клапандар және тб өрт сигнализациясының немесе өрт сөндірудің автоматтық
қондырғылары бар желдету жүйесін блоктау құрылғылары өрт кезіндегі желдетуді
сөндірудің автоматты құрылғылары жөнделген күйде ұсталынып белгіленген мерзімдерде
тексерілуі тиіс.
9.6.2 Ауамен жылыту ауа алмастыру мен ауаны кондиционерлеу жүйелерін
пайдалану кезінде тыйым салынады:
- ауа алмастыру камераларының есіктерін ашық қалдыруға
- сорып желдету каналдарын тесіктерді және торларды жабуға
- ауа арналарына газбен жылыту құрал-саймандарын қосуға
- ауа арналарында жиналған майлы шөгінділерді шаңды және басқа жанатын заттарды
күйдіруге өртеуге.
963 Желдету камералар сүзгілер құйындар ауа арналар жанатын шаңдардан және
өндіру қалдықтардан базардың басшысының бұйрығымен белгіленген мерзімде тазартылуға
тиісті.
97 Өртке қарсы су құбырларының күтімі
971 Базарлардың өртке қарсы су құбырын жүйелері жөнделген күйде болуға және
өрт сөндіруге қажетті суды шығын нормалары бойынша талап етуіне қарай қамтамасыз етуге
тиіс. Олардың жұмысқа қабілеттігін тексеру жылына кем дегенде екі рет көктем мен күзде
жүзеге асырылуы тиіс. Өрт гидранттары жөнделген күйде тұруға тиісті ал қысқы уақытта
жылытылуы және қар мен мұздан тазартылуы тиіс.
Су құбырлы және гидранттары учаскелерінің сөндірілуі кезінде немесе желідегі
қысымның азаюы талап етілгеннен төмен болса мемлекеттік өртке қарсы қызмет
бөлімшелеріне осы туралы хабарлау қажет.
972 Гидранттар мен суаттарда су көздерінен сондай-ақ соларға қарай қозғалу
бағыты бойынша лайықты көрсеткіштер жарық шағылдыратын жабындарды
пайдаланумен жасалған жазықты немесе шырақпен көлемді. Оларға су көздеріне дейінгі
ара қашықтықты көрсететін сандар анық жазылуы тиіс.
973 Ішкі өртке қарсы су құбырының өрт крандары 135 м биіктікте орнатылуы
тиіс жеңдермен және бағандармен жинақталған және өрт шкафтарына орналастырылуы
керек. Шкафтің есігінде әріпті индекс “ПК” реттік нөмір және жақын тұрған өрт
бөлмесінің телефон нөмірі көрсетілуі тиіс. Шкаф есігінің ішкі жағын толтыруға қызыл
түсті қосу керек және МСТ 12.4.026-ның талаптарына жауап беру керек. “ПК”
ревизияны суды жіберу жаңа еңіске жеңді қайта орау 6 айда кем дегенде бір рет
жасалуы қажет.
9.7.4 Сорғы станциясының бөлмелерінде өртке қарсы сақтық сумен
жабдықтаудың жалпы сызбасы мен сорғылардың орау сызбалары ілініп тұруға тиіс. Әр
ысырмада және өрт сорғы - көтергіштерде олардың мақсаты көрсетілуі керек. Сорғы көтергіштерді жағу тәртібі нұсқау бойынша анықталу керек.
975 Су өлшеу құрылғылары өрағытпа желілеріне орнатылған электрөткізгіші бар
ысырғылар жылына екі реттен астам ал өрт сорғылары ай сайын жұмыс қабілеттігіне
қарай тексерілуге тиісті. Көрсетілген жабдық жөнделген күйде болуға тиісті.
976 Базарлардың қасындағы 200 м радиуста табиғи және жасанды су көздері
болған кезде оларда 12×12 м-ден кем емес өлшемдерімен қатты жабындардан жасалған
алаңдармен бірге пирстармен кіреберістер өрт автомобильдерін және қандай болса да
жыл мезгілінде су алуға орнатуға арналғандар. Жасанды суаттарды су көздеріне
кірістерді және су алу құрылғыларын тұрақты дайындықта ұстау базарлардың
әкімшіліктеріне жүктеледі
98 Өрт сигнализациялар мен өрт сөндіру қондырғыларының түтінге қарсы
қорғаныш жүйелерінің өрт туралы адамдарға хабарлаудың және эвакуациямен
басқарудың күтімі.
981 Өрт сигнализациясының және өрт сөндірудің автоматтық орнатудың техникалық
қызмет көрсету мен жобалау-ескерту жөндеулер ТҚ және ЖЕЖ бойынша түтінге қарсы
қорғаныш жүйелері өрт туралы адамдарға хабарлау мен эвакуациялаумен басқару бойынша
регламенттік жұмыстар зауыт - жасаушылардың техникалық құжаттарының есебімен
құрылған жылдық жобалау - графигіне және жөндеу жұмыстарын жасау мерзіміне сәйкес
жүзеге асырылуы қажет. ТҚ пен ЖЕЖ-лер арнайы оқытылған қызмет көрсетуші
персоналмен немесе осы жұмыс түрлеріне қарай лицензиялары бар мамандандырылған
ұйымдармен орындалуы керек.
Қондырғыларды сөндірумен байланысты ТҚ немесе жөндеу бойынша
жұмыстарды орындау уақытында базарды басқарушы кәсіпкер үймереттердің
бөлмелердің павильондардың киоскілердің технологиялық жабдықтардың өрттенуден
қорғау жөнінде қажетті шараларды қабылдауға міндетті.
982 Диспетчерлік пункттің өрт постының бөлмелерінде өрт туралы және өрт
автоматикасының қондырғылары жүйелері жөнделмегені туралы сигналдарды қабылдау
кезінде оперативті кезекші персоналдың әрекеттерінің тәртібі туралы нұсқаулар ілініп
тұруға тиісті Диспетчерлік пункт өрт посты телефон байланысымен және жөнделген
электр шамдарымен 3 данадан кем емес қамтамасыз етілуі тиіс.
983 Өрт автоматикасының қондырғылары жөнделген күйде және үнемі
дайындықта болуға тиісті жобалау құжаттарына сәйкес келу керек.
Қондырғыларды автоматты іске қосудан қолмен істеуге ауыстыруға нормалар
мен ережелерде келіскен жағдайлардан басқаларына рұқсат етілмейді
984 Өрт сөндіру қондырғыларының баллондары мен сыйымдылықтары от
сөндіру заттарының массасы және қысымындағы есептік шамаларынан 19 -ға және
одан астамы зарядтауға немесе қайта зарядтауға жатады.
9.8.5 Спринклерлі дренчерлі қондырғылардың суландырулары механикалық
бүліну қаупі бар орындардағылар жылудың таралуына әсер етпейтін және суландыру
картасына өзгертілмейтін мықты қоршаулармен қорғалуға тиісті.
Ашылып қалған немесе жөнделмеген күйдегі суландырғыштардың бітеуіштердің
және тығындардың орындарына орнатуға рұқсат етілмейді.
9.8.6 Өрт сөндіру станциясы орауыш сұлбасымен және өрт кезінде қондырғымен
жүргізу бойынша нұсқаумен қамтамасыз етілуі тиіс.
Әр басқару торабында қорғалатын бөлмелер қондырғылар секциясындағы
суландырғыштардың түрлері мен сан көрсеткіштері бар таяқша ілініп тұруға тиіс.
Ысырмалар мен крандар орау сызбасына сәйкес реттік нөмірленуі керек.
9.8.7 Өрт туралы хабарлау жүйелері эвакуациялау жоспарларына сәйкес базардың
ғимараттың барлық үймереттері олардың территориялары немесе бөлек бөлімдерінде
қабаттар секциялар павильондар және т.с.с таңдаулы түрде бір уақытта хабарлау
сигналдарын беруді қамтамасыз ету керек.
Хабарлау жүйесін пайдаланудың тәртібі оларды пайдалану жөніндегі нұсқауларда
және жүйені іске қосу құқығы бар адамдарды көрсетумен эвакуациялау жоспарында
анықталуы керек
988 Өрт туралы адамдарға хабарлау техникалық құрал-жабдықтары қажет
етілмейтін үймереттерде павильондарда базарды басқарушы өрт туралы адамдарға
хабарлау тәртібін анықтауға және осылар үшін жауапты адамдарды белгілеуге тиісті.
989 Хабарлаушылар қатты сөйлеу аппараты дауысты күшейтетін реттегіш болу
керек және ажырайтын құрылғыларсыз желіге қосылуы керек.
Хабарлау мәтіндерін жіберудің және эвакуациялаумен басқарудың сенімділігін
қамтамасыз етуге арналғанға ішкі радиотрансляциялық желілерді және базарда бар басқа
хабарлау желілерін пайдалануға рұқсат етіледі.
99 Базарлардың әкімшілік үймереттері
991 Әр әкімшілік үймеретте электршаруашылығын пайдаланудың жалпы жағдайына
жауапты маманды белгілеу керек.
992 Электрплиталарын электршәйнектерін және басқа электрқыздырғыш
құралдарды пайдаланған кезде келесі талаптар орындалуға тиісті:
- электрқыздырғыш құралдары орнықты негізі бар жанбайтын тұғырларға
орнатылуы тиіс
- электрқыздырғыш құралдарын орнатқан жерден құрылыс құрылымдарына
жиһаздарға және басқа жанатын материалдарға дейінгі арақашықтық 1 метрден кем
болмауға тиіс
- жұмыстан тыс уақытта электрқыздырғыш құралдарын қосу орындары тоқтан
ажыратылуы керек
- электрқыздырғыш құралдары зауыттық жасалымнан болуға тиісті. Құралдарда
ашық қыздырғыш элементтерін пайдалануға рұқсат етілмейді
993 Қызметшілерді айдағыдай табысты эвакуациялауына арналған өрт шыққан
жағдайда адамдарды эвакуациялаудың жоспарлары әзірленуі тиіс.
910 Автобазалардағы өрт қауіпсіздігі талаптары
9101 Автобазалар үшін оларға 25 бірліктен көп орналастыру кезінде кезектің және өрт
болған жағдайда оларды эвакуациялау тәртібін баяндауымен көліктерді қатарлап
орналастырудың жоспары әзірленуі керек. Автобазардың жұмыс уақытының тәулік бойғы
тәртібі жоспарда түнгі уақытта автокөлік құралдарын жүргізуге құқы бар жауапты
тұлғаларға кезекшілік жүргізуді қарастыру керек сондай-ақ жағудың кілттерін сақтау тәртібі
анықталуы керек
9102 Автобазалар буксир тростарымен немесе штангілермен 10- техника бірлігіне бір
трос штанга келетін есептен жабдықталуы тиіс.
9.10.3 Автобазарларда тыйым салынады:
- нормадан асатын санда көлік құралдарын орналастыруға олардың орналасу қатарының
жоспарын бұзбауға автомобильдердің араларындағы ара қашықтықтары шығу қақпалары
мен өту жолдарын бөлуге
- жөндеу пісіру сырлау жұмыстарын жүргізуде және бөлшектерді тетіктерді жуып-шаю
кезінде ЛВЖ мен ПЖ-ні пайдалануға
- көлік құралдарын отын бактарының ашық ернеулерін сондай-ақ жанар-жағар майлардың
ағатын болған кезде ұстауға
- көлік құралдарын жанар-жағар маймен толтыру және олардан отынды төгіп тастауға
- көлік құралдарында аккумуляторларды тура тікелей зарядтауға
- двигательдерді ашық отын от шырақтар дәнекерлейтін шамдар қыздыруға жарық
үшін оттың ашық көздерін пайдалануға.
9.11 Өрт кезіндегі іс-қимыл тәртібі
9.11.1 Әр азамат өртті немесе жанудың белгілерін түтіндеу күйік иісі
температураның көтерілуі және т.с.с көрген кезде міндетті:
- мемлекеттік өртке қарсы қызметке өрт туралы телефонмен дереу хабарлауға осы кезде
объекттің мекен-жайын өрт шыққан жерді сонымен бірге өзінің фамилиясын тегін
айтуға
- адамдарды эвакуациялау өрт сөндіру және материалдық құндылықтарды сақтау
бойынша шараларды мүмкіндігінше қабылдауға.
9112 Өрт болған жерге келген базардың басшысы (басқа қызымет иесі адам)
міндетті:
- мемлекеттік өртке қарсы қызметке өрттің шығуы туралы хабарлауды қайталау керек
және жоғары тұрған басшылыққа базар бойынша жауапты кезекшіге хабарлап қоюға;
- адамдардың өміріне қауіп төнген жағдайларда оларды құтқаруға бар күштер мен
амалдарды пайдалана ұйымдастыруға
- өртке қарсы қорғаныстың автоматтық жүйелері (өрт туралы адамдарға хабарлау өрт
сөндіру түтінге қарсы қорғаныс) іске қосылуын тексеруге;
- қажет болған кезде электр энергиясын өртке қарсы сақтық қорғаныс жүйесінен
басқалар сөндіруге құрылғыларды агрегаттарды аппараттарды тасу жұмысын
тоқтатуға апатты және көршілес бөлмелерде ауа алмастыру жүйесінің жұмысын
тоқтатуға үймереттердің бөлмелерінің өрт жайылуын және түтіндеуін тоқтатуға
мүмкіндік туғызатын басқа шараларды орындауға;
- мемлекеттік өртке қарсы сақтық қызметінің бөлімшелерінің келуіне дейін өртті сөндіру
бойынша жалпы басшылықты жүзеге асыруға;
- өрт сөндіруде қатысқан жұмысшылардың қауіпсіздік талаптарын сақтауын қамтамасыз
етуге;
- өртті сөндірумен қатар материалдық құндылықтарды қорғау мен эвакуациялауды
ұйымдастыруға
- мемлекеттік өртке қарсы сақтық қызмет бөлімшелерін қарсы алуын және өрт тарататын
ошаққа және өртке қарсы сумен жабдықтауға жететін қысқа жолды таңдауда көмек
көрсетуді ұйымдастыруға.
9.11.3 Өрт сөндіру бөлімшесі келген кезде кәсіпорын басшысы немесе оны
алмастыратын адам құрылыс пен ғимараттарға жақын тұрған объектілердің құрылымдық
және технологиялық белгілері туралы қауіпті жарылу қаупі бар жарылатын заттар мен
материалдардың саны туралы және басқа да өртті ойдағыдай жоюға және өрт сөндіруге
қатысушылардың қауіпсіздіктеріне арналған қажетті мәліметтерімен өрт сөндірудің
басшысына хабарлауға, сондай-ақ өртті жоюмен және оның жайылуын ескерумен
байланысты қажетті шаралардың жүзеге асырылуына, күштер мен объекттің амалдарын
қаражатын таратуды ұйымдастыруға міндетті.
9.11.4 Базарда болған әр өрт бойынша әкімшілік өрттің шығуына және
жайылуына
мүмкіндіктер
туғызған
жағдайларды
анықтауға
және
қажетті
профилактикалық шараларды жүзеге асыруға міндетті.
1 қосымша
ТЕРМИНДЕР МЕН АНЫҚТАМАЛАР
Киоск - көтерме және бөлшек саудаға арналған ғимараттың ішіне сатып
алушының кіру мүмкіндігінсіз жүзеге асырылатын 20 м2-ге дейінгі жалпы ауданы бар
бір қабатты ғимарат.
Төбесі жабылған базар - базарлық сауда кәсіпорындарының бөлшектік сауда
кәсіпорындарымен және қоғамдық тамақтану тұрмыстық және коммуналдық қызмет
көрсету кәсіпорындарының өзара байланысты кешені.
Павильон - үй ішінде көтерме және бөлшектік саудада сатып алушыларға қызмет
көрсетуге арналған ғимарат.
Автобазар - автомобильдерді сақтау және ақшаға айналдыруға арналған сырт
қоршаулы алаң.
Іргелік қабат - еден белгісі жердің жоспарлы
белгісінен төмен бөлменің биіктігінің жартысынан аспайтындай орналасқан
қабат.
Жер төше қабаты - еден белгісі бөлме биіктігінің жартысынан астамы жердің
жоспарлы белгісінен төмен орналасқан қабат.
Қойма - тұрақты жұмыс орындары болмайтын қойма.
Тамбур - үймеретке баспалдақ алаңына немесе басқа үймерге кірген кезде суық
ауаның түтіннің және иістердің енуінен қорғауға арналған есіктердің арасындағы ауа
өткелі.
Тұрақты жұмыс орны - адамдар 2 сағаттан аса үзіліссіз немесе жұмыс
уақытының 50 аса жұмыс істейтін орын.
Табиғи жарығы жоқ бөлме - сыртқы қоршауларда терезелермен жарық
оймалары жоқ жай.
2 қосымша
Өрт сөндірудің бастапқы қажетті құралдарының нормалары
№
п
/п
Объектіле
А
рдің
уданы
үймереттердің
м
Өрт сөндірудің бастапқы
құралдарының атауы мен нормативтік саны
2
Қ
Көмірқ
05
ғимараттардың
ұмды
ышқыл-ды
м2 құммен
атаулары
өртсөн-
өртсөндіргіште
күрекпен
діргіште
р
және
р
өртсөндіруг
е қарсы
көрпесі бар
жәшік
1
2
3
4
5
1
Ашық
ә
2-
----
базарлар
р 100-
6
ОП –5
ге
не
1-
ОП -10
2
Автобазар
лар
ә
----
1
----
----
1
----
----
----
----
р 100ге
3
Әкімшілік
үймереті
4
5
00
Төбесі
жабылған
00-ге
базарлардың па-
дейін
вильондардың
әр 100-
үймереттері
ге
Бөлек
1
тұрған киоскілер
00-ге
павильондар
дейін
контейнерлер